Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III SK 62/13
POSTANOWIENIE
Dnia 20 lutego 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Maciej Pacuda
w sprawie z powództwa M. P. Spółki Akcyjnej w G.
przeciwko Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów
o nałożenie kary pieniężnej,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw
Publicznych w dniu 20 lutego 2014 r.,
na skutek skargi kasacyjnej strony powodowej od wyroku Sądu Apelacyjnego
z dnia 17 października 2012 r.,
1) odmawia przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania,
2) zarządza od strony powodowej na rzecz pozwanego kwotę
180 (sto osiemdziesiąt) złotych tytułem kosztów zastępstwa
prawnego w postępowaniu kasacyjnym.
UZASADNIENIE
Sąd Apelacyjny wyrokiem z dnia 17 października 2012 r. oddalił apelację M.
P. S.A. w G. (powód) od wyroku Sądu Okręgowego w W. z 16 lutego 2012 r.,
wydanego w sprawie z odwołania powoda od decyzji Prezesa Urzędu Ochrony
Konkurencji u Konsumentów z 29 lipca 2011 r., …/2011.
Powód zaskarżył wyrok Sądu Apelacyjnego skargą kasacyjną w całości.
Zaskarżonemu wyrokowi zarzucił naruszenie art. 24 ust. 2 ustawy z dnia 16 lutego
2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz.U. Nr 50, poz. 331, ze zm., dalej
jako uokik) w związku z art. 60a ust. 1 pkt 1 Prawa telekomunikacyjnego; art. 27
2
ust. 1 i 2 uokik; art. 105 k.p.a.; art. 106 ust. 1 pkt 4 w związku z art. 111 uokik; art. 9
i 10 § 1 k.p.a.; art. 101 ust. 2 uokik; art. 328 § 2 oraz art. 233 § 1 k.p.c.
Wnosząc o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania powód powołał się na
potrzebę rozstrzygnięcia przez Sąd Najwyższy dwóch zagadnień prawnych oraz na
oczywistą zasadność skargi. Jako zagadnienia prawne powód wskazał dwa
problemy: 1) czy w świetle przepisów ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów
dopuszczalna jest zmiana zarzutu postawionego w postanowieniu o wszczęciu
postępowania w sprawie naruszenia zbiorowych interesów konsumentów, poprzez
jego rozszerzenie lub konkretyzację, powodująca nadanie mu nowego brzmienia?
2) w jakim trybie powinna zostać dokonana zmiana zarzutu postawionego w
postanowieniu o wszczęciu postępowania w sprawie naruszenia zbiorowych
interesów konsumentów? Powód podnosi także, że skarga kasacyjna jest
oczywiście uzasadnione, co wynika ze wskazanych przez powoda podstaw
kasacyjnych oraz ich uzasadnienia.
Sąd Najwyższy zważył co następuje:
Skarga kasacyjna powoda nie kwalifikowała się do przyjęcia jej celem
merytorycznego rozpoznania.
Sąd Najwyższy, jako sąd kasacyjny, nie jest sądem zwykłej trzeciej instancji,
zaś skarga kasacyjna nie jest środkiem zaskarżenia przysługującym od każdego
rozstrzygnięcia sądu drugiej instancji kończącego postępowanie w sprawie.
Rozpoznanie skargi kasacyjnej następuje wyłącznie z przyczyn kwalifikowanych,
wymienionych w art. 3989
§ 1 pkt 1 – 4 k.p.c. Dlatego w art. 3984
§ 2 k.p.c. wśród
istotnych wymagań skargi kasacyjnej ustawodawca wymienił obowiązek złożenia
wniosku o przyjęcie skargi do rozpoznania i jego uzasadnienie.
Spełnienie tego wymogu polega na przedstawieniu odpowiedniego,
wyodrębnionego wywodu prawnego, w którym skarżący wykaże, jakie występujące
w sprawie okoliczności pozwalają na uwzględnienie wniosku o przyjęcie skargi
kasacyjnej do rozpoznania i jednocześnie uzasadnieni, dlaczego odpowiadają one
ustawowemu katalogowi przesłanek. Należy przy tym pamiętać, że ustawodawca
celowo wyodrębnił w oddzielnych przepisach art. 3984
k.p.c. obowiązek
3
przytoczenia podstaw kasacyjnych i ich uzasadnienia (§ 1) i obowiązek
przedstawienia wniosku o przyjęcie skargi do rozpoznania wraz z uzasadnieniem
(§ 2). Są to dwa odrębne, kreatywne elementy skargi kasacyjnej, które spełniają
określone cele i podlegają ocenie Sądu Najwyższego, na różnych etapach
postępowania kasacyjnego. Wniosek o przyjęcie skargi do rozpoznania i jego
uzasadnienie podlegają analizie na etapie przedsądu, natomiast przytoczone
podstawy kasacyjne i ich uzasadnienie oceniane są dopiero po przyjęciu skargi do
rozpoznania, w trakcie jej merytorycznego rozpoznawania. Oba te elementy muszą
być więc przez skarżącego wyodrębnione, oddzielnie przedstawione i uzasadnione,
a dla spełnienia wymogu z art. 3984
§ 2 k.p.c. nie wystarczy odesłanie do podstaw
kasacyjnych i ich uzasadnienia. Choć bowiem dla obu tych elementów skargi
kasacyjnej argumenty mogą być podobne, to Sąd Najwyższy w ramach przedsądu
bada tylko wskazane w skardze okoliczności uzasadniające przyjęcie jej do
rozpoznania, nie analizuje zaś podstaw kasacyjnych i ich uzasadnienia.
Skarga kasacyjna powoda nie może zostać, na etapie przedsądu, uznana za
oczywiście zasadną w rozumieniu art. 3989
§ 1 pkt 4 k.p.c. Z utrwalonego
orzecznictwa Sądu Najwyższego dotyczącego tej przesłanki przedsądu wynika, że
w przypadku powołania się na oczywistą zasadność skargi kasacyjnej w motywach
wniosku o przyjęcie jej do rozpoznania należy zawrzeć wywód prawny
wyjaśniający, w czym wyraża się owa oczywistość i przedstawić argumenty na
poparcie tego twierdzenia. Dodatkowo, dla przyjęcia skargi do rozpoznania
niezbędne jest wykazanie kwalifikowanej postaci naruszenia przepisów prawa
materialnego lub procesowego, polegającej na jego oczywistości widocznej prima
facie, przy wykorzystaniu podstawowej wiedzy prawniczej, bez potrzeby
wchodzenia w szczegóły czy dokonywania pogłębionej analizy tekstu wchodzących
w grę przepisów i doszukiwania się ich znaczenia (por. postanowienie Sądu
Najwyższego z dnia 3 października 2013 r., III SK 11/13, LEX nr 1380967 i
powołane tam orzecznictwo). W judykaturze podkreśla się, iż przesłanką przyjęcia
skargi kasacyjnej do rozpoznania nie jest oczywiste naruszenie konkretnego
przepisu prawa materialnego lub procesowego, lecz sytuacja, w której naruszenie
to spowodowało wydanie oczywiście nieprawidłowego orzeczenia. Sam zarzut
naruszenia (nawet oczywistego) określonego przepisu (przepisów) nie prowadzi
4
wprost do oceny, że skarga kasacyjna jest oczywiście uzasadniona (por. powołane
wyżej postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 3 października 2013 r., III SK
11/13). Wreszcie, aby można było mówić o oczywistej zasadności skargi konieczne
jest wskazanie przepisu (przepisów), które zostały naruszone w powyższy sposób.
We wniosku o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania na tej podstawie, o
której mowa w art. 3989
§ 1 pkt 4 k.p.c., powód ograniczył się do postawienia tezy o
widocznym prima facie naruszeniu przepisów prawa powołanych w podstawach
skargi kasacyjnej. Nie wyjaśnił, na czym to naruszenie, prowadzące do
uwzględnienia skargi kasacyjnej, miałoby polegać.
Z kolei zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Sądu Najwyższego, w
przypadku wskazania jako podstawy wniosku o przyjęcie skargi kasacyjnej do
rozpoznania art. 3989
§ 1 pkt 1 k.p.c. skarżący ma obowiązek sformułować
zagadnienie prawne w oparciu o konkretny przepis (przepisy) wskazany w jego
treści i objęty podstawami skargi kasacyjnej (por. postanowienia Sądu
Najwyższego: z dnia 9 sierpnia 2012 r., III SK 4/12, LEX nr 1215059; z dnia 20
marca 2013 r., III SK 33/12, niepublikowane; z dnia 20 marca 2013 r., III SK 37/12,
LEX nr 1331342). Wniosek o przyjęcie skargi kasacyjnej powoda ze względu na
potrzebę rozstrzygnięcia wskazanych w nim zagadnień prawnych nie spełnia tego
wymogu, ponieważ w treści podniesionych problemów prawnych brak jakichkolwiek
przepisów prawa.
Kierując się przedstawionymi motywami, Sąd Najwyższy uznał, iż skarżący
nie wykazał potrzeby rozpoznania jego skargi kasacyjnej. Dlatego, na podstawie
art. 3989
§ 2 k.p.c., a w odniesieniu do kosztów postępowania kasacyjnego na
podstawie art. 98 § 3 k.p.c. w związku z art. 99 k.p.c. i § 12 ust. 4 w związku z § 14
ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w
sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb
Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego
ustanowionego z urzędu orzekł jak w sentencji.