Ts 115/08
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Dodatkowe informacje:
Pełny tekst orzeczenia
282/4/B/2009
POSTANOWIENIE
z dnia 24 czerwca 2009 r.
Sygn. akt Ts 115/08
Trybunał Konstytucyjny w składzie:
Janusz Niemcewicz,
po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością „PAJO” o zbadanie zgodności:
art. 4798a § 5 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296, ze zm.) z art. 45 ust. 1 i art. 78 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,
p o s t a n a w i a:
odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.
UZASADNIENIE
W skardze konstytucyjnej wniesionej do Trybunału Konstytucyjnego 15 kwietnia 2008 r. skarżąca postawiła zarzut niezgodności art. 4798a § 5 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296, ze zm.; dalej: k.p.c.) z art. 45 ust. 1 oraz art. 78 w zw. z art. 45 ust. 1 Konstytucji. Wątpliwości konstytucyjne skarżącej dotyczą braku możliwości uzupełnienia braku formalnego pisma, co powoduje jego automatyczny zwrot lub odrzucenie. Tym samym, zdaniem skarżącej, zaskarżona regulacja zamyka stronie drogę do merytorycznego rozpoznania sprawy przez sąd. Skarżąca podnosi nadto, że art. 4798a § 5 k.p.c. pozbawia pozwanego możliwości skutecznego zaskarżenia merytorycznego rozstrzygnięcia (np. nakazu zapłaty), powodując jego uprawomocnienie bez możliwości poddania weryfikacji zasadności takiego rozstrzygnięcia. Wskazuje również, że przepis ten nie przewiduje ograniczenia dla tak rygorystycznego jego stosowania przez ograniczenie, że „mylne oznaczenie pisma lub inne oczywiste niedokładności nie stanowią przeszkody do nadania pismu biegu i rozpoznania go w trybie właściwym”.
Skarżąca wniosła skargę konstytucyjną w związku z odrzuceniem jej sprzeciwu od nakazu zapłaty wydanego w postępowaniu upominawczym postanowieniem Sądu Rejonowego w Poznaniu z 8 października 2007 r. (sygn. akt XII GNc 4801/07) z powodu niedołączenia części pism wskazanych jako załączniki. Zażalenie wniesione na to postanowienie oddalił Sąd Okręgowy w Poznaniu postanowieniem z 28 grudnia 2007 r. (sygn. akt X Gz 531/07).
Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:
W myśl art. 39 ust. 1 pkt 1 ustawy ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK), rozpoznaniu zarzutów zawartych w skardze konstytucyjnej stoi na przeszkodzie zbędność lub niedopuszczalność wydania wyroku. Taki stan rzeczy ma niewątpliwie miejsce, gdy zaskarżony przepis był już przedmiotem kontroli zgodności z Konstytucją w innej sprawie rozpoznawanej przez Trybunał (zob. postanowienia z: 3 października 2001 r., SK 3/01, OTK ZU nr 7/2001, poz. 218; 25 listopada 2002 r., SK 30/01, OTK ZU nr 6/A/2002, poz. 88 oraz 26 marca 2002 r., P 3/02, OTK ZU nr 2/A/2002, poz. 22).
Wyrokiem z 15 kwietnia 2009 r. o sygn. SK 28/08, OTK ZU nr 4/A/2009, poz. 48 Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 4798a § 5 zdanie drugie k.p.c. w zakresie, w jakim w postępowaniu w sprawach gospodarczych przewiduje, że sąd odrzuca zawierające braki formalne zarzuty od nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym oraz sprzeciw od nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym, wniesione przez przedsiębiorcę reprezentowanego przez adwokata lub radcę prawnego, bez uprzedniego wezwania do ich uzupełnienia, jest niezgodny z art. 45 ust. 1 w związku z art. 31 ust. 3, z art. 45 ust. 1 w związku z art. 32 ust. 1 oraz z art. 78 Konstytucji. Trybunał stwierdził, że rygoryzm w zakresie formalnych warunków wniesienia zarzutów rzutuje na prawo strony do zaskarżenia orzeczeń wydanych w pierwszej instancji. Strona pozwana w postępowaniu nakazowym i upominawczym w sprawach gospodarczych w razie popełnienia uchybień formalnych nie tylko nie ma możliwości przedstawienia sądowi swej argumentacji, ale również nie może zaskarżyć z merytorycznego punktu widzenia orzeczenia wydanego z pominięciem jej argumentacji do sądu wyższej instancji. W przypadku odrzucenia zarzutów lub sprzeciwu od nakazu zapłaty można bowiem podnosić jedynie argumenty, odnoszące się do stwierdzonych przez sąd uchybień formalnych, skutkujących decyzją o odrzuceniu pisma procesowego.
Skoro w niniejszej skardze konstytucyjnej skarżąca stawia zarzut niezgodności art. 4798a § 5 zdanie drugie k.p.c. z art. 45 ust. 1 i art. 78 Konstytucji, a zatem zbieżny z materią, co do której Trybunał Konstytucyjny wypowiedział się szczegółowo w opisanym powyżej wyroku w sprawie SK 28/08, to na podstawie art. 39 ust. 1 pkt 1 i art. 36 ust. 3 w zw. z art. 49 ustawy o TK, należało odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej z uwagi na zbędność orzekania.
POSTANOWIENIE
z dnia 24 czerwca 2009 r.
Sygn. akt Ts 115/08
Trybunał Konstytucyjny w składzie:
Janusz Niemcewicz,
po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością „PAJO” o zbadanie zgodności:
art. 4798a § 5 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296, ze zm.) z art. 45 ust. 1 i art. 78 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,
p o s t a n a w i a:
odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.
UZASADNIENIE
W skardze konstytucyjnej wniesionej do Trybunału Konstytucyjnego 15 kwietnia 2008 r. skarżąca postawiła zarzut niezgodności art. 4798a § 5 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296, ze zm.; dalej: k.p.c.) z art. 45 ust. 1 oraz art. 78 w zw. z art. 45 ust. 1 Konstytucji. Wątpliwości konstytucyjne skarżącej dotyczą braku możliwości uzupełnienia braku formalnego pisma, co powoduje jego automatyczny zwrot lub odrzucenie. Tym samym, zdaniem skarżącej, zaskarżona regulacja zamyka stronie drogę do merytorycznego rozpoznania sprawy przez sąd. Skarżąca podnosi nadto, że art. 4798a § 5 k.p.c. pozbawia pozwanego możliwości skutecznego zaskarżenia merytorycznego rozstrzygnięcia (np. nakazu zapłaty), powodując jego uprawomocnienie bez możliwości poddania weryfikacji zasadności takiego rozstrzygnięcia. Wskazuje również, że przepis ten nie przewiduje ograniczenia dla tak rygorystycznego jego stosowania przez ograniczenie, że „mylne oznaczenie pisma lub inne oczywiste niedokładności nie stanowią przeszkody do nadania pismu biegu i rozpoznania go w trybie właściwym”.
Skarżąca wniosła skargę konstytucyjną w związku z odrzuceniem jej sprzeciwu od nakazu zapłaty wydanego w postępowaniu upominawczym postanowieniem Sądu Rejonowego w Poznaniu z 8 października 2007 r. (sygn. akt XII GNc 4801/07) z powodu niedołączenia części pism wskazanych jako załączniki. Zażalenie wniesione na to postanowienie oddalił Sąd Okręgowy w Poznaniu postanowieniem z 28 grudnia 2007 r. (sygn. akt X Gz 531/07).
Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:
W myśl art. 39 ust. 1 pkt 1 ustawy ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK), rozpoznaniu zarzutów zawartych w skardze konstytucyjnej stoi na przeszkodzie zbędność lub niedopuszczalność wydania wyroku. Taki stan rzeczy ma niewątpliwie miejsce, gdy zaskarżony przepis był już przedmiotem kontroli zgodności z Konstytucją w innej sprawie rozpoznawanej przez Trybunał (zob. postanowienia z: 3 października 2001 r., SK 3/01, OTK ZU nr 7/2001, poz. 218; 25 listopada 2002 r., SK 30/01, OTK ZU nr 6/A/2002, poz. 88 oraz 26 marca 2002 r., P 3/02, OTK ZU nr 2/A/2002, poz. 22).
Wyrokiem z 15 kwietnia 2009 r. o sygn. SK 28/08, OTK ZU nr 4/A/2009, poz. 48 Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 4798a § 5 zdanie drugie k.p.c. w zakresie, w jakim w postępowaniu w sprawach gospodarczych przewiduje, że sąd odrzuca zawierające braki formalne zarzuty od nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym oraz sprzeciw od nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym, wniesione przez przedsiębiorcę reprezentowanego przez adwokata lub radcę prawnego, bez uprzedniego wezwania do ich uzupełnienia, jest niezgodny z art. 45 ust. 1 w związku z art. 31 ust. 3, z art. 45 ust. 1 w związku z art. 32 ust. 1 oraz z art. 78 Konstytucji. Trybunał stwierdził, że rygoryzm w zakresie formalnych warunków wniesienia zarzutów rzutuje na prawo strony do zaskarżenia orzeczeń wydanych w pierwszej instancji. Strona pozwana w postępowaniu nakazowym i upominawczym w sprawach gospodarczych w razie popełnienia uchybień formalnych nie tylko nie ma możliwości przedstawienia sądowi swej argumentacji, ale również nie może zaskarżyć z merytorycznego punktu widzenia orzeczenia wydanego z pominięciem jej argumentacji do sądu wyższej instancji. W przypadku odrzucenia zarzutów lub sprzeciwu od nakazu zapłaty można bowiem podnosić jedynie argumenty, odnoszące się do stwierdzonych przez sąd uchybień formalnych, skutkujących decyzją o odrzuceniu pisma procesowego.
Skoro w niniejszej skardze konstytucyjnej skarżąca stawia zarzut niezgodności art. 4798a § 5 zdanie drugie k.p.c. z art. 45 ust. 1 i art. 78 Konstytucji, a zatem zbieżny z materią, co do której Trybunał Konstytucyjny wypowiedział się szczegółowo w opisanym powyżej wyroku w sprawie SK 28/08, to na podstawie art. 39 ust. 1 pkt 1 i art. 36 ust. 3 w zw. z art. 49 ustawy o TK, należało odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej z uwagi na zbędność orzekania.