Ts 123/09
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Dodatkowe informacje:
Pełny tekst orzeczenia
442/6/B/2010
POSTANOWIENIE
z dnia 14 czerwca 2010 r.
Sygn. akt Ts 123/09
Trybunał Konstytucyjny w składzie:
Andrzej Rzepliński,
po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Łukasza M. w sprawie zgodności:
1) art. 77 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. - Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz. U. Nr 98, poz. 1070, ze zm.) z art. 10 ust. 1, art. 173, art. 178 ust. 1 oraz art. 180 ust. 2 w zw. z art. 45 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej;
2) art. 542 § 3 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego (Dz. U. Nr 89, poz. 555, ze zm.) z art. 45 ust. 1 w zw. z art. 2 Konstytucji;
3) art. 547 § 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego (Dz. U. Nr 89, poz. 555, ze zm.) z art. 45 ust. 1, art. 78, art. 176 ust. 1 w zw. z art. 32 ust. 1 i art. 2 Konstytucji,
p o s t a n a w i a:
odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.
UZASADNIENIE
1. W skardze konstytucyjnej z 22 maja 2009 r. pan Łukasz M. (dalej: skarżący) zarzucił niezgodność: art. 77 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. - Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz. U. Nr 98, poz. 1070, ze zm.; dalej: u.s.p.) z art. 10 ust. 1, art. 173, art. 178 ust. 1 oraz art. 180 ust. 2 w zw. z art. 45 ust. 1 Konstytucji; art. 542 § 3 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego (Dz. U. Nr 89, poz. 555, ze zm.; dalej: k.p.k.) z art. 45 ust. 1 w zw. z art. 2 Konstytucji; art. 547 § 1 k.p.k. z art. 45 ust. 1, art. 78, art. 176 ust. 1 w zw. z art. 32 ust. 1 i art. 2 Konstytucji.
2. Skarga konstytucyjna sformułowana została w związku z następującym stanem faktycznym. Wyrokiem z 13 marca 2006 r. Sąd Rejonowy w Katowicach (sygn. akt IV K 988/05) uznał skarżącego za winnego zarzucanych mu czynów i wymierzył mu karę dwóch lat i sześciu miesięcy pozbawienia wolności. Wyrokiem z 6 października 2006 r. Sąd Okręgowy w Katowicach (sygn. akt VI Ka 934/06) utrzymał wyrok w mocy. Postanowieniem z 29 marca 2007 r. Sąd Najwyższy oddalił kasację skarżącego jako oczywiście bezzasadną. Postanowieniem z 18 lutego 2009 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach oddalił wniosek skarżącego o wznowienie postępowania (sygn. akt II AKo 278/08).
3. Skarżący zarzucił, że zaskarżony przepis art. 77 ust. 1 pkt 1 u.s.p., przewidujący możliwość delegacji sędziego do pełnienia obowiązków w innym sądzie przez działającego w imieniu Ministra Sprawiedliwości podsekretarza stanu, narusza zasadę trójpodziału władzy, wyrażoną w art. 10 Konstytucji. Dopuszczając do ingerencji władzy wykonawczej w zakres władzy sądowniczej, prowadzi do naruszenia art. 173 Konstytucji, art. 178 ust. 1 oraz art. 180 ust. 2 w zw. z art. 45 ust. 1 Konstytucji. Skarżący wskazuje także na rażącą niespójność wykładni tego przepisu naruszającą zasady demokratycznego państwa prawnego i zaufanie obywateli do państwa. Zdaniem skarżącego, przepis art. 542 § 3 k.p.k. nie dając mu prawa do powoływania się na bezwzględną przyczynę odwoławczą wymienioną w art. 439 § 1 pkt 2 k.p.k., pozbawia go prawa do sądu, a zatem jest niezgodny z art. 45 ust. 1 Konstytucji. Skarżący wskazuje ponadto na niezgodność art. 547 § 1 k.p.k. z art. 45 ust. 1, art. 78, art. 176 ust. 1 w zw. z art. 32 ust. 1 i art. 2 Konstytucji, polegającą na braku możliwości zaskarżenia postanowienia sądu apelacyjnego bądź Sądu Najwyższego w przedmiocie oddalenia wniosku o wznowienie prawomocnego postępowania. W ocenie skarżącego przepis ten zamknął mu możliwość merytorycznego sprawdzenia prawidłowości rozstrzygnięcia sądu, które wydane zostało „niejako w pierwszej instancji”. W ten sposób naruszona została zasada równości wobec prawa, nadto skarżący – przez brak możliwości udziału w postępowaniu – pozbawiony został prawa do wysłuchania.
Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:
4. Skarga konstytucyjna jest szczególnym środkiem ochrony konstytucyjnych wolności i praw. Ma ona gwarantować, że obowiązujące w systemie prawa akty normatywne nie będą stanowiły źródła ich naruszeń. W myśl art. 79 ust. 1 Konstytucji przedmiotem skargi konstytucyjnej jest wniosek o zbadanie zgodności z Konstytucją przepisów stanowiących podstawę ostatecznego orzeczenia o prawach skarżącego. Wskazany przedmiot skargi konstytucyjnej determinuje wymogi formalne, których spełnienie jest konieczne dla stwierdzenia dopuszczalności skargi konstytucyjnej. Z art. 47 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643 ze zm.; dalej: ustawa o TK) wynika, że na skarżącym ciąży obowiązek wskazania naruszonych wolności lub praw oraz sposobu ich naruszenia.
5. Niedopuszczalność nadania biegu skardze konstytucyjnej w sprawie skarżącego wynika z: (1) niewskazania przepisów Konstytucji, mogących w trybie skargi konstytucyjnej stanowić w sprawie samodzielne wzorce kontroli, (2) niewykazania naruszenia konstytucyjnych praw i wolności, a także (3) tego, że zaskarżony przepis nie był podstawą ostatecznego orzeczenia w jego sprawie.
6. Będąca przedmiotem skargi kwestia konstytucyjności art. 77 ust. 1 pkt 1 u.s.p., tj. instytucji delegowania sędziów przez przedstawicieli władzy wykonawczej, była przedmiotem rozważań Trybunału Konstytucyjnego w kontekście większości wskazanych w skardze konstytucyjnej wzorców kontroli. Wyrokiem z 15 stycznia 2009 r. Trybunał orzekł, że: „Art. 77 § 1 pkt 1, 3 i 4 oraz § 2, 2a, 3 i 3a ustawy powołanej w punkcie 1 [u.s.p.] jest zgodny z art. 10 ust. 1, art. 45 ust. 1 i art. 173 Konstytucji oraz nie jest niezgodny z art. 180 ust. 2 Konstytucji” (K 45/07, OTK ZU nr 1/A/2009, poz. 3). Trybunał odniósł się tam kompleksowo do kwestii nadzoru administracyjnego nad działalnością sądów w aspekcie zasady podziału i równoważenia się władz, prawa do sądu oraz gwarancji niezależności oraz odrębności władzy sądowniczej. Powołana w uzasadnieniu argumentacja dogmatyczna oraz historyczno-prawna skłoniła Trybunał do stwierdzenia, że przewidziany w u.s.p. mechanizm delegowania przez piastuna władzy wykonawczej sędziów, za ich zgodą, do orzekania w innym sądzie, jest konstytucyjny w stosunku do wskazanych w skardze wzorców kontroli.
7. Okoliczność ta przesądza o niedopuszczalności nadania biegu skardze konstytucyjnej w tym zakresie w rozstrzyganej sprawie.
8. W myśl art. 39 ust. 1 pkt 1 ustawy o TK Trybunał umarza na posiedzeniu niejawnym postępowanie, jeżeli wydanie orzeczenia jest zbędne lub niedopuszczalne. Zbędność lub niedopuszczalność orzekania zachodzi m.in. wówczas, gdy kwestionowane przepisy były już w innej sprawie przedmiotem kontroli zgodności z Konstytucją. W niniejszej sprawie zachodzi zatem negatywna przesłanka procesowa w postaci zakazu ne bis in idem, rozumianego w postępowaniu przed Trybunałem Konstytucyjnym z uwzględnieniem specyfiki tego postępowania (por. wśród wielu postanowień Trybunału, postanowienie z 20 czerwca 2005 r., SK 47/04, OTK ZU nr 6/A/2005, poz. 73). Trybunał podkreśla przy tym, że konieczność uwzględnienia określonej w ustawie o TK przesłanki zbędności wydania orzeczenia badana jest na każdym etapie postępowania zainicjowanego skargą (zob. postanowienie TK z dnia 3 września 2007 r., Ts 94/06, OTK ZU nr 2/B/2009, poz. 75).
9. Odnosząc się do wskazanego przez skarżącego jako wzorzec kontroli art. 178 ust. 1 Konstytucji, podkreślić należy, że niezawisłość sędziowska oznacza, że sędzia w sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości podlega normie prawnej i własnemu wewnętrznemu przekonaniu (zob. wyrok z 14 kwietnia 1999 r., K. 8/99, OTK ZU nr 3/1999, poz. 41). Sprzeniewierzenie się przez sędziego zasadzie niezawisłości sędziowskiej oznaczać musi tylko taki brak bezstronności, który wynika z uzależnienia treści podejmowanych przez sędziego decyzji od wpływu podmiotów zewnętrznych (zob. orzeczenie z 9 listopada 1993 r., K 11/93, OTK w 1993 r. poz. 37). Trybunał Konstytucyjny, wyznaczając różnicę między funkcją orzeczniczą i pozaorzeczniczą w działalności sądów, jednoznacznie uznał, że kompetencja Ministra Sprawiedliwości do delegowania sędziów, za ich zgodą, nie stanowi instrumentu ingerującego w istotę sprawowania wymiaru sprawiedliwości, gdyż delegacja nie wpływa bezpośrednio na treść podejmowanych rozstrzygnięć. Niezawisłość zaś dotyczy orzekania, a nie wszelkich aspektów działalności zawodowej sędziego (por. orzeczenie K 11/93 oraz postanowienie TK z 24 listopada 2009 r., Ts 186/08). Przepis ten nie określa zatem jakiegokolwiek podmiotowego prawa ani wolności konstytucyjnej, w rozumieniu art. 79 ust. 1 Konstytucji, a zatem nie jest adekwatnym wzorcem kontroli w trybie skargi konstytucyjnej.
10. Zdaniem skarżącego art. 542 § 3 k.p.k. zamyka mu drogę do sądu, w zakresie, w jakim pozbawia go możliwości podnoszenia zarzutu wystąpienia jednej z tzw. bezwzględnych podstaw odwoławczych. Należy jednak uznać, że w tym zakresie skarżący nie wykazał naruszenia przysługujących mu praw i wolności. Jak wynika z treści ostatecznego orzeczenia zapadłego w sprawie skarżącego, przedmiotem zarzutu zgłoszonego przez skarżącego w trybie art. 542 § 3 k.p.k. była nienależyta obsada sądu, polegająca na udziale w orzekaniu sędziego delegowanego do pełnienia obowiązków w innym sądzie. Należy zauważyć, że sąd orzekający wskazał w uzasadnieniu na bezzasadność powyższego wniosku, wynikającą m.in. ze stanowiska zajętego przez Sąd Najwyższy. Niezależnie zatem od braku podstaw formalnych sąd ocenił merytorycznie zgłoszony zarzut. Ocena zasadności takiego zarzutu, jak skarżącego Trybunał dokonał już w wyroku K 45/07. Nie sposób zatem uznać, by co do takiego zarzutu skarżący wykazał naruszenie konstytucyjnego prawa lub wolności, co przesądza o niedopuszczalności nadania biegu skardze konstytucyjnej w tym zakresie.
10.1. Znaczenie w ocenie zarzutów skarżącego ma także fakt, że wznowienie postępowania jest szczególnym, nadzwyczajnym obok kasacji trybem odwoławczym, służącym od prawomocnych orzeczeń. Zarzut wystąpienia jednej z tzw. bezwzględnych podstaw odwoławczych (art. 439 k.p.k.) podnoszony może być przez stronę postępowania w kasacji. W niniejszej sprawie skarżący miał zapewnione prawo do wniesienia kasacji i - jak wynika z akt sprawy - z prawa tego skorzystał. Kasacja została jednak odrzucona jako oczywiście bezzasadna. Nie sposób zatem przyjąć, by skarżący był w tym zakresie, a więc nawet na etapie postępowania nadzwyczajnego, pozbawiony możliwości dochodzenia swych praw przed sądem.
10.2. Nadto należy zauważyć, że w postępowaniu o wznowienie postępowania przesłanki z art. 439 k.p.k. uwzględniane są przez sąd z urzędu. Do okoliczności tych odniósł się sąd w uzasadnieniu wydanego postanowienia o oddaleniu wniosku o wznowienie postępowania.
10.3. Nie sposób jednak przyjąć, że skarżącemu w ramach prawa do sądu przysługuje nieograniczone prawo do wnoszenia tych samych zarzutów zarówno w toku postępowania przed uprawomocnieniem się orzeczenia, jak też kolejno we wszystkich nadzwyczajnych środkach odwoławczych.
10.4. Na postanowienie oddalające wniosek o wznowienie postępowania lub pozostawiające go bez rozpoznania przysługuje, na postawie art. 547 § 1 k.p.k., zażalenie, chyba że orzekł o tym sąd apelacyjny lub Sąd Najwyższy. Skarżący wskazuje, że tak określone w skarżonym przepisie reguły dopuszczalności wnoszenia zażalenia, wyłączają w jego sytuacji możliwość zaskarżenia orzeczenia w przedmiocie wznowienia postępowania, prowadząc do pozbawienia go konstytucyjnie przysługujących uprawnień, w tym prawa do wysłuchania.
10.5. Zasadnicze znaczenie w niniejszej sprawie ma jednak fakt, że treść zaskarżonego przepisu art. 547 § 1 k.p.k. pozostaje bez związku z orzeczeniem zapadłym sprawie skarżącego. Orzeczeniem, które wskazuje skarżący jako ostateczne orzeczenie o jego prawach i wolnościach, jest postanowienie Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 18 lutego 2009 r., w którym Sąd ten oddalił wniosek obrońcy skarżącego o wznowienie postępowania. Skarżący nie wnosił żadnych środków odwoławczych od wskazanego powyżej postanowienia. Nawet jeżeli w opinii skarżącego skarżony przepis uniemożliwia mu wniesienie zażalenia, to okoliczność ta wynika jedynie z jego brzmienia i nie jest poparta treścią ostatecznego orzeczenia, wymaganego przez art. 79 ust. 1 Konstytucji i art. 47 ustawy o TK. Oczywiste jest zatem, że podstawą orzekania sądu w sprawie skarżącego nie mógł być zaskarżony przepis, który określa zasady wnoszenia zażalenia od postanowienia w przedmiocie wniosku o wznowienie postępowania.
10.6. Należy przypomnieć, że skarga konstytucyjna jest szczególnym środkiem ochrony praw i wolności konstytucyjnych, w zakresie wskazanym w art. 79 ust. 1 Konstytucji. Wyłącza zatem kontrolę abstrakcyjną przepisów. Trybunał wskazywał już wielokrotnie, że przedmiotem skargi konstytucyjnej może być wyłącznie ta regulacja prawna, która była podstawą ostatecznego orzeczenia odnoszącego się do praw lub wolności konstytucyjnych skarżącego (por. wśród wielu postanowień Trybunału, postanowienie z 10 marca 2010 r., Ts 221/08). Prowadzi to do jednoznacznego wniosku, że art. 547 § 1 k.p.k. nie mógł stanowić w sprawie skarżącego podstawy wydania orzeczenia, wskazanego jako ostateczne orzeczenie o jego prawach i wolnościach. Zgodnie z art. 46 ust. 1 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym w zw. z art. 79 ust. 1 Konstytucji przesądza to jednoznacznie o niedopuszczalności nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej w tym zakresie.
W tym stanie rzeczy, kierując się treścią art. 49 w zw. z art. 36 ust. 3 ustawy o TK, Trybunał odmawia nadania wniesionej skardze konstytucyjnej dalszego biegu.
POSTANOWIENIE
z dnia 14 czerwca 2010 r.
Sygn. akt Ts 123/09
Trybunał Konstytucyjny w składzie:
Andrzej Rzepliński,
po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Łukasza M. w sprawie zgodności:
1) art. 77 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. - Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz. U. Nr 98, poz. 1070, ze zm.) z art. 10 ust. 1, art. 173, art. 178 ust. 1 oraz art. 180 ust. 2 w zw. z art. 45 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej;
2) art. 542 § 3 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego (Dz. U. Nr 89, poz. 555, ze zm.) z art. 45 ust. 1 w zw. z art. 2 Konstytucji;
3) art. 547 § 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego (Dz. U. Nr 89, poz. 555, ze zm.) z art. 45 ust. 1, art. 78, art. 176 ust. 1 w zw. z art. 32 ust. 1 i art. 2 Konstytucji,
p o s t a n a w i a:
odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.
UZASADNIENIE
1. W skardze konstytucyjnej z 22 maja 2009 r. pan Łukasz M. (dalej: skarżący) zarzucił niezgodność: art. 77 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. - Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz. U. Nr 98, poz. 1070, ze zm.; dalej: u.s.p.) z art. 10 ust. 1, art. 173, art. 178 ust. 1 oraz art. 180 ust. 2 w zw. z art. 45 ust. 1 Konstytucji; art. 542 § 3 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego (Dz. U. Nr 89, poz. 555, ze zm.; dalej: k.p.k.) z art. 45 ust. 1 w zw. z art. 2 Konstytucji; art. 547 § 1 k.p.k. z art. 45 ust. 1, art. 78, art. 176 ust. 1 w zw. z art. 32 ust. 1 i art. 2 Konstytucji.
2. Skarga konstytucyjna sformułowana została w związku z następującym stanem faktycznym. Wyrokiem z 13 marca 2006 r. Sąd Rejonowy w Katowicach (sygn. akt IV K 988/05) uznał skarżącego za winnego zarzucanych mu czynów i wymierzył mu karę dwóch lat i sześciu miesięcy pozbawienia wolności. Wyrokiem z 6 października 2006 r. Sąd Okręgowy w Katowicach (sygn. akt VI Ka 934/06) utrzymał wyrok w mocy. Postanowieniem z 29 marca 2007 r. Sąd Najwyższy oddalił kasację skarżącego jako oczywiście bezzasadną. Postanowieniem z 18 lutego 2009 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach oddalił wniosek skarżącego o wznowienie postępowania (sygn. akt II AKo 278/08).
3. Skarżący zarzucił, że zaskarżony przepis art. 77 ust. 1 pkt 1 u.s.p., przewidujący możliwość delegacji sędziego do pełnienia obowiązków w innym sądzie przez działającego w imieniu Ministra Sprawiedliwości podsekretarza stanu, narusza zasadę trójpodziału władzy, wyrażoną w art. 10 Konstytucji. Dopuszczając do ingerencji władzy wykonawczej w zakres władzy sądowniczej, prowadzi do naruszenia art. 173 Konstytucji, art. 178 ust. 1 oraz art. 180 ust. 2 w zw. z art. 45 ust. 1 Konstytucji. Skarżący wskazuje także na rażącą niespójność wykładni tego przepisu naruszającą zasady demokratycznego państwa prawnego i zaufanie obywateli do państwa. Zdaniem skarżącego, przepis art. 542 § 3 k.p.k. nie dając mu prawa do powoływania się na bezwzględną przyczynę odwoławczą wymienioną w art. 439 § 1 pkt 2 k.p.k., pozbawia go prawa do sądu, a zatem jest niezgodny z art. 45 ust. 1 Konstytucji. Skarżący wskazuje ponadto na niezgodność art. 547 § 1 k.p.k. z art. 45 ust. 1, art. 78, art. 176 ust. 1 w zw. z art. 32 ust. 1 i art. 2 Konstytucji, polegającą na braku możliwości zaskarżenia postanowienia sądu apelacyjnego bądź Sądu Najwyższego w przedmiocie oddalenia wniosku o wznowienie prawomocnego postępowania. W ocenie skarżącego przepis ten zamknął mu możliwość merytorycznego sprawdzenia prawidłowości rozstrzygnięcia sądu, które wydane zostało „niejako w pierwszej instancji”. W ten sposób naruszona została zasada równości wobec prawa, nadto skarżący – przez brak możliwości udziału w postępowaniu – pozbawiony został prawa do wysłuchania.
Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:
4. Skarga konstytucyjna jest szczególnym środkiem ochrony konstytucyjnych wolności i praw. Ma ona gwarantować, że obowiązujące w systemie prawa akty normatywne nie będą stanowiły źródła ich naruszeń. W myśl art. 79 ust. 1 Konstytucji przedmiotem skargi konstytucyjnej jest wniosek o zbadanie zgodności z Konstytucją przepisów stanowiących podstawę ostatecznego orzeczenia o prawach skarżącego. Wskazany przedmiot skargi konstytucyjnej determinuje wymogi formalne, których spełnienie jest konieczne dla stwierdzenia dopuszczalności skargi konstytucyjnej. Z art. 47 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643 ze zm.; dalej: ustawa o TK) wynika, że na skarżącym ciąży obowiązek wskazania naruszonych wolności lub praw oraz sposobu ich naruszenia.
5. Niedopuszczalność nadania biegu skardze konstytucyjnej w sprawie skarżącego wynika z: (1) niewskazania przepisów Konstytucji, mogących w trybie skargi konstytucyjnej stanowić w sprawie samodzielne wzorce kontroli, (2) niewykazania naruszenia konstytucyjnych praw i wolności, a także (3) tego, że zaskarżony przepis nie był podstawą ostatecznego orzeczenia w jego sprawie.
6. Będąca przedmiotem skargi kwestia konstytucyjności art. 77 ust. 1 pkt 1 u.s.p., tj. instytucji delegowania sędziów przez przedstawicieli władzy wykonawczej, była przedmiotem rozważań Trybunału Konstytucyjnego w kontekście większości wskazanych w skardze konstytucyjnej wzorców kontroli. Wyrokiem z 15 stycznia 2009 r. Trybunał orzekł, że: „Art. 77 § 1 pkt 1, 3 i 4 oraz § 2, 2a, 3 i 3a ustawy powołanej w punkcie 1 [u.s.p.] jest zgodny z art. 10 ust. 1, art. 45 ust. 1 i art. 173 Konstytucji oraz nie jest niezgodny z art. 180 ust. 2 Konstytucji” (K 45/07, OTK ZU nr 1/A/2009, poz. 3). Trybunał odniósł się tam kompleksowo do kwestii nadzoru administracyjnego nad działalnością sądów w aspekcie zasady podziału i równoważenia się władz, prawa do sądu oraz gwarancji niezależności oraz odrębności władzy sądowniczej. Powołana w uzasadnieniu argumentacja dogmatyczna oraz historyczno-prawna skłoniła Trybunał do stwierdzenia, że przewidziany w u.s.p. mechanizm delegowania przez piastuna władzy wykonawczej sędziów, za ich zgodą, do orzekania w innym sądzie, jest konstytucyjny w stosunku do wskazanych w skardze wzorców kontroli.
7. Okoliczność ta przesądza o niedopuszczalności nadania biegu skardze konstytucyjnej w tym zakresie w rozstrzyganej sprawie.
8. W myśl art. 39 ust. 1 pkt 1 ustawy o TK Trybunał umarza na posiedzeniu niejawnym postępowanie, jeżeli wydanie orzeczenia jest zbędne lub niedopuszczalne. Zbędność lub niedopuszczalność orzekania zachodzi m.in. wówczas, gdy kwestionowane przepisy były już w innej sprawie przedmiotem kontroli zgodności z Konstytucją. W niniejszej sprawie zachodzi zatem negatywna przesłanka procesowa w postaci zakazu ne bis in idem, rozumianego w postępowaniu przed Trybunałem Konstytucyjnym z uwzględnieniem specyfiki tego postępowania (por. wśród wielu postanowień Trybunału, postanowienie z 20 czerwca 2005 r., SK 47/04, OTK ZU nr 6/A/2005, poz. 73). Trybunał podkreśla przy tym, że konieczność uwzględnienia określonej w ustawie o TK przesłanki zbędności wydania orzeczenia badana jest na każdym etapie postępowania zainicjowanego skargą (zob. postanowienie TK z dnia 3 września 2007 r., Ts 94/06, OTK ZU nr 2/B/2009, poz. 75).
9. Odnosząc się do wskazanego przez skarżącego jako wzorzec kontroli art. 178 ust. 1 Konstytucji, podkreślić należy, że niezawisłość sędziowska oznacza, że sędzia w sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości podlega normie prawnej i własnemu wewnętrznemu przekonaniu (zob. wyrok z 14 kwietnia 1999 r., K. 8/99, OTK ZU nr 3/1999, poz. 41). Sprzeniewierzenie się przez sędziego zasadzie niezawisłości sędziowskiej oznaczać musi tylko taki brak bezstronności, który wynika z uzależnienia treści podejmowanych przez sędziego decyzji od wpływu podmiotów zewnętrznych (zob. orzeczenie z 9 listopada 1993 r., K 11/93, OTK w 1993 r. poz. 37). Trybunał Konstytucyjny, wyznaczając różnicę między funkcją orzeczniczą i pozaorzeczniczą w działalności sądów, jednoznacznie uznał, że kompetencja Ministra Sprawiedliwości do delegowania sędziów, za ich zgodą, nie stanowi instrumentu ingerującego w istotę sprawowania wymiaru sprawiedliwości, gdyż delegacja nie wpływa bezpośrednio na treść podejmowanych rozstrzygnięć. Niezawisłość zaś dotyczy orzekania, a nie wszelkich aspektów działalności zawodowej sędziego (por. orzeczenie K 11/93 oraz postanowienie TK z 24 listopada 2009 r., Ts 186/08). Przepis ten nie określa zatem jakiegokolwiek podmiotowego prawa ani wolności konstytucyjnej, w rozumieniu art. 79 ust. 1 Konstytucji, a zatem nie jest adekwatnym wzorcem kontroli w trybie skargi konstytucyjnej.
10. Zdaniem skarżącego art. 542 § 3 k.p.k. zamyka mu drogę do sądu, w zakresie, w jakim pozbawia go możliwości podnoszenia zarzutu wystąpienia jednej z tzw. bezwzględnych podstaw odwoławczych. Należy jednak uznać, że w tym zakresie skarżący nie wykazał naruszenia przysługujących mu praw i wolności. Jak wynika z treści ostatecznego orzeczenia zapadłego w sprawie skarżącego, przedmiotem zarzutu zgłoszonego przez skarżącego w trybie art. 542 § 3 k.p.k. była nienależyta obsada sądu, polegająca na udziale w orzekaniu sędziego delegowanego do pełnienia obowiązków w innym sądzie. Należy zauważyć, że sąd orzekający wskazał w uzasadnieniu na bezzasadność powyższego wniosku, wynikającą m.in. ze stanowiska zajętego przez Sąd Najwyższy. Niezależnie zatem od braku podstaw formalnych sąd ocenił merytorycznie zgłoszony zarzut. Ocena zasadności takiego zarzutu, jak skarżącego Trybunał dokonał już w wyroku K 45/07. Nie sposób zatem uznać, by co do takiego zarzutu skarżący wykazał naruszenie konstytucyjnego prawa lub wolności, co przesądza o niedopuszczalności nadania biegu skardze konstytucyjnej w tym zakresie.
10.1. Znaczenie w ocenie zarzutów skarżącego ma także fakt, że wznowienie postępowania jest szczególnym, nadzwyczajnym obok kasacji trybem odwoławczym, służącym od prawomocnych orzeczeń. Zarzut wystąpienia jednej z tzw. bezwzględnych podstaw odwoławczych (art. 439 k.p.k.) podnoszony może być przez stronę postępowania w kasacji. W niniejszej sprawie skarżący miał zapewnione prawo do wniesienia kasacji i - jak wynika z akt sprawy - z prawa tego skorzystał. Kasacja została jednak odrzucona jako oczywiście bezzasadna. Nie sposób zatem przyjąć, by skarżący był w tym zakresie, a więc nawet na etapie postępowania nadzwyczajnego, pozbawiony możliwości dochodzenia swych praw przed sądem.
10.2. Nadto należy zauważyć, że w postępowaniu o wznowienie postępowania przesłanki z art. 439 k.p.k. uwzględniane są przez sąd z urzędu. Do okoliczności tych odniósł się sąd w uzasadnieniu wydanego postanowienia o oddaleniu wniosku o wznowienie postępowania.
10.3. Nie sposób jednak przyjąć, że skarżącemu w ramach prawa do sądu przysługuje nieograniczone prawo do wnoszenia tych samych zarzutów zarówno w toku postępowania przed uprawomocnieniem się orzeczenia, jak też kolejno we wszystkich nadzwyczajnych środkach odwoławczych.
10.4. Na postanowienie oddalające wniosek o wznowienie postępowania lub pozostawiające go bez rozpoznania przysługuje, na postawie art. 547 § 1 k.p.k., zażalenie, chyba że orzekł o tym sąd apelacyjny lub Sąd Najwyższy. Skarżący wskazuje, że tak określone w skarżonym przepisie reguły dopuszczalności wnoszenia zażalenia, wyłączają w jego sytuacji możliwość zaskarżenia orzeczenia w przedmiocie wznowienia postępowania, prowadząc do pozbawienia go konstytucyjnie przysługujących uprawnień, w tym prawa do wysłuchania.
10.5. Zasadnicze znaczenie w niniejszej sprawie ma jednak fakt, że treść zaskarżonego przepisu art. 547 § 1 k.p.k. pozostaje bez związku z orzeczeniem zapadłym sprawie skarżącego. Orzeczeniem, które wskazuje skarżący jako ostateczne orzeczenie o jego prawach i wolnościach, jest postanowienie Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 18 lutego 2009 r., w którym Sąd ten oddalił wniosek obrońcy skarżącego o wznowienie postępowania. Skarżący nie wnosił żadnych środków odwoławczych od wskazanego powyżej postanowienia. Nawet jeżeli w opinii skarżącego skarżony przepis uniemożliwia mu wniesienie zażalenia, to okoliczność ta wynika jedynie z jego brzmienia i nie jest poparta treścią ostatecznego orzeczenia, wymaganego przez art. 79 ust. 1 Konstytucji i art. 47 ustawy o TK. Oczywiste jest zatem, że podstawą orzekania sądu w sprawie skarżącego nie mógł być zaskarżony przepis, który określa zasady wnoszenia zażalenia od postanowienia w przedmiocie wniosku o wznowienie postępowania.
10.6. Należy przypomnieć, że skarga konstytucyjna jest szczególnym środkiem ochrony praw i wolności konstytucyjnych, w zakresie wskazanym w art. 79 ust. 1 Konstytucji. Wyłącza zatem kontrolę abstrakcyjną przepisów. Trybunał wskazywał już wielokrotnie, że przedmiotem skargi konstytucyjnej może być wyłącznie ta regulacja prawna, która była podstawą ostatecznego orzeczenia odnoszącego się do praw lub wolności konstytucyjnych skarżącego (por. wśród wielu postanowień Trybunału, postanowienie z 10 marca 2010 r., Ts 221/08). Prowadzi to do jednoznacznego wniosku, że art. 547 § 1 k.p.k. nie mógł stanowić w sprawie skarżącego podstawy wydania orzeczenia, wskazanego jako ostateczne orzeczenie o jego prawach i wolnościach. Zgodnie z art. 46 ust. 1 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym w zw. z art. 79 ust. 1 Konstytucji przesądza to jednoznacznie o niedopuszczalności nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej w tym zakresie.
W tym stanie rzeczy, kierując się treścią art. 49 w zw. z art. 36 ust. 3 ustawy o TK, Trybunał odmawia nadania wniesionej skardze konstytucyjnej dalszego biegu.