Pełny tekst orzeczenia

315/4/B/2013

POSTANOWIENIE

z dnia 11 lipca 2013 r.

Sygn. akt Ts 69/11



Trybunał Konstytucyjny w składzie:



Stanisław Rymar – przewodniczący

Mirosław Granat – sprawozdawca

Marek Zubik,



po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 27 marca 2013 r. o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej „Mediator” Sp. z o.o.,



p o s t a n a w i a:



nie uwzględnić zażalenia.



UZASADNIENIE



W skardze konstytucyjnej z 4 marca 2011 r. skarżąca – „Mediator” Sp. z o.o. (dalej: skarżąca) zarzuciła, że art. 7541 § 1 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296, ze zm.; dalej: k.p.c.) „w zakresie, w jakim przepis ten pozbawia uprawnionego realnej możliwości egzekucji w sytuacji, kiedy z przyczyn od niego niezależnych, w ciągu miesiąca od uprawomocnienia się orzeczenia uwzględniającego zabezpieczone roszczenie nie ma on możliwości wszczęcia egzekucji, wskutek niedoręczenia lub opóźnionego doręczenia orzeczenia skutkującego uprawomocnieniem się zabezpieczonego roszczenia, lub wskutek niewydania w terminie określonym w art. 7811 k.p.c. klauzuli wykonalności – czego uprawniony, działając w zaufaniu do państwa i systemu prawa, nie mógł przewidzieć”, jest niezgodny z art. 2, art. 21 ust. 1 oraz art. 45 ust. 1 Konstytucji.

W ocenie skarżącej zakwestionowany przepis uzależnia zabezpieczenie powództwa od „upływu terminu, którego początek może nie być uprawnionemu znany”. Wierzyciel często bowiem nie wie, że w jego sprawie zapadło rozstrzygnięcie. W takich sytuacjach miesięczny termin do wszczęcia egzekucji, który rozpoczyna bieg z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia, nie zaś np. z chwilą doręczenia wierzycielowi prawomocnego orzeczenia, czy też wystąpienia przez niego z wnioskiem o nadanie klauzuli wykonalności, jest często zbyt krótki, czego dowodem są okoliczności poprzedzające wniesienie rozpatrywanej skargi. Zdaniem skarżącej zakwestionowany przepis „zupełnie pomija (…) konieczność dokonania szeregu czynności, które zgodnie z k.p.c. muszą poprzedzić wszczęcie egzekucji”. Odbiera on wierzycielowi „możliwość efektywnego dochodzenia swoich praw majątkowych”, czyniąc ochronę prawa własności jedynie iluzoryczną. Przyjęte przez ustawodawcę rozwiązanie jest „niespójne i nielogiczne, sprzeczne z pozostałymi elementami systemu”. Jak twierdzi skarżąca, zakwestionowany w skardze art. 7541 § 1 k.p.c. narusza przysługujące jej prawo do sprawiedliwej procedury. Narusza również zasadę zaufania obywateli do państwa i prawa. Skarżąca podkreśliła przy tym, że „art. 2 Konstytucji (…) może być potraktowany jako przepis związkowy, pełniący funkcję pomocniczą dla rekonstrukcji wzorców kontroli, jakimi są art. 21 ust. 1 i art. 64 ust. 1 i 2, a także art. 45 ust. 1 Konstytucji RP”.

Postanowieniem z 27 marca 2013 r., doręczonym pełnomocnikowi skarżącej 3 kwietnia 2013 r., Trybunał Konstytucyjny odmówił nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej. Trybunał stwierdził, że skarżąca nie uprawdopodobniła naruszenia swych konstytucyjnych wolności i praw.

W zażaleniu z 10 kwietnia 2013 r. skarżąca zaskarżyła postanowienie Trybunału, wniosła o jego uchylenie i skierowanie skargi do rozpoznania na rozprawie. Zarzuciła Trybunałowi naruszenie art. 79 ust. 1 w związku z art. 47 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK) przez uznanie, że w skardze nie wykazano, iż źródłem naruszenia wolności i praw skarżącej jest zakwestionowany w skardze art. 7541 § 1 k.p.c. Jak podniosła, niewłaściwe są ustalenia Trybunału, jakoby nie podjęła próby zmiany terminu upadku zabezpieczenia. Na poparcie swoich zarzutów skarżąca przedstawiła wniosek o udzielenie zabezpieczenia, złożony w Sądzie Okręgowym w Warszawie – Sądzie Gospodarczym – XX Wydział Gospodarczy (dalej: Sąd Okręgowy w Warszawie) w dniu 19 maja 2010 r., oraz postanowienie tego sądu z 18 czerwca 2010 r. (sygn. akt XX GC 919/06) oddalające pismo procesowe. Ponadto, jej zdaniem, ustalenia Trybunału Konstytucyjnego to „powielenie niewątpliwie błędnego ustalenia faktycznego postanowienia Sądu Apelacyjnego z 4 listopada 2010 r.”.



Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:



Zgodnie z art. 36 ust. 4 w związku z art. 49 ustawy o TK skarżącemu przysługuje prawo wniesienia zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej. Trybunał, w składzie trzech sędziów, rozpatruje zażalenie na posiedzeniu niejawnym (art. 25 ust. 1 pkt 3 lit. b w związku z art. 36 ust. 6–7 i z art. 49 ustawy o TK). Trybunał Konstytucyjny bada, czy w zaskarżonym postanowieniu prawidłowo stwierdził istnienie przesłanek odmowy nadania skardze dalszego biegu. Oznacza to, że na etapie rozpoznania zażalenia Trybunał analizuje te zarzuty, które mogą podważyć trafność ustaleń przyjętych za podstawę zaskarżonego rozstrzygnięcia.

Zaskarżone postanowienie jest prawidłowe, a zarzuty zażalenia nie podważają podstaw odmowy nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu.

Trybunał stwierdza, że przedstawione we wniesionym środku odwoławczym zarzuty skarżącej nie uwzględniają jednego z warunków merytorycznego rozpoznania skargi, jakim jest wskazanie sposobu naruszenia praw i wolności inicjatora skargi (art. 49 w związku z art. 47 ust. 1 pkt 2 ustawy o TK). Skarga, poza wymaganiami dotyczącymi pism procesowych powinna zatem zawierać: po pierwsze, uzasadnienie postawionego zarzutu z powołaniem dowodów na jego poparcie (art. 49 w związku z art. 32 ust. 1 pkt 4 ustawy o TK), po drugie, uzasadnienie skargi, z podaniem dokładnego opisu stanu faktycznego (art. 49 w związku z art. 47 ust. 1 pkt 3 ustawy o TK). Wszelkie dowody na poparcie stawianych zarzutów niekonstytucyjności kwestionowanych przepisów skarżąca powinna przedstawić w skardze konstytucyjnej, ewentualnie w piśmie będącym odpowiedzią na zarządzenie sędziego wzywające do uzupełnienia braków formalnych skargi, w tym – co istotne – do wskazania sposobu naruszenia wolności i praw. Trzeba bowiem przypomnieć, że art. 46 ust. 1 ustawy o TK, ustanawiając materialny (nieprzywracalny) termin do wniesienia skargi konstytucyjnej, wyznacza czasowe granice do podjęcia przez skarżącego obrony swych wolności lub praw (zob. np. postanowienia TK z: 15 lipca 1998 r., Ts 79/98, OTK ZU nr 5/1998, poz. 82; 16 grudnia 1998 r., Ts 140/98, OTK ZU nr 1/1999, poz. 17; 11 lipca 2000 r., Ts 53/00, OTK ZU nr 6/2000, poz. 232; 28 listopada 2000 r., Ts 98/00, OTK ZU nr 6/2001, poz. 180; 29 września 2004 r., Ts 99/04, OTK ZU nr 5/B/2004, poz. 325 oraz 20 stycznia 2011 r., Ts 244/09, OTK ZU nr 1/B/2011, poz. 56).

Trybunał podkreśla, że ani w skardze, ani w piśmie procesowym uzupełniającym jej braki formalne, skarżąca nie podnosiła okoliczności wystąpienia z wnioskiem o przedłużenie okresu, na który udzielone zostało zabezpieczenie roszczenia. Do akt sprawy nie dołączyła także postanowienia Sądu Okręgowego w Warszawie z 18 czerwca 2010 r. (sygn. akt XX GC919/06) oddalającego złożony wniosek. Przedłożenie tych dokumentów dopiero na etapie postępowania zażaleniowego nastąpiło z przekroczeniem terminu, o którym mowa w art. 46 ust. 1 ustawy o TK.

Niezależnie od powyższego Trybunał zauważa, że powodem oddalenia przez sąd wniosku skarżącej o przedłużenie terminu upadku zabezpieczenia było rozpoznanie i uwzględnienie tego wniosku przez Sąd Okręgowy w Warszawie (postanowienie z 20 maja 2010 r., sygn. XX GCo 72/10). Należy zatem przyjąć, że termin upadku zabezpieczenia był skarżącej znany, a zatem zakwestionowany art. 7541 § 1 k.p.c. nie naruszył jej praw w sposób wskazany w skardze konstytucyjnej. Ponadto, zdaniem Trybunału Konstytucyjnego rozpoznającego wniesione zażalenie, sformułowany w tym środku odwoławczym zarzut błędnego ustalenia przez Sąd Apelacyjny w Warszawie stanu faktycznego sprawy kwalifikuje badaną skargę konstytucyjną jako środek przeciwko orzeczeniu, a nie normie prawnej.

W tym stanie rzeczy należy stwierdzić, że w postanowieniu z 27 marca 2013 r. Trybunał, uwzględniwszy argumenty przedstawione przez skarżącą oraz materiał dowodowy znajdujący się w aktach sprawy, zasadnie wskazał na nieuprawdopodobnienie przez skarżącą naruszenia przysługujących jej konstytucyjnych wolności i praw.



Mając zatem na względzie, że zażalenie nie podważa podstaw odmowy nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu, Trybunał Konstytucyjny na podstawie art. 49 w związku z art. 36 ust. 7 ustawy o TK orzekł jak w sentencji.