Ts 94/12
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Dodatkowe informacje:
Pełny tekst orzeczenia
569/6/B/2013
POSTANOWIENIE
z dnia 11 grudnia 2013 r.
Sygn. akt Ts 94/12
Trybunał Konstytucyjny w składzie:
Mirosław Granat – przewodniczący
Stanisław Biernat – sprawozdawca
Małgorzata Pyziak-Szafnicka,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 28 czerwca 2012 r. o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej A.P.,
p o s t a n a w i a:
nie uwzględnić zażalenia.
UZASADNIENIE
W skardze konstytucyjnej z 10 kwietnia 2012 r. A.P. (dalej: skarżący) zarzucił niezgodność art. 49 § 1 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. – Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz. U. Nr 98, poz. 1070, ze zm.) z art. 2, art. 2 w związku z art. 31 ust. 3 oraz z art. 32 ust. 1 Konstytucji. Zdaniem skarżącego przepis ten powoduje wątpliwości co tego, czy osobę pozbawioną wolności można ukarać karą porządkową przewidzianą w nim za naruszenie powagi, spokoju lub porządku czynności sądowych albo ubliżanie sądowi. Tym samym narusza zasadę demokratycznego państwa prawnego oraz zasady poprawnej legislacji. Godzi również w zasadę równości, gdyż nie uwzględnia konieczności odmiennego traktowania osób pozbawionych wolności od osób pozostających na wolności.
Postanowieniem z 28 czerwca 2012 r. Trybunał Konstytucyjny odmówił nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu. Zasadniczym powodem wydania takiego rozstrzygnięcia było ustalenie, że skarga została złożona po upływie ustawowego terminu do jej wniesienia. Ostateczne rozstrzygnięcie w sprawie skarżącego zostało mu doręczone 25 stycznia 2008 r. 30 stycznia 2008 r. skarżący złożył wniosek o ustanowienie dla niego pełnomocnika z urzędu celem sporządzenia skargi konstytucyjnej, a 17 lub 18 lipca 2008 r. pełnomocnik został powiadomiony o wyznaczeniu go pełnomocnikiem z urzędu. Skarga została jednak wniesiona dopiero 10 kwietnia 2012 r., a więc po ponad 3 latach i 8 miesiącach od tej daty. Ponadto Trybunał stwierdził, że w skardze sformułowano zarzuty niezgodności zaskarżonego przepisu z unormowaniami Konstytucji, które nie mogą stanowić samodzielnych wzorców w postępowaniu inicjowanym wniesieniem skargi konstytucyjnej. Nie przyjmują bowiem postaci konstytucyjnych praw lub wolności.
Zażalenie na powyższe postanowienie wniósł pełnomocnik skarżącego. Zarzucił w nim, że Trybunał nieprawidłowo przyjął, iż ustawowy termin do wniesienia skargi konstytucyjnej biegnie od dnia doręczenia pełnomocnikowi pisma o wyznaczeniu go pełnomocnikiem z urzędu, nie zaś od dnia otrzymania przez niego ostatecznego rozstrzygnięcia wydanego w sprawie skarżącego, co nastąpiło 9 stycznia 2012 r. Stwierdził, że jako radca prawny, a nie adwokat, nie mógł on reprezentować skarżącego w leżącym u podstaw wniesionej skargi konstytucyjnej postępowaniu karnym, a wniosek o doręczenie mu odpisu wydanego w tym postępowaniu rozstrzygnięcia złożył 11 maja 2010 r. Ponadto w zażaleniu wskazał, że skarżący nie podziela poglądu Trybunału, iż art. 32 ust. 1 Konstytucji nie może stanowić samodzielnego wzorca kontroli zaskarżonego przepisu. Wynika z niego bowiem konstytucyjne prawo do równego traktowania.
Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:
Zaskarżone postanowienie jest prawidłowe, a zarzuty podniesione w zażaleniu nie podważają dokonanych w nim ustaleń i nie zasługują na uwzględnienie.
Trybunał zasadnie przyjął w zaskarżonym postanowieniu, że skarga konstytucyjna w niniejszej sprawie została wniesiona z naruszeniem terminu przewidzianego w art. 46 ust. 1 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK). Przepis ten wyraźnie stanowi, że skargę wnosi się w terminie trzech miesięcy od dnia doręczenia prawomocnego wyroku, ostatecznej decyzji lub innego ostatecznego rozstrzygnięcia skarżącemu, nie zaś jego pełnomocnikowi wyznaczonemu do sporządzenia skargi. W sytuacji, w której na podstawie art. 48 ust. 2 ustawy o TK skarżący występuje z wnioskiem o ustanowienie pełnomocnika z urzędu w celu sporządzenia skargi konstytucyjnej, przewidziany w art. 46 ust. 1 ustawy o TK trzymiesięczny termin do złożenia skargi ulega zawieszeniu w momencie złożenia przez skarżącego takiego wniosku. Rozpoczyna natomiast swój dalszy bieg z dniem otrzymania przez pełnomocnika pisma informującego o wyznaczeniu go pełnomocnikiem z urzędu (zob. np. postanowienia TK z: 25 listopada 1998 r., Ts 92/98, OTK ZU nr 3/1999, poz. 46; 12 listopada 1998 r., Ts 96/98, OTK ZU nr 6/1998, poz. 107; 2 września 1999 r., Ts 7/99, OTK ZU nr 6/1999, poz. 128; 29 stycznia 2002 r., Ts 137/01, OTK ZU nr 1/B/2002, poz. 105; 19 marca 2003 r., Ts 27/03, OTK ZU nr 2/B/2003, poz. 157).
W niniejszej sprawie bieg terminu rozpoczął się 25 stycznia 2008 r. (wraz z doręczeniem skarżącemu postanowienia Sądu Okręgowego w Gliwicach – V Zamiejscowy Wydział Karny w Wodzisławiu Śląskim z 15 stycznia 2008 r., sygn. akt V Kz 546/07), a uległ zawieszeniu 30 stycznia 2008 r., gdy skarżący złożył wniosek o ustanowienie dla niego pełnomocnika z urzędu. Dalszy bieg tego terminu rozpoczął się 17 bądź 18 lipca 2008 r., gdy pełnomocnik skarżącego został poinformowany o wyznaczeniu go pełnomocnikiem w niniejszej sprawie. Od tego momentu pełnomocnik skarżącego miał 86 dni na wniesienie skargi konstytucyjnej. Uczynił to jednak dopiero 10 kwietnia 2012 r., a więc z naruszeniem przewidzianego w art. 46 ust. 1 ustawy o TK terminu. Poczynione w postanowieniu z 28 czerwca 2012 r. ustalenia są więc w tym zakresie prawidłowe.
Nie znajduje również uzasadnienia sformułowany w rozpatrywanym zażaleniu zarzut, zgodnie z którym takie rozumienie przepisów regulujących termin do wniesienia skargi konstytucyjnej nie uwzględnia faktu, że pełnomocnik nie mógł sporządzić skargi, gdyż nie posiadał odpisu ostatecznego rozstrzygnięcia wydanego w sprawie skarżącego. Skarżący otrzymał bowiem to rozstrzygnięcie i w jego interesie leżało przekazanie go ustanowionemu na wniosek skarżącego pełnomocnikowi w terminie pozwalającym na prawidłowe sporządzenie i wniesienie skargi konstytucyjnej.
Nie zasługuje też na uwzględnienie zarzut skarżącego, w myśl którego w zaskarżonym postanowieniu Trybunał nieprawidłowo przyjął, że art. 32 ust. 1 Konstytucji nie może stanowić samodzielnego wzorca kontroli konstytucyjności przepisów zaskarżonych w skardze konstytucyjnej. Trybunał konsekwentnie stoi w swoim orzecznictwie na stanowisku, że art. 32 Konstytucji może być powołany w skardze konstytucyjnej jedynie w związku z innymi normami konstytucyjnymi chroniącymi poszczególne prawa i wolności naruszone przez zakwestionowane w skardze przepisy (zob. postanowienia TK z 24 października 2001 r., SK 10/01, OTK nr 7/2001, poz. 225 oraz 13 marca 2002 r., Ts 108/01, OTK ZU nr 2/B/2002, poz. 138). Aby zarzut naruszenia art. 32 ust. 1 mógł być rozpoznany, skarżący musi więc wykazać, że jego wolność lub prawo, wynikające z innych przepisów, zostało uregulowane z naruszeniem zasady równości wobec prawa (zob. wyrok TK z 13 stycznia 2004 r., SK 10/03, OTK ZU nr 1/A/2004, poz. 2). Sytuacja taka nie miała miejsca w niniejszej sprawie.
Ponadto Trybunał w obecnym składzie zauważa, że skarżący nie zakwestionował zaskarżonego postanowienia w pozostałym zakresie. Nie podniósł w szczególności żadnych argumentów przeciwko ustaleniu, że wzorców kontroli w postępowaniu inicjowanym wniesieniem skargi konstytucyjnej nie mogą stanowić art. 2 Konstytucji oraz art. 2 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji. W tym również zakresie postanowienie z 28 czerwca 2012 r. jest zatem prawidłowe.
Biorąc powyższe okoliczności pod uwagę, Trybunał Konstytucyjny nie uwzględnił zażalenia wniesionego na postanowienie o odmowie nadania niniejszej skardze konstytucyjnej dalszego biegu.
POSTANOWIENIE
z dnia 11 grudnia 2013 r.
Sygn. akt Ts 94/12
Trybunał Konstytucyjny w składzie:
Mirosław Granat – przewodniczący
Stanisław Biernat – sprawozdawca
Małgorzata Pyziak-Szafnicka,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 28 czerwca 2012 r. o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej A.P.,
p o s t a n a w i a:
nie uwzględnić zażalenia.
UZASADNIENIE
W skardze konstytucyjnej z 10 kwietnia 2012 r. A.P. (dalej: skarżący) zarzucił niezgodność art. 49 § 1 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. – Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz. U. Nr 98, poz. 1070, ze zm.) z art. 2, art. 2 w związku z art. 31 ust. 3 oraz z art. 32 ust. 1 Konstytucji. Zdaniem skarżącego przepis ten powoduje wątpliwości co tego, czy osobę pozbawioną wolności można ukarać karą porządkową przewidzianą w nim za naruszenie powagi, spokoju lub porządku czynności sądowych albo ubliżanie sądowi. Tym samym narusza zasadę demokratycznego państwa prawnego oraz zasady poprawnej legislacji. Godzi również w zasadę równości, gdyż nie uwzględnia konieczności odmiennego traktowania osób pozbawionych wolności od osób pozostających na wolności.
Postanowieniem z 28 czerwca 2012 r. Trybunał Konstytucyjny odmówił nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu. Zasadniczym powodem wydania takiego rozstrzygnięcia było ustalenie, że skarga została złożona po upływie ustawowego terminu do jej wniesienia. Ostateczne rozstrzygnięcie w sprawie skarżącego zostało mu doręczone 25 stycznia 2008 r. 30 stycznia 2008 r. skarżący złożył wniosek o ustanowienie dla niego pełnomocnika z urzędu celem sporządzenia skargi konstytucyjnej, a 17 lub 18 lipca 2008 r. pełnomocnik został powiadomiony o wyznaczeniu go pełnomocnikiem z urzędu. Skarga została jednak wniesiona dopiero 10 kwietnia 2012 r., a więc po ponad 3 latach i 8 miesiącach od tej daty. Ponadto Trybunał stwierdził, że w skardze sformułowano zarzuty niezgodności zaskarżonego przepisu z unormowaniami Konstytucji, które nie mogą stanowić samodzielnych wzorców w postępowaniu inicjowanym wniesieniem skargi konstytucyjnej. Nie przyjmują bowiem postaci konstytucyjnych praw lub wolności.
Zażalenie na powyższe postanowienie wniósł pełnomocnik skarżącego. Zarzucił w nim, że Trybunał nieprawidłowo przyjął, iż ustawowy termin do wniesienia skargi konstytucyjnej biegnie od dnia doręczenia pełnomocnikowi pisma o wyznaczeniu go pełnomocnikiem z urzędu, nie zaś od dnia otrzymania przez niego ostatecznego rozstrzygnięcia wydanego w sprawie skarżącego, co nastąpiło 9 stycznia 2012 r. Stwierdził, że jako radca prawny, a nie adwokat, nie mógł on reprezentować skarżącego w leżącym u podstaw wniesionej skargi konstytucyjnej postępowaniu karnym, a wniosek o doręczenie mu odpisu wydanego w tym postępowaniu rozstrzygnięcia złożył 11 maja 2010 r. Ponadto w zażaleniu wskazał, że skarżący nie podziela poglądu Trybunału, iż art. 32 ust. 1 Konstytucji nie może stanowić samodzielnego wzorca kontroli zaskarżonego przepisu. Wynika z niego bowiem konstytucyjne prawo do równego traktowania.
Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:
Zaskarżone postanowienie jest prawidłowe, a zarzuty podniesione w zażaleniu nie podważają dokonanych w nim ustaleń i nie zasługują na uwzględnienie.
Trybunał zasadnie przyjął w zaskarżonym postanowieniu, że skarga konstytucyjna w niniejszej sprawie została wniesiona z naruszeniem terminu przewidzianego w art. 46 ust. 1 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK). Przepis ten wyraźnie stanowi, że skargę wnosi się w terminie trzech miesięcy od dnia doręczenia prawomocnego wyroku, ostatecznej decyzji lub innego ostatecznego rozstrzygnięcia skarżącemu, nie zaś jego pełnomocnikowi wyznaczonemu do sporządzenia skargi. W sytuacji, w której na podstawie art. 48 ust. 2 ustawy o TK skarżący występuje z wnioskiem o ustanowienie pełnomocnika z urzędu w celu sporządzenia skargi konstytucyjnej, przewidziany w art. 46 ust. 1 ustawy o TK trzymiesięczny termin do złożenia skargi ulega zawieszeniu w momencie złożenia przez skarżącego takiego wniosku. Rozpoczyna natomiast swój dalszy bieg z dniem otrzymania przez pełnomocnika pisma informującego o wyznaczeniu go pełnomocnikiem z urzędu (zob. np. postanowienia TK z: 25 listopada 1998 r., Ts 92/98, OTK ZU nr 3/1999, poz. 46; 12 listopada 1998 r., Ts 96/98, OTK ZU nr 6/1998, poz. 107; 2 września 1999 r., Ts 7/99, OTK ZU nr 6/1999, poz. 128; 29 stycznia 2002 r., Ts 137/01, OTK ZU nr 1/B/2002, poz. 105; 19 marca 2003 r., Ts 27/03, OTK ZU nr 2/B/2003, poz. 157).
W niniejszej sprawie bieg terminu rozpoczął się 25 stycznia 2008 r. (wraz z doręczeniem skarżącemu postanowienia Sądu Okręgowego w Gliwicach – V Zamiejscowy Wydział Karny w Wodzisławiu Śląskim z 15 stycznia 2008 r., sygn. akt V Kz 546/07), a uległ zawieszeniu 30 stycznia 2008 r., gdy skarżący złożył wniosek o ustanowienie dla niego pełnomocnika z urzędu. Dalszy bieg tego terminu rozpoczął się 17 bądź 18 lipca 2008 r., gdy pełnomocnik skarżącego został poinformowany o wyznaczeniu go pełnomocnikiem w niniejszej sprawie. Od tego momentu pełnomocnik skarżącego miał 86 dni na wniesienie skargi konstytucyjnej. Uczynił to jednak dopiero 10 kwietnia 2012 r., a więc z naruszeniem przewidzianego w art. 46 ust. 1 ustawy o TK terminu. Poczynione w postanowieniu z 28 czerwca 2012 r. ustalenia są więc w tym zakresie prawidłowe.
Nie znajduje również uzasadnienia sformułowany w rozpatrywanym zażaleniu zarzut, zgodnie z którym takie rozumienie przepisów regulujących termin do wniesienia skargi konstytucyjnej nie uwzględnia faktu, że pełnomocnik nie mógł sporządzić skargi, gdyż nie posiadał odpisu ostatecznego rozstrzygnięcia wydanego w sprawie skarżącego. Skarżący otrzymał bowiem to rozstrzygnięcie i w jego interesie leżało przekazanie go ustanowionemu na wniosek skarżącego pełnomocnikowi w terminie pozwalającym na prawidłowe sporządzenie i wniesienie skargi konstytucyjnej.
Nie zasługuje też na uwzględnienie zarzut skarżącego, w myśl którego w zaskarżonym postanowieniu Trybunał nieprawidłowo przyjął, że art. 32 ust. 1 Konstytucji nie może stanowić samodzielnego wzorca kontroli konstytucyjności przepisów zaskarżonych w skardze konstytucyjnej. Trybunał konsekwentnie stoi w swoim orzecznictwie na stanowisku, że art. 32 Konstytucji może być powołany w skardze konstytucyjnej jedynie w związku z innymi normami konstytucyjnymi chroniącymi poszczególne prawa i wolności naruszone przez zakwestionowane w skardze przepisy (zob. postanowienia TK z 24 października 2001 r., SK 10/01, OTK nr 7/2001, poz. 225 oraz 13 marca 2002 r., Ts 108/01, OTK ZU nr 2/B/2002, poz. 138). Aby zarzut naruszenia art. 32 ust. 1 mógł być rozpoznany, skarżący musi więc wykazać, że jego wolność lub prawo, wynikające z innych przepisów, zostało uregulowane z naruszeniem zasady równości wobec prawa (zob. wyrok TK z 13 stycznia 2004 r., SK 10/03, OTK ZU nr 1/A/2004, poz. 2). Sytuacja taka nie miała miejsca w niniejszej sprawie.
Ponadto Trybunał w obecnym składzie zauważa, że skarżący nie zakwestionował zaskarżonego postanowienia w pozostałym zakresie. Nie podniósł w szczególności żadnych argumentów przeciwko ustaleniu, że wzorców kontroli w postępowaniu inicjowanym wniesieniem skargi konstytucyjnej nie mogą stanowić art. 2 Konstytucji oraz art. 2 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji. W tym również zakresie postanowienie z 28 czerwca 2012 r. jest zatem prawidłowe.
Biorąc powyższe okoliczności pod uwagę, Trybunał Konstytucyjny nie uwzględnił zażalenia wniesionego na postanowienie o odmowie nadania niniejszej skardze konstytucyjnej dalszego biegu.