Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt: KIO/UZP 2483/10

WYROK
z dnia 25 listopada 2010 r.

Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Ryszard Tetzlaff
Członkowie: Klaudia Szczytowska- Maziarz
Marek Szafraniec

Protokolant: Rafał Komoń

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 23 listopada 2010 r. w Warszawie odwołania
wniesionego przez Konsorcjum firm: 1) Honeywell Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie,
ul. Domaniewska 39 B, 02-672 Warszawa, Polska; oraz partnerów: 2) Honeywell spol.
s r.o. z siedzibą w Pradze, V Parku 2326/18, 148 00 Praha, Czechy; 3) Honeywell EOOD
z siedzibą w Sofii, Bulv. Ch. Kolumb 64, 1528 Sofia, Bułgaria z siedzibą dla lidera
konsorcjum: ul. Domaniewska 39 B, 02-672 Warszawa od rozstrzygnięcia przez
zamawiającego PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna S.A., Oddział Elektrownia
Bełchatów Rogowiec, ul. Elektryczna 7, 97-406 Bełchatów, protestu z dnia 22
października 2010 r.


przy udziale Emerson Process Management Power and Water Solutions Sp. z o. o.,
ul. Konstruktorska 11 A, 02-673 Warszawa zgłaszającego przystąpienie do postępowania
odwoławczego po stronie zamawiającego;
orzeka:

1. oddala odwołanie,

2. kosztami postępowania obciąża Konsorcjum firm: 1) Honeywell Sp. z o.o. z siedzibą
w Warszawie, ul. Domaniewska 39 B, 02-672 Warszawa, Polska; oraz partnerów:
2) Honeywell spol. s r.o. z siedzibą w Pradze, V Parku 2326/18, 148 00 Praha,
Czechy; 3) Honeywell EOOD z siedzibą w Sofii, Bulv. Ch. Kolumb 64, 1528 Sofia,
Bułgaria z siedzibą dla lidera konsorcjum: ul. Domaniewska 39 B, 02-672 Warszawa
i nakazuje:

1) zaliczyć na rzecz Urzędu Zamówień Publicznych koszty w wysokości 4 444 zł
00 gr (słownie: cztery tysiące czterysta czterdzieści cztery złote zero groszy)
z kwoty wpisu uiszczonego przez Konsorcjum firm: 1) Honeywell Sp. z o.o.
z siedzibą w Warszawie, ul. Domaniewska 39 B, 02-672 Warszawa,
Polska; oraz partnerów: 2) Honeywell spol. s r.o. z siedzibą w Pradze,
V Parku 2326/18, 148 00 Praha, Czechy; 3) Honeywell EOOD z siedzibą
w Sofii, Bulv. Ch. Kolumb 64, 1528 Sofia, Bułgaria z siedzibą dla lidera
konsorcjum: ul. Domaniewska 39 B, 02-672 Warszawa,

2) dokonać wpłaty kwoty 3 600 zł 00 gr (słownie: trzy tysiące sześćset złotych
zero groszy) przez Konsorcjum firm: 1) Honeywell Sp. z o.o. z siedzibą
w Warszawie, ul. Domaniewska 39 B, 02-672 Warszawa, Polska; oraz
partnerów: 2) Honeywell spol. s r.o. z siedzibą w Pradze, V Parku
2326/18, 148 00 Praha, Czechy; 3) Honeywell EOOD z siedzibą w Sofii,
Bulv. Ch. Kolumb 64, 1528 Sofia, Bułgaria z siedzibą dla lidera
konsorcjum: ul. Domaniewska 39 B, 02-672 Warszawa na rzecz PGE
Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna S.A., Oddział Elektrownia
Bełchatów Rogowiec, ul. Elektryczna 7, 97-406 Bełchatów, stanowiącej
uzasadnione koszty strony poniesione z tytułu wynagrodzenia pełnomocnika,

3) dokonać zwrotu kwoty 15 556 zł 00 gr (słownie: piętnaście tysięcy pięćset
pięćdziesiąt sześć złotych zero groszy) z rachunku dochodów własnych
Urzędu Zamówień Publicznych na rzecz Konsorcjum firm: 1) Honeywell Sp.
z o.o. z siedzibą w Warszawie, ul. Domaniewska 39 B, 02-672 Warszawa,
Polska; oraz partnerów: 2) Honeywell spol. s r.o. z siedzibą w Pradze,
V Parku 2326/18, 148 00 Praha, Czechy; 3) Honeywell EOOD z siedzibą
w Sofii, Bulv. Ch. Kolumb 64, 1528 Sofia, Bułgaria z siedzibą dla lidera
konsorcjum: ul. Domaniewska 39 B, 02-672 Warszawa.

U z a s a d n i e n i e

Postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego prowadzone w trybie negocjacji
z ogłoszeniem na: „Modernizację i remont systemu sterowania i nadzoru wraz z układami
elektrycznymi bloków nr 7-12 w PGE Elektrowni Bełchatów S.A.", zostało wszczęte przez
PGE Elektrownia Bełchatów S.A., Rogowiec, ul. Elektryczna 7, 97-406 Bełchatów, która
w trakcie zmieniła nazwę na PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna S.A., Oddział
Elektrownia Bełchatów Rogowiec, ul. Elektryczna 7, 97-406 Bełchatów zwana dalej:
„Zamawiającym”, ogłoszeniem opublikowanym w Dzienniku Urzędowym Oficjalnych
Publikacji Wspólnot Europejskich za numerem 2009/S 205-295191 w dniu 23.10.2009 r.
W dniu 12.10.2010 r. Zamawiający przekazał e-mailem uczestnikom przedmiotowego
postępowania przetargowego informacje o wyniku postępowania i wyborze Emerson
Process Management Power and Water Solutions Sp. z o.o., ul. Konstruktorska 11 A, 02-673
Warszawa zwanej dalej: „Emerson Process Management Power and Water Solutions Sp.
z o.o.” albo „Przystępującym”. Drugą pozycje w rankingu złożonych ofert zajęło Konsorcjum
firm: 1) Honeywell Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie, ul. Domaniewska 39 B, 02-672
Warszawa, Polska; oraz partnerów: 2) Honeywell spol. s r.o. z siedzibą w Pradze, V Parku
2326/18, 148 00 Praha, Czechy; 3) Honeywell EOOD z siedzibą w Sofii, Bulv. Ch. Kolumb
64, 1528 Sofia, Bułgaria z siedzibą dla lidera konsorcjum: ul. Domaniewska 39 B, 02-672
Warszawa zwane dalej: „Konsorcjum Honeywell” albo „Protestującym” albo „Odwołującym”.
W dniu 22.10.2010 r. (wpływ bezpośredni do Kancelarii Zamawiającego) na
podstawie art. 180 ust. 1 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych
(tekst jednolity: Dz. U. z 2007 r. Nr 223, poz. 1655 z późn. zm.), zwanej dalej: „Pzp”:
Konsorcjum Honeywell złożyło protest na wybór oferty najkorzystniejszej, zaniechanie
odrzucenia oferty wybranej, zaniechanie przez Zamawiającego czynności polegającej na
wystąpieniu do Emerson Process Management Power and Water Solutions Sp. z o.o.
o udzielenie wyjaśnień dotyczących elementów oferty mających wpływ na wysokość ceny, co
stanowiło naruszenie:
1. art. 7 ust. 1 Pzp, poprzez naruszenie przez Zamawiającego zasady równego traktowania
wykonawców oraz zasady prowadzenia postępowania o udzielenie zamówienia publicznego
z zachowaniem uczciwej konkurencji;
2. art. 89 ust. 1 pkt 4 Pzp, poprzez zaniechanie odrzucenia oferty wybranej, mimo iż
zawierała ona rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia;
3. art. 89 ust. 1 pkt 3 Pzp w zw. z art. 15 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia
16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (Dz. U. z 2003 r. Nr 153 poz. 1503
z późn. zm. zwanej dalej: „u.z.n.k."), poprzez zaniechanie odrzucenia oferty złożonej przez
Emerson Process Management Power and Water Solutions Sp. z o.o., mimo iż jej złożenie

stanowiło czyn nieuczciwej konkurencji w rozumieniu przepisów o zwalczaniu nieuczciwej
konkurencji, polegający na sprzedaży towarów i usług poniżej kosztów ich wytworzenia
i świadczenia oraz ich odsprzedaży poniżej kosztów zakupu, w celu eliminacji z innych
przedsiębiorców uczestniczących w niniejszym postępowaniu;
4. art. 90 ust. 1 Pzp, poprzez zaniechanie dokonania czynności polegającej na wystąpieniu
do Emerson Process Management Power and Water Solutions Sp. z o.o. o udzielenie
wyjaśnień dotyczących elementów oferty tego wykonawcy mających wpływ na wysokość
zaoferowanej ceny;
5. art. 91 ust. 1 Pzp poprzez uznanie oferty Emerson Process Management Power and
Water Solutions Sp. z o.o. za najkorzystniejszą i dokonanie wybory oferty Emerson Process
Management Power and Water Solutions Sp. z o.o., w sytuacji gdy oferta ta powinna zostać
odrzucona z uwagi na rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia oraz
z uwagi na fakt, iż jej złożenie stanowiło czyn nieuczciwej konkurencji w rozumieniu
przepisów o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.
Biorąc pod uwagę wskazane powyżej zarzuty wnosimy o:
(i) unieważnienie przez Zamawiającego czynności polegającej na wyborze oferty
Emerson Process Management Power and Water Solutions Sp. z o.o., jako
najkorzystniejszej oferty złożonej w postępowaniu o udzielenie przedmiotowego zamówienia;
(ii) odrzucenie oferty złożonej przez Emerson Process Management Power and Water
Solutions Sp. z o.o. w postępowaniu o udzielenie przedmiotowego zamówienia, z uwagi na
rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia oraz z uwagi na fakt, iż jej
złożenie stanowiło czyn nieuczciwej konkurencji w rozumieniu przepisów o zwalczaniu
nieuczciwej konkurencji;
(iii) powtórzenie czynności wyboru najkorzystniejszej oferty z uwzględnieniem zasad
określonych w art. 91 Pzp oraz z pominięciem odrzuconej oferty Emerson Process
Management Power and Water Solutions Sp. z o.o.
Oferty złożone przez pozostałych oferentów zawierały zdecydowanie wyższe ceny.
I tak oferta przedstawiona przez Protestującego zawierała cenę ofertową w wysokości
323.482.500,00 zł netto, co dawało 68,43 pkt z tytułu zaoferowanej ceny. Oferta złożona
przez kolejnego wykonawcę konsorcjum spółek Metso Automation Polska Sp. z o.o.
z siedzibą w Gliwicach, Metso Automation OY z siedzibą w Helsinkach oraz Instytutu
Energetyki Jednostka Badawczo - Rozwojowa, Jednostka Centralna z siedzibą w Warszawie
(zwane dalej: „METSO") zawierała cenę ofertową w wysokości 420.000.000,00 zł netto, co
dawało 52,70 pkt z tytułu zaoferowanej ceny. Natomiast oferta złożona przez konsorcjum
spółek Alstom Power Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie i Alstom Power Systems SA
z siedzibą w Levallois (zwane dalej: „ALSTOM") zawierała cenę ofertową w wysokości
452.000.000,00 zł netto, co dawało 48,97 pkt z tytułu zaoferowanej ceny. Mając na

względzie wagę, jaką Zamawiający nadał poszczególnym kryteriom oceny ofert (cena - waga
80%, parametry techniczne - waga 20%), stwierdził, iż sposób kalkulacji ceny zawartej
w ofercie poszczególnych wykonawców miał kluczowe znaczenie dla wyboru
najkorzystniejszej oferty złożonej w przedmiotowym postępowaniu.
Odnośnie naruszenia przez Zamawiającego art. 89 ust. 1 pkt 4 Pzp, art. 89 ust. 1 pkt
3 Pzp w związku z art. 15 ust. 1 pkt 1 u.z.n.k. oraz art. 7 ust. 1 Pzp. Naruszenie przez
Zamawiającego art. 89 ust. 1 pkt 4 Pzp polegało na zaniechaniu odrzucenia oferty wybranej,
mimo iż zawierała ona rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia i w żadnej
mierze nie gwarantowała należytego wykonania przedmiotowego zamówienia. Zgodnie
bowiem z art. 89 ust. 1 pkt 4 Zamawiający ma obowiązek odrzucenia oferty, jeżeli zawiera
ono rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia. Wprawdzie przepisy Pzp,
podobnie jak akty prawa wspólnotowego, nie zawierają definicji pojęcia: „rażąco niskiej ceny"
jednak w doktrynie i orzecznictwie zgodnie przyjmuje się, iż jest to cena niewiarygodnie
niska, znacznie odbiegająca od cen rynkowych. Przyjmuje się przy tym, że punktami
odniesienia dla określenia rażąco niskiej ceny są przede wszystkim: 1) wartość przedmiotu
zamówienia, 2) ceny innych ofert złożonych w danym postępowaniu, 3) wiedza,
doświadczenie życiowe i rozeznanie warunków rynkowych jakimi dysponują członkowie
komisji zamawiającego (tak w szczególności: P. Banasik w: „O rażąco niskiej cenie oferty raz
jeszcze", Publikacje Elektroniczne ABC nr 109011). Przywołał wyrok KIO z dnia
21.09.2009 r., sygn. akt: KIO/UZP 1126/09, wyrok KIO z dnia 31.07.2009 r., sygn. akt:
KIO/UZP 906/09, wyrok KIO z dnia 13.01.2009 r., sygn. akt: KIO/UZP 1511/08, a także
wyrok KIO z dnia 14.02.2008 r., sygn. akt: KIO/UZP 73/08, sygn. akt: KIO/UZP 74/08. Biorąc
pod uwagę powyższe kryteria kwalifikacji ceny jako rażąco niskiej, stwierdzić należy, iż cena
wskazana w ofercie wybranej znacznie odbiega nie tylko od szacunkowej wartości
przedmiotowego zamówienia określonej przez Zamawiającego, lecz przede wszystkim od
cen zaoferowanych przez pozostałych wykonawców i warunków rynkowych.
Odnośnie kryterium szacunkowej wartości zamówienia. Zgodnie z treścią tzw.
okresowego ogłoszenia informacyjnego dotyczącego przedmiotowego zamówienia, które
zostało opublikowane przez Zamawiającego w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej
jeszcze w dniu 03.12.2008 r., wartość zamówienia została oszacowana na kwotę
300.000.000,00 zł netto, co stanowi 366.000.000,00 zł brutto (punkt II.2). Tymczasem, cena
zaoferowana w ofercie wybranej złożonej w niniejszym postępowaniu pod koniec września
2010 r., a zatem niemal dwa lata po określeniu przez Zamawiającego szacunkowej wartości
zamówienia, wynosiła jedynie 276.700.000,00 zł netto, co stanowi 337.574.000,00 zł brutto.
Zatem nawet przy założeniu, że Zamawiający zgodnie z art. 32 Pzp dołożył należytej
staranności przy szacowaniu wartości przedmiotowego zamówienia, zaś w dwuletnim
okresie pomiędzy zamieszczeniem powyższego ogłoszenia a upływem terminu do składania

ofert, nie nastąpiłyby żadne zdarzenia wpływające na jego rynkową wartość, oznacza to, iż
cena oferty wybranej była niższa od wartości przedmiotu zamówienia aż o 28.426.000,00 zł
brutto, co czyni ją całkowicie niewiarygodną. Biorąc jednak pod uwagę datę publikacji
powyższego ogłoszenia, należy stwierdzić, iż określona przez Zamawiającego wartość
szacunkowa przedmiotowego zamówienia nie uwzględnia istotnych dla tej wartości
czynników cenotwórczych, takich jak zmiana cen na rynku pracy i rynku surowców, mająca
miejsce w latach 2008 - 2010, a także spadek siły nabywczej pieniądza w tym okresie.
Z tego względu, przy ocenie, czy oferta wybranej zawiera rażąco niską cenę, należy
uwzględnić przede wszystkim ceny zaoferowane przez pozostałych wykonawców
ubiegających się o przedmiotowe zamówienie pod koniec września 2010 r. Powołał wyrok
ZA z dnia 19.06.2007 r., sygn. akt: UZP/ZO/0-696/07 oraz wyrok KIO z dnia 12.02.2009 r.,
sygn. akt: KIO/UZP 126/09.
Odnośnie kryterium wysokości cen zaoferowanych przez pozostałych wykonawców.
Posługując się powyższym kryterium oceny, należy zatem zauważyć, iż cena zaoferowana
pw ofercie wybranej znacznie odbiega od cen wskazanych pozostałych oferentów. Średnia
cena zaoferowana w niniejszym postępowaniu przez wszystkich pozostałych wykonawców
wynosiła bowiem ok. 398.495.000,00 zł netto, co oznacza, iż cena zarefowana przez
Emerson Process Management Power and Water Solutions Sp. z o.o. była od niej niższa aż
o 121.795.000,00 zł netto. Tym samym cena zaproponowana przez Emerson Process
Management Power and Water Solutions Sp. z o.o. byłą niższa od średniej ceny
zaoferowanej przez pozostałych wykonawców o ok. 44%, co czyni ją całkowicie
niewiarygodną i nierealistyczną. W szczególności w odniesieniu do ceny zaoferowanej przez
Protestującego, która wynosiła 323.482.500,00 zł netto, cena wskazana przez Emerson
Process Management Power and Water Solutions Sp. z o.o. była niższa o 46.782.500,00 zł
netto, a zatem niższa o ok. 17 % od ceny zaoferowanej przez Protestującego. W przypadku
ceny zaoferowanej przez kolejnego wykonawcę ubiegającego się o przedmiotowe
zamówienie, tj. METSO, która wynosiła 420.000.000,00 zł netto, różnica ta stanowiła już
143.300.000,00, a zatem była niższa o ok. 52 %. Wreszcie w przypadku oferty złożonej
przez wykonawcę ALSTOM cena ofertowa wynosiła 452.000.000,00 zł netto. Zatem cena
wskazana przez Emerson Process Management Power and Water Solutions Sp. z o.o. była
od niej tańsza o 175.300.000,00 zł, a zatem o ok. 63,5% niższa względem ceny
zaoferowanej przez ALSTOM.
Odnośnie kryterium warunków rynkowych. Cena wskazana w ofercie Emerson
Process Management Power and Water Solutions Sp. z o.o. znacznie odbiega również od
rynkowej wartości przedmiotowego zamówienia, albowiem nie uwzględnia istotnych dla tej
wartości czynników cenotwórczych, takich jak zakres prac będących przedmiotem
zamówienia, znacząca zmiana cen rynku surowców, a także spadek siły nabywczej

pieniądza we wskazanym okresie. Uzasadniając powyższy zarzut należy przede wszystkim
zauważyć, iż przedmiotowe postępowanie jest kolejnym już przeprowadzonym przez
Zamawiającego postępowaniem, którego przedmiotem jest modernizacja i remont
poszczególnych bloków Elektrowni Bełchatów. Poprzednio bowiem, jeszcze w 2008 r.
Zamawiający prowadził postępowanie, którego przedmiotem była: „Modernizacja i remont
systemu sterowania i nadzoru wraz z układem elektrycznym bloków nr 5 i nr 6 w PGE
Elektrowni Bełchatów S.A.". Wykonawcą wybranym przez Zamawiającego do realizacji
powyższego zamówienia była Emerson Process Management Power and Water Solutions
Sp. z o.o. (ogłoszenie w tym przedmiocie ukazało się w dniu 8 kwietnia 2008 r., zaś zgodnie
z jego treścią termin składania ofert upływał w dniu 5 maja 2008 r.). Porównanie treści oferty
złożonej przez Emerson Process Management Power and Water Solutions Sp. z o.o.
w poprzednim postępowaniu oraz oferty złożonej przez Emerson Process Management
Power and Water Solutions Sp. z o.o. w niniejszym postępowaniu wskazuje, iż cena
zaoferowana obecnie przez ten podmiot jest niższa od rzeczywistych kosztów
przeprowadzenia modernizacji trzech kolejnych par bloków i nie gwarantuje wykonania
przedmiotowego zamówienia. Faktem notoryjnym jest bowiem okoliczność, iż cena
zaoferowana przez Emerson Process Management Power and Water Solutions Sp. z o.o.
w maju 2008 r. za modernizację pierwszej pary bloków (nr 5-6) oraz wysokość
wynagrodzenia ustalonego w umowie zawartej następnie przez Zamawiającego i Emerson
Process Management Power and Water Solutions Sp. z o.o. wynosiła łącznie 83.000.000,00
zł netto. Nawet jeżeli przy szacowaniu kosztów przeprowadzenia modernizacji trzech
kolejnych par bloków nr 7-12, wykonawca ten oparł się co do zasady na kosztach
modernizacji bloków nr 5-6 (przy czym zamówienie to jest w początkowej fazie jego
realizacji, stąd brak gwarancji jego należytego wykonania za wskazana cenę) to przy
określeniu tych kosztów powinien był uwzględnić takie okoliczności jak: (i) wskazane poniżej
różnice pomiędzy zakresem prac przy modernizacji bloków nr 5-6 oraz bloków 7-12 oraz (ii)
istotny wzrost cen na rynku surowców, w tym w szczególności wzrost cen miedzi oraz (iii)
spadek siły nabywczej pieniądza.
Odnośnie różnice w zakresie prac będących przedmiotem zamówienia. Analiza
postanowień SIWZ będącego przedmiotem niniejszego postępowania i jej porównanie
z treścią SIWZ na modernizację pary bloków nr 5-6 wskazuje, iż w tym ostatnim przypadku
zakres prac niezbędnych do modernizacji każdego z bloków z osobna, jest zdecydowanie
węższy od zakresu prac przy modernizacji każdego z bloków nr 7-12. Treść powołanych
dokumentów wskazuje bowiem, że modernizacja każdego z bloków oznaczonych nr
porządkowym 7-12 powinna obejmować wszystkie te elementy, które miały być poprzednio
wykonane w ramach modernizacji bloków 5-6 oraz dodatkowo elementy, które nie

występowały w przypadku bloków 5-6. Były to w szczególności prace związane
w wykonaniem następujących elementów:
(i) elementy URT turbiny 1K12 X (Tabela nr 13, str. 197 - „Granice zakresu dostaw i usług",
stanowiąca załącznik do specyfikacji istotnych warunków zamówienia), których
wartość, ustalona w oparciu o oferty złożone przez wykonawców biorących udział
w przedmiotowym postępowaniu, wynosi co najmniej 50.000,00 zł netto na każdy
z modernizowanych bloków (jest to najniższa cena zaoferowana za wykonanie tych
elementów);
(ii) elementy URT turbiny 1K12 - część mechaniczna (Tabela nr 13a, str. 198), których
szacunkowa wartość, ustalona w oparciu o oferty złożone przez wykonawców
biorących udział w przedmiotowym postępowaniu, wynosi co najmniej 450.000,00 zł
netto na każdy za modernizowanych bloków Gest to najniższa cena zaoferowana za
wykonanie tych elementów);
(iii) elementy układów automatyki pompowania W1/1 (Tabela nr 14, str. 199), których
szacunkowa wartość, ustalona w oparciu o oferty złożone przez wykonawców
biorących udział w przedmiotowym postępowaniu, wynosi co najmniej 500.000,00 zł
netto na każdy z modernizowanych bloków (jest to najniższa cena zaoferowana za
wykonanie tych elementów);
(iv) elementy układów pomiarów specjalnych TG i TP (Tabela nr 31, str. 216) oraz elementy
układów pomiarów specjalnych wentylatorów spalin, powietrza, pomp kondensatu
i pomp wody chłodzącej (Tabela nr 32, str. 217), których szacunkowa wartość,
ustalona w oparciu o oferty złożone przez wykonawców biorących udział
w przedmiotowym postępowaniu, wynosi co najmniej 300.000,00 zł netto na każdy
z modernizowanych bloków (jest to najniższa cena zaoferowana za wykonanie tych
elementów);
(v) elementy układu wyprowadzenia mocy (Tabela nr 54, str. 239), których szacunkowa
wartość, ustalona w oparciu o oferty złożone przez wykonawców biorących udział
w przedmiotowym postępowaniu, wynosi co najmniej 2.050.000,00 zł netto na każdy
z modernizowanych bloków (jest to najniższa cena zaoferowana za wykonanie tych
elementów);
(vi) elementy układu rozdzielni 6kV (Tabela nr 55, str. 240), których szacunkowa wartość,
ustalona w oparciu o oferty złożone przez wykonawców biorących udział
w przedmiotowym postępowaniu, wynosi co najmniej 680.000,00 zł netto na każdy
z modernizowanych bloków (jest to najniższa cena zaoferowana za wykonanie tych
elementów);
(vii) elementy układu rozdzielnic technologicznych 0,4 kV wraz z kablami zasilającymi
(Tabela nr 57, str. 242), których szacunkowa wartość, ustalona w oparciu o oferty

złożone przez wykonawców biorących udział w przedmiotowym postępowaniu,
wynosi co najmniej 500.000,00 zł netto na każdy z modernizowanych bloków (jest to
najniższa cena zaoferowana za wykonanie tych elementów);
(viii) elementy układu wzbudzenia i regulacji napięcia generatora (Tabela nr 63, str. 248),
których szacunkowa wartość, ustalona w oparciu o oferty złożone przez wykonawców
biorących udział w przedmiotowym postępowaniu, wynosi co najmniej 879.000,00 zł
netto na każdy z modernizowanych bloków (jest to najniższa cena zaoferowana za
wykonanie tych elementów);
(ix) elementy układu telezabezpieczenia (Tabela nr 69, str. 254), których szacunkowa
wartość, ustalona w oparciu o oferty złożone przez wykonawców biorących udział
w przedmiotowym postępowaniu, wynosi co najmniej 1.250.000,00 zł netto na każdy
z modernizowanych bloków (jest to najniższa cena zaoferowana za wykonanie tych
elementów);
(x) wykonanie jednego symulatora dla wszystkich modernizowanych bloków (Wymagania
techniczne, będące jednocześnie załącznikiem nr do projektu umowy, punkt 2.2.36
Symulator, str. 110), którego szacunkowa wartość, ustalona w oparciu o oferty
złożone przez wykonawców biorących udział w przedmiotowym postępowaniu,
wynosi co najmniej 2.500.000,00 zł netto (jest to najniższa cena zaoferowana za
wykonanie tych elementów).
Tym samym łączny koszt wykonania powyższych elementów, ustalony w oparciu
o oferty złożone przez wykonawców biorących udział w przedmiotowym postępowaniu,
wynosi co najmniej 6.860.000,00 zł netto na każdy z modernizowanych bloków oraz
dodatkowo 2.500.000 zł netto za wykonanie jednego symulatora dla wszystkich
modernizowanych bloków. Z powyższego wynika niezbicie, iż wyłącznie z uwagi na różnice
w przedmiocie zamówienia koszty modernizacji bloków nr 7-12 Elektrowni Bełchatów, będą
wyższe od kosztów modernizacji bloków 5-6 co najmniej o 7.277.000,00 zł netto
w odniesieniu do każdego z modernizowanych bloków. W przypadku pary bloków (np. 7 i 8)
koszt ten wyniesie odpowiednio 14.554.000,00 zł netto.
Odnośnie wzrost cen surowców i spadek siły nabywczej pieniądza. Analiza treści
SIWZ będącego przedmiotem niniejszego postępowania oraz ofert złożonych przez
poszczególnych wykonawców, wskazuje także, iż istotnym czynnikiem cenotwórczym
warunkującym rzeczywistą rynkową wartość przedmiotowego zamówienia jest cena miedzi,
z której wykonane zostanie okablowanie oraz poszczególne rozdzielnice modernizowanych
układów. Biorąc pod uwagę średnie ceny obowiązujące na rynku miedzi we wrześniu 2010 r.
(a zatem w okresie przygotowania i składania ofert przez poszczególnych wykonawców)
oraz udział elementów wykowanych z tego surowca w procesie modernizacji, wskazać
należy, iż łączny koszt tych elementów wynosi co najmniej 3.400.000,00 zł netto dla każdego

z modernizowanych bloków (w odniesieniu do kosztów okablowania jest to koszt ok.
3.300.000,00 zł, zaś w przypadku rozdzielnic jest to koszt ok. 100.000,00 zł dla każdego
zmodernizowanych bloków). Analiza cen na rynku miedzi przeprowadzona w szczególności
w oparciu o notowania na Londyńskiej Giełdzie Metali (LME) wskazuje, iż tylko w okresie od
maja 2009 r. do września 2010 r., cena jednej tony miedzi wzrosła z 4334 dolarów
amerykańskich do niemal 7905 dolarów amerykańskich, a zatem o ponad 82% (tak m.in.:
www.bankier.pl w artykule pt. „Wzrost cen miedzi w Londynie"; tak również: www.parkiet.com
w artykule pt. „Najbardziej zdrożała miedź, a na rynku aluminium zwiększa się nadwyżka
podaży", a także www.forsal.pl w artykule pt. „Ceny miedzi osiągnęły poziom sprzed
kryzysu"). Z powyższego wynika niezbicie, iż w maju 2009 r. to jest w dacie zawarcia przez
EMERSON i Zamawiającego umowy o modernizację bloków nr 5-6 Elektrowni Bełchatów,
łączny koszt elementów miedzianych w odniesieniu do każdego z bloków byt co najmniej
o 82% niższy od analogicznych kosztów modernizacji bloków 7-12. Różnica ta wynosiła co
najmniej 1.700.000,00 zł netto na każdym z modernizowanych bloków, co powinno zostać
uwzględnione przy określeniu ceny wykonania modernizacji kolejnych bloków Elektrowni
Bełchatów. Nie bez znaczenia pozostaje również czynnik w postaci spadku siły nabywczej
pieniądza. Biorąc pod uwagę wskaźniki cen publikowane przez GUS RP wskazać należy, iż
w okresie od maja 2009 r., kiedy zawierano umowę na modernizacje bloków 5-6 do września
2010 r., kiedy składano oferty modernizacje bloków 7-12, inflacja w Polsce wyniosła 3%.
W odniesieniu do wartości zamówienia na modernizację dwóch bloków nr 5-6, którą w maju
2009 r. wyceniono na kwotę 83.000.000,00 zł netto, oznacza to wzrost rzeczywistych
kosztów modernizacji kolejnych par bloków we wrześniu 2010 r. o kwotę ok. 2.500.000,00 zł
netto na każdej parze modernizowanych bloków. Wobec powyższych okoliczności nie
sposób uznać, iż cena 276.700.000,00 zł netto zaoferowana przez Emerson Process
Management Power and Water Solutions Sp. z o.o. w postępowaniu o udzielnie zamówienia
na modernizacje bloków nr 7-12 jest ceną rynkową i gwarantuje należyte wykonanie
zamówienia. Opierając się bowiem na opisanych powyżej czynnikach cenotwórczych
stwierdzić należy, iż cena ta powinna wynosić co najmniej 310.000.000,00 zł netto. Wyjaśnić
przy tym należy, iż wskazana wartość wynika z konieczności powiększenia ceny
modernizacji pary bloków nr 5-6, która wynosiła 83.000.000,00 zł netto o: (i) wartość prac
dodatkowych wynikających z różnicy pomiędzy przedmiotem zamówienia w wysokości ok.
14.554.000,00 zł netto na każdą kolejną parę modernizowanych bloków; (ii) wartość
wynikającą ze wzrostu cen miedzi w wysokości ok. 3.400.000,00 zł netto na każdą kolejną
parę modernizowanych bloków; oraz (iii) wartość wynikającą ze spadku siły nabywczej
pieniądza, która przy uwzględnieniu wskaźników inflacji wynosi 2.500.000,00 zł na każdą
kolejną parę modernizowanych bloków. Oznacza to, iż realne koszty modernizacji kolejnych
par bloków wzrosły z 83.000.000,00 zł netto do kwoty ok. 103.500.000,00 zł, co w przypadku

trzech par bloków nr 7-12 daje wartość co najmniej 310.000.000,00 zł. Opisane powyżej
okoliczności uzasadniają nie tylko zarzut naruszenia art. 89 ust. 1 pkt 4 Pzp, lecz także
postawiony na wstępie zarzut naruszenia przez Zamawiającego przepisu art. 89 ust. 1 pkt 3
Pzp w zw. z art. 15 ust. 1 pkt 1 u.z.n.k.
Zamawiający jednocześnie naruszył ponadto przepis art. 7 ust. 1 Pzp Nie sposób
bowiem uznać, iż zaniechanie czynności polegającej na odrzuceniu oferty wybranej, mimo iż
zawierała ona rażąco niską cenę, zaś jej złożenie stanowiło naruszenie zasad uczciwej
konkurencji, co w sposób bezpośredni pozbawiło Protestującego możliwości uzyskania
przedmiotowego zamówienia, jest zgodne z zasadą równego traktowania wykonawców
i zasadą prowadzenia postępowania w sposób zgodny z zasadami uczciwej konkurencji.
Odnośnie zarzutu naruszenia przez Zamawiającego art. 90 ust. 1 Pzp. polegało ono
na zaniechaniu dokonania czynności polegającej na wystąpieniu do Emerson Process
Management Power and Water Solutions Sp. z o.o. o udzielenie wyjaśnień dotyczących
elementów oferty tego wykonawcy mających wpływ na wysokość zaoferowanej ceny, która
zgodnie z przedstawionymi wyżej okolicznościami była ceną rażąco niska względem
przedmiotu zamówienia. Zgodnie bowiem z art. 90 ust.1 Pzp Zamawiający w celu ustalenia,
czy oferta zawiera rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia, ma obowiązek
zwrócić się do wykonawcy o udzielenie w określonym terminie wyjaśnień dotyczących
elementów oferty mających wpływ na wysokość ceny. W orzecznictwie i literaturze
dotyczącej zamówień publicznych wskazuje się przy tym, że w przypadku, gdy różnica
pomiędzy wartością zamówienia a ceną oferty najkorzystniejszej jest - tak jak
w przedmiotowym postępowaniu - znacząca, zamawiający ma obowiązek wszcząć
czynności mające na celu ustalenie, czy cena oferty najkorzystniejszej nie ma cech ceny
rażąco niskiej. Postępowanie wyjaśniające powinno nastąpić przed wyborem
najkorzystniejszej oferty. Zaniechanie tej czynności we właściwym terminie stanowi
naruszenie art. 90 Pzp (tak w szczególności: P. Banasik w: „O rażąco niskiej cenie oferty raz
jeszcze", Publikacje Elektroniczne ABC nr 109011). Powołał wyrok ZA z dnia 25.01.2005 r.,
sygn. akt: UZP/ZO/0-69/05 oraz wyrok o sygn. akt: UZP/ZO/0-1763/06. Ponadto wyrok KIO
z dnia 23.12.2008 r., sygn. akt: KIO/UZP 1443/08 oraz wyrok KIO z dnia 14.08.2008 r., sygn.
akt: KIO/UZP 794/08.
Odnośnie zarzutu naruszenia przez Zamawiającego art. 91 ust. 1 Pzp Zauważył, iż
skutkiem opisanych powyżej uchybień Zamawiającego jest również naruszenie interesu
prawnego Protestującego poprzez pozbawienie go możliwości uzyskania zamówienia
publicznego zgodnie z przepisami Pzp Oferta złożona przez Protestującego zawierała
bowiem najkorzystniejszy, po ofercie wybranej, bilans ceny i kryteriów.

W dniu 22.10.2010 r. Zamawiający przekazał e-mailem uczestnikom postępowania
przetargowego kopię protestu i wezwał ich do udziału w postępowaniu protestacyjnym.
W dniu 25.10.2010 r. (wpływ bezpośredni do Kancelarii Zamawiającego) do
postępowania protestacyjnego w zakresie zarzutów po stronie Zamawiającego przystąpiło
Emerson Process Management Power and Water Solutions Sp. z o.o., wnosząc o oddalenie
protestu w całości. Kopia przystąpienia została stosownie przekazana Protestującemu.
Rozstrzygniecie protestu nastąpiło w dniu 28.10.2010 r. e-mailem poprzez jego
oddalenie. Protestujący w obszernym wywodzie przywołuje ceny zaoferowane przez
poszczególnych wykonawców oraz ustaloną przez Zamawiającego szacunkową wartość
przedmiotu zamówienia i na tej podstawie, wspierając się cytatami z orzecznictwa KIO, stara
się uzasadnić swe twierdzenie, iż cena zawarta w ofercie najkorzystniejszej nosi znamiona
ceny rażąco niskiej. Wskazał, że dane liczbowe są przytaczane przez Protestującego
w sposób wybiórczy i nieoddający rzeczywistej relacji ceny zawartej w ofercie
najkorzystniejszej do szacunkowej wartości przedmiotu zamówienia. Protestujący zwraca
uwagę na ustabilizowane poglądy doktryny i orzecznictwa, jakoby to wartość przedmiotu
zamówienia stanowiła pierwsze i podstawowe kryterium używane w celu ustalenia, czy cena
danej oferty stanowi cenę rażąco niską. Jednocześnie przywołuje bez wątpienia słuszny
pogląd, iż za takową powinna być uznawana cena niewiarygodnie niska, znacznie
odbiegająca od cen rynkowych. Następnie Protestujący wskazał, iż cena zaoferowana przez
Wykonawcę, którego oferta została uznana za najkorzystniejszą jest aż o 28.426.000,00
złotych niższa od wartości przedmiotu zamówienia. Protestujący nie uwzględnia
okoliczności, w jakich rzędach liczb określana jest wartość przedmiotu zamówienia
w niniejszym postępowaniu - a są to wszak kwoty dziewięciocyfrowe. Przytoczona różnica
stanowi zaledwie ok. 8% wartości przedmiotu zamówienia. Warto zaś odnotować, że cena
zaoferowana przez Protestującego jest także o ok. 8% wyższa, niż szacunkowa wartość
przedmiotu zamówienia, podana w przywoływanym okresowym ogłoszeniu informacyjnym
z dnia 03.12.2008 r.
Tymczasem, cena rażąco niska powinna znacznie, czy też wyraźnie odbiegać od
wartości przedmiotu zamówienia. Trudno uznać, aby różnica rzędu 8 % stanowiła różnicę
znaczną, szczególnie w świetle przytoczonego przez Protestującego poglądu wyrażonego
w orzecznictwie, zgodnie z którym wskazuje się na obowiązek wszczęcia procedury
zmierzającej do ustalenia, czy oferowana cena jest rażąco niska, dopiero jeżeli cena
odbiega o 20% od wartości szacunkowej zamówienia.
Protestujący, najwyraźniej zdając sobie sprawę ze słabości swej argumentacji we
wcześniej omówionym zakresie, próbują także dyskredytować dokonane przez
Zamawiającego oszacowanie wartości przedmiotu zamówienia. Ignorując fakt, że ich własna

oferta przewidywała cenę wyższą od tejże wartości szacunkowej zaledwie o wspomniane ok.
8%, twierdzą, że miarodajnym sposobem ustalenia, czy cena oferty najkorzystniejszej jest
ceną rażąco niską jest odniesienie jej do średniej ceny wszystkich pozostałych ofert,
wynoszącej ok. 398.495.000 złotych netto.
W ocenie Zamawiającego, nie jest jasne, dlaczego Protestujący postuluje wyciąganie
średniej z wszystkich pozostałych cen oferowanych w postępowaniu, skoro jego własna
oferta przewiduje cenę niższą o 129 milionów złotych od ceny oferty najdroższej. Jeśli jednak
nawet zdecydować się na przyjęcie tego kryterium, to nie sposób nie odnotować, że cena
oferty najkorzystniejszej, czego nie podaje Protestujący, stanowi ok. 70% średniej ceny
pozostałych ofert, podczas gdy cena proponowana przez Protestującego stanowi ok. 80%
tejże średniej ceny. Nie jest więc przekonywujące twierdzenie, że to właśnie cena
proponowana w ofercie najkorzystniejszej jest całkowicie niewiarygodna i nierealistyczna.
Zamawiający przytacza wyrok KIO z dnia 16.03.2010 r., sygn. akt KIO/UZP 133/10.
Przedmiotem niniejszego postępowania jest zaś bez wątpienia wykonanie i zainstalowanie
szeregu wysoko wyspecjalizowanych urządzeń, każdorazowo dostosowywanych do
konkretnych potrzeb zamawiających - nie zaś sprzedaż produkowanych taśmowo
produktów. Różnice w cenach są więc zupełnie naturalne i bynajmniej nie dyskredytują ceny
najniższej, która, co raz jeszcze należy wspomnieć, niewiele odbiega od szacunkowej
wartości przedmiotu zamówienia. Zaprzeczył twierdzeniu, jakoby oszacowana przez
Zamawiającego na poziomie 300.000.000 zł netto wartość przedmiotu zamówienia miała
być w dzisiejszych warunkach rynkowych zbyt niska. Zamawiający bezpośrednio przed
otwarciem ofert w niniejszym postępowaniu podał do wiadomości Wykonawców, że na
realizację zamówienia zamierza przeznaczyć kwotę 240.000.000 zł netto i w jego ocenie jest
to szacunek realny. Kwota podana w okresowym ogłoszeniu o planowanych zamówieniach
była oszacowana w oparciu o poziom cen uzyskany przez Zamawiającego przy modernizacji
bloków nr 3 i 4. W kolejnym postępowaniu (na bloki nr 5 oraz 6) Zamawiający uzyskał niższe
ceny, co wskazywało na spadającą tendencję cen rynkowych. W oparciu o ten trend,
Zamawiający w niniejszym postępowaniu oszacował wartość przedmiotu zamówienia na
kwotę 240.000.000 zł netto, i taką kwotę (brutto - 292.800.000 zł) podał następnie
Wykonawcom do wiadomości w dniu otwarcia ofert. Jak z powyższego wynika, Protestujący
błędnie oceniają kierunek trendów cenowych na rynku, w obrębie którego udzielane jest
niniejsze zamówienie. Ogólnoświatowy kryzys ekonomiczny, którego rozpoczęcie się w roku
2008 r. oraz dalsze trwanie są faktami powszechnie znanymi, spowodował znaczące
zmniejszenie się ilości inwestycji realizowanych w branży energetycznej. W rezultacie,
Wykonawcy gotowi są realizować dostępne zamówienia w zamian za znacząco niższe
wynagrodzenia, niż dotychczas. Nadto, nie sposób nie odnotować, że niniejsze zamówienie
obejmuje modernizację aż sześciu bloków energetycznych, a więc 3-krotnie większy zakres,

niż przywoływana przez Protestujących modernizacja bloków nr 5 i 6. Cena kalkulowana
przez wykonawców w takich warunkach może być w przeliczeniu na jeden blok znacząco
niższa, niż w przypadku modernizacji obejmującej jedynie dwa bloki energetyczne.
Powyższe twierdzenia pozwalają na ustalenie, że cena zaoferowana przez Wykonawcę,
którego oferta została w niniejszym postępowaniu uznana za najkorzystniejszą nie może być
uznawana za rażąco niską.
Wedle Protestującego do odrzucenia tej oferty powinno dojść także z uwagi na fakt,
że stanowi ona czyn nieuczciwej konkurencji, opisywany w art. 15 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia
16.04.1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Przepis ten uznaje za czyn nieuczciwej
konkurencji sprzedaż towarów lub usług poniżej kosztów ich wytworzenia lub świadczenia
albo ich odprzedaż poniżej kosztów zakupu w celu eliminacji innych przedsiębiorców.
Należy przy tym odnotować, że osoba, która twierdzi, że inny podmiot dopuścił się tego
rodzaju czynu i wyciąga z tego faktu skutki prawne (tak jak czyni to Protestujący, domagając
się odrzucenia oferty), winna zaistnienie tej okoliczności udowodnić, zgodnie z ogólną
zasadą wynikającą z art. 6 k.c, wedle którego ciężar udowodnienia faktu spoczywa na
osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Wbrew zapatrywaniu prezentowanemu
przez Protestującego, w żaden sposób nie wykazali oni, aby Wykonawca, którego oferta
została uznana za najkorzystniejszą, sprzedawał jakiekolwiek towary lub usługi poniżej
kosztów ich wytworzenia lub zakupu. Podawane przez Protestującego dane dotyczące
wartości poszczególnych elementów niezbędnych do wykonania zamówienia stanowią
wszak ich szacunki, a nie wykazane koszty, jakie miałby ponieść ten Wykonawca.
Biorąc powyższe pod uwagę, za niezasadne należy uznać także formułowane przez
Protestującego zarzuty, jakoby Zamawiający niezgodnie z prawem zaniechał czynności
polegającej na wystąpieniu do Wykonawcy, którego oferta została uznana za
najkorzystniejszą o udzielenie wyjaśnień na zasadzie art. 90 Pzp. Zamawiający przywołuje
wyroku KIO z dnia 30.03.2010 r., sygn. akt KIO/UZP 255/10. Zamawiający, wbrew
nieuzasadnionym oczekiwaniom Protestującego, jak uzasadniono wyżej, nie miał żadnych
podstaw do tego, aby powziąć wątpliwości, czy cena zaoferowana przez Wykonawcę,
którego oferta została uznana za najkorzystniejszą jest rażąco niska. Nie sposób w takiej
sytuacji zarzucać mu naruszenia przepisu nakazującego występowanie o wyjaśnienia -
skoro przesłanki ku temu nie zaistniały. Konsekwentnie, skoro oferta uznana za
najkorzystniejszą nie zawiera rażąco niskiej ceny, nie może być mowy o naruszeniu przez
Zamawiającego przepisu określającego zasady wyboru oferty najkorzystniejszej, to jest
normy art. 91 ust. 1 Pzp.
W dniu 08.11.2010 r. (data nadania w placówce pocztowej operatora publicznego)
Odwołujący na oddalenie protestu wniósł odwołanie do UZP podtrzymując zarzuty i wnioski

wraz z argumentacja z protestu. Kopia odwołania została przekazana Zamawiającemu
08.11.2010 r. faxem i e-mailem. Rozstrzygnięciu protestu zarzucił:
1. art. 7 ust.1 Pzp poprzez naruszenie przez Zamawiającego zasad równego traktowania
wykonawców oraz zasad prowadzenia postępowania o udzielnie zamówienia publicznego
z zachowaniem uczciwej konkurencji
2. art. 90 ust. 1 Pzp, poprzez zaniechanie dokonania czynności polegającej na wystąpieniu
do Przystępującego udzielenie wyjaśnień dotyczących elementów oferty tego wykonawcy
mających wpływ na wysokość zaoferowanej ceny;
3. art. 89 ust. 1 pkt 4 Pzp, poprzez zaniechanie odrzucenia oferty złożonej
przez Przystępującego mimo iż zawierała ona rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu
zamówienia;
4. art. 89 ust. 1 pkt 3 Pzp w zw. z art. 15 ust. 1 pkt 1 u.z.n.k., poprzez zaniechanie
odrzucenia oferty złożonej przez Przystępującego, mimo iż jej złożenie stanowiło czyn
nieuczciwej konkurencji w rozumieniu przepisów o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji,
polegający złożeniu oferty zawierającej cenę niższą niż rzeczywista rynkowa wartość
przedmiotowego zamówienia i rzeczywiste koszty jego realizacji, w celu eliminacji
z innych przedsiębiorców uczestniczących w niniejszym postępowaniu;
5. art. 91 ust. 1 Pzp poprzez uznanie oferty wybranej za najkorzystniejszą i dokonanie jej
wybory oferty, w sytuacji gdy oferta ta powinna zostać odrzucona z uwagi na rażąco niską
cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia oraz z uwagi na fakt, iż jej złożenie stanowiło
czyn nieuczciwej konkurencji w rozumieniu przepisów o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.
Biorąc pod uwagę wskazane powyżej zarzuty niniejszym wnoszę o nakazanie:
1. Zamawiającemu unieważnienia czynności wyboru oferty najkorzystniejszej; oraz
2. Zamawiającemu wykonania czynności polegającej na wystąpieniu do
Przystępującego o udzielenie wyjaśnień dotyczących elementów oferty tego wykonawcy
mających wpływ na wysokość zaoferowanej ceny; lub/i
3. Zamawiającemu odrzucenia oferty złożonej przez Przystępującego w postępowaniu
o udzielenie przedmiotowego zamówienia, z uwagi na rażąco niską cenę w stosunku do
przedmiotu zamówienia oraz z uwagi na fakt, iż jej złożenie stanowiło czyn nieuczciwej
konkurencji w rozumieniu przepisów o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji; oraz
4. powtórzenia przez Zamawiającego czynności wyboru najkorzystniejszej oferty
z uwzględnieniem zasad określonych w art. 91 Pzp oraz z pominięciem odrzuconej oferty
wybranej. Ponadto, wnosił o:
5. dopuszczenie i przeprowadzenie przez KIO na podstawie art. 188 ust. 4 Pzp dowodu
z opinii biegłego sądowego z zakresu budownictwa w specjalności ceny, kosztorysy
i rozliczania inwestycji budowlanych, względnie biegłego sądowego innej specjalności, na

okoliczność rzeczywistej rynkowej wartości oraz rzeczywistych kosztów realizacji
zamówienia na „Modernizację i remont systemu sterowania i nadzoru wraz z układami
elektrycznymi bloków nr 7-12 w PGE Elektrowni Bełchatów SA". Wskazał, iż dowód z opinii
biegłego na okoliczność rzeczywistej rynkowej wartości przedmiotowego zamówienia oraz
kosztów jego realizacji (które są sporne pomiędzy stronami), ma kluczowe znaczenie dla
rozstrzygnięcia niniejszej sprawy, albowiem zmierza do ustalenia, czy oferta wybrana
zawiera cenę nierealną, rażąco niską, względem przedmiotu zamówienia, która nie
gwarantuje należytej realizacji przedmiotowego zamówienia, oraz czy cena ta została
określona poniżej rzeczywistych rynkowych kosztów jego realizacji. Określenie rynkowej
wartości przedmiotowego zamówienia oraz kosztów jego realizacji nie jest przy tym możliwe
bez wiedzy specjalnej w rozumieniu art. 188 ust. 4 Pzp, posiadanej przez biegłego
sądowego wskazanej specjalności, zwłaszcza jeśli się zwarzy na powoływany przez samego
Zamawiającego skomplikowany charakter przedmiotu zamówienia oraz konieczność
znajomości zmieniających się dynamicznie realiów rynkowych, w tym w szczególności zmian
cen surowców i kosztów pracy na rynku w okresie globalnego kryzysu gospodarczego
i w okresie przypadającym po zakończeniu tego kryzysu (okoliczność powyższa również jest
sporna pomiędzy stronami).
6. zobowiązanie Zamawiającego do przedstawienia na potrzeby niniejszego postępowania,
dokumentów w postaci:
(i) SIWZ na „Modernizację systemów sterowania i nadzoru wraz z układami elektrycznymi
bloków nr 5 i nr 6 w PGE Elektrowni Bełchatów SA";
(ii) Kontraktu nr 31/DS/SP/2009 z dnia 28.04.2009 r. „Na modernizację systemów sterowania
i nadzoru wraz z układami elektrycznymi bloków nr 5 i nr 6 w PGE Elektrowni Bełchatów SA"
zawartego pomiędzy Przystępującym a Zamawiającym, wraz ze wszelkimi załącznikami,
w tym w szczególności załącznikami nr 1 - 8 do kontraktu;
(ii) Aneksu nr 1 z dnia 25.01.2010 r. do kontraktu nr 31/DS/SP/2009 „Na modernizację
systemów sterowania i nadzoru wraz z układami elektrycznymi bloków nr 5 i nr 6 w PGE
Elektrowni Bełchatów SA" zawartego w dniu 21.05.2009 r. pomiędzy Przystępującym
a Zamawiającym, wraz ze wszelkimi załącznikami, w tym w szczególności załącznikiem
nr 1 do aneksu „Opis techniczny realizowanych zmian" oraz załącznikiem nr 2 do
aneksu „Zmienione Tabele Zmian"; albowiem, jak zostanie wykazane w dalszej części
niniejszego odwołania, wskazane dokumenty stanowią dowód na okoliczności istotne dla
rozstrzygnięcia niniejszej sprawy, w tym w szczególności dla oceny rzeczywistej rynkowej
wartości oraz kosztów realizacji przedmiotowego zamówienia. Wskazał, iż podstawę żądania
powyższych dokumentów od Zamawiającego stwarza art. 248 § 1 kpc, znajdujący
odpowiednie zastosowanie do niniejszego postępowania odwoławczego, co znajduje
potwierdzenie w uchwale SN z dnia 26.11.2003 r., sygn. akt: III CZP 83/03 oraz wyroku KIO

z dnia 07.06.2010 r., sygn. akt: KIO/UZP 949/10.
Przedmiotem protestu Odwołującego było również zaniechanie przez Zamawiającego
czynności polegającej na odrzuceniu oferty wybranej na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 3 lub 4,
oraz jej wybór jako najkorzystniejszej, mimo iż oferta ta powinna zostać odrzucona z uwagi
na rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia oraz niezależnie z uwagi na
fakt, iż jej złożenie stanowiło czyn nieuczciwej konkurencji w rozumieniu przepisów
o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.
Zamawiający nie przedstawił nawet pobieżnej analizy poszczególnych składników
cenotwórczych tej oferty. W szczególności zaś Zamawiający w żaden sposób nie
ustosunkował się do szczegółowych zarzutów Odwołującego dotyczących sposobu jej
kalkulacji, zwłaszcza w kontekście rzeczywistych kosztów modernizacji poprzednich bloków
Elektrowni Bełchatów, znacznie zmienionych realiów rynkowych i istotnych różnic w zakresie
prac związanych z obecną i poprzednią modernizacją. Wbrew błędnym twierdzeniom
z rozstrzygnięcia Zamawiającego gotowość oferenta do realizacji określonego zamówienia
za niższą cenę, sama przez się nie czyni tej ceny rynkową i nie gwarantuje jeszcze, jak
chciałby Zamawiający, że zamówienie to zostanie należycie wykonane przez takiego
oferenta.
Obecnie nie ma już mowy o jakimkolwiek kryzysie i spadku cen na rynku. Przeciwnie
od kilkunastu miesięcy obserwujemy regularny wzrost kosztów pracy oraz cen zwłaszcza
tych surowców, które mają kluczowe znaczenie dla realizacji przedmiotowego zamówienia,
w tym przede wszystkim cen metali. Dowodzą tego niezbicie powoływane już w Proteście
notowania cen miedzi na Londyńskiej Giełdzie Metali (LME), której ceny tylko od grudnia
2008 r. do kwietnia 2010 r. wzrosły o 184% (tak: www.forsal.pl w artykule pt. „Ceny miedzi
osiągnęły poziom sprzed kryzysu"). W okresie od grudnia 2008 r. do września 2010 r., na
rynku obserwuje się wzrost cen, a nie ich spadek. Wadliwość argumentacji Zamawiającego
potwierdzają niezbicie powoływane już przez Odwołującego notowania cen miedzi na
Londyńskiej Giełdzie Metali (LME). Wynika z nich bowiem jednoznacznie, iż w XII 2008 r.,
a zatem wdacie oszacowania przez Zamawiającego wartości przedmiotowego zamówienia
na kwotę 366.000.000,00 złotych brutto, cena miedzi osiągnęła poziom najniższy w historii,
to jest cenę 2820 dolarów amerykańskich za tonę. Natomiast do września 2010 r., kiedy to
zdaniem Zamawiającemu nastąpił rzekomy spadek cen uzasadniający zmniejszenie
szacunkowej wartości zamówienia do kwoty 292.800.000,00 zł brutto, cena jednej tony tego
kluczowego w przedmiotowym postępowaniu surowca, wzrosła kilkukrotnie bo aż do 7905
dolarów amerykańskich. Podobny wzrost cen dotyczył także innych metali, kosztów pracy,
czy cen energii. Tym samym obecnie, wbrew chybionemu stanowisku Zamawiającego,
nastąpił wzrost rynkowych kosztów realizacji przedmiotowego zamówienia, a nie ich
obniżenie względem kosztów poprzednio realizowanych, porównywalnych inwestycji.

W powyższym kontekście za równie chybione należy uznać to twierdzenie Zamawiającego,
zgodnie z którym, za obniżeniem pierwotnie określonej szacunkowej wartość Zamówienia na
modernizację bloków 7-12, przemawiały mniejsze koszty realizacji prac związanych
z modernizacją bloków 5-6, względem poprzednio realizowanej modernizacji bloków 3-4
w Elektrowni Bełchatów, co zdaniem Zamawiającego wynikać miało z obniżenia cen na
rynku. Uwadze Zamawiającego uchodzi bowiem, iż umowa „Na modernizację systemu
sterowania i nadzoru wraz z układem elektrycznym bloków nr 3 i nr 4 w BOT Elektrowni
Bełchatów SA." została zawarta w dniu 26.01.2007 r., a zatem jeszcze przed początkiem
globalnego kryzysu i związanym z nim wzrostem cen na rynku pracy i rynku surowców.
Podczas, gdy umowa „Na modernizację systemu sterowania i nadzoru wraz z układem
elektrycznym bloków nr 5 i nr 6 w BOT Elektrowni Bełchatów SA" została zawarta w dniu
28.04.2009 r., a zatem w trakcie kryzysu i w okresie istotnego spadku kosztów pracy i cen
podstawowych surowców wykorzystywanych przy realizacji tego zamówienia. Z tego
względu, ewentualne obniżenie kosztów prac związanych z modernizacją bloków 5-6
w okresie kryzysu gospodarczego, względem kosztów modernizacji bloków 3-4 w okresie
znacznie poprzedzającym ten kryzys, nie mogą być miarodajne dla oceny wartości
zamówienia na modernizację bloków 7-12, których modernizacja - jak już wskazywano -
realizowana będzie w okresie, w którym kryzys ten został zażegany, o czym świadczy
ponowny wzrost cen surowców do poziomu sprzed kryzysu.
Odnośnie zarzutu naruszenia przez Zamawiającego art. 89 ust. 1 pkt 4 Pzp,
art. 89 ust. 1 pkt 3 Pzp w zw. z art. 15 ust. 1 pkt 1 u.z.n.k. oraz art. 7 ust. 1 Pzp Przyjmuje się
przy tym, że punktami odniesienia dla określenia rażąco niskiej ceny są przede wszystkim:
1) wartość przedmiotu zamówienia, 2) ceny innych ofert złożonych w danym postępowaniu,
3) wiedza, doświadczenie życiowe i rozeznanie warunków rynkowych jakimi dysponują
członkowie komisji zamawiającego (tak w szczególności: P. Banasik w: „O rażąco niskiej
cenie oferty raz jeszcze", Publikacje Elektroniczne ABC nr 109011). Przywołuje
orzecznictwo KIO oraz sądów powszechnych. Biorąc pod uwagę powyższe kryteria
kwalifikacji ceny jako rażąco niskiej, stwierdzić należy, iż cena wskazana w ofercie wybranej
znacznie odbiega nie tylko od szacunkowej wartości przedmiotowego zamówienia określonej
przez Zamawiającego, lecz przede wszystkim od cen zaoferowanych przez pozostałych
wykonawców i warunków rynkowych.
Odnośnie kryterium szacunkowej wartości zamówienia. Nawet przy założeniu, że
Zamawiający zgodnie z art. 32 Pzp dołożył należytej staranności przy szacowaniu wartości
przedmiotowego zamówienia, zaś w dwuletnim okresie pomiędzy zamieszczeniem
powyższego ogłoszenia a upływem terminu do składania ofert, nie nastąpiły żadne
zdarzenia wpływające na jego rynkową wartość, oznacza to, iż cena oferty wybranej była
niższa od wartości przedmiotu zamówienia aż o 28.426.000,00 zł brutto, co czyni ją

całkowicie niewiarygodną. Biorąc jednak pod uwagę, iż publikacja powyższego ogłoszenia
i szacowanie wartości przedmiotowego zamówienia miało miejsce w grudniu 2008 r.,
a zatem jeszcze podczas globalnego kryzysu, za który w literaturze przedmiotu powszechnie
uznaje się upadek amerykańskiego Banku Lehman Brother, mający miejsce w dniu
15.09.2008 r. (por. m.in.: „NBPortal.pl Portal Edukacji Ekonomicznej" w: „Pierwsza rocznica
upadku Lehman Brothers" 15.09.2009 r.), to oczywiste jest, iż wartość szacunkowa
przedmiotowego zamówienia w wysokości 366.000.000,00 zł brutto nie uwzględnia istotnych
dla tej wartości czynników cenotwórczych, albowiem opiera się na niższych cenach
obowiązujących podczas kryzysu. Dotyczy to w szczególności takich czynników, jak: istotny
wzrost cen na rynku pracy i rynku surowców w okresie od XII 2008 r. do IX 2010 r., spadek
siły nabywczej pieniądza w tym okresie (inflacja). W tym kontekście nie bez znaczenia
pozostaje także zmiana przez Zamawiającego, już po dacie powyższego ogłoszenia a przed
upływem terminu składania ofert w niniejszym postępowaniu, zakresu prac związanego
z realizacją przedmiotowego zamówienia. Pierwotnie wskazany przez Zamawiającego
zakres prac określony w SIWZ, powstałej na etapie szacowania jego wartości na kwotę
366.000.000,00 zł brutto, został następnie, to jest po przeprowadzeniu przez Zamawiającego
negocjacji z oferentami (przedmiotowe postępowanie prowadzone jest w trybie negocjacji
z ogłoszeniem), istotnie zwiększony, względem wersji przesłanej wykonawcom wraz
z zaproszeniem do złożenia oferty wstępnej (okoliczność powyższą przyznaje sam
Zamawiający w treści SIWZ, m.in. na str. 2 SIWZ z lipca 2010 r.). (dowody: 1. SIWZ na
„Modernizację i remont systemu sterowania i nadzoru wraz z układami elektrycznymi bloków
nr 7-12 w PGE Elektrowni Bełchatów SA" przekazywana wykonawcom w lutym 2010 r. wraz
z zaproszeniem do składania ofert wstępnych; 2. SIWZ na „Modernizację i remont systemu
sterowania i nadzoru wraz z układami elektrycznymi bloków nr 7-12 w PGE Elektrowni
Bełchatów SA" z lipca 2010 r.). W wyniku powyższej zmiany, Wykonawcy zobowiązani
zostali dodatkowo do wykonania następujących prac, nieujętych w pierwotnej wersji
specyfikacji istotnych warunków przedmiotowego zamówienia: (i) rozdzielnie 6 kV - dostawa
wyłączników pól zasilających wraz z nowymi polami; (ii) dostawa transformatorów TWB5,
TWB6, rozdzielnic RWB5, RWB6, rozdzielnic WB; (iii) prace budowlane, wentylacja,
klimatyzacja, oświetlenie da rozdzielnic RWB5, RWB6; (iv) dostawa przemienników
częstotliwości do rozdzielnic 0,4 kV układów młynów węglowych; (v) dostawa i realizacja
układu wentylacji do pomieszczeń rozdzielnic C-D, E-F, Z2; (vi) dostawa i realizacja układu
wentylacji i klimatyzacji pomieszczeń CP-DP, EP-FP; (vii) wymiana przekładników
prądowych TU, TI2, TI3; (viii) dostawa transformatorów wzbudzenia generatora wraz
z połączeniami silnoprądowymi; (ix) dostawa układu wentylacji i klimatyzacji oraz remont
budowlany pomieszczeń układu wzbudzenia; (x) modernizacja układu ARNE; (xi) wymiana
szynoprzewodów wyprowadzenia mocy i zera generatora; (xii) dostawa silników pomp VD;

(xiii) wymuszenie pomiaru tlenu rozpuszczonego w wodzie metodą luminescencyjną wraz
z układem autokalibracji; (xiv) zasilanie zdmuchiwaczy kotłowych modernizowanych
w ramach odrębnego zadania; (xv) paliki rozpałkowe - opracowanie dokumentacji dla CLDT
(uzgodnienia, testy, przygotowanie i przeprowadzenie odbioru dozorowanego); (xvi) główne
pompy wody zasilającej (turbopompy) - wymiana czujników i przetworników pomiarowych;
(xvii) zmiana zakresu dostawy aparatury w układzie palników rozpałkowych; (xviii) dostawa
wyłączników krańcowych; (xix) dostawa czujników drgań dla pomp UB i VC. Szacunkowa
wartość wskazanych prac, ustalona w oparciu o oferty złożone przez wykonawców biorących
udział w przedmiotowym postępowaniu, wynosi co najmniej 48.000.000,00 zł netto Gest to
wartość ustalona w oparciu o najniższe ceny zaoferowane za wykonanie tych elementów).
(dowody: 1. SIWZ na „Modernizację i remont systemu sterowania i nadzoru wraz z układami
elektrycznymi bloków nr 7-12 w PGE Elektrowni Bełchatów SA" przekazywana wykonawcom
w lutym 2010 r. wraz z zaproszeniem do składania ofert wstępnych; 2) SIWZ na
„Modernizację i remont systemu sterowania i nadzoru wraz z układami elektrycznymi bloków
nr 7-12 w PGE Elektrowni Bełchatów SA" z lipca 2010 r.; 3) oferta Odwołującego, 4) oferta
METSO; 5) oferta ALSTOM; 6) oferta Przystępującego). Wskazana wyżej zmiana,
stanowiąca w istocie znaczne zwiększenie zakresu prac będących przedmiotem zamówienia
w niniejszym postępowaniu nie jest przedmiotem zarzutu Odwołującego, lecz zostaje
powołana celem wykazania, iż pierwotnie określona przez Zamawiającego szacunkowa
wartość zamówienia w wysokości 366.000.000,00 zł brutto nie uwzględniała rzeczywistych
kosztów realizacji zamówienia. Szacowanie wartości przedmiotowego zamówienia miało
bowiem miejsce w grudniu 2008 r., zaś powołane zmiany zostały ostatecznie ujęte
w specyfikacji istotnych warunków zamówienia w lipcu 2010 r. (nota bene okoliczność
powyższa była przedmiotem protestów wnoszonych przez wykonawco METSI i ALSTOM).
Ze względu na powołane wyżej okoliczności, przy ocenie, czy oferta Przystępującego
zawiera rażąco niską cenę, należy uwzględnić nie tyle szacunkową wartość zamówienia
(albowiem nie odnosi się do rzeczywistej ceny przedmiotu zamówienia), co po pierwsze,
ceny zaoferowane przez pozostałych wykonawców ubiegających się o przedmiotowe
zamówienie pod koniec września 2010 r. oraz po drugie, aktualną wartość rynkową tego
zamówienia ustaloną w oparciu zmienione realia rynkowe.
Odnośnie kryterium wysokości cen zaoferowanych przez pozostałych wykonawców.
Zauważył, iż cena zaoferowana przez Przystępującego znacznie odbiega od cen
wskazanych pozostałych oferentów. Średnia cena zaoferowana w niniejszym postępowaniu
przez wszystkich pozostałych wykonawców wynosiła bowiem ok. 398.495.000,00 zł netto, co
oznacza, iż cena zarefowana przez Przystępującego była od niej niższa aż
o 121.795.000,00 zł netto. Tym samym, cena zaproponowana przez Przystępującego byłą
niższa od średniej ceny zaoferowanej przez pozostałych wykonawców o ponad 30 %, co

czyni ją całkowicie niewiarygodną i nierealistyczną. W szczególności w odniesieniu do ceny
zaoferowanej przez Odwołującego, która wynosiła 323.482.500,00 zł netto, cena wskazana
przez Przystępującego była niższa o 46.782.500,00 zł netto. W przypadku ceny
zaoferowanej przez kolejnego wykonawcę ubiegającego się o przedmiotowe zamówienie, tj.
METSO, która wynosiła 420.000.000,00 zł netto, różnica ta stanowiła już 143.300.000,00 zł.
Wreszcie w przypadku oferty złożonej przez wykonawcę ALSTOM cena ofertowa wynosiła
452.000.000,00 zł netto. Zatem cena wskazana przez Przystępującego była od niej tańsza
o 175.300.000,00 zł netto. Powyższe, daleko idące różnice pomiędzy ceną zaoferowaną
przez Przystępującego i cenami zaproponowanymi przez pozostałych wykonawców,
uzasadniają zarzut nierealności oferty Przystępującego, uznanej za przez Zamawiającego
za najkorzystniejszą ofertę w niniejszym postępowaniu.
Odnośnie kryterium warunków rynkowych/wartości rynkowej zamówienia. Podtrzymał,
że cena wskazana w ofercie Przystępującego znacznie odbiega również od rynkowej
wartości przedmiotowego zamówienia, albowiem nie uwzględnia istotnych dla tej wartości
czynników cenotwórczych, takich jak zakres prac będących przedmiotem zamówienia,
znacząca zmiana cen na rynku surowców, a także spadek siły nabywczej pieniądza we
wskazanym okresie. Zauważył, iż przedmiotowe postępowanie jest kolejnym już
przeprowadzonym przez Zamawiającego postępowaniem, którego przedmiotem jest
modernizacja i remont poszczególnych bloków Elektrowni Bełchatów. Poprzednio bowiem,
jeszcze w pierwszej połowie 2008 r. Zamawiający prowadził postępowanie, którego
przedmiotem była „Modernizacja i remont systemu sterowania i nadzoru wraz z układem
elektrycznym bloków nr 5 i nr 6 w PGE Elektrowni Bełchatów SA". Porównanie treści oferty
złożonej przez Przystępującego w poprzednim postępowaniu oraz oferty złożonej przez
Przystępującego w niniejszym postępowaniu potwierdza, iż cena zaoferowana obecnie
przez ten podmiot jest obecnie niższa od rzeczywistych kosztów przeprowadzenia
modernizacji kolejnych bloków i nie gwarantuje wykonania przedmiotowego zamówienia.
Z treści ogłoszeń publikowanych przez Zamawiającego wynika bowiem, iż cena
zaoferowana w ofercie wybranej za modernizację pary bloków nr 5-6 oraz wysokość
wynagrodzenia ustalonego w umowie zawartej następnie przez Zamawiającego
i Przystępujacego wynosiła łącznie 83.000.000,00 zł netto. Nawet jeżeli przy szacowaniu
kosztów przeprowadzenia modernizacji trzech kolejnych par bloków nr 7-12, wykonawca ten
oparł się co do zasady na kalkulacji kosztów modernizacji bloków nr 5-6 (przy czym
zamówienie to jest w początkowej fazie jego realizacji, stąd brak gwarancji jego należytego
wykonania za wskazaną cenę) to przy określeniu tych kosztów powinien był uwzględnić takie
okoliczności jak: (i) wskazane poniżej różnice pomiędzy zakresem prac przy modernizacji
bloków nr 5-6 oraz bloków 7-12 oraz (ii) istotny wzrost cen na rynku surowców, w tym
w szczególności wzrost cen miedzi oraz (iii) spadek siły nabywczej pieniądza.

Odnośnie różnic pomiędzy zakresem prac będących przedmiotem zamówienia na
modernizację bloków nr 5-6 oraz zamówienia na modernizację bloków 7-12 wskazał, że
analiza treści SIWZ będącego przedmiotem niniejszego postępowania i jej porównanie
z treścią SIWZ na modernizację bloków nr 5-6 wskazuje, iż w tym ostatnim przypadku
zakres prac niezbędnych do modernizacji każdego z bloków z osobna, jest zdecydowanie
węższy od zakresu prac przy modernizacji każdego z bloków nr 7-12. Treść powołanych
dokumentów wskazuje bowiem, że modernizacja każdego z bloków oznaczonych nr
porządkowym 7-12 powinna, co do zasady obejmować wszystkie te elementy, które miały
być poprzednio wykonane w ramach modernizacji bloków 5-6 oraz dodatkowo elementy,
które nie występowały w przypadku bloków 5-6, co bez wątpienia wpływa na wyższą wartość
prac będących przedmiotem obecnego postępowania. (dowody: 1. SIWZ na „Modernizację
i remont systemu sterowania i nadzoru wraz z układami elektrycznymi bloków nr 7-12
w PGE Elektrowni Bełchatów S.A."; 2. SIWZ na „Modernizację systemów sterowania
i nadzoru wraz z układami elektrycznymi bloków nr 5 i nr 6 w PGE Elektrowni Bełchatów
S.A."). W przypadku obecnie prowadzonego postępowania, wykonawca jest bowiem
zobowiązany do wykonania dodatkowo następujących prac związanych z modernizacją
bloków Elektrowni Bełchatów – w tym zakresie powtórzył zestawienie z protestu Odwołujący.
Powołał dowody: 1. SIWZ Zamówienia na „Modernizację i remont systemu sterowania
i nadzoru wraz z układami elektrycznymi bloków nr 7-12 w PGE Elektrowni Bełchatów SA"
przekazywana wykonawcom w lutym 2010 r. wraz z zaproszeniem do składania ofert
wstępnych; 2. SIWZ na „Modernizację i remont systemu sterowania i nadzoru wraz
z układami elektrycznymi bloków nr 7-12 w PGE Elektrowni Bełchatów SA" z lipca 2010 r.;
3. Ofertę Odwołującego; 4. Ofertę METSO, 5. ofertę ALSTOM, ofertę Przystępującego.
Tym samym łączny koszt wykonania powyższych elementów, ustalony w oparciu
o oferty złożone przez wykonawców biorących udział w przedmiotowym postępowaniu,
wynosi co najmniej 6.860.000,00 zł netto na każdy z modernizowanych bloków oraz
dodatkowo co najmniej 2.500.000,00 zł netto za wykonanie jednego symulatora dla
wszystkich modernizowanych bloków. Z powyższego wynika niezbicie, iż wyłącznie z uwagi
na różnice w przedmiocie zamówienia koszty modernizacji bloków nr 7-12 Elektrowni
Bełchatów, będą wyższe od kosztów modernizacji bloków 5-6 co najmniej o 7.277.000,00 zł
netto w odniesieniu do każdego z modernizowanych bloków. W przypadku pary bloków (np.
7 i 8) koszt ten wyniesie odpowiednio 14.554.000,00 zł netto, co oznacza, iż dla całego
zamówienia (tj. bloków 7-12), różnica ta wyniesie 43.662.000,00 zł netto, to jest
53.267.640,00 zł brutto. Różnica ta nie została jednak uwzględniona przez Przystępującego
przy określaniu ceny zaoferowanej w niniejszym postępowaniu, co powoduje, iż jej oferta
jest nierealna i nie gwarantuje należytego wykonania przedmiotowego zamówienia. Pomimo
tego, Zamawiający nie odrzucił oferty Przystępującego, a nawet zaniechał wyjaśnienia

przyczyn nie uwzględnienia tego, jakże istotnego elementu cenotwórczego w ofercie
złożonej przez Przystępującego. W powyższym kontekście, nie bez znaczenia pozostaje
również okoliczność, iż na skutek zmiany przez Zamawiającego i Przystępującego
postanowień Kontraktu nr 31/DS/SP/2009 z dnia 28.04.2009 r. „Na modernizację systemów
sterowania i nadzoru wraz z układami elektrycznymi bloków nr 5 i nr 6 w PGE Elektrowni
Bełchatów SA", nastąpiła istotna zmiana zakresu prac, w wyniku której ich rzeczywisty
koszt, który poniesie Przystępującego w związku z realizacją tego zamówienia zmniejszy się
o kwotę, co najmniej 1.614.000,00 zł netto. Podczas, gdy wynagrodzenie należne
Przystępującego za realizację powyższego zamówienia pozostało niezmienione i nadal
wynosi 83.000.000,00 zł netto. Zmiana powyższa została wprowadzona na mocy aneksu nr
1 z dnia 25.01.2010 r. do kontraktu nr 31/DS/SP/2009 „Na modernizację systemów
sterowania i nadzoru wraz z układami elektrycznymi bloków nr 5 i nr 6 w PGE Elektrowni
Bełchatów S.A." zawartego w dniu 21.05.2009 r. pomiędzy Przystępującego
a Zamawiającym, który w znacznym zakresie ograniczył zakres prac będących przedmiotem
tego zamówienia. (dowody: 1. Kontrakt nr 31/DS/SP/2009 z dnia 28.04.2009 r. „Na
modernizację systemów sterowania i nadzoru wraz z układami elektrycznymi bloków nr 5 i nr
6 w PGE Elektrowni Bełchatów S.A."; 2. SIWZ na „Modernizację systemów sterowania
i nadzoru wraz z układami elektrycznymi bloków nr 5 i nr 6 w PGE Elektrowni Bełchatów
S.A."; 3. Aneks nr 1 z dnia 25.01.2010 r. do kontraktu nr 31/DS/SP/2009 „Na modernizację
systemów sterowania i nadzoru wraz z układami elektrycznymi bloków nr 5 i nr 6 w PGE
Elektrowni Bełchatów S.A." zawartego w dniu 21.05.2009 r. wraz ze wszelkimi załącznikami,
w tym w szczególności załącznikiem nr 1 do aneksu „Opis techniczny realizowanych zmian"
oraz załącznikiem nr 2 do aneksu „Zmienione Tabele Zmian";). Wskazał, iż powyższa
okoliczność ma istotne znaczenie dla oceny rzeczywistej rynkowej wartości oraz kosztów
realizacji zamówienia na modernizację bloków 7-12 Elektrowni Bełchatów. Wskazuje
bowiem, iż w rzeczywistości pomiędzy zakresem prac będących przedmiotem wskazanych
zamówień występują daleko idące różnice, skutkiem których jest znacznie wyższy koszt
realizacji obecnego zamówienia, którego zakres nie został w ten sposób zmieniony. Różnice
powyższe powinny zostać wzięte pod uwagę, przy ocenie rzeczywistej rynkowej wartości
oraz kosztów realizacji przedmiotowego zamówienia. Przywołał dowód: Opinia biegłego
sądowego z zakresu budownictwa w specjalności cen, kosztorysów i rozliczania inwestycji
budowlanych, względnie biegłego sądowego innej specjalności, na okoliczność rzeczywistej
rynkowej wartości oraz kosztów realizacji przedmiotowego zamówienia.
Odnośnie wzrost cen surowców. Wskazał, że analiza treści SIWZ będącego
przedmiotem niniejszego postępowania oraz ofert złożonych przez poszczególnych
wykonawców, wskazuje także, iż istotnym czynnikiem cenotwórczym warunkującym
rzeczywistą rynkową wartość przedmiotowego zamówienia jest cena miedzi, z której

wykonane zostanie okablowanie oraz mosty szynowe rozdzielnic, a także która stanowi
zasadniczy składnik budowy wyłączników i aparatury silnoprądowej rozdzielnic. Przywołał
dowód: Opinia biegłego sądowego z zakresu budownictwa w specjalności cen, kosztorysów
i rozliczania inwestycji budowlanych, względnie biegłego sądowego innej specjalności, na
okoliczność kosztów realizacji przedmiotowego zamówienia, przy uwzględnieniu zmian cen
na rynku.
Biorąc pod uwagę średnie ceny obowiązujące na rynku miedzi we wrześniu 2010 r.
(a zatem w okresie przygotowania i składania ofert przez poszczególnych wykonawców)
wskazać należy, iż łączny koszt tych elementów wynosi co najmniej 3.400.000,00 zł netto
dla każdego z modernizowanych bloków (w odniesieniu do kosztów przewidywanego
okablowania jest to koszt ok. 3.300.000,00 zł netto, zaś w przypadku mostów szynowych,
jest to koszt co najmniej 100.000,00 zł netto, dla każdego z modernizowanych obecnie
bloków). Analiza cen na rynku miedzi przeprowadzona w szczególności w oparciu
o notowania na Londyńskiej Giełdzie Metali (LME) wskazuje, iż tylko w okresie od maja 2009
r. do września 2010 r., cena jednej tony miedzi wzrosła z 4334 dolarów amerykańskich do
niemal 7905 dolarów amerykańskich, a zatem o ponad 82% (tak m.in.: www.bankier.pl
w artykule pt. „Wzrost cen miedzi w Londynie"; tak również: a także www.forsal.pl w artykule
pt. „Ceny miedzi osiągnęły poziom sprzed kryzysu"). Z powyższego wynika niezbicie, iż
w maju 2009 r. to jest w dacie zawarcia przez EMERSON i Zamawiającego umowy
o modernizację bloków nr 5-6 Elektrowni Bełchatów, łączny koszt elementów miedzianych
w odniesieniu do każdego z bloków był co najmniej o 82% niższy od analogicznych kosztów
modernizacji bloków 7-12. Różnica ta wynosiła co najmniej 1.700.000,00 złotych netto na
każdym z modernizowanych bloków, co powinno zostać uwzględnione przy określeniu ceny
wykonania modernizacji kolejnych bloków Elektrowni Bełchatów. Również powyższa różnica
nie została jednak uwzględniona przez Przystępującego przy określaniu ceny zaoferowanej
w niniejszym postępowaniu. Na wzrost cen surowców, w tym w szczególności cen metali
i ropy naftowej wskazują nie tylko ich notowania giełdowe, lecz także liczne wypowiedzi
prasowe zamieszczane w ostatnim okresie w publikacjach branżowych (tak m.in.: portal
eGospodarka.pl, M. Fronc w: „Ceny surowców rosną a kurs EUR/USD spada" z dnia 23
lutego 2010 r., portal parkiet.com w artykule pt. „Najbardziej zdrożała miedź, a na rynku
aluminium zwiększa się nadwyżka podaży"; portal Money.pl w artykule „Koniunktura
najlepsza od ponad sześciu lat" z dnia 2 listopada 2010 r.). Wbrew błędnemu stanowisku
Zamawiającego wyrażonemu w Rozstrzygnięciu protestu, obecnie na rynku rośnie również
ilość zamówień publicznych, jak bowiem wskazuje się w publikacjach branżowych, tylko
w okresie od I do V 2010 r., w Polsce zaplanowano rozpoczęcie 2648 inwestycji
budowlanych (tak: portal wnp.pl. budownictwo w artykule: „Inwestycje budowlane ogłoszone
w Polsce od stycznia do maja 2010 - raport." z dnia 27 czerwca 2010 r.), natomiast

„W okresie od lipca do września 2010 r., w Polsce opublikowano 85037 przetargów i zleceń
na usługi, wykonanie oraz dostawy (bez sprzedaży). Porównując te dane z wynikami za
drugi i pierwszy kwartał bieżącego roku, można zauważyć stały i systematyczny wzrost.
Najwięcej przetargów budowlanych ogłoszono na Śląsku - raport serwisu www.pressinfo.pl
i Grupy Marketingowej TAI." (cytat za: portal wnp.pl. budownictwo w artykule „Przetargi
budowlane po trzech kwartałach 2010" z dnia 15 października 2010 r.). Przywołał dowód:
Dane statystyczne opublikowane przez Główny Urząd Statystyczny RP w dniu 27.10.2010
r. pt. „Koniunktura w przemyśle, budownictwie, handlu i usługach 2000-2010"
Odnośnie spadku siły nabywczej pieniądza. Stwierdził, że biorąc pod uwagę
wskaźniki cen publikowane przez GUS RP wskazać należy, iż w okresie od maja 2009 r.,
kiedy zawierano umowę na modernizacje bloków 5-6 do września 2010 r., kiedy składano
oferty modernizacje bloków 7-12, inflacja w Polsce wyniosła co najmniej 3%. W odniesieniu
do wartości zamówienia na modernizację dwóch bloków nr 5-6, którą najpóźniej w maju
2009 r. wyceniono na kwotę 83.000.000,00 zł netto, oznacza to wzrost rzeczywistych
kosztów modernizacji kolejnych par bloków we wrześniu 2010 r. o kwotę ok. 2.500.000,00 zł
netto na każdej parze modernizowanych bloków. Wobec powyższych okoliczności nie
sposób uznać, iż cena 276.700.000,00 zł netto zaoferowana przez Przystępującego
w postępowaniu o udzielnie zamówienia na modernizacje bloków nr 7-12 jest ceną rynkową
i gwarantuje należyte wykonanie zamówienia. Opierając się bowiem na opisanych powyżej
czynnikach cenotwórczych stwierdzić należy, iż cena ta powinna wynosić co najmniej
310.000.000,00 zł netto. Wyjaśnić przy tym należy, iż wskazana wartość wynika
z konieczności powiększenia ceny modernizacji pary bloków nr 5-6, która wynosiła
83.000.000,00 zł netto o: (i) wartość prac dodatkowych wynikających z różnicy pomiędzy
przedmiotem zamówienia w wysokości co najmniej: 14.554.000,00 zł netto na każdą kolejną
parę modernizowanych bloków; (ii) wartość wynikającą ze wzrostu cen miedzi w wysokości
co najmniej 3.400.000,00 zł netto na każdą kolejną parę modernizowanych bloków; oraz (iii)
wartość wynikającą ze spadku siły nabywczej pieniądza, która przy uwzględnieniu
wskaźników inflacji wynosi co najmniej 2.500.000,00 zł na każdą kolejną parę
modernizowanych bloków. Oznacza to, iż realne koszty modernizacji kolejnych par bloków
wzrosły z 83.000.000,00 zł netto do kwoty co najmniej 103.500.000,00 zł netto, co nawet
w przypadku tak uproszczonej kalkulacji dla trzech par bloków nr 7-12 daje wartość co
najmniej 310.000.000,00 zł netto. Powołał dowód: Opinia biegłego sądowego z zakresu
budownictwa w specjalności cen, kosztorysów i rozliczania inwestycji budowlanych,
względnie biegłego sądowego innej specjalności, na okoliczność rzeczywistej rynkowej
wartości oraz kosztów realizacji przedmiotowego zamówienia;
Bez wątpienia opisane powyżej okoliczności uzasadniają nie tylko zarzut naruszenia
art. 89 ust. 1 pkt 4 Pzp, lecz także postawiony na wstępie zarzut naruszenia przez

Zamawiającego przepisu art. 89 ust. 1 pkt 3 pzp w zw. z art. 15 ust. 1 pkt 1 u.z.n.k.
Naruszenie wskazanych przepisów polegało bowiem na zaniechaniu przez Zamawiającego
odrzucenia oferty wybranej, mimo iż jej złożenie stanowiło czyn nieuczciwej konkurencji
w rozumieniu przepisów o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, albowiem zaoferowanie ceny
poniżej wartości rynkowej przedmiotowego zamówienia, utrudniło Odwołującemu dostęp do
rynku poprzez pozbawienie go możliwości uzyskania przedmiotowego zamówienia.
Odnośnie art. 7 ust. 1 Pzp Zgodnie bowiem z powołanym przepisem, wszyscy
wykonawcy ubiegający się o udzielenie zamówienia publicznego powinni być traktowani
przez zamawiającego na równych prawach w toku całego postępowania. Warto podkreślić,
że pomimo braku w Prawie Zamówień Publicznych bezpośredniego odwołania do zasady
przejrzystości, obowiązuje ona również w krajowym porządku prawnym, co wynika
z utrwalonego orzecznictwa Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości (por. wyrok ETS
z dnia 21 lipca 2005 r. w sprawie C-231/03 Coname; ETS z dnia 24 stycznia 2008 r.
w sprawie C-532/06). Zgodnie z przyjętą w doktrynie wykładnią, zasada przejrzystości
oznacza, że postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego zawiera jasne reguły
i istnieją środki do weryfikacji prawidłowości ich stosowania zaś zamawiający podejmuje
przewidywalne decyzje na podstawie wcześniej ustalonych kryteriów, które zapewniają
zachowanie zasady uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców (Por. G. Wicik,
„O wdrażaniu do polskiego systemu zamówień publicznych dyrektywy 2004/18/WE - uwag
kilka, w XV-lecie systemu zamówień publicznych w Polsce”, pod redakcją H. Nowicki, J.
Sadowy, Urząd Zamówień Publicznych 2009 r., str. 268). Jak podkreśla się w orzecznictwie
ETS określone przez zamawiającego kryteria udzielenia zamówienia powinny być związane
z przedmiotem zamówienia, nie mogą nadawać zamawiającemu nieograniczonej swobody
wyboru, powinny być wyraźnie wymienione w specyfikacji lub w ogłoszeniu o zamówieniu
oraz być zgodne w szczególności z podstawowymi zasadami równego traktowania,
niedyskryminacji oraz przejrzystości. W dalszej części ponowił argumentacje do zarzutów
z protestu.
W dniu 10.11.2010 r. Zamawiający e-mailem przekazał Emerson Process
Management Power and Water Solutions Sp. z o.o. kopię odwołania i wezwał go do udziału
w postępowaniu odwoławczym.
Do postępowania odwoławczego toczącego się na skutek wniesienia odwołania
przystąpiło dnia 22.11.2010 r. (wpływ bezpośredni do Prezesa KIO) Emerson Process
Management Power and Water Solutions Sp. z o.o. po stronie Zamawiającego. Wnosząc
o oddalenie odwołania. Kopia przystąpienia została przekazana Zamawiającemu oraz
Odwołującemu. Ponadto wnosił o oddalenie wniosków dowodowych zgłoszonych przez
Odwołującego: wniosku o powołanie biegłego na okoliczność rzeczywistej rynkowej wartości

oraz rzeczywistych kosztów realizacji zamówienia, jak również wniosku o zobowiązania
Zamawiającego przez KIO do przedstawienia na potrzeby niniejszego postępowania
dokumentacji postępowania przetargowego na „Modernizację systemów sterowania
i nadzoru wraz z układami elektrycznymi bloków nr 5 i 6 w PGE Elektrowni Bełchatów” wraz
z umową oraz aneksem do niej.
Odnośnie bezzasadność zarzutu rażąco niskiej ceny: W proteście, a następnie
odwołaniu, Honeywell podnosi, że cena oferty Emerson jest rażąco niska, gdyż znacznie
odbiega od (a) wartości szacunkowej zamówienia, jak i (b) od cen zaoferowanych przez
pozostałych wykonawców, a także od (c) warunków rynkowych. W ocenie Przystępującego
nie jest to twierdzenie prawdziwe. Ceny zaoferowane przez wykonawców w Postępowaniu
przedstawiały się następująco: Przystępujący – cena 276 700 000 netto, cena 337 574 000
brutto; Konsorcjum Honeywell (Odwołujący) – cena 323 482 500 netto, cena 394 648 650
brutto; Konsorcjum Metso – cena 420 000 000 netto, cena 512 400 000 brutto; Konsorcjum
Alstom – cena 452 000 000 netto; cena 551 440 000 brutto; przy wartości szacunkowej
zamówienia (tj. bez VAT) 240.000.000 PLN i kwocie zadeklarowanej przez Zamawiającego
przed otwarciem ofert jako przeznaczonej na sfinansowanie zamówienia 292.800.000 PLN
brutto (odpowiadającej wartości szacunkowej zamówienia powiększonej o podatek VAT).
Cena zaoferowana przez Przystępującego jest wprawdzie ceną najniższą z oferowanych
cen, jednakże sam fakt zaoferowania niższej ceny niż ceny zaoferowane przez innych
wykonawców nie przesadza o tym, że cena najkorzystniejszej oferty jest ceną rażąco niską.
Nie sposób nie zauważyć, iż:
(i) cena zaoferowana przez Przystępującego nie odbiega rażąco od wszystkich pozostałych
ofert cenowych; połowa (50%) ofert cenowych z tego Postępowania jest zbliżona do
wartości szacunkowej zamówienia, powiększonej o podatek VAT;
(ii) cena oferty Przystępującego jest zbliżona do ceny oferty Odwołującego;
(iii) cena oferty Przystępującego jest wyższa (a nie niższa) niż kwota przeznaczona przez
Zamawiającego na sfinansowanie zamówienia (odpowiadająca wartości szacunkowej
zamówienia powiększonej o podatek VAT);
(iv) biorąc pod uwagę wartość zamówienia ustaloną przez Zamawiającego, cena oferty
Przystępującego i cena oferty Odwołującego są najbardziej zbliżone do tej wartości.
Przywołał wyrok KIO sygn. akt KIO/UZP 1906/09; wyrok KIO z dnia 14.02.2008 r.
sygn. akt: KIO/UZP 73/08, KIO/UZP 74/08. Za taką cenę, wbrew twierdzeniom
Odwołującego, nie można jednak uznać ceny zaoferowanej przez Przystępującego. Cena
zaoferowana przez Przystępującego jest bowiem cena realistyczna, wiarygodną,
uwzględniającą zysk i gwarantująca należyte wykonanie zamówienia. W świetle
orzecznictwa ETS jest niedozwolone, sprzeczne z zasadą wspierania rzeczywistej
konkurencji w zamówieniach publicznych (por. orzeczenie ETS z 22.06.1989r. w sprawie

C-103/88) automatyczne, wyłącznie na podstawie kryterium arytmetycznego, uznawanie za
rażąco niskie cen poniżej pewnego poziomu, np. tańszych o więcej niż określony % od
średniej ceny wszystkich złożonych ofert albo poniżej wartości szacunkowej ustalonej
przez zamawiającego. Pojęcie rażąco niskiej ceny nie zostało zdefiniowane - ani w prawie
wspólnotowym, ani w prawie polskim - poprzez odniesienie do jakiegokolwiek
arytmetycznego kryterium. wyrok KIO o sygn. akt KIO/UZP 126/09, wyrok o sygn. akt
KIO/UZP 185/09, wyrok o sygn. akt KIO/UZP 1492/08, czy też orzeczenie o sygn. akt
KIO/UZP 1511/08.
(a) Stosunek ceny oferty Przystępującego do wartości szacunkowej zamówienia:
Odwołujący wskazuje, że cena zaoferowana przez Przystępującego jest niższa od
szacunkowej wartości zamówienia, tj. od kwoty 300.000.000 zł netto, która to kwota została
wskazana przez Zamawiającego w okresowym ogłoszeniu informacyjnym dotyczącym
przedmiotowego zamówienia, opublikowanym w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej
w dniu 03.12.2008 r. Szacunkowa wartość zamówienia, zawarta w okresowym ogłoszeniu
informacyjnym, nie może być jednak miarodajna w niniejszej sprawie. Zgodnie z protokołem
ZP-1 Postępowania szacunkowa wartość przedmiotu zamówienia została ustalona przez
Zamawiającego w dniu 07.09.2009 r. i opiewa na kwotę 240.000.000 zł netto. Kwota, którą
Zamawiający podał bezpośrednio przed otwarciem ofert, odpowiada kwocie 240.000.000 zł
powiększonej o podatek VAT (=292.800.000 zł brutto). W związku z powyższym to kwota
240.000.000 zł netto, a nie kwota 300.000,000 zł netto jest wartością, do której należy
odnosić się oceniając, czy Emerson zaoferował w Postępowaniu rażąco niska cenę oraz
porównując ceny zaproponowane przez innych wykonawców. Cena zaoferowana przez
Emerson (tj. 276.700.000,00 zł netto) jest zatem wyższa, a nie niższa jak twierdzi
Protestujący, od szacunkowej wartości zamówienia. Nawet jeśli uznać, jak twierdzi
Honeywell, że od momentu oszacowania wartości zamówienia, do momentu składania ofert
mogła zmienić się wartość czynników cenotwórczych mających wpływ na ustalenie ceny
oferty, to nawet w takim przypadku, cena oferty Przystępującego wciąż jest wyższa od
szacunkowej wartości zamówienia o 36.700.000 zł netto. Poza tym wskazał, że gdyby nawet
cena najkorzystniejszej oferty była niższa od szacunkowej wartości zamówienia, to nie jest
to wystarczający argument do stwierdzenia, że zaoferowana cena jest ceną rażąco niską.
Przywołał wyrok KIO z dnia 9 stycznia 2008 r. sygn. akt KIO/UZP 1441/07.
(b) Stosunek ceny oferty Emerson do cen pozostałych wykonawców
Przystępujący nie zgadza się z twierdzeniem, jakoby cena zaoferowane przez
Emerson znacznie odbiegała od cen zaproponowanych przez pozostałych oferentów. Cena
oferty Emerson jest zbliżona do ceny zaoferowanej przez Odwołującego - jest zaledwie
46.782.500 zł netto od niej tańsza, co niewątpliwie nie stanowi dużej różnicy, biorąc pod
uwagę zróżnicowany przedmiot zamówienia i jego wartość szacunkową. Nawet jeśli przyjąć,

że cena zaproponowana przez Przystępującego jest niższa od średniej ceny zaoferowanej
przez pozostałych wykonawców o ponad 30 %, (co w ocenie Przystępującego w żaden
sposób nie dowodzi, że cena oferty Przystępującego jest całkowicie niewiarygodna
i nierealistyczna), to już nawet w wyroku KIO o sygn. akt KIO/UZP 126/09, cytowanym przez
Odwołującego, KIO stwierdziła, że: „Nie obowiązuje jednoznaczne określenie poziomu
różnicy pomiędzy cenami ofert, aby od jego przekroczenia można było mówić o cenie rażąco
niskiej'. W związku z powyższym w żaden sposób nie można więc uznać, że cena
zaproponowana przez Emerson mogłaby nie gwarantować wykonania zamówienia. Na
marginesie wskazał, iż różnica w cenie pomiędzy ofertą najkorzystniejszą a ofertą
Odwołującego to jedynie 15% - a nie jak wyliczył Honeywell 17%. Wskazać również należy,
że cena oferty Przystępującego nie jest, jak twierdzi Odwołujący, niższa o około 44% od
średniej ceny pozostałych oferentów, lecz jedynie o około 25%. Odwołujący błędnie wyliczył
również średnią wszystkich cen ofertowych, która wynosi 368.045.000 zł netto, a nie
398.495,000 zł netto. Nawet, jeżeliby hipotetycznie przyjąć, iż odniesienie ceny oferty do
wartości przedmiotu zamówienia nie może być uznane z jakiś przyczyn za obiektywne, to -
zgodnie z ugruntowanym stanowiskiem orzecznictwa - należy dokonać porównania ceny
oferty ze zbliżonymi cenami zaproponowanymi przez innych wykonawców (wyrok SO
w Warszawie z dnia 08.06.2006 r., sygn. akt V Ca 459/06), wyrok KIO o sygn. KIO/UZP
703/09 i 709/09, wyrok ZA o sygn. akt UZP/ZO/0-696/07). A zatem, przyjmując nawet
postulowaną przez Honeywell linię sposobu określenia rażąco niskiej ceny, należy wziąć pod
uwagę nie średnią wszystkich cen zaoferowanych w postępowaniu, a cenę ofert najbardziej
zbliżonych do siebie. W takim przypadku należałoby więc wyliczyć średnią cen dwóch
najbardziej zbliżonych do siebie ofert (i do wartości zamówienia określonej przez
Zamawiającego), to jest cen ofertowych Przystępującego i Odwołującego. Średnia cen tych
dwóch ofert wynosi 300.091.250 zł netto, a więc jest wyższa od ceny oferty Przystępującego
i niższa od ceny oferty Honeywell dokładnie o taką samą kwotę, to jest o jedynie
o 23.391.250 zł netto. Różnicy takiej z pewnością nie można uznać za wygórowaną.
(c) Wpływ innych czynników na cenę: Odwołujący twierdzi, że cena oferty Emerson
znacznie odbiega od rynkowej wartości zamówienia, albowiem nie uwzględnia istotnych dla
tej wartości czynników cenotwórczych, takich jak np. zakres prac będących przedmiotem
zamówienia, znacząca zmiana cen rynku surowców, a także spadek siły nabywczej
pieniądza. Zarzuty te są zupełnie bezpodstawne.
1) Różnice pomiędzy zakresem prac będących przedmiotem zamówienia na
modernizacje bloków nr 5-6 oraz zamówienia na modernizację bloków 7-12:
Wbrew twierdzeniu Odwołującego zakres prac niezbędnych do modernizacji bloków
7-12 nie jest zdecydowanie szerszy od zakresu prac będących przedmiotem zamówienia na
modernizację bloków 5-6. Odwołujący nie dołożył należytej staranności analizując treść

specyfikacji istotnych warunków zamówienia na modernizację bloków 5-6 oraz bloków 7-12
i błędnie zidentyfikował zakres dodatkowy bloków 7-12 względem bloków 5-6.
W szczególności pozycje (i), (ii), (iii) i znaczna część pozycji (v) w pkt 2.4.2 odwołania była
już częścią modernizacji bloków 5-6. Pozostały zakres prac, który w ocenie Odwołującego
znacząco rozszerza zakres prac niezbędnych do modernizacji bloków 7-12 w praktyce
niewiele różni się od zakresu prac będących przedmiotem zamówienia na modernizację
bloków 5-6 i w istocie nie ma znaczenia dla kalkulacji kosztów niezbędnych do wyceny
oferty, co powinno być oczywiste dla profesjonalisty działającego w branży energetycznej.
Wniosku tego nie zmienia również zawarcie aneksu do kontraktu dotyczącego modernizacji
bloków 5-6, powoływanego na str. 20 - 21 odwołania, gdyż aneks ten wprowadza nieistotne
zmiany w zakresie zadania, które są korzystne dla Zamawiającego i neutralne kosztowo dla
Wykonawcy. Na marginesie Przystępujący wskazuje, że Honeywell wykazuje w odwołaniu
dużą znajomość treści przedmiotowego aneksu, wprowadzającego zmiany m.in.
postanowień kontraktu, objętych klauzulą poufności; świadczy o tym m.in. szczegółowy
wykaz zmian stanowiący załącznik nr 3 do odwołania. Przystępujący - strona ww. kontraktu
i aneksu do niego - nie udostępniał Odwołującemu przedmiotowego aneksu. Jeżeli
dokumentu tego nie udostępniał Odwołującemu również Zamawiający, to niezwykle dziwi
zarzucanie Przystępującemu przez Honeywell czynu nieuczciwej konkurencji z powodu
złożenia oferty tańszej od oferty Honeywell w przedmiotowym postępowaniu, podczas gdy to
wejście przez Odwołującego w niejasnych okolicznościach w posiadanie tego aneksu oraz
posługiwanie się wynikającymi z nimi poufnymi informacjami, stanowiącymi tajemnice
przedsiębiorstwa Przystępującego, wyczerpuje znamiona czynu nieuczciwej konkurencji
w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Ponadto podkreślił,
że zakres prac niezbędnych do modernizacji bloków 7-12 został w innych pozycjach opisu
przedmiotu zamówienia zmniejszony w stosunku do przedmiotu zamówienia na
modernizację bloków 5-6 (było to przedmiotem rozmów Zamawiającego ze wszystkimi
dopuszczonymi wykonawcami w trakcie spotkań negocjacyjnych w toku zakończonego
postępowania przetargowego). Dopuszczone zostały również przez Zamawiającego
rozwiązania, które wpływały na możliwość obniżenia ceny ofertowej. Można więc
przypuszczać, że Odwołujący poprzez swoją niestaranną analizę wymagań Zamawiającego
mógł dokonać również błędnej analizy w szacowaniu ceny rynkowej zamówienia. Również
podawane przez Honeywell ceny za poszczególne elementy prac, które rzekomo rozszerzają
zakres zamówienia, wydają się być zawyżone w stosunku do standardów rynkowych.
Pozycja (x), którą Odwołujący wycenił na 2.500.000 PLN jest, w ocenie Przystępującego, co
najmniej pięciokrotnie zawyżona.
2) Wzrost cen surowców oraz spadek siły nabywczej pieniądza: Wbrew twierdzeniom
Odwołującego w żaden sposób nie można uznać, aby istotnym czynnikiem cenotwórczym

warunkującym rzeczywistą rynkową wartość zamówienia, a co za tym idzie ceny ofertowe
proponowane przez wykonawców biorących udział w postępowaniu była cena miedzi. Jest
powszechnie wiadome, że ceny miedzi nie mają dużego wpływu na faktyczne ceny kabli i nie
mają żadnego wpływu na ceny rozdzielnic - co jest związane z przedmiotem zamówienia
w postępowaniu. W analizie związanej z cenami miedzi należałoby oprzeć się na
faktycznych cenach kabli (w PLN nie zaś cenach miedzi w USD/tonę) i cenach rozdzielnic.
Emerson dysponuje ofertami producentów rozdzielnic pokazującymi ceny porównywalne lub
niższe (stan na wrzesień 2010 r.) niż w maju 2009 r. Ceny kabli zaś kształtują się na
identycznym poziomie jak w maju 2009 r. Odwołujący dodatkowo nie posiada wiedzy, kiedy
Emerson dla zadania modernizacji bloków 5-6 dokonywał szacowania cen kabli, kiedy
dokonywał zakupów, w jakim układzie organizacyjnym, jak kalkulował ryzyko zmian cen
kabli, jak je zabezpieczał i jaką miał na tych zakupach i odsprzedaży marżę zysku.
Przystępujący wskazuje, że kryzys gospodarczy w latach 2008-2009 spowodował znaczną
obniżkę wielu cen, w tym surowców, towarów i usług. Przystępujący w swojej kalkulacji
cenowej ani nie zakłada braku zysku, ani działalności poniżej kosztów. Protestujący nie
uwzględnia faktu, że Przystępujący realizując szereg projektów w Europie może dysponować
cenami uzgodnionymi z producentami kabli, które odbiegają od przedstawianych przez
Protestującego cen miedzi i ich zmian. Całość argumentacji i wyliczeń Protestującego w tym
względzie jest błędna. Przystępujący podkreślił także, że spadek cen towarów i usług
wywołany światowym kryzysem gospodarczym i spadek wartości walut obcych względem
złotego znacznie przewyższyły spadek ceny nabywczej pieniądza (inflację) oraz że
Honeywell dokonując analizy czynników cenotwórczych nie wziął pod uwagę np. zmian
kursów walut. Podawanie cen miedzi w USD/tonę, podczas gdy dla polskich przedsiębiorstw
koszt ponoszony jest w PLN, jest ze strony Odwołującego rażącym błędem.
Część kosztów Przystępującego denominowana jest w USD, która to waluta znacznie
osłabiła się względem PLN. Poniżej załączony jest wykres średnich kursów NBP pary walut
USD/PLN za okres maj 2009 - wrzesień 2010. Widać na nim ponad 10% obniżkę kosztów
denominowanych w USD. Ponadto niezwykle istotne jest, że Honeywell uzasadniając zarzut,
że cena ofertowa Emerson odbiega od rynkowej wartości zamówienia, opiera się jedynie na
czynnikach cenotwórczych w zupełności pomijając czynniki kosztotwórcze, które mają wpływ
na cenę każdej oferty składanej w Postępowaniu przez różnych wykonawców. Reasumując,
cena oferty Emerson została skalkulowana rzetelnie, z zachowaniem należytej staranności
przy analizie zakresu zadania, z uwzględnieniem wszelkich niezbędnych kosztów i ryzyk
oraz uwzględnia zaplanowany zysk. Jednocześnie Przystępujący wskazał, że nawet gdyby -
hipotetycznie rzecz biorąc -Zamawiający powziął wątpliwości co do tego, czy cena oferty
Emerson nie jest ceną rażąco niską nie mógłby odrzucić oferty Przystępującego bez
wyczerpania drogi postępowania wyjaśniającego, o którym mowa w art. 90 ust. 1 Pzp

i zaistnienia przesłanek, o których mowa w art. 90 ust. 3 Pzp. Odwołujący zdaje się
zapominać, iż zgodnie z orzecznictwem Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości (por.
powołany powyżej wyrok ETS z dnia 22.06.1989 r. w sprawie C-103/88) niedopuszczalne
jest automatyczne uznawanie ceny oferty za rażąco niską, bez dania oferentom możliwości
wykazania, że ich oferta jest rzetelna. Sformułowany przez Odwołującego zarzut naruszenia
przepisu art. 89 ust. 1 pkt 4 Pzp, jak również odpowiadające temu żądanie nakazania
Zamawiającemu odrzucenie oferty Przystępującego, są zatem całkowicie - choćby z tego
względu - bezpodstawne.
Bezzasadność zarzutu niewezwania Przystępującego do złożenia wyjaśnień
dotyczących rażąco niskiej ceny: Wskazał za orzecznictwem: „Wezwanie wykonawcy do
udzielenia wyjaśnień może mieć miejsce tylko w sytuacji, gdy zaistnieje uzasadnione
prawdopodobieństwo, że zaoferowana przez danego wykonawcę cena jest ceną rażąco
niską w stosunku do przedmiotu zamówienia” (por. wyrok KIO o sygn. akt: KIO/UZP
1354/10). „Jeżeli zamawiający w toku badania ofert nie poweźmie podejrzenia, że
zaoferowana cena jest rażąco niska, nie ma on obowiązku żądania wyjaśnień dotyczących
elementów mających wpływ na wysokość ceny” (por. przykładowo wyrok KIO o sygn.
KIO/UZP 703/09 i 709/09). W niniejszym stanie faktycznym Zamawiający nie miał żadnych
podstaw, aby powziąć wątpliwości co do rzetelności kalkulacji ceny zaoferowanej przez
Przystępującego. Mając na uwadze, że cena zaoferowana przez Emerson nie jest ceną
rażąco niską zupełnie zatem bezpodstawny jest również zarzut niewezwania Emerson przez
Zamawiającego do złożenia wyjaśnień dotyczących elementów mających wpływ na
wysokość ceny (art. 90 ust. 1 Pzp).
Bezzasadność zarzutu, iż złożenie oferty przez Przystępującego stanowi czyn
nieuczciwej konkurencji. W świetle argumentacji przedstawionej powyżej niewątpliwie nie
istnieją przesłanki do uznania, iż złożenie oferty przez Przystępującego stanowi czyn
nieuczciwej konkurencji w rozumieniu art. 15 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r.
o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Przystępującego stanowczo zaprzecza, aby składając
ofertę w tym Postępowaniu oferował sprzedaż usług będących przedmiotem zamówienia
poniżej kosztów ich świadczenia, a tym bardziej - aby czynił to w celu eliminacji innych
przedsiębiorców. Odwołujący zdaje się zapominać, iż w świetle ugruntowanego orzecznictwa
samo oferowanie cen nawet znacząco niższych od cen konkurentów nie przesądza jeszcze
o zaistnieniu czynu nieuczciwej konkurencji i stanowi normalny przejaw walki konkurencyjnej
(wyrok KIO, sygn. akt KIO/UZP 704/10).
Wniosek o oddalenie wniosków dowodowych Odwołującego: W ocenie
Przystępującego w niniejszym Postępowaniu nie zachodzi potrzeba powoływania biegłego
na okoliczność ustalenia rzeczywistej rynkowej wartości oraz rzeczywistych kosztów
realizacji zamówienia na modernizację bloków 7-12. Z przedstawionych w niniejszym

przystąpieniu argumentów jednoznacznie wynika, że cena zaoferowana przez
Przystępującego nie jest ceną rażąco niską. W takiej sytuacji dopuszczenie dowodu z opinii
biegłego byłoby zupełnie bezcelowe i powodowałoby jedynie przedłużenie postępowania.
Przystępujący wskazał, że nie ma podstaw do zobowiązania Zamawiającego przez KIO do
przedstawienia na potrzeby niniejszego Postępowania dokumentów w postaci Specyfikacji
Istotnych Warunków Zamówienia na „Modernizację systemów sterowania i nadzoru wraz
z układami elektrycznymi bloków nr 5 i 6 w PGE Elektrowni Bełchatów; Kontraktu nr
31/DS/SP/2009 z dnia 28 kwietnia 2009 r. na „Modernizację systemów sterowania i nadzoru
wraz z układami elektrycznymi bloków nr 5 i 6 w PGE Elektrowni Bełchatów", zawartego
pomiędzy Emerson a Zamawiającym oraz Aneksu nr 1 z dnia 25 stycznia 2010 r. do
kontraktu nr 31/DS/SP/2009 na „Modernizację systemów sterowania i nadzoru wraz
z układami elektrycznymi bloków nr 5 i 6 w PGE Elektrowni Bełchatów" zawartego w dniu
21.05.2009 r. pomiędzy Przystępującym a Zamawiającym wraz ze wszystkimi załącznikami.
Dokumenty te nie są bowiem przedmiotem sprawy, ani nie mają znaczenia dla jej
rozstrzygnięcia. Okoliczności faktyczne, które miałyby być przedmiotem tego dowodu, nie
mieszczą się w zakreślonej zarzutami odwołania podstawie faktycznej sporu,
a dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z ww. dokumentacji powodowałoby jedynie
zwłokę w postępowaniu (art. 188 ust. 6 Pzp).
Zgodnie z art. 188 ust. 1 Pzp, to strony są obowiązane wskazywać dowody dla
stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. W ten sposób jest w pełni
realizowana zasada prawa cywilnego wyrażona w art. 6 kc, w myśl której ciężar dowodu
spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Działanie tej zasady rozciąga
się również na stosunki w ramach prawa zamówień publicznych, które należy generalnie
zaliczyć do stosunków cywilnoprawnych. Dlatego, jak trafnie zauważa się w orzecznictwie,
w toku rozprawy aż do jej zamknięcia strony mają obowiązek przedstawiać dowody na
obronę przedstawianych przez siebie argumentów, oczywiście z zastrzeżeniem, że to na
dowodzącym spoczywa ciężar dowodu. Na koniec stwierdził, iż w ocenie Przystępującego
Zamawiający nie naruszył art. 7 ust. 1 Pzp. Podstawą oceny zachowania przez
Zamawiającego zasad równego traktowania wykonawców i uczciwej konkurencji są
postanowienia ogłoszenia o zamówieniu lub SIWZ oraz przepisy Pzp. Zamawiający dokonał
oceny ofert zgodnie z treścią ogłoszenia o zamówieniu i SIWZ obowiązującej w tym
postępowaniu, na podstawie obowiązujących przepisów.

Skład orzekający Krajowej Izby Odwoławczej, po przeprowadzeniu
postępowania w sprawie, zapoznaniu się z dokumentacją postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego, w tym w szczególności okresowym wstępnym ogłoszeniem
informacyjnym, ogłoszeniem o zamówieniu, Drukiem ZP-1, postanowieniami SIWZ

z XII 2009 r., postanowieniami SIWZ z VII 2010 r., odpowiedziami na pytania 1-11, 18-37
(12-17 anulowane), 38-42 do SIWZ, informacją o wyborze oferty najkorzystniejszej
z dnia 12.10.2010 r., ofertą Przystępującego, protestem wniesionym w dniu
22.10.2010 r., jego rozstrzygnięciem z dnia 28.10.2010 r., przystąpieniem do protestu,
odwołaniem wraz z załącznikami, przystąpieniem do odwołania, po wysłuchaniu
oświadczeń, jak i stanowisk stron oraz Przystępującego zaprezentowanych w toku
rozprawy ustalił i zważył, co następuje.

W pierwszej kolejności skład orzekający Izby ustalił, że wobec wszczęcia
postępowania o udzielnie zamówienia publicznego, którego dotyczy rozpoznawane przez
Izbę odwołanie, przed dniem 29.01.2010 r., tj., przed dniem wejścia w życie ustawy z dnia
2 grudnia 2009 r. o zmianie ustawy - Prawo zamówień publicznych oraz niektórych innych
ustaw (Dz. U. Nr 223, poz. 1778), do rozpoznawania niniejszej sprawy odwoławczej mają
zastosowanie przepisy Pzp w brzmieniu obowiązującym przed dniem wejścia w życie
wskazanych przepisów.
W drugiej kolejności skład orzekający Izby ustalił, że nie została wypełniona żadna
z przesłanek skutkujących odrzuceniem odwołania w trybie art. 187 ust. 4 Pzp.
Ustalono również, że Wykonawca wnoszący odwołanie posiadał interes prawny
w rozumieniu art. 179 ust. 1 Pzp, uprawniający go do złożenia protestu i odwołania, gdyż
jego oferta została sklasyfikowana na drugim miejscu w rankingu oceny ofert (kryteria: 80%
cena, 20 % gwarantowane parametry techniczne i zastosowane rozwiązania techniczne
i technologiczne) bezpośrednio po ofercie uznanej za najkorzystniejszą, w przypadku
potwierdzenia się podnoszonych zarzutów, ma szanse na uzyskanie przedmiotowego
zamówienia.
Izba na podstawie art. 188 ust. 7 Pzp zaliczyła w poczet materiału dowodowego -
dowody z dokumentacji postępowania o zamówienie publiczne nadesłanej przez
Zamawiającego do akt sprawy w kopii potwierdzonej za zgodność z oryginałem, w tym
w szczególności okresowego wstępnego ogłoszenia informacyjnego, ogłoszenia
o zamówieniu, DRUKU ZP-1, postanowień SIWZ z XII 2009 r., postanowień SIWZ z VII
2010 r., odpowiedzi na pytania 1-11, 18-37 (12-17 anulowane), 38-42 do SIWZ, informacji
o wyborze oferty najkorzystniejszej z dnia 12.10.2010 r., oferty Przystępującego, protestu
wniesionego w dniu 22.10.2010 r., jego rozstrzygnięcia z dnia 28.10.2010 r., przystąpienia
do protestu, odwołania wraz z załącznikami (w szczególności porównaniem dokumentów,
o których zobowiązanie do złożenia wnioskował Odwołujący w odwołaniu), przystąpienia do
odwołania.

Przy rozpoznawaniu przedmiotowej sprawy skład orzekający Izby wziął pod uwagę
także stanowiska i oświadczenia stron oraz Przystępującego złożone ustnie do protokołu
rozprawy.
Skład orzekający Izby zaliczył nadto w poczet materiału dowodowego:
I- złożone przez Odwołującego:
1) Pisemne oświadczenie Elektrobudowy S.A. z dnia 22.11.2010 r.,
2) Pisemne oświadczenie ABB z dnia 22.11.2010 r.,
3) Informację TP-elbud wraz z załączonymi dwoma tabelami z dnia 22.11.2010 r.,
4) Opracowanie tabelaryczne firmy Energoserwis Kleszczów Sp. z o.o. wraz z wydrukiem
e-mail,
5) Wykresy średnioważonego kursu USD w 2008, 2009 oraz 2010 r. wraz z odpowiednimi
tabelami dla poszczególnych lat z podziałem na poszczególne miesiące średnioważonego
kursu walu obcych w złotych,
6) Wydruk ze strony internetowej Tele-Fonika Kable,
7) Wydruk z opracowania GUS (koniunktura w inwestycjach w przemyśle),
8) Listę referencyjną Odwołującego.
II- złożone przez Zamawiającego:
1) Historię cenową bloków 3-6 vs. 7-12,
2) Kurs ceny miedzi między VI 2006 a VI 2010 r. wraz z wahaniami kursowymi PLN/USD,
3) Przywołane przez Odwołującego porównanie zakresów bloków 5-6 i 7-12.
Wniosek o powołanie biegłego (na podstawie art. 188 ust. 4 Pzp) Izba oddalił uznając
z mocy art. 188 ust. 6 Pzp, że niniejszy wniosek został przywołany na okoliczność
rzeczywistej rynkowej wartości oraz rzeczywistych kosztów realizacji przedmiotowego
zamówienia, co zostało, w ocenie Izby, w toku rozprawy stwierdzone i nie wymaga
dodatkowego dowodzenia. Podczas rozprawy Odwołujący oświadczył, że to jego cena
zaoferowana w ramach przedmiotowego postępowania jest ceną rynkową i gwarantuje
należyte wykonania zamówienia. W konsekwencji Odwołujący ustalił de facto poziom
rynkowości albowiem różnica między ceną ofert Odwołującego a ceną oferty
Przystępującego, przy uwzględnieniu rzędu kwot z jakimi mamy do czynienia, mieści się
w granicach walki konkurencyjnej. Obie oferty cenowo tworzą wspólną grupę cenową
odbiegającą od znacznie droższych cenowo ofert dwóch pozostałych Wykonawców.
Faktu, że cena zaoferowana przez Odwołującego jest ceną rynkową nie
kwestionował ani Zamawiający, ani Przystępujący.

Izba oddaliła wniosek Odwołującego o zobowiązanie Zamawiającego do
przedstawienie na potrzeby niniejszego postępowania:

a) SIWZ na „Modernizację systemów sterowania i nadzoru wraz z układami elektrycznymi
bloków nr 5 i nr 6 w PGE Elektrowni Bełchatów S.A.";
b) Kontraktu nr 31/DS/SP/2009 z dnia 28.04.2009 r. „Na modernizację systemów sterowania
i nadzoru wraz z układami elektrycznymi bloków nr 5 i nr 6 w PGE Elektrowni Bełchatów
S.A." zawartego pomiędzy Przystępującym a Zamawiającym wraz ze wszelkimi
załącznikami, w tym w szczególności załącznikami nr 1 - 8 do kontraktu.
c) Aneksu nr 1 z dnia 25.01.2010 r. do kontraktu nr 31/DS/SP/2009 „Na modernizację
systemów sterowania i nadzoru wraz z układami elektrycznymi bloków nr 5 i nr 6 w PGE
Elektrowni Bełchatów S.A." zawartego w dniu 21.05.2009 r. pomiędzy Przystępującym
a Zamawiającym wraz ze wszelkimi załącznikami, w tym w szczególności załącznikiem
nr 1 do aneksu „Opis techniczny realizowanych zmian" oraz załącznikiem nr 2 do aneksu
„Zmienione Tabele Zmian".
Powyższe dowody zostały powołane przede wszystkim na okoliczność oceny
rzeczywistej rynkowej wartości oraz kosztów realizacji przedmiotowego zamówienia, czyli
analogicznie jak w przypadku poprzedniego wniosku dowodowego. Z tych względów
argumentacja przytoczona powyżej pozostaje adekwatna. Dodatkowo, Izba wskazuje, że
mimo twierdzenia, że niniejszy dowód został przytoczony także na inną okoliczność nie
została ona wskazana jednoznacznie w treści odwołania. Izba jedynie przypuszcza, że
dotyczy to także argumentacji mającej na celu podważenie miarodajności dokonanego przez
Zamawiającego szacowania wartości zamówienia. Izba do tej kwestii odniesie się w dalszej
części uzasadnienia, wskazując jedynie, że nie było konieczności uznania wnioskowanych
dowodów albowiem Odwołujący załączył do odwołania dokument zawierający porównanie
wskazanych dokumentów, który Izba uznała za wystarczający. Spór nie dotyczył jego treści,
ale wniosków poczynionych w odwołaniu także na jego podstawie przez Odwołującego –
patrz: porównania zakresów bloków 5-6 i 7-12 złożone przez Zamawiającego.

Odnosząc się do podniesionych w proteście, jak i w treści odwołania zarzutów
stwierdzić należy, że odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.
Zarzut naruszenia przez Zamawiającego art. 89 ust.1 pkt 4 Pzp poprzez zaniechanie
odrzucenia oferty Przystępującego, mimo iż zawierała ona rażąco niską cenę w stosunku do
przedmiotu zamówienia, Izba uznała za niezasadny.
W ocenie Izby niniejszy zarzut jest przedwczesny. Należy bowiem wskazać za
orzecznictwem, że: „(…) żądanie odrzucenia ofert innych Wykonawców z uwagi na
zaistnienie art. 89 ust.1 pkt 4 Pzp jest przede wszystkim w przedmiotowym stanie
faktycznym przedwczesne, gdyż z wykładni literalnej przywołanego przepisu potwierdzonej
jednoznacznie w orzecznictwie wynika, że czynność wezwania do wyjaśnień Zamawiający

musi dokonać przed ewentualnym odrzuceniem oferty na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 4 Pzp”.
(wyrok z dnia 04.02.2010 r., sygn. akt: KIO/UZP 117/10). Podobnie w wyroku KIO z dnia
05.05.2010 r., sygn. akt: KIO 609/10, czy też wyroku z dnia 17.11.2010 r., sygn. akt: KIO
2420/10. Identyczne stanowisko wynika z orzecznictwa sądów powszechnych: „W ocenie
Sądu Okręgowego skorzystanie z określonej w tym przepisie sankcji [odrzucenie oferty – na
podstawie art. 89 ust.1 pkt 4 Pzp – jako zawierającej rażąco niską cenę w stosunku do
przedmiotu zamówienia] musi zostać poprzedzone żądaniem wyjaśnień od oferenta w trybie
art. 90 Pzp” (wyrok SO w Krakowie z dnia 08.04.2009 r., sygn. akt: XII Ca 59/09).
W konsekwencji Izba uznała wskazany wyżej zarzut za niezasadny, albowiem odrzucenie
oferty w trybie art. 89 ust. 1 pkt 4 Pzp musi być poprzedzone wyjaśnieniami
w trybie art. 90 ust.1 Pzp. Zakaz automatycznego odrzucenia ofert, według kryterium
arytmetycznego, w przypadku podejrzenia rażąco niskiej ceny jest powszechnie znanym
stanowiskiem ETS. „Art. 29 ust. 5 Dyrektywy 71/305, od którego stosowania państwa
członkowskie nie mogą odstąpić w żadnym istotnym stopniu, zabrania państwom
członkowskim wprowadzania przepisów prawnych, które wymagają automatycznego
odrzucenia ofert złożonych w ramach zamówień publicznych, według kryterium
arytmetycznego, zamiast zobowiązania pomiotów zamawiających do przeprowadzenia
procedury weryfikacji określonej w dyrektywie, umożliwiającej podmiotowi składającemu
ofertę przedstawienie wyjaśnień. Państwa członkowskie mogą wymagać, by oferty
przetargowe były analizowane w przypadku podejrzenia rażąco niskich cen, a nie tylko
wtedy, gdy w sposób oczywisty przedstawiają rażąco niskie ceny”. [Wyrok ETS z dnia
22.06.1989 r. w sprawie C-103/88 („Fratelli Costanzo")].
W konsekwencji w ocenie Izba istnieje sprzeczność w tak postawionym zarzucie
w sytuacji braku przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego, co było okolicznością
bezsporną, a kolejnym zarzutem, w ramach którego Odwołujący wnosiło przeprowadzenie
tego postępowania. Z oświadczeń z rozprawy wynika bowiem, że Odwołujący arbitralnie
przesadził wynik ewentualnego postępowania wyjaśniającego zanim zostało ono
przeprowadzone.
Zarzut naruszenia przez Zamawiającego art. 90 ust.1 Pzp poprzez zaniechanie
dokonania czynności wystąpienia do Przystępującego o udzielenie wyjaśnień dotyczących
elementów oferty Wykonawcy mających wpływ na wysokości zaoferowanej ceny, Izba
uznała za niezasadny.
Skład orzekający Izby dokonał następujących ustaleń odnośnie zarzutu:
Zgodnie z informacją zawartą w okresowym ogłoszeniu informacyjnym dotyczącym
przedmiotowego zamówienia - w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej (2008/S 235
-312616) - w dniu 03.12.2008 r., wartość zamówienia została oszacowana na kwotę

300.000.000,00 zł netto, co stanowi 366.000.000,00 zł brutto (punkt II.2 Wielkość lub zakres
zamówienia; Sekcja II Przedmiot zamówienia).
W ogłoszeniu opublikowanym w Dzienniku Urzędowym Oficjalnych Publikacji
Wspólnot Europejskich za numerem 2009/S 205-295191 w dniu 23.10.2009 r.
Zamawiający zawarł informację: „Powyżej 10.000.000,00 EUR” (punkt II.2.1 Całkowita
wartość lub zakres; Sekcja II Przedmiot zamówienia).
Zamawiający oszacował wartość szacunkowa zamówienia na kwotę:
240.000.000 PLN (tj. bez VAT) (protokół DRUK ZP- 1) w dniu 07.09.2009 r. na podstawie
Kontraktu zawartego ma modernizację bloków nr 5 i 6, który – wedle oceny Zamawiającego -
obejmował taki sam zakres prac. Podał także - przed otwarciem ofert - kwotę jaką zamierza
przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia, tj. 292.800.000 PLN brutto (odpowiadającej
wartości szacunkowej zamówienia powiększonej o podatek VAT) (protokół DRUK ZP- 1).
Uczestnicy postępowania zaoferowali następujące ceny (termin składania ofert:
21.09.2010 r.):
Przystępujący – cena 276 700 000 netto, cena 337 574 000 brutto;
Odwołujący – cena 323 482 500 netto, cena 394 648 650 brutto;
Konsorcjum Metso – cena 420 000 000 netto, cena 512 400 000 brutto;
Konsorcjum Alstom – cena 452 000 000 netto; cena 551 440 000 brutto;
Biorąc pod uwagę powyższe ustalenia, Izba stwierdziła co następuje.
Po pierwsze, Izba podkreśla, iż brak jest wykształconego stanowiska, od jakiego
progu różnic pomiędzy ceną ofertową a szacunkiem Zamawiającego uzasadnione jest
zwrócenie się do danego Wykonawcy o wyjaśnienie, czy zaoferowana przez niego cena nie
jest rażąco niska. Ostatecznie bowiem orzecznictwo uznało, że wszelkie wielkości
procentowe mogą co najwyżej stanowić pewien punkt odniesienia, jednak to Zamawiający
każdorazowo winien podjąć decyzję czy takie wyjaśnienia są celowe. Dysponuje on bowiem
szerokim zakresem uznania i każdy przypadek, w którym występuje podejrzenie zaniżenia
ceny, należy traktować indywidualnie i badać, czy zaoferowana cena jest realna. Istnieje
bowiem znaczna ilość czynników, które mogą w różny sposób oraz w dowolnej konfiguracji
wpłynąć na możliwość uznania danej ceny za nie mającej znamion ceny rażąco niskiej.
Praktyka w tym zakresie jest bardzo bogata i uzależniona od branży, sytuacji na konkretnym
rynku w danym czasie, wielkości Wykonawcy, ilości kontraktów, parku maszynowego
i innych czynników.
Po drugie, Izba podtrzymuje ugruntowane w orzecznictwie stanowisko, że kluczowymi
punktami odniesienia do każdorazowej analizy, czy dana cena nosi znamiona rażąco niskiej
ma szacunkowa wartość przedmiotu zamówienia powiększona o podatek VAT, porównanie
z innymi złożonymi ofertami oraz ceny rynkowe. Taka analiza winna każdorazowo uznawać

jako kryterium podstawowe i pierwszoplanowe wartość szacunkową powiększoną o podatek
VAT, a dopiero w przypadku, gdy jest to kryterium niemiarodajne, czy też budzące
wątpliwości winno się dokonać analizy według kolejnych kryteriów.
W przedmiotowym stanie faktycznym Izba, kierując się wartością szacunkową
zamówienia powiększoną o podatek VAT (z uwagi na charakter brutto ceny zaoferowanej)
uznała, że kryterium to jest niemiarodajne, a co najmniej budzące wątpliwości. W tym
zakresie Izba oparła się na kwocie wynikającej z protokołu DRUK ZP-1 – oszacowania
dokonano zgodnie z informacją tam zawartą w dniu 07.09.2009 r., a nie na kwocie
wynikającej z okresowego wstępnego ogłoszenia informacyjnego. Izba podnosi, że
z porównania dokumentów dotyczących modernizacji bloków nr 5 i 6 z przedmiotowym
postępowaniem, z uwzględnieniem zmian dokonanych w toku postępowania, których Izba
nie neguje, wynika konieczność weryfikacji wartości szacunkowej pod kątem jej przydatności
do analizy cen ofert złożonych przez uczestników postępowania. Spór co do szczegółowego
zakresu różnic między modernizacją bloków nr 5 i 6, a przedmiotem niniejszego zamówienia
odnosi się bowiem do zagadnienia, która ze stron lepiej zna przedmiot modernizacji,
a pomija kwestie złożonego charakteru niniejszego zamówienia. W konsekwencji obarczenie
szacunku błędem, polega na ocenie, jak pomniejszenie w jednym aspekcie, a powiększenie
w innym rzeczywiście wpływa na pierwotny szacunek. Z tych względów Izba dała wiarę
przywoływanemu powyżej porównaniu dokumentów załączonemu przez Odwołującego do
odwołania, biorąc pod uwagę także analizę Zamawiającego - porównania zakresów bloków
5-6 i 7-12. Izba wskazuje, że istotnym czynnikiem jest także prawie roczny upływ czasu
między oszacowaniem w dniu 07.09.2009 r. a złożeniem ofert 21.09.2010 r. Izba analizując
generalnie dowody przedłożone na rozprawie przez strony (wykresy średnioważonego kursu
USD w 2008, 2009 oraz 2010 r. wraz z odpowiednimi tabelami dla poszczególnych lat
z podziałem na poszczególne miesiące średnioważonego kursu walu obcych w złotych, czy
też kurs ceny miedzi miedzy VI 2006 a VI 2010 r. wraz z wahaniami kursowymi PLN/USD),
a dotyczące wahań kursowych uznała, że rzeczywiście także one winny być wzięte pod
uwagę przez Zamawiającego. Należy wyjaśnić, że nie jest negowane dokonanie obliczenia
wartości szacunkowej zamówienia dokonane w dacie 07.09.2009 r., ale jej walor
porównawczy po roku czasu.
Po trzecie, wobec takiego stanu rzeczy Izba skupiła się na cenach ofert złożonych
w postępowaniu. Jak wskazywały strony i Przystępujący na rozprawie, tak Odwołujący, jak
i Przystępujący złożyli oferty cenowo bardzo zbliżone, a zarazem tworzące grupę
najkorzystniejszych cenowo ofert, stanowiących 50 % ofert złożonych w przedmiotowym
postępowaniu. Odwołujący nie dostrzegał tej okoliczności i skupiał się na drugiej grupie ofert
złożonych w postępowaniu. Oferty te „rażąco” odbiegały cenowo od oferty Odwołującego
(cena 394 648 650 brutto) i Przystępującego (cena 337 574 000 brutto), w żadnym wypadku

nie mogą być one miarodajnym elementem analizy Zamawiającego pod kątem konieczności
lub jej braku żądania wyjaśnień w trybie art. 90 ust.1 Pzp.
Odnosząc się do orzeczenia przywołanego na rozprawie przez Odwołującego,
a dotyczącego kryterium średniej ceny pozostałych ofert najbardziej zbliżonych do siebie,
należy wskazać, że mniejsza różnica pomiędzy ofertami tworzącymi drugą grupę cenową nie
może przekreślać uznania, że również oferty z większą pomiędzy sobą różnicą tworzą
określoną grupę cenową (pierwsza grupa). Mówimy tu bowiem o pewnym poziomie cen,
a nie o konkretnych ich wielkościach.
Po czwarte kwestia, cena Przystępującego jest ceną rynkową. Izba wskazuje, jak
uczyniła to na wstępie uzasadnienia w części dotyczącej wniosku o powołanie biegłego, że
Odwołujący de facto określił poziom rynkowości. Skoro zostało to ustalone, to także trzecie
kryterium, podobnie jak i kryterium drugie daje podstawę do uznania, że ewentualne
wezwanie do wyjaśnień w trybie art. 90 ust.1 Pzp jest bezprzedmiotowe. Dwaj wykonawcy
zaoferowali ceny zbliżone do siebie i o charakterze rynkowym. Obaj potwierdzili, że
przedmiotem zamówienia jest usługa z elementami dostawy. Potwierdzili także złożoność
przedmiotu zamówienia. Izba wskazuje, że mimo powtarzalności pewnych elementów
zamówienia, to sam Odwołujący podkreślał konieczność modyfikacji, tj. dostosowania
urządzeń seryjnych do specyfiki bloków Zamawiającego z lat 70-tych XX wieku.
Automatyczne więc przekładanie cen produktów seryjnych jest nieuzasadnione. Nie można
nadto zanegować faktu, że modernizacja nie 2, ale 6 bloków, tj. większej ich liczby pozwala
na uznanie zasadności argumentacji Zamawiającego dotyczącej „efektu skali” (Historia
cenowa bloków 3-6 vs. 7-12)
Po piąte, Izba wskazuje, że mimo, iż Odwołujący nie uchylał się od ewentualnych
wyjaśnień w trybie art. 90 ust. 1 Pzp, w żaden sposób nie wykazał, że jego oferta cenowa
jest „cenowym minimum” poniżej którego wszystkie inne propozycje cenowe mają charakter
cen rażąco niskich. Powyższe także nie pozostało bez wpływu na niniejsze orzeczenie.
Odnośnie pisemnego oświadczenia Elektrobudowy S.A. z dnia 22.11.2010 r., ABB
z dnia 22.11.2010 r., Informacji TP-elbud wraz z załączonymi dwoma tabelami z dnia
22.11.2010 r.; opracowania tabelarycznego firmy Energoserwis Kleszczów Sp. z o.o. wraz
z wydrukiem e-maila oraz wydruku ze strony internetowej Tele-Fonika Kable – Izba uznała,
że ich moc dowodowa jest niewielka. Nie znane są bowiem pisma kierowane do tych firm,
ani też kontekst rozmów telefonicznych (np. w przypadku opracowania Energoserwis
Kleszczów Sp. z o.o.). Poza tym, zostały one złożone na okoliczność wpływu ceny miedzi na
cenę kabli i rozdzielnic, istotne jest jednakowoż odniesienie do przedmiotowego
postępowania. Jeżeliby nawet uznać taki wpływ na jaki wskazywał Odwołujący, to istotne jest
jego faktyczne, nie hipotetyczne przełożenie na przedmiot zamówienia. Nie chodzi bowiem
o jego przełożenie mechaniczne, wybiórcze, wyrwane z kontekstu, odpowiednie dla potrzeb

polemiki, ale uwzględniające wszystkie jego aspekty, Fakt, że cena miedzi, czy też kabli
wzrosła w danym okresie nie przesądza jeszcze niczego, fakt, że Tele-Fonika Kable
informuje o podwyższce cen kabli także niewiele wnosi, albowiem zamówienie będzie
realizowane przez okres 6 lat, jak wynika tak z wahań ceny miedzi przywołanej w odwołaniu
przez Odwołującego, jak i załączonej przez Zamawiającego na rozprawie, cena miedzi i kabli
nie jest wartością stałą. Podobnie wygląda kwestia kursu PLN/USD w aspekcie cen
ofertowych. Istotne jest również, że Zamawiający zawarł w warunkach kontraktu zasady
waloryzacji, na które wymierny wpływ mieli uczestnicy postępowania (świadczą o tym
chociażby odpowiedzi na pytania do SIWZ udzielone przed upływem terminu składania
ofert).
Odnośnie opracowania GUS (koniunktura w inwestycjach w przemyśle), Izba
zauważa, że ma ono dość ogólny charakter i jego wartość dowodowa jest wątpliwa. Kwestia
bowiem tego, czy jest kryzys, czy go nie ma, stanowi przedmiot sporów sam w sobie
pomiędzy fachowcami. Istotnym bowiem czynnikiem wpływającym na ceny składanych ofert
są w pierwszej kolejności zasady wolnego rynku. Względem listy referencyjnej
Odwołującego, Izba wskazuje, że nie jest przedmiotem sporu oferta Odwołującego, ani też
kwestia jego doświadczenia. W konsekwencji wszelkie argumenty Zamawiającego, czy też
Przystępującego negujące ofertę Odwołującego nie były brane pod uwagę.
Biorąc powyższe pod uwagę, Izba uznała jak na wstępie.
Zarzut naruszenia przez Zamawiającego art. 89 ust. 1 pkt 3 Pzp w zw. z art. 15 ust. 1
pkt 1 u.z.n.k., poprzez zaniechanie odrzucenia oferty złożonej przez Przystępującego, mimo
iż jej złożenie stanowiło czyn nieuczciwej konkurencji w rozumieniu przepisów o zwalczaniu
nieuczciwej konkurencji, polegający na sprzedaży towarów i usług poniżej kosztów ich
wytworzenia i świadczenia oraz ich odsprzedaży poniżej kosztów zakupu, w celu eliminacji
innych przedsiębiorców uczestniczących w niniejszym postępowaniu, Izba uznała za
niezasadny. Izba w tym zakresie uznała, że nastąpiła zmiana zarzutu na etapie odwołania,
albowiem na tym etapie wskazano, że czynem nieuczciwej konkurencji było złożeniu oferty
zawierającej cenę niższą niż rzeczywista rynkowa wartość przedmiotowego zamówienia
i rzeczywiste koszty jego realizacji, w celu eliminacji innych przedsiębiorców uczestniczących
w niniejszym postępowaniu.
W konsekwencji Izba uznała, że nie może orzekać co do zarzutów, które nie były
zawarte w proteście (art. 191 ust. 3 Pzp). Niniejsza różnica wynika jednoznacznie z treści
petitum protestu i odwołania, Izba wskazuje, że dalsza część protestu, jak i odwołania
odwołuje się w treści swojego uzasadnienia w tym aspekcie na: „postawiony na wstępie
zarzut”. W konsekwencji Izba nie może dokonywać wykładni postawionego przez
Odwołującego zarzutu zgodnie z jego stanowiskiem wyrażonym na rozprawie.

Odnośnie art. 15 ust.1 pkt 1 UZNK należy wskazać, że w dyspozycji tego przepisu
mieszczą się dwie wytyczne konieczne do łącznego wykazania, aby można było mówić, iż
dane zachowanie konkretnego przedsiębiorcy stanowi czyn nieuczciwej konkurencji.
Po pierwsze konieczne jest wykazanie, że mamy do czynienia ze sprzedażą,
w omawianym przypadku – usługą z elementami dostawy - poniżej kosztów ich świadczenia.
Po drugie, niezbędne jest jednoznaczne ustalenie, że owa sprzedaż ma na celu
eliminację innego przedsiębiorcy, czy też innych przedsiębiorców, które należy postrzegać
jako eliminację z dostępu do danego rynku usług czy dostaw, a nie jedynie w perspektywie
jednego postępowania o udzielenie zamówienia publicznego
W świetle powyższego niedozwolone jest takie zaniżanie sprzedaży, które prowadzi
do eliminacji z rynku danych usług z elementami dostawy konkretnego wykonawcy, czy też
wykonawców (podobnie wyrok z 02.03.2010 r., sygn. akt: KIO/UZP 1951/09).
W ocenie Izby, Odwołujący w żadnym wypadku nie wykazał sprzedaży towarów
poniżej kosztów ich wytworzenia. Dodatkowo, Izba nie stwierdziła w niniejszej sprawie, że
zastosowanie przez Przystępującego ceny na określonym, niższym poziomie, oprócz wyboru
jego oferty w przedmiotowym postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego,
spowodowało eliminację przedsiębiorcy, jakim jest Odwołujący, z rynku świadczenia danych
usług z elementami dostawy. (podobnie wyrok z 02.03.2010 r., sygn. akt: KIO/UZP 1951/09).
Sama sprzedaż poniżej kosztów własnych nie wystarcza jeszcze do zakwalifikowania
danego zachowania jako czynu nieuczciwej konkurencji. Konieczne jest ponadto wykazanie,
że doszło do tego w celu eliminacji innych przedsiębiorców, co oznacza, że dozwolona jest
sprzedaż poniżej kosztów, dokonywana w innym celu (wyrok KIO z dnia 23.02.2010 r., sygn.
akt: KIO/UZP 1941/09).
Biorąc powyższe pod uwagę, Izba uznała jak na wstępie.
Odnośnie zarzutu naruszenia przez Zamawiającego art. 7 ust. 1 Pzp w zw. z art. 91
ust. 1 Pzp, Izba uznała, że wobec nie potwierdzenia się wszystkich wskazanych powyżej
zarzutów, w/w zarzuty także należy uznać za niezasadne.
Mając powyższe na uwadze, na podstawie art. 191 ust. 1 i 1a Pzp, orzeczono
jak w sentencji. O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 191
ust. 6 i 7 Pzp, tj. stosownie do wyniku postępowania. O kosztach wynagrodzenia
pełnomocnika Odwołującego skład orzekający Izby orzekł na podstawie § 4 ust. 1 pkt 1 i 2 lit.
b rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 9 lipca 2007 r. w sprawie wysokości oraz
sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. z 2007 r., Nr 128, poz. 886 z późn. zm.),
uznając za uzasadnione koszty w kwocie 3.600,00 zł, tj. maksymalnej kwocie dopuszczonej
przez w/w rozporządzenie.

Stosownie do art. 194 i 195 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych
(Dz. U. z 2007 r. Nr 223, poz. 1655 z późn. zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od dnia
jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Urzędu Zamówień
Publicznych do Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim.


Przewodniczący:

………………………………

Członkowie:


………………………………


………………………………