KIO 2270/13
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Skład sędziowski:
-
Protokolanci:Mateusz Michalec
Powołane przepisy:
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
sygn. akt: KIO 2270/13
Sygn. akt: KIO 2270/13
WYROK
z dnia 8 października 2013 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Emil Kuriata
Protokolant: Mateusz Michalec
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 8 października 2013 r. w Warszawie odwołania
wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 23 września 2013 r. przez
Odwołującego – wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia
publicznego – konsorcjum firm: Megatherm Sp. z o.o., Przedsiębiorstwo Usługowo-
Handlowe "ANN-POL" Anna Ś., ul. Łąkowa 2, 46-070 Chmielowice, w postępowaniu
prowadzonym przez Zamawiającego - PKP S.A. Oddział Gospodarowania
Nieruchomościami w Katowicach, ul. Dworcowa 3, 40-012 Katowice,
orzeka:
1. Uwzględnia odwołanie i nakazuje zamawiającemu: unieważnienie czynności wyboru
oferty najkorzystniejszej w zakresie zadania Nr 3 i zadania Nr 4, odrzucenie oferty
MONTEX-SYSTEM s.c. M. B-C., I. P., M. C., J. R., 41-300 Dąbrowa Górnicza, ul.
Przemysłowa 1 – w zakresie zadania Nr 3, odrzucenie oferty Zakład Usług
Gospodarczych KOLZUG sp. z o.o. ul. 3 Maja 18, 43-300 Bielsko Biała –
w zakresie zadania Nr 4, dokonanie powtórnego badania i oceny ofert w zakresie
zadania Nr 3 i zadania Nr 4.
2. Kosztami postępowania obciąża Zamawiającego - PKP S.A. Oddział Gospodarowania
Nieruchomościami w Katowicach, ul. Dworcowa 3, 40-012 Katowice i:
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez Odwołującego –
wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia publicznego –
konsorcjum firm: Megatherm Sp. z o.o., Przedsiębiorstwo Usługowo-Handlowe
sygn. akt: KIO 2270/13
"ANN-POL" Anna Ś., ul. Łąkowa 2, 46-070 Chmielowice, tytułem wpisu od
odwołania,
2.2. zasądza od Zamawiającego - PKP S.A. Oddział Gospodarowania Nieruchomościami
w Katowicach, ul. Dworcowa 3, 40-012 Katowice, na rzecz Odwołującego –
wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia publicznego –
konsorcjum firm: Megatherm Sp. z o.o., Przedsiębiorstwo Usługowo-Handlowe
"ANN-POL" Anna Ś., ul. Łąkowa 2, 46-070 Chmielowice, kwotę 19.128 zł 51 gr
(słownie: dziewiętnaście tysięcy sto dwadzieścia osiem złotych pięćdziesiąt jeden
groszy) stanowiącą koszty postępowania odwoławczego poniesione z tytułu wpisu
od odwołania, wynagrodzenia pełnomocnika, kosztów dojazdu na rozprawę oraz
opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2010 r. 113, poz. 759 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni
od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Katowicach.
Przewodniczący: ………………………
sygn. akt: KIO 2270/13
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający – PKP S.A. Oddział Gospodarowania Nieruchomościami z siedzibą
w Katowicach, 40-012 Katowice, ul. Dworcowa 3, prowadzi postępowanie o udzielenie
zamówienia publicznego na „Usługi sprzątania w budynkach i obiektach dworców kolejowych
oraz terenach do nich przyległych w obrębie działania Oddziału Gospodarowania
Nieruchomościami w Katowicach” na podstawie przepisów ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r.
Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz. U. z 2010 r. Nr 113, poz. 759 ze zm.).
Zamawiający dnia 13 września 2013 roku przesłał wykonawcom informację o wynikach
prowadzonego postępowania.
Dnia 23 września 2013 roku wykonawcy wspólnie ubiegający się o udzielenie zamówienia:
Megatherm sp. z o.o., 46-070 Chmielowice, ul. Łąkowa 2 (Lider), Anna Ś. prowadząca
działalność gospodarczą pod firmą Przedsiębiorstwo Usługowo- Handlowe „ANN-POL” Anna
Ś., 45-260 Opole, ul. Olsztyńska 25 (Partner) (dalej „odwołujący”) wnieśli odwołanie do
Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej. Odwołanie dotyczy części 3 i 4 zamówienia.
W ocenie odwołującego zamawiający:
1) zaniechał odrzucenia oferty złożonej przez MONTEX-SYSTEM s.c. M. B-C.,
I. P., M. C., J. R., 41-300 Dąbrowa Górnicza, ul. Przemysłowa 1 (dalej „Montex”), z
ceną 82.343,88 złotych brutto w zakresie zadania 3,
2) zaniechaniu odrzucenia oferty złożonej przez Zakład Usług Gospodarczych KOLZUG
spółka z o.o. ul. 3 Maja 18, 43-300 Bielsko Biała (dalej „Kolzug”), z ceną 66.425,76
złotych brutto w zakresie zadania 4,
3) dokonał wyboru oferty złożonej przez Montex, w zakresie zadania 3, pomimo, że oferta
ta winna zostać odrzucona,
4) dokonał wyboru oferty złożonej przez Kolzug, w zakresie zadania 4 pomimo, ze oferta
powinna zostać odrzucona,
5) zaniechał wyrobu oferty odwołującego, jako oferty najkorzystniejszej w zakresie
zadania 3 i 4.
Tym samym, zdaniem odwołującego, zamawiający naruszył:
1) art. 89 ust. 1 pkt. 4 ustawy Pzp, poprzez nieodrzucenie oferty złożonej przez Montex,
w zakresie zadania 3 przetargu pomimo, że oferta ta zawiera rażąco niską cenę
w stosunku do przedmiotu zamówienia,
sygn. akt: KIO 2270/13
2) art. 89 ust. 1 pkt. 4 ustawy Pzp, poprzez nieodrzucenie oferty złożonej przez Kolzug,
w zakresie zadania 4 przetargu pomimo, że oferta ta zawiera rażąco niską cenę
w stosunku do przedmiotu zamówienia,
3) zaniechanie wyrobu oferty odwołującego w zakresie zadania nr 3 i 4 przedmiotowego
przetargu.
Odwołujący wniósł o:
1) nakazanie zamawiającemu unieważnienia czynności polegającej na wyborze oferty
złożonej przez Montex - w zakresie zadania 3,
2) nakazanie zamawiającemu unieważnienia czynności polegającej na wyborze oferty
złożonej przez Kolzug - w zakresie zadania 4,
3) nakazanie zamawiającemu dokonanie wyboru oferty odwołującego w zakresie
zadania 3 i 4 jako oferty najkorzystniejszej,
4) przeprowadzenie dowodów wskazanych w treści odwołania,
5) zwrócenie się do PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. Zakład Linii Kolejowych
w Sosnowcu, Samodzielne Stanowisko ds. Zamówień, ul. 3 Maja 16, 41-200
Sosnowiec z zapytaniem na ilu i jakich stacjach kolejowych Zakład Usług
Gospodarczych KOLZUG spółka z o.o. wykonuje prace porządkowe, ilu pracowników
Zakładu Usług Gospodarczych KOLZUG spółka z o.o. pracuje na rzecz Zakładu
Usług Gospodarczych KOLZUG spółka z o.o., w jakim wymiarze czasu pracy są oni
zatrudnieni na okoliczność ustalenia kosztów świadczenia usługi przez Zakład Usług
Gospodarczych KOLZUG spółka z o.o., prawdziwości danych i oświadczeń złożonych
przez Zakład Usług Gospodarczych KOLZUG spółka z o.o. w piśmie z dnia
06.09.2013 r.,
6) zasądzenie od zamawiającego na rzecz odwołującego kosztów postępowania według
norm przepisanych.
Odwołujący wskazał, że interes prawny w uzyskaniu zamówienia odwołującego doznał
uszczerbku albowiem wskutek zaniechania odrzucenia oferty złożonej przez Montex -
w zakresie zadania 3 i złożonej przez Kolzug - w zakresie zadania 4, nie została wybrana
oferta odwołującego w zakresie zadania nr 3 i 4, a to oznacza, że odwołujący nie osiągnie
zysku związanego z realizacją umowy
Zamawiający dnia 23 września 2013 roku przekazał wykonawcom uczestniczącym
w przedmiotowym postępowaniu kopię odwołania.
sygn. akt: KIO 2270/13
Dnia 30 września 2013 roku do postępowania odwoławczego – po stronie zamawiającego
zgłosił przystąpienie wykonawca MONTEX-SYSTEM s.c. M. B-C., I. P., M. C., J. R., 41-300
Dąbrowa Górnicza, ul. Przemysłowa 1.
Zamawiający, dnia 8 października 2013 roku, na posiedzeniu, złożył pisemną odpowiedź
na odwołanie, w której wniósł o oddalenie odwołania.
Uwzględniając dokumentację z przedmiotowego postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego, jak również biorąc pod uwagę oświadczenia i stanowiska
stron, złożone w pismach procesowych, jak też podczas rozprawy Izba stwierdziła, iż
odwołanie zasługuje na uwzględnienie.
Izba stwierdziła, że nie zachodzą przesłanki do odrzucenia odwołania, o których stanowi
przepis art. 189 ust. 2 ustawy - Prawo zamówień publicznych.
Zamawiający prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego
z zastosowaniem przepisów ustawy Prawo zamówień publicznych wymaganych przy
procedurze, której wartość szacunkowa zamówienia przekracza kwoty określone
w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy Prawo zamówień publicznych.
Krajowa Izba Odwoławcza dopuściła dowód z dokumentów składających się na
dokumentację przedmiotowego postępowania o udzielenie zamówienia publicznego.
Izba ustaliła i zważyła, co następuje.
W zakresie zadania nr 3 zamawiający, na realizację zamówienia, przeznaczył kwotę
256.963,14 złotych brutto.
W przedmiotowym zadaniu oferty złożyli następujący wykonawcy:
1) odwołujący - wartość oferty brutto: 214 883,19 zł,
2) BACA - wartość oferty brutto: 227 296,89 zł,
3) MONTEX-SYSTEM s.c. - wartość oferty brutto: 82 343,88 zł.
Odwołujący wskazał, że koszty związane z realizacją usługi w zakresie zadania nr 3
zamówienia kształtują się na poziomie 161 260,00 złotych. Na kwotę tą składają się:
a) Koszty pracodawcy z tytułu zatrudnienia pracowników - 9.502,00 zł/85.518,00 zł
(m-c/cała umowa),
sygn. akt: KIO 2270/13
b) koordynator (kontrola stanu czystości dworców, wykonywanie audytów i wysyłanie do
zamawiającego - 3.000,00 zł/27 000,00 zł (m-c/cała umowa),
c) ubrania pracowników (1 kpl. na czas trwania umowy przeliczony na 1 m-c: 190,00 zł/
1 710,00 zł (m-c/cała umowa),
d) drobny sprzęt i narzędzia do realizacji usługi - 150,00 zł/1 350,00 zł (m-c/cała umowa),
e) środki chemiczne do mycia posadzek - 100,00 zł/900,00 zł (m-c/cała umowa),
f) pojemniki na piasek (akcja zima) zakup jednorazowy w rozbiciu na 1 miesiąc - 566,00
zł/5.094,00 zł (m-c/cała umowa),
g) urządzenie do mycia ciśnieniowego i sprzęt do odśnieżania - 500,00 zł/4.500,00 zł
(m-c/cała umowa),
h) usuwanie nawisów śnieżnych oraz sopli z dachu - 277,78 zł/2.500,00 zł (m-c/cała
umowa),
i) wywóz śniegu - 220,00 zł/1.980,00 zł (m-c/cała umowa),
j) koszenie terenów zielonych wraz z amortyzacją sprzętu i utylizacja - 110,00 zł/990,00
zł (m-c/cała umowa),
k) piasek i sól do akcji zima w przeliczeniu na miesiąc - 333,00 zł/2.997,00 zł (m-c/cała
umowa),
l) grabienie i wywóz liści - 220,00 zł/1.980,00 zł (m-c/cała umowa),
m) samochód - amortyzacja + eksploatacja - 1.000,00 zł/9.000,00 zł (m-c/cała umowa),
n) koszty szkoleń BHP podnoszenia kwalifikacji i badań lekarskich - 272,00 zł/2.448,00 zł
(m-c/cała umowa),
o) koszty ogólnozakładowe ok. 5 % wartości usługi - 1.477,00 zł/13.293,00 zł (m-c/cała
umowa),
Razem: 17 917,78 zł/161 260,00 zł (m-c/cała umowa).
Zdaniem odwołującego cena zaoferowana przez MONTEX-SYSTEM s.c. nie uwzględnia
powyższych kosztów i nie daje żadnej gwarancji, że usługa zostanie wykonana w sposób
prawidłowy. Cena zaoferowana przez MONTEX-SYSTEM s.c. stanowi jedynie ok. 32 %
wartości przeznaczonej na realizację przedmiotu zamówienia.
Zamawiający zwrócił się do wykonawcy Montex z prośbą o wyjaśnienie czy złożona oferta
nie zawiera rażąco niskiej ceny w stosunku do przedmiotu zamówienia. Wątpliwości
zamawiającego wzbudzały ceny jednostkowe miesięczne za sprzątanie 1 m2 powierzchni dla
wszystkich lokalizacji, jak również całkowita wartość zamówienia brutto dla zadania nr 3,
która w znaczący sposób odbiegała od wartość zamówienia brutto na poziomie 256.963,14
złotych, jaką zamawiający przeznaczył na realizację zamówienia.
Pismem z dnia 6 września 2013 r. wykonawca Montex złożył wyjaśnienia zamawiającemu.
sygn. akt: KIO 2270/13
Wykonawca Montex złożył wyjaśnienia o następującej treści, cyt.: „Cena dla zadania nr 3
podana w ofercie jest ceną uwzględniającą wszystkie składniki cenotwórcze łącznie
z założeniem zysku. Firma posiada wyjątkowo sprzyjające warunki do świadczenia tej usługi
za cenę podaną w ofercie, z uwagi na świadczenie podobnych usług na terenach
przylegających do terenów wskazanych w zadaniu nr 3. Zatrudnienie osób do realizacji
usługi będzie wiązało się tylko z rozszerzeniem zakresu obowiązków już zatrudnionych tam
pracowników. Takie rozwiązanie nie rodzi wysokich kosztów zatrudnienia. Także narzędzia
i urządzenia do świadczenia tej usługi nie będą musiały być zakupione, gdyż pracujące
osoby są już w nie wyposażone. Ponadto kierownicy i koordynatorzy prac w naszej firmie są
zatrudnieni na podstawie stałych kontraktów. Taka sytuacja jest wyjątkowo sprzyjająca do
realizacji tego zadania.. Niniejszym oświadczamy, że podana cena jest poprawnie
skalkulowana i jesteśmy w stanie zrealizować przedmiot zamówienia z należytą
starannością, zapewniając naszej firmie zakładaną zyskowność. Wobec powyższego
podtrzymujemy cenę ofertową.”.
W ocenie Krajowej Izby Odwoławczej wyjaśnienia wykonawcy Montex, o powyższej treści
nie stanowią wyjaśnienia, które wypełniałoby żądanie zamawiającego, jak też nie jest
wystarczające w rozumieniu przepisu art. 90 ust. 2 ustawy Pzp. W wyjaśnieniach wykonawcy
Montex nie zostały wyszczególnione żadne pozycje kosztowe, jak w szczególności koszty
pracownicze, koszty związane z uiszczaniem składek na ubezpieczenia społeczne,
zdrowotne, koszty amortyzacji sprzętu, zakupu środków chemicznych do mycia posadzek,
piasku, itp.
Mając na uwadze treść wyjaśnień złożonych przez Montex należało przyjąć, że wykonawca
ten nie wykazał, że cena ofertowa nie zawiera ceny rażąco niskiej w stosunku do przedmiotu
zamówienia. Wykonawca Montex nie przedstawił wiarygodnego, w szczególności na tyle
szczegółowego i obiektywnego wyliczenia, które potwierdzałoby stanowisko wykonawcy, że
zaoferowana cena nie jest rażąco niska. Zgodnie bowiem z przepisem art. 90 ust. 2 ustawy
Pzp, przy ocenie wyjaśnień zamawiający zobligowany jest brać pod uwagę obiektywne
czynniki, w szczególności oszczędność metody wykonania zamówienia, wybrane
rozwiązania techniczne, wyjątkowo sprzyjające warunki wykonania zamówienia dostępne dla
wykonawcy, oryginalność projektu wykonawcy oraz wpływ pomocy publicznej udzielonej na
podstawie przepisów odrębnych.
W złożonych przez wykonawcę Montex wyjaśnieniach, nie ma wskazanych żadnych
kosztów stanowiących podstawę obliczenia ceny. Znajdują się tam jedynie ogólnikowe
stwierdzenia, że cena daje gwarancję wypracowania zysku.
Izba wskazuje, że w przedmiotowym postępowaniu, wykonawca Montex zaoferował cenę
za wykonanie zamówienia w wysokości 82 343,88 zł, za sprzątanie 17 stacji kolejowych
przez okres 9 miesięcy.
sygn. akt: KIO 2270/13
Zgodnie z opisem przedmiotu zamówienia w zakresie zadania Nr 3:
B. Przedmiotem zamówienia są usługi sprzątania w budynkach dworców kolejowych oraz
na terenach do nich przyległych polegające w szczególności na:
a) utrzymywaniu czystości na powierzchniach płaskich, poprzez mycie mechaniczne,
ręczne, zamiatanie, odkurzanie oraz wykonywanie innych niezbędnych czynności,
b) utrzymaniu w czystości posadzek, ścian, schodów tablic informacyjnych, stolarki
znajdującej się w budynkach i innych powierzchni poprzez zamiatanie, mycie,
odkurzanie, usuwaniu napisów graffiti i nalepek oraz wykonywanie innych niezbędnych
czynności,
c) sprzątaniu pomieszczeń biurowych, socjalnych i sanitarnych,
d) myciu okien i przeszkleń na całej powierzchni,
e) zamiataniu i myciu schodów wraz z balustradami i poręczami,
f) opróżnianiu koszy na śmieci ustawionych w budynkach dworców oraz na terenach
przyległych,
g) składowanie nieczystości stałych powstałych podczas wykonywania usługi do miejsc ich
gromadzenia wskazanych przez Zamawiającego,
h) utrzymywaniu czystości na ciągach komunikacyjnych, chodnikach, drogach
dojazdowych, placach przed dworcami, parkingach itp. powierzchniach w okresie letnim
poprzez zamiatanie, zmywanie wodą oraz wodą z dodatkiem środka usuwającego
zanieczyszczenia (granice sprzątanego terenu zewnętrznego zaznaczono na mapach
obszarowych będących Załącznikiem nr 7 do SIWZ (załącznikiem nr 5 do umowy),
i) utrzymywaniu ciągów komunikacyjnych, chodników, dróg dojazdowych, placów przed
dworcami, parkingów itp. powierzchni w okresie zimowym poprzez usuwanie śniegu
i lodu, posypywanie piaskiem i środkami chemicznymi. W przypadku nagromadzenia
dużej ilości zalegającego śniegu utrudniającego swobodną komunikację, Wykonawca
zobowiązany jest do jego usunięcia i wywozu na własny koszt i własnym staraniem poza
obręb sprzątanego terenu. Za utrudnienie należy uznać sytuację, w której ze
zgarniętego śniegu na obrzeżach dróg komunikacyjnych i parkingów utworzyły się
pryzmy ciągłe o szerokości i wysokości większej niż 0,5 m). Podczas odśnieżania
Wykonawca będzie zobowiązany uwzględnić wskazania Zamawiającego co do miejsc
i wielkości usypywanych pojedynczych pryzm ze śniegu. Czynności w ramach
odgarniania śniegu i lodu oraz posypywania piaskiem i środkami chemicznymi gołoledzi
Wykonawca będzie zobowiązany wykonywać w wielokrotności wymuszonej przez
warunki pogodowe i w każdym uzasadnionym przypadku. Wykonawca własnym
staraniem i na własny koszt zabezpieczy niezbędną ilość piasku i środków chemicznych
niezbędnych do posypywania nawierzchni i likwidacji gołoledzi oraz sprzęt i środki
transportu do wywozu śniegu.
sygn. akt: KIO 2270/13
j) usuwaniu nawisów śnieżnych i zwisających sopli lodu z dachów, rynien i rur spustowych
oraz parapetów,
k) utrzymywaniu i pielęgnacji terenów zielonych w tym koszenie trawy oraz grabienie liści,
utrzymywaniu oraz pielęgnacji istniejących kwietników i gazonów oraz roślin ozdobnych
wewnątrz budynku,
l) wywozie we własnym zakresie i na własny koszt odpadów biologicznych powstałych lub
zebranych w wyniku wykonywania zamówienia (skoszonej trawy, zebranych liści,
obciętych gałęzi itp.).
C. Sprzątanie w/w powierzchni wykonywane będzie w oparciu o technologię sprzątania
określoną w Załączniku nr 4 do SIWZ (załączniku nr 4 do umowy).
D. Przy realizacji przedmiotu zamówienia Wykonawca uwzględni wymagania jakościowe
w odniesieniu do poszczególnych stref czystości, określone w Załączniku nr 4 do SIWZ
(załączniku nr 4 do umowy). Zamawiający wymaga, aby na części powierzchni usługa
utrzymania czystości wykonywana była w terminach zgodnie ze szczegółowym
harmonogramem wykonania prac okresowych określonych w załączniku nr 6 do SIWZ
(załączniku nr 2 do umowy).
E. Wykonawca zobowiązany jest do audytowania wykonywanej usługi zgodnie z zasadami
SLA określonymi w Załączniku nr 4 do SIWZ (załączniku nr 4 do umowy), z częstotliwością
zależną od kategorii dworca.
Jak wynika z powyższego zakresu obowiązków wykonawców, biorąc pod uwagę
okoliczność, iż wykonywanie czynności, w szczególności w okresie zimowym, obliguje
wykonawców do codziennego udziału w realizacji przedmiotu umowy wielu osób, gdyż akcje
sprzątania przewidziane są w godzinach przed szczytem ruchu pasażerów, dla wszystkich
punktów realizacji w jednym czasie, uznać należało, że wykonawca Montex, składając swoje
wyjaśnienia nie udowodnił, że dysponuje odpowiednim zasobem kadrowym, odpowiednim
wyposażeniem tego zasobu osób w odpowiedni sprzęt, który mógłby realizować przedmiot
zamówienia za określoną w ofercie cenę. Izba zwraca uwagę, że wszystkie ww. elementy
składające się na przedmiot zamówienia musiały zostać stosownie wycenione przez
wykonawcę Montex, co winno znaleźć swoje odzwierciedlenie w cenie ofertowej, a następnie
na żądanie zamawiającego w wyjaśnieniach w trybie przepisu art. 90 ust. 1 ustawy Pzp.
Wyjaśnienia wykonawcy Montex, w ocenie Izby są wyjaśnieniami lakonicznymi,
ogólnikowymi, na podstawie których zamawiający nie mógł z całą pewnością stwierdzić, że
cena przedstawiona w ofercie nie jest ceną rażąco niską. Dziwi również stanowisko
zamawiającego, który oceniając rzeczone wyjaśnienia pozostawił je bezkrytycznie
stwierdzając prawidłowość dokonanej wyceny.
W ocenie Izby działania zamawiającego charakteryzował brak szczególnej dokładności
i obiektywizmu, co wynika ze stanowiska zamawiającego, który de facto samodzielnie,
sygn. akt: KIO 2270/13
niejako wyręczając wykonawcę Montex, dokonał wyceny elementów oferty, których
wykonawca Montex w wyjaśnieniach nie zawarł, jak też zamawiający samodzielnie przyjął
korzystną sytuację wykonawcy w określeniu ceny ofertowej.
Brak stosownych wyjaśnień, jak też brak udowodnienia przez wykonawcę Montex, że cena
została skalkulowana poprawnie, zapewniając zysk firmie powoduje uznanie, że oferta tego
wykonawcy podlega odrzuceniu na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp. W ocenie Izby
ocena złożonych wyjaśnień potwierdza, że oferta wykonawcy Montex zawiera rażąco niską
cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia.
Ponadto Izba wskazuje, odnosząc się do wyjaśnień, których udzielił wykonawca Montex,
że nie mogą zostać uznane za potwierdzające, iż cena zaoferowana nie jest ceną rażąco
niską. W wyjaśnieniach wykonawca Montex ograniczył się jedynie do kilku lakonicznych
stwierdzeń, nie przedstawiając przy tym żadnych dowodów na ich poparcie. Co więcej, nie
przedstawił związku pomiędzy zaprezentowanymi w wyjaśnieniach czynnikami,
a zaoferowaną ceną. W wyjaśnieniach wykonawca Montex nie przedstawił żadnej kalkulacji
kosztowej obrazującej sposób obliczenia ceny.
Wskazać bowiem należy, że o zaoferowaniu ceny rażąco niskiej świadczy nie tylko
przyrównanie ceny do wartości szacunkowej zamówienia. Istotne znaczenie przy ocenie
rażąco niskiego charakteru zaoferowanej ceny należy przypisać porównaniu ocenianej
wartości z cenami usług i dostaw porównywalnych do przedmiotu zamówienia,
występujących na tym samym rynku. Najlepszym odzwierciedleniem cen rynkowych
odnoszących się do przedmiotu zamówienia jest porównanie badanych cen z cenami
pozostałych wykonawców biorących udział w tym samym postępowaniu. Takie, utrwalone
w orzecznictwie stanowisko potwierdza m.in. wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 11
lipca 2012 r.t sygn. KIO 1377/12, KIO 1337/12: Izba stoi na stanowisku, iż punktem
odniesienia dla badania charakteru ceny oferty - dla zamawiającego nie powinna być
wyłącznie ustalona przez niego wartość zamówienia, ale także ceny zaoferowane przez
innych wykonawców, biorących udział w danym postępowaniu, ceny ofert zbliżonych
zamówień, monitorowanie cen rynkowych w danej branży, np. odnoszonych do ceny
jednostkowej 1 mb danego rodzaju inwestycji liniowych, itp. Jeżeli bowiem zamawiający ma
prawidłowo ocenić ofertę wykonawcy pod względem tego - czy nie podaje ona ceny
zaniżonej poniżej kosztów produkcji - musi mieć niezbędne rozeznanie rynkowe, które
pozwoliłoby mu na prawidłową weryfikację ceny i ewentualne podjęcie czynności odrzucenia
oferty z tej przyczyny.
Izba podziela również stanowisko Izby wyrażone w wyroku KIO z dnia 12 marca 2013 r.,
sygn. akt KIO 458/13, gdzie Izba wskazała: „W rozpatrywanym stanie faktycznym cena
zaproponowana w ofercie przystępującego - 6 443 704,90 zł brutto jest o niemal 100%
mniejsza niż wartość szacunkowa zamówienia, ustalona przez zamawiającego - 12 284
sygn. akt: KIO 2270/13
911,11 zł i o ok. 40% mniejsza od oferty odwołującego, która wynosi 9 606 836,20 zł.
Okoliczności te z pewnością uzasadniały podjęcie przez zamawiającego decyzji o wszczęciu
procedury wyjaśnień w trybie art. 90 ust 1 ustawy Pzp. W ocenie izby złożone przez
przystępującego wyjaśnienia z dnia 6 lutego 2013 roku są lakoniczne i nie wskazują na
żadne obiektywne czynniki, które mogłyby uzasadniać tak niską kalkulację ceny oferty.
Wyjaśnienia te nie dają zamawiającemu zatem pewności co do tego, że zamówienie za cenę
zaproponowaną w ofercie zostanie zrealizowane w sposób rzetelny. Poza ogólnikowym
stwierdzeniem, że kalkulacja ceny zawiera wszelkie niezbędne koszty związane z realizacją
zamówienia, zapewnia zysk, uwzględnia koszty własne i inne czynniki kosztotwórcze,
przystępujący (…) nie powołał żadnej konkretnej kalkulacji oraz nie wskazał na żadne
obiektywne czynniki, które potwierdziłyby możliwość realizacji zamówienia za
zaproponowaną cenę. Za czynniki obiektywne, które mają wpływ na zaproponowaną cenę
nie można uznać okoliczności, że wykonawca wykonuje zadania własnymi pracownikami
i posiada własny sprzęt. Okoliczności te nie są elementami obiektywnymi, przynależnymi
wyłącznie temu wykonawcy. W oparciu o złożone wyjaśnienia niemożliwym jest ustalenie
w jaki sposób czynniki przywołane przez przystępującego (…) (dysponowanie własnymi
pracownikami, sprzętem i transportem) przekładają się na cenę zaoferowaną w tym
postępowaniu. Za obiektywne czynniki, które uzasadniają skalkulowanie ceny oferty nie
może być także uznane zestawienie przeciętnych cen brutto za demontaż i usuwanie
odpadów (…). Z powyższych względów wyjaśnienia złożone przez odwołującego należało
uznać za zbyt ogólne, w efekcie uniemożliwiające zamawiającemu jednoznaczne
stwierdzenie, czy cenę skalkulowano w sposób rynkowy i zgodny z zasadami uczciwej
konkurencji. Reasumując, Izba stwierdziła, że złożone przez przystępującego (…)
wyjaśnienia nie pozwalają na uznanie, że wykonawca ten podał obiektywne czynniki, mające
wpływ na wysokość ceny. Wobec braku wykazania, że cena nie ma charakteru rażąco
niskiej, zamawiający zobligowany był do odrzucenia złożonej przez przystępującego (…)
oferty jako zawierającej rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia.”.
Podzielić również należy stanowisko Izby zawarte w wyroku z dnia 30 listopada 2010 r.,
sygn. akt KIO 2515/10, w którym Izba wskazała: „Skoro więc stosowne wyjaśnienia składa
podmiot zainteresowany w sprawie to same wyjaśnienia, o ile nie są szczegółowe, a wręcz
ogólnikowe i lakoniczne nie mogą być obiektywne. To na wykonawcy spoczywa bowiem
obowiązek udowodnienia prawdziwości swoich twierdzeń. Tymczasem (…) udzielając
wyjaśnień bardzo ogólnie wskazało elementy mające wpływ na wysokość zaoferowanej
ceny. Na obniżenie kosztów miała mieć bowiem wpływ okoliczność, iż zespół kluczowych
ekspertów stanowią mieszkańcy Włocławka i okolic, co miało zmniejszyć koszty związane
z pokonywaniem znacznych odległości, jak również zapewnienia im zakwaterowania.
Niemniej jednak (…) nie wskazało jakiego rzędu są to kwoty, jak również w jakim stopniu
sygn. akt: KIO 2270/13
okoliczność ta spowoduje obniżenie kosztów przedmiotowej usługi. Podobnie należy się
odnieść do kwestii posiadanego przez (…) biura spełniającego wymogi SIWZ. Powyższe nie
może stanowić podstawy do stwierdzenia, iż w niniejszym stanie faktycznym nie mamy do
czynienia z rażąco niską ceną. Izba w tym zakresie w pełni podziela stanowisko SO we
Wrocławiu wyrażone w wyroku z dnia 8 listopada 2007 r. w sprawie o sygn. akt Ga 294/06,
w którym stwierdzono, iż <
informatycznych, dysponowanie zapleczem techniczno - organizacyjno - logistycznym,
dysponowanie kadrą wykwalifikowanych pracowników etatowych oraz doświadczenie
związane z bieżącym wykonywaniem kontraktów podobnych nie stanowią obiektywnych
czynników, które mogły mieć istotny wpływ na obniżenie wysokości ceny oferty. Czynniki te
powinny być bowiem uwzględnione w ofercie każdego wykonawcy, gdyż tego rodzaju
przedsięwzięcia nie mogą być realizowane bez dysponowania odpowiednim zapleczem
techniczno-organizacyjnym i logistycznym, siecią informatyczną, wykwalifikowanymi
pracownikami i doświadczeniem w realizowaniu podobnych kontraktów>>. Oznacza to więc,
iż wykonawca składający wyjaśnienia w zakresie rażąco niskiej ceny ma obowiązek
wskazania obiektywnych czynników, czy też elementów mających wpływ na zaoferowaną
cenę, ale i dowodów na potwierdzenie tych okoliczności. Czynnikiem takim, w świetle
powyższego, nie może być więc sam fakt wskazania posiadania takiego biura nawet jeżeli
znajduje sie ono w miejscu, gdzie będzie realizowane zamówienie. Koniecznym jest bowiem
przedstawienie szczegółowych kalkulacji, oszczędności wynikających z tego właśnie faktu,
jak i zależności pomiędzy miejscem siedziby biura, a zaoferowaną ceną usługi będącej
przedmiotem niniejszego zamówienia. (...) Tak złożone wyjaśnienia Zamawiający powinien
był uznać za zbyt ogólne, a więc takie, które nie pozwalają na uznanie, iż zaoferowana cena
nie jest rażąco niska. (…) nie wykazało bowiem, iż cenę oferty skalkulowano w sposób
rynkowy. Należało więc uznać, iż (…) tego typu informacji nie przedstawiło, a wskazane
przez niego jako czynniki obiektywne w istocie takimi czynnikami nie są. Tak więc same
ogólnikowe wyjaśnienia, zawierające niekonkretne i niczym nie udokumentowane
twierdzenia, jakich niewątpliwie (…) użyło w złożonych wyjaśnieniach, można uznać za
niezłożone (stanowisko takie zawarł SO w Częstochowie w wyroku z dnia 12 sierpnia 2005
r., sygn. akt VI Ca 464/05), gdyż to na wykonawcy spoczywa obowiązek złożenia
wyczerpujących wyjaśnień, które pozwoliłyby Zamawiającemu na ocenę, czy przedmiotowa
cena nie jest ceną rażąco niską. Zamawiający ma obowiązek dokonania obiektywnej oceny
złożonych przez wykonawcę wyjaśnień, biorąc pod uwagę wszystkie wskazane w nich
okoliczności.”.
sygn. akt: KIO 2270/13
W zakresie zadania Nr 4 zamawiający, na realizację zamówienia, przeznaczył kwotę 331
301,39 złotych brutto.
W zadaniu Nr 4 oferty złożyli następujący wykonawcy:
1) Odwołujący - cena oferty brutto 287 235,45 zł,
2) KOLZUG spółka z o.o. cena oferty brutto 66 425,76 zł,
3) ABLER sp. z o.o. został wykluczony z postępowania o udzielenie zamówienia
publicznego.
Zdaniem odwołującego, koszty związane z realizacją usługi w zakresie zadania nr 4
zamówienia kształtują się na poziomie 188 067,00 złotych. Na kwotę tą składają się:
a) koszty pracodawcy z tytułu zatrudnienia pracowników 11 044,00 zł/99 396,00 zł
(m-c/cała umowa),
b) koordynator (kontrola stanu czystości dworców, Wykonywanie audytów i wysyłanie do
zamawiającego 3 000,00 zł/27 000,00 zł (m-c/cała umowa),
c) ubrania pracowników (1 kpl. na czas trwania umowy przeliczony na 1 m-c) 233,00 zł/
2 097,00 zł (m-c/cała umowa),
d) drobny sprzęt i narzędzia do realizacji usługi 200,00 zł/1 800,00 zł (m-c/cała umowa),
e) środki chemiczne do mycia posadzek 100,00 zł/900,00 zł (m-c/cała umowa),
f) pojemniki na piasek (akcja zima) zakup jednorazowy w rozbiciu na 1 miesiąc 700,00
zł/6 300,00 zł (m-c/cała umowa),
g) urządzenie do mycia ciśnieniowego i sprzęt do odśnieżania 500,00 zł/4 500,00 zł
(m-c/cała umowa),
h) usuwanie nawisów śnieżnych oraz sopli z dachu 333,33 zł/3 000,00 zł (m-c/cała
umowa),
i) wywóz śniegu 250,00 zł/2 250,00 zł (m-c/cała umowa),
j) koszenie terenów zielonych wraz z amortyzacją sprzętu i utylizacja 1 000,00 zł/
9 000,00 zł (m-c/cała umowa)
k) piasek i sól do akcji zima w przeliczeniu na miesiąc 350,00 zł/3 150,00 zł (m-c/cała
umowa),
l) grabienie i wywóz liści 250,00 zł/2 250,00 zł (m-c/cała umowa),
m) samochód- amortyzacja + eksploatacja 1 500,00 zł/13 500.00zł (m-c/cała umowa),
n) koszty szkoleń BHP i podnoszenia kwalifikacji oraz badań lekarskich 272,00 zł/
2 448,00 zł (m-c/cała umowa),
o) koszty ogólnozakładowe ok. 5 % wartości usługi 1 100,00 zł/9 900,00zł (m-c/cała
umowa).
Razem: 20 896,33zł/188 067,00 zł (m-c/cała umowa).
sygn. akt: KIO 2270/13
Zdaniem odwołującego, cena zaoferowana przez wykonawcę Kolzug nie uwzględnia
powyższych kosztów i nie daje żadnej gwarancji, że usługa zostanie wykonana. Kwota
zaoferowana przez wykonawcę Kolzug stanowi jedynie ok. 20 % wartości przeznaczonej
przedmiotu zamówienia.
Izba wskazuje, że zamawiający pismem z dnia 4 września 2013 r. zwrócił się do
wykonawcy Kolzug z prośbą o wyjaśnienie czy złożona oferta nie zawiera rażąco niskiej
ceny w stosunku do przedmiotu zamówienia. Wątpliwości zamawiającego wzbudzały ceny
jednostkowe miesięczne za sprzątanie 1 m2 powierzchni dla wszystkich lokalizacji, jak
również całkowita wartość zamówienia brutto dla zadania nr 4, która w znaczący sposób
odbiegała od wartość zamówienia brutto na poziomie 331.301,39 złotych jaką zamawiający
przeznaczył na realizację zamówienia.
W odpowiedzi na wezwanie zamawiającego wykonawca Kolzug przesłał wyjaśnienia
wskazując, iż „Na stacjach i przystankach kolejowych wymienionych w tym zadaniu
pracownicy naszej firmy wykonują już prace porządkowo czystościowe (sprzątanie peronów)
na rzecz Zakładu Linii Kolejowych w Sosnowcu. Podczas wykonywania tych prac pracownicy
nie są w pełni wykorzystani, w związku z powyższym będą w stanie wykonywać dodatkowo
prace objęte zadaniem nr 4. Koszt miesięczny zatrudnionych już pracowników wraz
z nadzorem i podatkiem wzrośnie o 3 680,00 zł, środki chemiczne przewidziane do realizacji
umowy wyniosą 250,00 zł, eksploatacja maszyn i kosiarek to 300,00 zł, koszty ogólne
zakładu to 500,00 zł. Razem koszty realizacji umowy wyniosą naszą firmę w wysokości
4 730,00 zł. Miesięczna wartość oferty netto wynosi 6 819,78 zł. Pozostaje zysk w wysokości
2 089,78 zł. W tym przypadku jesteśmy w stanie zrealizować przedmiot z należytą
starannością.”.
Biorąc powyższe wyjaśnienia pod ocenę, nie sposób uznać stanowiska zamawiającego za
zasadne. W ocenie Izby wykonawca Kolzug nie udowodnił, ze cena przedstawiona w ofercie
nie jest ceną rażąco niską.
Odwołujący podniósł, iż wykonawca Kolzug wykonuje prace na rzecz PKP Zakład Linii
Kolejowych w Sosnowcu jedynie na pięciu stacjach kolejowych, które są wymienione
w zadaniu nr 4. Na pozostałych 16 stacjach objętych zadaniem nr 4 w przedmiotowym
postępowaniu pracownicy wykonawcy Kolzug nie wykonują żadnych prac. Wykonawca
Kolzug wykonuje prace na stacjach Bielsko Biała Lipnik, Bielsko Biała Leszczyny, Wilkowice
Bystra, Kozy oraz Bielsko Biała Wschód. Zamawiający powyższej okoliczności nie
zaprzeczył.
Tym samym uznać należało, że wykonawca Kolzug mógł uwzględnić w swojej kalkulacji
jedynie koszty pracownicze na stacjach, na których jest świadczona usługa, tj. na pięciu
stacjach. Nie mógł uwzględnić zaniżonych kosztów pracowniczych dla pozostałych 16 stacji,
na których obecnie nie świadczy usługi sprzątania.
sygn. akt: KIO 2270/13
Ponadto z wyjaśnień wykonawcy Kolzug wynika, że wykonawca ten skalkulował jedynie
koszty związane z zakupem środków chemicznych przewidzianych do realizacji umowy –
w wysokości 250,00 zł, koszty eksploatacji maszyn i kosiarek – w wysokości 300,00 zł,
koszty ogólne zakładu – w wysokości 500,00 zł.
Wobec powyższych wyliczeń wskazać należy, że wykonawca Kolzug nie ujął
następujących kosztów, wynikających z technologii sprzątania przedmiotowych obiektów
oraz wymaganych przez zamawiającego i wyspecyfikowanych w treści specyfikacji istotnych
warunków zamówienia, tj.:
1) wynagrodzenia koordynatora,
2) kosztów ubrań dla pracowników,
3) kosztów zakupu pojemników na piasek,
4) kosztów zakupu piasku i soli do akcji zima,
5) kosztów usuwania śniegu i sopli z dachów,
6) kosztów wywozu śniegu,
7) kosztów koszenia terenów zielonych,
8) kosztów utylizacji liści,
9) kosztów paliwa, amortyzacji samochodu,
10) kosztów szkoleń BHP i podnoszenia kwalifikacji oraz badań lekarskich.
Wskazać należy, że wykonawca nie może zaoszczędzić na kosztach pracowniczych
poprzez powierzenie sprzątania jednemu pracownikowi kilku stacji kolejowych. W jednostce
zamawiającego obowiązuje bowiem, tzw. Księga Standardów Utrzymania Czystości
zawierająca technologię utrzymania czystości oraz standardy utrzymania czystości i sposób
kontroli metodą SLA - załącznik nr 4 do umowy. Zgodnie z jej postanowieniami wszystkie
dworce powinny być posprzątane, a w przypadku opadów śniegu również odśnieżone, na
określoną godzinę wskazaną przez zamawiającego. Przedstawiciel wykonawcy ma
obowiązek sprawdzić stan czystości dworca i sporządzić audyt z kontroli w formie
elektronicznej, a następnie przekazać ten audyt na platformę zamawiającego.
Zgodnie z pkt. 2 lit. E specyfikacji istotnych warunków zamówienia wykonawca
zobowiązany jest do audytowania wykonywanej usługi zgodnie z zasadami SLA określonymi
w załączniku nr 4 do s.i.w.z. (załączniku nr 4 do umowy), z częstotliwością zależną od
kategorii dworca. Dla realizacji powyższego wykonawca zobowiązany jest posiadać
i stosować elektroniczny system do audytowania usługi oparty o powszechnie dostępne
narzędzia informatyczne. System ten musi zapewniać:
- możliwość sporządzania przez wykonawcę w wersji elektronicznej arkuszy z oceny stanu
czystości w strefach zgodnie z wzorem zawartym w załączniku nr 4 do s.i.w.z.,
sygn. akt: KIO 2270/13
- możliwość archiwizowania arkuszy z przeprowadzonej oceny stanu czystości, w systemie
elektronicznym przez cały okres wykonywania usługi, stały dostęp on-line zamawiającemu
do archiwizowanych arkuszy oceny, możliwość wysyłania na wskazany przez
Zamawiającego adres e-maila informacji o wyniku procentowym oceny wykonania usługi po
zakończeniu audytu usługi, w czasie nie dłuższym niż 15 minut od jego zakończenia.
W przypadku nie wykonania powyższych czynności zamawiający ma możliwość naliczenia
kar umownych.
Jak wskazał odwołujący, w praktyce koordynator zatrudniony przez wykonawcę musi
każdego dnia świadczenia usługi sporządzić audyty ze stanu czystości każdej stacji
i przekazać je zamawiającemu. W przypadku wystąpienia uchybień koordynator musi
sprawdzić czy uchybienia zostały usunięte w określonym czasie, a następnie ponownie
sporządzić audyt rekontrolny, który następnie jest zobowiązany przekazać zamawiającemu.
Takie wymagania Zamawiającego znacznie podnoszą koszty świadczenia usługi, albowiem
może zdarzyć się nawet sytuacja, że koordynator będzie pracował przez 30 dni w miesiącu
po kilkanaście godzin dziennie. W takiej sytuacji jeden koordynator może nie podołać tym
wszystkim obowiązkom. Zatrudnienie większej liczby koordynatorów podnosi koszty
świadczenia usługi.
Dodatkowo zamawiający wymagał, aby pracownicy wykonawcy/osoby, które będą
wykonywały usługę z ramienia wykonawcy, w czasie wykonywania usługi ubrane były
jednolicie, w czyste, wyróżniające się ubrania robocze jednoznacznie identyfikujące ich
z wykonawcą (pkt. 2 lit. G s.i.w.z.). Zapewnienie ubrań dla pracowników jak również ich
czyszczenie jest dodatkowym kosztem świadczenia usługi, który nie został uwzględniony
przez wykonawcę Kolzug.
Kosztem związanym ze świadczeniem usługi jest również koszt szkolenia BHP
pracowników, jak również badania lekarskie. Ponadto zamawiający w pkt. 2 lit. F s.i.w.z.
stwierdził, że wykonawca ma obowiązek szkolić swoich pracowników/osoby, które będą
wykonywały usługi i podnosić ich kwalifikacje w zakresie dotyczącym nowych technologii
sprzątania, reakcji na akty agresji i z zasad postępowania w sytuacjach kryzysowych.
Koszty szkoleń i podnoszenia kwalifikacji pracowników są również dodatkowym kosztem,
którego wykonawca Kolzug nie uwzględnił w kalkulacji cenowej.
Wszystkie ww. wydatki podnoszą minimalne koszty świadczenia usługi. Nie zostały one
uwzględnione przez wykonawcę Kolzug w ofercie, tak więc wykonawca ten nie daje żadnej
gwarancji, że wykona w sposób prawidłowy zamówienie. Przy założeniu, że jego oferta
cenowa stanowi ok. 20 % szacunkowej wartości netto przedmiotu zamówienia graniczy
wręcz z pewnością twierdzenie, że nie dojdzie do należytego wykonania umowy.
sygn. akt: KIO 2270/13
Izba wskazuje, że powyższe uzasadnienie (dotyczące zadania Nr 3 i zadania Nr 4), należy
odpowiednio odnosić do wykonawców Montex i Kolzug.
Biorąc powyższe pod uwagę, orzeczono, jak w sentencji.
O kosztach postępowania orzeczono stosownie do jego wyniku - na podstawie art. 192 ust.
9 i 10 ustawy Pzp oraz w oparciu o przepisy § 5 ust. 3 w zw. z § 3 pkt 2 rozporządzenia
Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania
wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich
rozliczania (Dz. U. Nr 41 poz. 238).
Przewodniczący: …………………………
Sygn. akt: KIO 2270/13
WYROK
z dnia 8 października 2013 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Emil Kuriata
Protokolant: Mateusz Michalec
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 8 października 2013 r. w Warszawie odwołania
wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 23 września 2013 r. przez
Odwołującego – wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia
publicznego – konsorcjum firm: Megatherm Sp. z o.o., Przedsiębiorstwo Usługowo-
Handlowe "ANN-POL" Anna Ś., ul. Łąkowa 2, 46-070 Chmielowice, w postępowaniu
prowadzonym przez Zamawiającego - PKP S.A. Oddział Gospodarowania
Nieruchomościami w Katowicach, ul. Dworcowa 3, 40-012 Katowice,
orzeka:
1. Uwzględnia odwołanie i nakazuje zamawiającemu: unieważnienie czynności wyboru
oferty najkorzystniejszej w zakresie zadania Nr 3 i zadania Nr 4, odrzucenie oferty
MONTEX-SYSTEM s.c. M. B-C., I. P., M. C., J. R., 41-300 Dąbrowa Górnicza, ul.
Przemysłowa 1 – w zakresie zadania Nr 3, odrzucenie oferty Zakład Usług
Gospodarczych KOLZUG sp. z o.o. ul. 3 Maja 18, 43-300 Bielsko Biała –
w zakresie zadania Nr 4, dokonanie powtórnego badania i oceny ofert w zakresie
zadania Nr 3 i zadania Nr 4.
2. Kosztami postępowania obciąża Zamawiającego - PKP S.A. Oddział Gospodarowania
Nieruchomościami w Katowicach, ul. Dworcowa 3, 40-012 Katowice i:
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez Odwołującego –
wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia publicznego –
konsorcjum firm: Megatherm Sp. z o.o., Przedsiębiorstwo Usługowo-Handlowe
sygn. akt: KIO 2270/13
"ANN-POL" Anna Ś., ul. Łąkowa 2, 46-070 Chmielowice, tytułem wpisu od
odwołania,
2.2. zasądza od Zamawiającego - PKP S.A. Oddział Gospodarowania Nieruchomościami
w Katowicach, ul. Dworcowa 3, 40-012 Katowice, na rzecz Odwołującego –
wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia publicznego –
konsorcjum firm: Megatherm Sp. z o.o., Przedsiębiorstwo Usługowo-Handlowe
"ANN-POL" Anna Ś., ul. Łąkowa 2, 46-070 Chmielowice, kwotę 19.128 zł 51 gr
(słownie: dziewiętnaście tysięcy sto dwadzieścia osiem złotych pięćdziesiąt jeden
groszy) stanowiącą koszty postępowania odwoławczego poniesione z tytułu wpisu
od odwołania, wynagrodzenia pełnomocnika, kosztów dojazdu na rozprawę oraz
opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2010 r. 113, poz. 759 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni
od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Katowicach.
Przewodniczący: ………………………
sygn. akt: KIO 2270/13
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający – PKP S.A. Oddział Gospodarowania Nieruchomościami z siedzibą
w Katowicach, 40-012 Katowice, ul. Dworcowa 3, prowadzi postępowanie o udzielenie
zamówienia publicznego na „Usługi sprzątania w budynkach i obiektach dworców kolejowych
oraz terenach do nich przyległych w obrębie działania Oddziału Gospodarowania
Nieruchomościami w Katowicach” na podstawie przepisów ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r.
Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz. U. z 2010 r. Nr 113, poz. 759 ze zm.).
Zamawiający dnia 13 września 2013 roku przesłał wykonawcom informację o wynikach
prowadzonego postępowania.
Dnia 23 września 2013 roku wykonawcy wspólnie ubiegający się o udzielenie zamówienia:
Megatherm sp. z o.o., 46-070 Chmielowice, ul. Łąkowa 2 (Lider), Anna Ś. prowadząca
działalność gospodarczą pod firmą Przedsiębiorstwo Usługowo- Handlowe „ANN-POL” Anna
Ś., 45-260 Opole, ul. Olsztyńska 25 (Partner) (dalej „odwołujący”) wnieśli odwołanie do
Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej. Odwołanie dotyczy części 3 i 4 zamówienia.
W ocenie odwołującego zamawiający:
1) zaniechał odrzucenia oferty złożonej przez MONTEX-SYSTEM s.c. M. B-C.,
I. P., M. C., J. R., 41-300 Dąbrowa Górnicza, ul. Przemysłowa 1 (dalej „Montex”), z
ceną 82.343,88 złotych brutto w zakresie zadania 3,
2) zaniechaniu odrzucenia oferty złożonej przez Zakład Usług Gospodarczych KOLZUG
spółka z o.o. ul. 3 Maja 18, 43-300 Bielsko Biała (dalej „Kolzug”), z ceną 66.425,76
złotych brutto w zakresie zadania 4,
3) dokonał wyboru oferty złożonej przez Montex, w zakresie zadania 3, pomimo, że oferta
ta winna zostać odrzucona,
4) dokonał wyboru oferty złożonej przez Kolzug, w zakresie zadania 4 pomimo, ze oferta
powinna zostać odrzucona,
5) zaniechał wyrobu oferty odwołującego, jako oferty najkorzystniejszej w zakresie
zadania 3 i 4.
Tym samym, zdaniem odwołującego, zamawiający naruszył:
1) art. 89 ust. 1 pkt. 4 ustawy Pzp, poprzez nieodrzucenie oferty złożonej przez Montex,
w zakresie zadania 3 przetargu pomimo, że oferta ta zawiera rażąco niską cenę
w stosunku do przedmiotu zamówienia,
sygn. akt: KIO 2270/13
2) art. 89 ust. 1 pkt. 4 ustawy Pzp, poprzez nieodrzucenie oferty złożonej przez Kolzug,
w zakresie zadania 4 przetargu pomimo, że oferta ta zawiera rażąco niską cenę
w stosunku do przedmiotu zamówienia,
3) zaniechanie wyrobu oferty odwołującego w zakresie zadania nr 3 i 4 przedmiotowego
przetargu.
Odwołujący wniósł o:
1) nakazanie zamawiającemu unieważnienia czynności polegającej na wyborze oferty
złożonej przez Montex - w zakresie zadania 3,
2) nakazanie zamawiającemu unieważnienia czynności polegającej na wyborze oferty
złożonej przez Kolzug - w zakresie zadania 4,
3) nakazanie zamawiającemu dokonanie wyboru oferty odwołującego w zakresie
zadania 3 i 4 jako oferty najkorzystniejszej,
4) przeprowadzenie dowodów wskazanych w treści odwołania,
5) zwrócenie się do PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. Zakład Linii Kolejowych
w Sosnowcu, Samodzielne Stanowisko ds. Zamówień, ul. 3 Maja 16, 41-200
Sosnowiec z zapytaniem na ilu i jakich stacjach kolejowych Zakład Usług
Gospodarczych KOLZUG spółka z o.o. wykonuje prace porządkowe, ilu pracowników
Zakładu Usług Gospodarczych KOLZUG spółka z o.o. pracuje na rzecz Zakładu
Usług Gospodarczych KOLZUG spółka z o.o., w jakim wymiarze czasu pracy są oni
zatrudnieni na okoliczność ustalenia kosztów świadczenia usługi przez Zakład Usług
Gospodarczych KOLZUG spółka z o.o., prawdziwości danych i oświadczeń złożonych
przez Zakład Usług Gospodarczych KOLZUG spółka z o.o. w piśmie z dnia
06.09.2013 r.,
6) zasądzenie od zamawiającego na rzecz odwołującego kosztów postępowania według
norm przepisanych.
Odwołujący wskazał, że interes prawny w uzyskaniu zamówienia odwołującego doznał
uszczerbku albowiem wskutek zaniechania odrzucenia oferty złożonej przez Montex -
w zakresie zadania 3 i złożonej przez Kolzug - w zakresie zadania 4, nie została wybrana
oferta odwołującego w zakresie zadania nr 3 i 4, a to oznacza, że odwołujący nie osiągnie
zysku związanego z realizacją umowy
Zamawiający dnia 23 września 2013 roku przekazał wykonawcom uczestniczącym
w przedmiotowym postępowaniu kopię odwołania.
sygn. akt: KIO 2270/13
Dnia 30 września 2013 roku do postępowania odwoławczego – po stronie zamawiającego
zgłosił przystąpienie wykonawca MONTEX-SYSTEM s.c. M. B-C., I. P., M. C., J. R., 41-300
Dąbrowa Górnicza, ul. Przemysłowa 1.
Zamawiający, dnia 8 października 2013 roku, na posiedzeniu, złożył pisemną odpowiedź
na odwołanie, w której wniósł o oddalenie odwołania.
Uwzględniając dokumentację z przedmiotowego postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego, jak również biorąc pod uwagę oświadczenia i stanowiska
stron, złożone w pismach procesowych, jak też podczas rozprawy Izba stwierdziła, iż
odwołanie zasługuje na uwzględnienie.
Izba stwierdziła, że nie zachodzą przesłanki do odrzucenia odwołania, o których stanowi
przepis art. 189 ust. 2 ustawy - Prawo zamówień publicznych.
Zamawiający prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego
z zastosowaniem przepisów ustawy Prawo zamówień publicznych wymaganych przy
procedurze, której wartość szacunkowa zamówienia przekracza kwoty określone
w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy Prawo zamówień publicznych.
Krajowa Izba Odwoławcza dopuściła dowód z dokumentów składających się na
dokumentację przedmiotowego postępowania o udzielenie zamówienia publicznego.
Izba ustaliła i zważyła, co następuje.
W zakresie zadania nr 3 zamawiający, na realizację zamówienia, przeznaczył kwotę
256.963,14 złotych brutto.
W przedmiotowym zadaniu oferty złożyli następujący wykonawcy:
1) odwołujący - wartość oferty brutto: 214 883,19 zł,
2) BACA - wartość oferty brutto: 227 296,89 zł,
3) MONTEX-SYSTEM s.c. - wartość oferty brutto: 82 343,88 zł.
Odwołujący wskazał, że koszty związane z realizacją usługi w zakresie zadania nr 3
zamówienia kształtują się na poziomie 161 260,00 złotych. Na kwotę tą składają się:
a) Koszty pracodawcy z tytułu zatrudnienia pracowników - 9.502,00 zł/85.518,00 zł
(m-c/cała umowa),
sygn. akt: KIO 2270/13
b) koordynator (kontrola stanu czystości dworców, wykonywanie audytów i wysyłanie do
zamawiającego - 3.000,00 zł/27 000,00 zł (m-c/cała umowa),
c) ubrania pracowników (1 kpl. na czas trwania umowy przeliczony na 1 m-c: 190,00 zł/
1 710,00 zł (m-c/cała umowa),
d) drobny sprzęt i narzędzia do realizacji usługi - 150,00 zł/1 350,00 zł (m-c/cała umowa),
e) środki chemiczne do mycia posadzek - 100,00 zł/900,00 zł (m-c/cała umowa),
f) pojemniki na piasek (akcja zima) zakup jednorazowy w rozbiciu na 1 miesiąc - 566,00
zł/5.094,00 zł (m-c/cała umowa),
g) urządzenie do mycia ciśnieniowego i sprzęt do odśnieżania - 500,00 zł/4.500,00 zł
(m-c/cała umowa),
h) usuwanie nawisów śnieżnych oraz sopli z dachu - 277,78 zł/2.500,00 zł (m-c/cała
umowa),
i) wywóz śniegu - 220,00 zł/1.980,00 zł (m-c/cała umowa),
j) koszenie terenów zielonych wraz z amortyzacją sprzętu i utylizacja - 110,00 zł/990,00
zł (m-c/cała umowa),
k) piasek i sól do akcji zima w przeliczeniu na miesiąc - 333,00 zł/2.997,00 zł (m-c/cała
umowa),
l) grabienie i wywóz liści - 220,00 zł/1.980,00 zł (m-c/cała umowa),
m) samochód - amortyzacja + eksploatacja - 1.000,00 zł/9.000,00 zł (m-c/cała umowa),
n) koszty szkoleń BHP podnoszenia kwalifikacji i badań lekarskich - 272,00 zł/2.448,00 zł
(m-c/cała umowa),
o) koszty ogólnozakładowe ok. 5 % wartości usługi - 1.477,00 zł/13.293,00 zł (m-c/cała
umowa),
Razem: 17 917,78 zł/161 260,00 zł (m-c/cała umowa).
Zdaniem odwołującego cena zaoferowana przez MONTEX-SYSTEM s.c. nie uwzględnia
powyższych kosztów i nie daje żadnej gwarancji, że usługa zostanie wykonana w sposób
prawidłowy. Cena zaoferowana przez MONTEX-SYSTEM s.c. stanowi jedynie ok. 32 %
wartości przeznaczonej na realizację przedmiotu zamówienia.
Zamawiający zwrócił się do wykonawcy Montex z prośbą o wyjaśnienie czy złożona oferta
nie zawiera rażąco niskiej ceny w stosunku do przedmiotu zamówienia. Wątpliwości
zamawiającego wzbudzały ceny jednostkowe miesięczne za sprzątanie 1 m2 powierzchni dla
wszystkich lokalizacji, jak również całkowita wartość zamówienia brutto dla zadania nr 3,
która w znaczący sposób odbiegała od wartość zamówienia brutto na poziomie 256.963,14
złotych, jaką zamawiający przeznaczył na realizację zamówienia.
Pismem z dnia 6 września 2013 r. wykonawca Montex złożył wyjaśnienia zamawiającemu.
sygn. akt: KIO 2270/13
Wykonawca Montex złożył wyjaśnienia o następującej treści, cyt.: „Cena dla zadania nr 3
podana w ofercie jest ceną uwzględniającą wszystkie składniki cenotwórcze łącznie
z założeniem zysku. Firma posiada wyjątkowo sprzyjające warunki do świadczenia tej usługi
za cenę podaną w ofercie, z uwagi na świadczenie podobnych usług na terenach
przylegających do terenów wskazanych w zadaniu nr 3. Zatrudnienie osób do realizacji
usługi będzie wiązało się tylko z rozszerzeniem zakresu obowiązków już zatrudnionych tam
pracowników. Takie rozwiązanie nie rodzi wysokich kosztów zatrudnienia. Także narzędzia
i urządzenia do świadczenia tej usługi nie będą musiały być zakupione, gdyż pracujące
osoby są już w nie wyposażone. Ponadto kierownicy i koordynatorzy prac w naszej firmie są
zatrudnieni na podstawie stałych kontraktów. Taka sytuacja jest wyjątkowo sprzyjająca do
realizacji tego zadania.. Niniejszym oświadczamy, że podana cena jest poprawnie
skalkulowana i jesteśmy w stanie zrealizować przedmiot zamówienia z należytą
starannością, zapewniając naszej firmie zakładaną zyskowność. Wobec powyższego
podtrzymujemy cenę ofertową.”.
W ocenie Krajowej Izby Odwoławczej wyjaśnienia wykonawcy Montex, o powyższej treści
nie stanowią wyjaśnienia, które wypełniałoby żądanie zamawiającego, jak też nie jest
wystarczające w rozumieniu przepisu art. 90 ust. 2 ustawy Pzp. W wyjaśnieniach wykonawcy
Montex nie zostały wyszczególnione żadne pozycje kosztowe, jak w szczególności koszty
pracownicze, koszty związane z uiszczaniem składek na ubezpieczenia społeczne,
zdrowotne, koszty amortyzacji sprzętu, zakupu środków chemicznych do mycia posadzek,
piasku, itp.
Mając na uwadze treść wyjaśnień złożonych przez Montex należało przyjąć, że wykonawca
ten nie wykazał, że cena ofertowa nie zawiera ceny rażąco niskiej w stosunku do przedmiotu
zamówienia. Wykonawca Montex nie przedstawił wiarygodnego, w szczególności na tyle
szczegółowego i obiektywnego wyliczenia, które potwierdzałoby stanowisko wykonawcy, że
zaoferowana cena nie jest rażąco niska. Zgodnie bowiem z przepisem art. 90 ust. 2 ustawy
Pzp, przy ocenie wyjaśnień zamawiający zobligowany jest brać pod uwagę obiektywne
czynniki, w szczególności oszczędność metody wykonania zamówienia, wybrane
rozwiązania techniczne, wyjątkowo sprzyjające warunki wykonania zamówienia dostępne dla
wykonawcy, oryginalność projektu wykonawcy oraz wpływ pomocy publicznej udzielonej na
podstawie przepisów odrębnych.
W złożonych przez wykonawcę Montex wyjaśnieniach, nie ma wskazanych żadnych
kosztów stanowiących podstawę obliczenia ceny. Znajdują się tam jedynie ogólnikowe
stwierdzenia, że cena daje gwarancję wypracowania zysku.
Izba wskazuje, że w przedmiotowym postępowaniu, wykonawca Montex zaoferował cenę
za wykonanie zamówienia w wysokości 82 343,88 zł, za sprzątanie 17 stacji kolejowych
przez okres 9 miesięcy.
sygn. akt: KIO 2270/13
Zgodnie z opisem przedmiotu zamówienia w zakresie zadania Nr 3:
B. Przedmiotem zamówienia są usługi sprzątania w budynkach dworców kolejowych oraz
na terenach do nich przyległych polegające w szczególności na:
a) utrzymywaniu czystości na powierzchniach płaskich, poprzez mycie mechaniczne,
ręczne, zamiatanie, odkurzanie oraz wykonywanie innych niezbędnych czynności,
b) utrzymaniu w czystości posadzek, ścian, schodów tablic informacyjnych, stolarki
znajdującej się w budynkach i innych powierzchni poprzez zamiatanie, mycie,
odkurzanie, usuwaniu napisów graffiti i nalepek oraz wykonywanie innych niezbędnych
czynności,
c) sprzątaniu pomieszczeń biurowych, socjalnych i sanitarnych,
d) myciu okien i przeszkleń na całej powierzchni,
e) zamiataniu i myciu schodów wraz z balustradami i poręczami,
f) opróżnianiu koszy na śmieci ustawionych w budynkach dworców oraz na terenach
przyległych,
g) składowanie nieczystości stałych powstałych podczas wykonywania usługi do miejsc ich
gromadzenia wskazanych przez Zamawiającego,
h) utrzymywaniu czystości na ciągach komunikacyjnych, chodnikach, drogach
dojazdowych, placach przed dworcami, parkingach itp. powierzchniach w okresie letnim
poprzez zamiatanie, zmywanie wodą oraz wodą z dodatkiem środka usuwającego
zanieczyszczenia (granice sprzątanego terenu zewnętrznego zaznaczono na mapach
obszarowych będących Załącznikiem nr 7 do SIWZ (załącznikiem nr 5 do umowy),
i) utrzymywaniu ciągów komunikacyjnych, chodników, dróg dojazdowych, placów przed
dworcami, parkingów itp. powierzchni w okresie zimowym poprzez usuwanie śniegu
i lodu, posypywanie piaskiem i środkami chemicznymi. W przypadku nagromadzenia
dużej ilości zalegającego śniegu utrudniającego swobodną komunikację, Wykonawca
zobowiązany jest do jego usunięcia i wywozu na własny koszt i własnym staraniem poza
obręb sprzątanego terenu. Za utrudnienie należy uznać sytuację, w której ze
zgarniętego śniegu na obrzeżach dróg komunikacyjnych i parkingów utworzyły się
pryzmy ciągłe o szerokości i wysokości większej niż 0,5 m). Podczas odśnieżania
Wykonawca będzie zobowiązany uwzględnić wskazania Zamawiającego co do miejsc
i wielkości usypywanych pojedynczych pryzm ze śniegu. Czynności w ramach
odgarniania śniegu i lodu oraz posypywania piaskiem i środkami chemicznymi gołoledzi
Wykonawca będzie zobowiązany wykonywać w wielokrotności wymuszonej przez
warunki pogodowe i w każdym uzasadnionym przypadku. Wykonawca własnym
staraniem i na własny koszt zabezpieczy niezbędną ilość piasku i środków chemicznych
niezbędnych do posypywania nawierzchni i likwidacji gołoledzi oraz sprzęt i środki
transportu do wywozu śniegu.
sygn. akt: KIO 2270/13
j) usuwaniu nawisów śnieżnych i zwisających sopli lodu z dachów, rynien i rur spustowych
oraz parapetów,
k) utrzymywaniu i pielęgnacji terenów zielonych w tym koszenie trawy oraz grabienie liści,
utrzymywaniu oraz pielęgnacji istniejących kwietników i gazonów oraz roślin ozdobnych
wewnątrz budynku,
l) wywozie we własnym zakresie i na własny koszt odpadów biologicznych powstałych lub
zebranych w wyniku wykonywania zamówienia (skoszonej trawy, zebranych liści,
obciętych gałęzi itp.).
C. Sprzątanie w/w powierzchni wykonywane będzie w oparciu o technologię sprzątania
określoną w Załączniku nr 4 do SIWZ (załączniku nr 4 do umowy).
D. Przy realizacji przedmiotu zamówienia Wykonawca uwzględni wymagania jakościowe
w odniesieniu do poszczególnych stref czystości, określone w Załączniku nr 4 do SIWZ
(załączniku nr 4 do umowy). Zamawiający wymaga, aby na części powierzchni usługa
utrzymania czystości wykonywana była w terminach zgodnie ze szczegółowym
harmonogramem wykonania prac okresowych określonych w załączniku nr 6 do SIWZ
(załączniku nr 2 do umowy).
E. Wykonawca zobowiązany jest do audytowania wykonywanej usługi zgodnie z zasadami
SLA określonymi w Załączniku nr 4 do SIWZ (załączniku nr 4 do umowy), z częstotliwością
zależną od kategorii dworca.
Jak wynika z powyższego zakresu obowiązków wykonawców, biorąc pod uwagę
okoliczność, iż wykonywanie czynności, w szczególności w okresie zimowym, obliguje
wykonawców do codziennego udziału w realizacji przedmiotu umowy wielu osób, gdyż akcje
sprzątania przewidziane są w godzinach przed szczytem ruchu pasażerów, dla wszystkich
punktów realizacji w jednym czasie, uznać należało, że wykonawca Montex, składając swoje
wyjaśnienia nie udowodnił, że dysponuje odpowiednim zasobem kadrowym, odpowiednim
wyposażeniem tego zasobu osób w odpowiedni sprzęt, który mógłby realizować przedmiot
zamówienia za określoną w ofercie cenę. Izba zwraca uwagę, że wszystkie ww. elementy
składające się na przedmiot zamówienia musiały zostać stosownie wycenione przez
wykonawcę Montex, co winno znaleźć swoje odzwierciedlenie w cenie ofertowej, a następnie
na żądanie zamawiającego w wyjaśnieniach w trybie przepisu art. 90 ust. 1 ustawy Pzp.
Wyjaśnienia wykonawcy Montex, w ocenie Izby są wyjaśnieniami lakonicznymi,
ogólnikowymi, na podstawie których zamawiający nie mógł z całą pewnością stwierdzić, że
cena przedstawiona w ofercie nie jest ceną rażąco niską. Dziwi również stanowisko
zamawiającego, który oceniając rzeczone wyjaśnienia pozostawił je bezkrytycznie
stwierdzając prawidłowość dokonanej wyceny.
W ocenie Izby działania zamawiającego charakteryzował brak szczególnej dokładności
i obiektywizmu, co wynika ze stanowiska zamawiającego, który de facto samodzielnie,
sygn. akt: KIO 2270/13
niejako wyręczając wykonawcę Montex, dokonał wyceny elementów oferty, których
wykonawca Montex w wyjaśnieniach nie zawarł, jak też zamawiający samodzielnie przyjął
korzystną sytuację wykonawcy w określeniu ceny ofertowej.
Brak stosownych wyjaśnień, jak też brak udowodnienia przez wykonawcę Montex, że cena
została skalkulowana poprawnie, zapewniając zysk firmie powoduje uznanie, że oferta tego
wykonawcy podlega odrzuceniu na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp. W ocenie Izby
ocena złożonych wyjaśnień potwierdza, że oferta wykonawcy Montex zawiera rażąco niską
cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia.
Ponadto Izba wskazuje, odnosząc się do wyjaśnień, których udzielił wykonawca Montex,
że nie mogą zostać uznane za potwierdzające, iż cena zaoferowana nie jest ceną rażąco
niską. W wyjaśnieniach wykonawca Montex ograniczył się jedynie do kilku lakonicznych
stwierdzeń, nie przedstawiając przy tym żadnych dowodów na ich poparcie. Co więcej, nie
przedstawił związku pomiędzy zaprezentowanymi w wyjaśnieniach czynnikami,
a zaoferowaną ceną. W wyjaśnieniach wykonawca Montex nie przedstawił żadnej kalkulacji
kosztowej obrazującej sposób obliczenia ceny.
Wskazać bowiem należy, że o zaoferowaniu ceny rażąco niskiej świadczy nie tylko
przyrównanie ceny do wartości szacunkowej zamówienia. Istotne znaczenie przy ocenie
rażąco niskiego charakteru zaoferowanej ceny należy przypisać porównaniu ocenianej
wartości z cenami usług i dostaw porównywalnych do przedmiotu zamówienia,
występujących na tym samym rynku. Najlepszym odzwierciedleniem cen rynkowych
odnoszących się do przedmiotu zamówienia jest porównanie badanych cen z cenami
pozostałych wykonawców biorących udział w tym samym postępowaniu. Takie, utrwalone
w orzecznictwie stanowisko potwierdza m.in. wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 11
lipca 2012 r.t sygn. KIO 1377/12, KIO 1337/12: Izba stoi na stanowisku, iż punktem
odniesienia dla badania charakteru ceny oferty - dla zamawiającego nie powinna być
wyłącznie ustalona przez niego wartość zamówienia, ale także ceny zaoferowane przez
innych wykonawców, biorących udział w danym postępowaniu, ceny ofert zbliżonych
zamówień, monitorowanie cen rynkowych w danej branży, np. odnoszonych do ceny
jednostkowej 1 mb danego rodzaju inwestycji liniowych, itp. Jeżeli bowiem zamawiający ma
prawidłowo ocenić ofertę wykonawcy pod względem tego - czy nie podaje ona ceny
zaniżonej poniżej kosztów produkcji - musi mieć niezbędne rozeznanie rynkowe, które
pozwoliłoby mu na prawidłową weryfikację ceny i ewentualne podjęcie czynności odrzucenia
oferty z tej przyczyny.
Izba podziela również stanowisko Izby wyrażone w wyroku KIO z dnia 12 marca 2013 r.,
sygn. akt KIO 458/13, gdzie Izba wskazała: „W rozpatrywanym stanie faktycznym cena
zaproponowana w ofercie przystępującego - 6 443 704,90 zł brutto jest o niemal 100%
mniejsza niż wartość szacunkowa zamówienia, ustalona przez zamawiającego - 12 284
sygn. akt: KIO 2270/13
911,11 zł i o ok. 40% mniejsza od oferty odwołującego, która wynosi 9 606 836,20 zł.
Okoliczności te z pewnością uzasadniały podjęcie przez zamawiającego decyzji o wszczęciu
procedury wyjaśnień w trybie art. 90 ust 1 ustawy Pzp. W ocenie izby złożone przez
przystępującego wyjaśnienia z dnia 6 lutego 2013 roku są lakoniczne i nie wskazują na
żadne obiektywne czynniki, które mogłyby uzasadniać tak niską kalkulację ceny oferty.
Wyjaśnienia te nie dają zamawiającemu zatem pewności co do tego, że zamówienie za cenę
zaproponowaną w ofercie zostanie zrealizowane w sposób rzetelny. Poza ogólnikowym
stwierdzeniem, że kalkulacja ceny zawiera wszelkie niezbędne koszty związane z realizacją
zamówienia, zapewnia zysk, uwzględnia koszty własne i inne czynniki kosztotwórcze,
przystępujący (…) nie powołał żadnej konkretnej kalkulacji oraz nie wskazał na żadne
obiektywne czynniki, które potwierdziłyby możliwość realizacji zamówienia za
zaproponowaną cenę. Za czynniki obiektywne, które mają wpływ na zaproponowaną cenę
nie można uznać okoliczności, że wykonawca wykonuje zadania własnymi pracownikami
i posiada własny sprzęt. Okoliczności te nie są elementami obiektywnymi, przynależnymi
wyłącznie temu wykonawcy. W oparciu o złożone wyjaśnienia niemożliwym jest ustalenie
w jaki sposób czynniki przywołane przez przystępującego (…) (dysponowanie własnymi
pracownikami, sprzętem i transportem) przekładają się na cenę zaoferowaną w tym
postępowaniu. Za obiektywne czynniki, które uzasadniają skalkulowanie ceny oferty nie
może być także uznane zestawienie przeciętnych cen brutto za demontaż i usuwanie
odpadów (…). Z powyższych względów wyjaśnienia złożone przez odwołującego należało
uznać za zbyt ogólne, w efekcie uniemożliwiające zamawiającemu jednoznaczne
stwierdzenie, czy cenę skalkulowano w sposób rynkowy i zgodny z zasadami uczciwej
konkurencji. Reasumując, Izba stwierdziła, że złożone przez przystępującego (…)
wyjaśnienia nie pozwalają na uznanie, że wykonawca ten podał obiektywne czynniki, mające
wpływ na wysokość ceny. Wobec braku wykazania, że cena nie ma charakteru rażąco
niskiej, zamawiający zobligowany był do odrzucenia złożonej przez przystępującego (…)
oferty jako zawierającej rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia.”.
Podzielić również należy stanowisko Izby zawarte w wyroku z dnia 30 listopada 2010 r.,
sygn. akt KIO 2515/10, w którym Izba wskazała: „Skoro więc stosowne wyjaśnienia składa
podmiot zainteresowany w sprawie to same wyjaśnienia, o ile nie są szczegółowe, a wręcz
ogólnikowe i lakoniczne nie mogą być obiektywne. To na wykonawcy spoczywa bowiem
obowiązek udowodnienia prawdziwości swoich twierdzeń. Tymczasem (…) udzielając
wyjaśnień bardzo ogólnie wskazało elementy mające wpływ na wysokość zaoferowanej
ceny. Na obniżenie kosztów miała mieć bowiem wpływ okoliczność, iż zespół kluczowych
ekspertów stanowią mieszkańcy Włocławka i okolic, co miało zmniejszyć koszty związane
z pokonywaniem znacznych odległości, jak również zapewnienia im zakwaterowania.
Niemniej jednak (…) nie wskazało jakiego rzędu są to kwoty, jak również w jakim stopniu
sygn. akt: KIO 2270/13
okoliczność ta spowoduje obniżenie kosztów przedmiotowej usługi. Podobnie należy się
odnieść do kwestii posiadanego przez (…) biura spełniającego wymogi SIWZ. Powyższe nie
może stanowić podstawy do stwierdzenia, iż w niniejszym stanie faktycznym nie mamy do
czynienia z rażąco niską ceną. Izba w tym zakresie w pełni podziela stanowisko SO we
Wrocławiu wyrażone w wyroku z dnia 8 listopada 2007 r. w sprawie o sygn. akt Ga 294/06,
w którym stwierdzono, iż <
informatycznych, dysponowanie zapleczem techniczno - organizacyjno - logistycznym,
dysponowanie kadrą wykwalifikowanych pracowników etatowych oraz doświadczenie
związane z bieżącym wykonywaniem kontraktów podobnych nie stanowią obiektywnych
czynników, które mogły mieć istotny wpływ na obniżenie wysokości ceny oferty. Czynniki te
powinny być bowiem uwzględnione w ofercie każdego wykonawcy, gdyż tego rodzaju
przedsięwzięcia nie mogą być realizowane bez dysponowania odpowiednim zapleczem
techniczno-organizacyjnym i logistycznym, siecią informatyczną, wykwalifikowanymi
pracownikami i doświadczeniem w realizowaniu podobnych kontraktów>>. Oznacza to więc,
iż wykonawca składający wyjaśnienia w zakresie rażąco niskiej ceny ma obowiązek
wskazania obiektywnych czynników, czy też elementów mających wpływ na zaoferowaną
cenę, ale i dowodów na potwierdzenie tych okoliczności. Czynnikiem takim, w świetle
powyższego, nie może być więc sam fakt wskazania posiadania takiego biura nawet jeżeli
znajduje sie ono w miejscu, gdzie będzie realizowane zamówienie. Koniecznym jest bowiem
przedstawienie szczegółowych kalkulacji, oszczędności wynikających z tego właśnie faktu,
jak i zależności pomiędzy miejscem siedziby biura, a zaoferowaną ceną usługi będącej
przedmiotem niniejszego zamówienia. (...) Tak złożone wyjaśnienia Zamawiający powinien
był uznać za zbyt ogólne, a więc takie, które nie pozwalają na uznanie, iż zaoferowana cena
nie jest rażąco niska. (…) nie wykazało bowiem, iż cenę oferty skalkulowano w sposób
rynkowy. Należało więc uznać, iż (…) tego typu informacji nie przedstawiło, a wskazane
przez niego jako czynniki obiektywne w istocie takimi czynnikami nie są. Tak więc same
ogólnikowe wyjaśnienia, zawierające niekonkretne i niczym nie udokumentowane
twierdzenia, jakich niewątpliwie (…) użyło w złożonych wyjaśnieniach, można uznać za
niezłożone (stanowisko takie zawarł SO w Częstochowie w wyroku z dnia 12 sierpnia 2005
r., sygn. akt VI Ca 464/05), gdyż to na wykonawcy spoczywa obowiązek złożenia
wyczerpujących wyjaśnień, które pozwoliłyby Zamawiającemu na ocenę, czy przedmiotowa
cena nie jest ceną rażąco niską. Zamawiający ma obowiązek dokonania obiektywnej oceny
złożonych przez wykonawcę wyjaśnień, biorąc pod uwagę wszystkie wskazane w nich
okoliczności.”.
sygn. akt: KIO 2270/13
W zakresie zadania Nr 4 zamawiający, na realizację zamówienia, przeznaczył kwotę 331
301,39 złotych brutto.
W zadaniu Nr 4 oferty złożyli następujący wykonawcy:
1) Odwołujący - cena oferty brutto 287 235,45 zł,
2) KOLZUG spółka z o.o. cena oferty brutto 66 425,76 zł,
3) ABLER sp. z o.o. został wykluczony z postępowania o udzielenie zamówienia
publicznego.
Zdaniem odwołującego, koszty związane z realizacją usługi w zakresie zadania nr 4
zamówienia kształtują się na poziomie 188 067,00 złotych. Na kwotę tą składają się:
a) koszty pracodawcy z tytułu zatrudnienia pracowników 11 044,00 zł/99 396,00 zł
(m-c/cała umowa),
b) koordynator (kontrola stanu czystości dworców, Wykonywanie audytów i wysyłanie do
zamawiającego 3 000,00 zł/27 000,00 zł (m-c/cała umowa),
c) ubrania pracowników (1 kpl. na czas trwania umowy przeliczony na 1 m-c) 233,00 zł/
2 097,00 zł (m-c/cała umowa),
d) drobny sprzęt i narzędzia do realizacji usługi 200,00 zł/1 800,00 zł (m-c/cała umowa),
e) środki chemiczne do mycia posadzek 100,00 zł/900,00 zł (m-c/cała umowa),
f) pojemniki na piasek (akcja zima) zakup jednorazowy w rozbiciu na 1 miesiąc 700,00
zł/6 300,00 zł (m-c/cała umowa),
g) urządzenie do mycia ciśnieniowego i sprzęt do odśnieżania 500,00 zł/4 500,00 zł
(m-c/cała umowa),
h) usuwanie nawisów śnieżnych oraz sopli z dachu 333,33 zł/3 000,00 zł (m-c/cała
umowa),
i) wywóz śniegu 250,00 zł/2 250,00 zł (m-c/cała umowa),
j) koszenie terenów zielonych wraz z amortyzacją sprzętu i utylizacja 1 000,00 zł/
9 000,00 zł (m-c/cała umowa)
k) piasek i sól do akcji zima w przeliczeniu na miesiąc 350,00 zł/3 150,00 zł (m-c/cała
umowa),
l) grabienie i wywóz liści 250,00 zł/2 250,00 zł (m-c/cała umowa),
m) samochód- amortyzacja + eksploatacja 1 500,00 zł/13 500.00zł (m-c/cała umowa),
n) koszty szkoleń BHP i podnoszenia kwalifikacji oraz badań lekarskich 272,00 zł/
2 448,00 zł (m-c/cała umowa),
o) koszty ogólnozakładowe ok. 5 % wartości usługi 1 100,00 zł/9 900,00zł (m-c/cała
umowa).
Razem: 20 896,33zł/188 067,00 zł (m-c/cała umowa).
sygn. akt: KIO 2270/13
Zdaniem odwołującego, cena zaoferowana przez wykonawcę Kolzug nie uwzględnia
powyższych kosztów i nie daje żadnej gwarancji, że usługa zostanie wykonana. Kwota
zaoferowana przez wykonawcę Kolzug stanowi jedynie ok. 20 % wartości przeznaczonej
przedmiotu zamówienia.
Izba wskazuje, że zamawiający pismem z dnia 4 września 2013 r. zwrócił się do
wykonawcy Kolzug z prośbą o wyjaśnienie czy złożona oferta nie zawiera rażąco niskiej
ceny w stosunku do przedmiotu zamówienia. Wątpliwości zamawiającego wzbudzały ceny
jednostkowe miesięczne za sprzątanie 1 m2 powierzchni dla wszystkich lokalizacji, jak
również całkowita wartość zamówienia brutto dla zadania nr 4, która w znaczący sposób
odbiegała od wartość zamówienia brutto na poziomie 331.301,39 złotych jaką zamawiający
przeznaczył na realizację zamówienia.
W odpowiedzi na wezwanie zamawiającego wykonawca Kolzug przesłał wyjaśnienia
wskazując, iż „Na stacjach i przystankach kolejowych wymienionych w tym zadaniu
pracownicy naszej firmy wykonują już prace porządkowo czystościowe (sprzątanie peronów)
na rzecz Zakładu Linii Kolejowych w Sosnowcu. Podczas wykonywania tych prac pracownicy
nie są w pełni wykorzystani, w związku z powyższym będą w stanie wykonywać dodatkowo
prace objęte zadaniem nr 4. Koszt miesięczny zatrudnionych już pracowników wraz
z nadzorem i podatkiem wzrośnie o 3 680,00 zł, środki chemiczne przewidziane do realizacji
umowy wyniosą 250,00 zł, eksploatacja maszyn i kosiarek to 300,00 zł, koszty ogólne
zakładu to 500,00 zł. Razem koszty realizacji umowy wyniosą naszą firmę w wysokości
4 730,00 zł. Miesięczna wartość oferty netto wynosi 6 819,78 zł. Pozostaje zysk w wysokości
2 089,78 zł. W tym przypadku jesteśmy w stanie zrealizować przedmiot z należytą
starannością.”.
Biorąc powyższe wyjaśnienia pod ocenę, nie sposób uznać stanowiska zamawiającego za
zasadne. W ocenie Izby wykonawca Kolzug nie udowodnił, ze cena przedstawiona w ofercie
nie jest ceną rażąco niską.
Odwołujący podniósł, iż wykonawca Kolzug wykonuje prace na rzecz PKP Zakład Linii
Kolejowych w Sosnowcu jedynie na pięciu stacjach kolejowych, które są wymienione
w zadaniu nr 4. Na pozostałych 16 stacjach objętych zadaniem nr 4 w przedmiotowym
postępowaniu pracownicy wykonawcy Kolzug nie wykonują żadnych prac. Wykonawca
Kolzug wykonuje prace na stacjach Bielsko Biała Lipnik, Bielsko Biała Leszczyny, Wilkowice
Bystra, Kozy oraz Bielsko Biała Wschód. Zamawiający powyższej okoliczności nie
zaprzeczył.
Tym samym uznać należało, że wykonawca Kolzug mógł uwzględnić w swojej kalkulacji
jedynie koszty pracownicze na stacjach, na których jest świadczona usługa, tj. na pięciu
stacjach. Nie mógł uwzględnić zaniżonych kosztów pracowniczych dla pozostałych 16 stacji,
na których obecnie nie świadczy usługi sprzątania.
sygn. akt: KIO 2270/13
Ponadto z wyjaśnień wykonawcy Kolzug wynika, że wykonawca ten skalkulował jedynie
koszty związane z zakupem środków chemicznych przewidzianych do realizacji umowy –
w wysokości 250,00 zł, koszty eksploatacji maszyn i kosiarek – w wysokości 300,00 zł,
koszty ogólne zakładu – w wysokości 500,00 zł.
Wobec powyższych wyliczeń wskazać należy, że wykonawca Kolzug nie ujął
następujących kosztów, wynikających z technologii sprzątania przedmiotowych obiektów
oraz wymaganych przez zamawiającego i wyspecyfikowanych w treści specyfikacji istotnych
warunków zamówienia, tj.:
1) wynagrodzenia koordynatora,
2) kosztów ubrań dla pracowników,
3) kosztów zakupu pojemników na piasek,
4) kosztów zakupu piasku i soli do akcji zima,
5) kosztów usuwania śniegu i sopli z dachów,
6) kosztów wywozu śniegu,
7) kosztów koszenia terenów zielonych,
8) kosztów utylizacji liści,
9) kosztów paliwa, amortyzacji samochodu,
10) kosztów szkoleń BHP i podnoszenia kwalifikacji oraz badań lekarskich.
Wskazać należy, że wykonawca nie może zaoszczędzić na kosztach pracowniczych
poprzez powierzenie sprzątania jednemu pracownikowi kilku stacji kolejowych. W jednostce
zamawiającego obowiązuje bowiem, tzw. Księga Standardów Utrzymania Czystości
zawierająca technologię utrzymania czystości oraz standardy utrzymania czystości i sposób
kontroli metodą SLA - załącznik nr 4 do umowy. Zgodnie z jej postanowieniami wszystkie
dworce powinny być posprzątane, a w przypadku opadów śniegu również odśnieżone, na
określoną godzinę wskazaną przez zamawiającego. Przedstawiciel wykonawcy ma
obowiązek sprawdzić stan czystości dworca i sporządzić audyt z kontroli w formie
elektronicznej, a następnie przekazać ten audyt na platformę zamawiającego.
Zgodnie z pkt. 2 lit. E specyfikacji istotnych warunków zamówienia wykonawca
zobowiązany jest do audytowania wykonywanej usługi zgodnie z zasadami SLA określonymi
w załączniku nr 4 do s.i.w.z. (załączniku nr 4 do umowy), z częstotliwością zależną od
kategorii dworca. Dla realizacji powyższego wykonawca zobowiązany jest posiadać
i stosować elektroniczny system do audytowania usługi oparty o powszechnie dostępne
narzędzia informatyczne. System ten musi zapewniać:
- możliwość sporządzania przez wykonawcę w wersji elektronicznej arkuszy z oceny stanu
czystości w strefach zgodnie z wzorem zawartym w załączniku nr 4 do s.i.w.z.,
sygn. akt: KIO 2270/13
- możliwość archiwizowania arkuszy z przeprowadzonej oceny stanu czystości, w systemie
elektronicznym przez cały okres wykonywania usługi, stały dostęp on-line zamawiającemu
do archiwizowanych arkuszy oceny, możliwość wysyłania na wskazany przez
Zamawiającego adres e-maila informacji o wyniku procentowym oceny wykonania usługi po
zakończeniu audytu usługi, w czasie nie dłuższym niż 15 minut od jego zakończenia.
W przypadku nie wykonania powyższych czynności zamawiający ma możliwość naliczenia
kar umownych.
Jak wskazał odwołujący, w praktyce koordynator zatrudniony przez wykonawcę musi
każdego dnia świadczenia usługi sporządzić audyty ze stanu czystości każdej stacji
i przekazać je zamawiającemu. W przypadku wystąpienia uchybień koordynator musi
sprawdzić czy uchybienia zostały usunięte w określonym czasie, a następnie ponownie
sporządzić audyt rekontrolny, który następnie jest zobowiązany przekazać zamawiającemu.
Takie wymagania Zamawiającego znacznie podnoszą koszty świadczenia usługi, albowiem
może zdarzyć się nawet sytuacja, że koordynator będzie pracował przez 30 dni w miesiącu
po kilkanaście godzin dziennie. W takiej sytuacji jeden koordynator może nie podołać tym
wszystkim obowiązkom. Zatrudnienie większej liczby koordynatorów podnosi koszty
świadczenia usługi.
Dodatkowo zamawiający wymagał, aby pracownicy wykonawcy/osoby, które będą
wykonywały usługę z ramienia wykonawcy, w czasie wykonywania usługi ubrane były
jednolicie, w czyste, wyróżniające się ubrania robocze jednoznacznie identyfikujące ich
z wykonawcą (pkt. 2 lit. G s.i.w.z.). Zapewnienie ubrań dla pracowników jak również ich
czyszczenie jest dodatkowym kosztem świadczenia usługi, który nie został uwzględniony
przez wykonawcę Kolzug.
Kosztem związanym ze świadczeniem usługi jest również koszt szkolenia BHP
pracowników, jak również badania lekarskie. Ponadto zamawiający w pkt. 2 lit. F s.i.w.z.
stwierdził, że wykonawca ma obowiązek szkolić swoich pracowników/osoby, które będą
wykonywały usługi i podnosić ich kwalifikacje w zakresie dotyczącym nowych technologii
sprzątania, reakcji na akty agresji i z zasad postępowania w sytuacjach kryzysowych.
Koszty szkoleń i podnoszenia kwalifikacji pracowników są również dodatkowym kosztem,
którego wykonawca Kolzug nie uwzględnił w kalkulacji cenowej.
Wszystkie ww. wydatki podnoszą minimalne koszty świadczenia usługi. Nie zostały one
uwzględnione przez wykonawcę Kolzug w ofercie, tak więc wykonawca ten nie daje żadnej
gwarancji, że wykona w sposób prawidłowy zamówienie. Przy założeniu, że jego oferta
cenowa stanowi ok. 20 % szacunkowej wartości netto przedmiotu zamówienia graniczy
wręcz z pewnością twierdzenie, że nie dojdzie do należytego wykonania umowy.
sygn. akt: KIO 2270/13
Izba wskazuje, że powyższe uzasadnienie (dotyczące zadania Nr 3 i zadania Nr 4), należy
odpowiednio odnosić do wykonawców Montex i Kolzug.
Biorąc powyższe pod uwagę, orzeczono, jak w sentencji.
O kosztach postępowania orzeczono stosownie do jego wyniku - na podstawie art. 192 ust.
9 i 10 ustawy Pzp oraz w oparciu o przepisy § 5 ust. 3 w zw. z § 3 pkt 2 rozporządzenia
Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania
wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich
rozliczania (Dz. U. Nr 41 poz. 238).
Przewodniczący: …………………………