Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 lutego 2015r.

Sąd Okręgowy w Ostrołęce III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 20 lutego 2015r. w O.

sprawy z odwołania M. G. (1)

przy udziale zainteresowanego (...) Sp. z o.o. w W.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych II Oddziałowi w W.

o ustalenie istnienia obowiązku ubezpieczenia społecznego

na skutek odwołania M. G. (1)

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddziału w W.

z dnia 10.10.2014r. znak (...)

orzeka:

1. zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że ustala, że M. G. (1) jako pracownik u płatnika składek (...) Sp. z o. o. w W. podlega
obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, chorobowemu
i wypadkowemu od dnia 09.09.2013r.;

2. zasądza od ZUS II Oddział w W. na rzecz M. G. (1) kwotę 60 (sześćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego.

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 10.10.2014r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W. stwierdził, że M. G. (1) od 09.09.2013r. nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu jako pracownik u płatnia składek (...) Sp. z o.o. w W.

Odwołanie od powyższej decyzji wniosła M. G. (1), wnosząc o zmianę decyzji i ustalenie, że podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym jako pracownik u płatnika (...) Sp. z o.o. W uzasadnieniu wywodziła, że w istocie była pracownikiem u płatnika (...) Sp. z o.o. w W.. Została zatrudniona legalnie oraz wykonywała powierzone jej prace.

Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wniósł o oddalenie odwołania . Podniósł, że na podstawie ustaleń przeprowadzonej kontroli ZUS stwierdził, że przedłożone przez płatnika dokumenty stanowią jedynie środek uwiarygodnienia działania stron, które przez zawartą umowę o pracę dążyły do obejścia przepisów prawa. Zdaniem organu rentowego intencją działania ubezpieczonej i płatnika składek było uzyskanie świadczeń z ubezpieczenia społecznego.

Płatnik składek (...) Sp. z o.o. w W. przyłączył się do stanowiska odwołującej, wnosząc o przyjęcie, że odwołująca podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym jako pracownik od 09.09.2013r.

Sąd Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych ustalił i zważył, co następuje:

W ocenie Sądu Okręgowego odwołanie jest zasadne i zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są pracownikami. Na mocy art. 11 ust. 1 osoby te podlegają także obowiązkowemu ubezpieczeniu chorobowemu, zaś na podstawie art. 12 ust. 1 ubezpieczeniu wypadkowemu. Art. 13 pkt 1 ustawy przewiduje, że obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu pracownicy podlegają od dnia nawiązania stosunku pracy do dnia ustania tego stosunku, natomiast art. 8 ust. 1 nakazuje za pracownika uważać osobę pozostającą w stosunku pracy. Z kolei art. 22 § k.p. precyzuje, że przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca - do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem. Do nawiązania stosunku pracy dochodzi poprzez zawarcie pomiędzy pracownikiem a pracodawcą umowy o pracę.

Odnosząc powyższe do realiów przedmiotowej sprawy stwierdzić należy, że pomiędzy M. G. (1) a (...) Sp. z o.o. w W. doszło do podpisania w dniu 9.09.2013r. umowy o pracę. Była to umowa na czas określony do 31.12.2014r. z najniższym wynagrodzeniem w wysokości 1.600zł. brutto. Z tego też tytułu odwołująca została zgłoszona do ubezpieczeń społecznych z podstawą wymiaru składek w wysokości równej wynagrodzeniu wynikającemu z umowy.

Zgodnie z ugruntowanym orzecznictwem i doktryną, samo formalne zawarcie umowy o pracę nie jest wystarczające dla uznania jej ważności, bowiem, jak wynika z brzmienia przytoczonych wyżej przepisów, jedynie rzeczywiste pozostawanie w stosunku pracy i rzeczywiste realizowanie elementów charakterystycznych dla stosunku pracy daje podstawę do podlegania ubezpieczeniom. Pogląd ten nie budzi żadnych wątpliwości w judykaturze i znajduje potwierdzenie ugruntowanym orzecznictwie Sądu Najwyższego. Sąd Okręgowy w pełni podziela w tym zakresie stanowisko wyrażone, m.in. w wyroku z dnia 21 maja 2010 roku w sprawie I UK 43/10, LEX 619658, gdzie Sąd Najwyższy stanął na stanowisku, że umowa o pracę zawarta jest dla pozoru, a przez to nie stanowi tytułu do objęcia ubezpieczeniami społecznymi, jeżeli przy składaniu oświadczeń woli obie strony mają świadomość, że osoba określona w umowie jako pracownik nie będzie świadczyć pracy, a podmiot wskazany jako pracodawca nie będzie korzystać z tej pracy, czyli strony z góry zakładają, iż nie będą realizowały swoich praw i obowiązków wypełniających stosunek pracy. Sąd Okręgowy orzekający w przedmiotowej sprawie, w pełni podziela też pogląd Sądu Najwyższego wyrażony w wyroku z dnia 24 lutego 2010 roku w sprawie II UK 204/09, LEX 590241, zgodnie z którym o tym czy strony istotnie nawiązały stosunek pracy stanowiący tytuł ubezpieczeń społecznych nie decyduje samo formalne zawarcie umowy o pracę, wypłata wynagrodzenia, przystąpienie do ubezpieczenia i opłacanie składki oraz wystawienie świadectwa pracy, ale faktyczne i rzeczywiste realizowanie elementów charakterystycznych dla stosunku pracy, a wynikających z art. 22 § 1 kp. Istotne jest więc, aby stosunek pracy zrealizował się przez wykonywanie zatrudnienia o cechach pracowniczych. Okoliczności wynikające z formalnie zawartej umowy o pracę nie są wiążące w postępowaniu o ustalenie podlegania obowiązkowi pracowniczego ubezpieczenia społecznego. Przystąpienie do ubezpieczenia i opłacanie składki przez podmiot, który nie świadczy pracy, nie stanowi przesłanki objęcia ubezpieczeniem społecznym i stania się jego podmiotem.

W świetle powyżej cytowanych przepisów i poglądów orzecznictwa zasadniczą okolicznością wymagającą rozstrzygnięcia w przedmiotowej sprawie było ustalenie czy strony istotnie łączył stosunek pracy w rozumieniu art. 22 kp, czy też umowa o pracę datowana na 9.09.2013r. była umową pozorną, mająca jedynie na celu uzyskanie wyższych świadczeń z tytułu choroby i macierzyństwa i naruszającą przez to zasady współżycia społecznego.

W przekonaniu Sądu w niniejszej spawie nie można podzielić zarzutów organu rentowego, że umowa o pracę została zawarta wyłącznie w celu uzyskania prawa do świadczeń z tytułu choroby i macierzyństwa i stanowi naruszenie zasad współżycia społecznego. Ocena przeprowadzonych w niniejszej sprawie dowodów, w przekonaniu Sądu Okręgowego, w pełni uprawnia do twierdzenia, że odwołująca jako pracownik rzeczywiście wykonywała swe obowiązki.

Sąd dał w pełni wiarę zeznaniom odwołującej M. G. (1) i J. K. – Prezesa Zarządu (...) Sp. z o.o. w W., którzy w swoich zeznaniach wskazywali na realność zawartej umowy i faktyczne świadczenie pracy przez M. G. (1) w ramach tejże umowy.

M. G. (1), przesłuchana w charakterze strony podała, że rzeczywiście była zatrudniona od 09.09.2013r. i rzeczywiście świadczyła pracę w firmie (...) w W.. Odbierała pocztę, segregowała ją, zostawiając najważniejsze informacje i przekazując je następnie Prezesowi K., segregowała dokumenty byłych pracowników, faktury. W czasie zatrudnienia dwukrotnie przeprowadziła też remanent w magazynie, gdzie liczyła narzędzia, drabiny, sprzęt do malowania, rusztowania, szlifierki. Sprzątała też w biurze i dbała o czystość.

Okoliczności powoływane przez M. G. (1) w pełni potwierdził reprezentujący zainteresowanego (...) Sp. z o.o. w W. - Prezes firmy (...). Potwierdził on stanowczo, że M. G. (1) rzeczywiście świadczyła pracę w kierowanej przez niego firmie, za co otrzymywała wynagrodzenie płatne gotówką i kwitowane na listach płac. Podał, że szukał osoby do pracy w biurze. Wcześniej zatrudniał teścia i męża odwołującej, byli to ludzie godni zaufania. Z rozmowy z nimi dowiedział się, że M. G. (1) poszukuje pracy. Z uwagi na to, że nie poszukiwał wykwalifikowanego pracownika biurowego zdecydował się na zatrudnienie odwołującej. Zaproponował jej najniższe wynagrodzenie. Przyznał, że trudno by mu było znaleźć pracownika za takie pieniądze w W., stąd zdecydował się na zatrudnienie odwołującej, która dojeżdżała codziennie do W.. Wyjaśnił, że w tym okresie firma zatrudniała tylko dwóch pracowników, gdyż zasadniczo zlecała prace podwykonawcom. Zainteresowany wyjaśnił, że jemu chodziło o to, by w biurze był obecny cały czas pracownik, bo on bardzo często pracował w terenie. Podał, że M. G. (1) podlegała jego kierownictwu i wykonywała jego polecenia. Zajmowała się porządkowaniem dokumentacji biurowej. Na bieżąco od podwykonawców spływały dokumenty i kilkanaście faktur dziennie za materiały budowlane. Odwołująca obierała też pocztę w O., wyrzucała wszystkie spamy i zostawiała dla niego jedynie istotne informacje. Zajmowała się też wyszukiwaniem podwykonawców, porządkowaniem dokumentów byłych pracowników firmy. Do jej obowiązków należało też sprzątnięcie biura. Zainteresowany przyznał, że zatrudnienie odwołującej nie spowodowało zwiększenia inwestycji, ale zaprowadziła ona porządek w biurze. Podkreślał, że jemu zasadniczo chodziło o to, by w biurze cały czas ktoś był, gdyż wpływało to również na jego wiarygodność jako przedsiębiorcy. Gdy do firmy przyszedł jakiś klient odwołująca informowała go o tym telefonicznie. Zainteresowany zeznał też, że na miejsce odwołującej zatrudnił nowego pracownika, tym razem już wykwalifikowanego pracownika biurowego.

Powyższe zeznania potwierdza również dokumentacja przedłożona przez płatnika składek tj. umowa o pracę z dnia 09.09.2013r., z której wynika, że odwołująca została zatrudniona na czas określony do 31.12.2014r. w pełnym wymiarze czasu pracy z miesięcznym wynagrodzeniem brutto 1.600zł. (vide. k. 14 akt ZUS). Z przedłożonego zakresu obowiązków wynika, że do obowiązków odwołującej należało administrowanie i obsługa biura, obsługa urządzeń biurowych, obsługa petentów, przyjmowanie poczty tradycyjnej i elektronicznej oraz gromadzenie i porządkowanie dokumentów księgowych przekazywanych do Biura (...). (vide k. 15 akt ZUS). Potwierdzeniem rzeczywistego wykonywania obowiązków w ramach stosunku pracy są też: informacja do umowy o pracę, aneks do umowy o pracę z 02.01.2014r., karta szkolenia wstępnego, listy płac z pokwitowaniami odbioru, potwierdzające wypłatę odwołującej wynagrodzenia, zgłoszenie do ubezpieczenia (vide k. 17- 35 akt ZUS).

Fakt, iż odwołująca rzeczywiście świadczyła pracę potwierdzili też świadkowie B. Ł. i M. G. (2), którzy potwierdzili, że odwołująca codziennie dojeżdżała do pracy autobusem, który odjeżdżał o 6 rano. Do domu wracała codziennie około 20 –ej. M. G. (2) podał, że kilka raz sam odwoził żonę do pracy do W.. Kilka razy odwiedził też żonę w pracy.

Sąd dał wiarę zeznaniom odwołującej, zainteresowanego i przesłuchanym świadkom, nie znajdując żadnych podstaw by kwestionować ich szczerość i zgodność z rzeczywistym stanem rzeczy. Zeznania świadków, zainteresowanego i odwołującej wzajemnie się uzupełniają, tworząc logiczną całość.

Na marginesie wskazać należy, że Sąd Okręgowy w pełni aprobuje pogląd wyrażony w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 04.08.2005r. w sprawie o sygn.. akt II UK 320/04 (LEX nr 176910), zgodnie z którym cel zawarcia umowy o pracę w postaci uzyskania świadczeń z ubezpieczenia społecznego nie jest sprzeczny w ustawą. Jeżeli w konkretnym przypadku została zawarta umowa o pracę nienaruszająca art. 22, nie można stawiać zarzutu, że zawarcia takiej umowy w celu obejścia prawa, nawet gdy jej cel jest podyktowany wyłącznie chęcią uzyskania świadczeń z ubezpieczenia społecznego.

Reasumując powyższe, w przekonaniu Sądu Okręgowego ZUS niesłusznie zakwestionował realność umowy o pracę zawartej w dniu 09.09.2013r. W ocenie Sądu przeprowadzone w przedmiotowej sprawie dowody, zarówno osobowe, jak też dowody z dokumentów wskazują, że zawarta umowa była faktycznie przez strony realizowana i jako taka winna być podstawą do objęcia obowiązkiem ubezpieczeń społecznych. Zainteresowany w sposób logiczny i przekonujący wyjaśnił motywy, dla których zdecydował się na zatrudnienie odwołującej, wskazał czynności, które odwołująca wykonywała w ramach stosunku pracy. O tym, że zainteresowany rzeczywiście miał potrzebę zatrudnienia pracownika świadczy też fakt, że na miejsce odwołującej z dniem 03.02.2014r. zatrudnił on nowego pracownika, z takim samym jak odwołująca zakresem obowiązków (vide umowa o pracę z dnia 03.02.2014r. i zakres obowiązków k. 30 akt sądowych).

Z powyższych względów Sąd Okręgowy uznając, iż odwołanie jest zasadne na mocy art.477 ¹⁴ § 2 kpc zmienił zaskarżoną decyzję, orzekając jak w pkt. 1 wyroku.

O kosztach zastępstwa prawnego Sąd orzekł w oparciu o art. 98 § 1 i 3 kpc w zw. § 12 ust. 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu.