Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 października 2013 r.

Sąd Apelacyjny we Wrocławiu w II Wydziale Karnym w składzie:

przy udziale Prokuratora Prok. Okręg. del. do Prok. Apel. Grażyny Nowickiej

po rozpoznaniu w dniu 9 października 2013 r.

sprawy R. T.

oskarżonej z art. 18 § 3 kk w zw. z art. 286 § 1 kk w zw. z art. 294 § 1 kk i art. 297 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk w zw. z art. 12 kk; art. 18 § 3 kk w zw. z art. 286 § 1 kk i art. 297 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk w zw. z art. 12 kk;

Z. G.

oskarżonego z art. 18 § 3 kk w zw. z art. 286 § 1 kk w zw. z art. 294 § 1 kk i art. 297 § 1 kk w z. z art. 11 § 2 kk w zw z art. 12 kk; art. 18 § 3 kk w zw. z art. 297 § 1 kk w zw. z art. 12 kk;

Z. T. (1)

oskarżonego z art. 18 § 3 kk w zw. z art. 286 § 1 kk w zw. z art. 294 § 1 kk i art. 297 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk w zw. z art. 12 kk; art. 18 § 3 kk w zw. z art. 297 § 1 kk w zw. z art. 12 kk;

S. P. (1)

oskarżonego z art. 286 § 1 kk w zw. z art. 294 § 1 kk i art. 297 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk w zw. z art. 12 kk; art. 286 § 1 kk i art. 297 § 2 kk w zw. z art. 11 § 2 kk; art. 286 § 1 kk w zw. z art. 294 § 1 kk i art. 297 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk; art. 286 § 1 kk i art. 297 § 1 kk i art. 18 § 2 kk w zw. z art. 297 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk i w zw. z art. 12 kk; art. 18 § 2 kk w zw. z art. 233 § 1 kk;

W. P. (1)

oskarżonej z art. 286 § 1 kk w zw. z art. 294 § 1 kk i art. 297 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk w zw. z art. 12 kk; art. 286 § 1 kk i art. 297 § 2 kk w zw. z art. 11 § 2 kk; art. 286 § 1 kk i art. 297 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk; art. 286 § 1 kk i art. 297 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk w zw. z art. 12 kk;

K. R.

oskarżonej z art 18 § 3 kk w zw. z art. 286 § 1 kk w zw. z art. 294 § 1 kk i art. 297 § 1 kk w zw z art.11 § 2 kk w zw. z art. 12 kk; art. 18 § 3 kk w zw. z art. 297 § 1 kk w zw. z art. 12 kk

J. D.

oskarżonego z art. 18 § 3 kk w zw. z art. 286 § 1kk w zw. z art. 294 § 1 kk i art. 297 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk w zw. z art. 12 kk; art. 18 § 3 kk w zw. z art. 297 § 1 kk w zw. z art.12 kk

z powodu apelacji wniesionej przez prokuratora i skarżonych R. T. i S. P. (1)

od wyroku Sądu Okręgowego we Wrocławiu

z dnia 14 marca 2013 r. sygn. akt III K 230/11

I. zmienia zaskarżony wyrok w stosunku do oskarżonego S. P. (1) w pkt X części rozstrzygającej zaskarżonego wyroku w ten sposób, że uniewinnia go od popełnienia czynu z art. 18 § 2 kk w zw. z art. 233 § 1 kk i stwierdza, że koszty sądowe w tej części za obie instancje ponosi Skarb Państwa, a kara łączna orzeczona w pkt XIV części rozstrzygającej zaskarżonego wyroku utraciła moc;

II. uchyla zaskarżony wyrok wobec oskarżonych Z. G. w zakresie czynu opisanego w pkt IV części wstępnej zaskarżonego wyroku, K. R. w zakresie czynu opisanego w pkt XVII części wstępnej zaskarżonego wyroku, Z. T. (1) w zakresie czynu opisanego w pkt VI części wstępnej zaskarżonego wyroku, S. P. (1) w zakresie czynów opisanych w pkt VIII, X, XI części wstępnej zaskarżonego wyroku i w tej części przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu we Wrocławiu

III. utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok wobec oskarżonych R. T., W. P. (1), J. D., K. R. co do czynu opisanego w pkt XVIII części wstępnej zaskarżonego wyroku, Z. G. odnośnie czynu opisanego w pkt V części wstępnej zaskarżonego wyroku, Z. T. (1) odnośnie czynu opisanego w pkt VII części wstępnej zaskarżonego wyroku, S. P. (1) odnośnie czynu opisanego w pkt IX części wstępnej zaskarżonego wyroku;

IV. określa, że koszty sądowe za postępowanie odwoławcze w części nieuwzględnionej apelacji prokuratora ponosi Skarb Państwa i zasądza od R. T. na rzecz Skarbu Państwa 302,20 zł kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze.

UZASADNIENIE

R. T. została oskarżona o to, że:

I. w okresie od 21 lipca 2008 r. do 6 października 2009 r. w Ś., działając w warunkach czynu ciągłego, będąc główną księgową (...) Fabryka (...), S. P. (1) s.j. z/s Ś., udzieliła wraz z G. K. (1) – prezesem (...) SERWIS Sp. z o.o. z/s w O. – autoryzowanego dystrybutora pomp do betony firmy (...) z/s Niemcy i innymi, pomocnictwa S. i W. P. (1) współwłaścicielom (...) Fabryka (...), S. P. (1) s.j. z/z Ś. w przestępstwie oszustwa polegającego na uzyskaniu nienależnej kwoty 4099810,17 zł z tytułu podpisania umowy o dofinansowanie o nr (...) (...), zawartej w dniu 30 grudnia 2008 r., w ten sposób, że dostarczył G. K. (1) pismo z dnia 7 lipca 2008 roku poświadczające nieprawdę co do okoliczności mających znaczenie prawne, który to dokument stanowił załącznik do wniosku o dofinansowanie w ramach dotacji unijnych nr (...) (...), potwierdzający, iż konstruktorzy (...) opracują konstrukcyjnie od podstaw dwie pompy do betonu z przeznaczeniem do podawania nowej generacji nano mieszanki, podczas gdy pompy te miały być faktycznie wykonane w standardowej konstrukcji bez cech innowacyjności technologicznej, które to G. K. (1) będąc uprawionym do wystawienia tego dokumentu podpisał, a który to dokument następnie został złożony wraz z wnioskiem o dofinansowanie nr (...)r we (...) Agencji (...), pełniącej rolę pośrednika Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości z/s w W.,

to jest o czyn z art. 18 § 3 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. i art. 297 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 12 k.k.

II. w okresie od maja 2009 roku do sierpnia 2009 roku w Ś., działając w warunkach czynu ciągłego, będąc główną księgową (...) Fabryka (...), S. P. (1) s.j. z/s Ś., udzieliła wraz z G. K. (1) – prezesem (...) SERWIS Sp. z o.o. z/s w O. – autoryzowanym dystrybutorem pomp do betonu firmy (...) z/s Niemcy pomocnictwa S. i W. P. (1) współwłaścicielom (...) Fabryka (...), S. P. (1) s.j. z/s w Ś. w przestępstwie oszustwa polegającego na przyjęciu do zaksięgowania poświadczającą nieprawdę fakturę VAT nr (...), wystawioną przez uprawionego do wystawiania dokumentów G. K. (1), w której została zawyżona wartość pompy do betonu typu (...), której zakup współfinansowany był w ramach Umowy o dofinansowanie nr (...) (...) z dnia 30 grudnia 2008 roku z kwoty 290.000,00 Euro na kwotę 340.300,00 Euro, czym pomogła S. P. (1) narazić Skarb Państwa reprezentowany przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości na niekorzystne rozporządzanie mieniem na kwotę nie mniejszą niż 206.000,00 złotych stanowiącą równowartość 50.000,00 Euro,

to jest o czyn z art. 18 § 3 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. i art. 297 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 12 k.k.

III. w sierpniu 2009 roku w Ś., będąc główną księgową (...) Fabryka (...), S. P. (1) s.j, z/s Ś. udzieliła pomocnictwa S. i W. P. (1) współwłaścicielom (...) Fabryka (...), S. P. (1) s.j. z/s Ś. oraz G. K. (1) – prezesowi (...) SERWIS Sp. z o.o. z/s w O. – autoryzowanego dystrybutora pomp do betonu firmy (...) z/s Niemcy w przestępstwie oszustwa, w ten sposób, że przyjęła do zaksięgowania poświadczającą nieprawdę fakturę nr (...) z dnia 31 sierpnia 2009 r. wystawioną przez uprawionego do wystawiania dokumentów G. K. (1), zawyżającą kwotę zakupu pompy do betonu typu (...), której zakup współfinansowany był w ramach Umowy o dofinansowanie nr (...) (...) z dnia 30 grudnia 2008 roku o kwotę nie mniejszą niż 111.996,00 złotych, a uzyskane w ten sposób środki zostały przeznaczone przez G. K. (1) na bezpłatne dostawy części do pomp do betonu marki W., czym pomogła doprowadzić Skarb Państwa reprezentowany przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie nie mniejszej niż 111.996,00 złotych,

to jest o czyn z art. 18 § 3 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k. oraz art. 297 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. i w zw. z art. 12 k.k.

Z. G. zarzucono, że:

IV. w okresie od 21 lipca 2008 r. do 6 października 2009 r. w O., działając w warunkach czynu ciągłego, wspólnie z K. R. – kierownikiem Zakładu (...) w Instytucie (...) w W., Oddział (...) Materiałowej, Procesowej i Środowiskowej w O. i J. D. – dyrektorem Instytutu (...) w W., Oddział (...) Materiałowej, Procesowej i Środowiskowej w O. udzielił pomocnictwa S. P. (1) i W. P. (1) współwłaścicielom firmy (...), S. P. (1) s.j. z/s Ś. w przestępstwie wyłudzenia polegającego na uzyskaniu nienależnej kwoty 4099810,17 zł z tytułu podpisania umowy o dofinansowanie o nr (...) (...), zawartej w dniu 30 grudnia 2008 r., poprzez dostarczenie do Instytutu (...) w W., Oddział (...) Materiałowej, Procesowej i Środowiskowej w O. przygotowanej uprzednio opinii o innowacyjności z dnia 21 lipca 2008 r., którą przedłożył K. R. oraz J. D. do podpisania, mimo że nie została ona przez nich sporządzona, który to dokument stanowił załącznik nr (...) do Regulaminu Przeprowadzenia Konkursu – załączony następnie do wniosku o dofinansowanie (...) r. złożonego przez (...) Fabryka (...), S. P. (1) s.j. we (...) Agencji (...), pełniącej rolę pośrednika Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości z/s w W., czym pomógł narazić Skarb Państwa reprezentowany przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości na niekorzystne rozporządzanie mieniem,

to jest o czyn z art. 18 § 3 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. i art. 297 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 12 k.k.

V. w okresie od 19 listopada 2008 r. do dnia 24 kwietnia 2009 r. w O., działając w warunkach czynu ciągłego, wspólnie z K. R. – kierownikiem Zakładu (...) w Instytucie (...) w W., Oddział (...) Materiałowej, Procesowej i Środowiskowej w O. i J. D. – dyrektorem Instytutu (...) w W., Oddział (...) Materiałowej, Procesowej i Środowiskowej w O. udzielił pomocnictwa S. P. (1) i W. P. (1) współwłaścicielom firmy (...), S. P. (1) s.j. z/s Ś. w przestępstwie wyłudzenia polegającego na przedłożeniu nierzetelnych dokumentów w celu podpisania umowy o dofinansowanie o nr (...) (...) na kwotę 2 385 000 zł, która została zawarta w dniu 24 kwietnia 2009 r., poprzez dostarczenie do Instytutu (...) w W., Oddział (...) Materiałowej, Procesowej i Środowiskowej w O. przygotowanej uprzednio opinii o innowacyjności z dnia 19 listopada 2008 r., którą przedłożył K. R. oraz J. D. do podpisania, mino, że nie została ona przez nich sporządzona, który to dokument stanowił załącznik nr (...) do Wniosku o Dofinansowanie nr (...) (...) złożonego przez (...) Fabryka (...), S. P. (1) s.j., w (...) Instytucji Pośredniczącej będącej samorządową jednostką organizacyjną Województwa (...), czym pomógł narazić (...) Instytucję Pośredniczącą na niekorzystne rozporządzanie mieniem,

to jest o czyn z art. 18 § 3 k.k. w zw. z art. 297 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k.

Z. T. (1) został oskarżony o to, że:

VI. w okresie od lipca 2008 r. do 6 października 2009 r. we W., działając w warunkach czynu ciągłego, udzielił pomocnictwa S. P. (1) i W. P. (1) współwłaścicielom firmy (...), S. P. (1) s.j. z/s Ś. w przestępstwie wyłudzenia polegającego na uzyskaniu nienależnej kwoty 4099810, 17 zł z tytułu podpisania umowy o dofinansowanie o nr (...) (...), zawartej w dniu 30 grudnia 2008 r., w ten sposób, że będąc uprawionym do wystawiania dokumentów sporządził pismo z dnia 8 lipca 2008 roku, poświadczając nieprawdę, co do okoliczności mających znaczenie prawne, gdyż dokument ten stanowił załącznik do wniosku o dofinansowanie w ramach dotacji unijnych nr (...) (...), potwierdzając, iż węzeł betoniarski stanowiący przedmiot zamówienia w ramach dotacji unijnych posiada bardzo wysoki stopień innowacyjności, podczas gdy był on pozbawiony jakichkolwiek cech innowacyjności, a który to dokument następnie został złożony wraz z wnioskiem o dofinansowanie (...)r. we (...) Agencji (...), pełniącej rolę pośrednika Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości z/s w W., czym pomógł narazić Skarb Państwa reprezentowany przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości na niekorzystne rozporządzanie mieniem,

to jest o czyn z art. 18 § 3 k.k. w zw. z art. 286 ?§ 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. i art. 297 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 12 k.k.

VII. w okresie od 14 października 2008 r. do dnia 24 kwietnia 2009 r. we W., działając w warunkach czynu ciągłego, udzielił pomocnictwa S. P. (1) i W. P. (1) współwłaścicielom firmy (...), S. P. (1) s.j. z/s Ś. w przestępstwie wyłudzenia polegającego na przedłożeniu nierzetelnych dokumentów w celu podpisania umowy o dofinansowanie o nr (...) (...) na kwotę 2 385 00 zł, która została zawarta w dniu 24 kwietnia 2009 r., w ten sposób, że będąc uprawionym do wystawiania dokumentów sporządził pismo z dnia 14 października 2008 roku, w którym poświadczył nieprawdę, co do okoliczności mających znaczenie prawne, gdyż dokument ten stanowił załącznik do wniosku o dofinansowanie w ramach dotacji unijnych nr (...) (...), potwierdzając, iż węzeł betoniarski stanowiący przedmiot zamówienia w ramach dotacji unijnych posiada bardzo wysoki stopień innowacyjności, podczas gdy był on pozbawiony jakichkolwiek cech innowacyjności, który to dokument stanowił załącznik do Wniosku o Dofinansowanie nr (...) (...) złożonego przez (...) Fabryka (...), S. P. (1) s.j., w (...) Instytucji Pośredniczącej będącej samorządową jednostką organizacyjną Województwa (...), czym pomógł narazić (...) Instytucję Pośredniczącą będącą samorządową jednostką organizacyjną Województwa (...) na niekorzystne rozporządzanie mieniem,

to jest o czyn z art. 18 § 3 k.k. w zw. z art. 297 § 1 k.k. w zw. z art. 12k.k.

S. P. (1) zarzucono, że:

VIII. w okresie od 28 lipca 2008 roku do 6 października 2009 roku we W., będąc współwłaścicielem firmy (...), S. P. (1) s.j. z/s Ś. wspólnie i w porozumieniu z W. P. (1) – współwłaścicielką firmy (...), S. P. (1) s.j. z/s Ś., w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej doprowadził Skarb Państwa reprezentowany przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie 4.099.810,17 złotych poprzez wprowadzenie jej w błąd w ten sposób, że w dniu 28 lipca 2008 roku podpisał wniosek o dofinansowanie o nr (...) (...), w którym poświadczył nieprawdę, co do okoliczności mających znaczenie prawne, w tym posłużył się poświadczającymi nieprawdę oświadczeniami dotyczącymi wykorzystania określonego sprzętu, współpracy ze spółką (...), o przekazaniu dokumentacji spółce (...) celem konsultacji prowadzonego projektu, o powołaniu międzynarodowego zespołu ekspertyz ds. opracowania i wprowadzenia w firmie (...) z/s Ś. innowacyjnej technologii produkcji nano betonów oraz poświadczającą nieprawdę opinię o innowacyjności, a następnie wniosek ten wraz z dołączonymi dokumentami przedłożył we (...) Agencji (...), pełniącej rolę pośrednika Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości z/s w W. w zakresie rozliczania współfinansowanych ze środków unijnych projektów, na podstawie, której w dniu 30 grudnia 2008 roku zawarta została umowa o dofinansowanie o nr (...) (...) poprzez co uzyskał nienależne mu dofinansowanie na realizację Projektu „N. (...) w Budownictwie”,

to jest o czyn z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. i art. 297 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. i w zw. z art. 12 k.k.

IX. w okresie od dnia 13 stycznia 2008 r. do 24 kwietnia 2009 r. we W., będąc współwłaścicielem firmy (...), S. P. (1) s.j. z/s Ś. wspólnie i w porozumieniu z W. P. (1) – współwłaścicielką firmy (...), S. P. (1) s.j. z/s Ś., w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, przygotował wraz z W. P. (1) stwierdzający nieprawdę wniosek o dofinansowanie realizacji projektu w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa (...) na lata 2007 – 2013 o nr (...). (...) (...), a następnie podjął decyzje o jego złożeniu w (...) Instytucji Pośredniczącej i mimo podpisania w grudniu 2008 r. umowy o dofinansowanie o nr (...) (...), wbrew ciążącemu obowiązkowi nie powiadomił (...) Instytucji Pośredniczącej o powstaniu sytuacji mogącej mieć wpływ na wstrzymanie albo ograniczenie wysokości udzielonego wsparcia finansowego ze środków unijnych w wysokości 2385000 zł z tytułu złożonego wniosku, w którym powoływał się na innowacyjność technologii na poziomie przedsiębiorstwa, w sytuacji gdy firma (...), S. P. (1) s.j. miała już przyznane finansowanie na zakup identycznej technologii z tytułu zawartej uprzednio umowy, a następnie podpisał w dniu 24 kwietnia 2009 r. umowę o dofinansowanie realizacji projektu w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa (...) na lata 2007 – 2013 o nr (...). (...) (...), czym działał na szkodę (...) Instytucji Pośredniczącej będącej samorządową jednostką organizacyjną Województwa (...) w zakresie rozliczania projektów współfinansowanych ze środków unijnych,

to jest o czyn z art. 286 § 1 k.k. i art. 297 § 2 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k.

X. w okresie od maja 2009 roku do sierpnia 2009 roku w Ś., będąc współwłaścicielem firmy (...), S. P. (1) s.j. z/s Ś., wspólnie i w porozumieniu z W. P. (1) – współwłaścicielką firmy (...), S. P. (1) s.j. z/s Ś., w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, zawyżył wartość pompy do betonu typu (...), której zakup współfinansowany był w ramach Umowy o dofinansowanie nr (...) (...) z dnia 30 grudnia 2008 roku o kwotę nie mniejszą niż 206.000,00 złotych stanowiącą równowartość 50.000,00 Euro, to jest kwoty 290.000,00 Euro na kwotę 340.300,00 Euro, a następnie tak uzyskaną kwotę przeznaczył na pomniejszenie kosztów zakupu pompy do betonu typu (...), która zakupiona została poza dofinansowaniem ze środków unijnych przez spółkę (...)., S. P. s.j. z/s Ś. od firmy (...) w czerwcu 2010 roku, czym działał na szkodę Skarbu Państwa reprezentowanego przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości,

to jest o czyn z art. 286 § 1 k.k. oraz art. 297 § 1 k.k. w zw. z art. 11§2 k.k.

XI. w sierpniu 2009 roku w Ś., będąc współwłaścicielem firmy (...), S. P. (1) s.j. z/s Ś., ul. (...), działając wspólnie i w porozumieniu z W. P. (1), R. T., G. K. (1), w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej doprowadził Skarb Państwa reprezentowany przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie 111.996,00 złotych poprzez wprowadzenie jej w błąd w ten sposób, że

– wszedł w porozumienie z G. K. (1) – prezesem (...) SERWIS Sp. z o.o. z/s w O. celem zawyżenia kwoty zakupu pompy do betonu typu (...), której zakup współfinansowany był w ramach Umowy o dofinansowanie nr (...) (...) z dnia 30 grudnia 2008 roku o kwotę nie mniejszą niż 111.996,00 złotych, a uzyskane w ten sposób środki przeznaczył na bezpłatne dostawy części do pomp do betonu marki W.,

- na etapie rozliczenia umowy o dofinansowanie nr (...) (...) z dnia 30 grudnia 2008 roku, posłużył się fakturą nr (...) z dnia 31 sierpnia 2009 roku potwierdzającą dokonanie transakcji polegającej na zakupie przez firmę (...), S. P. (1) s.j. z/s Ś. od Spółki (...) Sp. z o. o. z/s w O. pompy do betonu typu (...), gdzie na fakturze widnieje zawyżona cena zakupu pompy do betonu w wysokości 1.581.852,91 złotych, czyli równowartość 287.700,00 Euro wraz z należnym podatkiem VAT liczonym w wysokości 22 %,

- wykorzystując podległość służbową polecił R. T., sporządzić fikcyjny Aneks do umowy sprzedaży z dnia 18 maja 2009 roku zawartej pomiędzy (...) Fabryka (...), S. P. (1) s.j. z/s Ś., a (...) SERWIS Sp. z o.o. z/s w O., dotyczący bezpłatnych dostaw części do pomp do betonu marki W., gdzie następnie aneks ten wraz z G. K. (1) podpisał i w ramach, którego do chwili obecnej uzyskał nie należne mu części do pomp do betonu w kwocie nie mniejszej niż 60.000,00 złotych,

to jest o czyn z art.286 § 1 k.k. i art. 297 § 1 k.k. oraz art. 18 § 2 k.k. w zw. z art. 297 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. i w zw. z art. 12 k.k.

XII. w sierpniu 2010 roku w Ś., będąc współwłaścicielem firmy (...), S. P. (1) s.j. z/s Ś., ul. (...), usiłował nakłonić G. K. (1) do złożenia fałszywych zeznań poprzez sugerowanie, aby w swoich zeznaniach podał on nieprawdę na temat cech konstrukcyjnych pomp do betonu zakupionych przez firmę (...), S. P. (1) s.j. z/s Ś. na podstawie umowy sprzedaży z dnia 18 maja 2009 roku od firmy (...) Sp. z o.o. z/s w O. w celu utrudnienia prawidłowego przebiegu postępowania karnego o sygn. akt 2 Ds. 149/10,

to jest o czyn z art. 18 § 2 k.k. w zw. z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 233 § 1 k.k.

W. P. (1) zarzucono, iż:

XIII. w okresie od 28 lipca 2008 roku do 6 października 2009 roku we W., będąc współwłaścicielem firmy (...), S. P. (1) s.j. z/s Ś., ul. (...), działając wspólnie i w porozumieniu ze S. P. (1), w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej doprowadziła Skarb Państwa reprezentowany przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie 4.099.810,17 złotych poprzez wprowadzenie jej w błąd w ten sposób, że w dniu 19 grudnia 2008 roku podpisała umowę o dofinansowanie o nr (...) (...), w której poświadczyła nieprawdę, co do okoliczności mających znaczenie prawne, a następnie umowę tą przedłożyła we (...) Agencji (...), pełniącej rolę pośrednika Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości z/s w W. w zakresie rozliczania współfinansowanych ze środków unijnych projektów, która w dniu 30grudnia 2008 roku zawarta została poprzez co uzyskała nienależne jej dofinansowanie na realizację Projektu „N. (...) w Budownictwie”,

to jest o czyn z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. i art. 297 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. i w zw. z art. 12 k.k.

XIV. w okresie od dnia 13 stycznia 2008 r. do 24 kwietnia 2009 r. we W., będąc współwłaścicielem firmy (...), S. P. (1) s.j. z/s Ś., ul. (...), wspólnie i w porozumieniu ze S. P. (1), w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, przygotował wraz z W. P. (1) stwierdzający nieprawdę wniosek o dofinansowanie realizacji projektu w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa (...) na lata 2007 – 2013 o nr (...). (...) (...), a następnie podjął decyzję o jego złożeniu w (...) Instytucji Pośredniczącej i mimo podpisania w dniu 30 grudnia 2008 r. umowy o dofinansowanie o nr (...) (...), wbrew ciążącemu obowiązkowi nie powiadomił (...) o powstaniu sytuacji mającej mieć wpływ na wstrzymanie albo ograniczenie wysokości udzielonego wsparcia finansowego ze środków unijnych w wysokości 2385000 zł z tytułu złożonego wniosku, w którym powoływał się na innowacyjność technologii na poziomie przedsiębiorstwa, w sytuacji gdy firma (...), S. P. (1) s.j. miał już przyznane finansowanie na zakup identycznej technologii z tytułu zawartej uprzednio umowy, a następnie podpisał w dniu 24 kwietnia 2009 r. umowę o dofinansowanie realizacji projektu w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa (...) na lata 2007 – 2013 o nr (...). (...) (...), czym działał na szkodę (...) Instytucji Pośredniczącej będącej samorządową jednostką organizacyjną Województwa (...) w zakresie rozliczania współfinansowanych ze środków unijnych projektów,

to jest o czyn z art. 286 § 1 k.k. i art. 297 § 2 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k.

XV. w okresie od maja 2009 roku do sierpnia 2009 roku w Ś., będąc współwłaścicielem firmy (...), S. P. (1) s.j. z/s Ś., ul. (...), działając wspólnie i w porozumieniu ze S. P. (1), w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, zawyżyła wartość pompy do betonu typu (...), której zakup współfinansowany był w ramach Umowy o dofinansowanie nr (...) (...) z dnia 30 grudnia 2008 roku o kwotę nie mniejszą niż 206.000,00 złotych stanowiącą równowartość 50.000,00 Euro, tj. z kwoty 290.000,00 Euro na kwotę 340.300,00 Euro, a następnie tak uzyskaną kwotę wspólnie ze S. P. (1) przeznaczyła na pomniejszenie kosztów zakupu pompy do betonu typu (...), która zakupiona została poza dofinansowaniem ze środków unijnych przez spółkę (...)., S. P. s.j. z/s Ś. od firmy (...) w czerwcu 2010 roku, czym działała na szkodę Skarbu Państwa reprezentowanego przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości,

to jest o czyn z art. 286 § 1 k.k. oraz art. 297 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k.

XVI. w sierpniu 2009 roku w Ś., będąc współwłaścicielem firmy (...), S. P. (1) s.j. z/s Ś., ul. (...), działając wspólnie i w porozumieniu ze S. P. (1), R. T., G. K. (1), w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej doprowadziła Skarb Państwa reprezentowany przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie 111.996,00 złotych poprzez wprowadzenie (...) w błąd w ten sposób, że na etapie rozliczania umowy o dofinansowanie nr (...) (...) z dnia 30 grudnia 2008 roku, posłużyła się fakturą nr (...) z dnia 31 sierpnia 2009 roku potwierdzającą dokonanie transakcji na zakupie przez firmę (...), S. P. (1) s.j. z/s Ś. od Spółki (...) Sp. z o.o. z/s w O. pompy do betonu typu (...), gdzie na fakturze widnieje zawyżona cena zakupu pompy do betonu w wysokości 1.581.852,91 złotych, a kwota ta powinna wynosić 1.449.856,91 złotych, czyli równowartość 287.700,00 Euro wraz z należnym podatkiem VAT liczonym w wysokości 22 %,

to jest o czyn z art. 286 § 1 k.k. i art. 297 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. i w zw. z art. 12 k.k.

K. R. została oskarżona o to, że:

XVII. w okresie od 21 lipca 2008 r. do 6 października 2009 r. w O., działając w warunkach czynu ciągłego, będąc kierownikiem Zakładu (...) w Instytucie (...) w W., Oddział (...) Materiałowej, Procesowej i Środowiskowej w O., udzieliła wraz z J. D. – dyrektorem Instytutu (...) w W., Oddział (...) Materiałowej, Procesowej i Środowiskowej w O. i Z. G. pomocnictwa S. P. (1) i W. P. (1) współwłaścicielom firmy (...), S. P. (1) s.j. z/s Ś. w przestępstwie wyłudzenia polegającego na uzyskaniu nienależnej kwoty 4099810,17 zł z tytułu podpisania umowy o dofinansowanie o nr (...) (...), zawartej w dniu 30 grudnia 2008 r., poprzez podpisanie opinii o innowacyjności z dnia 21 lipca 2008 r. stanowiącą załącznik nr 6 do Regulaminu Przeprowadzenia Konkursu – załączoną do wniosku o dofinansowanie (...)r. złożonego przez (...) Fabryka (...), S. P. (1) s.j. we (...) Agencji (...), pełniącej rolę pośrednika Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości z/s w W., mimo że opinia ta została jej dostarczona przez Z. G. i nie została przez nią sporządzona, czym pomogła narazić Skarb Państwa reprezentowany przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości na niekorzystne rozporządzanie mieniem,

to jest o czyn z art. 18 § 3 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. i art. 297 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 12 k.k.

XVIII. w okresie od 19 listopada 2008 r. do dnia 24 kwietnia 2009 r. w O., działając wspólnie z innymi osobami, będąc kierownikiem Zakładu (...) w Instytucie (...) w W., Oddział (...) Materiałowej, Procesowej i Środowiskowej w O. udzieliła wraz z J. D. dyrektorem Instytutu (...) w W., Oddział (...) Materiałowej, Procesowej i Środowiskowej w O. oraz ze Z. G. pomocnictwa S. P. (1) i W. P. (1) współwłaścicielom firmy (...), S. P. (1) s.j. z/s Ś. w przestępstwie wyłudzenia polegającego na przedłożeniu nierzetelnych dokumentów w celu podpisania umowy o dofinansowanie o nr (...) (...) na kwotę 2 385 000 zł, która została zawarta w dniu 24 kwietnia 2009 r., poprzez podpisanie opinii o innowacyjności z dnia 19 listopada 2008 r. stanowiącą załącznik nr (...) do Wniosku o Dofinansowanie nr (...) (...) złożonego przez (...) Fabryka (...), S. P. (1) s.j, w (...) Instytucji Pośredniczącej będącej samorządową jednostką organizacyjną Województwa (...), mimo że opinia ta została jej dostarczona przez Z. G. i nie została przez nią sporządzona, czym pomogła narazić (...) Instytucję Pośredniczącą będącą samorządową jednostką organizacyjną Województwa (...) na niekorzystne rozporządzanie mieniem,

to jest o czyn z art. 18 § 3 k.k. w zw. z art. 297 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k.

J. D. zarzucono, iż:

XIX. w okresie od 21 lipca 2008 r. do 6 października 2009 r. w O., działając w warunkach czynu ciągłego, będąc dyrektorem Instytutu (...) w W., Oddział (...) Materiałowej, Procesowej i Środowiskowej w O. wspólnie z K. R. – kierownikiem Zakładu (...) w Instytucie (...) w W., Oddział (...) Materiałowej, Procesowej i Środowiskowej w O. oraz Z. G. udzielił pomocnictwa S. P. (1) i W. P. (1) współwłaścicielom firmy (...), S. P. (1) s.j. z/s Ś. w przestępstwie wyłudzenia polegającego na uzyskaniu nienależnej kwoty 4099810,17 zł z tytułu podpisania umowy o dofinansowanie o nr (...) (...), zawartej w dniu 30 grudnia 2008 r., poprzez wyrażenie zgody na podpisanie opinii o innowacyjności z dnia 21 lipca 2008 r. stanowiącą załącznik nr(...) do Regulaminu Przeprowadzenia Konkursu – załączoną do wniosku o dofinansowanie (...)r. złożonego przez (...) Fabryka (...), S. P. (1) s.j. we (...) Agencji (...), pełniącej rolę pośrednika Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości z/s w W. oraz przystawienie swojej pieczątki, mimo że opinia ta została dostarczona przez Z. G. i nie została sporządzona ani przez K. R. ani przez J. D., czym pomógł narazić Skarb Państwa reprezentowany przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości na niekorzystne rozporządzanie mieniem,

to jest o czyn z art. 18 § 3 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. i art. 297 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 12 k.k.

XX. w okresie od 19 listopada 2008 r. do dnia 24 kwietnia 2009 r. w O., działając w warunkach czynu ciągłego, będąc dyrektorem Instytutu (...) w W., Oddział (...) Materiałowej, Procesowej i Środowiskowej w O. wspólnie z K. R. – kierownikiem Zakładu (...) w Instytucie (...) w W., Oddział (...) Materiałowej, Procesowej i Środowiskowej w O. oraz Z. G. udzielił pomocnictwa S. P. (1) i W. P. (1) współwłaścicielom firmy (...), S. P. (1) s.j. z/s Ś. w przestępstwie wyłudzenia polegającego na przedłożeniu nierzetelnych dokumentów w celu podpisania umowy o dofinansowanie o nr (...) (...) na kwotę 2 385 000 zł, która została zawarta w dniu 24 kwietnia 2009 r., poprzez podpisanie opinii o innowacyjności z dnia 19 listopada 2008 r., który to dokument stanowił załącznik nr (...) do Wniosku o Dofinansowanie nr (...) (...) złożonego przez (...) Fabryka (...), S. P. (1) s.j., w (...) Instytucji Pośredniczącej będącej samorządową jednostką organizacyjną Województwa (...), mimo że opinia ta została dostarczona przez Z. G. i nie została sporządzona ani przez K. R. ani przez J. D., czym pomógł narazić (...) Instytucję Pośredniczącą będącą samorządową jednostką organizacyjną Województwa (...) na niekorzystne rozporządzanie mieniem,

to jest o czyn z art. 18 § 3 k.k. w zw. z art. 297 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k.

Sąd Okręgowy we Wrocławiu wyrokiem z dnia 14 marca 2013 r. (sygn. akt III K 230/11):

I.  oskarżoną R. T. uniewinnił od popełnienia zarzucanego czynu opisanego w punkcie I części wstępnej wyroku;

II.  oskarżoną R. T. uznał za winną popełnienia czynu opisanego w punkcie II części wstępnej wyroku, przy czym z opisu czynu wyeliminował stwierdzenie, iż oskarżona pomocnictwa udzieliła W. P. (1), tj. występku z art. 18 § 3 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. i art. 297 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 12 k.k. i za to na podstawie art. 19 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 3 k.k. wymierzył jej karę 1 (jednego) roku pozbawienia wolności;

III.  oskarżoną R. T. uznał za winną popełnienia czynu opisanego w punkcie III części wstępnej wyroku, przy czym z opisu czynu wyeliminował stwierdzenie, iż oskarżona pomocnictwa udzieliła W. P. (1), tj. występku z art. 18 § 3 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k. i art. 297 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 12 k.k. i za to na podstawie art. 19 § 1 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 3 k.k. wymierzył jej karę 8 (ośmiu) miesięcy pozbawienia wolności;

IV.  oskarżonego Z. G. uniewinnił od popełnienia zarzucanych czynów opisanych w punktach IV i V części wstępnej wyroku;

V.  oskarżonego Z. T. (1) uniewinnił od popełnienia zarzucanych czynów opisanych w punktach VI i VII części wstępnej wyroku;

VI.  oskarżonego S. P. (1) uniewinnił od popełnienia zarzucanych czynów opisanych w punktach VIII i IX części wstępnej wyroku;

VII.  oskarżonego S. P. (1) uznał za winnego popełnienia czynu opisanego w punkcie X części wstępnej wyroku, przy czym z opisu czynu wyeliminował działanie wspólnie i w porozumieniu z W. P. (1), tj. występku z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. i art. 297 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. i za to na podstawie art. 294 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 3 k.k. i art. 33 § 2 k.k. wymierzył mu karę 1 (jednego) roku i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności oraz karę 50 (pięćdziesiąt) stawek dziennych grzywny po 200 (dwieście) złotych każda;

VIII.  oskarżonego S. P. (1) uznał za winnego popełnienia czynu opisanego w punkcie XI części wstępnej wyroku, przy czym z opisu czynu wyeliminował działanie wspólnie i w porozumieniu z W. P. (1), tj. występku z art. 286 § 1 k.k. i art. 297 § 1 k.k. i art. 18 § 2 k.k. w zw. z art. 297 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 12 k.k. i za to na podstawie art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 3 k.k. i art. 33 § 2 k.k. wymierzył mu karę 1 (jednego) roku i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności oraz karę 50 (pięćdziesiąt) stawek dziennych grzywny po 200 (dwieście) złotych każda;

IX.  oskarżonego S. P. (1) uznał za winnego tego, że w sierpniu 2010 roku w Ś., będąc współwłaścicielem firmy (...), S. P. (1) s.j. z/s Ś., ul. (...), podżegał G. K. (1) do złożenia fałszywych zeznań poprzez sugerowanie, aby w swoich zeznaniach podał on nieprawdę na temat cech konstrukcyjnych pomp do betonu zakupionych przez firmę (...), S. P. (1) s.j. z/s Ś. na podstawie umowy sprzedaży z dnia 18 maja 2009 roku od firmy (...) Sp. z o.o. z/s w O. w celu utrudnienia prawidłowego przebiegu postępowania karnego o sygn. akt 2 Ds. 149/10 tj. występku z art. 18 § 2 k.k. w zw. z art. 233 § 1 k.k. i za to na podstawie art. 19 § 1 k.k. w zw. z art. 233 § 1 k.k. wymierzył mu karę 4 (czterech) miesięcy pozbawienia wolności;

X.  oskarżoną W. P. (1) uniewinnił od popełnienia zarzucanych czynów opisanych w punktach XIII, XIV, XV i XVI części wstępnej wyroku;

XI.  oskarżoną K. R. uniewinnił od popełnienia zarzucanych czynów opisanych w punktach XVII i XVIII części wstępnej wyroku;

XII.  oskarżonego J. D. uniewinnił od popełnienia zarzucanych czynów opisanych w punktach XIX i XX części wstępnej wyroku;

XIII.  na podstawie art. 85 k.k. i art. 86 § 1 k.k. połączył oskarżonej R. T. kary pozbawienia wolności orzeczone w punktach II i III części dyspozytywnej wyroku i wymierzył jej karę łączną 1 (jednego) roku i 4 (czterech) miesięcy pozbawienia wolności;

XIV.  na podstawie art. 85 k.k. i art. 86 § 1 i 2 k.k. połączył oskarżonemu S. P. (1) kary pozbawienia wolności i grzywny orzeczone w punktach VII, VIII i IX części dyspozytywnej wyroku i wymierzył mu karę łączną 2 (dwóch) lat pozbawienia wolności oraz karę łączną grzywny w wymiarze 80 (osiemdziesiąt) stawek dziennych grzywny po 200 (dwieście) złotych każda;

XV.  na podstawie art. 69 § 1 i 2 k.k. i art. 70 § 1 pkt 1 k.k. wykonanie orzeczonych S. P. (1) i R. T. kar łącznych pozbawienia wolności warunkowo zawiesił na okres 3 (trzech) lat próby;

XVI.  na podstawie art. 63 § 1 k.k. zaliczył S. P. (1) na poczet orzeczonej kary grzywny okres zatrzymania od dnia 20 października 2010r. do 21 października 2010r. przyjmując, iż jeden dzień rzeczywistego pozbawienia wolności równa się dwóm dziennym stawkom grzywny;

XVII.  na mocy art. 72 § 2 k.k. zobowiązał oskarżonego S. P. (1) do naprawienia w całości szkody wyrządzonej przestępstwem poprzez zapłatę na rzecz Skarbu Państwa Polskiej Agencji Rozwoju przedsiębiorczości kwoty 317 996,00 (trzysta siedemnaście tysięcy dziewięćset dziewięćdziesiąt sześć) złotych w terminie 3 (trzech) lat od uprawomocnienia się wyroku;

XVIII.  na podstawie art. 44 § 2 k.k. orzekł przepadek na rzecz Skarbu Państwa dowodów rzeczowych wyszczególnionych w wykazie nr VIII/12/11 pod poz. 1 k. 2632, nr XI/26/11 pod poz. 1-7 k. 3683-3684, nr XII/27/11 pod poz. 1-17 k. 3750-3753, nr XIII/28/11 pod poz. 1-14 k. 3880-3883 i zarządza pozostawienie ich w aktach sprawy;

XIX.  na podstawie art. 230 § 2 k.p.k. zwrócił:

- (...) Instytucji Pośredniczącej dowody rzeczowe wyszczególnione w wykazie nr I/17/10 pod poz. 1-23 k. 134-137,

- Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości dowody rzeczowe wyszczególnione w wykazie nr II/19/2010 pod poz. 1-14 k. 340-342,

- S. i W. P. (1) dowody rzeczowe wyszczególnione w wykazie nr III/20/10 pod poz. 1-141 k. 472-492, nr V/30/10 pod poz. 1-25 k. 2249-2253, nr X/14/11 pod poz. 1-10 k. 2807-2808, nr XIV/41/11 pod poz. 1-2 k. 4708,

- (...) Sp. z o.o. dowody rzeczowe wyszczególnione w wykazie nr IV/29/10 pod poz. 1-2 k. 1581,

- (...) Sp. z o.o. dowody rzeczowe wyszczególnione w wykazie nr VI/1/11 pod poz. 1-3 k. 3657-3658;

XX.  na podstawie art. 626 § 1 k.p.k. i art. 627 k.p.k. i art. 2 ust. 1 pkt 4 i art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973r. o opłatach w sprawach karnych zasądził na rzecz Skarbu Państwa od:

- oskarżonego S. P. (1) opłatę w kwocie 3500 (trzy tysiące pięćset) złotych i wydatki w kwocie 54 (pięćdziesiąt cztery) złote,

- oskarżonej R. T. opłatę w kwocie 300 (trzysta) złotych i wydatki w kwocie 60 (sześćdziesiąt) złotych,

w pozostałej części na mocy art. 632 pkt 2 k.p.k. kosztami postępowania obciążył Skarb Państwa.

Apelacje od tego wyroku wnieśli: prokurator na niekorzyść wszystkich oskarżonych oraz oskarżeni R. T. i S. P. (1) poprzez obrońców.

Prokurator zadeklarował zaskarżenie wyroku w całości co do oskarżonych K. R., W. P. (1), Z. G., J. D. i Z. T. (1), zaś w stosunku do S. P. (1) i R. T. w odniesieniu do czynów od których popełnienia zostali uniewinnieni (odpowiednio pkt VIII-IX, oraz I części wstępnej zaskarżonego wyroku) i zarzucił:

I.  obrazę przepisów postępowania art. 424 § 1 k.p.k. mającą wpływ na treść orzeczenia, polegającą na nie ustosunkowaniu się przez Sąd w uzasadnieniu wyroku do zarzutu X aktu oskarżenia dotyczącego Z. T. (1) i nie wskazaniu jakie fakty Sąd uznał za udowodnione, a jakie i na jakich dowodach Sąd się oparł, uniewinniając Z. T. (1) od wskazanego wyżej zarzutu,

II.  obrazę przepisu art. 7 k.p.k. mającą wpływ na treść orzeczenia, polegającą na dokonanie przez Sąd dowolnej oceny dowodów przeprowadzonych w toku postępowania, uznając, że oględziny węzła betoniarskiego (k. 1390-1408), dają podstawę do uznania, że zastosowanie urządzeń firmy (...) w postaci dwóch standardowych napędów przenośnika taśmowego i napędu wózka skipowego w węźle betoniarskim świadczą, że warunki umowy dotacyjnej zostały spełnione, podczas gdy zostało niezbicie wykazane, że w węźle betoniarskim zastosowano nowe, ale nie innowacyjne urządzenia firmy (...) i nie takie i nie w takiej ilości, jak zostało to wskazane w przedstawionej przez S. Fabryka (...) dokumentacji,

III.  błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku, mający wpływ na jego treść, polegający na nadmiernym uwypukleniu okoliczności korzystnych dla oskarżonych oraz na przyjęciu, że dowody ujawnione na rozprawie i ustalone na ich podstawie okoliczności faktyczne nie są wystarczające do przypisania oskarżonym Z. G., Z. T. (1), W. P. (1), K. R., J. D. w całości, a w stosunku do S. P. (1) w zakresie czynów VIII-IX, a w stosunku do K. T. w zakresie czynu I winy, między innymi poprzez to, że Sąd błędnie przyjął założenia z programu Regionalnego Programu Operacyjnego jako kryteria dotyczące programu (...), a co za tym idzie błędnie zinterpretował opinię z zakresu technologii i nanotechnologii konstrukcji betonowych i żelbetowych oraz technologii maszyn do ich produkcji, uznał oświadczenia firm współpracujących z S. Fabryka (...) oraz opinie innowacyjności za dokumenty prawdziwe i rzetelne, podczas gdy ich prawidłowa ocena, a przede wszystkim zatrzymania w toku zatrzymań rzeczy i przeszukań dokumentacji, zeznania świadków, w części wyjaśnienia oskarżonych S. P. (1), R. T., Z. G., K. R. oraz J. D., opinia z zakresu technologii i nanotechnologii konstrukcji betonowych i żelbetonowych oraz technologii maszyn do ich produkcji, prowadzą do wniosku przeciwnego i wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Obrońca oskarżonej R. T. adw. Ł. K. zaskarżył wyrok w całości zarzucając:

1.  obrazę przepisów postępowania, mogącą mieć istotny wpływ na treść wyroku, a to art. 7.p.k. w zw. z 410 k.p.k. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów, polegające na dokonaniu błędnego ustalenia, że:

- oskarżona R. T. posiadała pełną wiedzę na temat zawyżenia cen pomp do betonu zakupionych za pośrednictwem firmy (...) i znała cel jakiemu miało służyć owo zawyżenie, opierając jednocześnie swoje twierdzenia wyłącznie na zeznaniach świadka G. K. (1), pomimo, że dowód w postaci tych zeznań jest odosobniony, nie koresponduje z pozostałymi zebranymi w sprawie dowodami ze źródeł osobowych i nie znajduje w nich potwierdzenia, dodatkowo zaś zeznania świadka K. są lakoniczne i pozbawione szczegółów, które by pozwoliły dokonać ich weryfikacji, wobec czego są nieprzydatne do czynienia ustaleń faktycznych, ponadto zaś przeczą treści tego dowodu wyjaśnienia R. T. i S. P. (1);

- kwota rzekomego niekorzystnego rozporządzenia mieniem przez Skarb Państwa reprezentowany przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości wyniosła ponad 300.000,00 zł, gdy w rzeczywistości wobec współfinansowania projektu firmy (...) w 50 % udział Skarbu Państwa w ewentualnej stracie wyniósłby połowę tejże kwoty, a zatem około 150.000,00 zł.

2. obrazę przepisów postępowania mogącą mieć istotny wpływ na treść wyroku, polegającą na braku wskazania w uzasadnieniu wyroku przyczyn, dla których Sąd oparł ustalenia faktyczne na zeznaniach G. K. (1), podczas gdy wobec ich braków oraz specyficznej sytuacji świadka w niniejszym postępowaniu, należało dokonać ich oceny w sposób bardziej szczegółowy, niż uczynił to Sąd Okręgowy szczególnie w zakresie rozbieżności z wyjaśnieniami oskarżonej R. T. oraz S. P. (1).

Obrońca oskarżonej wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i orzeczenie co do istotny sprawy poprzez uniewinnienie oskarżonej R. T. od zarzutów popełnienia czynów przypisanych jej w pkt II i III części dyspozytywnej zaskarżonego wyroku, ewentualnie

uchylenie wyroku Sądu I instancji w zaskarżonej części i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu do ponownego rozpoznania.

Obrońca tej samej oskarżonej adw. B. C. również zaskarżył wyrok w całości zarzucił:

1.  obrazę przepisów postępowania, która miała wpływ na treść orzeczenia, która polega na przekroczeniu granic swobodnej oceny dowodów dokonanej przez Sąd, a to przez oparcie ustaleń faktycznych przyjętych następnie za podstawę uznania za winną oskarżonej R. T. na zeznaniach świadka G. K. (1), pomimo, że dowód w postaci tych zeznań jest odosobniony, nie koresponduje z pozostałymi zebranymi w sprawie dowodami ze źródeł osobowych i nie znajduje w nich potwierdzenia, dodatkowo zaś zeznania świadka K. są lakoniczne i pozbawione szczegółów, które by pozwoliły dokonać ich weryfikacji, wobec czego są nieprzydatne do czynienia ustaleń faktycznych, ponadto zaś przeczą treści tego dowodu wyjaśnienia R. T. i S. P. (1),

2.  obrazę przepisów postępowania polegającą na braku wskazania w uzasadnieniu wyroku przyczyn, dla których Sąd oparł ustalenia faktyczne na zeznaniach G. K. (1), pomimo że wskazane wyżej braki tych zeznań każą omówić ten dowód szerzej i bardziej szczegółowo, niż to nastąpiło w szczególności przez omówienie treści tych zeznań w kontekście roli, jaką pełniła R. T. w firmie (...).

Powołując się na powyższe zarzuty obrońca oskarżonej wniósł o zmianę zaskarżonej części przez uniewinnienie oskarżonej R. T. od popełnienia czynów przypisanych jej wyrokiem, względnie zaś o uchylenie wyroku w zaskarżonej części i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Obrońca oskarżonego S. P. (1) zaskarżył wyrok co do czynów przypisanych temu oskarżonemu w pkt. VII – IX w całości i zarzucił:

co do czynów przypisanych w pkt VII i VIII – obrazę przepisów postępowania, mogącą mieć istotny wpływ na treść wyroku, a to art. 7 k.p.k. w zw. z art. 410 k.p.k. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów, skutkujące dokonaniem ustalenia, że:

1.  wartość pomp do betonu, których zakup był współfinansowany w ramach umowy o dofinansowanie nr (...) (...), została zawyżona w stosunku do jej wartości rzeczywistej, podczas gdy z całego zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego – w szczególności zaś z zeznań G. K. oraz F.W., a także wyjaśnień oskarżonego – wynika, że:

- dostawca pomp – firma (...) – nie posługiwał się cennikiem, z którego wynikałyby jakiekolwiek ich wartości rzeczywiste, jednolicie stosowane przy każdej dostawie,

- negocjacje z firmą (...), w ramach których miała zostać wynegocjowana jakaś pierwotna wartość wyjściowa pomp, w relacji do której ustalone zostały kwoty zawyżenia, dotyczyła pakietu różniącego się pod względem ilościowym od rzeczywiście zrealizowanego zamówienia,

- pompy pierwotnie negocjowane różniły się od pomp rzeczywiście dostarczonych;

2. kwota odpowiadająca dokonanemu przez Polskę Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości niekorzystnemu rozporządzeniu mieniem odpowiada ustalonej przez Sąd pierwszej instancji kwocie zawyżenia wartości pomp, podczas gdy – co ze zgromadzonego materiału dowodowego jasno wynika – zakup pomp współfinansowany był jedynie w 50 % za zatem udział Skarbu P Państwa w finansowaniu zwyżki wartości (jeśliby taka w ogóle powstała) musiałby być o połowę mniejszy od przyjętego w opisie przypisanych oskarżonemu czynów.

Co do czynu przypisanego w punkcie IX – obrazę prawa materialnego, a to art. 18 § 2 k.k. oraz art. 233 § 1 k.k. będącą wynikiem błędnej ich interpretacji wyrażającej się:

1.  w niedostrzeżenie, że podżeganie w rozumieniu art. 18 § 2 k.k. polega na nakłanianiu do popełnienia czynu zabronionego, nie zaś czynu zgodnego z prawem lub – ze względu na wystąpienie sytuacji kontratypowej – dozwolonego (a zatem legalnego);

2.  w uznaniu, że czyn zabroniony, stypizowany w art. 233 § 1 k.k. może popełnić także osoba składająca fałszywe zeznania, która – na późniejszym etapie toczącego się postępowania karnego – stała się podejrzanym (oskarżonym), któremu przedstawiono zarzuty związane z faktami i okolicznościami objętymi wcześniejszym przesłuchaniem w charakterze świadka.

Powołując się na powyższe zarzuty obrońca oskarżonego wniósł o:

1.  zmianę zaskarżonego wyroku i orzekając odmiennie co do istoty sprawy – uniewinnić S. P. (1) od zarzutów popełnienia czynów przypisanych mu w pkt. VII, VIII, oraz IX dyspozytywnej części zaskarżonego wyroku albo też

2.  w odniesieniu do czynów przypisanych w pkt VII i VIII w przypadku, gdyby zgromadzony materiał dowodowy nie pozwolił w ocenie Sądu na wydanie orzeczenia refomatoryjnego – uchylić zaskarżony wyrok i sprawę przekazać do ponownego rozpoznania Sądowi pierwszej instancji.

Sąd Apelacyjny zważył co następuje.

Apelacja prokuratora jest zasadna w tej części gdzie kwestionuje ustalenia dotyczące starań o uzyskanie wsparcia w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka ( (...)).

Trafny okazał się również zarzut obrazy art. 18 § 2 kk w zw. z art. 233 § 1 kk zawarty w apelacji obrońcy oskarżonego S. P. (1). Przedwczesne było natomiast odniesienie się do pozostałych zarzutów zawartych w tym środku odwoławczym, a to z powodu uwzględnienia dalej idącej apelacji prokuratora (art. 436 kpk).

Niezasadne okazały się apelacje obrońców oskarżonej R. T..

1. Prokurator zasadnie podnosi, że Sąd Okręgowy rozstrzygając o odpowiedzialności oskarżonych S. P. (1), K. R., Z. G., Z. T. (1) za sprawstwo i pomocnictwo do oszustwa na szkodę Skarbu Państwa – Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości ( (...)) pomylił warunki konkursu w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka 2007 – 2013 ( (...)) (...) Nowe inwestycje o wysokim potencjale innowacyjnym z zasadami konkursu w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa (...) na lata 2007 – 2013 ( (...)) (...) Wzrost konkurencyjności (...) przedsiębiorstw, (...), (...) dotacje inwestycyjne dla (...) wspierające innowacyjność produktową i procesową na poziomie przedsiębiorstwa.

Nie budzi wszak wątpliwości, że to te pierwsze determinowały zasady rozpatrywania wniosku spółki (...) nr (...) (...) z 27.07.2003 r. skierowanego do Instytucji Wdrażającej – Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości, te drugie zaś określały reguły weryfikacji innego wniosku tej spółki nr (...) (...)8 z 12.01.2009 r. adresowanego do (...) Instytucji Pośredniczącej. Sąd I instancji dostrzega (uzasadnienie str. 75-76) i odróżnia funkcjonujący na poziomie centralnym Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka od Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa (...) dotyczącego wsparcia na poziomie lokalnym tj. Województwa (...).

Następnie jednak oceniając zachowania oskarżonych prowadzące do zawarcia umowy o dofinansowanie nr (...) (...) i warunki jakie musiał spełniać projekt by uzyskać wsparcie z (...) N. inwestycje o wysokim potencjale innowacyjnym Sąd ten odwołuje się do przewodnika po kryteriach merytorycznych (uzasadnienie str. 79, 80, 83-85) dotyczącego nie tego programu ogólnopolskiego lecz innego Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa (...) na lata 2007 – 2013 co wynika z tytułu tego załącznika nr (...) do Uchwały (...) Zarządu Województwa (...) z dnia 14.10.2008 r. (k. 5179-5183, załącznik z dokumentami złożonymi na rozprawie 6.08.2012 r. – k. 11-18, 44-58).

W tym ostatnim wypadku dla spełnienia kryterium koniecznego (kluczowego) dopuszczalności projektu w ramach (...) (...): Wzrost konkurencyjności (...) przedsiębiorstw, (...) inwestycje dla przedsiębiorstw, (...) Dotacja inwestycyjna dla (...) wspierające innowacyjność produktową i procesową na poziomie przedsiębiorstwa (z wyłączeniem projektów z zakresu turystyki) wystarczające było by projekt dotyczył innowacyjnego produktu lub procesu wytworzenia na poziomie przedsiębiorstwa o czym świadczy już tytuł schematu (por. też uszczegółowienie (...) przewodnik po kryteriach (...), wytyczne dla wnioskodawców (...) schemat 1.1A2.

Taki poziom nowości produktowej lub procesowej nie był natomiast wystarczający by spełnić obligatoryjne kryterium merytoryczne w staraniach o wsparcie w ramach (...), (...): Inwestycje w innowacyjne przedsięwzięcia, (...): N. inwestycje o wysokim potencjale innowacyjnym którego dotyczył wniosek (...) nr (...) (...)

Wydany przez instytucję Wdrażającą Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości regulamin przeprowadzenia konkursu w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka 2007-2013 (...): N. inwestycje o wysokim potencjale innowacyjnym (k. 428-445) określa w § 3 ust. 3 rozdziału I, że dofinansowaniu podlegać będą inwestycje początkowe spełniające kryteria Działania określone w szczegółowym opisie priorytetów (...) 2007-2013 polegające na zakupie lub wdrożeniu nowych rozwiązań technologicznych stosowanych na świecie nie dłużej niż 3 lata, lub zakupie lub wdrożeniu technologii, której stopień rozprzestrzeniania na świecie w danej branży nie przekracza 15 % którego rezultatem będzie powstanie i wprowadzenie na rynek nowego lub znacząco ulepszonego produktu (wyrobu lub usługi). Warunek ten jako konieczny od strony podmiotowej został powtórzony w § 5 ust. 6 lit b rozdziału oraz jako jedno z obligatoryjnych kryteriów oceny merytorycznej – pkt 8 oceny merytorycznej, pkt 3 załącznika nr 1 do regulaminu i przypominany w instrukcji wypełniania I części wniosku o dofinansowane projektu w ramach (...) działanie 4.4. (k. 421 – 422).

Tak wysoko wyznaczony poziom innowacji produktowej związanej z wykorzystaniem zaawansowanej technologii jest zgodny z opisem 4 osi priorytetowej – inwestycje w innowacyjne przedsięwzięcia gdzie jest mowa o wsparciu nowych inwestycji w szczególności związanych z zastosowaniem najnowszych w skali światowej rozwiązań zawartym w Programie Operacyjnym Innowacyjna Gospodarka 2007-2013 zatwierdzonym decyzją Komisji Europejskiej 1.10.2007 r. nr (...)) (...) (Komunikat Ministra Rozwoju Regionalnego z 22.11.2007 r. – MP 2007 r., Nr 90, poz. 986) i przyjętym uchwałą nr 267 Rady Ministrów z 30.10.2007 r. Uściśla go szczegółowy opis priorytetów (...), 2007-2013 – działanie 4.4 – Nowe inwestycje o wysokim potencjale innowacyjnym w którym instytucja zarządzająca wskazuje na wsparcie zakupu (wdrożenia) nowych rozwiązań technologicznych stosowanych na świecie nie dłużej niż 3 lata, lub nie większym niż 15 % rozprzestrzenieniu na świecie. Rozporządzenie Ministra Rozwoju Regionalnego z 7.04.2008 r. w sprawie udzielenia przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości pomocy finansowej w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka, 2007 – 2013 (Dz. U Nr 68, poz. 414 ze zm.) określa przeznaczenie, warunki i tryb udzielania przez (...) wsparcia finansowego w ramach działań określonych w (...), 2007 – 2013 r. w tym dotyczącego nowych inwestycji o wysokim potencjale innowacyjnym (§ 1 ust. 1 pkt 6). Wymieniony akt prawny uzależnia udzielenie dofinansowania przedsiębiorcy w ramach działania 4.4. (...) 2007-2013 od tego by wdrażane rozwiązania technologiczne były stosowane na świecie nie dłużej niż 3 lata lub wartość sprzedaży na świecie wyrobów lub usług wytworzonych w oparciu o te rozwiązania nie przekracza 15 % wartości sprzedaży na świecie w branży do której należą (§ 23 ust. 1).

Słusznie więc prokurator podnosi, że warunkiem koniecznym uzyskania dofinansowania w ramach (...), 2007-2013 działanie 4.4: Nowe inwestycje o wysokim potencjale innowacyjnym była innowacyjność na poziomie ogólnym wykorzystująca w nowej inwestycji zaawansowane technologie, a nie jak błędnie uznał Sąd I instancji innowacyjność produktowa lub procesowa na poziomie przedsiębiorcy.

Okoliczność ta mogła wpłynąć na rozstrzygnięcie odnośnie czynów zarzucanych oskarżonym: S. P. (1) w pkt VIII (art. 294 § 1 kk w zw. z art. 286 § 1 kk, art. 297 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk i art. 12 kk), Z. G. w pkt. IV (art. 18 § 3 kk w zw. z art. 286 § 1 kk w zw. z art. 294 § 1 kk i art. 297 § 1 kk w zw, z art. 11 § 2 kk i art. 12 kk) K. R. w pkt XVII (art. 18 § 3 kk w zw. z art. 286 § 1 kk w zw. z art. 294 § 1 kk, art. 297 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk i art. 12 kk) i Z. T. (1) w pkt VI (art. 18 § 3 kk w zw. z art. 286 § 1 kk w zw. z art. 284 § 1 kk, art. 297 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk i art. 12 kk) części wstępnej zaskarżonego wyroku.

Sąd Okręgowy uznał za wiarygodną opinię z zakresu technologii i nanotechnologii konstrukcji betonowych i żelbetowych oraz technologii maszyn do ich produkcji wydaną przez Katedrę Budownictwa Betonowego Politechniki (...) (uzasadnienie str. 73). Autorzy tej ekspertyzy badając własności betonów wysokowartościowych których receptury opracowano w firmie (...) będących przedmiotem wniosku o dofinansowanie (...) (...)8 uznali, że betony posadzkowe (...), towarowe, konstrukcyjne (...) są produktami innowacyjnymi na poziomie przedsiębiorcy i nie mają cech innowacyjności na poziomie ogólnym (k. 5259-5265) ponieważ „ nie wprowadziły żadnych rewolucyjnych zmian w technologii „ a domieszki nowej generacji i mikrokrzemionka „ wykorzystywane w badaniach (...) u są w świecie powszechnie stosowane „ (k. 5264).

Prokurator trafnie więc zauważa (apelacja str. 7), że z cyt. dowodu wynika, iż technologia, która miała być wykorzystana do produkcji betonów specjalnych posadzkowych i konstrukcyjnych nie nosiła cechy innowacyjności na poziomie ogólnym wyrażającej się w krótkim czasie jej stosowania na świecie (do 3 lat) i niewielkim stopniu rozprzestrzenienia (do 15 %, wartości globalnej sprzedaży w branży), a ten warunek stanowił – jak wskazano wyżej jedno z obligatoryjnych (kluczowych) kryteriów merytorycznych których niespełnienie skutkowało odrzuceniem wniosku.

2. Stosunek prokuratora do omawianej tu opinii biegłych nie jest jasny. Z jednej bowiem strony aprobuje jej wnioski dotyczące stopnia innowacyjności betonów wysokowartościowych (...) i (...), a z drugiej podnosi wątpliwości (apelacja str. 14-15), co do tego dowodu dotyczące sposobu uzyskania przez biegłych dokumentów dostaw betonów ze spółki (...) oraz wykorzystania części publikacji wymienionych bibliografii (k. 5268).

Autorzy opinii stwierdzają, że dla oceny innowacyjności betonów, które spółka (...) zamierzała produkować zwrócili się do niej o dostarczenie dowodów dostaw betonu i je uzyskali (k. 5259 – 5260), co pozwoliło ocenić strukturę produkcji w okresie poprzedzającym wystąpienie z wnioskiem o dofinansowanie i udział w niej betonów specjalnych.

Jak prokurator wie nigdy nie wydał postanowienia o zarządzeniu wydania kart dostaw betonu lub o przeszukaniu w celu uzyskania takich dokumentów (por. postanowienia – k. 451-452, 2241, 2798 – 2799, 2863) i w związku z tym nie były one zabezpieczone podczas śledztwa (k. 453-459, 2242-2248, 2800-2806, 2809-2812, 2864-2867), a właściciele spółki (...) nie byli wzywani „ do wydania całej dokumentacji źródłowej dotyczącej przedmiotu postępowania” (apelacja str. 15). Trudno też przyjąć by to oni byli odpowiednimi osobami do weryfikacji które dokumenty firmy są dla prowadzących śledztwo istotne z uwagi na przedmiot postępowania.

Nie można podzielić poglądu skarżącego, że tylko dowody zabezpieczone w postępowaniu przygotowawczym mogą być przedmiotem analizy biegłych skoro widzą oni potrzebę zgromadzenia innych dokumentów ważkich dla przedmiotu ekspertyzy których w aktach brak. Opinia wydana na podstawie niekompletnych dowodów byłaby przecież niepełna.

To prawda, że dostrzegając potrzebę zgromadzenia dokumentów których brak w aktach biegli powinni zwrócić się do prowadzącego postępowanie – w tym wypadku sądu. Fakt, że uzyskali je sami od firmy (...) w realiach sprawy nie dyskredytuje opinii ani nie rodzi wątpliwości co do bezstronności autorów jeśli zważyć na treść ekspertyzy i jej konkluzje. Karty dostaw betonu pozwoliły biegłym określić strukturę produkcji spółki (...) gdzie 90 % stanowiły betony zwykłe, a pozostała część to betony specjalne (k. 5260). Dla ustalenia czy betony wysokowartościowe objęte wnioskami o dofinansowanie (...), (...), (...) były innowacyjne i jaki był stopień nowości ważne było porównanie własności tych betonów i betonów tradycyjnych oraz fachowa wiedza biegłych (k.5260-5265), a nie przesłane przez (...) dokumenty.

Podobnie bezzasadny jest zarzut wykorzystania do wydania opinii publikacji T. K., Ł. P. i oskarżonego Z. G. (k. 5268). Wymienione w pkt. 6 i 7 bibliografii pozycje „Badania właściwości betonów posadzkowych (...), towarowych (...) i (...), oraz drogowo-mostowych (...) w oparciu o nanotechnologię część 1 i 2” autorstwa zespołu realizującego mgr inż. T. K. i mgr inż. Ł. P. to rezultaty prac badawczo - rozwojowych firmy (...) zawarte w aktach na k. 642-724 a dołączone do wniosku o dofinansowanie. Skoro przedmiotem opinii biegłych miała być istotna dla rozstrzygnięcia a niewyjaśniona w śledztwie kwestia innowacyjności zaprojektowanych w spółce betonów wysokowartościowych to zapoznanie się przez biegłych z dokumentami opisującymi skład i właściwości tych produktów było konieczne by owe cechy poznać. Jak zaznaczają biegli (k. 5260) stosowanie w firmie (...) systemu (...) Jakością ISO 9001 pozwoliło ocenić, że wyniki prac badawczych są miarodajne dla oceny właściwości betonów.

Co się tyczy publikacji p.t. (...) której współautorem jest oskarżony Z. G. będący wszak specjalistą w tej dziedzinie to wystarczy zwrócić uwagę, że została ona wydana w 2002 r. (k. 2568) a zarzuty aktu oskarżenia obejmują zachowania z 2009 r. zaś biegli odwołują się do niej wskazując (k. 5266), że ogólne zasady produkcji betonów wysokowartościowych są takie same jak betonów zwykłych.

Zarzuty apelacji prokuratora dotyczące opinii Katedry Budownictwa Betonowego Politechniki (...) są z tych powodów niezasadne.

S. P. (1) podpisujący wniosek o dofinansowanie nr (...) (...)8 w imieniu spółki (...) (k.534-600) kierował jej merytoryczną działalnością polegającą na produkcji betonów, organizował pracę, prowadził negocjacje z dostawcami urządzeń w szczególności tych objętych wnioskami o dofinansowanie dotyczące cen i warunków technicznych jakie powinny spełniać (wyjaśnienia S. P. – k. 2779, W. P. – k. 2879, zeznania F.W. – k. 1431, G. K. – k. 2502-2504). Okoliczności te mają znaczenie dla oceny stanu świadomości oskarżonego odnośnie realnego stopnia nowości betonów posadzkowych, konstrukcyjnych i drogowo-mostowych zaprojektowanych w firmie której był współwłaścicielem oraz betoniarni i pomp wymienionych we wniosku z 28.07.2008 r. Jak piszą biegli (k. 5259, 5263, 5264-5265) z Katedry Budownictwa Betonowego P.Ł. dynamiczny rozwój technologii betonów wysokowartościowych do których należą te opracowane w spółce (...) nastąpił od momentu opracowania domieszek polimerowych nowej generacji co miało miejsce w 1993 r. (domieszki na bazie polikarboksylanów ) i 1997 r. (domieszki na bazie etenu polikarboksylowego). Są one powszechnie stosowane, a wyprodukowanie betonu z ich dodatkiem (w tym betonów specjalnych zaprojektowanych w firmie (...): (...), (...), (...)) nie wymaga „innej technologii produkcji, transportu, pompowania i pielęgnacji niż znane powszechnie stosowane w technologii betonu rozwiązania” stąd betony wysokowartościowe o korzystnych parametrach użytkowych, trwałości ujęte we wnioskach o dofinansowanie „mają cechy innowacyjności produktowej na poziomie wykonawcy” i „nie mają cech innowacyjności na poziomie ogólnym” (opinia – k. 5263, 5264).

Opinia o innowacyjności z dnia 21.07.2008 r. (k. 611-616) dołączona do wniosku o dofinansowane nr (...) (...) została wystawiona przez Instytut (...), ceramiki, (...) Ogniotrwałych i Budowlanych w W., Oddział (...) Materiałowej, Procesowej i (...) w O. i sporządzona przez Kierownika Zakładu (...) dr inż. K. R. i zaakceptowana przez reprezentującego tę instytucję zastępcę dyrektora Oddziału – W. K., a nie jak podnosi prokurator J. D.– dyrektora oddziału który wtedy od 7 do 25.07.2008 r. przebywał na urlopie. Powyższe wynika z wyjaśnień tego oskarżonego (k. 2921), zeznań W. K. (k. 1178) wniosku o urlop J. D. (k. 4953) i listy obecności w instytucie (k. 4954).

Trafnie więc Sąd I instancji uniewinnił tego oskarżonego od czynu opisanego w pkt. XIX części wstępnej zaskarżonego wyroku, skoro J. D. nie udzielił żadnego wsparcia w doprowadzeniu pokrzywdzonej (...) do niekorzystnego rozporządzenia mieniem. Jak przekonująco zauważa ten Sąd (uzasadnienie str. 65-66), K. R. pomyliła (k. 2901) opinię o innowacyjności sporządzoną dla (...)u o której rozmawiała z J. D. skoro podpisał ją nie ten oskarżony lecz jego zastępca W. K., a sam J. D. w tym czasie korzystał z urlopu wypoczynkowego. Ustalenie to jest zbieżne z czasem przesłania projektu opinii o innowacyjności napisanego przez Ł. Z. G. co miało miejsce 18.07.2008 r. (k. 2640).

Okoliczność, że to nie oskarżona K. R. jako kierownik zakładu w instytucie naukowym zamieściła określone treści na druku załącznika nr (...) do regulaminu konkursu w ramach (...) działanie 4.4. a tylko po zapoznaniu się z tą treścią podpisała opinię o innowacyjności w rubryce osoby sporządzającej opinię, zaś wydanie opinii nie zostało zlecone instytutowi, zarejestrowane i rozliczone finansowo nie powoduje, że opinia o innowacyjności została wystawiona przez „osoby fizyczne” a nie jednostkę naukową.

Słusznie natomiast prokurator podnosi, że Sąd I instancji nie rozważył kwestii rzetelności tego dokumentu, co było rezultatem błędnego uznania wymaganego poziomu innowacyjności technologicznej dla spełnienia koniecznego kryterium merytorycznego w ramach starań o wsparcie finansowe z (...) działanie 4.4” Nowe inwestycje o wysokim potencjale innowacyjnym.

Oskarżeni Z. G. (k. 2596, 4946v) i K. R. (k. 2900-2904,4959v-4969) z racji działalności naukowej, pracy w jednostkach naukowych posiadają specjalistyczną wiedzę z zakresu materiałów budowlanych, technologii budowlanych, betonów. Wiedzieli więc również o tym jak rozwijała się technologia betonów wysokowartościowych jakie dodatki i domieszki nowej generacji i od kiedy są stosowane do wytwarzania mas betonowych o ulepszonych właściwościach o czym piszą w swojej opinii biegli z Politechniki (...) (k. 5259, 5264-5265). Powyższe okoliczności mają znaczenie dla oceny świadomości tych oskarżonych odnośnie realnego stopnia innowacyjności betonów (...) i (...) będących przedmiotem opinii o innowacyjności z 21.07.2008 r.

Rację ma prokurator gdy wskazuje (apelacja str. 6), że mimo stwierdzenia, że wnioski o bardzo wysokim stopniu nowości technologii zawarte w opinii o innowacyjności zostały wyprowadzone „na podstawie udostępnionej przez (...) obszernej dokumentacji prac badawczo rozwojowych (…) przeprowadzonych przez powołany zespół technologów betonu z Laboratorium (...) oraz na podstawie przeprowadzonych badań przez największy koncern chemiczny (...) Company” (k. 612) to faktycznie jej autorka K. R. – co przyznaje – nie zapoznała się z żadną dokumentacją, a sprawozdaniem z badań w firmie (...) nie dysponował nawet (...). Badań tych nie znał także Z. G. który projekt opinii otrzymał od Ł. J. z (...) Centrum (...) ( (...)) zajmującego się przygotowaniem wniosku o dotację i nie mającego wiedzy z zakresu technologii produkcji mas betonowych, co nie było przeszkodą w zamieszczeniu stwierdzeń o unikalności w skali światowej zaprojektowanych mas betonowych (...) i (...), zakupie rozwiązania technologicznego stosowanego na świecie nie dłużej niż rok którego rozprzestrzenianie w branży nie przekracza 5 % (k. 613, 614, 615).

Z. G. (k. 2597) i K. R. (k. 2900) przyznają, że wiedzieli, iż dokument o którym mowa ma być użyty przez spółkę (...) w staraniach o uzyskanie wsparcia w ramach funduszy unijnych.

Okoliczność ta wynika też z samej konstrukcji opinii jako załącznika do regulaminu konkursu gdzie zamieszczono odwołanie do przewodnika po kryteriach wyboru finansowanych operacji w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka 2007-2013 (k. 611). W druku załącznika wyraźnie zamieszczono te okoliczności które są istotne z punktu widzenia warunków jakie ma spełniać inwestycja by uzyskać wsparcie finansowe i których występowanie lub brak ma stwierdzać opinia o innowacyjności.

W rubryce 1 znajduje się więc zdanie: „Projekt dotyczy inwestycji w aktywa materialne oraz aktywa nie materialne związane z tworzeniem nowego zakładu, rozbudową istniejącego zakładu, dywersyfikacją produkcji zakładu poprzez wprowadzenie nowych dodatkowych produktów lub zasadniczą zmianą dotyczącą procesu produkcyjnego istniejącego zakładu pracy, związanej z zastosowaniem nowych rozwiązań technologicznych prowadzących do powstania i wprowadzenia na rynek nowego lub zasadniczo ulepszonego produktu”, na które opinia ma odpowiedzieć” „tak” lub „nie” (k. 612). Dalej (k. 613) stwierdza się, że „ocenie podlega czy:

- inwestycja polega na zakupie lub wdrożeniu rozwiązania technologicznego, które jest stosowane na świecie przez okres nie dłuższy niż 3 lata lub stopień rozprzestrzenienia zakupywanej lub wdrażanej technologii na świecie w danej branży nie przekracza 15 % oraz

- inwestycja polega na zakupie lub wdrożeniu rozwiązania technologicznego które jest stosowane na świecie nie dłużej niż 1 rok lub stopień rozprzestrzenienia zakupywanej lub wdrażanej technologii na świecie w danej branży nie przekracza 5 %.

Oskarżeni K. R. i Z. G. wiedzieli więc także jakie stwierdzenia opinii o innowacyjności są ważne w procesie konkursowego wyłaniania projektów którym zostanie udzielone finansowe wsparcie nawet jeśli brak podstaw do przyjęcia, że mieli świadomość, że dołączona do wniosku opinia o innowacyjności sporządzona zgodnie z wzorem stanowiła podstawę do uznania spełnienia merytorycznych kryteriów obligatoryjnych: zgodności projektu z celami i zakresem Działania 4.4. tego, że dotyczy on inwestycji początkowej dotyczącej zakupu lub wdrożenia technologii stosowanej na świecie nie dłużej niż 3 lata lub której rozprzestrzenianie na świecie w danej branży nie przekracza 15 %. Opinia o innowacyjności była też podstawą przyznania 21 pkt. w fakultatywnym kryterium merytorycznym dotyczącym jeszcze krótszego występowania technologii na świecie (1 rok) bądź stopnia jej globalnego rozprzestrzenienia (5 %). O takim faktycznie kluczowym znaczeniu omawianego dokumentu dla uzyskania dofinansowania jest mowa nie tylko we wskazanym przez prokuratora przewodniku po kryteriach wyboru projektów finansowanych w tramach (...), ale i w regulaminie przeprowadzania konkursu w ramach tego programu i działania 4.4. (por. Rozdział II § 3 ust. 8 tego regulaminu – k. 439-440).

Stąd rację ma prokurator gdy kwestionuje stanowisko Sądu I instancji, że zawarte w opinii o innowacyjności z 21.07.2008 r. stwierdzenia o stopniu rozprzestrzeniania i czasie występowania na świecie technologii produkcji betonów wysokowartościowych nie miały znaczenia dla oceny wypełnienia kluczowych kryteriów merytorycznych (uzasadnienie str. 85).

Warunkiem finansowania projektu w ramach działania 4.4. (...): Nowe inwestycje o wysokim potencjale innowacyjnym było zastosowanie w projekcie zaawansowanej technologii o dużym w skali światowej poziomie nowości wyrażonym w odpowiednim stopniu rozprzestrzeniania (maksimum 15 %) lub czasie występowania (maksimum 3 lata).

Fakt, że betony (...) i (...) oraz urządzenia do ich wytwarzania i podawania były innowacyjne na poziomie przedsiębiorcy, czy kraju nie jest wystarczającym dla uznania, że dołączone do wniosku (...) (...) pisma (...) sp. z o.o. z 18.07.2008 r., (...) Serwis sp. z o.o. z 7.08.2008 r. nie potwierdzały nieprawdziwych okoliczności istotnych dla przyznania wsparcia jak to czyni Sąd Okręgowy (uzasadnienie str. 79-81).

Prokurator zasadnie podnosi odwołując się do relacji G. K. (1) (k. 2498-2506, 2512-2521, 5003-5007) i zbieżnych z nią zeznań F. W. (k. 1428-1433), że podczas rozmów handlowych ze S. P. (1) nie było mowy o opracowaniu przez firmę (...) i sprzedawaniu spółce (...) nowej konstrukcji urządzenia do pompowania i podawania nowej generacji mieszanki betonowej opartej o nanotechnologię, a tylko o „zwyczajnych” pompach produkowanych przez niemiecką firmę standardowo i takie pompy zostały spółce sprzedane. Oskarżonemu należało tylko na większej mocy pompy (k. 1430). Tak więc mimo, że deklarowaną intencją oskarżonego było nabycie pomp specjalnie przystosowanych do podawania nanobetonu to ani o tym nie mówił osobom od których chciał je zakupić, ani nie kwestionował dostarczonych pomp mimo, że nie miały specjalnej konstrukcji i nie odbiegały od standardowej produkcji firmy (...).

Natomiast w piśmie z dnia 7.07.2008 r. (k. 621-622) sporządzonym przez (...) Centrum (...) (k. 3849), przesłanym przez R. T. – pracownicę (...)u G. K. prezesowi (...) Serwis sp. z o.o. do podpisania (k. 3677-3678, 3695-3698) jest mowa o ofercie opracowania konstrukcyjnego pompy wysokościowej i halowej do pompowania i podawania nowej generacji nanomieszanki.

Konieczne jest zatem ponowne rozważenie kwestii posłużenia się dokumentem nierzetelnym, opisującym nieprawdziwe okoliczności.

Odnosi się to również do oświadczenia firmy (...) sp. z o.o. z 18.07.2008 r. dotyczącego skonstruowania betonowni zawierającej „pionierskie tj. znane i stosowane na świecie przez okres nie dłuższy niż 1 rok rozwiązania w zakresie technologii produkcji mas betonowych w nanotechnologii” (k. 617): nowatorską konstrukcję mieszalnika betonów, prototypowy zintegrowany system dozowania domieszeki dodatków, nowatorski automatyczny, wysokociśnieniowy system mycia mieszalnika, nowatorski system sterowania i automatyki, prototypowy system napędu i sterowania silnikami indukcyjnymi firmy (...).b.H (k. 617-619).

Natomiast Sąd Okręgowy przyjmuje (uzasadnienie str. 79), że węzeł betoniarski oferowany przez spółkę (...) wyposażony był w rozwiązania technologiczne które nie odbiegały „istotnie od rozwiązań jakie stosowane były w innych betoniarniach tej firmy”. Jak wskazano już wyżej innowacyjność na poziomie ogólnym była warunkiem koniecznym uzyskania dofinansowania w ramach Działania 4.4 (...) i nie było wystarczające by nabywany węzeł betoniarski stanowił nowość dla firmy (...) a betony (...) i (...) które miały być w nim produkowane były innowacyjne na poziomie przedsiębiorcy.

Rację ma również prokurator gdy podnosi, że przedmiotem umowy o dofinansowanie (...) (...), a wcześniej wniosku i oświadczenia z 18.07.2008 r. było wykorzystanie w betoniarni (...) nie jakichkolwiek urządzeń firmy (...) ale prototypowego zintegrowanego systemu napędu i sterowania silnikami oraz prototypowego systemu chłodzenia przekładni (k. 541, 542, 619) bo m.in. one miały świadczyć o światowej innowacyjności . Powodem oględzin węzła betoniarskiego (...) (...) było ustalenie, czy są w nim zainstalowane urządzenia firmy (...) wymienione w piśmie (...) z 18.07.2008 r. (k. 1391). Obecny podczas tej czynności Z. T. (1) – dyrektor (...) sp. z o.o. jednocześnie autor pisma wymieniającego urządzenia spółki (...) i ich cechy (k. 617-620) stwierdził po oględzinach linii technologicznej, że są tam zainstalowane dwa napędy przenośnika taśmowego i napęd wózka skipowego firmy (...) (k. 1391, fot. 1 – 7 k. 1393-1396).

Nie chodzi więc o to, że podczas omawianej czynności nie badano „systemów mechanicznych znajdujących się wewnątrz konstrukcji węzła” (uzasadnienie str. 81), ale że autor pisma stwierdzającego zainstalowanie zintegrowanego systemu napędu i sterowania oraz systemu chłodzenia przekładni firmy (...) nie był w stanie wskazać tych nowatorskich systemów, a w miejscu, gdzie miał się znajdować pierwszy z nich nie ma oznaczeń Spółki (...) (fot. 16-24, k. 1400- 1404).

Sąd Okręgowy nie bez racji wskazuje, że skoro betoniarnia została wyprodukowana w Czechach przez M. cz. a tylko sprzedana firmie (...) przez M. Polska, to zeznania I. N. z firmy (...) sp. z o.o. (k. 5078-5079, 1196-1198) mają mniejsze znaczenie ponieważ nie wie on czy i ewentualnie jakie urządzenia kupił czeski producent węzła betoniarskiego w czeskim przedstawicielstwie firmy (...).

M. M. (2) (k. 12436-1441) kierownik działu sprzedaży maszyn i urządzeń branży budowlanej spółki (...) zajmującej się m.in. projektowaniem i budową węzłów betoniarskich po zapoznaniu się z ofertą M., protokołem oględzin i dokumentacją techniczną węzła betoniarskiego sprzedanego firmie (...) nie dostrzegł w nim cech innowacyjności i zauważył, że konstrukcja mieszarki „uniemożliwia indywidualne sterowanie obrotami poszczególnych wałów (k. 1440), co miało, być cechą nowatorskiej konstrukcji inteligentnego mieszalnika betonów (k. 617). Na rozprawie (k. 5079v-5080v) świadek wskazuje na ograniczony zakres swojej wiedzy oraz wglądu w dokumentację techniczną.

Dostrzegając te ograniczenia – podkreślone przez Sąd Okręgowy (uzasadnienie str. 73) – można zauważyć, że niezależnie od swego wykształcenia świadek musiał dysponować szerszymi niż powszechne wiadomościami z zakresu budowy, cech, funkcji urządzeń budowlanych w tym i betonowni skoro kierował działem zajmującym się ich sprzedażą. Wskazywał przecież (k. 1440) na konkretną okoliczność wynikającą z dokumentacji technicznej podważającą występowanie cechy opisanej w oświadczeniu z 18.07.2008 r. i wniosku o dofinansowanie. Możliwość wytworzenia w 2007 r. podobnego węzła betoniarskiego przez firmę (...) tylko jeszcze raz potwierdza zastrzeżenia odnośnie stwierdzeń o światowej innowacyjności betonowni firmy (...) o której mowa i świadomości tego u Z. T. – autora pisma skoro wiedział o tym M. M.. Nie chodzi przecież o nazwanie węzła „innowacyjnym”, „przystosowanym do produkcji nanobetonów”, ale o określone cechy tego urządzenia, jego wyposażenie.

Wydaje się, że wszelkie wątpliwości - o ile powstaną – co do nowatorskich w skali światowej cech betonowni firmy (...) oraz wyposażenia w urządzenia firmy (...) opisane w oświadczeniu z 18.07.2008 r. (k. 617-620) i wniosku o dofinansowanie (...) (...)8 (k. 18-19) mogą wyjaśnić biegli z Katedry Budownictwa Betonowego P.Ł. Zabezpieczona przecież została dokumentacja techniczna węzła betoniarskiego, co umożliwi ocenę, czy jest to „pierwsza na świecie instalacja” zawierająca „pionierskie tj. znane i stosowane na świecie przez okres nie dłuższy niż 1 rok” rozwiązania konstrukcyjne:

- „inteligentnego mieszalnika”,

- „ prototypowego zintegrowanego systemu dozowania domieszek oraz dodatków chemicznych”,

- nowatorskiego, automatycznego, wysokociśnieniowego systemu mycia wnętrza mieszalnika”,

- „nowatorskiego centralnego systemu sterowania i automatyki zakładu produkcji mas betonowych”,

- „prototypowego zintegrowanego systemu napędu i sterowania silnikami indukcyjnymi” firmy (...),

- „prototypowego systemu chłodzenia przekładni walcowych oraz stożkowo-walcowych” firmy (...),

- „innowacyjnego rozwiązania sterowania i komunikowania falownika przez przetwornicę częstotliwości (...) (...),

- „systemu (...)” opracowanego na indywidualne zamówienie firmy (...).

Z tych powodów podzielając zarzuty i wniosek apelacji prokuratora należało uchylić zaskarżony wyrok co do czynu z art. 286 § 1 kk w zw. z art. z art. 294 § 1 kk, art. 297 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk i art. 12 kk opisanego w pkt. VIII części wstępnej zaskarżonego wyroku wobec oskarżonego S. P. (1) oraz czynów z art. 18 § 3 kk w zw. z art. 286 § 1 kk w zw. z art. 294 § 1 kk, art. 297 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk i art. 12 kk opisanych w pkt. IV części wstępnej zaskarżonego wyroku wobec Z. G. w pkt. XVII części wstępnej zaskarżonego wyroku w stosunku do K. R. i w pkt. VI części wstępnej zaskarżonego wyroku w stosunku do Z. T. (1) i sprawę w tej części przekazać do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu.

W sytuacji gdy Sąd I instancji (błędnie) uznał, że projekt objęty wnioskiem (...) (...) spełniał warunki udzielenia wsparcia ze środków publicznych to logicznym było rozważenie odpowiedzialności oskarżonych za dalsze zachowania związane z wykonaniem umowy o dofinansowanie - prawidłowością wniosków o płatności i dołączonych do nich dokumentów. W tym wypadku podania w fakturach nieprawdziwej, zawyżonej wartości pomp do betonu, posłużenia się nimi w staraniach o otrzymanie dofinansowania i uzyskania nadmiernych, nienależnych płatności.

Gdy została uwzględniona apelacja prokuratora aktualizująca konieczność powtórnego rozważenia czy we wniosku o dofinansowanie i dołączonych dokumentach nie zawarto nieprawdziwych stwierdzeń o poziomie innowacyjności warunkujących spełnienie obligatoryjnego kryterium merytorycznego i zatwierdzenie projektu do otrzymania wsparcia to konieczne jest spojrzenie w innej perspektywie na zachowania dotyczące zawyżenia wartości pomp. Jeśli bowiem doszło do wprowadzenia w błąd instytucji wdrażającej odnośnie innowacyjności projektu na poziomie ogólnym to płatność za pompy będące elementem projektu była nienależna w całości a nie tylko w zakresie różnicy między ceną rzeczywistą i ceną wskazaną w fakturze, zaś wniosek o te płatności był tylko dalszym etapem realizacji tego samego działania pod wpływem tego samego zamiaru doprowadzenia do niekorzystnego rozporządzenia mieniem który nie ustał z chwilą zatwierdzenia projektu czy zawarcia umowy ale z momentem wypłaty dofinansowania.

Uchylenie wyroku wobec S. P. (1) w zakresie zachowań opisanych w pkt X i XI części wstępnej zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy w tej części do ponownego rozpoznania było więc niezbędne by rozważyć, czy nie są one elementem czynu opisanego w pkt. VIII obejmującego okres od 28.07.2008 r. do 6.10.2009 r.

3. Sąd Okręgowy oczywiście trafnie zauważa (uzasadnienie str.90-91), że oskarżona W. P. (1) – wspólniczka spółki (...) zajmowała się w niej czynnościami administracyjnymi, finansowymi. Nie uczestniczyła w negocjacjach handlowych, nie zajmowała się produkcją, jej organizowaniem co leżało w gestii S. P. (1). Wyjaśniają o tym zbieżnie oboje ci oskarżeni (k. 2779, 2784, 2843, 2849, 4986v, 2879, 4979v) którym w tej części Sąd Okręgowy dał wiarę czego prokurator nie podważa.

O tym, że w negocjacjach dotyczących zakupu maszyn objętych wnioskiem o dofinansowanie (...) (...) brał udział S. P. (1) a nie jego żona mówią zgodnie Z. T. (1), G. K. (1) i F. W.. Brak więc podstaw by uznać, że oskarżona W. P. (1) wiedziała, iż wniosek i dołączone doń dokumenty zawierające nieprawdziwe treści odnośnie wykorzystania zaawansowanej technologii, a w fakturach sprzedaży pomp umieszczono zawyżone ceny i chciała posłużyć się takimi dokumentami by uzyskać wsparcie finansowe mimo niespełnienia warunków do jego otrzymania.

Prokurator poprzestaje na zakwestionowaniu ustaleń Sądu I instancji i odwołaniu się do tego, że W. P. (1) i S. P. (1) są „długoletnim małżeństwem”, mają do siebie pełne zaufanie i pełny wgląd w dokumentację wspólnie prowadzonej spółki, a oskarżona aktywnie uczestniczyła w procesie dotacyjnym i podpisała umowę nr (...) (...).

Tyle, że z powyższych okoliczności nie wynika, że W. P. (1) miała świadomość, że zaprojektowane masy betonowe (...) i (...) nie są innowacyjne w skali ogólnej, podobnie jak nabywane urządzenia – betoniarnia i pompy do betonu. Dla przypisania przestępstwa konieczna jest pewność, że oskarżony się go dopuścił wynikająca z ujawnionych na rozprawie okoliczności a nie mniejsze czy większe prawdopodobieństwo popełnienia. S. P. (1) inaczej niż jego żona zajmował się w spółce nadzorowaniem merytorycznej działalności, a więc wytwarzania betonu i prowadził negocjacje handlowe z kontrahentami, w tym wypadku firmami (...), W. i M.. W. P. (1) wiedziała, co jasne, o staraniach spółki o uzyskanie dofinansowania z tzw. funduszy unijnych uczestniczyła w spotkaniach z Ł. J. i M. J. z (...) co jeszcze nie dowodzi, że wiedziała, iż projekt nie spełnia warunków dla uzyskania wsparcia, dokumenty zawierają nieprawdziwe istotne dla jego uzyskania treści i chciała się nimi posłużyć by wprowadzić w błąd i doprowadzić instytucję wdrażającą - (...) do niekorzystnego rozporządzenie mieniem. Natomiast dokumentacja firmy (...) nie zawierała treści wskazujących na brak innowacyjności na poziomie światowym, przeciwnie mówiły o nim opinia o innowacyjności oraz oświadczenia firm (...).

Natomiast tylko w kategoriach nieporozumienia można traktować odwołanie się przez prokuratora do sposobu korzystania przez oskarżonych z prawa do zapoznania się z materiałami śledztwa, czy obrony (apelacja str. 16).

Stąd niezasadne okazały się zarzuty prokuratora kwestionującego uniewinnienie oskarżonej W. P. (1) od popełnienia zarzucanych jej czynów.

4. Prokurator zadeklarował zaskarżenie uniewinnienia oskarżonej R. T. od popełnienia czynu z art. 18 § 3 kk w zw. z art. 286 § 1 kk w zw. z art. 294 § 1 kk i art. 297 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk w zw. z art. 12 kk opisanego w pkt. I części wstępnej zaskarżonego wyroku. Zarzucił, że Sąd Okręgowy pomylił reguły finansowania Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka z zasadami rządzącymi Regionalnym Programem Operacyjnym Województwa (...) a nadto podniósł, że z zebranych dowodów wynika, iż pismo z 7.07.2008 r. które oskarżona przesłała do podpisania G. K. (1) nieprawdziwie stwierdzało innowacyjne cechy pomp do betonu. Jak wskazano wyżej (pkt 1 i 2) obie te konstatacje są trafne tyle, że w odniesieniu do omawianego czynu R. T. podobnie jak w wypadku W. P. (1) brak jest koniecznych elementów strony podmiotowej.

W spółce (...) zajmowała się księgowością, gromadzeniem dokumentów potrzebnych do złożenia wniosku o dofinansowanie oraz kontaktami z (...) i (...). Poza sporem jest, że wiedziała, iż dokument który przesłała pocztą elektroniczną do podpisania G. K. (1) zostanie dołączony do wniosku o dofinansowanie (...). (...).

Z zeznań G. K. (1) (k. 2498-2506, 2512-2521, 5003-5007), F. W. (k. 1428-1433), M. J. (k. 5110v-5117v, 5185-5187, 4509-4520), Ł. J. (k. 5187-5189, 4492-4504), wyjaśnień R. T. (k. 4919v-4920,4940v-4943) nie wynika by miała ona świadomość nieprawdziwej treści pisma z 7.07.2008 r. (k. 621) dotyczącej opracowania nowej konstrukcji całego systemu pompowania i podawania na odległość nowej generacji nanomieszanki betonowej gdy faktycznie chodziło o system konwencjonalny sprzedawany przez spółkę na całym świecie. Treść listu z 21.07.2008 r. przesłanego przez oskarżoną drogą elektroniczną do G. K. (1) wraz z właściwym tekstem oświadczenia (k. 3677-3678, 3695-3698) zdaje się wskazywać, że R. T. nie czytała tego oświadczenia z 7.07.2008 r. sporządzonego w (...) (k. 3849) które miał podpisać adresat. R. T. tłumaczy tam, że firma przygotowująca wniosek dotacyjny nie wiedziała o współpracy ze spółką (...) i dlatego przygotowała (tj. w tekście poprzedniego oświadczenia) dane innego producenta pomp (por. też zeznania G. K. – k. 2501). Gdyby przeczytała pierwotne oświadczenie przygotowane w (...) to zauważyłaby, że wymieniono tam innego producenta pomp z którym (...) nie prowadził rozmów i którego (...) Serwis nie jest przedstawicielem.

Tak więc z racji rodzaju czynności wykonywanych w spółce (...), nieuczestniczenia w rozmowach z przedstawicielami (...) Serwis i (...) podczas których ustalono parametry pomp do betonu oskarżona R. T. nie przewidywała i nie godziła się, że pismo z 7.07.2008 r. przesłane do podpisu G. K. (1) opisuje nieprawdziwe cechy technologiczne dostarczanych pomp i że czyniąc tak ułatwia wprowadzenie w błąd instytucję wdrażającą – (...) i doprowadzenie jej do niekorzystnego rozporządzenia mieniem.

5. Apelacje obrońców oskarżonej R. T. kwestionujące przypisanie czynów z pkt II i III części wstępnej zaskarżonego wyroku (art. 18 § 3 kk w zw. z art. 286 § 1 kk w zw. z art. 294 § 1 kk, art. 297 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk i art. 12 kk) podnoszą podobne zarzuty co uzasadnia łączne odniesienie się do nich.

Sąd Okręgowy uznał za niewiarygodne te wyjaśnienia oskarżonej gdy przeczyła wiedzy, że faktury zakupu pomp (...) z 21.08.2009 r. i (...) z 31.08.2009 r. które zaksięgowała poświadczały nieprawdę co do ceny i że czyniąc tak pomagała S. P. (1) we wprowadzeniu w błąd doprowadzeniu do niekorzystnego rozporządzenia mieniem przez instytucję wdrażającą – (...). Uczynił tak dlatego, że były sprzeczne z relacjami G. K. (1) (k.20502,2503,2504, 2513, 5004, 5004v) i potwierdzającą je korespondencją elektroniczną między R. T. a świadkiem (k. 3715-3720, 3758-3786). Tak więc wypowiedzi G. K. (1) nie są ani dowodem jedynym, ani odosobnionym pozbawionym, wsparcia w innych źródłach dowodowych jak to podnoszą obrońcy. Powody dania im wiary Sąd omawia na str. 69-70, 71), a zbieżność tego dowodu z dokumentami wskazuje na str. 92-93 uzasadnienia czyniąc zadość wymogowi art. 424 § 1 pkt. 1 kpk.

Wbrew twierdzeniom apelacji adw. Ł. K. sytuacja G. K. (1) wobec którego zapadł prawomocny wyrok skazujący w trybie art. 343 kpk nie uzasadnia innych wyjątkowych standardów weryfikacji jego relacji. Takie podejście byłoby sprzeczne z zasadą swobodnej oceny dowodów która nie dzieli źródeł dowodowych na mniej, czy bardziej wiarygodne.

Złożenie przez prokuratora wniosku o jakim mowa w art. 335 § 1 kpk nie obliguje sądu do jego uwzględnienia. Warunkiem jest (m.in.) uznanie nie tylko przez prokuratora, ale i Sąd że okoliczności popełnienia przestępstwa nie budzą wątpliwości. Osoba chcąca uzgodnić z prokuratorem skazanie za przestępstwo na określoną karę lub środek karny, a potem uzyskać uwzględnienie takiego wniosku prokuratora przez sąd jest więc zainteresowana mówieniem prawdy, a nie fałszywym pomawianiem o współdziałanie innych osób. Wtedy bowiem może się okazać, że okoliczności popełnienia przestępstwa będą nasuwać zastrzeżenia i prokurator wniosku z art. 335 § 1 kpk nie złoży, lub już złożonego nie uwzględni sąd.

W realiach sprawy G. K. (1) zeznając przed Sądem był już osobą prawomocnie skazaną nie wiadomo więc jaki miałby interes w dalszym nieprawdziwym wskazywaniu na udział w przestępstwie R. T.. Warto dodać, że w wyjaśnieniach ujawnionych na rozprawie ze śledztwa (k. 2498-2506, 2512-2521), świadek podawał okoliczności wskazujące na sprawstwo współpodejrzanych ale i jego przestępcze współdziałanie, a lektura akt sprawy nie pozostawia wątpliwości, że to relacje G. K. (1) w tym postępowaniu, a nie inne dowody skutkowały przedstawieniem mu zarzutów. Ta ostatnia okoliczność tylko utwierdza w trafności przekonania Sądu Okręgowego o wiarygodności wypowiedzi G. K. (1) które cechuje szczegółowość, a co do innych okoliczności okazały się zgodne z zeznaniami F. W. o czym pisze Sąd na str. 71 uzasadnienia. Świadek przecież przyznawał, że specjalistyczne urządzenia które zbył spółce (...) nie miały cech innowacyjności i opisał ustalenia dotyczące rozliczenia transakcji o czym prokurator nie wiedział, a co potem potwierdził przedstawiciel producenta F. W. (k. 1428-1433).

Opisując powody podpisania aneksu do umowy sprzedaży pomp G. K. (1) tłumaczy (k. 2501), że zawarte tam zobowiązanie spółki (...) do nieodpłatnego dostarczenia części zamiennych wartości około 187.000 zł. stanowiło rezultat zsumowania różnicy między cenami pomp w transakcjach między (...) Serwis i firmą (...).m.b.H, a następnie (...) Serwis i (...) oraz cenami sprzedaży używanej pompy R. w transakcjach między (...) i (...) Serwis a następnie (...) Serwis i (...). To o tej ofercie świadek mówił, że nie pamięta czy złożył ją S. P. (1) czy R. T. (k. 2502).

Zupełnie innej okoliczności dotyczy stwierdzenie G. K. (1), że wiedziała o niej R. T. (k. 2502). Chodziło mianowicie o opisywaną przez świadka sytuację wystawienia przez (...) faktury sprzedaży pompy zawierającej zawyżoną o około 100.000 zł. cenę która wraz z kwotą wynikającą z różnicy cen sprzedaży używanej pompy R. była swoistą „nieoprocentowaną pożyczką” dla (...) Serwis spłacaną ratalnie przez świadka.

Potwierdzeniem wiedzy oskarżonej o szczegółach transakcji zakupu pomp do betonu jest opisywana przez świadka sytuacja dotycząca ceny za jaką (...) Serwis miał zakupić od (...) pompy R., potem sprzedał firmie (...), co zostało rozliczone jako część zapłaty za pompy (k. 2503, 25133),

Jak relacjonuje G. K. (1) (k. 2513) zaproponował S. P. (1), że zapłaci za pompy R. 45000 euro, zaś różnicę z ceną ustaloną przez nich wspólnie z F. W. (50.000 euro), przekaże w formie części zamiennych. W odpowiedzi oskarżona R. T. zaproponowała niższą cenę sprzedaży – 35.000 euro i zwrócenie różnicy (...) przez nieodpłatną dostawę części zamiennych, co pośrednio potwierdza wiedzę oskarżonej o szczegółach rozliczeń transakcji zakupu pomp.

Kolejnym argumentem są opisywane przez świadka (k. 2503-2504) okoliczności związane z przedłożeniem mu do podpisania przez R. T. już po dostarczeniu pomp dwóch dokumentów zatytułowanych (...) z 4.05.2009 r. i numerach (...) oraz (...) dotyczących odpowiednio pompy halowej (...) (k. 1239-1242) i pompy wysokościowej (...) (k. 1218-1221). G. K. (1) zwraca uwagę (k. 2503), że numery te zostały nadane zamówieniom automatycznie w firmie (...) kiedy w dniu 22.06.2009 r. wygenerowano tam potwierdzenia zamówień (k. 1207-1209- tłumaczenie – k. 1210-1213, k. 1232-1234 – tłumaczenie k.1235-1238 z tym, że w przełożonych na język polski potwierdzeniach zamówienia błędnie podano rok 2008), a więc nie mogły jeszcze istnieć w dacie 4.05.2009 r. widniejącej na ofertach specjalnych przekazanych mu do podpisania przez R. T..

Ważne jest także to, że aby sporządzić dokumenty zatytułowane „zamówienie specjalne” autor musiał dysponować oryginalnymi potwierdzeniami zamówienia skoro zamieścił właściwy numer zamówienia specyfikację techniczną i wyliczył wyposażenie jak w potwierdzeniu zamówienia. Poza stwierdzeniami o nowej konstrukcji pomp ich specjalnym przystosowaniu, niestandardowych rozwiązaniach wymagających indywidualnych prac konstruktorów (k. 1242, 1221) których brak w potwierdzeniu zamówienia oferta specjalna pompy halowej (...) wymienia cenę 314.900 euro gdy potwierdzenie zamówienia tej samej pompy o takiej samej specyfikacji i wyposażeniu, podpisane przez S. P. (1) w dniu 24.06.2009 r. (k. 1238) przewiduje niższą cenę – 287.700 euro (k. 1235). Wniosek Sądu Okręgowego, że oskarżona, która przecież mówiła G. K. (1), iż oferty specjalne zostaną dołączone do „wniosku o dofinansowanie ze środków unijnych” (k. 2504), była świadoma, że cena pompy halowej została zawyżona z 257.700 euro na 314.900 euro jest trafny. Nie widać przecież innego powodu dla którego S. P. (1) miałby aprobować uiszczenie ceny wyższej niż uzgodniono za taki sam towar.

Wniosek, że R. T. miała świadomość wszystkich szczegółów rozliczeń przy transakcji zakupu pomp do betonu potwierdza treść jej korespondencji z G. K. (1) (k. 371-372 , 3758-3786) do której odwołuje się Sąd Okręgowy (uzasadnienie str. 93).

W dniu 2.09.2009 r. R. T. przesłała świadkowi nie tylko oferty, dokumenty obu pomp, aneks ale i rozliczenie (k. 3764). W tym ostatnim dokumencie znajduje się rachunkowe rozliczenie transakcji kupna pomp do betonu z rozbiciem na poszczególne pompy: (...), (...) oraz używaną firmy (...) w kolejnych kolumnach wskazana jest cena uzgodniona (odpowiednio 340.300 euro, 287.700 euro, 50.000 euro), kwota zafakturowana (odpowiednio 340.300 euro, 314.900 euro, 35.000 euro) i różnica do wybrania (odpowiednio: 0, 27.200 euro, 15.000 euro) i łączna kwota „ do wybrania” 167.003,56 zł. Z przedstawionego dowodu wynika więc, że R. T. znała wszystkie szczegóły rozliczenia transakcji kupna – sprzedaży pomp do betonu, co oznaczało, że w wypadku pompy halowej (...) choć uzgodniono cenę 287.700 euro to w fakturze VAT (...) wystawionej przez (...) (...)s wymieniono kwotę brutto 1581852,91 zł. tj.1296600,75 zł. netto (k. 2386) co odpowiadało 314.900 euro a tym samym cena została zawyżona o 111996 zł. wyliczone przez oskarżoną w cyt. rozliczeniu (zarzut z pkt. III części wstępnej zaskarżonego wyroku).

Oskarżona w spółce (...) zajmowała się sprawami księgowymi i rejestrowała w urządzeniach księgowych wszystkie transakcje firmy, była osobą upoważnioną przez spółkę do kontaktów z instytucją wdrażającą w sprawach związanych ze staraniami o dofinansowanie, wiedziała więc jakie warunki musi spełnić (...) by wnioski o płatności częściowe i końcowe zostały uwzględnione. Informowała przecież G. K. (1), że podpisywane przez niego oferty specjalne są potrzebne by użyć je w staraniach o wsparcie ze środków unijnych. Choć przecież wcześniej złożył on potwierdzenia zamówienia zaaprobowane przez S. P. (1).

Strony w drodze negocjacji w ramach zasady swobody umów mogą ustalać cenę towaru. Tyle, że wówczas – w maju 2009 r. było jasne, że pompy do betonu firmy (...) objęte są umową o dofinansowanie (...) (...) i w wypadku zaakceptowania wniosku o płatność (...) odzyska połowę uiszczonej ceny. Stąd cena ustalona między stronami transakcji nie musiała odpowiadać tej uwidocznionej w fakturze lecz mogła być, jak w tym wypadku, niższa.

Tego przecież dotyczy omawiane rozliczenie sporządzone przez oskarżoną R. T.. Z zapłaconej za pompę halową kwoty 314.900 euro (k. 2380-2381, 2386) (...) otrzymał zwrot połowy w ramach dofinansowania (k. 2443-2444). Odzyskał też różnicę między ceną uzgodnioną (287.700 euro) a uiszczoną na podstawie faktury (314.900 euro) w formie bezpłatnych dostaw części wartości 111.996 zł. (pozostałą część stanowiła różnica w cenie pompy R.).

G. K. (1) zeznaje (k. 2502), że w odniesieniu do drugiej pompy – wysokościowej (...) S. P. (1) zaproponował zawyżenie ceny o 50.000 euro przy jednoczesnym obniżeniu o tę kwotę ceny betonomieszarki (pompo – gruszka) którą (...) zamierzał nabyć i zakupił w 2010 r. już poza systemem dotacji (por. k. 1259-1262, 1263-266, 1267-1271, 1272).

Świadek ten tłumaczy, że oskarżona R. T. wiedziała o tych wszystkich ustaleniach ponieważ była wtedy obecna (k. 5004), co też stanowi odpowiedź na wątpliwości adw. B. C. co do źródeł wiedzy oskarżonej o tych okolicznościach.

Wykonując czynność księgowania faktur VAT (...) z 21.08.2009 r. i (...) z 31.08.2009 r. wystawionych przez (...) (...)s, a dotyczących sprzedaży dwóch (...)/28 (...) i (...) (k. 2372, 2386) oskarżona miała świadomość, że uwidocznione tam ceny nie odpowiadają umówionym przez kontrahentów wartościom urządzeń lecz są wyższe i zawierają w sobie część ceny za pompo-gruszkę oraz części zamienne. Będąc księgową w spółce (...) i osobą wyznaczoną przez firmę do zajmowania się sprawami związanym i ze staraniami o udzielenie wsparcia finansowego i upoważnioną do kontaktów oskarżona wiedziała jakie dokumenty zobowiązany jest złożyć beneficjent by uzyskać dofinansowanie, a więc obok wniosku o płatność kopie dokumentów księgowych potwierdzających poniesione wydatki i dokonanie płatności (por. regulamin konkursu - § 4.4 pkt. 1 lit. a, podobnie umowa o dofinansowanie § 6.1.pkt. 1 lit a. – k. 512-533). Wniosek o płatność końcową (k. 2461-2470) w zestawieniu dokumentów potwierdzających poniesione wydatki objęte wnioskiem (k. 2463) obok danych dokumentu nabytego towaru wymaga wskazania numeru księgowego lub ewidencyjnego. Jasne więc, że R. T. miała także świadomość, że jej czynności polegające na przyjęciu i zaksięgowaniu poświadczających nieprawdę faktur ułatwiały doprowadzenie instytucji wdrażającej do niekorzystnego rozporządzenia mieniem polegającego na wypłaceniu dofinansowania zakupu dwóch pomp do betonu o wysięgu (...) (...) ujętych we wniosku o udzielenie wsparcia (k. 559-560) i umowie (...) 04.04.00-02-999/08 której wniosek jest integralną częścią (§ 16 ust. 5 umowy k. 532). Były bowiem warunkiem koniecznym zaakceptowania wniosku o płatność do wypłaty.

A.. Ł. K. podnosi, że Sąd Okręgowy błędnie ustalił kwotę niekorzystnego rozporządzenia mieniem na 206.000 zł. (czyn z pkt. II części wstępnej wyroku) i 119.996 zł. (czyn z pkt. III części wstępnej wyroku) odpowiadające zawyżeniu cen pomp skoro dofinansowanie, zgodnie z umową, miało wynosić 50 % faktycznie poniesionych wydatków na cele inwestycyjne.

Zarzut ten jest niezasadny. Jak wykazano wyżej projekt objęty wnioskiem a potem umową o udzieleniu wsparcia nie spełniał warunku innowacyjności na poziomie ogólnym, co stanowiło kluczowe kryterium obligatoryjne. Brak więc było podstaw do udzielenia jakiegokolwiek dofinansowania w ramach Działania 4.4 – N. Inwestycje o wysokim potencjale innowacyjnym (...) w tym i z tytułu zakupu pomp do betonu. Z powodu wsparcia nabycia tych urządzeń (...) wypłaciła S. 135.136,17 zł. (k. 2443 w tym pompa halowa 648.300,37, a pompa wysokościowa 703.059, 8 zł.) i cała ta kwota stanowiła niekorzystne rozporządzenie mieniem o jakim mowa w art. 286 § 1 kk.

Od strony podmiotowej trzeba zauważyć, że jak trafnie ustalił Sąd Okręgowy oskarżona R. T. miała świadomość, że wystawione przez (...) faktury VAT sprzedaży tych pomp zawierają nieprawdziwą bo zawyżoną cenę. Jasne więc było dla oskarżonej, że gdyby instytucja wdrażająca – (...) wiedziała o nierzetelności faktur to przecież odmówiłaby dofinansowania w całości, a nie tylko w części przekraczającej rzeczywistą cenę. Wszak przedstawienie fałszywych dokumentów lub oświadczenia w celu uzyskania dofinansowania tak samo jak przedstawienie wniosku o płatność lub załączonych doń dokumentów nie odpowiadających stanowi faktycznemu jest podstawą do wypowiedzenia umowy ze skutkiem natychmiastowym (§ 12 ust. 3 pkt. 5 i 9 umowy (...) (...) – k. 529), a nie miarkowania dofinansowania.

Brak apelacji na niekorzyść R. T. w odniesieniu do omawianych czynów wyklucza (art. 434 § 1 kpk, art. 443 kpk) czynienie ustaleń co do tego, czy oskarżona udzieliła pomocy do niekorzystnego rozporządzenia 648.300, 37 zł. w wypadku czynu opisanego w pkt. III i 703.059, 8 zł. w wypadku czynu opisanego w pkt. II części wstępnej zaskarżonego wyroku.

Zarzuty apelacji obrońców oskarżonej R. T. okazały się niezasadne. Nie budzi wątpliwości, że swoimi zachowaniami opisanym i w pkt. II i III części wstępnej zaskarżonego wyroku wypełniła dyspozycję art. 18 § 3 kk w zw. z art. 286 § 1 kk, w zw. z art. 294 § 1 kk, art. 297 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk i art. 12 kk oraz art. 18 § 3 kk w zw. z art. 286 § 1 kk i art. 297 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk i art. 12 kk. Kary orzeczone wobec oskarżonej R. T. za te przestępstwa, podobnie jak kara łączna nie rażą niewspółmierną surowością. Kary jednostkowe uwzględniają realny stopień społecznej szkodliwości przypisanych występków i nie przekraczają stopnia winy, zaś kara łączna orzeczona na zasadzie asperacji nie traci z pola widzenia relacji podmiotowych i czasowych między realnie zbiegającymi się przestępstwami.

6. Uniewinniając oskarżonych S. P. (1) i W. P. (1) od zarzutów popełnienia przestępstw z art. 286 § 1 i art. 297 § 2 kk w zw. z art. 11 § 2 kk związanych ze staraniami o uzyskanie dofinansowania w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa (...) na lata 2007-2013 (...) – Dotacje inwestycyjne dla (...) wspierające innowacyjność produktową i procesową na poziomie przedsiębiorstwa ( z wyłączeniem projektów z zakresu turystyki (czyny opisane odpowiednio w pkt. IX i XIV części wstępnej zaskarżonego wyroku) Sąd Okręgowy wskazał na następujące okoliczności:

- projekty objęte wnioskami (...) (...) (omówiony wyżej) i (...). (...) (...) nie są tożsame bo odróżnia je lokalizacja, terminy realizacji, zakres rzeczowy inwestycji i rodzaj produktu mimo podobnych sformułowań obu wniosków,

- spółka (...) nie była zobowiązana do poinformowania (...) Instytucji Pośredniczącej o podpisaniu umowy o dofinansowanie (...) (...)8 ponieważ osoby weryfikujące wniosek (...). (...) (...) mogły i powinny się dowiedzieć o złożeniu wcześniejszego wniosku w ramach (...) Działanie 04.04.ponieważ został on zarejestrowany w Krajowym Systemie Informatycznym (...) 07-13, a w dacie złożenia wniosku (1.12.2008 r.) umowa z (...) nie została jeszcze zawarta i procedura konkursowa nie przewidywała uzupełnienia wniosku o te dane zaś zasady oceny wniosku przewidywały sprawdzenie wcześniej realizowanych i zrealizowanych projektów przez co i oskarżeni mieli podstawy sądzić, że oceniający wiedzą o istnieniu wniosku (...) (...) i późniejszym zawarciu umowy,

- wniosek o dofinansowanie w ramach (...) Schemat 1.1. A.2 został przygotowany prawidłowo i nie doszło do naruszenia procedur regulujących starania o wsparcie finansowe (uzasadnienie str. 93-98).

Sąd Okręgowy słusznie więc zwraca uwagę, że projekt ujęty we wniosku o którym mowa spełniał warunki innowacyjności wyznaczone znacznie mniej rygorystycznie niż w wypadku omawianego konkursu dotyczącego Działania 4.4. (...). Jak już to zaznaczono w pkt. 1 niniejszych rozważań w wypadku tego schematu regionalnego programu operacyjnego obligatoryjnym kryterium merytorycznym nie było wykorzystanie zaawansowanej technologii lecz innowacyjność produktowa lub procesowa nowej inwestycji na poziomie wnioskodawcy.

Opinia biegłych z Katedry Budownictwa Betonowego P.Ł. nie pozostawia wątpliwości, że cechę innowacyjności produktowej na poziomie przedsiębiorstwa miał beton drogowo-mostowy (...) wymieniony we wniosku (...). (...). (...) i to zarówno w odniesieniu do betonów wcześniej produkowanych w spółce (k. 5259-5264) jak i betonów wysokowartościowych objętych wnioskiem (...) (...) (k. 5267-5268).

Z kolei uwalniając oskarżonych Z. G., K. R. i J. D. od zarzutu pomocy w wyłudzeniu i przedłożeniu nierzetelnej opinii o innowacyjności z 19.11.2008 r. (odpowiednio czyny opisane w pkt. V, XVIII i XX części wstępnej (zaskarżonego wyroku) Sąd I instancji wskazał (uzasadnienie str. 99-101), że

- opinia o innowacyjności z 19.11.2008 r. nie zawierała nieprawdziwych danych które miałyby istotne znaczenie przy przyznawaniu dotacji z funduszy europejskich jak tego wymaga art. 297 § 1 kk,

- oskarżeni Z. G. i K. R. zapoznali się z opinią i podzielali jej wnioski, a J. D. podpisał ten dokument jako kierujący instytucją z której pismo pochodzi,

- oskarżonym nie można przypisać zamiaru wsparcia innej osoby w popełnieniu przestępstwa.

Prokurator choć deklaruje zaskarżenie wyroku na niekorzyść oskarżonych S. P. (1), W. P. (1), K. R., Z. G. i J. D. także co do wymienionych tu czynów związanych ze staraniami o dofinansowanie z (...) Schemat 1.1.A2 to w zasadzie nie formułuje zarzutów odnośnie tych rozstrzygnięć Sądu I instancji i nie podejmuje próby wykazania wadliwości uniewinnienia oskarżonych od omawianych tu czynów koncentrując się na zarzutach dotyczących wsparcia uzyskanego na podstawie (...) Działanie 04.04.

Jedynym zarzutem odwoławczym który można odnieść do wyliczonych tu rozstrzygnięć jest kwestionowanie opinii biegłych z zakresu technologii i nanotechnologii konstrukcji betonowych i żelbetonowych oraz technologii maszyn do ich produkcji. Niezasadność tego zarzutu została omówiona już w pkt. 2 niniejszych rozważań.

Opinia biegłych w odniesieniu do betonu (...) ujętego w projekcie którego dotyczył wniosek o wsparcie z programu regionalnego wskazuje, że zawiera on roztwór wodny krzemionki koloidalnej (k. 5263) jako dodatek który co prawda jest na świecie stosowany powszechnie (k. 5264) lecz w Polsce nie było wtedy wytwórni stosującej taką domieszkę (k. 5265), a nowości w skali kraju tego produktu jest mowa w opinii o innowacyjności z 19.11.2008 r. (k. 285- 289).

W wypadku czynu z art. 18 § 3 kk w zw. z art. 297 § 1 kk w zw. z art. 12 kk opisanego w pkt. VII części wstępnej zaskarżonego wyroku zarzuconego oskarżonemu Z. T. (1) sytuacja jest o tyle inna, że prokurator zarzuca obrazę art. 424 § 1 kpk polegającą na niewskazaniu w uzasadnieniu wyroku jakie fakty uznał za udowodnione za jakie nie i na jakich dowodach się oparł uniewinniając oskarżonego.

Zarzut ten jest bezzasadny. Ustalenia faktyczne dotyczące wymienionego wyżej czynu zawarte są na str. 20 i 24 uzasadnienia. Na str. 66-67 Sąd I instancji przedstawił ocenę wyjaśnień Z. T. (1), a na str. 79-80 i 86 powody uniewinnienia od czynu z art. 18 § 3 kk w zw. z art. 297 § 1 kk w zw. z art. 12 kk opisanego w pkt. VII części wstępnej wyroku Sądu Okręgowego.

Uwagi tego Sądu odnośnie wymogu innowacyjności na poziomie wnioskodawcy o ile były oczywiście nietrafne w odniesieniu do wniosku o udzielenie wsparcia z (...) (...) to odpowiadały obniżonym warunkom innowacyjności w ramach (...) (...).

Z opinii biegłych wynika (k. 5265), że węzeł betoniarski którym spółka dysponowała przed staraniami o dofinansowanie nie był w stanie produkować betonu (...) zawierającego mikrokrzemionkę w formie zawiesiny w czasie formułowania oferty z 14.10.2008 r. (k. 2687-2689) i złożenia wniosku o wsparcie. Betoniarnia (...)była więc dla (...)u nowością którą nie dysponowali niezbędną do produkcji innowacyjnego w skali wnioskodawcy betonu wysokowartościowego (...) w projekcie, co było wystarczające do spełnienia kryterium kluczowego. Warto też zwrócić uwagę, że węzeł betoniarski o którym mowa w ofercie z 14.10.2008 r. faktycznie nie został wyprodukowany i dostarczony spółce (...), inaczej niż węzeł wymieniony w piśmie z dnia 18.07.2008 r. zaś oskarżony Z. T. (1) zapewnia, że betoniarnia ta miała mieć cechy wymienione w tej ofercie.

Względy powyższe przesądziły o nieuwzględnieniu omawianej tu części apelacji prokuratora.

7. Zarzut obrazy art. 18 § 2 kk w zw. z art. 233 § 1 kk podniesiony w apelacji obrońcy oskarżonego S. P. (1) jest zasadny.

Warto w tym miejscu przytoczyć niekwestionowane, trafnie ustalone okoliczności w jakich doszło do zachowań które były podstawą przypisania oskarżonemu S. P. (1) występku z art. 18 § 2 kk w zw. z art. 233 § 1 kk (pkt IX części rozstrzygającej zaskarżonego wyroku).

W trakcie śledztwa w sprawie nieprawidłowości związanych z ubieganiem się przez spółkę (...) o udzielenie wsparcia ze środków publicznych w ramach programów operacyjnych współfinansowanych ze środków funduszy Unii Europejskiej G. K. (1) został wezwany w charakterze świadka.

Firma (...) kierowana przez G. K. (1) była dostawcą pomp objętych umową o dofinansowanie UDA. (...) (...), i świadek podpisał nieprawdziwe oświadczenie o innowacyjnych właściwościach pomp dołączone do wniosku spółki (...) o udzielenie wsparcia.

W sierpniu 2010 r. podczas rozmowy dotyczącej powodów wezwania S. P. (1) kierujący firmą (...) powiedział by G. K. (1) nieprawdziwie zeznał, że sprzedane pompy do betonu miały specjalne cechy konstrukcyjne a tłoki zbudowane były ze stali lepszej jakości (k. 2500, 2501, 5004v) G. K. (1) nie złożył zeznań o sugerowanej treści (por. k. 1181-1189, 1200-1206, 1302-1312) i zaprzeczył (k. 2500) by słowa oskarżonego przekonały go do takiego przedstawienia właściwości urządzeń.

W tamtym czasie wobec S. P. (1) nie wydano jeszcze postanowienia o przedstawieniu zarzutów, choć zważywszy na przedmiot postępowania przygotowawczego i rolę w spółce (...) był on z pewnością osobą podejrzewaną o popełnienie przestępstw przeciwko mieniu i obrotowi gospodarczemu związanych z ubieganiem się o dofinansowanie z Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka 2007-2013 i Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa (...) na lata 2007-2013.

Wydaje się natomiast, że zgromadzone w tamtym czasie dowody nie stwarzały wystarczających przesłanek do formułowania takiej oceny w stosunku do G. K. (1) (por. rozważania z pkt. 5 niniejszego uzasadnienia). Dopiero w następstwie złożenia zeznań stał się on podejrzanym w tym postępowaniu, a potem oskarżonym (k. 2492-2494).

Niewątpliwie zachowanie do którego S. P. (1) nakłaniał świadka miało znaczenie dla obrony obu mężczyzn. Służyło bowiem uniknięciu odpowiedzialności za wprowadzenie w błąd instytucji wdrażającej - (...) co do poziomu innowacyjności nowej inwestycji poprzez posłużenie się nierzetelnymi dokumentami ( w tym wypadku pismem z 7.07.2008 r.) i doprowadzenie do niekorzystnego rozporządzenia środkami publicznymi (S. P.) oraz za pomoc do tego oszustwa polegającą na podpisaniu pisma z 7.07.2008 r. stwierdzającego nieprawdziwie innowacyjność oferowanych urządzeń, które zostało dołączone do wniosku o wsparcie finansowe (G. K.). Ta innowacyjność na poziomie światowym była obligatoryjnym (kluczowym) kryterium merytorycznym warunkującym zakwalifikowanie wniosku do udzielenia dofinansowania w ramach Działania 4.4.: Nowe inwestycje o wysokim potencjale innowacyjnym Program Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka 2007-2013.

Problem skutkowego, lub bezskutkowego charakteru podżegania ma w tej sprawie, w kontekście rozstrzygnięcia Sądu odwoławczego znaczenie drugorzędne.

Dlatego tylko na marginesie rozważań Sądu Okręgowego (uzasadnienie str. 102) można zauważyć, że podżeganie jest nie tyle formą zjawiskową przestępstwa, co jego osobnym typem wyposażonym we własne znamiona które składają się te stałe wymienione w art. 18 § 2 kk oraz zmienne zamieszczone w odpowiednim przepisie części szczególnej (lub pozakodeksowym) określającym typ czynu zabronionego którego dotyczy nakłanianie.

Tak zdefiniowane znamiona podżegania nie obejmują wykonania czynu zabronionego przez osobę nakłanianą. Efektem (skutkiem) nakłaniania ma być natomiast zmiana w sferze psychiki podżeganego (bezpośredniego wykonawcy) polegająca na podjęciu decyzji popełnienia czynu zabronionego (por. uchwałę składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z 21.10.2003 r., I KZP 11/03 OSNKW 2003 r. z. 11-12, poz. 89). W sytuacji gdy adresat podżegania mimo ukończenia zabiegów osoby nakłaniającej nie powziął jak G. K. (1) decyzji popełnienia czynu zabronionego wyobrażonego przez podżegacza można mówić jedynie o usiłowaniu dokonania tej postaci niesprawczego współdziałania (por. wyrok tut.Sądu Apelacyjnego z 14.02.2013 r., II A Ka 1/13, LEX nr 129595).

Przechodząc do zasadniczego nurtu rozważań wypada zacząć od stwierdzenia, że „prawo do obrony obejmuje wszelkie czynności podejmowane w interesie oskarżonego, które zmierzają do odparcia oskarżenia lub oddalenia roszczenia cywilno-prawnego albo odpowiedniego zmniejszenia odpowiedzialności jak i do zmniejszenia wszelkich uciążliwości procesowych” (K.Marszał „Proces Karny”, Katowice 1997 r. str. 82).

Jako jedno z podstawowych praw człowieka związanych z procesem karnym znajduje oparcie w Konstytucji RP (art. 42 ust. 2) i traktatach międzynarodowych: Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności (art. 6) i Międzynarodowym Pakcie Praw Obywatelskich i Politycznych (art. 14 ust. 3).

Prawo do obrony będące elementem szerszego prawa do rzetelnego procesu musi być rzeczywiste i skuteczne, a nie teoretyczne lub iluzoryczne tym bardziej, że ma charakter gwarancyjny.

W ustawie procesowej zasadę prawa do obrony wyraża art. 6 kpk. Mieści się w nim m.in. uprawnienie oskarżonego do składania wyjaśnień bez obowiązku mówienia prawdy (art. 233 kk). do milczenia w wybranym przez siebie zakresie (art. 175 § 1 kpk), oraz wolność do dowodzenia niewinności i dostarczania dowodów na swoją niekorzyść (art. 74 § 1 kpk).

Prawo do milczenia i wolność od samooskarżenia nie zostały wprost wyrażone w Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności (EKE) Europejski Trybunał Praw Człowieka wywodzi istnienie tych gwarancji z istoty pojęcia rzetelnego postępowania (por. orzeczenie z 8.02.1996 r. RJD 1996 w sprawie John Murray przeciwko Wielkiej Brytanii w M.A.Nowicki Europejska Konwencja Praw Człowieka. Wybór orzecznictwa, Warszawa 1998 str. 188-189).

Natomiast Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych gwarantuje prawo do nieprzymuszenia do zeznawania przeciwko sobie lub do przyznawania się do winy (art. 14 ust. 1 lit. g), a więc w zakresie szerszym niż wynikający z literalnego brzmienia, czy art. 74 § 1 kpk (por. uchwałę Sądu Najwyższego z 20.09.2007 r. I KZP 26/07, OSNKW 2007 r. z. 10, poz. 71 i cyt. tam piśmiennictwo bo zapewniający wolność od samooskarżenia każdemu uczestnikowi postępowania karnego wezwanemu do złożenia oświadczenia i to od chwili popełnienia czynu zabronionego. Taki sam początkowy moment działania omawianych standardów wskazuje Trybunał w Strasburgu (por. orzeczenia powołane w cyt. uchwale Sądu Najwyższego).

Wzgląd na realność i skuteczność prawa do obrony oraz wykładanie przepisów procedury zgodnie z normami Konstytucji i traktatowymi przekonuje o konieczności powiązania wynikających z tego prawa gwarancji z momentem popełnienia czynu zabronionego a nie z formalnym, statusem potencjalnego podejrzanego, czy wszczęciem postępowania (por. wyrok Sądu Najwyższego z 17.10.2012 r. IV KK 49/12 LEX nr 1231601, wyrok tut. Sądu Apelacyjnego z 6.12.2012 r., II A Ka 351/12, LEX nr 1322095). Okoliczność, że G. K. i S. P. nie byli jeszcze wtedy podejrzanymi nie pozbawiały ich prawa do obrony.

Ugruntowane jest stanowisko Sądu Najwyższego, „że nie popełnia przestępstwa składania fałszywych zeznań osoba, która umyślnie składa nieprawdziwe zeznania dotyczące okoliczności mających znaczenie dla realizacji jej prawa do obrony” (wyrok Sądu Najwyższego z 22.11.2012 r., V KK 265/12, LEX nr 123103 cyt, w apelacji obrońcy oskarżonego S. P., wyrok Sądu Najwyższego z 17.10.2012 r., IV KK 99/12, LEX nr 1231601, wyrok Sądu Najwyższego z 30.06.2009 r. V KK 25/09 LEX nr 51071m cyt, już uchwała Sądu Najwyższego z 20.09.2007 r., I KZP 26/07, OSWNKW 2007, z.10, poz. 71, uchwała Sądu Najwyższego z 20.06.1991 r. I KZP 12/91, OSNKW 1991 r. z. 10-12, poz. 46).

Najczęściej uzasadnieniem wyłączenia odpowiedzialności takiej osoby za przestępstwo z art. 233 § 1 kk jest działanie w ramach uprawnień lub obowiązków – prawa do obrony, a w szczególności prawa do milczenia i wolności pod samooskarżenia (por. cyt. uchwałę Sądu Najwyższego z 20.09.2007 r. I KZP 26/07 i wyrok tego Sądu z 22.11.2012 r., V KK 265/12).

Nie budzi więc wątpliwości, że G. K. (1) zeznając 6.09.2010 r. 10.09.2010 r. i 27.09.2010 r. o okolicznościach podpisania oferty innowacyjnych pomp do betonu oraz sprzedaży tych pomp znalazł się w sytuacji kontratypowej. Jako świadek był zobligowany do mówienia prawdy (art. 233 § 1 kk) a opisywał zdarzenia za udział w których groziła mu odpowiedzialność karna, zaś jako współdziałający w przestępstwie miał prawo do nieujawniania okoliczności obciążających go (art. 74 § 1 kk).

Rację ma obrońca S. P. (1) wskazując, że w zakresie tych okoliczności zeznając nieprawdę (np. wskutek namowy tego oskarżonego) świadek G. K. (1) postępowałby legalnie bo w ramach prawa do obrony (art. 6 kpk, art. 74 § 1 kpk, art. 175 § 1 kpk).

Wynikające z cyt. wyżej orzeczeń rozumienie prawa do obrony prowadzące do poszerzenia ram czasowych, przedmiotowych i podmiotowych obszaru na jaki rozciągają się procesowe regulacje konkretyzujące prawo do obrony (wolność od samooskarżenia, prawo do milczenia) tym wyraziściej stawia problem jego granic.

W uchwale z 11.01.2006 r. ( I KZP 49/05, OSNKW 2006 r. z. 2, poz. 12) Sąd Najwyższy zauważa, że „obrona oskarżonego nie może być realizowana bez ograniczeń, per fas et nefas, lecz musi ona mieścić się w granicach określonych przepisami prawa. Zarówno sama konstrukcja obrony jako działalności procesowej oraz prawa do obrony są bowiem instytucjami prawnymi, przeto mogą być realizowane za pomocą środków i sposobów prawem przewidzianych (prawnie dopuszczalnych) i jedynie to prawo może ewentualnie dopuścić pewien zakres „nefas” czyli „niegodziwości” określonych działań obrończych. Takim mogącym zawierać elementy niegodziwe tolerowanym środkiem obrony jest możliwość swobodnego kształtowania oświadczeń dowodowych służących realizowaniu swojej obrony bez ponoszenia odpowiedzialności karnej za ich nieprawdziwą treść (art. 233 § 1 kk, art. 6 kpk, art. 74 § 1 kpk. art. 175 § 1 kpk).

Jednak prawo do obrony (art. 6 kpk) wrażające się m.in. w swobodzie wypowiedzi co do czynu zabronionego mogącego być przedmiotem zarzutu i gwarantujące niekaralność za ich treść „nie legalizuje innych zachowań oskarżonego o znamionach czynu zabronionego choćby zmierzały do uniknięcia bądź złagodzenia odpowiedzialności karnej” (wyrok Sądu Najwyższego z 9.02. 2004 r., VKK 194/03, OSNKW 2004 r., z. 4 poz. 42).

Popełnienie przestępstwa nie może przecież prowadzić do bezkarności sprawcy podejmującego zachowania wypełniające znamiona czynów zabronionych a motywowane chęcią uniknięcia odpowiedzialności karnej czy ograniczenia jej.

W takim razie zachowanie oskarżonego S. P. (1) polegające na nakłanianiu G. K. (1) do składania fałszywych zeznań po to by uniknąć odpowiedzialności karnej za przestępstwo oszustwa wykraczało poza granice jego prawa do obrony.

Sąd Apelacyjny nie podziela wyrażonego w apelacji poglądu o indywidualnym charakterze przestępstwa z art. 233 § 1 kk. (por. str. 8 apelacji i cyt. tam poglądy doktryny). Odmienny, trafny pogląd wyraził Sąd Najwyższy w uchwale składu 7 sędziów z 22.01.2003 r. I KZP 39/02 (0SNKW 2003 r. z. 1-2, poz. 1) odwołując się do cyt. w uchwale racji prezentowanych przez innych przedstawicieli doktryny. Uściślając za Komentarzem do K.K. Część szczególna T.II pod red. M.Królikowskiego i R.Zawłockiego, C.H. Beck 2013, (nb 20 do art. 233 kk), że chodzi o tzw. przestępstwo własnoręczne (indywidualne co do czynu), które może popełnić każda osoba zdatna do ponoszenia odpowiedzialności karnej która znajduje się w określonej w przepisie sytuacji tj. składania zeznań (podobnie K.K. Komentarz, R.Stefański, CH Beck 2013 r. nb 31 do art. 233 kk).Na podmiot przestępstwa wskazuje użyty w art. 233 § 1 kk zaimek „kto”. Natomiast dalsze wyrażenie „składając zeznanie mające służyć za dowód w postępowaniu sądowym lub innym postępowaniu prowadzonym na podstawie ustawy” stanowi okoliczność modalną charakteryzującą sytuację w jakiej złożenie fałszywych zeznań stanowi przestępstwo.

Zatem G. K. (1) mimo potencjalnej możliwości stania się podejrzanym, mógł być adresatem nakłaniania do składania fałszywych zeznań.

Zgodnie z zasadą indywidualizacji odpowiedzialności karnej (art. 20 kk) każdy ze współdziałających odpowiada w granicach swej umyślności lub nieumyślności. Tak więc odpowiedzialność za podżeganie jest niezależna od zachowania bezpośredniego sprawcy, a zatem i od tego czy będzie on ponosił odpowiedzialność.

Sygnalizowano już wyżej charakter podżegania jako osobnego typu czynu zabronionego, wyposażonego we własne znamiona podmiotu, przedmiotu, strony podmiotowej i przedmiotowej opisane w art. 18 § 2 kk oraz odpowiednim przepisie części szczególnej Kodeksu Karnego (ustaw pozakodeksowych) określających czyn zabroniony którego dotyczy podżeganie.

Znamię czasownikowe strony przedmiotowej przestępstwa podżegania wyrażone jest tylko przez „nakłanianie” uzupełnione o opis czynu zabronionego dookreślającego przedmiot nakłaniania. Zachowania wymienione w przepisie części szczególnej (pozakodeksowym) nie są więc znamionami czynnościowymi podżegania.

Normatywny kształt typu czynu zabronionego podżegania obejmuje charakterystykę czynu zabronionego na którego popełnienie nakierowane jest nakłanianie nie jako zmianę w świecie zewnętrznym, ale jako wyobrażenie w psychice podżegacza pożądanego, ale przyszłego i niepewnego stanu rzeczy (por. K.K. Część ogólna Komentarz pod red. A.Zolla t. I, Zakamycze 2004, tezy 123-127).

W odniesieniu do podżegania do składania fałszywych zeznań urzeczywistnienie odnosi się do nakłaniania bezpośredniego wykonawcy by powziął decyzję zrealizowania uświadomionego przez podżegającego normatywnego kształtu czynu zabronionego tj. złożenia przez podżeganego fałszywych zeznań mających służyć za dowód w postępowaniu sądowym lub innym postępowaniu prowadzonym na podstawie ustawy. Znamiona opisane w art. 233 § 1 kk występują tu jako wyobrażony przez podżegacza stan którego chce, a nie jako zmiana w świecie zewnętrznym zrealizowana przez osoby zeznające fałszywie.

Strona podmiotowa podżegania polega na umyślności w formie zamiaru bezpośredniego obejmującego czynność nakłaniania i jego przedmiot wyobrażenie pożądanego zachowania bezpośredniego wykonawcy jako wypełniającego znamiona konkretnego czynu zabronionego (por. Kodeks karny Komentarz pod red, R.Stefańskiego, CH Beck 2013 r. teza 103 do art. 18 kk i cyt. tam poglądy doktryny).

W realiach sprawy oskarżony S. P. (1) w czasie rozmowy z G. K. (1) dotyczącej podania podczas przesłuchania nieprawdy o cechach konstrukcyjnych pomp miał świadomość (na co trafnie zwraca uwagę obrońca), że G. K. (1) może stać się podejrzanym o czyn zabroniony popełniony we współdziałaniu ze S. P. (1) (podobnie zresztą, jak ten oskarżony). Zwłaszcza gdy przedstawi prawdziwe okoliczności sprzedaży pomp i podpisania oświadczenia z 7.07.2008 r. o ich innowacyjnych właściwościach.

Przedmiotem nakłaniania było więc realizowanie przez G. K. (1) określony sposób prawa do obrony (art. 6 kpk) przysługującego mu już od momentu udzielenia pomocy, do wyłudzenia wsparcia finansowego. Prawo to wyraża się m.in. w możliwość swobodnego kształtowania oświadczeń dowodowych służących uniknięciu samooskarżenia. Proponowany przez S. P. (1) sposób obrony nakierowany na uniknięcie odpowiedzialności karnej za popełniony czyn był dla potencjalnego podejrzanego legalny ponieważ mieścił się w opisanych wyżej ramach realizacji prawa do obrony gwarantowanego w art. 6 kpk, art. 74 § 1 kpk, i 175 § 1 kpk oraz wymienionych wyżej przepisach konstytucji RP i traktatach międzynarodowych.

Wyobrażone przez oskarżonego zachowanie adresata nakłaniania nie wy-pełniło więc przedmiotowych znamion typu czynu zabronionego z art. 233 § 1 kk z powodu braku uświadomienia okoliczności modalnych precyzujących sytuację w jakiej ma miejsce zabronione zachowanie bezpośredniego sprawcy a dotyczących składania oświadczeń dowodowych mających służyć za dowód w postępowaniu sądowym. Tymczasem działanie G. K. (1) wyobrażone przez oskarżonego S. P. (1) miało polegać na obronie przed ujawnieniem popełnienia –przez osobę podżeganą – potencjalnego podejrzanego przestępstwa pomocnictwa do oszustwa poprzez podawanie nieprawdziwych informacji o okolicznościach tego czynu.

W świadomości oskarżonego podżegany nie znajdował się w sytuacji świadka składającego zeznania mające służyć za dowód w postępowaniu sądowym lecz w pozycji przyszłego podejrzanego który unikając samodenucjacji podaje fałszywe okoliczności transakcji by nie ponosić odpowiedzialności karnej za popełnione przestępstwo. Wyobrażone przez S. P. (1) zachowanie przyszłego podejrzanego mające znaczenie dla obrony osoby podżeganej nie było więc czynem zabronionym lecz legalnym działaniem, co trafnie zauważa obrońca oskarżonego.

Nie popełnia więc występku podżegania do fałszywych zeznań (art. 18 § 2 kk w zw. z art. 233 § 1 kk) nakłaniający inną osobę do zeznania nieprawdy lub zatajenia prawdy o okolicznościach dotyczących jej zachowania stanowiącego czyn zabroniony.

Stąd zarzuty i wniosek apelacji obrońcy oskarżonego S. P. (1) był zasadny co uwzględniając należało zmienić zaskarżony wyrok w części dotyczącej przypisania przestępstwa z art. 18 § 2 kk w zw.z art. z art. 233 § 1 kk i uniewinnić oskarżonego od popełnienia tego czynu (art. 437 § 2 kpk, art. 414 § 1 kpk).

8. Z tych wszystkich powodów zarzuty apelacji prokuratora były częściowo zasadne podobnie jak te zawarte w apelacji obrońcy oskarżonego S. P. (1). Odmiennie należało ocenić zarzuty apelacji obrońców oskarżonej R. T..

Powyższe skutkowało uchyleniem wyroku co do oskarżonych K. R., S. P. (1), Z. G. i Z. T. (1) odnośnie zarzucanych im czynów związanych ze wsparciem udzielonym w ramach (...). (...). i przekazaniem sprawy w tej części do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji (art. 437 § 2 kpk).

Orzekając powtórnie Sąd Okręgowy uwzględni uwagi zawarte w pkt. 1, 2 niniejszego uzasadnienia unikając wskazanych tam błędów, rozważy jakie reguły kierowały konkursem w ramach (...). 2007-2013. (...)., jaki poziom innowacyjności był kluczowym kryterium merytorycznym, czy projekt przedstawiony we wniosku (...) 04.04.00-02-009/08 spełniał te warunki. W wypadku wątpliwości co do charakteru technologii, wyposażenia betoniarki, czy jej innowacyjności możliwe będzie skorzystanie z uzupełniającej opinii biegłych z Politechniki (...).

Po przeprowadzeniu postępowania dowodowego przy szerokim wykorzystaniu możliwości z art. 442 § 2 kpk i wszechstronnym rozważeniu ujawnionych okoliczności Sąd wyda stosowne rozstrzygnięcie.

O kosztach sądowych w części uniewinniającej od czynu z art. 18 § 2 k.k. w zw. z art. 233 § 1 k.k. orzeczono na podstawie art. 632 pkt. 2 kpk, a w zakresie nieuwzględnionej apelacji prokuratora na podstawie art. 633 kpk.

Rozstrzygnięcie o kosztach postępowania odwoławczego związanego z nieuwzględnionymi apelacjami oskarżonej R. T. oparto na podstawie art. 633 kpk i art. 627 kpk.