Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 grudnia 2013 r.

Sąd Okręgowy w Kielcach II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

Przewodniczący: SSO Małgorzata Klesyk

Sędziowie: SO Teresa Strojnowska

SO Monika Gądek-Tamborska (spr.)

Protokolant: protokolant sądowy Agnieszka Baran

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 17 grudnia 2013 r. w K.

sprawy z powództwa Spółdzielni Mieszkaniowej (...)

w S.

przeciwko B. K., A. K.iM. K.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanej B. K.

od wyroku Sądu Rejonowego w Starachowicach

z dnia 28 czerwca 2013 r., sygn. I C 114/13

uchyla zaskarżony wyrok w całości, znosi w całości postępowanie przed Sądem Rejonowym w Starachowicach i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania apelacyjnego.

Sygn.akt II Ca 1238/13

UZASADNIENIE

W sprawie I C 82/13 rozpoznawanej przed Sądem Rejonowym w Starachowicach z powództwa Spółdzielni Mieszkaniowej (...)w S.przeciwko B. K., A. K., M. K.o zapłatę ( podlegającej rozpoznaniu w postępowaniu zwykłym), na rozprawie w dniu 25 stycznia 2013 roku pełnomocnik powoda r.pr. W. G.rozszerzył powództwo o zapłatę dalszej kwoty 5.929,49zł, doręczając pismo procesowe zawierające rozszerzenie powództwa obecnemu pełnomocnikowi pozwanych B. K.i A. K.. M. pozwany M. K.nie był obecny na rozprawie (k.2). Postanowieniem ogłoszonym na tejże rozprawie Sąd wyłączył ze sprawy pismo procesowe w przedmiocie rozszerzenia powództwa i przedstawił Przewodniczącemu Wydziału celem nadania stosownego biegu (k.3). Przewodniczący Wydziału zadekretował przedmiotowe pismo jako powództwo o zapłatę (k.1). Zarządzeniem z dnia 30 stycznia 2013 roku pozew został zwrócony jako nieopłacony (k.23). Po uiszczeniu opłaty od pozwu, zarządzeniem z dnia 13 lutego 2013 roku uchylono zarządzenie z dnia 30 stycznia 2013 roku, wpisano sprawę pod nowy numer w repertorium C, sygn.I C 114/13. O rozprawach w dniach 2 kwietnia 2013 roku, 21 maja 2013 roku i 21 czerwca 2013 roku zawiadamiani byli pełnomocnik powoda r.pr. W. G.z powołaniem na pełnomocnictwo złożone w sprawie I C 82/13 oraz pozwani osobiście. Nadto na rozprawie w dniu 2 kwietnia 2013 roku ustnie do protokołu rozprawy pełn. powoda rozszerzył powództwo o żądanie zasądzenia odsetek ustawowych od dochodzonej należności od dnia doręczenia odpisów pozwu (k.39).

Sąd Rejonowy w Starachowicach wyrokiem z dnia 28 czerwca 2013 roku (zaocznym w stosunku do A. K.i M. K.) w sprawie sygn.I C 114/13 z powództwa Spółdzielni Mieszkaniowej (...)w S.przeciwko B. K., A. K., M. K.o zapłatę, zasądził solidarnie od pozwanych na rzecz powoda kwotę 5929,49zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 13 marca 2013 roku do dnia zapłaty oraz kwotę 1514zł tytułem kosztów procesu, oddalił powództwo w pozostałej części, nadał wyrokowi w zakresie należności głównej wraz z odsetkami rygor natychmiastowej wykonalności względem M. K.i A. K.. W uzasadnieniu wyroku Sąd Rejonowy wskazał, sprawa I C 114/13 jest kontynuacją w zakresie rozszerzonego roszczenia sprawy I C 82/12 oraz, że nawiązuje do ustaleń faktycznych z tej sprawy. Sąd I instancji ustalił, że B. K.uchwałą Rady Nadzorczej Spółdzielni wykluczona została z grona członków Spółdzielni. Nadal zajmowała lokal numer (...)znajdujący się w budynku przy ul. (...)w S.wraz z dziećmi A. K.i M. K.. W okresie od kwietnia 2011 roku do 31 grudnia 2012 roku pozwani nie uregulowali kwoty 5929,49zł, w skład której wchodziły czynsz, należności za wodę, podgrzanie wody. Sąd Rejonowy przyjął, iż powodowa Spółdzielnia wykazała zestawieniami należności, nie kwestionowanymi pod względem rachunkowym przez pozwanych, iż pozwali zalegają z opłatami na kwotą objętą żądaniem pozwu, co uzasadniało uwzględnienie powództwa w tym zakresie w oparciu o przepis art.225k.c. w zw. z art.224§2k.c.. Pozwana B. K.nie wykazała, aby dokonała nadpłaty czynszu przed 2006 rokiem, ani by doszło do nierzetelnego księgowania wpłat lub księgowania ich jako zadłużenia czynszowego. O odsetkach orzeczono na podstawie art. 481k.c., zasądzając je od dnia 13 marca 2013 roku tj. po upływie tygodnia od doręczenia odpisu pozwu, co nastąpiło 13 marca 2013 roku. Wobec pozwanych M. K.i A. K.wyrok ma charakter wyroku zaocznego. Rozstrzygniecie o kosztach procesu Sąd Rejonowy oparł o przepis art.98§1k.p.c..

Apelację od powyższego wyroku wniosła pozwana B. K., zaskarżając wyrok w całości i zarzucając sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z zebranymi materiałami dowodowymi. Pozwana wskazała, że powstała nadpłata czynszu w Spółdzielni w kwocie 5800zł, która została zaksięgowana w formie niedopłaty czynszu i naliczanych odsetek.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Postępowanie przed Sądem I instancji dotknięte jest nieważnością.

Zgodnie z przepisem art. 378 § 1 k.p.c. sąd drugiej instancji bierze pod uwagę z urzędu nieważność postępowania. Jedną z przesłanek nieważności jest pozbawienie strony możności obrony swych praw (art. 379 pkt 5 k.p.c.). Polega ona na tym, że strona na skutek wadliwości procesowych sądu lub strony przeciwnej nie mogła brać i nie brała udziału w postępowaniu lub jego istotnej części, jeżeli skutki tych wadliwości nie mogły być usunięte na następnych rozprawach przed wydaniem w danej instancji wyroku (por. wyroki Sądu Najwyższego: z 10 maja 1974 r., II CR 155/74, OSP 1975/366, z 10 maja 2000 r., III CKN 416/98, OSNC 2000/12/220 i z dnia 10 lipca 2002 r., II CKN 822/00). W przypadku gdy strona jest reprezentowana przez pełnomocnika procesowego, to tej osobie należy dokonywać doręczeń (art. 133 § 3 k.p.c.). Jeżeli strona ustanowiła pełnomocnika procesowego, sąd zawiadamia o terminie posiedzenia jawnego tylko tego pełnomocnika (por. np. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 września 1982 r., II CR 177/82, OSP 1983/6/122). Naruszenie zaś prawidłowego sposobu doręczenia pozbawione jest skutków prawnych i należy je uważać za niebyłe. Uchybienia procesowe względem pełnomocnika są równoważne takim uchybieniom względem strony.

W postępowaniu przed Sądem I instancji zarówno powód, jak również pozwani B. K.i A. K.reprezentowani byli przez pełnomocników profesjonalnych. Powództwo w niniejszej sprawie zostało wyłączone do odrębnego rozpoznania ze sprawy sygn. I C 82/13 Sądu Rejonowego w Starachowicach, w której złożone zostały dokumenty pełnomocnictwa tak dla r.pr. W. G.reprezentującego powoda, jak również dla adw. M. J.reprezentującego pozwane B. K.i A. K.. Przedmiotowe powództwo o zapłatę kwoty 5.929,49zł zgłoszone zostało skutecznie jako rozszerzenie powództwa w sprawie sygn.. I C 82/13 ( rozpoznawanej w postępowaniu zwykłym) na rozprawie w dniu 25 stycznia 2013 roku. Jak wynika z protokołu rozprawy z dnia 25 stycznia 2013 roku w sprawie I C 82/13 pełnomocnikowi pozwanych adw. M. J.doręczony został odpis pisma procesowego stanowiącego rozszerzenie powództwa. Sąd Rejonowy w niniejszej sprawie kontynuował postępowanie z udziałem pełnomocnika strony powodowej, a z pominięciem pełnomocnika pozwanych. Z akt sprawy wynika, iż pełnomocnik pozwanych adw.M. J.nie był obecny na rozprawach, a przewodniczący zaniechał wydania zarządzeń o zawiadomieniu pełnomocnika pozwanych o kolejnych terminach rozprawy. Pismo procesowe pełnomocnika powoda z dnia 5 czerwca 2013 roku zarządzono doręczyć tylko pozwanej B. K.(k.100), także z pominięciem pozostałych pozwanych. Nie zawiadomienie pełnomocnika pozwanych B. K.i A. K.o terminach rozprawy, nie dokonywanie doręczeń pism procesowych stanowi zatem niewątpliwie wadliwość czynności procesowych sądu w toku całego postępowania (naruszenie art.149§2k.p.c., art.133§3k.p.c.), wskutek których pełnomocnik profesjonalny pozwanych nie mógł brać i nie brał udziału w całym postępowaniu. Zachodzą zatem podstawy by przyjąć, że pozwane zostały pozbawione możności obrony swoich praw. Zwrócić należy przy tym uwagę , iż sama pozwana B. K.na rozprawie w dniu 2 kwietnia 2013 roku oświadczyła, że opisane przez nią dokumenty przedstawi „po skontaktowaniu się z jej mecenasem” (k.39).

Stwierdzenie nieważności postępowania czyni zbędnym i przedwczesnym odniesienie się do zarzutów apelacji pozwanej B. K.

Nieważność postępowania z powodu pozbawienia strony możności obrony swych praw (art. 379 pkt 5) skutkuje uchyleniem zaskarżonego wyroku w całości (art.378 §2k.p.c.), zniesieniem postępowania przed Sądem I instancji i przekazaniem sprawy do ponownego rozpoznania.

Z przedstawionych względów Sąd Okręgowy orzekł jak w sentencji wyroku, na podstawie art. 386 § 2 k.p.c. i art. 108 § 2 k.p.c.

SSO T.Strojnowska SSO M.Klesyk SSO M.Gądek - Tamborska