Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 lutego 2014 roku

Sąd Okręgowy w Lublinie II Wydział Cywilny – Odwoławczy

w składzie:

Przewodniczący Sędzia Sądu Okręgowego Dariusz Iskra (sprawozdawca)

Sędziowie: Sędzia Sądu Okręgowego Magdalena Kuczyńska

Sędzia Sądu Okręgowego Andrzej Mikołajewski

Protokolant Sekretarz sądowy Małgorzata Lewandowska

po rozpoznaniu w dniu 20 lutego 2014 roku w Lublinie, na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Związku (...)

przeciwko (...) Publicznemu Szpitalowi (...) w L.

o nakazanie udzielenia informacji

na skutek apelacji powoda od wyroku Sądu Rejonowego Lublin – Zachód w Lublinie z dnia 2 października 2013 roku, w sprawie I C 572/13

I. oddala apelację;

II. oddala wniosek (...) Związku (...)o zasądzenie od (...) Publicznego Szpitala (...) w L. zwrotu kosztów postępowania odwoławczego.

Sygn. akt II Ca 1034/13

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 27 października 2011 roku, wniesionym w tym samym dniu do Sądu Rejonowego Lublin – Zachód w Lublinie, powód – (...) Związek (...)wniósł o nakazanie pozwanemu – (...) Publicznemu Szpitalowi (...) w L. udzielenia informacji o kosztach diagnostyki laboratoryjnej i obrazowej z podziałem na wykonywane badania dla potrzeb leczenia zamkniętego i otwartego, poniesionych w 2010 roku oraz o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu według norm przepisanych (k. 2-4).

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że w sierpniu 2011 roku powód złożył do pozwanego (...) Publicznego Szpitala (...) w L. wniosek o udzielenie informacji o kosztach diagnostyki laboratoryjnej i obrazowej z podziałem na wykonywane badania dla potrzeb leczenia zamkniętego i otwartego, poniesionych w 2010 roku, powołując się na przepisy ustawy z dnia 6 września 2011 roku o dostępie do informacji publicznej. W odpowiedzi pozwany odmówił udzielenia takich informacji, uzasadniając to tym, że jest przedsiębiorcą, a informacje, o które wnioskuje powód, stanowią tajemnicę przedsiębiorstwa.

Powód wskazał, że pozwany, na podstawie ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 roku o działalności leczniczej, jest zakładem opieki zdrowotnej finansowanym ze środków publicznych, zatem informacje o jego wydatkach mają charakter publiczny. Ponadto wskazał, że nie jest przedmiotem jego zainteresowania działalność zarobkowa pozwanego, ale informacje o wydatkowaniu przez niego środków publicznych, w skład których wchodzą między innymi informacje o kosztach diagnostyki laboratoryjnej i obrazowej, poniesionych przez szpital.

W piśmie z dnia 15 listopada 2011 roku powód wskazał, że „obowiązek świadczenia pozwanego” opiera się na ustawie z dnia 6 września 2001 roku o dostępie do informacji publicznej, w szczególności na art. a oraz art. 4 ust. 1 pkt 5 tej ustawy, natomiast podstawą złożenia pozwu jest art. 22 ustawy (k. 19-20).

*

W odpowiedzi na pozew z dnia 5 stycznia 2012 roku pozwany – (...) Publiczny Szpital (...) w L. wniósł o oddalenie powództwa oraz zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwany zakwestionował twierdzenie powoda, że pozwany nie może korzystać z ochrony przewidzianej dla tajemnicy przedsiębiorstwa, gdyż zgodnie z ustawą o działalności leczniczej nie jest przedsiębiorcą. Zdaniem pozwanego, to, że jest samodzielnym publicznym zakładem opieki zdrowotnej i nie jest przedsiębiorcą w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 2 lipca 2004 roku o swobodzie działalności gospodarczej, nie oznacza, że nie jest przedsiębiorcą na gruncie innych ustaw, w tym ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 roku o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Na poparcie swojego stanowiska przytoczył fragment uzasadnienia do projektu ustawy o działalności leczniczej, stanowiącego druk sejmowy nr (...)z dnia 15 października 2010 roku. Ponadto pozwany wskazał, że informacje, których udostępnienia domaga się powód, stanowią tajemnicę organizacyjną przedsiębiorstwa, zgodnie z art. 11 ust. 4 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, zatem uzasadnione były działania zmierzające do jej ochrony. (...) Publiczny Szpital (...) w L. zakwestionował także twierdzenia powoda, że żądana informacja zawiera się w kategorii wymienionej w art. 6 ust. 1 pkt 3 lit b) ustawy o dostępie do informacji publicznej i stanowi informację publiczną. Zdaniem pozwanego, żądana informacja wykracza poza dane o jego trybie działania i stanowi dane o części kosztów działalności pozwanego w 2010 roku w określonych podziałach, tworzących ich strukturę (k. 29-32).

*

Postanowieniem z dnia 19 października 2012 roku Sąd Rejonowy Lublin-Zachód w Lublinie postanowił odrzucić pozew (k. 71).

Jako podstawę prawną rozstrzygnięcia Sąd Rejonowy wskazał przepis art. 199 § 1 pkt 1 k.p.c. (k. 74-78).

*

Na postanowienie z dnia 19 października 2012 roku zażalenie złożył powód, który wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia i zasądzenie na swoją rzecz kosztów postępowania odwoławczego (k. 80-83).

*

Postanowieniem z dnia 15 lipca 2013 roku, wydanym w sprawie II Cz 1380/12, Sąd Okręgowy w Lublinie postanowił uchylić zaskarżone postanowienie, uznając, że w rozpoznawanej sprawie droga sądowa jest dopuszczalna (k. 88-98).

*

Wyrokiem z dnia 2 października 2013 roku Sąd Rejonowy Lublin – Zachód w Lublinie:

I. oddalił powództwo;

II. zasądził od (...) Związku (...)na rzecz (...) Publicznego Szpitala (...) w L. kwotę 377 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

W uzasadnieniu wyroku Sąd Rejonowy ustalił, że pismem z dnia 10 sierpnia 2011 roku (...) Związek (...) zwrócił się do Dyrektora (...) Publicznego Szpitala (...) w L. o przedstawienie informacji o kosztach diagnostyki laboratoryjnej i obrazowej w budżecie szpitala z podziałem na wykonywane badania dla potrzeb leczenia zamkniętego i otwartego w okresie od dnia 1 stycznia 2010 do dnia 31 grudnia 2010 roku. W odpowiedzi, pismem z dnia 8 września 2011 roku (...) Publiczny Szpital (...) w L. poinformował, że dane, których udostępnienia domaga się (...) Związek (...), zgodnie z art. 5 ustawy z dnia 6 września 2001 roku o dostępie do informacji publicznej, są danymi objętymi tajemnicą przedsiębiorstwa.

Sąd ustalił, że pismem z dnia 13 września 2011 roku (...) Związek (...) ponownie wniósł o udzielenie wskazanych w piśmie z 10 sierpnia 2011 roku danych, wskazując, że z uwagi na zapisy art. 4 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 roku o działalności leczniczej adresat nie jest przedsiębiorcą, a żądane informacje są informacjami publicznymi w rozumieniu art. 6 ust. 1 pkt 3 lit. b) ustawy z dnia 6 września 2001 roku o dostępie do informacji publicznej.

Sąd ustalił, że w piśmie z dnia 26 września 2011 roku, stanowiącym odpowiedź na pismo (...) Związku (...)z dnia 13 września 2011 roku, dyrektor (...) Publicznego Szpitala (...) w L. poinformował, że z uwagi na uregulowania art. 2 i art. 11 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 roku o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, (...) Publiczny Szpital (...) w L. jest przedsiębiorcą, ponieważ prowadzi działalność zarobkową, udzielając świadczeń zdrowotnych finansowanych przez NFZ, a metody kalkulacji kosztów udzielania świadczeń stanowią tajemnicę organizacyjną Szpitala.

Sąd wskazał, że powyższy stan faktyczny, dotyczący korespondencji stron w przedmiocie, który ostatecznie znalazł swoje uzewnętrznienie w pozwie, nie był pomiędzy stronami sporny. Pełnomocnicy stron nie zakwestionowali autentyczności złożonych do akt sprawy pism.

Sąd wskazał, że charakter żądanej przez powoda informacji, jako informacji publicznej, nie był w sprawie sporny, zaś sposób załatwienia wniosku powoda z dnia 10 sierpnia 2011 roku w trybie ustawy z dnia 6 września 2001 roku o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. Nr 112, poz. 1198) wskazuje na podzielenie takiego stanowiska przez pozwany Szpital, który jednak odmawiając udzielenia informacji powołał się na art. 5 wskazanej ustawy, wywodząc, że dane te są objęte tajemnicą przedsiębiorstwa.

Sąd wskazał, że według powszechnie przyjętej w doktrynie oraz orzecznictwie koncepcji informacji publicznej, informacją jest każda wiadomość wytworzona lub odnosząca się do władz publicznych, a także wytworzona lub odnosząca się do innych podmiotów wykonujących funkcje publiczne w zakresie wykonywania przez nie władzy publicznej i gospodarowania mieniem komunalnym lub mieniem Skarbu Państwa. W tym znaczeniu żądana przez powoda informacja, jako dotycząca wydatkowania publicznych środków finansowych jest informacją publiczną.

Sąd wskazał, że zgodnie z art. 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej, każdemu przysługuje, z zastrzeżeniem art. 5, prawo dostępu do informacji publicznej, zaś od osoby wykonującej to prawo nie wolno żądać wykazania interesu prawnego lub faktycznego. Wskazane uregulowanie określa przesłanki dostępu do informacji publicznej, korespondując z konstytucyjną zasadą określoną w art. 61 Konstytucji RP. Zastrzeżenie z art. 2 ust. 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej nie oznacza, że żądanie udzielenia informacji publicznej nie podlega wstępnej ocenie pod kątem tego, czy chodzi o informację o sprawach publicznych ważnych, zaś żądający winien wykazać obiektywny, a nie subiektywny interes w jej uzyskaniu.

Sąd wskazał, że powyższe wskazuje na wyartykułowane i rozszerzone w dalszym przepisie ustawy o dostępie do informacji publicznej ograniczenia dostępu do informacji publicznej, która nie ma absolutnego charakteru, ale z mocy art. 5 podlega ograniczeniom w zakresie i na zasadach określonych w przepisach o ochronie informacji niejawnych oraz o ochronie innych tajemnic ustawowo chronionych. Prawo do informacji publicznej podlega ograniczeniu także ze względu na prywatność osoby fizycznej lub tajemnicę przedsiębiorcy.

W ocenie Sądu Rejonowego, pozwany mógł powołać się na ograniczenie udostępnienia informacji publicznej ze względu na jej charakter, jako tajemnicy przedsiębiorcy, zaś to, że jest on publicznym zakładem opieki zdrowotnej, nie wyklucza jego kwalifikacji jako przedsiębiorcy na gruncie ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 roku o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.

Sąd zauważył, że pojęcie „przedsiębiorcy” występuje w wielu aktach prawnych, zarówno w obrębie prawa prywatnego, jak i publicznego. Na potrzeby ustawy o zakazie nieuczciwej konkurencji, która definiuje także istotne w sprawie niniejszej pojęcie tajemnicy przedsiębiorcy, ustawodawca stworzył odrębną definicję przedsiębiorcy, która nie jest zbieżna z innymi regulacjami, jak chociażby powołaną przez powoda ustawą z dnia 15 kwietnia 2011 roku o działalności leczniczej. Na gruncie przepisu art. 2 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji za przedsiębiorców uważane są osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej, które prowadząc chociażby ubocznie działalność zarobkową lub zawodową uczestniczą w działalności gospodarczej. Według zaś art. 2 ustawy o swobodzie prowadzenia działalności gospodarczej, działalność gospodarcza to zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły.

Sąd wskazał, że uczestniczenie w działalności gospodarczej w rozumieniu art. 2 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, to prowadzenie tej działalności w sposób samodzielny ekonomicznie, determinując i określając w obrocie gospodarczym swoje rynkowe zachowania.

Sąd Rejonowy podzielił stanowisko wyrażone w uzasadnieniu wyroku Sądu Najwyższego z dnia 22 października 2003 roku, II CK 161/02 (Lex nr 84314), że działanie w celu osiągnięcia zysku nie jest konieczną przesłanką zakwalifikowania określonego podmiotu jako przedsiębiorcy w rozumieniu art. 2 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 roku o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. W uzasadnieniu tego orzeczenia Sąd Najwyższy wskazał, że definicja przedsiębiorcy zawarta w art. 2 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji jest definicją na użytek tej ustawy, mającą charakter szczególny i autonomiczny, odbiegającą od określenia użytego w ustawie o działalności gospodarczej. Uregulowanie to, powołując pojęcie „uczestniczenia w działalności gospodarczej”, wskazuje, że podmiot określany jako przedsiębiorca może nie działać dla zarobku. O tym, czy takie uczestnictwo występuje, decyduje przede wszystkim obiektywna ocena charakteru i rozmiaru tego działania. Z powyższą argumentacją koresponduje stanowisko Sądu Najwyższego zawarte w uchwale z dnia 11 maja 2005 roku, III CZP 11/05 (Lex nr 148429), gdzie na tle tezy dotyczącej ustalenia charakteru sprawy gospodarczej wyrażono przekonanie, że samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej spełnia kryterium podmiotowe uznania go za przedsiębiorcę, skoro z chwilą wpisu do KRS uzyskuje osobowość prawną, nadto stwierdzając, że profesjonalny charakter działalności przejawia się w tym, że jest to działalność stała, nie okazjonalna i nie amatorska, z cechami organizacji, planowania i zawodowości rozumianej jako fachowość i znajomość rzeczy oraz specjalizacja. Sąd Najwyższy uznał, że cechy takie spełnia także działalność samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej w dziedzinie usług medycznych. Jest to ponadto działalność prowadzona na własny rachunek i we własnym imieniu, na co wskazuje uregulowanie ustawy o zakładach opieki zdrowotnej (obecnie ustawa o działalności leczniczej z dnia 15 kwietnia 2011 roku), gdzie w art. 35b ust. 1 wskazano, że pokrywa on z posiadanych środków i uzyskiwanych dochodów koszty działalności i zobowiązań, sam decyduje o podziale zysku i pokrywa we własnym zakresie ujemny wynik finansowy (art. 60 ust. 1). Sąd Najwyższy podniósł, że motywem działalności takich zakładów nie jest osiąganie zysku, lecz zaspokojenie potrzeb ludności w dziedzinie zdrowia, to jednak działalność tą charakteryzuje dążenie do racjonalizacji według założeń rachunku ekonomicznego. Wskazano, że wymaganie uczestnictwa w obrocie gospodarczym polega na tym, że dany podmiot realizuje swoją działalność poprzez ekwiwalentne świadczenia wzajemne, zaś samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej finansuje w przeważającej części swoje świadczenia ze środków publicznych, otrzymując środki w ramach zawieranych umów z NFZ. Te cechy pozwalają uznać, że samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej prowadzą działalność gospodarczą.

Sąd Rejonowy zwrócił uwagę, że powód powołał się na przepisy ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 roku o działalności leczniczej, która weszła w życie w dniu 1 lipca 2011 roku, gdy tymczasem żądane pozwem informacje dotyczą 2010 roku, gdy ustawa ta nie obowiązywała.

Sąd Rejonowy wyjaśnił, że po stwierdzeniu, iż pozwany jest przedsiębiorcą na gruncie ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, kluczowa dla przesądzenia zasadności (lub bezzasadności) roszczenia powoda była kwalifikacja żądanej informacji, jako objętej tajemnicą przedsiębiorstwa. Według art. 11 ust. 4 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji przez tajemnicę przedsiębiorstwa rozumie się nieujawnione do publicznej wiadomości informacje techniczne, technologiczne, organizacyjne przedsiębiorstwa lub inne posiadające wartość gospodarczą, co do których przedsiębiorca podjął niezbędne działania w celu zachowania ich poufności.

Sąd wyjaśnił, że przesłanki kwalifikacji danej informacji, jako tajemnicy przedsiębiorstwa, są następujące:

1. są to informacje o charakterze technicznym, technologicznym, organizacyjnym przedsiębiorstwa lub innym posiadającym wartość gospodarczą,

2. są to informacje poufne, czyli nie zostały ujawnione do wiadomości publicznej,

3. przedsiębiorca podjął niezbędne działania w celu zachowania poufności takich informacji.

Sąd wyjaśnił, że wszystkie te przesłanki muszą być kumulatywnie stwierdzone, aby zakwalifikować daną informację jako tajemnicę przedsiębiorstwa.

Sąd Rejonowy uznał, że pozwany, odmawiając udzielania informacji dotyczącej kosztów diagnostyki laboratoryjnej i obrazowej z podziałem na wykonywane badania dla potrzeb leczenia zamkniętego i otwartego poniesionych w 2010 roku, podniósł, że jest to informacja o charakterze organizacyjnym (...) Publicznego Szpitala (...) w L.. Pozwany wskazał, że żądana informacja wykracza poza dane o jego trybie działania i stanowi dane o części kosztów działalności w 2010 roku w określonych podziałach, tworzących ich strukturę.

Sąd Rejonowy uznał, że argumentacji tej nie można odmówić racji. W doktrynie wskazuje się, że informacje organizacyjne nie wykazują bezpośredniego powiązania z procesem produkcji, może tu chodzić o strukturę organizacyjną przedsiębiorstwa, dane dotyczące stosowanych stawek płacowych itd. Przyjmuje się także, że cechom wymienionym w definicji tajemnicy przedsiębiorstwa powinno się nadawać szeroki zakres pojęciowy, zaś linię graniczną oddzielającą informacje stanowiące tajemnicę przedsiębiorstwa od tych, które nie są nią objęte, należy wytyczyć według zakazów ustawowych i zasad współżycia społecznego – dobrych obyczajów. Tajemnicą firmy powinna być na pewno struktura jej kosztów.

Sąd Rejonowy uznał, że według tak przyjętego znaczenia tajemnicy przedsiębiorcy, jako tajemnicy organizacyjnej, tajemnicą przedsiębiorcy jest także żądana przez powoda informacja dotycząca kosztów diagnostyki laboratoryjnej i obrazowej z podziałem na wykonywane badania dla potrzeb leczenia zamkniętego i otwartego, poniesionych w 2010 roku. Przekonująco przy tym pozwany powołuje się na okoliczność konkurowania między publicznymi zakładami opieki zdrowotnej i podmiotami leczniczymi prywatnymi, które zrzesza powód, o zawieranie kontraktów z NFZ, gdzie kryteria punktacji ofert są bardzo zróżnicowane, określane między innymi w zarządzeniach prezesa NFZ, w tym dotyczące zazwyczaj nie tylko jakości, kompleksowości i ciągłości, ale także ceny. Zaznaczyć należy przy tym, że podstawowe dane dotyczące kwoty kontraktu i podmiotu, z którym został zwarty, ceny zakupionych świadczeń albo ich rodzaju, ujawniane są do wiadomości publicznej przez NFZ na stronie internetowej (art. 135 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 roku oświadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych), tym samym zainteresowane podmioty mogą uzyskać w niezbędnym zakresie informacje publiczne dotyczące wydatkowania środków finansowych, które ma do swojej dyspozycji NFZ na realizację powszechnej opieki zdrowotnej. Powyższe wskazuje na zainteresowanie powoda informacjami określonymi w pozwie, jako informacjami ze sfery tajemnicy przedsiębiorstwa (...) Szpitala (...) w L., które mogą mieć znaczenie na płaszczyźnie konkurencji stron, jako podmiotów leczniczych przedstawiających swoje oferty w konkursach NFZ na świadczenia lecznicze.

Sąd wskazał, że zakwalifikowanie informacji jako tajemnicy przedsiębiorcy na gruncie art. 11 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji wymaga także, aby były to informacje poufne, czyli aby nie zostały ujawnione do wiadomości publicznej oraz aby przedsiębiorca podjął niezbędne działania w celu zachowania poufności takich informacji. W niniejszej sprawie to kryterium zostało spełnione, ponieważ pozwany wykazał, że informacje o kosztach badań i ich strukturze przetwarzane są na stanowisku kierownika sekcji planowania i analiz ekonomicznych i zgodnie z zakresem czynności pracownika na nim zatrudnionego objęte są nakazem przestrzegania tajemnicy służbowej.

Sąd Rejonowy wskazał, że podziela słuszne w tej mierze stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w wyroku z dnia 28 lutego 2007 roku, V CSK 444/06, Lex nr 449836), że art. 11 ust. 4 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji nie precyzuje dokładnie, jakim konkretnym działaniom ochronnym muszą być poddane tajemnice przedsiębiorstwa, aby można je było traktować jako poufne. Ocena tych działań może się przedstawiać różnie w zależności od okoliczności konkretnego przypadku.

W ocenie Sądu Rejonowego w niniejszej sprawie pozwany podjął odpowiednie działania na utajnienie informacji o kosztach diagnostyki laboratoryjnej i obrazowej, stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa, jako informacji poufnych.

Jako podstawę prawną rozstrzygnięcia o kosztach procesu Sąd wskazał przepis art. 98 k.p.c., wyjaśniając, że na kwotę zasądzoną na rzecz pozwanego składają się koszty zastępstwa procesowego według stawki określonej w § 10 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu, jako stawki w sprawie najbardziej podobnej ze względu na charakter roszczenia (§ 5), oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa 17 zł.

*

Od wyroku Sądu Rejonowego Lublin – Zachód w Lublinie z dnia 2 października 2013 roku apelację wniósł powód, zaskarżając ten wyrok w całości i zarzucając:

„1. Naruszenie prawa materialnego art. 2 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (dalej: u.o.z.n.k) stanowiącego że przedsiębiorcami w rozumieniu ustawy są podmioty które prowadząc, chociażby ubocznie, działalność zarobkową lub zawodową uczestniczą w działalności gospodarczej, przez jego zastosowanie do oceny statusu prawnego samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej (dalej: spzoz) nr 1 jako przedsiębiorcy;

2. Naruszenie prawa materialnego poprzez niezastosowanie art. 4 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (dalej: u.o.d.l) do oceny statusu prawnego spzoz co w konsekwencji doprowadziło do niewłaściwego zastosowania art. 5 ust. 2 ustawy z 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (dalej: u.o.d.d.i.p) stanowiącego, o ograniczeniu w dostępie do informacji publicznej ze względu na tajemnicę przedsiębiorcy”.

Powód wniósł o:

„1. (…) zmianę zaskarżonego wyroku w całości i orzeczenie co do istoty sprawy w taki sposób, że pozwany zostanie zobowiązany do udzielenia informacji publicznej w zakresie określonym w pozwie;

2. Zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania za obie instancje wg norm przepisanych” (k. 119-122).

*

Na rozprawie apelacyjnej pełnomocnik powoda popierał apelację (k. 131v).

Pozwany nie zajął stanowiska w przedmiocie apelacji powoda.

*

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja powoda jest bezzasadna i z związku z tym podlega oddaleniu na podstawie art. 385 k.p.c.

Na wstępie należy wskazać, że Sąd pierwszej instancji dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych oraz prawidłowej oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego. Ponowne szczegółowe przytaczanie tych ustaleń oraz rozważań w zakresie oceny dowodów jest zbędne.

Nie są uzasadnione zarzuty podniesione w apelacji.

Sąd pierwszej instancji dokonał prawidłowej wykładni przepisów mających zastosowanie w rozpoznawanej sprawie i prawidłowo te przepisy zastosował.

Na wstępie należy wskazać, że w rozpoznawanej sprawie miał zastosowanie przepis art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 roku o dostępie do informacji publicznej, w brzmieniu ustalonym przez art. 142 ustawy z dnia 5 sierpnia 2010 roku o ochronie informacji niejawnych (Dz. U. Nr 182, poz. 1228).

Wprawdzie przepis ten został uchylony z dniem 29 grudnia 2011 roku przez art. 1 pkt 9 ustawy z dnia 16 września 2011 roku o zmianie ustawy o dostępie do informacji publicznej oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 204, poz. 1195 ze zmianą), jednak przepis art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 16 września 2011 roku stanowi, że do postępowań sądowych, o których mowa w art. 22 ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu obowiązującym do dnia wejścia w życie niniejszej ustawy, wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy stosuje się przepisy dotychczasowe.

Przepis art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 roku o dostępie do informacji publicznej, w brzmieniu mającym zastosowanie w rozpoznawanej sprawie, stanowi, że podmiotowi, któremu odmówiono prawa dostępu do informacji publicznej ze względu na wyłączenie jej jawności z powołaniem się na ochronę danych osobowych, prawo do prywatności oraz tajemnicę inną niż informacja niejawna, tajemnica skarbowa lub tajemnica statystyczna, przysługuje prawo wniesienia powództwa do sądu powszechnego o udostępnienie takiej informacji.

Sąd Rejonowy trafnie uznał, że w rozpoznawanej sprawie miał zastosowanie przepis art. 5 ust. 2 zd. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 roku o dostępie do informacji publicznej, a zatem (...) Publiczny Szpital (...) w L. mógł zasadnie odmówić udzielenia powodowi informacji dotyczących zagadnień wymienionych w treści wystąpienia (...) Związku (...) powołując się na to, że są one objęte tajemnicą przedsiębiorcy.

Sąd Rejonowy dokonał prawidłowej wykładni przepisu art. 5 ust. 2 zd. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 roku o dostępie do informacji publicznej i swoje stanowisko w tym zakresie wyczerpująco uzasadnił.

Przepis art. 4 ustawy z dnia 6 września 2001 roku o dostępie do informacji publicznej określa podmioty zobowiązane do udostępnienia informacji publicznej.

Obowiązane do udostępniania informacji publicznej są władze publiczne oraz inne podmioty wykonujące zadania publiczne, w szczególności:

1) organy władzy publicznej,

2) organy samorządów gospodarczych i zawodowych,

3) podmioty reprezentujące zgodnie z odrębnymi przepisami Skarb Państwa,

4) podmioty reprezentujące państwowe osoby prawne albo osoby prawne samorządu terytorialnego oraz podmioty reprezentujące inne państwowe jednostki organizacyjne albo jednostki organizacyjne samorządu terytorialnego,

5) podmioty reprezentujące inne osoby lub jednostki organizacyjne, które wykonują zadania publiczne lub dysponują majątkiem publicznym, oraz osoby prawne, w których Skarb Państwa, jednostki samorządu terytorialnego lub samorządu gospodarczego albo zawodowego mają pozycję dominującą w rozumieniu przepisów o ochronie konkurencji i konsumentów.

Obowiązane do udostępnienia informacji publicznej są organizacje związkowe i pracodawców reprezentatywne, w rozumieniu ustawy z dnia 6 lipca 2001 roku o Trójstronnej Komisji do Spraw Społeczno-Gospodarczych i wojewódzkich komisjach dialogu społecznego (Dz. U. Nr 100, poz. 1080 ze zmianami), oraz partie polityczne.

Przepis art. 5 ust. 2 zd. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 roku o dostępie do informacji publicznej, regulując zagadnienie ograniczenia prawa do informacji publicznej nie nawiązuje wprost do określonych kategorii podmiotów wymienionych w art. 4 tej ustawy, ale określa przedmiotowo rodzaj problematyki, w zakres której wchodzą informacje, ze względu na które prawo do informacji publicznej podlega ograniczeniu.

Przepis art. 5 ust. 2 zd. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 roku o dostępie do informacji publicznej nie wskazuje również, że na ograniczenie prawa do informacji publicznej powołać się mogą jedynie przedsiębiorcy w znaczeniu określonym przez przepisy ustawy z dnia 2 lipca 2004 roku o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2013 roku, poz. 672 – tekst jednolity ze zmianami).

Sąd Rejonowy trafnie uznał, że w odniesieniu do (...) Publicznego Szpitala (...) w L. może mieć zastosowanie przepis art. 2 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 roku o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (Dz. U. Nr 153 z 2003 roku, poz. 1503 – tekst jednolity ze zmianami).

Sąd Okręgowy podziela w całości argumentację Sądu pierwszej instancji w tym zakresie i jej ponowne szczegółowe przytaczanie jest zbędne.

Dodać jedynie należy, że gdyby podzielić stanowisko powoda wyrażone w końcowej części w apelacji, że w rozpoznawanej sprawie nie mają zastosowania przepisy ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 roku o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, to należałoby uznać, że przepisy tej ustawy nie mają również zastosowania w relacjach pomiędzy samodzielnymi publicznymi zakładami opieki zdrowotnej, a więc konkurencja między tymi podmiotami nie podlegałaby żadnym ograniczeniom i mogłaby być realizowana przy wykorzystaniu metod, które byłyby czynami nieuczciwej konkurencji w znaczeniu określonym przez przepisy ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 roku. Takie stanowisko nie jest do zaakceptowania na gruncie przepisów ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 roku.

Przepis art. 2 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 roku o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji ujmuje pojęcie przedsiębiorcy znacznie szerzej, niż to wynika z przepisów innych ustaw, w szczególności z przepisów Kodeksu cywilnego (art. 43 ¹ k.c. – art. 43 ¹⁰ k.c.), czy też przepisów ustawy z dnia 2 lipca 2004 roku o swobodzie działalności gospodarczej (art. 4).

Sąd Rejonowy prawidłowo wyjaśnił również dlaczego informacje, których udostępnienia oczekiwał powód, objęte są tajemnicą przedsiębiorcy. Do tej argumentacji Sądu pierwszej instancji powód nie odnosi się w apelacji.

÷

Nie jest uzasadniony zarzut naruszenia przepisu art. 4 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 roku o działalności leczniczej (Dz. U. z 2013 roku, poz. 217 – tekst jednolity ze zmianą) przez niezastosowanie tego przepisu.

Wskazana wyżej ustawa weszła w życie z dniem 1 lipca 2011 roku, z wyjątkiem art. 17 ust. 2 i 3, art. 25, art. 88 ust. 3, art. 106 ust. 2 zdanie trzecie, ust. 3 pkt 13, ust. 4 pkt 11 i ust. 5, art. 148 pkt 6 oraz art. 172 pkt 10, które weszły w życie z dniem 1 stycznia 2012 roku.

Ustawa ta określa:

1) zasady wykonywania działalności leczniczej;

2) zasady funkcjonowania podmiotów wykonujących działalność leczniczą niebędących przedsiębiorcami;

3) zasady prowadzenia rejestru podmiotów wykonujących działalność leczniczą;

4) normy czasu pracy pracowników podmiotów leczniczych;

5) zasady sprawowania nadzoru nad wykonywaniem działalności leczniczej oraz podmiotami wykonującymi działalność leczniczą.

Ustawa ta określała niewątpliwie status pozwanego na datę orzekania w rozpoznawanej sprawie, nie mniej jednak żądanie pozwu dotyczyło okresu, w którym status ten regulowała ustawa z dnia 30 sierpnia 1991 roku o zakładach opieki zdrowotnej (Dz. U. z 2007 r. Nr 14, poz. 89 ze zmianami).

W zakresie istotnym z punktu widzenia rozpoznawanej sprawy status ten nie uległ zmianie. Ani ustawa z dnia 15 kwietnia 2011 roku o działalności leczniczej, ani też ustawa z dnia 30 sierpnia 1991 roku o zakładach opieki zdrowotnej nie zawiera przepisów szczególnych w stosunku do art. 5 ust. 2 zd. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 roku o dostępie do informacji publicznej, które rozszerzałyby zakres dostępu do informacji publicznej w stosunku do tego ostatniego przepisu.

÷

Mając na uwadze powyższe rozważania, należało oddalić apelację, jako bezzasadną.

*

Na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c. Sąd Okręgowy oddalił wniosek (...) Związku (...)o zasądzenie od (...) Publicznego Szpitala (...) w L. zwrotu kosztów postępowania odwoławczego.

W związku z tym, że apelacja powoda została oddalona w całości, powód jest stroną przegrywającą sprawę w całości w postępowaniu odwoławczym, w znaczeniu określonym przez przepisy art. 98 § 1 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c. Wniosek powoda o zasądzenie zwrotu kosztów postępowania odwoławczego podlega zatem oddaleniu.

Z kolei pozwany, który był reprezentowany przez pełnomocnika będącego radcą prawnym, nie złożył Sądowi Okręgowemu spisu kosztów postępowania odwoławczego, ani też nie zgłosił wniosku o przyznanie kosztów według norm przepisanych. Roszczenie pozwanego o zwrot kosztów postępowania odwoławczego wygasło zatem na podstawie art. 109 § 1 zd. 1 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c.

*

Z tych wszystkich względów i na podstawie powołanych wyżej przepisów Sąd Okręgowy orzekł jak w sentencji wyroku.