Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 kwietnia 2015 r.

Sąd Apelacyjny - III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 21 kwietnia 2015 r. w Gdańsku

sprawy E. M.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

o prawo do emerytury

na skutek apelacji E. M.

od wyroku Sądu Okręgowego w Słupsku V Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 4 września 2014 r., sygn. akt V U 54/14

oddala apelację.

Sygn. akt III AUa 1986/14

UZASADNIENIE

Ubezpieczony E. M. odwołał się od decyzji pozwanego organu rentowego - Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. z 04.12.2013 r., którą odmówiono mu prawa do emerytury, gdyż ubezpieczony nie ma 15 letniego okresu pracy w warunkach szczególnych.

Ubezpieczony wniósł o zmianę powyższej decyzji i przyznanie mu prawa do emerytury ze względu na wykonywaną pracę w warunkach szczególnych.

Pozwany wniósł o oddalenie odwołania wskazując, że ubezpieczony na dzień 01.01.1999 r. udowodnił łącznie 27 lat, 5 miesięcy i 10 dni okresów składkowych i nieskładkowych, w tym żadnego okresu pracy w warunkach szczególnych.

Wyrokiem z dnia 04.09.2014 r. Sąd Okręgowy w Słupsku V Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych oddalił odwołanie.

Powyższe rozstrzygnięcie Sąd Okręgowy oparł na następujących ustaleniach i rozważaniach.

Ubezpieczony E. M. (ur. (...)) złożył w dniu 18.11.2013 r. wniosek o emeryturę. Przedłożył też zaświadczenia i świadectwa pracy, którymi udokumentował nie kwestionowany staż ubezpieczeniowy wynoszący, według stanu na 01.01.1999 r., łącznie 27 lat, 5 miesięcy i 10 dni okresów składkowych i nieskładkowych, w tym żadnego okresu pracy w warunkach szczególnych.

Ubezpieczony nie należy do OFE.

Zaskarżoną decyzją pozwany odmówił ubezpieczonemu prawa do emerytury z uwagi na nie wykazanie co najmniej 15 letniego okresu pracy w warunkach szczególnych. Pozwany nie uwzględnił ubezpieczonemu okresu zatrudnienia:

- w (...) Oddział w C. od 02.08.1971 r. do 31.10.1985 r., ponieważ ubezpieczony nie przedłożył świadectwa pracy w warunkach szczególnych;

- w Przedsiębiorstwie (...) S. Kaszarnia C. od 01.11.1985 r. do 31.12.1998 r., ponieważ w świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach z 31.10.2001 r. pracodawca podał, że ubezpieczony wykonywał prace na stanowisku spichrzowy, palacz i spichrzowy zmianowy, zaś powołane przepisy resortowe dotyczą stanowiska spichrzowy.

Od 02.08.1971 r. do 31.10. 1985 r. ubezpieczony zatrudniony był w (...) Oddział w C. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku robotnika magazynowego. Praca ubezpieczonego polegała na przyjmowaniu zboża do magazynów. W magazynie były suszarnie, w których ubezpieczony sypał zboże. Proces suszenia trwał od 3 do 7 godzin. Ubezpieczony pracował w dziale technologicznym i zajmował się czyszczeniem i suszeniem nasion zbóż jarych i ozimych, roślin motylkowych i traw. Zajmował się czyszczeniem oraz suszeniem przyjmowanego zboża.

Następnie ubezpieczony zatrudniony był w Przedsiębiorstwie (...) S. Kaszarnia C. od 01.11.1985 r. do 31.10.2001 r. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Praca była zmianowa. W trakcie spornego okresu zatrudnienia ubezpieczony zajmował się obsługą urządzeń czyszczących jęczmień na kaszę jęczmienną. Obsługiwał sortownicę, wialnie, krajalnicę i sita. W czasie tych czynności pobierał również próbki kaszy i przekazywał je do laboratorium.

Ubezpieczony według stanu na dzień 01.01.1999 r. nie posiada co najmniej 15 letniego okresu pracy w szczególnych warunkach.

Sąd Okręgowy zważył, że odwołanie nie zasługiwało na uwzględnienie.

Sąd ten stwierdził, że kwestią wymagającą rozstrzygnięcia było ustalenie uprawnień ubezpieczonego do wcześniejszej emerytury z tytułu wykonywania pracy w szczególnych warunkach, na podstawie art. 184 w związku z art. 32 ustawy z 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r., nr 153, poz. 1227) oraz przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z 07.02.1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze (Dz. U. nr 8, poz. 43 ze zm.).

Sąd Okręgowy wskazał, że zgodnie z art. 184 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS ubezpieczonym urodzonym po 31.12.1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia ustawy osiągnęli:

1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat – dla kobiet i 65 lat – dla mężczyzn oraz

2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

W myśl ust. 2 art. 184 emerytura przysługuje ubezpieczonym, którzy nie przystąpili do otwartego funduszu emerytalnego albo złożyli wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa. Okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27, to 25 lat w przypadku mężczyzny (art. 27 pkt 2). Wiek emerytalny wynika z § 4 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Rady Ministrów z 07.02.1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, do którego odsyła art. 32 ust. 4 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Dla mężczyzny jest to 60 lat. Wymagany okres zatrudnienia w warunkach szczególnych przewidziany w przepisach dotychczasowych, o którym mowa w art. 184 ust. 1, to okres 15 lat, o czym stanowi § 4 ust. 3 cyt. rozporządzenia.

Bezsporne było, że ubezpieczony na dzień wydania wyroku miał ukończone 60 lat (ukończył (...).), nie jest członkiem OFE; posiada wymagany 25 letni staż pracy liczony na dzień wejścia w życie ustawy, tj. na dzień 01.01.1999 r. Oznacza to, iż jedyną przesłanką jaką ubezpieczony musiał udowodnić była praca w warunkach szczególnych w wymiarze 15 lat, według stanu na dzień 01.01.1999 r.

Sąd Okręgowy wskazał, że zgodnie z § 22 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 11.10.2011 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe (Dz. U. nr 237, poz. 1312) środkiem dowodowym stwierdzającym okresy zatrudnienia na podstawie umowy o pracę jest świadectwo pracy, zaświadczenie płatnika składek lub innego właściwego organu, wydane na podstawie posiadanych dokumentów lub inny dokument, w tym w szczególności: 1) legitymacja ubezpieczeniowa; 2) legitymacja służbowa, legitymacja związku zawodowego, umowa o pracę, wpis w dowodzie osobistym oraz pisma kierowane przez pracodawcę do pracownika w czasie trwania zatrudnienia. Ust. 2 tego przepisu stanowi, że jeżeli ustawa przewiduje możliwość udowodnienia zeznaniami świadków okresu składkowego, od którego zależy prawo lub wysokość świadczenia, dowód ten dopuszcza się pod warunkiem złożenia przez zainteresowanego oświadczenia w formie pisemnej lub ustnej do protokołu, że nie może przedłożyć odpowiedniego dokumentu potwierdzającego ten okres. Jednak w spornych przypadkach, uwzględnienie okresów wykonywania pracy w szczególnych warunkach następuje po ustaleniu rzeczywistego zakresu obowiązków oraz wykonywania bezpośrednio i stale, w pełnym wymiarze czasu pracy tego zatrudnienia. W postępowaniu przed sądem ubezpieczeń społecznych w sprawach o świadczenia emerytalno – rentowe prowadzenie dowodu z zeznań świadków lub z przesłuchania stron nie podlega żadnym ograniczeniom. Ten wyjątek od ogólnych zasad, wynikających z art. 247 k.p.c., sprawia, że każdy istotny fakt (np. taki, którego ustalenie jest niezbędne do przyznania ubezpieczonemu prawa do wcześniejszej emerytury), może być dowodzony wszelkimi środkami dowodowymi, które sąd uzna za pożądane, a ich dopuszczenie za celowe (wyrok Sądu Najwyższego z 04.10.2007 r., I UK 111/07).

W ocenie Sądu Okręgowego jest oczywiste, iż brzmienie zajmowanego stanowiska, jakie widnieje w dokumentach prowadzonych i wystawionych przez pracodawcę nie może mieć rozstrzygającego znaczenia. Decyduje rodzaj wykonywanej pracy, co nadto wynika z powołanych wyżej przepisów prawa, w szczególności art. 32 ust. 2, który stanowi, iż dla celów ustalenia uprawnień do emerytury w obniżonym wieku za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia.

Rodzaje prac ustala się na podstawie powołanego rozporządzenia Rady Ministrów z 07.02.1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, który w załączniku A, w działach od I do XIV wymienia rodzaje prac, które są pracą w warunkach szczególnych.

W myśl § 2 ust. 1 w/w rozporządzenia, okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

W wykazie A do cyt. rozporządzenia z 07.02.1983 r., uznano za pracę w szczególnych warunkach prace wykonywane przy wytwarzaniu mąk, kasz, płatków i śrut – Dział X, poz. 10.

W ocenie Sądu Okręgowego, praca ubezpieczonego od 01.11.1985 r. do 31.10.2001 r. była pracą w warunkach szczególnych, gdyż zostało to potwierdzone zgodnymi zeznaniami świadków: W. Ś. i M. L.. Świadkowie pracowali razem z ubezpieczonym, znali zatem charakterystykę i warunki pracy E. M..

Zeznania świadków w tym zakresie - jako jasne, rzeczowe, logiczne i spójne - Sąd Okręgowy uznał za wiarygodne. Sąd ten dał w pełni wiarę powyższym zeznaniom, gdyż są one zgodne z pozostałym materiałem dowodowym zebranym w sprawie, tj. m.in. świadectwem wykonywania prac w szczególnych warunkach.

Odnośnie drugiego spornego okresu zatrudnienia, tj. od 02.08.1971 r. do 31.10.1985 r., kiedy ubezpieczony zatrudniony był w (...) Oddział w C. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, Sąd Okręgowy stwierdził, że nie może on zostać zaliczony jako praca w warunkach szczególnych, ponieważ praca jaką wykonywał ubezpieczony nie jest wymieniona w wykazie A cyt. rozporządzenia z 07.02.1983 r.

W ocenie Sądu Okręgowego, być może praca ubezpieczonego od 02.08.1971 r. do 31.10.1985 r. w (...) Oddział w C. była pracą w szkodliwych warunkach z uwagi na kurz, zapylenie. Być może ubezpieczony otrzymywał z tego tytułu deputat w postaci mleka jednakże nie były to warunki szczególne uprawniające do wcześniejszej emerytury.

Ubezpieczony mógł wykonywać pracę w szkodliwych dla zdrowia warunkach, jednak nie każda praca w środowisku szkodliwym dla zdrowia została w w/w rozporządzeniu uznana za pracę w szczególnych warunkach, której wykonywanie uzasadnia nabycie prawa do emerytury we wcześniejszym wieku emerytalnym. Uprawnienia do takiej emerytury mają jedynie pracownicy, którzy wykonywali prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A załącznika do w/w rozporządzenia.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy uznał, że jedynie praca ubezpieczonego w okresie od 01.11.1985 r. do 31.12.1998 r. (tj. 13 lat i 2 miesiące) w Przedsiębiorstwie (...) S. Kaszarnia C. była pracą w warunkach szczególnych, jednakże okres ten nie przekraczał wymaganych 15 lat.

Wobec powyższego Sąd Okręgowy uznał, że ubezpieczony nie spełnia wszystkich warunków do przyznania mu wcześniejszej emerytury na podstawie art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z FUS oraz § 4 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z 07.02.1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze, albowiem ubezpieczony nie wykazał, aby na 01.01.1999 r. posiadał co najmniej 15 letni okres pracy w warunkach szczególnych.

Z tych przyczyn Sąd Okręgowy, uznając odwołanie za nieuzasadnione, w oparciu o art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c., orzekł jak w sentencji wyroku.

Apelację od powyższego orzeczenia wywiódł ubezpieczony E. M., który zaskarżył w całości wyrok Sądu Okręgowego zarzucając naruszenie art. 184 i art. 32 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r., nr 153, poz. 1227) oraz § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. nr 8 z 1983 r., poz. 43 ze zm.), poprzez błędne uznanie, że nie osiągnął 15 lat pracy w szczególnych warunkach, przez co nie zostały spełnione przesłanki do uzyskania przez prawa do świadczenia emerytalnego. Apelujący zarzucił też naruszenie art. 233 k.p.c. w zw. z art 328 § 2 k.p.c. poprzez brak wszechstronnego rozważania i ustosunkowania się w wyroku do zebranego w sprawie materiału dowodowego (zeznań świadków: W. B., M. L., A. B. i W. Ś. na okoliczność wykonywania przez ubezpieczonego pracy przy suszeniu i czyszczeniu zboża w K. P.H. (...) od 02.08.1971 r. do 31.10.1985 r., zarówno charakter, warunki pracy jak i zakres wykonywanych przez E. M. obowiązków był zbliżony z charakterem, warunkami pracy i zakresem obowiązków, wykonywanych w Z.P.Z.iR. (...) C. od 01.11.1985 r. do 31.10.2001 r., która to praca po przeanalizowaniu materiału dowodowego tj. m.in. zeznań w/w świadków jak i świadectwa pracy z 31.10.2001 r. została uznana przez Sąd I instancji za pracę w warunkach szczególnych; dowolną ocenę zgromadzonego materiału dowodowego w sprawie; naruszenie art. 227 k.p.c. poprzez oparcie się przy wyrokowaniu na wybiórczych dowodach oraz pominięcie faktów, które miały istotne znaczenie dla prawidłowego rozstrzygnięcia niniejszej sprawy.

Ubezpieczony wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uwzględnienie odwołania w całości; ewentualnie o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia przez Sąd Okręgowy oraz zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego, wg norm przepisanych.

Ponadto apelujący wniósł o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z przesłuchania świadków E. W. na okoliczność świadczenia przez niego od 02.08.1971 r. do 31.10.1985 r. pracy polegającej na suszeniu i czyszczeniu zboża; braku praktyki wystawiania w przedmiotowym okresie świadectw pracy ze wskazaniem okresu wykonywania pracy w szczególnych warunkach; otrzymywania przez ubezpieczonego w okresie zatrudnienia dodatków za pracę w warunkach szkodliwych dla zdrowia (oraz z oświadczenia z 19.09.2014); świadka G. M. na okoliczność faktycznego zatrudnienia i warunków pracy ubezpieczonego w K. P.H. (...). Oddział C. od 02.08.1971 r. do 31.10.1985 r., świadka J. W. na okoliczność faktycznego zatrudnienia i warunków pracy ubezpieczonego w K. P.H. (...). Oddział C. od 02.08.1971 r. do 31.10.1985 r.

Zdaniem apelującego przeprowadzenie postępowania dowodowego stało się konieczne ze względu na argumentację Sądu „ meriti” w uzasadnieniu wyroku.

Uzasadniając apelację ubezpieczony podał, że Sąd I instancji dopuścił się rażącej niekonsekwencji w zakresie swoich twierdzeń jak i oceny zgromadzonego materiału dowodowego. Zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego, którego zapatrywania zostały podzielone na tle niniejszej sprawy przez Sąd I instancji, że o zaliczeniu pracy do okresu pracy w warunkach szczególnych, decyduje nie rodzaj zajmowanego przez ubezpieczonego stanowiska, a praca jaką faktycznie wykonywał. Wobec tego konieczne jest szczegółowe ustalenie, jakie czynności wykonywał ubezpieczony podczas spornego okresu zatrudnienia. Z zeznań świadków: W. B. i M. L., a także A. B. i W. Ś., które Sąd uznał za rzeczowe, jasne, spójne, logiczne, a tym samym wiarygodne i miarodajne dla oceny stanu faktycznego, wynika, że zarówno charakter, warunki pracy jak i zakres wykonywanych przez E. M. obowiązków w K. P.H. (...). Oddział C. od 02.08.1971 r. do 31.10.1985 r. były zbliżone z charakterem, warunkami pracy i zakresem obowiązków, wykonywanych przez ubezpieczonego w Z.P.Z.i R. (...) C. od 01.11.1985 r. do 31.10.2001 r., która to praca po przeanalizowaniu materiału dowodowego, w tym zeznań w/w świadków jak i świadectwa pracy z 31.10.2001 r. została uznana przez Sąd I instancji za pracę w warunkach szczególnych. Wobec powyższego niezrozumiałe jest stanowisko Sądu „ meriti”, iż w rzeczywistości to właśnie brak stanowiska o nazwie „robotnik magazynowy" w wykazie A rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze z 07.02.1983 r. (Dz. U. Nr 8, poz. 43) przesądza o braku możliwości uznania, iż przez okres 14 lat i 3 miesięcy pracy w K. P.H. (...) wykonywał on pracę w warunkach szczególnych. Wbrew twierdzeniom Sądu I instancji praca na stanowisku robotnika magazynowego, przy obsłudze maszyn susząco-czyszczących także kwalifikowana jest jako praca w warunkach szczególnych. Sąd Okręgowy w Gdańsku w wyroku z dnia 29.01.2014 r., wskazał jednoznacznie, że cyt: „ W wykazie A -prac w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego - stanowiącym załącznik do rozporządzenia w dziale IV (W chemii) pod pozycją 40 wymienione są prace magazynowe, załadunkowe, rozładunkowe, transport oraz konfekcjonowanie surowców, półproduktów i wyrobów gotowych - pylistych, toksycznych, żrących, parzących i wybuchowych. Pomocniczo wskazać należy również, że w wykazie A, stanowiącym załącznik do zarządzenia nr 16 Ministra Rolnictwa, Leśnictwa i Gospodarki Żywnościowej w sprawie stanowisk pracy, na których wykonywane są prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. Urz. MRiRW z 1988 r. Nr 2, poz. 4) w dziale W (W chemii), pod poz. 40 (Prace magazynowe, załadunkowe, rozładunkowe, transport oraz konfekcjonowanie surowców, półproduktów i wyrobów gotowych - pylistych, toksycznych, żrących, parzących i wybuchowych) pkt 4 wskazano prace robotnika magazynowego." (vide: Sądu Okręgowego w Gdańsku z 29.01.2014 r., VII U 1822/13). Pomimo, iż stanowisko robotnika magazynowego zajmującego się suszeniem i czyszczeniem zboża nie zostało wprost nazwane w wykazie A w/w rozporządzenia Rady Ministrów nie można odmówić mu przymiotu stanowiska wykonywanego w warunkach szczególnych, gdyż zostało ono wskazane w dziale IV (W chemii) pod poz. 40 pkt 4 wykazu A, stanowiącego załącznik do zarządzenia nr 16 Ministra Rolnictwa, Leśnictwa i Gospodarki Żywnościowej w sprawie stanowisk pracy, na których wykonywane są prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. W świetle orzecznictwa, cyt: „Wykazy resortowe wydane na podstawie § 1 ust. 2 i 3 rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze mają natomiast charakter informacyjny, techniczno - porządkujący, uściślający oraz mogą mieć znaczenie w sferze dowodowej, stanowiąc podstawę domniemania faktycznego" (vide: wyrok Sądu Okręgowego w Gdańsku z 29.01.2014 r., VII U 1822/13; postanowienie Sądu Najwyższego z 22.03.2012 r., I UK 403/11). Biorąc pod uwagę obecną tendencję orzeczniczą jak i w/w uchybienia w zakresie analizy materiału dowodowego sprawy, apelujący wskazał, że Sąd naruszył normy prawa materialnego, jak również procesowego.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje.

Apelacja nie zasługiwała na uwzględnienie.

Sąd Apelacyjny w pełni aprobuje ustalenia i rozważania poczynione przez Sąd Okręgowy w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, przyjmując je za własne, zatem nie zachodzi konieczność ich szczegółowego powtarzania (por. wyroki Sądu Najwyższego z 27.03.2012 r., III UK 75/11, LEX nr 1213419; z 14.05.2010 r., II CSK 545/09, Lex nr 602684; z 27.04.2010 r., II PK 312/09, Lex nr 602700; z 20.01.2010 r. II PK 178/09, LEX nr 577829 z 08.10.1998 r., II CKN 923/97, OSNC 1999 nr 3, poz. 60).

Sąd ma obowiązek wyprowadzenia z zebranego w sprawie materiału dowodowego wniosków logicznie prawidłowych. Reguła ta, współokreślająca granice swobodnej oceny dowodów nie będzie zachowana, jeżeli wnioski wyprowadzone przez sąd przy ocenie dowodów nie układają się w logiczną całość zgodną z doświadczeniem życiowym, lecz pozostają ze sobą w sprzeczności, a także gdy nie istnieje logiczne powiązanie wniosków z zebranym w sprawie materiałem dowodowym. W świetle przytoczonych motywów zaskarżonego wyroku nie ma jednak uzasadnionych powodów by zakwestionować istnienia logicznego związku między treścią przeprowadzonych dowodów a ustalonymi na ich podstawie w drodze wnioskowania faktami stanowiącymi podstawę zawartego w nim rozstrzygnięcia. Argumentacji mogącej uzasadniać taki wniosek nie dostarcza uzasadnienie apelacji.

Ocena wiarygodności i mocy dowodów przeprowadzonych w danej sprawie wyraża istotę sądzenia w części dotyczącej ustalenia faktów, tj. rozstrzygania spornych kwestii na podstawie własnego przekonania sędziego powziętego w wyniku bezpośredniego zetknięcia się z dowodami. Powinna odpowiadać regułom logicznego myślenia wyrażającym formalne schematy powiązań między podstawami wnioskowania i wnioskami oraz uwzględniać zasady doświadczenia życiowego będące wyznacznikiem granic dopuszczalnych wniosków i stopnia prawdopodobieństwa ich przydatności w konkretnej sytuacji. Jeżeli z określonego materiału dowodowego sąd wyprowadził wnioski logicznie poprawne i zgodne z zasadami doświadczenia życiowego, to taka ocena dowodów nie narusza zasady swobodnej oceny dowodów przewidzianej w art. 233 k.p.c., choćby dowiedzione zostało, że z tego samego materiału dałoby się wysnuć równie logiczne i zgodne z zasadami doświadczenia życiowego wnioski odmienne. Tylko w przypadku wykazania, że brak jest powiązania, w świetle kryteriów wyżej wzmiankowanych, przyjętych wniosków z zebranym materiałem dowodowym, możliwe jest skuteczne podważenie oceny dowodów dokonanej przez sąd; nie jest tu wystarczająca sama polemika naprowadzająca wnioski odmienne, lecz wymagane jest wskazanie, w czym wyraża się brak logiki lub uchybienie regułom doświadczenia życiowego w przyjęciu wniosków kwestionowanych (uzasadnienia wyroków Sądu Najwyższego z 27.09.2002 r. IV CKN 1316/00, LEX nr 80273 oraz z 20.01.2005 r., I UK 137/04, Lex nr 602671).

Należy podkreślić, że Sąd Okręgowy nie uznał jako pracy w warunkach szczególnych okresu zatrudnienia ubezpieczonego od 02.08.1971 r. do 31.10.1985 r. w (...) Oddział w C..

W odwołaniu od decyzji z dnia 04.12.2013 r. ubezpieczony wywodził, że błędnie organ rentowy nie uwzględnił mu jako pracy w warunkach szczególnych okresu zatrudnienia od 01.11.1985 r. do 31.12.1998 r. Ponadto ubezpieczony zaznaczył, że od 02.08.1971 r. do 31.10.1985 r. pracował w pełnym wymiarze czasu pracy zajmując się „suszeniem zbóż” i podczas pracy w tym okresie uzyskał tytuł mistrza w zawodzie operator urządzeń do przygotowania materiału siewnego (k. 4-5).

Sąd Okręgowy wezwał ubezpieczonego do zgłaszania wniosków dowodowych w terminie 7 dni wskazując na rygor pominięcia (zarządzenie na k. 9). Ponadto ubezpieczony został pouczony o treści art. 207 k.p.c., art. 217 k.p.c. art. 229 k.p.c., a także 162 k.p.c. (10-11). Wezwanie wraz z powyższym pouczeniem zostało ubezpieczonemu doręczone w dniu 11.02.2014 r. (k. 22).

Pismem z dnia 14.02.2014 r. ubezpieczony – na okoliczność pracy od 02.08.1971 r. do 31.10.1985 r. w (...) Oddział w C. – zgłosił wniosek o dopuszczenie dowodu z zeznań świadków A. B. oraz W. B. (k. 15-16).

Świadek A. B. zeznał, że pracował w (...) Oddział w C. od 1969 r. do 2004 r. początkowo jako inspektor, a następnie jako kierownik handlowy. Ubezpieczony podjął pracę od 1971 r. i do 1985 r. pracował w dziale technologicznym w pełnym wymiarze czasu pracy i zajmował się czyszczeniem i suszeniem nasion zbóż jarych i ozimych, roślin motylkowych oraz traw. Zakład zajmował się kontraktowaniem zbóż od rolników. Praca ubezpieczonego polegała na przyjmowaniu zboża od PGR-ów i dostawców indywidualnych i był pracownikiem zajmującym się ich czyszczeniem i suszeniem. Zakład rocznie skupywał od 4 do 5 tyś. ton towaru. Przywieziony towar szedł na tzw. kosz zasypowy i przechodził do oczyszczalni i suszarni. Ubezpieczony pilnował, aby towar był prawidłowo zsypywany. Ubezpieczony nie był pracownikiem magazynowym, ale doglądał maszyny – najpierw maszynę, która czyściła, a następnie maszynę, która suszyła zboża. Ubezpieczony przemieszczał się między tymi maszynami i pilnował ustawień parametrów maszyn. Umieszczanie towaru w maszynach było mechaniczne – były taśmociągi platformowe i kubełkowe, które towar podawały automatycznie, nie wykonywano zasypywania ręcznie. Po oczyszczeniu zboża transportowane były do silosu, a następnie były transportowane na suszarnie. Wszystkie te czynności odbywały się automatycznie. Praca na stanowisku ubezpieczonego była wykonywana na zmianach, ubezpieczony pracował na jednej zmianie. W ramach jednej dniówki roboczej trudno powiedzieć jak długo trwało oczyszczanie i suszenie. Nieraz całą dobę było przyjmowanie zbóż. Długość suszenia zależała od wilgotności materiału (dowód: zeznania świadka A. B. – na nośniku danych elektronicznych na k. 29).

Świadek W. B. zeznał, że od 1967 r. do 1996 r. pracował w (...) Oddział w C. na stanowisku kierownika technologii i podlegała mu czyszczalnia, suszarnia nasion oraz mieszalnia ze środkami chemicznymi. Nasiona były następnie pakowane do worków po 50 kg. Gdy ubezpieczony podjął pracę został wysłany na kurs obsługi maszyn oczyszczalni i suszarni. Kurs trwał około miesiąca, ale potem był wysyłany na inne kursy. Ubezpieczony był odpowiedzialny za obsługę maszyn do czyszczenia oraz suszenia nasion, pilnował temperaturę suszenia i nadzorował cały proces. Ponadto była też maszyna do zaprawiania. Nasiona były transportowane mechanicznie. Następnie z suszarni towar odbierali inni pracownicy (pracownicy magazynowi), czyli magazynierzy i wózkowi. Ubezpieczony zajmował się obsługą 3 rodzajów maszyn – czyszczarni, suszarni i mieszalni (zaprawialni). Powyższej obróbce podlegały jedynie nasiona. W sumie maszyn tych było siedem i na jednej zmianie maszyny te obsługiwała jedna osoba. Z tytułu tej pracy ubezpieczony otrzymywał dodatek szkodliwy do pensji, deputat mlekowy. Przy wykonywanej pracy ubezpieczony był narażony na kurz (dowód: zeznania świadka W. B. – na nośniku danych elektronicznych na k. 51).

Ubezpieczony zeznał, że w (...) Oddział w C. przyjmował zboże na hale produkcyjną, a następnie maszynowo czyścił i suszył zboża. Po suszeniu i oczyszczeniu zboża były wsypywane maszynowo do zbiorników. W ciągu dnia pracy ubezpieczony 5-6 razy pobierał próbki, które nosił do laboratorium w celu sprawdzenia jakości i czystości zboża. Praca ubezpieczonego polegała na nadzorowaniu maszyn. Poza tymi czynnościami ubezpieczony nic innego nie wykonywał. W miejscu pracy był hałas i kurz (dowód: przesłuchanie ubezpieczonego – na nośniku danych elektronicznych – na k. 73).

Świadek W. Ś. zeznał, że gdy ubezpieczany w 1985 r. przeszedł do Wojewódzkiego Przedsiębiorstwa (...) ( (...)) to przyuczał go do wykonywania pracy zmianowego przy produkcji kasz. Były to urządzenia przyjmujące zboża (tzw. czyszczarnia), urządzenia sortujące, urządzenia do krojenia kasz, a następnie przekazania gotowych kasz do paczkowania. Wszystkie te maszyny obsługiwał ubezpieczony. Pracę tą ubezpieczony wykonywał do 2001 r. (dowód: zeznania świadka W. Ś. – na nośniku danych elektronicznych na k. 29). Analogiczny stan faktyczny wynika z zeznań świadka M. L..

Analiza zeznań świadków oraz zeznań ubezpieczonego pozwoliła na dokonanie ustaleń faktycznych odnoszących się do charakteru pracy wykonywanej przez ubezpieczonego zarówno w okresie od 02.08.1971 r. do 31.10.1985 r., jak i od 01.11.1985 r. do 31.12.1998 r.

W okresie zatrudnienia od 01.11.1985 r. do 31.12.1998 r. ubezpieczony pracował przy produkcji kasz i nie można było mieć wątpliwości, że ta praca ubezpieczonego musiała zostać zakwalifikowana pod poz. 10 działu X załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze (Dz. U. nr 8, poz. 43 ze zm.). Pod powyższą pozycją ustawodawca wymienił prace w rolnictwie i przemyśle rolno-spożywczym przy wytwarzaniu kasz (a ponadto również mąk, płatków i śruty). Praca ubezpieczonego w powyższym okresie polegała na wytwarzaniu kasz.

Natomiast z samych tylko zeznań ubezpieczonego, ale także mających potwierdzenie w zeznaniach świadków (W. B. oraz A. B. - pracowników zatrudnionych razem z ubezpieczonym w okresie od 02.08.1971 r. do 31.10.1985 r. w (...) Oddział w C.) wynika, że ubezpieczony w tym okresie pracował przy obsłudze maszyn czyszczących, suszących i zaprawiających nasiona (ziarna zbóż).

Stan faktyczny nie był sporny między stronami (organ rentowy nie kwestionował okoliczności faktycznych przedstawianych przez ubezpieczonego i w/w świadków), ale sporne było, czy tak opisywana praca (w okresie od 02.08.1971 r. do 31.10.1985 r.) była pracą wykonywaną w warunkach szczególnych.

Z powyższych względów Sąd Apelacyjny oddalił wnioski dowodowe zgłoszone w apelacji, gdyż stan faktyczny był między stronami bezsporny. Według art. 227 k.p.c. przedmiotem dowodu są fakty mające dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie. Te zaś fakty zostały już ustalone w postępowaniu dowodowym przed Sądem I instancji i nie były sporne.

Ponadto Sąd Apelacyjny wskazuje, że zgodnie z art. 381 k.p.c., sąd drugiej instancji może pominąć nowe fakty i dowody, jeżeli strona mogła je powołać w postępowaniu przed sądem pierwszej instancji, chyba że potrzeba powołania się na nie wynikła później.

Zdaniem apelującego dopiero z motywów wyroku Sądu pierwszej instancji dowiedział się, że zachodziła potrzeba powołania nowych dowodów. Pogląd, w myśl którego sąd drugiej instancji nie powinien pomijać nowych faktów i dowodów zgłoszonych w apelacji, jeżeli o potrzebie ich powołania strona dowiedziała się z uzasadnienia zaskarżonego wyroku, był kilkakrotnie prezentowany w orzecznictwie. Już w orzeczeniu z dnia 30.08.1934 r., C.I. 650/34 (OSP 1934, poz. 502) Sąd Najwyższy stwierdził, że „odrzucenie dowodu powołanego po raz pierwszy w skardze apelacyjnej nie jest dopuszczalne w przypadku, gdy strona nowy dowód powołała dlatego, że złożone przez nią w I instancji dowody uznane zostały przez sąd za niewystarczające, w tym bowiem przypadku potrzeba powołania dalszego dowodu powstała po zamknięciu rozprawy w I instancji”. To stanowisko jest podtrzymywane w nowszym orzecznictwie Sądu Najwyższego (por. wyroki z dnia 20.05.2003 r., I PK 415/02, OSNP 2004 nr 16, poz. 276; z dnia 10.02.2005 r., IV CK 472/04, LEX nr 179849; z dnia 24.06.2009 r., I CSK 447/08, LEX nr 584189 oraz z dnia 15.03.2011 r., I PK 183/10, LEX nr 884980). Jednakże w każdym z tych orzeczeń Sąd Najwyższy podkreśla, że w kwestii ustalenia potrzeby powołania nowych faktów i dowodów w apelacji, sąd drugiej instancji powinien się kierować okolicznościami konkretnej sprawy. Sąd Najwyższy zaznacza jednak, że o istnieniu potrzeby powołania się na nowe fakty i dowody nie decyduje zapatrywanie strony, lecz przedmiotowa ocena zachodzącego stanu rzeczy. Ponieważ strony nie mogą wiedzieć z góry, które okoliczności zaważą przy wydaniu wyroku, to powinny przytoczyć w całości materiał dowodowy służący uzasadnieniu pozwu lub obronie przeciwko twierdzeniom pozwu (orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 05.04.1935 r., C.III. 101/34, Biblioteka Orzecznictwa, dz. XXX, poz. 19). Jeżeli więc strona uważa, że do udowodnienia jej twierdzeń wystarczy określony dowód i dlatego nie przytacza innych dowodów, to jej błąd nie jest usprawiedliwiony, sama ponosi winę niezgłoszenia dalszych dowodów i nie może zarzucać nieuzasadnionego uniemożliwienia wykazania jej praw (orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 17.09.1937, C.II. 912/36, RPEiS 1938 nr 4, s. 907). Niepowołanie w pierwszej instancji dowodu ze świadka znanego stronie, wywołane przypuszczeniem, iż wystarczą zeznania innych świadków, nie usprawiedliwia spóźnionego powołania tego dowodu dopiero w postępowaniu apelacyjnym, gdyż nie ma żadnych podstaw do przewidywań, jak poszczególne dowody zostaną przez sąd ocenione (orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 22.11.1937 r., C.II. 1304/37, Przegląd Sądowy 1938, poz. 255). W konsekwencji strona nie może w instancji apelacyjnej powoływać takich dowodów, których nie powołała w pierwszej instancji tylko dlatego, iż uważała, że pozostałe dowody, które powołała, wystarczą dla udowodnienia jej twierdzeń (orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 25.06.1946 r., C.I. 306/46, PiP 1947 nr 2, s. 131 oraz wyrok z dnia 01.02.1973 r., II CR 647/72, LEX nr 7212). Sąd Najwyższy w uzasadnieniu uchwały z dnia 19.04.2007 r., III CZP 162/06 (OSNC 2008 nr 5, poz. 47) wyjaśnił, że obostrzenia zawarte w art. 381 k.p.c. są wyrazem dążenia do koncentracji materiału procesowego, a nie ograniczania rozpoznawczych i kontrolnych funkcji apelacji; dla strony zapobiegliwej i należycie dbającej o swoje procesowe interesy obostrzenia te nie stanowią więc przeszkody w zrealizowaniu celu procesowego, w szczególności polegającego na ujawnieniu prawdy materialnej.

Z okoliczności sprawy nie wynika, by po stronie ubezpieczonego istniała jakakolwiek przeszkoda do przedstawienia Sądowi pierwszej instancji tych dowodów, o przeprowadzenie których wniósł dopiero w apelacji. Z wywodów apelacji wynika, że liczył on na to, iż Sąd pierwszej instancji da wiarę zeznaniom przedstawionych przez niego świadków, wobec czego nie przedstawił stosownych dowodów (chociaż mógł) na okoliczność wykazania charakteru zatrudnienia w (...) Oddział w C.. Ocena ta nie została jednak przyjęta przez Sąd pierwszej instancji, jednak nie dlatego, że Sąd ten nie dał wiary co do charakteru pracy wskazywanej przez świadków, ale dlatego, że praca wykonywana przez ubezpieczonego nie została przez ustawodawcę zakwalifikowana jako praca uprawniająca do uzyskania emerytury w wieku obniżonym. Strona nie może zaś skutecznie żądać ponowienia lub uzupełnienia dowodu w postępowaniu apelacyjnym tylko dlatego, że spodziewała się korzystnej dla siebie oceny dowodu przez sąd pierwszej instancji (wyroki Sądu Najwyższego z dnia 07.11.1997 r., II CKN 446/97, OSNC 1998 nr 4, poz. 67; z dnia 15.06.2000 r., II CKN 1007/98, LEX nr 533117; z dnia 28.11.2000 r., IV CKN 168/00, LEX nr 548755; z dnia 10.07.2003 r., I CKN 503/01, LEX nr 121700; z dnia 30.09.2009 r., V CSK 250/09, LEX nr 529732).

Ubezpieczony brał udział w postępowaniu dowodowym i znana mu była treść zeznań świadków, a nadto powinna mu być znana treść zeznań przez siebie złożonych. Ubezpieczony przed zamknięciem rozprawy nie zgłosił wniosków dowodowych.

Skoro w postępowaniu przed Sądem Okręgowym apelujący nie zgłosił dalszych wniosków dowodowych, to powinien liczyć się z tym, że Sąd odwoławczy będzie władny pominąć spóźnione wnioski dowodowe, nie naruszając przepisu art. 381 k.p.c. Z kolei, wydanie niekorzystnego dla strony wyroku nie może stanowić samoistnej podstawy powołania się w postępowaniu apelacyjnym na nowe fakty i dowody (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24.03.1999 r., I PKN 640/98, OSNAPiUS 2000 nr 10, poz. 389).

Przechodząc do oceny materialnoprawnej Sąd Apelacyjny wyjaśnia, że przepisy ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r., nr 153 poz. 1227 ze zm.) określają zasadę, zgodnie z którą emerytura przysługuje mężczyźnie po ukończeniu 65 roku życia. Uzyskanie prawa do emerytury w wieku obniżonym (w tym związane z pracą w warunkach szczególnych) oznacza wyjątek od powyższej reguły.

Uzasadnieniem stworzenia instytucji przewidzianej w art. 32 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, a następnie jej zachowania w kształcie wynikającym z obwiązujących przepisów było założenie, że praca wykonywana w szczególnych warunkach stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku przyczynia się do szybszego obniżenia wydolności organizmu. Osoba wykonująca taką pracę ma prawo do emerytury wcześniej niż inni ubezpieczeni. Służy to swoistemu „wyrównaniu szans” na skorzystanie z prawa do emerytury. W przypadku osób wykonujących prace szczególnie wyniszczające organizm, obniżenie wieku jest skutkiem uzasadnionego medycznie wniosku, że organizm wcześniej traci wydolność umożliwiającą dalszą aktywność zawodową. Za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się więc pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia. Praca w warunkach szczególnych to praca, w której pracownik w znaczny sposób jest narażony na niekorzystne dla zdrowia czynniki. Jako przykład takiej pracy można wskazać na prace w narażeniu na hałas przekraczający dozwolone normy, w zapyleniu, w oparach chemicznych, w wysokich temperaturach lub zmiennych warunkach atmosferycznych.

Obowiązek udowodnienia wszystkich warunków nabycia prawa do emerytury w wieku obniżonym spoczywa na ubezpieczonym. Biorąc zaś pod uwagę, że prawo do emerytury w wieku obniżonym stanowi odstępstwo od ogólnej reguły, przeto wszelkie istotne wątpliwości, które pojawią się w toku postępowania dowodowego oznaczają nieudowodnienie spełnienia warunków uzyskania prawa do wyjątkowego świadczenia.

Wszystkie obowiązki dowodowe w zakresie wykazania, że wykonywana praca w spornym okresie miała charakter pracy w warunkach szczególnych w rozumieniu rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. nr 8, poz. 43 ze zm.) obciążają wnioskodawcę.

Ogólne zasady nabywania prawa do emerytury dla ubezpieczonych urodzonych po 1948 r. zostały uregulowane w treści art. 184 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r., nr 153 poz. 1227 ze zm.), zgodnie z którym ubezpieczonym (mężczyznom) urodzonym po dniu 31.12.1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, tj. spełniają łącznie następujące warunki:

1) legitymują się okresem zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 65 lat,

2) mają okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 25 lat,

3 ) nie przystąpili do otwartego funduszu emerytalnego albo złożyli wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Ubezpieczony prawo do emerytury w wieku obniżonym opierał między innymi na twierdzeniu, że pracował od 02.08.1971 r. do 31.10.1985 r. w szczególnych warunkach w (...) Oddział w C..

Jest bezsporne, że w powyższym okresie ubezpieczony nadzorował maszyny, które oczyszczały, suszyły i mieszały nasiona zbóż.

Zgodnie z § 2 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. nr 8, poz. 43 ze zm.) okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. Przy ustalaniu spełnienia przesłanek (określonych w § 4 ust. 1 pkt 1 i 3 rozporządzenia), których łączne spełnienie przez pracownika, warunkuje nabycie prawa do emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach, w postępowaniu sądowym, opartym na zasadzie swobodnej oceny dowodów, nie obowiązują ograniczenia dowodowe i okres pracy w warunkach szczególnych może być wykazywany za pomocą wszelkich dostępnych dowodów: dokumentów z przebiegu zatrudnienia - świadectw pracy wystawionych przez pracodawcę, umów o pracę, angaży, legitymacji ubezpieczeniowych i innych dokumentów potwierdzających okresy ubezpieczenia oraz zeznań świadków. Powyższe wynika wprost z treści art. 473 k.p.c.

Ustalona w postępowaniu dowodowym praca ubezpieczonego wykonywana w okresie od 02.08.1971 r. do 31.10.1985 r. nie została wymieniona wśród prac wykonywanych w warunkach szczególnych.

W dziale X (w rolnictwie i przemyśle rolno-spożywczym) załącznik do rozporządzenia z dnia 07.02.1983 r., do którego to działu należało zakwalifikować (...) Oddział w C., nie zostały wymienione prace przy nadzorze maszyn oczyszczających, suszących i mieszających nasiona zbóż.

W dziale X załącznika do w/w rozporządzenia zostały wymienione m.in. prace przy wytwarzaniu mąki, kasz, płatków i śruty (poz. 10), prace przy wypieku pieczywa (poz. 11), prace przy ekstrakcji, filtracji i destylacji olejów roślinnych oraz hydrolizie białka roślinnego (poz. 12), prace przy obsłudze pras filtracyjnych, wirówek i suszarek w przemyśle drożdżowym i piwowarskim (poz. 13). Tych jednak prac ubezpieczony nie wykonywał w okresie od 02.08.1971 r. do 31.10.1985 r.

Na rozprawie przed Sądem Apelacyjnym profesjonalny pełnomocnik ubezpieczonego wskazał, że ubezpieczony wykonywał pracę w szczególnych warunkach wymienioną w dziale IV załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów z 1983 r., czyli „w chemii” pod poz. 40, czyli chodzi o „prace magazynowe, załadunkowe, rozładunkowe, transport oraz konfekcjonowanie surowców, półproduktów i wyrobów gotowych - pylistych, toksycznych, żrących, parzących i wybuchowych”. Apelujący nie upatrywał możliwości kwalifikowania pracy ubezpieczonego pod inną pozycję załącznika do w/w rozporządzenia (vide protokół rozprawy z dnia 21.04.2015 r. na nośniku danych elektronicznych).

Sąd Apelacyjny nie podzielił powyższego kwalifikowania pracy ubezpieczonego w spornym okresie, gdyż ubezpieczony w tym czasie nie wykonywał pracy „w chemii” lecz w przedsiębiorstwie hodowli roślin i nasiennictwa, który to zakład przynależał do resortu rolnictwa, a ponadto ubezpieczony nie pracował przy konfekcjonowaniu wyrobów pylistych, toksycznych, żrących, parzących czy wybuchowych. Zboża i nasiona – po ich wyładunku transportowane mechanicznie i automatycznie do maszyn czyszczących a następnie suszących, zaś ubezpieczony zajmował się nadzorem tych maszyn.

Ponadto z materiału dowodowego nie wynika, aby ubezpieczony wykonywał pracę w pomieszczeniach, w których temperatura przekraczała 35 stopni Celsjusza (poz. 11 w dziale XIV załącznika do cyt. rozporządzenia Rady Ministrów z 1983 r.).

Nie ma też żadnych podstaw prawnych do utożsamiania prac jakie ubezpieczony wykonywał w okresie późniejszym, czyli od 01.11.1985 r. do 31.12.1998 r., kiedy to ubezpieczony pracował przy produkcji kasz i ta praca została przez prawodawcę zaliczona do prac wykonywanych w warunkach szczególnych.

Przepisy określające prace uprawniające do emerytury w wieku obniżonym są przepisami szczególnymi i dlatego nie można ich wykładać rozszerzająco.

Reasumując należało uznać, że Sąd Okręgowy prawidłowo ustalił, ze ubezpieczony nie spełnił wszystkich warunków do uzyskania prawa do emerytury w wieku obniżonym (art. 184 ustawy o emeryturach z FUS), gdyż nie posiada co najmniej 15 letniego okresu pracy w warunkach szczególnych.

Z tych względów Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385 k.p.c. apelację oddalił.