Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 kwietnia 2015 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, Wydział V Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący SSR del. Urszula Sipińska-Sęk

Protokolant st. sekr. sądowy Zofia Aleksandrowicz

po rozpoznaniu w dniu 23 kwietnia 2015 roku w Piotrkowie Trybunalskim

na rozprawie

sprawy z wniosku A. P. (1)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o odsetki

na skutek odwołania A. P. (1)

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia 5 stycznia 2015r. sygn. (...)

oddala odwołanie.

Sygn. akt VU 77/15

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 5 stycznia 2015 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział
w T. odmówił wnioskodawczyni A. P. (1) prawa do odsetek od świadczenia rentowego wypłaconego za okres od 5 lipca 2011 roku do 15 maja 2013 roku, wynikającego z decyzji z dnia 4 grudnia 2014 roku.

Odwołanie od tej decyzji w dniu 30 grudnia 2015 roku złożyła A. P. (1), powołując się wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 11 września 2007 roku, w którym wskazano, że jeśli proces w sprawach o rentę z tytułu niezdolności do pracy wykaże winę ZUS w zakresie odmowy przyznania lub wypłaty świadczenia, osoba starająca się
o przyznanie tego świadczenia ma prawo do odsetek za opóźnienie. Odwołująca wskazała, że w związku z powyższym, ZUS winien zbadać indywidualnie z czyjej przyczyny toczyło się postepowanie w sądzie. Jeśli odpowiedzialność ponosi ZUS – a tak było w jej przypadku, wtedy nie można przyjąć, że ostatnią okolicznością do wydania decyzji był dzień wpływu prawomocnego orzeczenia sądu. Wówczas to ZUS jest zobowiązany wypłacić odsetki za czas toczącego postepowania w sadzie. Wskazując na powyższe A. P. (1) wniosła o przyznanie odsetek ustawowych i odsetek od odsetek.

Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania.

Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych ustalił,

Następujący stan faktyczny:

Wnioskodawczyni A. P. (1) w dniu 3 lutego 2009 roku uległa wypadkowi przy pracy podczas przenoszenia stanowiska pracy do innego pomieszczenia. Doznała ona zapalenia pochewek ścięgnowych nadgarstka prawego oraz guzka nadgarstka po przeciążeniu.

(dowód: protokół ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku k. 3-11 akt wypadkowych)

Organ rentowy decyzją z dnia 20 sierpnia 2010 roku odmówił wnioskodawczyni przyznania jednorazowego odszkodowania z tytułu doznanego uszczerbku na zdrowiu, bowiem orzeczeniem z dnia 12 sierpnia 2010 roku Komisja Lekarska ZUS nie stwierdziła
u A. P. (1) uszczerbku na zdrowiu spowodowanego wypadkiem przy pracy w dniu 3 lutego 2009 roku.

(dowód: decyzja z dnia 20.08.2010 r. k. 43 akt wypadkowych)

A. P. (1) złożyła odwołanie od powyższej decyzji. Sąd Rejonowy
w P. rozpoznając wniesione odwołanie, wyrokiem z dnia 24 maja 2011 roku w sprawie sygn. akt IV U 264/10 zmienił zaskarżoną decyzję ten sposób, że przyznał A. P. (1) prawo do odszkodowania z tytułu wypadku przy pracy w związku z 3% uszczerbkiem na zdrowiu oraz przekazał sprawę Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w T. jako właściwemu dla ustalenia wysokości należnego odszkodowania.

( dowód: wyrok SR z dnia 24.05.2011 r. k. 71 akt wypadkowych)

W wykonaniu powyższego wyroku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. decyzją z dnia 28 czerwca 2011 roku przyznał wnioskodawczyni jednorazowe odszkodowanie z tytułu uszczerbku na zdrowiu będącego następstwem –wypadku przy pracy z dnia 3 lutego 2009 r. w wysokości 1.935,00 złotych.

(dowód: decyzja z dnia 28.06.2011 r. k. 75 akt wypadkowych)

Wnioskodawczyni była niezdolna do pracy w okresach od :

- 6.03.2009 r. do 3.09.2009 r.,

- 8.09.2009 r. do 6.10.2009 r.,

- 8.10.2009 r. do 7.04.2010 r.,

- od 9.04.2010r. do 6.10.2010 r. i pobierała wówczas zasiłek chorobowy.

(dowód: uzasadnienie Sądu Okręgowego w Piotrkowie Tryb. k. 386-397 akt VU 986/11)

Wnioskodawczyni ponownie była uprawniona do zasiłku chorobowego od dnia
4 stycznia 2011 roku do dnia 4 lipca 2011 roku.

(dowód: analiza akt rentowych)

W dniu 16 maja 2011 roku wnioskodawczyni złożyła wniosek o ustalenie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy w związku z wypadkiem przy pracy.

(dowód: wniosek k. 1-4 akt rentowych)

Decyzją z dnia 12 sierpnia 2011 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. odmówił A. P. (1) prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy w związku z wypadkiem przy pracy.

Kolejna decyzją również z dnia 12 sierpnia 2011 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. odmówił A. P. (1) prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy z ogólnego stanu zdrowia.

Podstawą wydania obydwu decyzji było orzeczenie Komisji Lekarskiej ZUS z dnia 3 sierpnia 2011r. a wcześniej jeszcze lekarza orzecznika ZUS, którymi A. P. (1) nie została uznana za niezdolną do pracy. Taki wniosek lekarze orzecznicy ZUS wywiedli ze stopnia zaawansowania rozpoznanych u niej schorzeń w postaci zaburzeń lękowo-pitiatycznych, dodatkowych żeber szyjnych, zespołu górnego otworu klatki piersiowej, zmian zwyrodnieniowych kręgosłupa szyjnego i lędźwiowego bez objawów korzeniowych, wygojonego złamania kości łonowej, żylaków podudzi.

(dowód: orzeczenie lekarza orzecznika ZUS z dnia 21.06.2011 r. z dokumentacją

medyczną - k. 45)

Od decyzji tych wnioskodawczyni odwołała się do Sądu Okręgowego – Sądu Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych w Piotrkowie Trybunalskim. Sąd Okręgowy prowadził postępowanie dowodowe celem ustalenia, czy wnioskodawczyni jest niezdolna do pracy i w jakim stopniu. Sąd dopuścił dowód z opinii biegłych lekarzy psychiatry J. C., neurologa B. M., ortopedy R. E., kardiologa M. M. (2), okulisty A. C. i chirurga angiologa A. P. (2).
Z uwagi na zgłoszone przez organ rentowy zarzuty do złożonych opinii, Sąd Okręgowy dopuścił w sprawie dowód z opinii kolejnego biegłego chirurga angiologa A. K., który w sprawie wydał opinię główną oraz kilka uzupełniających oraz z opinii kolejnego biegłego neurologa B. S. i wreszcie biegłego medycyny pracy J. G..

W toku procesu sądowego wnioskodawczyni przedłożyła nową dokumentację medyczną, w tym m.in. epikryzę ze Szpitala (...) z dnia 26 lipca 2012 roku.

Stan zdrowia z punktu widzenia biegłych z zakresu psychiatrii, kardiologii, neurologii, ortopedii i okulistyki, nie czynił wnioskodawczyni niezdolnej do pracy.

Za częściowo niezdolną do pracy na okres 2 lat od dnia złożenia wniosku o rentę z ogólnego stanu zdrowia uznali wnioskodawczynię, z powodu schorzeń układu naczyń obwodowych tzn. zespołu górnego otworu klatki piersiowej (dodatkowe żebra szyjne) naczyniaka trzonu Th1 kręgosłupa, biegli angiolodzy A. P. (2) i A. K..

Z ich stanowiskiem nie zgodził się biegły medycyny pracy J. G., który stwierdził, że wnioskodawczyni jest zdolna do pracy.

(dowód: odwołanie k. 2-4, postanowienia o dopuszczeniu dowodów z opinii biegłych
k. 25, 101, 196, opinie biegłych k. 40-41, 45-46, 50-51, 58-58v, 83, 156-159, 177, 208-210 nowa dokumentacja medyczna k. 153-153verte,160-173w aktach sprawy VU 986/11, uzasadnienie wyroku Sądu Okręgowego w Piotrkowie Tryb. k. 386-397 akt VU 986/11)

Wyrokiem z dnia 25 września 2013 roku, wydanym w sprawie VU 986/11 Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Piotrkowie Trybunalskim zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznał wnioskodawczyni A. P. (1) prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy z ogólnego stanu zdrowia od dnia 5 lipca 2011 roku do dnia 15 maja 2013 roku i oddalił odwołanie od decyzji odmawiającej jej prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy w związku z wypadkiem przy pracy.

(dowód: wyrok Sądu Okręgowego w Piotrkowie Tryb. k. 382 w aktach sprawy
VU 986/11)

Apelację od powyższego wyroku złożył organ rentowy.

(dowód: apelacja k. 402-404 w aktach sprawy VU 986/11)

Sąd Apelacyjny w Łodzi wyrokiem z dnia 9 września 2014 roku w sprawie III AUa 2469/13 oddalił apelację organu rentowego od wyroku Sądu Okręgowego w Piotrkowie Tryb. z dnia 25 września 2013r. w sprawie VU 986/11. Sąd Apelacyjny oparł wyrok w całości na ustaleniach Sądu I instancji, nie czyniąc żadnych dodatkowych własnych ustaleń, ani nie uzupełniając postępowania dowodowego.

(dowód: wyrok Sadu Apelacyjnego z dnia 9 września 2014 roku – k. 434 akt, uzasadnienie wyroku z dnia 9 września 2014 roku – k. 439-447 akt)

Pełnomocnik organu rentowego w dniu 11 września 2014 roku wniósł
o sporządzenie pisemnego uzasadnienia wyroku Sądu Apelacyjnego. Wniosek ten wpłynął do Sądu Apelacyjnego w Łodzi w dniu 15 września 2014 roku.

(dowód: wniosek k. 435, koperta k. 437 w aktach sprawy VU 986/11)

Odpis wyroku Sądu Apelacyjnego w Łodzi wraz z uzasadnieniem został wysłany organowi rentowemu w dniu 22 października 2014 roku. Organ rentowy otrzymał go w dniu
23 października 2014 roku.

(dowód: potwierdzenia odbioru k. 449 w aktach sprawy VU 986/11)

Pismem z dnia 29 października 2014 roku , które wpłynęło do Sądu Apelacyjnego o w Łodzi w dniu 3 listopada 2014 roku pełnomocnik organu rentowego poinformował, że nie będzie w przedmiotowej sprawie wnosił skargi kasacyjnej a także wniósł o zwrot akt rentowych A. P. (1) celem wykonania prawomocnego wyroku Sądu Apelacyjnego w Łodzi.

(dowód: pismo k. 450, koperta k. 451 w aktach sprawy VU 986/11)

Akta rentowe zostały zwrócone Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział
w T. przez Sąd Apelacyjny w Łodzi w dniu 6 listopada 2014 roku. Organ rentowy otrzymał je w dniu 12 listopada 2014 roku.

(dowód: pismo o zwrocie k. 452 w aktach sprawy VU 986/11, zwrotne potwierdzenie odbioru k. 453)

W dniu 4 grudnia 2014 roku organ rentowy, w wykonaniu powyższego orzeczenia, wydał decyzję o przyznaniu wnioskodawczyni prawa do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy od 5 lipca 2011 roku do dnia 15 maja 2013 roku i wypłacił wnioskodawczyni należne wyrównanie za okres od 5 lipca 2011 roku do dnia 15 maja 2013 roku.

(dowód: decyzja ZUS z dnia 4 grudnia 2014 roku k. 62 w aktach rentowych)

W piśmie z dnia 9 grudnia 2014 roku A. P. (1) wniosła o wypłatę odsetek od świadczenia rentowego przyznanego decyzja z dnia 4 grudnia 2014 roku . W wyniku rozpoznania tego wniosku ZUS wydał zaskarżoną w niniejszej sprawie decyzję.

(dowód: wniosek k. 59-60 akt rentowych, decyzja ZUS z dnia 5 stycznia 2015 roku k. 64 akt rentowych)

W toku sprawy VU 986/11 wnioskodawczyni w dniu 16 grudnia 2013 roku złożyła kolejny wniosek o prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy.

(dowód: wniosek k. 1-3 akt rentowych plik II)

Organ rentowy decyzją z dnia 10 lutego 2014 roku przyznał wnioskodawczyni prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy od 6 stycznia 2014 roku tj. od zaprzestania pobierania zasiłku chorobowego do dnia 31 stycznia 2015 roku.

(dowód: decyzja z dnia 10 lutego 2014 roku k. 11 akt rentowych plik II)

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

Przedmiotem sprawy jest prawo ubezpieczonej do odsetek z tytułu opóźnienia w przyznaniu i wypłacie należnego jej świadczenia rentowego.

Zgodnie z art. 85 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (j.t. Dz.U. 2009 r., Nr 205, poz. 1585 z zm.) jeżeli Zakład - w terminach przewidzianych w przepisach określających zasady przyznawania i wypłacania świadczeń pieniężnych z ubezpieczeń społecznych lub świadczeń zleconych do wypłaty na mocy odrębnych przepisów albo umów międzynarodowych - nie ustalił prawa do świadczenia lub nie wypłacił tego świadczenia, jest obowiązany do wypłaty odsetek od tego świadczenia w wysokości odsetek ustawowych określonych przepisami prawa cywilnego. Nie dotyczy to przypadku, gdy opóźnienie w przyznaniu lub wypłaceniu świadczenia jest następstwem okoliczności, za które Zakład nie ponosi odpowiedzialności. Cytowany przepis stanowi podstawę do przyznania osobie ubezpieczonej odsetek, w wysokości odsetek ustawowych określonych przepisami prawa cywilnego, w razie nie ustalenia dla niej w terminie prawa do świadczenia lub też jego niewypłacenia. Ustawodawca zastrzegł jednakże, że nie dotyczy to przypadku, gdy opóźnienie w przyznaniu lub wypłacie świadczenia jest następstwem okoliczności, za które organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności.

W przypadku świadczeń rentowych terminy ustalenia praw do tych świadczeń lub ich wysokości określa art. 118 ust. 1 i ust. 1a ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (j.t. Dz.U. 2009 r., Nr 153, poz. 1227 z zm.). Zgodnie z art. 118 ust. 1 ustawy organ rentowy wydaje decyzję w sprawie prawa do świadczenia lub ustalenia jego wysokości po raz pierwszy w ciągu 30 dni od wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania tej decyzji, z uwzględnieniem ust. 2 i 3 oraz art. 120.

W myśl natomiast ust. 1a art. 118 ustawy w razie ustalenia prawa do świadczenia lub jego wysokości orzeczeniem organu odwoławczego za dzień wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji uważa się również dzień wpływu prawomocnego orzeczenia organu odwoławczego, jeżeli organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. Organ odwoławczy, wydając orzeczenie, stwierdza odpowiedzialność organu rentowego.

Z treści tych przepisów wynika, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych ma 30 dni na wydanie prawidłowej decyzji licząc od chwili wyjaśnienia ostatniej niezbędnej okoliczności, rozumianej jako ostatni fakt konieczny, z punktu widzenia przesłanek nabycia prawa, do ustalenia samego istnienia prawa wnioskodawcy do świadczenia. W przypadku, gdy prawo zostaje przyznane orzeczeniem Sądu ów 30 dniowy termin co do zasady jest liczony od momentu doręczenia wyroku, ale jedynie wówczas gdy ustalenie prawa do świadczenia dopiero w postępowaniu sądowym nie było następstwem okoliczności, za które ponosi odpowiedzialność organ rentowy. W przeciwnym wypadku, gdy opóźnienie w ustaleniu prawa do świadczenia było spowodowane okolicznościami, za które odpowiada organ rentowy, termin ten będzie liczony od dnia, w którym organ rentowy, gdyby działał prawidłowo, powinien był ustalić prawo do świadczenia.

Przez nieustalenie prawa do świadczenia, o którym mowa w art. 85 ustawy systemowej należy rozumieć zarówno niewydanie w terminie decyzji przyznającej świadczenie, jak i wydanie decyzji odmawiającej przyznanie świadczenia, mimo spełnienia warunków do jego uzyskania ( tak: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 marca 2001 r., II UKN 402/00, OSNAPiUS 2002 nr 20 poz. 501).

W wyroku z dnia 25 stycznia 2005 r. w sprawie I UK 159/04 (opubl: Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych rok 2005, Nr 19, poz. 308, str. 900) Sąd Najwyższy stwierdził: że „wydanie przez organ rentowy niezgodnej z prawem decyzji odmawiającej wypłaty świadczenia w sytuacji, gdy było możliwe wydanie decyzji zgodnej z prawem, w szczególności, gdy ubezpieczony wykazał wszystkie przesłanki świadczenia oznacza, że opóźnienie w spełnieniu świadczenia jest następstwem okoliczności, za które organ rentowy ponosi odpowiedzialność, choćby nie można było mu zarzucić niestaranności w wykładni i zastosowaniu prawa”.

W tym przypadku zachodzi sytuacja gdy do wydania przez organ rentowy niezgodnej z prawem decyzji odmawiającej wypłaty świadczenia doszło mimo, że było możliwe wydanie decyzji zgodnej z prawem. Jednocześnie użyty w przepisach zwrot "okoliczności, za które Zakład nie ponosi odpowiedzialności" jako wyłączający obowiązek wypłaty odsetek należy rozumieć w ten sposób, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie jest obowiązany do wypłaty odsetek nie tylko wtedy, gdy nie ponosi winy w opóźnieniu, lecz także wtedy, gdy opóźnienie w ustaleniu i wypłacie prawa do świadczenia pieniężnego z ubezpieczenia społecznego jest skutkiem innych przyczyn, niezależnych od ZUS (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 czerwca 2012 r., III UK 110/11, LEX nr 1227452).

Jednocześnie należy podnieść, że brak orzeczenia organu odwoławczego o odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji, o której mowa w art. 118 ust. 1a ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych nie pozbawia ubezpieczonego prawa do odsetek za opóźnienie w wypłacie świadczenia (por. uchw. SN z dnia 24 marca 2011 r., I UZP 2/11, opubl. Biul.SN 2011/3/25, M.P.Pr. 2011/9/493).

W judykaturze dokonuje się kwalifikacji błędów organu rentowego na błędy w wykładni lub niewłaściwym zastosowaniu prawa oraz błędy w ustaleniach faktycznych, będące skutkiem naruszenia przepisów proceduralnych. Błąd w wykładni lub niewłaściwym zastosowaniu prawa ma miejsce wówczas, gdy organ rentowy wydaje decyzję odmawiającą ustalenia prawa, z uwagi na błędną interpretację relewantnych przepisów prawa w prawidłowo ustalonym stanie faktycznym. W takiej sytuacji sąd nie uzupełnia ustaleń faktycznych dokonanych przez organ rentowy. Natomiast do błędu w ustaleniach faktycznych dochodzi wówczas, gdy przyznanie prawa do świadczenia nastąpi na skutek ustaleń faktycznych sądu, a jednocześnie ZUS mógł w ramach przyznanych mu kompetencji w pełni ustalić potrzebny stan faktyczny. Innymi słowy, w sytuacji gdy zmiana decyzji w postępowaniu odwoławczym będzie uzasadniona ustaleniami co do takich okoliczności, które nie były i nie mogły być znane organowi rentowemu, to nie będzie podstaw do uznania, iż opóźnienie jest następstwem okoliczności, za które ponosi on odpowiedzialność (por. uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 21 kwietnia 2009 r., I UK 345/08, OSNP 2010, nr 23-24, poz. 293).

W świetle powyższych unormowań podkreślić należy, że wyjaśnienie okoliczności niezbędnych do wydania decyzji należy do organu rentowego. Nie zmienia tego faktu wejście w życie art. 118 ust. 1a ustawy. Przepis ten ma bowiem wąski zakres przedmiotowy. Sens wyrażonej w tym przepisie normy prawnej jest następujący: „Za dzień wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji, uznaje się również dzień wpływu prawomocnego orzeczenia, o ile za nie ustalenie tych okoliczności odpowiedzialności nie ponosi organ rentowy” (tak: K. Ślebzak artykuł w Przeglądzie Sądowym 2006/2/94). Podobnie wypowiedział się Trybunał Konstytucyjny w uzasadnieniu wyroku z dnia
11 września 2007 roku w sprawie P 11/07, OTK-A 2007/8/97, w którym stwierdził, że przepis art. 118 ust. 1a jest zgodny z Konstytucją, ale tylko pod warunkiem ściśle określonej jego interpretacji. Ma on być rozumiany w ten sposób, że za dzień wydania ostatniej decyzji uznaje się dzień wpływu do ZUS prawomocnego orzeczenia sądu, gdy postępowanie nie było zawinione przez organ rentowy. W związku z tym w sytuacji, gdy uprawniony występuje
z roszczeniem o zapłatę odsetek, obowiązkiem sądu jest ustalenie, czy za opóźnienie
w ustaleniu lub wypłacie świadczenia odpowiedzialność ponosi organ rentowy.

W będącej przedmiotem osądu sprawie, wnioskodawczyni nabyła prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy dopiero w wyniku postępowania sądowego, zakończonego wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 9 września 2014 roku, sygn. akt III AUa 2469/13, oddalającym apelację organu rentowego od wyroku Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim z dnia 25 września 2013 roku, sygn. akt VU 986/11, którym zmieniono decyzję organu rentowego z dnia 12 sierpnia 2011 roku i przyznano wnioskodawczyni prawo do renty z tytułu częściowej niezdolność do pracy z ogólnego stanu zdrowia od dnia 5 lipca 2011 roku do dnia 15 maja 2013 roku i oddalono odwołanie od decyzji odmawiającej prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy w związku z wypadkiem przy pracy.

W wyroku w sprawie III AUa 2469/13 Sąd Apelacyjny w Łodzi oraz w sprawie VU 986/11 Sąd Okręgowy w Piotrkowie Tryb. nie stwierdził odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. Wprawdzie brak orzeczenia organu odwoławczego o odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji, o którym mowa w art. 118 ust. 1a ustawy, nie pozbawia osoby ubezpieczonej prawa do odsetek za opóźnienie w wypłacie świadczenia, ale wówczas to na ubezpieczonym zgodnie z art. 6 k.c. spoczywa ciężar wykazania tej okoliczności (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 24 marca 2011 r., I UZP 2/11 – OSNP 2011, nr 19-20, poz. 255).

Odnośnie odpowiedzialności organu rentowego i obowiązku zapłaty odsetek
w wyniku zmiany jego decyzji w postępowaniu sądowym wypowiedział się Sąd Najwyższy
w wyroku z dnia 21 kwietnia 2009 r., I UK 345/08 (OSNP 2010, nr 23-24, poz. 293) wskazując, iż organ rentowy nie ma obowiązku wypłaty odsetek od świadczenia rentowego przyznanego w terminie 30 dni od wpływu prawomocnego wyroku sądu zmieniającego uprzednią decyzję tego organu odmawiającą prawa do renty, jeżeli rozstrzygnięcie sprawy
w postępowaniu odwoławczym uzasadnione było ustaleniami, które nie były i nie mogły być znane organowi z uwagi na ograniczenia dowodowe obowiązujące w postępowaniu przed tym organem. W tym miejscu należy podkreślić, iż ocena niezdolności do pracy
w zakresie dotyczącym naruszenia sprawności organizmu i wynikających stąd ograniczeń możliwości wykonywania pracy wymaga z reguły wiadomości specjalnych – opinii biegłego z zakresu odpowiedniej specjalności medycznej. Istotnym jest przy tym, że ostateczna ocena, czy osoba ubezpieczona jest niezdolna do pracy musi uwzględniać takie elementy jak: poziom kwalifikacji zawodowych ubezpieczonej, możliwości zarobkowania w zakresie tych kwalifikacji, możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne (art. 12 ust. 1 i 3 oraz art. 13 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych).

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy należy stwierdzić, że organ rentowy nie popełnił błędu odmawiając wnioskodawczyni prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

Dowody pozwalające na ustalenie uprawnień wnioskodawczyni do renty z tytułu niezdolności do pracy, zostały ustalone dopiero w toku postępowania odwoławczego. Niezdolność do pracy z ogólnego stanu zdrowia wnioskodawczyni Sąd Okręgowy ustalił w oparciu o opinie dwóch biegłych angiologów wydane w oparciu o wyniki badań bezpośrednich ubezpieczonej oraz analizę dokumentacji medycznej zgromadzonej w aktach sprawy jak również dokumentację medyczną uzupełnioną przez wnioskodawczynię w toku postępowania z 2012r. i 2013r. Pozostali biegli lekarze specjaliści z zakresu psychiatrii, neurologii, ortopedii, kardiologii, okulistyki, nie uznali skarżącej za niezdolną do pracy. Również biegły medycyny pracy nie uznał wnioskodawczyni za niezdolną do pracy.

Należy podnieść, że w toku postępowania sądowego wnioskodawczyni była w trakcie intensywnego leczenia i przeszła dwa zabiegi operacyjne. Biegli z dziedziny angiologii wydali opinie nie tylko główne, ale również szereg opinii uzupełniających w związku z podnoszonymi przez organ rentowy zarzutami pod kątem wydawanych opinii. Przyczyną dolegliwości wnioskodawczyni były dodatkowe żebra szyjne powodujące ucisk na sploty nerwowe i tętnice podobojczykowe prowadzące do okresowego utrudnienia przepływu krwi tętniczej do kończyn górnych i głowy. Biegli angiolodzy podnieśli, że stan niedokrwienia wywołujący drętwienia dłoni, zmusza badaną do zmiany pozycji rąk, co niejednokrotnie przerywa wykonywaną czynność. Z tego powodu biegli uznali, że wnioskodawczyni nie jest zdolna do wykonywania pracy zarówno fizycznej jak i pracy na dotychczasowym stanowisku technologa. Ze stanowiskiem angiologów nie zgodził się biegły medycyny pracy, podnosząc że stopień nasilenia schorzeń wnioskodawczyni nie czyni jej niezdolnej do pracy zgodnej z posiadanymi kwalifikacjami zawodowymi.

Dodatkowo organ rentowy zarzucił, że schorzenie w postaci dodatkowych żeber szyjnych jako wada wrodzona zostało przez wnioskodawczynię wniesione do ubezpieczenia” i jako takie nie może skutkować niezdolnością do pracy.

Sąd uznał stanowisko organu za błędne. Podniósł, iż mimo że dodatkowe żebra szyjne są wadą wrodzoną, to wada ta - jak wynika z opinii biegłych angiologów- w miarę upływu lat powoduje kostnienie części chrzęstnej żeber, zmniejszanie się elastyczności układu więzadłowego i tym samym zwiększenie ucisku na wymienione struktury układu nerwowego i naczyniowego, powoduje zatem pogorszenie stanu zdrowia. U skarżącej jest to ewidentne. Te negatywne objawy zostały na tyle nasilone, że od 2011r. skarżąca była kierowana na leczenie operacyjne. Takie leczenie przeszła w lipcu 2012r. (usunięto dodatkowe żebra szyjne po stronie lewej) i w lipcu 2013r. (usunięto dodatkowe żebra szyjne po stronie prawej). Leczenie operacyjne - jak wynika z dokumentacji medycznej (karta konsultacyjna z 12 stycznia 2012r. – k. 161 akt) - było przeprowadzone w trybie pilnym. Świadczy to o nasileniu dolegliwości bólowych w przebiegu tego schorzenia w okresie ubezpieczenia.

Dopiero zatem ocena dowodów dokonana przez Sąd w sprawie VU 986/11 dała podstawy do ustalenia niezdolności do pracy wnioskodawczyni zgodnej z posiadanymi kwalifikacjami zawodowymi. Na stanowisko Sądu duży wpływ miała okoliczność kontynuowania przez wnioskodawczynię leczenia mającego na celu doprowadzenie do odzyskania przez nią zdolności do pracy. Utrzymujące się permanentnie w całym okresie trwania procesu sądowego dolegliwości bólowe związane z dodatkowymi żebrami szyjnymi, skutkowały znacznym ograniczeniem zdolności do pracy skarżącej zgodnej z posiadanymi kwalifikacjami zawodowymi, jak ustalił Sąd na podstawie opinii biegłych angiologów. Sąd podniósł, że wnioskodawczyni w trakcie intensywnego leczenia nie miała jakichkolwiek szans na zmianę stanowiska pracy, jak chciał organ rentowy.

Skoro zatem na ustalenie niezdolności do pracy wnioskodawczyni znaczny wpływ miał nie tylko jej stan zdrowia w dacie wydawania zaskarżonej decyzji, ale także dalsze intensywne leczenie, leczenie operacyjne w trakcie trwającego postępowania sądowego i dodatkowe wyniki badań, to organ rentowy nie miał możliwości ustalenia w sposób prawidłowy stanu faktycznego w dacie wydania zaskarżonej decyzji na podstawie dowodów, którymi wówczas dysponował. Nie dysponowanie przez organ rentowy materiałem umożliwiającym przyznanie świadczenia w dacie wydania decyzji o odmowie przyznania świadczenia uniemożliwia przypisanie mu odpowiedzialności za to opóźnienie. Przyznanie prawa do świadczenia nastąpiło dopiero na skutek ustaleń faktycznych Sądu w sprawie VU 986/11. Okoliczności te nie były i nie mogły być znane organowi rentowemu. Nie ma zatem podstaw do uznania, iż opóźnienie w wyjaśnieniu ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji zgodnej z prawem jest następstwem okoliczności, za które ponosi on odpowiedzialność. Wyjaśnienie tej okoliczności wymagało przeprowadzenia obszernego postępowania dowodowego.

Ostatnią okoliczności niezbędną do wydania decyzji przez ZUS była data wpływu do organu rentowego prawomocnego wyroku Sądu Apelacyjnego z dnia 9 września 2014 r., wydanego w sprawie sygn. akt III AUa 2469/13 wraz z aktami rentowym, które były niezbędne do wydania zaskarżonej decyzji, co nastąpiło w dniu 12 listopada 2014 roku. Tym samym wydając w dniu 4 grudnia 2014r. decyzję o przyznaniu wnioskodawczyni prawa do renty, organ rentowy zachował 30-dniowy termin określony w art. 118 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Skoro tak, to bezzasadnym jest twierdzenie, że zaistniało opóźnienie w przyznaniu świadczenia, uzasadniające przyznanie odsetek.

Podsumowując, należy stwierdzić, że postępowanie organu rentowego przed wydaniem tej decyzji było prawidłowe i brak jest podstaw do żądania odsetek.

Z tych wszystkich względów, w ocenie Sądu Okręgowego brak jest podstaw do wypłaty wnioskodawczyni odsetek od wyrównania renty i na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. Sąd Okręgowy orzekł jak sentencji wyroku.