Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 kwietnia 2015 roku

Sąd Okręgowy w Tarnowie – Wydział IV Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Natalia Lipińska

Protokolant: st. sekr. sądowy Magdalena Cieśla

po rozpoznaniu w dniu 08 kwietnia 2015 roku w Tarnowie na rozprawie

sprawy z odwołania J. G.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia 8 października 2014 roku nr (...)

w sprawie J. G.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o prawo do emerytury

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje odwołującemu się J. G. prawo do emerytury od dnia (...)

Sygn. akt IV U 1502/14

UZASADNIENIE

wyroku Sądu Okręgowego w Tarnowie

z dnia 22 kwietnia 2015 r.

Decyzją z dnia 8 października 2014 r., nr (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T., na podstawie przepisów ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 1440 ze zm.) oraz przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r. Nr 8, poz. 43 ze zm.), odmówił J. G. przyznania prawa do emerytury. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że ubezpieczony nie spełnia wymogów określonych w art. 184 powołanej ustawy, od wystąpienia których uzależnione jest nabycie prawa do emerytury, ponieważ nie udokumentował 15- letniego stażu pracy wykonywanej w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze,
a jedynie 9 lat, 3 miesiące i 7 dni takiej pracy. W stażu tym organ rentowy nie uwzględnił wnioskodawcy okresu zatrudnienia w firmie (...) od 24 listopada 1977 r. do 2 kwietnia 1986 r. i od 30 lipca 1991 r. do 24 września 1993 r., ponieważ charakter pracy określony przez pracodawcę w świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub
w szczególnym charakterze nie odpowiada rodzajowi pracy wymienionej w wykazie A, stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r.

Decyzję tę zaskarżył J. G., domagając się jej zmiany i przyznania mu prawa do emerytury. W uzasadnieniu odwołujący podniósł, że legitymuje się co najmniej 15- letnim okresem pracy w szczególnych warunkach, ponieważ w takim charakterze pracował
w Przedsiębiorstwie (...) od 24 listopada 1977 r. do 2 kwietnia 1986 r. i od 30 lipca 1991 r. do 24 września 1993 r. w charakterze montera.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie. Podtrzymując argumentację zawartą w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji podał, że zarządzenie resortowe, na które powołał się pracodawca w świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach, w Dziale V pod pozycją 1 wymienia roboty wodnokanalizacyjne oraz budowę rurociągów w głębokich wykopach, w punkcie zaś 5 wskazuje na stanowisko izolarza. Pracodawca zaś w świadectwie tym podał, że ubezpieczony zajmował się pracami izolerskimi. W świadectwie pracy z dnia 31 sierpnia 1994 r. wymienił natomiast stanowiska izolarza i blacharza- izolarza.

Bezsporne w niniejszej sprawie było, że odwołujący J. G., urodzony
(...)w dniu (...). osiągnął 60 lat życia. Na dzień 1 stycznia 1999 r. ubezpieczony udokumentował 27 lat, 3 miesiące i 21 dni okresów składkowych
i nieskładkowych oraz staż pracy w szczególnych warunkach w wymiarze 9 lat, 3 miesięcy
i 7 dni z tytułu zatrudnienia w (...) Z. od 23 czerwca 1971 r. do 1 września 1972 r. i od 2 października 1974 r. do 31 sierpnia 1977 r. w charakterze blacharza, blacharza izolacji termicznej, układacza izolacji termicznej- blacharza i montera izolacji termicznej- blacharza wykonującego prace przy wytwarzaniu i przesyłaniu energii elektrycznej i cieplnej, przy montażu, remoncie i eksploatacji urządzeń elektroenergetycznych i cieplnych, a także
w Spółdzielni Pracy (...) w K. od 3 kwietnia 1986 r. do 31 maja 1991 r. w charakterze montera izolacji termicznych- izolarza wykonującego prace antykorozyjne
i termoizolacyjne urządzeń i instalacji technologicznych oraz spawacza.

We wniosku z dnia 22 maja 2014 r. ubezpieczony wniósł o przyznanie mu prawa do emerytury.

Zaskarżoną decyzją z dnia 8 października 2014 r. (...) Oddział w T. odmówił J. G. przyznania prawa do tego świadczenia, ponieważ wnioskodawca nie udokumentował 15- letniego stażu pracy wykonywanej w szczególnych warunkach lub
w szczególnym charakterze.

Odwołujący nie jest członkiem OFE.

Sąd ustalił ponadto następujący stan faktyczny sprawy:

Od 24 listopada 1977 r. do 2 kwietnia 1986 r. i od 30 lipca 1991 r. do 24 września 1993 r. odwołujący J. G. pracował w (...)a następnie w (...) Spółka Akcyjna w K. na stanowiskach montera izolacji termicznej, izolarza i blacharza- izolarza.

Od 7 lipca 1979 r. do 19 września 1980 r., od 22 lipca 1985 r. do 15 stycznia 1986 r., od 4 grudnia 1991 r. do 30 sierpnia 1992 r. i od 1 października 1992 r. do 24 września 1993 r. ubezpieczony świadczył pracę na budowach eksportowych na terenie Niemiec na stanowiskach montera izolacji i izolarza.

Od 3 października 1980 r. do 13 października 1980 r., od 29 stycznia 1986 r. do
2 lutego 1986 r., od 20 stycznia 1992 r. do 16 lutego 1992 r., od 15 czerwca 1992 r. do
19 czerwca 1992 r., od 24 sierpnia 1992 r. do 30 sierpnia 1992 r., od 2 września 1992 r. do
20 września 1992 r. i od 6 września 1993 r. do 24 września 1993 r. odwołujący korzystał
z urlopu bezpłatnego, zaś od 20 września 1980 r. do 2 października 1980 r. i od 16 stycznia 1986 r. do 28 stycznia 1986 r. z urlopu dewizowego po zjeździe z eksportu.

dowód:

-

świadectwo pracy z dnia 31.08.1994 r.- k. 17 cz. III akt ZUS,

-

zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu (druk Rp-7) z dnia
15.07.2002 r.- k. 6 cz. I akt ZUS,

-

umowa o pracę z dnia 23.11.1977 r., angaże z dnia: 30.09.1978 r., 18.10.1980 r., 10.02.1982 r., 01.03.1985 r., 30.01.1986 r., 31.08.1986 r. i 29.07.1991 r., karty informacyjne o pracowniku wyjeżdżającym za granicę- cz. III akt ZUS,

Przedsiębiorstwo (...) świadczyło usługi polegające na wykonaniu izolacji termicznych rurociągów i zbiorników dla hut, elektrowni, elektrociepłowni i zakładów chemicznych w kraju i za granicą. W spornym okresie odwołujący pracował na terenie Huty (...), Huty (...) i na terenie Zakładów (...) w T.. Za granicą świadczył pracę na terenie Niemiec, między innymi w A.. Pracował tam w zakładach chemicznych, w elektrowniach i w elektrociepłowniach. W hutach na terenie kraju prace izolacyjne odbywały się na różnych wydziałach. W przypadku odwołującego była to aglomerownia, cementownia i tlenownia. W Przedsiębiorstwie (...) istniały tzw. (...), czyli kierownictwa grupy robót, które realizowały określone zadania. Odwołujący należał do (...), którego pracownicy zajmowali się pracami izolacyjnymi. Robotnicy, którzy wykonywali na co dzień prace izolacyjne, w tym odwołujący, pracowali w brygadach liczących od 8 do 12 osób. Zajmowali się izolacjami termicznymi rurociągów i zbiorników. Rurociągi cieplne służyły do przesyłu centralnego ogrzewania do wydziałów produkcyjnych, pary i płynów. Były też rurociągi kwasów i zasad. W zbiornikach znajdowały się natomiast substancje chemiczne, kwasy, zasady, w tym cyjanowodór i amoniak, paliwa, woda i smoła. Wielkość zbiorników wynosiła 20 m x 15 m i 10 m x 15 m. Zbiorniki usytuowane były na wysokości od 10 do 15, a nawet 30 metrów, wewnątrz i na zewnątrz. Izolacja termiczna wykonywana była z waty szklanej, którą przykrywano blachą, względnie płaszczem gipsowym lub cementowo- azbestowym. Watę szklaną wyciągano przy pomocy lin na rurociągi usytuowane na wysokości od 50 do 70 metrów. Watę szklaną zarzucano na wierzch rurociągu, a następnie łączono ją siatką i hakami. Prace te wykonywane były na rusztowaniach, estakadach i stałych podestach. Po obłożeniu rurociągu watą szklaną,
w następnej kolejności rurociąg okładano blachą aluminiową lub ocynkowaną. W taki sam sposób izolacje układane były na zbiornikach. Wcześniej, zamiast blachy aluminiowej lub ocynkowanej na watę kładziono płaszcz gipsowy lub cementowo- azbestowy. Wszyscy pracownicy brygady wykonywali prace izolacyjne, z tym, że istniał podział na poszczególne czynności. Jedni ciągnęli watę go góry, drudzy watowali, inni zaś okładali rurociąg lub zbiornik blachą albo płaszczem gipsowym lub cementowo- azbestowym. Płaszcz z blachy przygotowany był w warsztacie. Zajmowali się tym inni pracownicy. Przed ułożeniem izolacji rurociągi i zbiorniki pokrywane były srebrną farbą. W hucie na tlenowni odwołujący wykonywał prace izolacyjne zbiornika tlenowego. Zamiast układania waty szklanej, powierzchnię zbiornika zasypywał sypką substancją- perlitem. W hutach odwołujący pracował przez okres około 2,5 roku. Potem wyjechał do Niemiec do A.. Tam pracował
w klinice przy izolacjach termicznych rurociągów wentylacyjnych na dachu. Po powrocie
z A., świadczył pracę na terenie Zakładów (...) w T., na wydziałach cyjanowodoru, rtęci, kwasu siarkowego i na wydziale ścieków. Tam zajmował się pracami izolacyjnymi rurociągów cieplnych, tlenowych i kasowych, wytwornic oraz zbiorników. Rurociągi usytuowane były na wysokości, rzadko na poziomie zerowym. Na poziomie zerowym znajdowały się zbiorniki ze ściekami. Następnie, odwołujący świadczył pracę na terenie Niemiec, gdzie zajmował się pracami izolacyjnymi rurociągów cieplnych biegnących z elektrociepłowni do osiedla mieszkaniowego. W tym czasie wykonywał te same prace co
w Polsce. Rurociągi usytuowane były na wysokości 5-10 metrów. Po powrocie z Niemiec ponownie świadczył pracę na terenie Zakładów (...) w T.. W spornym okresie odwołujący pracował w warunkach szkodliwych dla zdrowia. Jego praca często wymagała założenia maski i okularów. Przysługiwał mu dodatek za pracę w szkodliwych warunkach
i mleko. Odwołujący nie zajmował się robotami wodnokanalizacyjnymi i nie pracował
w głębokich wykopach. W razie potrzeby zajmował się malowaniem rurociągów i zbiorników przed ich izolacją oraz ustawianiem rusztowania. Były to jednak prace immanentnie związane z zasadniczymi pracami izolacyjnymi. Odwołujący świadczył pracę w godzinach od 7:00 do 15:00 i dłużej. W ramach dobowego wymiaru godzin, nie wykonywał żadnych innych czynności.

dowód:

-

karta obiegowa zmiany z dnia 14.11.1977 r.- cz. III akt ZUS,

-

karta przebiegu pracy zawodowej- cz. III akt ZUS,

-

zeznania świadka M. B.- 00:04:35-00:35:03,

-

zeznania świadka H. M.- 00:45:08-00:59:24,

-

zeznania odwołującego J. G.- 00:11:12-00:55:31,

Stan faktyczny w sprawie Sąd ustalił w oparciu o dowody z dokumentów oraz zeznania świadków i odwołującego.

Sąd pozytywie ocenił dowody z dokumentów, których autentyczność oraz wiarygodność, jak również poprawność materialna i formalna nie budziły wątpliwości, zaś ich treść i forma nie były kwestionowane przez strony postępowania. Brak było zatem jakichkolwiek podstaw, także takich, jakie należałoby uwzględnić z urzędu, aby dokumentom tym odmówić właściwego im znaczenia dowodowego.

Sąd w całości dał wiarę zeznaniom świadków M. B. i H. M. oraz słuchanego w charakterze strony J. G., którzy złożyli depozycje odnośnie rodzaju czynności wykonywanych przez odwołującego w spornym okresie. Zeznania te zasługiwały na walor pełnej wiarygodności, gdyż były wewnętrznie spójne, wzajemnie ze sobą korespondowały, a przy tym były przekonujące w świetle zasad logiki i doświadczenia życiowego. Z zeznań tych wyraźnie wynika, że praca odwołującego w okresie zatrudnia
w Przedsiębiorstwie (...) polegała na wykonywaniu izolacji termicznej z waty szklanej
i blachy, względnie płaszcza gipsowego lub cementowo- azbestowego rurociągów
i zbiorników w hutach, elektrowniach, elektrociepłowniach i w zakładach chemicznych,
w kraju i za granicą. Świadek M. B. pracował z odwołującym w Hucie (...), w tym samym (...) 5, które zajmowało się pracami izolacyjnymi. H. M. świadczył zaś pracę wspólnie z odwołującym na terenie Zakładów (...) w T.. Świadkowie posiadali zatem informacje istotne z punktu widzenia rozstrzygnięcia. Ich zeznania korespondowały z zeznaniami ubezpieczonego oraz treścią zgromadzonej w aktach ZUS dokumentacji pracowniczej.

Pozostałe okoliczności sprawy Sąd uznał za bezsporne, gdyż nie były w żaden sposób kwestionowane przez strony, zaś dokumenty przedstawione na ich stwierdzenie nie budziły wątpliwości Sądu co do ich autentyczności.

Sąd rozważył, co następuje:

Odwołanie zasługiwało na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS (Dz. U. z 2013 poz. 1440 ze zm.), ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli: 1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat- dla kobiet i 65 lat- dla mężczyzn oraz 2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa (ust. 2).

Wymagany w art. 184 ust. 1 pkt 2 okres składkowy i nieskładkowy przewiduje
art. 27 powołanej ustawy, w świetle którego wynosi on co najmniej 20 lat dla kobiet
i 25 lat dla mężczyzn.

Przepis art. 32 ustawy statuuje natomiast, iż ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 r., będącym pracownikami, o których mowa w ust. 2-3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 ust. 1. Zgodnie z dyspozycją tego przepisu- za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz
o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia.

Stosownie do treści art. 32 ust. 4 ustawy, wiek emerytalny, o którym mowa
w ust. 1, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom wymienionym w ust. 2 i 3 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych. Mowa tu o rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r. Nr 8, poz. 43 ze zm.).

Jak wynika z § 1 wskazanego rozporządzenia, stosuje się je do pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze, wymienione w § 4-15 rozporządzenia oraz w wykazach stanowiących załącznik do rozporządzenia.

W myśl § 2 ust. 1, okresami uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu uważa się okresy, w których praca w szczególnych warunkach jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. Okresy pracy, o których mowa w ust. 1, stwierdza zakład pracy na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy (ust. 2).

Zgodnie zaś z § 4 ust. 1, prawo do emerytury nabywa pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A rozporządzenia, jeżeli osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn oraz legitymuje się wymaganym okresem zatrudnienia, w tym co najmniej okresem 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Bezsporne w niniejszej sprawie było, że odwołujący osiągnął wiek 60 lat, posiadał na dzień 1 stycznia 1999 r. wymagany 25- letni okres ubezpieczenia i nie jest członkiem OFE.

Rozstrzygnąć natomiast należało, czy legitymuje się on co najmniej 15- letnim stażem pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, co uprawniałoby go do tzw. wcześniejszej emerytury.

Przed organem rentowym ubezpieczony wykazał staż pracy w takim charakterze
w wymiarze 9 lat, 3 miesięcy i 7 dni. Do 15- letniego okresu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze zabrakło mu zatem 5 lat, 8 miesięcy i 23 dni.

Kwestią sporną w sprawie pozostawała kwalifikacja pracy odwołującego od
24 listopada 1977 r. do 2 kwietnia 1986 r. i od 30 lipca 1991 r. do 24 września 1993 r.
w Nowohuckim Przedsiębiorstwie (...) (a następnie
w (...) Spółka Akcyjna w K.), przy czym jak wynika z treści zaświadczenia
o zatrudnieniu i wynagrodzeniu (druku Rp-7) z dnia 15 lipca 2002 r. (k. 6 cz. I akt ZUS), od
3 października 1980 r. do 13 października 1980 r., od 29 stycznia 1986 r. do 2 lutego 1986 r., od 20 stycznia 1992 r. do 16 lutego 1992 r., od 15 czerwca 1992 r. do 19 czerwca 1992 r., od 24 sierpnia 1992 r. do 30 sierpnia 1992 r., od 2 września 1992 r. do 20 września 1992 r. i od
6 września 1993 r. do 24 września 1993 r. ubezpieczony korzystał z urlopu bezpłatnego, zaś od 20 września 1980 r. do 2 października 1980 r. i od 16 stycznia 1986 r. do 28 stycznia
1986 r. z urlopu dewizowego po zjeździe z eksportu.

W oparciu o dokumentację pracowniczą przedłożoną przez wnioskodawcę po dniu wydania zaskarżonej decyzji można stwierdzić, że w spornym okresie zajmował on stanowiska montera izolacji termicznej i izolarza. W świadectwie pracy z dnia 31 sierpnia 1994 r. pracodawca wskazał zaś na stanowiska izolarza i blacharza- izolarza.

W orzecznictwie podkreśla się, że dla oceny, czy pracownik pracował w szczególnych warunkach, nie ma istotnego znaczenia nazwa zajmowanego przez niego stanowiska, tylko rodzaj powierzonej mu pracy. Praca w szczególnych warunkach to praca wykonywana stale (codziennie) i w pełnym wymiarze czasu pracy (przez 8 godzin dziennie, jeżeli pracownika obowiązuje taki wymiar czasu pracy) w warunkach pozwalających na uznanie jej za jeden
z rodzajów pracy wymienionych w wykazie stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983 r. (por. wyroki SN: z dnia 8 czerwca 2011 r., I UK 393/10, LEX nr 950426; z dnia 19 maja 2011 r., III UK 174/10, LEX nr 901652; z dnia 1 czerwca 2010 r., II UK 21/10, LEX nr 619638; z dnia 24 marca 2009 r., I PK 194/08, LEX nr 528152; z dnia 22 stycznia 2008 r., I UK 210/07, OSNP 2009/5-6/75; z dnia 6 grudnia 2007 r., III UK 66/07, LEX nr 483283; z dnia 19 września 2007 r., III UK 38/07, OSNP 2008/21-22/329 i z dnia
14 września 2007 r., III UK 27/07, OSNP 2008/21-22/325).

W toku postępowania przed organem rentowym wnioskodawca przedłożył co prawda świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, jednak ZUS świadectwo to zakwestionował. Jak podniósł, zarządzenie resortowe, na które powołał się pracodawca w tym dokumencie w Dziale V pod pozycją 1 wymienia roboty wodnokanalizacyjne oraz budowę rurociągów w głębokich wykopach, w punkcie zaś
5 wskazuje na stanowisko izolarza. Pracodawca zaś w świadectwie tym podał, że ubezpieczony zajmował się pracami izolerskimi. W świadectwie pracy z dnia 31 sierpnia 1994 r. wymienił natomiast stanowiska izolarza i blacharza- izolarza.

W świadectwie pracy, potwierdzając, że w ramach zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) od 24 listopada 1977 r. do 31 sierpnia 1994 r., w okresach od 24 listopada 1977 r. do 2 kwietnia 1986 r. (przez 8 lat, 4 miesiące i 8 dni) i od 30 lipca 1991 r. do 24 września 1993 r. (przez 2 lata, 1 miesiąc i 24 dni) odwołujący stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace izolerskie na stanowisku izolera, pracodawca powołał Dział V, poz. 1, pkt 5 wykazu A, stanowiącego załącznik Nr 1 do zarządzenia Nr 9 Ministra Budownictwa
i Przemysłu Materiałów Budowlanych z dnia 1 sierpnia 1983 r. w sprawie wykazu stanowisk pracy w zakładach pracy nadzorowanych przez Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach uprawniające do niższego wieku emerytalnego.

Trafnie więc organ rentowy podniósł, że Dział V, zatytułowany: „W budownictwie
i przemyśle materiałów budowlanych” pod pozycją 1 wymienia roboty wodnokanalizacyjne oraz budowę rurociągów w głębokich wykopach, a w punkcie 5 wskazuje stanowisko „izolarza”.

Nie budzi wątpliwości, że odwołujący nie wykonywał pracy izolera w takich warunkach, co sam zresztą przyznał w swoich zeznaniach.

W ocenie Sądu, pracodawca odwołującego- (...)który podlegał pod przemysł budowlany, w świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze błędnie powołał się na zarządzenie Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych.

Przedsiębiorstwo to usługi w zakresie izolacji termicznych świadczyło bowiem dla innego przemysłu, tj. hut, zakładów przemysłu chemicznego, elektrowni czy elektrociepłowni, a pracownicy (...) z (...) 5 (kierownictwa grupy robót) zatrudnieni na stanowiskach izolerów, czy blacharzy- izolerów wykonywali prace izolerskie
w przedsiębiorstwach należących do innych gałęzi przemysłu niż budownictwo.

W wyroku z dnia 14 stycznia 2014 r., II UK 224/13 (LEX nr 1424852) Sąd Najwyższy podniósł, że przynależność pracodawcy do określonej gałęzi przemysłu ma znaczenie istotne
i nie można dowolnie, z naruszeniem postanowień rozporządzenia Rady Ministrów z dnia
7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, wiązać konkretnych stanowisk pracy z branżami, do których nie zostały przypisane w tym akcie prawnym. Zauważył, że chodzi przy tym
o przynależność pracodawcy do określonego branży w typowym układzie, w którym pracownik wykonuje pracę w obrębie tego zakładu pracy. Jeżeli natomiast praca jest wykonywana na rzecz pracodawcy, ale w obrębie innego zakładu pracy, to podstawowe znaczenie dla stwierdzenia, czy jest pracą w szczególnych warunkach ma przynależność tego innego zakładu pracy do określonej branży. Sąd Najwyższy wskazał też, że konkretne stanowisko narażone jest na ekspozycję na czynniki szkodliwe w stopniu mniejszym lub większym w zależności od tego, w którym dziale przemysłu jest umiejscowione, na co nie ma żadnego wpływu przynależność pracodawcy do określonej branży, jeżeli pracownik w ramach swoich obowiązków wykonuje pracę w zakładzie pracy należącym do innego działu przemysłu. Wtedy bowiem konieczny jest bezpośredni związek wykonywanej pracy
z procesem technologicznym właściwym dla tego działu gospodarki, w którym praca jest wykonywana.

Nie ma więc przeszkód, a wręcz zachodzi konieczność dokonania oceny pracy odwołującego na stanowisku izolera przez pryzmat gałęzi przemysłu (branży), do którego przynależały konkretne przedsiębiorstwa, w których świadczył on pracę.

Ugruntowane jest już w orzecznictwie Sądu Najwyższego i Sądów Apelacyjnych stanowisko, że wykonywanie na stanowiskach określonych w zarządzeniach resortowych (aktach branżowych) pracy, której nie ujęto w wykazach A i B, stanowiących załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze nie uprawnia do uzyskania emerytury.

Stąd też niewystarczającym jest wskazanie przez pracodawcę, że praca była wykonywana na stanowiskach określonych jedynie w aktach branżowych.

Natomiast brak w zarządzeniu resortowym danego stanowiska pracy, które zostało wymienione w rozporządzeniu, nie pozbawia możliwości przyznania prawa do emerytury.

Analiza zgromadzonych w sprawie dokumentów oraz zeznań świadków
i odwołującego prowadzi do wniosku, że w spornym okresie J. G. pracował
w szczególnych warunkach.

Z przedłożonej przez odwołującego po dacie wydania zaskarżonej decyzji dokumentacji archiwalnej wynika, że już z dniem 24 listopada 1977 r. powierzono mu stanowisko montera izolacji termicznej w pełnym wymiarze czasu pracy w (...)(umowa
o pracę z dnia 23 listopada 1977 r.). Kolejne angaże wymieniają takie stanowisko pracy
i stanowisko izolarza. W oparciu o treść kart informacyjnych o pracowniku wyjeżdżającym za granicę można stwierdzić, że na terenie Niemiec odwołujący pracował w takim samym charakterze, tj. montera izolacji termicznej i montera izolacji. Z treści karty obiegowej zmiany z dnia 14 listopada 1977 r. i karty przebiegu pracy zawodowej wynika zaś, że ubezpieczony wykonywał pracę na wysokości.

Informacje wynikające z dokumentacji archiwalnej korespondują z zeznaniami świadków i odwołującego.

Sąd pozyskał akta emerytalne przesłuchiwanych w sprawie świadków M. B. i H. M.. Wynika z nich, że świadkowie zatrudnieni byli w identycznych warunkach, co ubezpieczony. Podobnie jak odwołujący, świadczyli pracę w (...), który zajmował się pracami izolacyjnymi. H. M. wykazał kilkuletni okres zatrudnienia na terenie Zakładów (...) w T.. Na podstawie jego akt trudno ustalić, jaki rodzaj prac został uznany przez ZUS za pracę w szczególnych warunkach, ale już świadek H. M. w odwołaniu od zaskarżonej decyzji odmawiającemu mu przyznania prawa do emerytury wskazał, że od 1976 r. do 1997 r. pracował w Przedsiębiorstwie (...) na terenie całego kraju, w elektrowniach, w elektrociepłowniach, zakładach chemicznych
i w hutach. Jego angaże wymieniają takie same nazwy stanowiska pracy jak angaże odwołującego. W notatce na posiedzenie kolegialne organ rentowy zawnioskował zaś
o zaliczenie ubezpieczonemu spornego okresu do stażu pracy w szczególnych warunkach, po wyłączeniu z niego okresów zasiłkowych oraz okresów urlopu bezpłatnego i dewizowego, kwalifikując jego pracę według Działu V, poz. 1, pkt 5 wykazu A, stanowiącego załącznik
Nr 1 do zarządzenia Nr 9 Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych
z dnia 1 sierpnia 1983 r.

W sprawie dotyczącej odwołującego J. G. Sąd czynił własne ustalenia faktyczne. Akta emerytalne świadków pozyskał celem ustalenia, czy świadkowie ci rzeczywiście wykonywali prace, takie jak odwołujący. Z ich akt wynika, że tak właśnie było.

Świadkowie posiadali zatem informacje istotne z punktu widzenia rozstrzygnięcia dotyczące rodzaju czynności realizowanych przez odwołującego w okresie zatrudnienia
w Przedsiębiorstwie (...).

Analiza treści tych zeznań i zeznań ubezpieczonego prowadzi do wniosku, że (...) (późniejsza nazwa (...) Spółka Akcyjna w K.) świadczyło usługi związane z montażem izolacji termicznych dla hut, zakładów chemicznych, elektrowni i elektrociepłowni, w kraju i za granicą. Były to izolacje termiczne rurociągów cieplnych oraz rurociągów kwasów i zasad,
a także zbiorników z kwasami, zasadami, paliwami, wodą i smołą oraz zbiornika tlenowego na terenie Zakładów (...) w T.. Oprócz Zakładów (...), wnioskodawca pracował również w Hucie (...) i w Hucie (...). W Zakładach (...) świadczył pracę na wydziałach cyjanowodoru, rtęci, kwasu siarkowego i na wydziale ścieków. W ramach wyjazdu na budowę eksportową, oddelegowany został do pracy na dachu kliniki w A. na terenie Niemiec. W tym kraju zajmował się także pracami izolacyjnymi rurociągów cieplnych biegnących z elektrociepłowni do osiedla mieszkaniowego. Wszystkie te prace wykonywane były na wysokości od 5 do nawet 70 metrów, za wyjątkiem izolacji zbiorników ze ściekami w Zakładach (...) w T., które usytuowane były na poziomie zerowym. Izolacja wykonywana była z waty szklanej, którą przykrywano blachą aluminiową lub ocynkowaną, względnie płaszczem gipsowym lub cementowo- azbestowym. Odwołujący pracował w warunkach szkodliwych dla zdrowia. Przysługiwał mu dodatek za pracę w szkodliwych warunkach i mleko. W razie potrzeby ubezpieczony zajmował się również malowaniem i ustawianiem rusztowania. Były to prace immanentnie związane
z zasadniczymi pracami izolacyjnymi.

Odwołujący nie wykonywał robót wodnokanalizacyjnych i nie pracował w głębokich wykopach.

Rację miał więc organ rentowy, że w świadectwie wykonywania pracy
w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze pracodawca dokonał błędnej kwalifikacji pracy ubezpieczonego w spornym okresie.

Jak wynika z poczynionych przez Sąd ustaleń faktycznych, w hucie wnioskodawca pracował jedynie przez okres około 2,5 roku. Przez większą część swojego zatrudnienia
w Przedsiębiorstwie (...) na terenie kraju świadczył więc pracę na terenie Zakładów (...) w T.. Tę pracę zakwalifikować należało według Działu IV wykazu A, stanowiącego załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r., zatytułowanego: „W chemii”, pkt 38, który wymienia prace antykorozyjne i termoizolacyjne urządzeń i instalacji technologicznych. W zakładach chemicznych odwołujący pracował również za granicą. Oprócz tego, pracę świadczył w elektrowniach i elektrociepłowniach. Tę pracę zakwalifikować należało według Działu II, zatytułowanego: „W energetyce”, wymieniającego prace przy wytwarzaniu i przesyłaniu energii elektrycznej i cieplnej oraz przy montażu, remoncie i eksploatacji urządzeń elektroenergetycznych i cieplnych. Taka kwalifikacja jest prawidłowa, w szczególności, gdy zważy się, że przemysł energetyczny składa się z dwóch części, tj. 1) elektrowni, ciepłowni i elektrociepłowni, czyli fabryk,
w których energię pierwotną przetwarza się na jej użyteczną postać oraz 2) energetycznych sieci przemysłowych, czyli systemu urządzeń umożliwiającego przesyłanie energii do odbiorcy. Jeżeli chodzi o okres zatrudnienia wnioskodawcy na trenie huty, należałoby go kwalifikować według Działu XIV wykazu A, stanowiącego załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r., zatytułowanego” „Prace różne”, pkt 25- prace budowlano- montażowe i budowlano- remontowe na oddziałach będących w ruchu, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie. Odwołujący nie pamiętał jednak dokładnie, na jakich wydziałach świadczył pracę w hucie. Wymienił tylko aglomerownię, cementownię i tlenownię. Wprawdzie wydaje się, że na większości wydziałów w hucie praca odbywała się warunkach szczególnych, jednak w tym konkretnym przypadku brak jest wystarczającego materiału dowodowego, na podstawie którego można by pracę odwołującego w hucie zakwalifikować według działu XIV, poz. 25 wykazu A.

Okres pracy w hucie był jednak w przypadku wnioskodawcy krótki i wynosił tylko około 2,5 roku. Po odliczeniu go ze spornego okresu 10 lat, 6 miesięcy i 6 dni, pozostały okres zatrudnienia odwołującego w Przedsiębiorstwie (...), po wyłączeniu z niego łącznie 4 miesięcy korzystania przez w/w z urlopów bezpłatnych i dewizowych, jest wystarczający do wykazania przez wnioskodawcę co najmniej 15- letniego stażu pracy
w szczególnych warunkach.

Charakteru pracy w szczególnych warunkach nie odbiera zatrudnieniu odwołującego okoliczność, że w ramach dobowego wymiaru godzin zajmował się on również malowaniem rurociągów i zbiorników przed ich izolacją oraz ustawianiem rusztowania. Prace te stanowiły bowiem immanentną część zasadniczych prac izolacyjnych. W orzecznictwie podkreśla się tymczasem, że jeśli czynności wykonywane w warunkach nienarażających na działanie czynników szkodliwych dla zdrowia mają charakter incydentalny, krótkotrwały, uboczny
w stosunku do czynności podstawowych kwalifikowanych jako praca w szczególnych warunkach, to nie ma podstaw, aby tej pracy nie zaliczać do okresu uprawniającego do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym na podstawie art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS. Wskazuje się w nim jednocześnie, że od reguły, iż nie jest dopuszczalne uwzględnianie do okresów pracy w szczególnych warunkach lub
w szczególnym charakterze wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, wymaganych do nabycia prawa do emerytury w niższym wieku emerytalnym, innych równocześnie wykonywanych prac w ramach dobowej miary czasu pracy, które nie oddziaływały szkodliwie na organizm pracownika, istnieją pewne odstępstwa. Pierwsze
z nich dotyczy sytuacji, kiedy inne równocześnie wykonywane prace stanowią integralną część (immanentną cechę) większej całości dającej się zakwalifikować pod określoną pozycję załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Drugie zaś odstępstwo dotyczy przypadków, kiedy czynności wykonywane
w warunkach nienarażających na działanie czynników szkodliwych dla zdrowia mają charakter incydentalny, krótkotrwały, uboczny (por. wyrok SN z dnia 12 kwietnia 2012 r.,
II UK 233/11, OSNP 2013/7-8/86; wyrok SA w Łodzi z dnia 6 sierpnia 2013 r., III AUa 1757/12, LEX nr 1363266; wyroki SA w Białymstoku z dnia 23 lipca 2013 r., III AUa 51/13, LEX nr 1353594 i z dnia 18 czerwca 2013 r., III AUa 1273/12, LEX nr 1339289).

W tym stanie faktycznym i prawnym stwierdzić należało, że odwołujący wykazał co najmniej 15- letni staż pracy w szczególnych warunkach, co uprawnia go do
tzw. wcześniejszej emerytury.

Mając na uwadze powyższe, na podstawie powołanych przepisów prawa materialnego, w tym art. 100 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS, oraz art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., Sąd zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznał odwołującemu prawo do emerytury od (...)., tj. od ukończenia 60 roku życia.