Ts 255/12
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Dodatkowe informacje:
Pełny tekst orzeczenia
203/3/B/2014
POSTANOWIENIE
z dnia 25 czerwca 2014 r.
Sygn. akt Ts 255/12
Trybunał Konstytucyjny w składzie:
Mirosław Granat – przewodniczący
Stanisław Rymar – sprawozdawca
Stanisław Biernat,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 10 października 2013 r. o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej T.M.,
p o s t a n a w i a:
nie uwzględnić zażalenia.
UZASADNIENIE
W skardze konstytucyjnej wniesionej do Trybunału Konstytucyjnego 16 października 2012 r. skarżący zakwestionował zgodność: po pierwsze, art. 10 ust. 3 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o rentach i emeryturach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227, ze zm.; dalej: ustawa o rentach i emeryturach z FUS) – w zakresie, w jakim przy ustalaniu prawa do emerytury oraz przy obliczaniu jej wysokości nie uwzględnia okresów, o których mowa w ust. 1 i 2 tego przepisu, ze względu na zaliczenie ich do okresów, od których zależy prawo do emerytury lub renty, na podstawie przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników, nawet wtedy, gdy ubezpieczony jest zmuszony zrezygnować z emerytury rolniczej – z art. 2 i art. 32 ust. 1 Konstytucji; po drugie, art. 83 ust. 5 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U z 2009 r. Nr 205, poz. 1585, ze zm.; dalej: ustawa o s.u.s.) – w zakresie, w jakim odwołania składane przez osobę niebędącą prawnikiem do protokołu sporządzanego przez pracownika odpowiedniej jednostki ZUS są objęte rygorem formalnym właściwym dla pism procesowych – z art. 2 i art. 78 Konstytucji.
Skargę konstytucyjną wniesiono na podstawie następującego stanu faktycznego. Decyzją z 23 listopada 2007 r. (znak: E 17101745/25) Zakład Ubezpieczeń Społecznych (dalej: ZUS lub Zakład) – II Oddział w Warszawie przyznał skarżącemu emeryturę, natomiast decyzjami z 15 kwietnia 2008 r. (znak E 17101745/25) oraz 25 maja 2009 r. (znak 25/E/17101745/) dokonał jej przeliczenia. Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie – VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wyrokiem z 18 listopada 2010 r. (sygn. akt VII U 1149/08) oddalił odwołanie złożone od dwóch ostatnich decyzji. Tym samym wyrokiem sąd ten odrzucił odwołanie wniesione od decyzji ZUS z 23 listopada 2007 r. Apelację wniesioną od orzeczenia sądu I instancji oddalił Sąd Apelacyjny – Wydział III Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Warszawie (dalej: SA w Warszawie) wyrokiem z 29 września 2011 r. (sygn. akt III AUa 330/11).
Obecnie skarżący pobiera świadczenie emerytalne przyznane mu w ramach powszechnego ubezpieczenia społecznego. Skarżący opłacał jednak także składki emerytalne w Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (dalej: KRUS). Z tego powodu złożył wniosek o zaliczenie okresów opłacania tych składek do okresów, od których zależy wysokość emerytury przyznanej mu z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (dalej: FUS). We wskazanych w skardze rozstrzygnięciach przyjęto jednak – z powołaniem się na zaskarżony art. 10 ust. 3 ustawy o emeryturach i rentach z FUS – że zostały już one wzięte pod uwagę przy ustalaniu prawa do emerytury rolniczej i z tego względu nie mogą być ponownie uwzględnione przy ustalaniu wysokości emerytury z FUS. W przekonaniu skarżącego taka sytuacja narusza zasadę sprawiedliwości społecznej oraz zasadę równości wobec prawa. Z odmowy uwzględnienia przy ustalaniu wysokości emerytury okresów, za które skarżący opłacał składki w KRUS, przy niemożności jednoczesnego uzyskania prawa do pobierania świadczenia rolniczego nawet w niewielkiej części, wynika – zdaniem skarżącego – jakoby nie tylko nie prowadził on działalności rolniczej, ale także nie odprowadzał żadnych składek na ubezpieczenie społeczne. To odmienne traktowanie okresów przepracowanych jako rolnik i okresów przepracowanych w innym charakterze jest także sprzeczne z zasadą sprawiedliwości społecznej.
Od decyzji ZUS z 23 listopada 2007 r. skarżący złożył do protokołu odwołanie, które przez pracownika ZUS zostało zakwalifikowane nie jako odwołanie, lecz jako kolejny wniosek. Na skutek powyższego decyzja ta stała się prawomocna. Jak twierdzi skarżący, w przypadku składania środków zaskarżenia przez osobę niebędącą prawnikiem albo środki te nie powinny być objęte rygorem formalnym, albo przy składaniu ich do protokołu ubezpieczonemu powinien pomagać odpowiednio przygotowany urzędnik. Objęcie odwołania składanego przez osobę niebędącą prawnikiem rygorem przewidzianym w przepisach ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296, ze zm.; dalej: k.p.c.) prowadzi bowiem do naruszenia konstytucyjnego prawa stron do zaskarżania decyzji wydanych w I instancji.
Zarządzeniem sędziego Trybunału Konstytucyjnego z 14 maja 2013 r. wezwano pełnomocnika skarżącego do uzupełnienia braków formalnych wniesionej skargi konstytucyjnej, tj. do nadesłania rozstrzygnięć wydanych w sprawie oraz podania daty doręczenia skarżącemu wyroku SA w Warszawie i daty wystąpienia z wnioskiem o ustanowienie pełnomocnika z urzędu w celu wniesienia skargi konstytucyjnej.
W piśmie procesowym nadesłanym w celu uzupełnienia braków formalnych skargi konstytucyjnej skarżący wskazał, że wyrok sądu II instancji odebrał 17 listopada 2011 r., a z wnioskiem o ustanowienie pełnomocnika z urzędu zwrócił się 1 kwietnia 2012 r.
Postanowieniem z 10 października 2013 r. Trybunał Konstytucyjny odmówił nadania dalszego biegu wniesionej skardze konstytucyjnej ze względu na wystąpienie z nią po upływie ustawowego trzymiesięcznego terminu. W zakresie art. 10 ust. 3 ustawy o emeryturach i rentach z FUS podstawą odmowy nadania skardze dalszego biegu było niewskazanie konstytucyjnego prawa podmiotowego lub konstytucyjnej wolności, które zostały naruszone przez kwestionowaną regulację.
W zażaleniu wniesionym na powyższe rozstrzygnięcie skarżący wskazał, że jego adwokat dowiedział się, iż został wyznaczony na pełnomocnika z urzędu w celu sporządzenia i wniesienia skargi konstytucyjnej w dniu 16 lipca 2012 r. Skarga konstytucyjna została wniesiona 16 października 2012 r., co – w ocenie skarżącego – uzasadnia przyjęcie, że trzymiesięczny termin do wniesienia skargi konstytucyjnej został dochowany.
Skarżący podkreśla, że art. 32 ust. 1 Konstytucji stanowi samoistną podstawę kontroli konstytucyjności przepisów w trybach innych niż skarga konstytucyjna. W jego przekonaniu art. 32 ust. 1 Konstytucji może być zatem samodzielnym wzorcem kontroli konstytucyjności przepisów. W ocenie skarżącego prawo do równego traktowania ma charakter prawa podmiotowego, tym samym wyłączenie tego prawa spod ochrony, której obywatel może domagać się w trybie skargi konstytucyjnej, musi być wyraźnie wskazane w ustawie zasadniczej.
In fine zażalenia skarżący wskazał, że w skardze zarzucił naruszenie art. 2 oraz art. 32 Konstytucji, a nie „odrębne naruszenie wskazanych przepisów.” Oznacza to – jego zdaniem – że „autor skargi upatruje naruszenie zasady sprawiedliwości społecznej wobec naruszenia podmiotowego prawa o randze konstytucyjnej w postaci prawa do równego traktowania wyrażonego w art. 32 Konstytucji”.
W dniu 21 października 2013 r. skarżący wniósł samodzielnie pismo zatytułowane „Zażalenie”.
Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:
W myśl art. 48 ust. 1 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643 ze zm.; dalej: ustawa o TK) skarga konstytucyjna i zażalenie na postanowienie o odmowie nadania skardze dalszego biegu powinny być sporządzone przez adwokata lub radcę prawnego, chyba że skarżący jest sędzią, prokuratorem, notariuszem, profesorem lub doktorem habilitowanym nauk prawnych.
Z treści pisma zatytułowanego „Zażalenie”, które wpłynęło do Trybunału Konstytucyjnego 21 października 2013 r., wynika jednoznacznie, że zostało sporządzone i podpisane przez skarżącego. Ze względu na to, że skarżący nie jest podmiotem legitymowanym, w świetle wskazanego wyżej przepisu ustawy o TK, do samodzielnego występowania z zażaleniem na postanowienie o odmowie nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu, należy wniesione przez niego zażalenie pozostawić bez rozpoznania.
W odniesieniu do zażalenia wniesionego przez pełnomocnika skarżącego Trybunał stwierdził, że nie dostarczyło ono argumentów, które podważyłyby podstawę odmowy nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu.
Odnosząc się do zarzutu dotyczącego wniesienia skargi w ustawowym trzymiesięcznym terminie, Trybunał przypomina, że termin do wniesienia skargi konstytucyjnej – zgodnie z art. 46 ust. 1 ustawy o TK – liczy się od dnia doręczenia rozstrzygnięcia decydującego o wyczerpaniu drogi prawnej. Jak stwierdził Trybunał Konstytucyjny w uzasadnieniu postanowienia z 21 marca 2013 r. (SK 32/12, OTK ZU nr 3/A/2013, poz. 37): „wystąpienie z wnioskiem do sądu o ustanowienie adwokata lub radcy prawnego z urzędu w celu sporządzenia skargi konstytucyjnej powoduje zawieszenie, nie zaś przerwanie biegu terminu na wniesienie skargi konstytucyjnej. Tak należy rozumieć wyrażenie »termin (…) nie biegnie« zawarte w art. 48 ust. 2 ustawy o TK. W razie gdyby skutkiem wystąpienia o ustanowienie pełnomocnika z urzędu miałoby być przerwanie biegu terminu do wniesienia skargi, omawiany przepis wyraźnie stwierdzałby, że od daty ustanowienia pełnomocnika termin do złożenia skargi konstytucyjnej biegnie na nowo (zob. postanowienia z: 7 września 1998 r., Ts 96/98, OTK ZU nr 6/1998, poz. 106; 24 listopada 1999 r., Ts 78/99, OTK ZU nr 7/1999, poz. 185; 23 listopada 1999 r., Ts 23/99, OTK ZU nr 7/1999, poz. 187, s. 956; 23 listopada 1999 r., Ts 40/99, OTK ZU nr 7/1999, poz. 191; 16 lutego 2000 r., Ts 135/99, OTK ZU nr 1/2000, poz. 36; 2 lutego 2000 r., Ts 138/1999, OTK ZU nr 1/2000, poz. 40; 19 marca 2003 r., Ts 27/03, OTK ZU nr 2/B/2003, poz. 157; 17 lutego 2009 r., Ts 148/08, OTK ZU nr 2/B/2009, poz. 133; 16 maja 2012 r., Ts 339/11, OTK ZU nr 3/B/2012, poz. 318)”. Mając powyższe na względzie, Trybunał stwierdza, że nie ma podstaw do liczenia terminu do wniesienia skargi – jak czyni to skarżący we wniesionym zażaleniu – od dnia uzyskania informacji o wyznaczeniu na pełnomocnika z urzędu; wystąpienie z wnioskiem o pełnomocnika z urzędu nie przerywa bowiem biegu terminu do wniesienia skargi.
Na marginesie jedynie Trybunał przypomina, że zgodnie z utrwaloną linią orzeczniczą trzymiesięczny termin do wniesienia skargi konstytucyjnej przewidziany w art. 46 ust. 1 ustawy o TK nie podlega przywróceniu. Termin ten ma charakter materialnoprawny i jest terminem zawitym. Wyznacza granice czasowe podjęcia przez skarżącego obrony przysługujących mu praw i wolności przez zakwestionowanie w skardze konstytucyjnej generalnego aktu normatywnego (zob. np. postanowienia TK z: 5 października 1999 r., Ts 74/99, OTK ZU nr 7/1999, poz. 206; 17 stycznia 2001 r., Ts 123/00, OTK ZU nr 1/2001, poz. 20; 5 kwietnia 2006 r., Ts 46/06, OTK ZU nr 5/B/2006, poz. 234; 4 marca 2008 r., Ts 223/07, OTK ZU nr 3/B/2008, poz. 119).
Trybunał Konstytucyjny w pełni podtrzymuje też negatywną ocenę sposobu wykonania we wniesionej skardze obowiązku określonego w art. 47 ust. 1 pkt 2 ustawy o TK. Jak wielokrotnie wskazywał Trybunał w swoim orzecznictwie, art. 32 Konstytucji nie może – wbrew twierdzeniom skarżącego zawartym we wniesionym zażaleniu – stanowić samoistnej podstawy kontroli konstytucyjności przepisów w trybie skargi konstytucyjnej. Artykuł 79 ust. 1 Konstytucji uzależnia bowiem dokonanie kontroli konstytucyjności przepisu zainicjowanej wniesieniem skargi konstytucyjnej od uprawdopodobnienia, że wydanie orzeczenia na podstawie kwestionowanej regulacji doprowadziło do naruszenia konstytucyjnych praw podmiotowych lub konstytucyjnych wolności. Zasady wywodzone zarówno z art. 32, jak i z art. 2 Konstytucji mają zaś charakter zasad przedmiotowych (zob. orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego cytowane w zaskarżonym postanowieniu). Ustrojodawca nie wprowadził powyższego wymogu w innych trybach kontroli konstytucyjności przepisów, zatem art. 32, a także art. 2 Konstytucji mogą tam stanowić samoistny wzorzec kontroli.
Biorąc powyższe okoliczności pod uwagę, Trybunał Konstytucyjny postanowił jak w sentencji.
4
POSTANOWIENIE
z dnia 25 czerwca 2014 r.
Sygn. akt Ts 255/12
Trybunał Konstytucyjny w składzie:
Mirosław Granat – przewodniczący
Stanisław Rymar – sprawozdawca
Stanisław Biernat,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 10 października 2013 r. o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej T.M.,
p o s t a n a w i a:
nie uwzględnić zażalenia.
UZASADNIENIE
W skardze konstytucyjnej wniesionej do Trybunału Konstytucyjnego 16 października 2012 r. skarżący zakwestionował zgodność: po pierwsze, art. 10 ust. 3 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o rentach i emeryturach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227, ze zm.; dalej: ustawa o rentach i emeryturach z FUS) – w zakresie, w jakim przy ustalaniu prawa do emerytury oraz przy obliczaniu jej wysokości nie uwzględnia okresów, o których mowa w ust. 1 i 2 tego przepisu, ze względu na zaliczenie ich do okresów, od których zależy prawo do emerytury lub renty, na podstawie przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników, nawet wtedy, gdy ubezpieczony jest zmuszony zrezygnować z emerytury rolniczej – z art. 2 i art. 32 ust. 1 Konstytucji; po drugie, art. 83 ust. 5 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U z 2009 r. Nr 205, poz. 1585, ze zm.; dalej: ustawa o s.u.s.) – w zakresie, w jakim odwołania składane przez osobę niebędącą prawnikiem do protokołu sporządzanego przez pracownika odpowiedniej jednostki ZUS są objęte rygorem formalnym właściwym dla pism procesowych – z art. 2 i art. 78 Konstytucji.
Skargę konstytucyjną wniesiono na podstawie następującego stanu faktycznego. Decyzją z 23 listopada 2007 r. (znak: E 17101745/25) Zakład Ubezpieczeń Społecznych (dalej: ZUS lub Zakład) – II Oddział w Warszawie przyznał skarżącemu emeryturę, natomiast decyzjami z 15 kwietnia 2008 r. (znak E 17101745/25) oraz 25 maja 2009 r. (znak 25/E/17101745/) dokonał jej przeliczenia. Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie – VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wyrokiem z 18 listopada 2010 r. (sygn. akt VII U 1149/08) oddalił odwołanie złożone od dwóch ostatnich decyzji. Tym samym wyrokiem sąd ten odrzucił odwołanie wniesione od decyzji ZUS z 23 listopada 2007 r. Apelację wniesioną od orzeczenia sądu I instancji oddalił Sąd Apelacyjny – Wydział III Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Warszawie (dalej: SA w Warszawie) wyrokiem z 29 września 2011 r. (sygn. akt III AUa 330/11).
Obecnie skarżący pobiera świadczenie emerytalne przyznane mu w ramach powszechnego ubezpieczenia społecznego. Skarżący opłacał jednak także składki emerytalne w Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (dalej: KRUS). Z tego powodu złożył wniosek o zaliczenie okresów opłacania tych składek do okresów, od których zależy wysokość emerytury przyznanej mu z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (dalej: FUS). We wskazanych w skardze rozstrzygnięciach przyjęto jednak – z powołaniem się na zaskarżony art. 10 ust. 3 ustawy o emeryturach i rentach z FUS – że zostały już one wzięte pod uwagę przy ustalaniu prawa do emerytury rolniczej i z tego względu nie mogą być ponownie uwzględnione przy ustalaniu wysokości emerytury z FUS. W przekonaniu skarżącego taka sytuacja narusza zasadę sprawiedliwości społecznej oraz zasadę równości wobec prawa. Z odmowy uwzględnienia przy ustalaniu wysokości emerytury okresów, za które skarżący opłacał składki w KRUS, przy niemożności jednoczesnego uzyskania prawa do pobierania świadczenia rolniczego nawet w niewielkiej części, wynika – zdaniem skarżącego – jakoby nie tylko nie prowadził on działalności rolniczej, ale także nie odprowadzał żadnych składek na ubezpieczenie społeczne. To odmienne traktowanie okresów przepracowanych jako rolnik i okresów przepracowanych w innym charakterze jest także sprzeczne z zasadą sprawiedliwości społecznej.
Od decyzji ZUS z 23 listopada 2007 r. skarżący złożył do protokołu odwołanie, które przez pracownika ZUS zostało zakwalifikowane nie jako odwołanie, lecz jako kolejny wniosek. Na skutek powyższego decyzja ta stała się prawomocna. Jak twierdzi skarżący, w przypadku składania środków zaskarżenia przez osobę niebędącą prawnikiem albo środki te nie powinny być objęte rygorem formalnym, albo przy składaniu ich do protokołu ubezpieczonemu powinien pomagać odpowiednio przygotowany urzędnik. Objęcie odwołania składanego przez osobę niebędącą prawnikiem rygorem przewidzianym w przepisach ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296, ze zm.; dalej: k.p.c.) prowadzi bowiem do naruszenia konstytucyjnego prawa stron do zaskarżania decyzji wydanych w I instancji.
Zarządzeniem sędziego Trybunału Konstytucyjnego z 14 maja 2013 r. wezwano pełnomocnika skarżącego do uzupełnienia braków formalnych wniesionej skargi konstytucyjnej, tj. do nadesłania rozstrzygnięć wydanych w sprawie oraz podania daty doręczenia skarżącemu wyroku SA w Warszawie i daty wystąpienia z wnioskiem o ustanowienie pełnomocnika z urzędu w celu wniesienia skargi konstytucyjnej.
W piśmie procesowym nadesłanym w celu uzupełnienia braków formalnych skargi konstytucyjnej skarżący wskazał, że wyrok sądu II instancji odebrał 17 listopada 2011 r., a z wnioskiem o ustanowienie pełnomocnika z urzędu zwrócił się 1 kwietnia 2012 r.
Postanowieniem z 10 października 2013 r. Trybunał Konstytucyjny odmówił nadania dalszego biegu wniesionej skardze konstytucyjnej ze względu na wystąpienie z nią po upływie ustawowego trzymiesięcznego terminu. W zakresie art. 10 ust. 3 ustawy o emeryturach i rentach z FUS podstawą odmowy nadania skardze dalszego biegu było niewskazanie konstytucyjnego prawa podmiotowego lub konstytucyjnej wolności, które zostały naruszone przez kwestionowaną regulację.
W zażaleniu wniesionym na powyższe rozstrzygnięcie skarżący wskazał, że jego adwokat dowiedział się, iż został wyznaczony na pełnomocnika z urzędu w celu sporządzenia i wniesienia skargi konstytucyjnej w dniu 16 lipca 2012 r. Skarga konstytucyjna została wniesiona 16 października 2012 r., co – w ocenie skarżącego – uzasadnia przyjęcie, że trzymiesięczny termin do wniesienia skargi konstytucyjnej został dochowany.
Skarżący podkreśla, że art. 32 ust. 1 Konstytucji stanowi samoistną podstawę kontroli konstytucyjności przepisów w trybach innych niż skarga konstytucyjna. W jego przekonaniu art. 32 ust. 1 Konstytucji może być zatem samodzielnym wzorcem kontroli konstytucyjności przepisów. W ocenie skarżącego prawo do równego traktowania ma charakter prawa podmiotowego, tym samym wyłączenie tego prawa spod ochrony, której obywatel może domagać się w trybie skargi konstytucyjnej, musi być wyraźnie wskazane w ustawie zasadniczej.
In fine zażalenia skarżący wskazał, że w skardze zarzucił naruszenie art. 2 oraz art. 32 Konstytucji, a nie „odrębne naruszenie wskazanych przepisów.” Oznacza to – jego zdaniem – że „autor skargi upatruje naruszenie zasady sprawiedliwości społecznej wobec naruszenia podmiotowego prawa o randze konstytucyjnej w postaci prawa do równego traktowania wyrażonego w art. 32 Konstytucji”.
W dniu 21 października 2013 r. skarżący wniósł samodzielnie pismo zatytułowane „Zażalenie”.
Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:
W myśl art. 48 ust. 1 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643 ze zm.; dalej: ustawa o TK) skarga konstytucyjna i zażalenie na postanowienie o odmowie nadania skardze dalszego biegu powinny być sporządzone przez adwokata lub radcę prawnego, chyba że skarżący jest sędzią, prokuratorem, notariuszem, profesorem lub doktorem habilitowanym nauk prawnych.
Z treści pisma zatytułowanego „Zażalenie”, które wpłynęło do Trybunału Konstytucyjnego 21 października 2013 r., wynika jednoznacznie, że zostało sporządzone i podpisane przez skarżącego. Ze względu na to, że skarżący nie jest podmiotem legitymowanym, w świetle wskazanego wyżej przepisu ustawy o TK, do samodzielnego występowania z zażaleniem na postanowienie o odmowie nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu, należy wniesione przez niego zażalenie pozostawić bez rozpoznania.
W odniesieniu do zażalenia wniesionego przez pełnomocnika skarżącego Trybunał stwierdził, że nie dostarczyło ono argumentów, które podważyłyby podstawę odmowy nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu.
Odnosząc się do zarzutu dotyczącego wniesienia skargi w ustawowym trzymiesięcznym terminie, Trybunał przypomina, że termin do wniesienia skargi konstytucyjnej – zgodnie z art. 46 ust. 1 ustawy o TK – liczy się od dnia doręczenia rozstrzygnięcia decydującego o wyczerpaniu drogi prawnej. Jak stwierdził Trybunał Konstytucyjny w uzasadnieniu postanowienia z 21 marca 2013 r. (SK 32/12, OTK ZU nr 3/A/2013, poz. 37): „wystąpienie z wnioskiem do sądu o ustanowienie adwokata lub radcy prawnego z urzędu w celu sporządzenia skargi konstytucyjnej powoduje zawieszenie, nie zaś przerwanie biegu terminu na wniesienie skargi konstytucyjnej. Tak należy rozumieć wyrażenie »termin (…) nie biegnie« zawarte w art. 48 ust. 2 ustawy o TK. W razie gdyby skutkiem wystąpienia o ustanowienie pełnomocnika z urzędu miałoby być przerwanie biegu terminu do wniesienia skargi, omawiany przepis wyraźnie stwierdzałby, że od daty ustanowienia pełnomocnika termin do złożenia skargi konstytucyjnej biegnie na nowo (zob. postanowienia z: 7 września 1998 r., Ts 96/98, OTK ZU nr 6/1998, poz. 106; 24 listopada 1999 r., Ts 78/99, OTK ZU nr 7/1999, poz. 185; 23 listopada 1999 r., Ts 23/99, OTK ZU nr 7/1999, poz. 187, s. 956; 23 listopada 1999 r., Ts 40/99, OTK ZU nr 7/1999, poz. 191; 16 lutego 2000 r., Ts 135/99, OTK ZU nr 1/2000, poz. 36; 2 lutego 2000 r., Ts 138/1999, OTK ZU nr 1/2000, poz. 40; 19 marca 2003 r., Ts 27/03, OTK ZU nr 2/B/2003, poz. 157; 17 lutego 2009 r., Ts 148/08, OTK ZU nr 2/B/2009, poz. 133; 16 maja 2012 r., Ts 339/11, OTK ZU nr 3/B/2012, poz. 318)”. Mając powyższe na względzie, Trybunał stwierdza, że nie ma podstaw do liczenia terminu do wniesienia skargi – jak czyni to skarżący we wniesionym zażaleniu – od dnia uzyskania informacji o wyznaczeniu na pełnomocnika z urzędu; wystąpienie z wnioskiem o pełnomocnika z urzędu nie przerywa bowiem biegu terminu do wniesienia skargi.
Na marginesie jedynie Trybunał przypomina, że zgodnie z utrwaloną linią orzeczniczą trzymiesięczny termin do wniesienia skargi konstytucyjnej przewidziany w art. 46 ust. 1 ustawy o TK nie podlega przywróceniu. Termin ten ma charakter materialnoprawny i jest terminem zawitym. Wyznacza granice czasowe podjęcia przez skarżącego obrony przysługujących mu praw i wolności przez zakwestionowanie w skardze konstytucyjnej generalnego aktu normatywnego (zob. np. postanowienia TK z: 5 października 1999 r., Ts 74/99, OTK ZU nr 7/1999, poz. 206; 17 stycznia 2001 r., Ts 123/00, OTK ZU nr 1/2001, poz. 20; 5 kwietnia 2006 r., Ts 46/06, OTK ZU nr 5/B/2006, poz. 234; 4 marca 2008 r., Ts 223/07, OTK ZU nr 3/B/2008, poz. 119).
Trybunał Konstytucyjny w pełni podtrzymuje też negatywną ocenę sposobu wykonania we wniesionej skardze obowiązku określonego w art. 47 ust. 1 pkt 2 ustawy o TK. Jak wielokrotnie wskazywał Trybunał w swoim orzecznictwie, art. 32 Konstytucji nie może – wbrew twierdzeniom skarżącego zawartym we wniesionym zażaleniu – stanowić samoistnej podstawy kontroli konstytucyjności przepisów w trybie skargi konstytucyjnej. Artykuł 79 ust. 1 Konstytucji uzależnia bowiem dokonanie kontroli konstytucyjności przepisu zainicjowanej wniesieniem skargi konstytucyjnej od uprawdopodobnienia, że wydanie orzeczenia na podstawie kwestionowanej regulacji doprowadziło do naruszenia konstytucyjnych praw podmiotowych lub konstytucyjnych wolności. Zasady wywodzone zarówno z art. 32, jak i z art. 2 Konstytucji mają zaś charakter zasad przedmiotowych (zob. orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego cytowane w zaskarżonym postanowieniu). Ustrojodawca nie wprowadził powyższego wymogu w innych trybach kontroli konstytucyjności przepisów, zatem art. 32, a także art. 2 Konstytucji mogą tam stanowić samoistny wzorzec kontroli.
Biorąc powyższe okoliczności pod uwagę, Trybunał Konstytucyjny postanowił jak w sentencji.
4