Pełny tekst orzeczenia

192/3/B/2014

POSTANOWIENIE
z dnia 16 grudnia 2013 r.
Sygn. akt Ts 151/12

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Marek Zubik,

po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej R.W. w sprawie zgodności:
art. 80 ust. 1 w związku z art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 23 stycznia 2004 r. o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 29, poz. 257, ze zm.), rozporządzeniem Rady (EWG) nr 2658/87 z dnia 23 lipca 1987 r. w sprawie nomenklatury taryfowej i statystycznej oraz w sprawie Wspólnej Taryfy Celnej (Dz. Urz. L 256 z 23. 07. 1987) oraz w związku z działem 87, poz. 8703 i 8705 obwieszczenia Ministra Finansów z dnia 1 czerwca 2006 r. w sprawie wyjaśnień do Taryfy celnej (M. P. Nr 86, poz. 880) z:
1) art. 31 ust. 2 w związku z art. 2, art. 7, art. 84, art. 87 ust. 1 i art. 217 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,
2) art. 32 ust. 1 w związku z art. 2, art. 7, art. 45 ust. 1, art. 64 ust. 1 i art. 84 Konstytucji,
3) art. 45 ust. 1 w związku z art. 2, art. 7, art. 84, art. 87 ust. 1 i art. 217 Konstytucji,
4) art. 64 ust. 1 w związku z art. 7, art. 31 ust. 2, art. 84 i art. 217 Konstytucji,
5) art. 84 w związku z art. 2, art. 7, art. 31 ust. 2, art. 45 ust. 1, art. 87 ust. 1 i art. 217 Konstytucji,

p o s t a n a w i a:

odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.

UZASADNIENIE

W skardze konstytucyjnej z 22 czerwca 2012 r. (data nadania) R.W. (dalej: skarżący, podatnik) zakwestionował zgodność art. 80 ust. 1 w związku z art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 23 stycznia 2004 r. o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 29, poz. 257, ze zm.; dalej: ustawa), rozporządzeniem Rady (EWG) nr 2658/87 z dnia 23 lipca 1987 r. w sprawie nomenklatury taryfowej i statystycznej oraz w sprawie Wspólnej Taryfy Celnej (Dz. Urz. L 256 z 23. 07. 1987; dalej: rozporządzenie) oraz w związku z działem 87, poz. 8703 i 8705 obwieszczenia Ministra Finansów z dnia 1 czerwca 2006 r. w sprawie wyjaśnień do Taryfy celnej (M. P. Nr 86, poz. 880; dalej: obwieszczenie) z następującymi wzorcami kontroli: po pierwsze, z art. 31 ust. 2 w związku z art. 2, art. 7, art. 84, art. 87 ust. 1 i art. 217 Konstytucji; po drugie, z art. 32 ust. 1 w związku z art. 2, art. 7, art. 45 ust. 1, art. 64 ust. 1 i art. 84 Konstytucji; po trzecie, z art. 45 ust. 1 w związku z art. 2, art. 7, art. 84, art. 87 ust. 1 i art. 217 Konstytucji; po czwarte z art. 64 ust. 1 w związku z art. 7, art. 31 ust. 2, art. 84 i art. 217 Konstytucji; po piąte z art. 84 w związku z art. 2, art. 7, art. 31 ust. 2, art. 45 ust. 1, art. 87 ust. 1 i art. 217 Konstytucji.
Skarga konstytucyjna została wniesiona w związku z następującą sprawą. Skarżący nabył wewnątrzwspólnotowo pojazd kempingowy. Mimo ciążącego na nim obowiązku, nie złożył deklaracji uproszczonej AKC-U i nie zapłacił należnego podatku akcyzowego. W związku z powyższym Naczelnik Urzędu Celnego w Słupsku decyzją z dnia 30 października 2009 r. określił kwotę zobowiązania podatkowego w podatku akcyzowym z tytułu nabycia wewnątrzwspólnotowego tego pojazdu. Dyrektor Izby Celnej w Gdyni, orzekając na skutek odwołania skarżącego, decyzją z 28 stycznia 2010 r. (nr 320000-IAGW-9110-18/10/ŁD) utrzymał w mocy rozstrzygnięcie organu pierwszej instancji. W uzasadnieniu wskazał, że przy nabyciu wewnątrzwspólnotowym do celów poboru akcyzy stosuje się klasyfikację wyrobów w układzie odpowiadającym Scalonej Nomenklaturze (CN) zamieszczonej w rozporządzeniu. Zgodnie z załącznikiem nr 1 do ustawy, podatkowi temu podlegają pojazdy samochodowe i inne pojazdy mechaniczne przeznaczone zasadniczo do przewozu osób, zaklasyfikowane do kodu CN 8703, który obejmuje także samochody kempingowe.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku, oddalając skargę podatnika na powyższą decyzję, podkreślił, że kwestię sporną w niniejszej sprawie stanowi zaklasyfikowanie przez organy podatkowe samochodu skarżącego do pozycji 8703 CN, nie zaś – czego domagała się strona skarżąca – do pozycji CN 8705 (wyrok z 27 maja 2010 r., sygn. akt I SA/Gd 238/10). Jak wskazał sąd, w myśl art. 3 ust. 1 i ust. 2 ustawy, do celów poboru akcyzy i obowiązku oznaczania wyrobów znakami akcyzy na terytorium kraju stosuje się klasyfikację wyrobów akcyzowych w układzie odpowiadającym Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług [rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 października 2008 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU), Dz. U. Nr 207, poz. 1293, ze zm.]. Skoro sporny pojazd prawidłowo zaklasyfikowano w pozycji CN 8703, jako pojazd osobowy, to stosownie do art. 80 ust. 1 ustawy podlegał on akcyzie według stawki zawartej w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2004 r. w sprawie obniżenia podatku akcyzowego (Dz. U. Nr 87, poz. 825, ze zm.), ustalającej stawkę na samochody osobowe sprzedawane w kraju klasyfikowane do grupowania PKWiU 34.10.2 (poz. 27 załącznika nr 1 do rozporządzenia) oraz w przypadku nabycia wewnątrzwspólnotowego i importu na niektóre wyroby z grupowania CN 8703 (poz. 21 załącznika nr 2 do rozporządzenia).
Naczelny Sąd Administracyjny uznał, że wniesiona przez podatnika skarga kasacyjna jest pozbawiona usprawiedliwionych podstaw i oddalił ją wyrokiem z dnia 13 stycznia 2012 r. (sygn. akt I GSK 762/10).
W ocenie skarżącego zakwestionowane unormowania naruszają zasadę nienakładania na obywatela obowiązku nieprzewidzianego prawem i zasadę równości wobec prawa oraz działania organu na podstawie przepisów prawa (wyrażone w art. 31 ust. 2 i art. 32 ust. 1 w związku z art. 2, art. 7, art. 45 ust. 1, art. 64 ust. 1, art. 84, art. 87 ust. 1 i art. 217 Konstytucji). Zaskarżone przepisy są również niezgodne z zasadą sprawiedliwego i jawnego rozpatrzenia sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki przez właściwy, niezależny, bezstronny i niezawisły sąd (art. 45 ust. 1 w związku z art. 2, art. 7, art. 84, art. 87 ust. 1 i art. 217 Konstytucji). W rozpatrywanej skardze konstytucyjnej podatnik podniósł również naruszenie zasady ochrony prawa własności, innych praw majątkowych oraz prawa dziedziczenia (wynikających z art. 64 ust. 1 Konstytucji), zakazu nakładania danin publicznych, podatków w innej formie niż ustawowa, a także obowiązku ponoszenia wyłącznie danin publicznych nałożonych ustawą (wyrażonych w art. 84 i art. 217 Konstytucji).

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Skarga konstytucyjna jest kwalifikowanym środkiem ochrony wolności lub praw, który musi spełniać przesłanki warunkujące jego dopuszczalność. Zasadniczo zostały one uregulowane w art. 79 ust. 1 Konstytucji, a uszczegółowione w art. 46 i art. 47 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK). Zgodnie z przywołanymi regulacjami skarga poza wymaganiami dotyczącymi pisma procesowego powinna zawierać: dokładne określenie ustawy lub innego aktu normatywnego, na podstawie którego sąd lub organ administracji publicznej orzekł ostatecznie o wolnościach lub prawach albo obowiązkach określonych w Konstytucji i w stosunku do którego skarżący domaga się stwierdzenia niezgodności z Konstytucją; wskazanie, jakie konstytucyjne wolności lub prawa i w jaki sposób – zdaniem skarżącego – zostały naruszone; uzasadnienie skargi, z podaniem dokładnego opisu stanu faktycznego. Z przytoczonego powyżej przepisu wynika, że przedmiotem skargi może być wyłącznie przepis stanowiący podstawę ostatecznego rozstrzygnięcia wydanego wobec skarżącego. Zarzuty skargi muszą zaś uprawdopodabniać niekonstytucyjność kwestionowanej regulacji, co oznacza konieczność wywiedzenia z zaskarżonych przepisów określonej normy, powołanie właściwych wzorców konstytucyjnych zawierających podmiotowe prawa przysługujące osobom fizycznym i – przez porównanie treści płynących z obu regulacji – wykazanie ich wzajemnej sprzeczności.
Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego, rozpatrywana skarga konstytucyjna nie spełnia powyższych wymagań.
W pierwszej kolejności Trybunał stwierdza, że skarżący w istocie domaga się uznania, że zaklasyfikowanie – zgodnie z rozporządzeniem – przez organy podatkowe samochodu skarżącego do pozycji 8703 CN (nie zaś do pozycji CN 8705 – czego domagał się tego podatnik) narusza jego konstytucyjne wolności lub prawa. Zarzuty skargi w rzeczywistości dotyczą zatem wadliwości rozstrzygnięć podjętych w sprawie skarżącego. W ocenie Trybunału skarga konstytucyjna w tym zakresie jest skargą na stosowanie prawa.
Zgodnie z konstrukcją skargi konstytucyjnej przyjętą w polskim prawie jej przedmiotem mogą być tylko akty normatywne będące podstawą rozstrzygnięcia, z którego wydaniem skarżący wiąże naruszenie przysługujących mu wolności i praw konstytucyjnych. Nie może nim być celowość i słuszność wydania takiego rozstrzygnięcia. Zadaniem Trybunału Konstytucyjnego jest bowiem orzekanie w sprawach zgodności aktów normatywnych z Konstytucją. Celem tego orzekania jest wyeliminowanie z systemu prawnego przepisów prawa niezgodnych z Konstytucją. Do kompetencji Trybunału Konstytucyjnego nie należy natomiast ocena prawidłowości ustaleń dokonanych w toku rozpoznania konkretnej sprawy ani kontrola sposobu stosowania lub niestosowania przepisów przez organy orzekające w sprawie (zob. np. postanowienia TK z: 20 lipca 2011 r., Ts 303/10, OTK ZU nr 6/B/2011, poz. 454; 27 grudnia 2011 r., Ts 108/10, OTK ZU nr 2/B/2012, poz. 189; 7 lutego 2012 r., Ts 309/11, niepubl.).
Podnoszona przez skarżącego niezgodna z jego interesem prawnym (i finansowym) wykładnia zaskarżonej regulacji, przy jednoczesnym braku utrwalonej w tym zakresie praktyki organów stosujących prawo, wyklucza zastosowanie w rozpatrywanej sprawie stanowiska ukształtowanego i utrwalonego już w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego (zob. postanowienie TK z 4 grudnia 2000 r., SK 10/99, OTK ZU nr 8/2000, poz. 300; wyrok TK z 3 października 2000 r., K 33/99, OTK ZU nr 6/2000, poz. 188), zgodnie z którym „jeżeli utrwalona i konsekwentna praktyka stosowania prawa w sposób bezsporny ustaliła wykładnię danego przepisu prawnego, a jednocześnie przyjęta interpretacja nie jest kwestionowana przez przedstawicieli doktryny, to przedmiotem kontroli konstytucyjności jest norma prawna dekodowana z danego przepisu zgodnie z ustaloną praktyką”.
Okoliczność ta, stosownie do art. 49 w związku z art. 36 ust. 3 w związku z art. 47 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy o TK, stanowi podstawę odmowy nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.
Ponadto należy zwrócić uwagę na przedmiot rozpatrywanej skargi konstytucyjnej w kontekście wynikającego z art. 47 ust. 1 pkt 1 ustawy o TK obowiązku dokładnego określenia ustawy lub innego aktu normatywnego, na podstawie którego sąd lub organ administracji publicznej orzekł ostatecznie o wolnościach lub prawach albo obowiązkach określonych w Konstytucji i w stosunku do którego skarżący domaga się stwierdzenia niezgodności z Konstytucją. Dopełnienie tego obowiązku przez skarżącego jest jednym z formalnych warunków dopuszczalności wniesienia skargi konstytucyjnej. W przeciwnym razie skarga konstytucyjna będzie skargą zawierającą żądanie dokonania abstrakcyjnej kontroli zgodności z Konstytucją wskazanych przez skarżącego przepisów ustawy lub innego aktu normatywnego, a zatem będzie skargą niedopuszczalną. Właściwe sprecyzowanie w skardze zakwestionowanych przepisów ma również znaczenie materialne, wiąże się ono bowiem z proklamowaną w art. 66 ustawy o TK zasadą związania Trybunału granicami wniosku, pytania prawnego lub skargi. Jej konsekwencją jest m.in. niedopuszczalność samodzielnego precyzowania przez Trybunał przedmiotu skargi (zob. orzeczenie TK z 24 lutego 1997 r., K 19/96, OTK ZU nr 1/1997, poz. 6).
W analizowanej skardze skarżący tego wymogu nie dopełnił, gdyż nie określił, który przepis rozporządzenia stanowił postawę wydania ostatecznego – w rozumieniu art. 79 ust. 1 Konstytucji – orzeczenia w jego sprawie. Biorąc powyższe pod uwagę, na podstawie art. 49 w związku z art. 39 ust. 3 i art. 47 ust. 1 pkt 1 ustawy o TK, Trybunał odmówił nadania dalszego biegu rozpatrywanej skardze konstytucyjnej w zakresie zbadania zgodności rozporządzenia z wzorcami kontroli wskazanymi przez skarżącego.

Mając powyższe na względzie, Trybunał Konstytucyjny postanowił jak w sentencji.