III UZ 3/14
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:16-07-2014
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt III UZ 3/14
POSTANOWIENIE
Dnia 3 czerwca 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Bogusław Cudowski (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Maciej Pacuda
SSN Krzysztof Staryk
w sprawie z odwołania P. Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością spółki
komandytowo-akcyjnej w L.
od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych
z udziałem zainteresowanej A. K.
o wysokość podstawy wymiaru składek,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 3 czerwca 2014 r.,
zażalenia odwołującej się na postanowienie Sądu Apelacyjnego w […]
z dnia 28 stycznia 2014 r.,
oddala zażalenie.
UZASADNIENIE
Sąd Apelacyjny postanowieniem z 28 stycznia 2014 r. odrzucił skargę
kasacyjną od wyroku Sądu Apelacyjnego z 10 października 2013 r.
W uzasadnieniu postanowienia podniesiono, że wyrokiem z 10 października
2013 r. Sąd Apelacyjny oddalił apelację P. SA od wyroku Sądu Okręgowego w L. z
8 kwietnia 2013 r. Sąd pouczył strony, że w sprawie nie przysługuje skarga
kasacyjna. Dnia 15 stycznia 2014 r. do Sądu wpłynęła skarga kasacyjna od
powyższego wyroku. W skardze jako wartość przedmiotu zaskarżenia wskazano
(jak w apelacji) kwotę 3.582 zł. Podniesiono, że podana wartość przedmiotu
2
zaskarżenia nie ma znaczenia dla oceny dopuszczalności skargi kasacyjnej.
Zaskarżona decyzja jest bowiem jedną z wielu decyzji, jakie zostały wydane przez
organ rentowy w identycznym przedmiocie – a tylko w odniesieniu do różnych osób
(pracowników spółki) i dotyczyły obowiązków spółki P. jako płatnika składek. Z
punktu widzenia płatnika wartość przedmiotu zaskarżenia powinna stanowić suma
wartości przedmiotu sporu w poszczególnych postępowaniach wszczętych
odrębnymi decyzjami pozwanego. Skarżący podniósł, że gdyby nie specyfika
postępowania odrębnego z zakresu ubezpieczeń społecznych, do sytuacji
skarżącego mogłaby mieć zastosowanie instytucja przedmiotowej kumulacji
roszczeń (art. 191 k.p.c.). Wobec powyższego należałoby przy obliczaniu wartości
przedmiotu zaskarżenia wziąć pod uwagę nie tylko kwotę wynikającą z zaskarżonej
w niniejszym postępowaniu decyzji, lecz łączną kwotę wynikającą ze wszystkich 25
decyzji wydanych przez organ rentowy w następstwie przyjęcia przez spółkę
„Regulaminu dla pracowników korzystania z bonów żywieniowych”. Wówczas
wartość przedmiotu zaskarżenia przewyższy wymaganą kwotę 10.000 zł.
Skarżący wskazał ponadto, że niezależnie od powyższego, sprawa jest
sprawą o objęcie obowiązkiem ubezpieczenia społecznego, a więc skarga
kasacyjna przysługuje niezależnie od wartości przedmiotu zaskarżenia. Zdaniem
skarżącego okoliczność, że spór dotyczy podstawy wymiaru składki, jako jednego z
elementów objęcia obowiązkiem ubezpieczenia społecznego, nie odbiera sprawie
charakteru sprawy o objęcie obowiązkiem ubezpieczenia społecznego.
Sąd Apelacyjny w uzasadnieniu postanowienia o odrzuceniu skargi
podkreślił, że przedmiotem niniejszej sprawy jest bezsprzecznie wysokość
podstawy składek na ubezpieczenie społeczne. Okoliczność, że wysokość
podstawy wymiaru składki stanowi jeden z elementów stosunku
ubezpieczeniowego, nie może prowadzić do konkluzji, że mamy do czynienia ze
sprawą o podleganie ubezpieczeniu. Przedmiotowa decyzja nie dotyczyła objęcia
ubezpieczeniem pracownicy płatnika, lecz wyłącznie określała podstawę wymiaru
składek na ubezpieczenie. W konkluzji stwierdzono, że wartość przedmiotu sporu i
w konsekwencji zaskarżenia, wynikająca z podwyższenia podstawy wymiaru
składek o kupony żywieniowe, jest w niniejszej sprawie niższa niż dziesięć tysięcy
złotych.
3
Na powyższe postanowienie zażalenie złożył wnioskodawca. Zarzucono
naruszenie: 1) art. 3982
§ 1 k.p.c. w zw. z art. 32 ust. 1 i art. 45 ust. 1 Konstytucji
RP „przez uznanie, że skarga kasacyjna jest niedopuszczalna ze względu na
wartość przedmiotu zaskarżenia, za którą została przyjęta kwota 3 582 zł jako
wartość spornej podstawy wymiaru składek, gdy z konstytucyjnej zasady równości
wynika, iż wartość przedmiotu zaskarżenia w niniejszej sprawie powinna stanowić
suma odrębnych wartości przedmiotów zaskarżenia, wynikających z
indywidualnych decyzji, dotyczących określenia podstawy wymiaru składek
pracowników P. SA, w związku z otrzymywaniem przez nich od pracodawcy
kuponów żywieniowych”, 2) art. 3986
§ 2 k.p.c. przez jego nieprawidłowe
zastosowanie i w konsekwencji odrzucenie skargi kasacyjnej ze względu na
wartość przedmiotu zaskarżenia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie nie jest zasadne. Na wstępie należy wyraźnie zaznaczyć
oczywisty fakt, że odwołanie od decyzji organu ubezpieczeń społecznych
dotyczącej wymiaru i poboru składek z tytułu podlegania obowiązkowi
ubezpieczenia społecznego kwalifikuje się jako sprawa o prawa majątkowe, a nie
jako sprawa o objęcie obowiązkiem ubezpieczenia społecznego. Oznacza to, że o
dopuszczalności skargi kasacyjnej w takiej sprawie decyduje wartość przedmiotu
zaskarżenia (zob. przykładowo SN w postanowieniu z 13 czerwca 2013 r., I UZ
12/13). Niniejsza sprawa nie może być zatem zaliczona do kategorii spraw „o
objęcie obowiązkiem ubezpieczenia społecznego”, w których wartość przedmiotu
zaskarżenia dla potrzeb przedsądu nie ma znaczenia.
Należy też podnieść, że nawet w sprawie, w której odwołanie dotyczy jednej
zbiorczej decyzji w przedmiocie ustalenia podstawy wymiaru składek na
ubezpieczenie społeczne odnoszącej się do kilku pracowników płatnika, wartość
przedmiotu sporu (zaskarżenia) powinno się ustalać odrębnie względem każdego
pracownika. Zasada ta ma zastosowanie w przypadku wydania kilku „pojedynczych”
decyzji tego rodzaju i połączenia spraw zainicjowanych odwołaniami od nich do
wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia na podstawie art. 219 k.p.c. Stanowisko,
4
że w takim przypadku wartość przedmiotu zaskarżenia skargą kasacyjną należy
określać oddzielnie względem każdego ubezpieczonego dominuje w orzecznictwie
Sądu Najwyższego (przykładowo orzeczenia z 29 czerwca 2012 r., II UK 290/11,
OSNP 2013 nr 13-14, poz. 161, 7 kwietnia 2010 r., I UZ 12/10, niepubl., 7 listopada
2013 r., II UZ 59/13, LEX nr 1391553, 29 stycznia 2014 r., II UZ 66/13, niepubl.), a
ostatnio zostało potwierdzone w uchwale SN z 12 czerwca 2014 r., I UZP 1/14, w
której stwierdzono, że w razie objęcia jednym wyrokiem wielu decyzji ustalających
płatnikowi składek (pracodawcy) i wskazanym w tych decyzjach pracownikom
podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne wartość
przedmiotu zaskarżenia skargą kasacyjną oznacza się odrębnie względem
każdego ubezpieczonego pracownika (art. 19 § 2 w związku z art. 3984
§ 3 k.p.c.).
Skoro zatem w połączonych w trybie art. 219 k.p.c. sprawach wartość
przedmiotu ustala się odrębnie względem każdego pracownika, to tym bardziej
odrębnie wartość tą należy liczyć w sprawie jednego pracownika, co miało to
miejsce w przedmiotowej sprawie.
Z tego względu postanowienie Sądu odrzucające skargę kasacyjną jest
prawidłowe, a zażalenie na to postanowienie, jako bezpodstawne, należało oddalić.
POSTANOWIENIE
Dnia 3 czerwca 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Bogusław Cudowski (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Maciej Pacuda
SSN Krzysztof Staryk
w sprawie z odwołania P. Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością spółki
komandytowo-akcyjnej w L.
od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych
z udziałem zainteresowanej A. K.
o wysokość podstawy wymiaru składek,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 3 czerwca 2014 r.,
zażalenia odwołującej się na postanowienie Sądu Apelacyjnego w […]
z dnia 28 stycznia 2014 r.,
oddala zażalenie.
UZASADNIENIE
Sąd Apelacyjny postanowieniem z 28 stycznia 2014 r. odrzucił skargę
kasacyjną od wyroku Sądu Apelacyjnego z 10 października 2013 r.
W uzasadnieniu postanowienia podniesiono, że wyrokiem z 10 października
2013 r. Sąd Apelacyjny oddalił apelację P. SA od wyroku Sądu Okręgowego w L. z
8 kwietnia 2013 r. Sąd pouczył strony, że w sprawie nie przysługuje skarga
kasacyjna. Dnia 15 stycznia 2014 r. do Sądu wpłynęła skarga kasacyjna od
powyższego wyroku. W skardze jako wartość przedmiotu zaskarżenia wskazano
(jak w apelacji) kwotę 3.582 zł. Podniesiono, że podana wartość przedmiotu
2
zaskarżenia nie ma znaczenia dla oceny dopuszczalności skargi kasacyjnej.
Zaskarżona decyzja jest bowiem jedną z wielu decyzji, jakie zostały wydane przez
organ rentowy w identycznym przedmiocie – a tylko w odniesieniu do różnych osób
(pracowników spółki) i dotyczyły obowiązków spółki P. jako płatnika składek. Z
punktu widzenia płatnika wartość przedmiotu zaskarżenia powinna stanowić suma
wartości przedmiotu sporu w poszczególnych postępowaniach wszczętych
odrębnymi decyzjami pozwanego. Skarżący podniósł, że gdyby nie specyfika
postępowania odrębnego z zakresu ubezpieczeń społecznych, do sytuacji
skarżącego mogłaby mieć zastosowanie instytucja przedmiotowej kumulacji
roszczeń (art. 191 k.p.c.). Wobec powyższego należałoby przy obliczaniu wartości
przedmiotu zaskarżenia wziąć pod uwagę nie tylko kwotę wynikającą z zaskarżonej
w niniejszym postępowaniu decyzji, lecz łączną kwotę wynikającą ze wszystkich 25
decyzji wydanych przez organ rentowy w następstwie przyjęcia przez spółkę
„Regulaminu dla pracowników korzystania z bonów żywieniowych”. Wówczas
wartość przedmiotu zaskarżenia przewyższy wymaganą kwotę 10.000 zł.
Skarżący wskazał ponadto, że niezależnie od powyższego, sprawa jest
sprawą o objęcie obowiązkiem ubezpieczenia społecznego, a więc skarga
kasacyjna przysługuje niezależnie od wartości przedmiotu zaskarżenia. Zdaniem
skarżącego okoliczność, że spór dotyczy podstawy wymiaru składki, jako jednego z
elementów objęcia obowiązkiem ubezpieczenia społecznego, nie odbiera sprawie
charakteru sprawy o objęcie obowiązkiem ubezpieczenia społecznego.
Sąd Apelacyjny w uzasadnieniu postanowienia o odrzuceniu skargi
podkreślił, że przedmiotem niniejszej sprawy jest bezsprzecznie wysokość
podstawy składek na ubezpieczenie społeczne. Okoliczność, że wysokość
podstawy wymiaru składki stanowi jeden z elementów stosunku
ubezpieczeniowego, nie może prowadzić do konkluzji, że mamy do czynienia ze
sprawą o podleganie ubezpieczeniu. Przedmiotowa decyzja nie dotyczyła objęcia
ubezpieczeniem pracownicy płatnika, lecz wyłącznie określała podstawę wymiaru
składek na ubezpieczenie. W konkluzji stwierdzono, że wartość przedmiotu sporu i
w konsekwencji zaskarżenia, wynikająca z podwyższenia podstawy wymiaru
składek o kupony żywieniowe, jest w niniejszej sprawie niższa niż dziesięć tysięcy
złotych.
3
Na powyższe postanowienie zażalenie złożył wnioskodawca. Zarzucono
naruszenie: 1) art. 3982
§ 1 k.p.c. w zw. z art. 32 ust. 1 i art. 45 ust. 1 Konstytucji
RP „przez uznanie, że skarga kasacyjna jest niedopuszczalna ze względu na
wartość przedmiotu zaskarżenia, za którą została przyjęta kwota 3 582 zł jako
wartość spornej podstawy wymiaru składek, gdy z konstytucyjnej zasady równości
wynika, iż wartość przedmiotu zaskarżenia w niniejszej sprawie powinna stanowić
suma odrębnych wartości przedmiotów zaskarżenia, wynikających z
indywidualnych decyzji, dotyczących określenia podstawy wymiaru składek
pracowników P. SA, w związku z otrzymywaniem przez nich od pracodawcy
kuponów żywieniowych”, 2) art. 3986
§ 2 k.p.c. przez jego nieprawidłowe
zastosowanie i w konsekwencji odrzucenie skargi kasacyjnej ze względu na
wartość przedmiotu zaskarżenia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie nie jest zasadne. Na wstępie należy wyraźnie zaznaczyć
oczywisty fakt, że odwołanie od decyzji organu ubezpieczeń społecznych
dotyczącej wymiaru i poboru składek z tytułu podlegania obowiązkowi
ubezpieczenia społecznego kwalifikuje się jako sprawa o prawa majątkowe, a nie
jako sprawa o objęcie obowiązkiem ubezpieczenia społecznego. Oznacza to, że o
dopuszczalności skargi kasacyjnej w takiej sprawie decyduje wartość przedmiotu
zaskarżenia (zob. przykładowo SN w postanowieniu z 13 czerwca 2013 r., I UZ
12/13). Niniejsza sprawa nie może być zatem zaliczona do kategorii spraw „o
objęcie obowiązkiem ubezpieczenia społecznego”, w których wartość przedmiotu
zaskarżenia dla potrzeb przedsądu nie ma znaczenia.
Należy też podnieść, że nawet w sprawie, w której odwołanie dotyczy jednej
zbiorczej decyzji w przedmiocie ustalenia podstawy wymiaru składek na
ubezpieczenie społeczne odnoszącej się do kilku pracowników płatnika, wartość
przedmiotu sporu (zaskarżenia) powinno się ustalać odrębnie względem każdego
pracownika. Zasada ta ma zastosowanie w przypadku wydania kilku „pojedynczych”
decyzji tego rodzaju i połączenia spraw zainicjowanych odwołaniami od nich do
wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia na podstawie art. 219 k.p.c. Stanowisko,
4
że w takim przypadku wartość przedmiotu zaskarżenia skargą kasacyjną należy
określać oddzielnie względem każdego ubezpieczonego dominuje w orzecznictwie
Sądu Najwyższego (przykładowo orzeczenia z 29 czerwca 2012 r., II UK 290/11,
OSNP 2013 nr 13-14, poz. 161, 7 kwietnia 2010 r., I UZ 12/10, niepubl., 7 listopada
2013 r., II UZ 59/13, LEX nr 1391553, 29 stycznia 2014 r., II UZ 66/13, niepubl.), a
ostatnio zostało potwierdzone w uchwale SN z 12 czerwca 2014 r., I UZP 1/14, w
której stwierdzono, że w razie objęcia jednym wyrokiem wielu decyzji ustalających
płatnikowi składek (pracodawcy) i wskazanym w tych decyzjach pracownikom
podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne wartość
przedmiotu zaskarżenia skargą kasacyjną oznacza się odrębnie względem
każdego ubezpieczonego pracownika (art. 19 § 2 w związku z art. 3984
§ 3 k.p.c.).
Skoro zatem w połączonych w trybie art. 219 k.p.c. sprawach wartość
przedmiotu ustala się odrębnie względem każdego pracownika, to tym bardziej
odrębnie wartość tą należy liczyć w sprawie jednego pracownika, co miało to
miejsce w przedmiotowej sprawie.
Z tego względu postanowienie Sądu odrzucające skargę kasacyjną jest
prawidłowe, a zażalenie na to postanowienie, jako bezpodstawne, należało oddalić.