Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II CZ 25/14
POSTANOWIENIE
Dnia 4 lipca 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Henryk Pietrzkowski (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Jan Górowski
SSN Marta Romańska
w sprawie ze skargi A. J.
o stwierdzenie niezgodności z prawem
prawomocnego wyroku Sądu Okręgowego w Ł.
z dnia 28 listopada 2011r.,
wydanego w sprawie z powództwa A. J.
przeciwko M. N.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 4 lipca 2014r.,
zażalenia powoda
na postanowienie Sądu Okręgowego w Ł.
z dnia 4 lutego 2014 r.
oddala zażalenie.
2
UZASADNIENIE
Postanowieniem z dnia 4 lutego 2014 r. Sąd Okręgowy w Ł. odrzucił skargę
A. J. o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego wyroku Sądu
Okręgowego w Ł. z dnia 28 listopada 2011 r.
W uzasadnieniu wskazano, że postanowieniem z dnia 31 grudnia 2013 r.
Sąd Okręgowy w Ł. oddalił wniosek skarżącego o zwolnienie od opłaty od skargi.
Postanowienie to zostało doręczone pełnomocnikowi skarżącego w dniu
17 stycznia 2014 r. W dniu 24 stycznia 2014 r. skarżący uiścił kwotę 2.300,00
złotych, ale nie odpowiadała ona prawidłowej wysokości opłaty od skargi, która
zgodnie z wartością przedmiotu zaskarżenia w niniejszej sprawie wynosiła 2.391,00
złotych. W świetle tych ustaleń Sąd Okręgowy odrzucił skargę na podstawie
art. 112 ust. 3 u.k.s.c. z powodu jej nieopłacenia w przepisanym terminie.
W zażaleniu na postanowienie Sądu Okręgowego skarżący zarzucił
naruszenie art. 130 § 1 k.p.c. w zw. z art. 42412
k.p.c., art. 39821
k.p.c. i art. 391 § 1
k.p.c. przez ich niezastosowanie oraz art. 112 ust. 3 u.k.s.c. przez jego
zastosowanie.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie jest bezzasadne i podlegało oddaleniu z następujących przyczyn.
Po pierwsze, należy wskazać, że wbrew twierdzeniom skarżącego pogląd
wyrażony w postanowieniu Sądu Najwyższego z dnia 14 listopada 2013 r., IV CZ
82/13, niepubl. nie znajdzie zastosowania w okolicznościach niniejszej sprawy.
W obecnym stanie prawnym należy bowiem odróżnić przypadek, gdy profesjonalny
pełnomocnik wnosi do sądu nieopłacony środek prawny niezawierający wniosku
o zwolnienie od opłaty oraz przypadek, gdy wniosek o zwolnienie od opłaty został
zawarty we wnoszonym piśmie, a sąd go oddalił (zob. postanowienie Sądu
Najwyższego z dnia 10 października 2013 r., III CZ 47/13, niepubl.).
Powołane przez skarżącego orzeczenie odnosi się do pierwszej z opisanych
sytuacji i trafnie wskazuje, że konieczne jest wówczas wdrożenie procedury
naprawczej poprzez wezwanie strony do opłacenia pisma na podstawie art. 42412
k.p.c. w zw. z art. 39821
k.p.c. w zw. z art. 130 § 1 k.p.c. W takim przypadku, jeżeli
3
strona wezwana uprzednio przez przewodniczącego nie uzupełni braku fiskalnego
w wyznaczonym terminie, sąd odrzuci nieopłacony środek prawny
(zob. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 14 listopada 2013 r., IV CZ 82/13,
niepubl.; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 10 kwietnia 2013 r., IV CZ 19/13,
niepubl.; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 24 maja 2012 r., II CZ 12/12,
niepubl.).
W niniejszej sprawie mamy do czynienia z odmienną sytuacją, ponieważ
profesjonalny pełnomocnik strony (adwokat) wniósł skargę o stwierdzenie
niezgodności zawierającą wniosek o zwolnienie od opłaty od skargi.
Jak wskazał Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 9 lutego 2012 r., III CZP 92/11,
OSNC 2012, nr 7-8, poz. 87, dla wyjaśnienia, kto „wnosi pismo” istotne jest nie jego
autorstwo, lecz określone podpisem oznaczenie osoby wnoszącej pismo. Ustalenie,
że osobą tą był profesjonalny pełnomocnik strony implikuje wniosek, że w sprawie
znajdzie zastosowanie art. 112 ust. 3 u.k.s.c. Zgodnie z tym przepisem, gdy pismo
podlegające opłacie w wysokości stałej lub stosunkowej obliczonej od wskazanej
przez stronę wartości przedmiotu sporu bądź zaskarżenia zostało wniesione przez
profesjonalnego pełnomocnika, a wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych
złożony przed upływem terminu do opłacenia pisma został oddalony, tygodniowy
termin do opłacenia pisma biegnie od dnia doręczenia stronie postanowienia, a gdy
postanowienie zostało wydane na posiedzeniu jawnym - od dnia jego ogłoszenia.
Art. 112 ust. 3 u.k.s.c. jest regulacją szczególną, wyłączającą możliwość
wdrożenia postępowania naprawczego określonego w art. 130 § 1 k.p.c. Oznacza
to, że doręczenie adwokatowi orzeczenia sądu odmawiającego zwolnienia od
kosztów sądowych jest samo w sobie zdarzeniem aktualizującym jego obowiązek
w zakresie samodzielnego obliczenia i uiszczenia należnej opłaty, w pełnej
wysokości (zob. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 12 lutego 2014 r., IV CZ
113/13, niepubl.; postanowienie z dnia 10 października 2012 r., I CZ 118/12,
niepubl.). Konsekwencją niedopełnienia tego obowiązku w terminie określonym
w art. 112 ust. 3 u.k.s.c. jest odrzucenie skargi o stwierdzenie niezgodności
z prawem prawomocnego orzeczenia na podstawie art. 4246
§ 3 k.p.c.
4
Należy także zauważyć, że wbrew twierdzeniom skarżącego, zgłoszenie
wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych „przed upływem terminu do opłacenia
pisma” (art. 112 ust. 3 u.k.s.c.) obejmuje także sytuację, w której wniosek taki został
zgłoszony przez stronę wraz z pismem podlegającym opłacie lub też po jego
wniesieniu, a przed wydaniem zarządzenia, wzywającego do opłacenia pisma
(zob. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 16 listopada 2012 r., III CZP 56/12, OSNC
2013 r., nr 6, poz. 70; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 9 stycznia 2014 r.,
V CZ 78/13, niepubl.).
W konkluzji należy stwierdzić, że termin do uiszczenia opłaty biegł, jak
prawidłowo wskazał Sąd Okręgowy, od daty doręczenia pełnomocnikowi
skarżącego odpisu postanowienia o odmowie zwolnienia od opłaty od skargi.
Uiszczenie opłaty w niepełnej wysokości było zaś równoznaczne z nieopłaceniem
skargi i skutkowało jej odrzuceniem na podstawie art. 4246
§ 3 k.p.c.
Z powyższych względów, zażalenie podlegało oddaleniu na podstawie art.
39814
w zw. z art. 3941
§ 3 k.p.c.

II CZ 25/14

Powołane przepisy:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia