Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II CSK 582/13
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 24 lipca 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Agnieszka Piotrowska (przewodniczący)
SSN Dariusz Dończyk (sprawozdawca)
SSN Maria Szulc
Protokolant Anna Banasiuk
w sprawie z powództwa Stowarzyszenia Autorów ZAiKS w W.
przeciwko P. K.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na rozprawie w Izbie Cywilnej w dniu 24 lipca 2014 r.,
skargi kasacyjnej strony powodowej
od wyroku Sądu Apelacyjnego
z dnia 25 kwietnia 2013 r.
uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę Sądowi
Apelacyjnemu do ponownego rozpoznania i rozstrzygnięcia o
kosztach postępowania kasacyjnego.
2
UZASADNIENIE
Wyrokiem z dnia 20 grudnia 2012 r. Sąd Okręgowy w K. oddalił powództwo
Stowarzyszenia Autorów ZAiKS w W. przeciwko P. K. o zasądzenie kwoty
1.006.577,85 zł z ustawowymi odsetkami od kwoty 978.933,31 zł od dnia
wniesienia pozwu.
Ustalił, że Agencja Reklamowa „E.-R. K.” spółka z o.o. w K. powstała w 1992
r. Od 1994-1995 do chwili obecnej prezesem zarządu spółki jest pozwany.
Kondycja finansowa Agencji od 2001 r. była zła. W okresie 2001-2002 były
podstawy do złożenia wniosku o upadłość, gdyż wszystkie wskaźniki analizy
ekonomiczno-finansowej wskazywały na jej trudną i pogarszającą się sytuację
finansową, a działalność gospodarcza prowadzona była przy zwiększającym się
udziale zewnętrznych źródeł finansowania. Agencja utraciła płynność finansową od
2001 r. i od tego roku wskaźniki prognozowania bankructwa wskazywały na
zagrożenie upadłością. Wniosek o ogłoszenie jej upadłości powinien zostać
zgłoszony w sądzie do dnia 14 lipca 2002 r.
W tym okresie kilkakrotnie był podwyższony kapitał zakładowy spółki celem
pokrycia strat. Pozwany jako prezes zarządu znał stan finansowy spółki oraz jej
stan zadłużenia i wiedział, że od początku objęcia przez niego funkcji prezesa – za
wyjątkiem jednego roku – działalność spółki co roku przynosiła straty.
Sąd Rejonowy w W. nakazem zapłaty wydanym w postępowaniu
nakazowym dnia 24 sierpnia 1995 r. nakazał pozwanej Agencji Reklamowej „E.-R.
K.” spółce z o.o. w K., aby zapłaciła powodowi kwotę 19.204,90 zł wraz z
ustawowymi odsetkami i kosztami procesu w kwocie 361,07 zł. Sąd Okręgowy w
W., wyrokiem z dnia 26 maja 2000 r., utrzymał w mocy wyżej wymieniony nakaz
zapłaty oraz zasądził na rzecz powoda kwotę 5.000 zł tytułem kosztów, a Sąd
Apelacyjny, wyrokiem z dnia 30 stycznia 2002 r., oddalił apelację.
W dniu 29 kwietnia 2002 r. wpłynął do komornika sądowego Rewiru III przy
Sądzie Rejonowym w P. wniosek powoda o wszczęcie postępowania
egzekucyjnego przeciwko Agencji Reklamowej „E.-R. K.” spółce z o.o. w K. W jej
trakcie komornik dokonał zajęcia ruchomości, które następnie zostały sprzedane. W
3
dniu 26 lutego 2003 r. pozwany jako prezes zarządu poinformował komornika, że
spółka nie jest właścicielem żadnych ruchomości, gdyż część została sprzedana w
drodze licytacji, a pozostała część została sprzedana w dniu 5 stycznia 2003 r. E.
K., natomiast jej konta bankowe zostały zajęte przez komornika, a opłaty za
reklamy wpłacane są bezpośrednio w kasie. Nadto informował, że spółka na
przestrzeni 10 lat prowadzenia działalności gospodarczej nie osiągnęła zysków,
jedynie około 400.000 zł strat i egzystuje dlatego, że został podwyższony kapitał
zakładowy. Odpis protokołu z dnia 26 lutego 2003 r. wraz z załącznikami został
doręczony powodowi w dniu 10 marca 2003 r. Prawomocnym postanowieniem z
dnia 13 lipca 2004 r. komornik umorzył postępowanie egzekucyjne, wskazując że
egzekucja częściowo była skuteczna, natomiast dalsze postępowanie egzekucyjne
okazało się bezskuteczne.
W dniu 11 maja 1995 r. wpłynął do Sądu Wojewódzkiego w W. pozew
powoda przeciwko Agencji Reklamowej „E.-R. K.” spółce z o.o. w K. o zapłatę
kwoty 22.100 zł wraz z ustawowymi odsetkami, stanowiącej honoraria autorskie z
tytułu emitowania utworów. W toku procesu żądanie zostało rozszerzone. Sąd
Okręgowy w W., wyrokiem z dnia 8 czerwca 2001 r., zasądził od pozwanej Agencji
Reklamowej „E.-R. K.” spółce z o.o. w K. na rzecz powoda kwotę 336.890,80 zł
wraz z ustawowymi odsetkami oraz kwotę 23.144,54 zł tytułem zwrotu kosztów
procesu. Apelacja od tego wyroku została oddalona, a ponadto zasądzono od
pozwanej na rzecz powoda kwotę 4.500 zł tytułem zwrotu kosztów. Łączna
wysokość należności wynikających z wymienionych wyroków wraz z odsetkami
wyliczonymi na dzień 19 września 2011 r. wynosi kwotę 1.006.577,85 zł, w tym
należność główna: 336.880,80 zł; odsetki ustawowe: 642.052,51 zł i koszty procesu:
27.644,54 zł.
Sąd Okręgowy w P. Ośrodek Zamiejscowy w K., wyrokiem z dnia 13
listopada 2002 r., zasądził od Agencji Reklamowej „E.-R. K.” spółce z o.o. w K. na
rzecz powoda kwotę 44.696,61 zł wraz z ustawowymi odsetkami i kosztami procesu
oraz zakazał pozwanej wykorzystywania w programach „Radia K.” utworów z
repertuaru objętego ochroną powoda. Sąd Apelacyjny w P. oddalił apelację
pozwanej od powyższego wyroku i orzekł o kosztach postępowania odwoławczego.
4
W dniu 8 października 2003 r. wpłynął do Sądu Rejonowego w W. pozew
Agencji Reklamowej „E.-R. K.” spółce z o.o. w K. o zobowiązanie pozwanego
Stowarzyszenia Autorów ZAiKS w W. do złożenia oświadczenia woli o zawarcie
ugody. Sąd Okręgowy powództwo oddalił i zasądził od strony powodowej na rzecz
pozwanego kwotę 2.000 zł tytułem zwrotu kosztów procesu. Sąd Apelacyjny oddalił
apelację od powyższego wyroku.
W dniu 16 maja 2005 r. wpłynął do Sądu Rejonowego w K. wniosek Agencji
Reklamowej „E.-R. K.” spółce z o.o. w K. o ogłoszenie upadłości spółki, wniesiony
przez prezesa zarządu P. K., który został oddalony prawomocnym postanowieniem
z dnia 31 października 2005 r.
Wyrokiem z dnia 30 marca 2007 r., Sąd Rejonowy w K. uznał P. K. za
winnego tego, że w okresie od 22 stycznia 2002 r. do dnia 17 lutego 2004 r. oraz
od dnia 15 sierpnia 2004 r. do dnia 30 listopada 2004 r., jako prezes zarządu
Agencji Reklamowej „E.-R. K.” spółki z o.o. w K., działając w celu osiągnięcia
korzyści majątkowej, bez uprawnienia rozpowszechniał w programie
radiofonicznym „Radio K.” cudze utwory muzyczne, podlegające ochronie prawa
autorskiego, działając na szkodę Stowarzyszenia Autorów ZAiKS w W., tj.
przestępstwa z art. 116 ust. 2 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i
prawach pokrewnych i za to wymierzył mu karę grzywny. Sąd Okręgowy zmienił ten
wyrok, warunkowo umarzając postępowanie karne na okres 2 lat próby.
W okresie od dnia 22 stycznia 2002 r. do dnia 30 listopada 2004 r. Agencja
Reklamowa „E.-R. K.” spółka z o.o. w K. przekazała na rzecz powoda z tytułu
bezumownej działalności nadawczej kwoty: w dniu 2 lipca 2002 r. – 2.390,39 zł; w
dniu 7 marca 2003 r. – 1.442,81 zł i 17.300 zł; 13 października 2003 r. – 4.077,94
zł; 18 listopada 2004 r. – 591,91 zł; 3 lutego 2005 r. – 916,69 zł.
Decyzją ZUS z dnia 22 grudnia 2008 r. ustalono, że pozwany odpowiada za
zaległości z tytułu składek i odsetek za zwłokę od zaległości płatnika Agencji
Reklamowej „E.-R. K.” spółki z o.o. w K. W sprawie wywołanej odwołaniem
wniesionym przez pozwanego od tej decyzji przeprowadzono dowód z opinii
biegłego sądowego na okoliczność, kiedy powinien zostać złożony wniosek o
upadłość spółki, w której wskazano, że właściwym czasem na złożenie upadłości
5
był 14 lipca 2002 r. Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w K.,
prawomocnym wyrokiem z dnia 15 lipca 2011 r., oddalił odwołanie pozwanego.
W dniu 11 października 2010 r. wpłynął do komornika wniosek powoda
o wszczęcie egzekucji przeciwko Agencji Reklamowej „E.-R. K.” spółce z o.o. w K.
na podstawie wyroku Sądu Okręgowego w W. z dnia 8 czerwca 2001 r.,
zaopatrzonego w klauzulę wykonalności. W toku postępowania egzekucyjnego
komornik ustalił, że dłużnik od maja 2005 r. pod wskazanym adresem nie ma
siedziby, nie pozostawił żadnego majątku, stracił koncesję i został zlikwidowany.
Dłużnik nie dysponuje rachunkiem bankowym, jak również nie złożył zeznania
podatkowego CIT-8 za 2009 rok , nie składa też deklaracji podatkowych.
Prawomocnym postanowieniem z dnia 31 maja 2011 r. komornik umorzył
postępowanie egzekucyjne wobec stwierdzenia bezskuteczności egzekucji.
Według oceny Sądu pierwszej instancji, z zebranego w sprawie materiału
dowodowego wynika, że wniosek o ogłoszenie upadłości Agencji Reklamowej „E.-R.
K.” spółki z o.o. w K. powinien zostać zgłoszony do dnia 14 lipca 2002 r., natomiast
pozwany jako prezes zarządu taki wniosek złożył w sądzie dopiero w dniu 16 maja
2005 r., a więc po upływie terminu określonego w art. 21 ust. 1 ustawy z dnia 28
lutego 2003 r.- Prawo upadłościowe i naprawcze. Egzekucja przeciwko Agencji
Reklamowej „E.-R. K.” spółce z o.o. w K. była bezskuteczna najpóźniej od stycznia
2003 r. Ten stan rzeczy był znany powodowi od dnia 10 marca 2003 r., tj. od daty
otrzymania protokołu z dnia 26 lutego 2003 r.
Do żądania opartego na podstawie art. 299 k.s.h. stosuje się terminy
przedawnienia przewidziane w art. 4421
k.c. Zachowanie pozwanego, jako prezesa
zarządu spółki polegające na niezłożeniu wniosku o ogłoszenie upadłości spółki we
właściwym terminie, Sąd pierwszej instancji zakwalifikował jako występek określony
w art. 586 k.s.h. Z tej przyczyny w sprawie miał zastosowanie dwudziestoletni
termin przedawnienia przewidziany w art. 4421
§ 2 k.c., co czyniło bezzasadnym
zarzut przedawnienia podniesiony przez pozwanego. Ponieważ jednak wniosek
o ogłoszenie upadłości powinien zostać zgłoszony do dnia 14 lipca 2002 r., powód
zaś dochodzi od pozwanego należności wynikających z wyroku Sądu Okręgowego
w W. z dnia 8 czerwca 2001 r., który uprawomocnił się w dniu 30 października
6
2002 r., to nawet gdyby wniosek o upadłość został zgłoszony we właściwym
terminie, to i tak stopień zaspokojenia należności powoda byłby taki sam. Powód
nie uzyskałby zaspokojenia ani w całości, ani w części. Pomimo więc niezgłoszenia
przez pozwanego wniosku o ogłoszenie upadłości spółki we właściwym terminie
powód nie poniósł szkody w rozumieniu art. 299 § 2 k.s.h., co uzasadniało
oddalenie powództwa.
Sąd Apelacyjny, wyrokiem z dnia 25 kwietnia 2013 r., oddalił apelację
powoda wniesioną od wyroku Sądu pierwszej instancji. Przyczyną oddalenia
apelacji była ocena Sądu Apelacyjnego, odmienna od Sądu pierwszej instancji, że
pozwany skutecznie podniósł zarzut przedawnienia. Zachowanie pozwanego –
analizowane w okresie od dnia 14 lipca 2002 r. do dnia 16 maja 2005 r. - nie
stanowiło bowiem występku określonego w art. 586 k.s.h. Brak bowiem opisów
negatywnych działań pozwanego, braku zainteresowania spółką, trwonienia jej
majątku czy bezczynności w dbałości o jej stan finansowy. Pozwany spłacał
należności na rzecz powoda w okresie od stycznia 2002 r. do listopada 2004 r.
Wprawdzie w niewystarczającym zakresie, ale przekazywał wszystkie możliwe do
uzyskania należności. Pozwany zabiegał także o zawarcie ugody z powodem. W
2003 r. zabiegał w Krajowej Radzie Radiofonii o udzielenie koncesji na rzecz
Agencji Reklamowej „E.-R. K.” spółki z o.o. w K. Starania pozwanego o utrzymanie
spółki, której działania ukierunkowane były na rzecz społeczności lokalnej K. i
okolic, nie były skuteczne, jednak świadczą o zaangażowaniu pozwanego w
działalność spółki mimo braku zysku z tych przedsięwzięć. Dążenie pozwanego do
utrzymania spółki wynikało też z chęci pomocy zatrudnionym przez niego
pracownikom. Dnia 29 kwietnia 2004 r. pozwany złożył wniosek o wszczęcie
postępowania układowego. Mimo nieskuteczności podjętych działań nie można
pozwanemu przypisać bezczynności, czy braku działań dla odzyskania płynności
finansowej. Powód nie dostarczył dowodów dla wykazania tak bezprawnego
działania pozwanego jak i tak wysokiego stopnia jego zawinienia, które pozwalałyby
na przypisanie mu popełnienie przestępstwa z art. 586 k.s.h. Opóźnienie złożenia
wniosku o upadłość nie było skutkiem świadomego naruszania interesów spółki
przez pozwanego i braku działań podejmowanych dla poprawy kondycji majątkowej
spółki. Skoro zachowanie pozwanego nie było występkiem, o którym mowa w art.
7
586 k.s.h., to do roszczenia dochodzonego przez powoda zastosowanie miał termin
przedawnienia roszczenia przewidziany w art. 4421
§ 1 k.c., którego bieg rozpoczął
się w połowie lipca 2004 r., kiedy to postanowieniem z dnia 13 lipca 2004 r.
umorzono postępowanie egzekucyjne … 676/02 o wyegzekwowanie wierzytelności
powoda na podstawie nakazu zapłaty wydanego w sprawie … 183/95. Termin
przedawnienia minął przed dniem wniesienia pozwu, co uzasadniało oddalenie
powództwa bez potrzeby badania zasadności przesłanek egzoneracyjnych
podniesionych przez pozwanego.
Wyrok Sądu Apelacyjnego został zaskarżony w całości skargą kasacyjną
przez powoda. W ramach podstawy kasacyjnej z art. 3983
§ 1 pkt 2 k.p.c.
zarzucono naruszenie art. 328 § 2 w zw. z art. 391 § 1 k.p.c. oraz art. 382 i art. 385
k.p.c. W ramach podstawy kasacyjnej z art. 3983
§ 1 pkt 1 k.p.c. zarzucono
naruszenie: art. 4421
§ 2 w zw. z art. 586 k.s.h., art. 586 k.s.h. w zw. z art. 299
k.s.h., art. 586 k.s.h. i art. 4421
k.c. Powód wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku
i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania, ewentualnie o jego uchylenie
i wydanie orzeczenia co do istoty sprawy uwzględniającego powództwo.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Sprawa dotyczy odpowiedzialności odszkodowawczej ponoszonej przez
członków zarządu na podstawie art. 299 k.s.h. za szkodę poniesioną przez
wierzyciela w postaci niewyegzekwowanej od spółki z ograniczoną
odpowiedzialnością wierzytelności spowodowanej bezprawnym, zawinionym
niezgłoszeniem przez członków zarządu wniosku o ogłoszenie upadłości spółki, do
czego obowiązują ich właściwe przepisy prawa upadłościowego w razie ziszczenia
się określonych w nim warunków. Zaniechanie to może stanowić też występek
określony w art. 586 k.s.h. (por. uchwała składu siedmiu sędziów Sądu
Najwyższego z dnia 7 listopada 2008 r., III CZP 72/08, OSNC 2009, nr 2, poz. 20).
W orzecznictwie przyjęto, że sąd cywilny jest władny w postępowaniu dotyczącym
odpowiedzialności członka zarządu na podstawie art. 299 k.s.h. ocenić, czy
zachowanie członka zarządu spółki z o.o. wypełnia znamiona czynu zabronionego
określonego w art. 586 k.s.h., jeśli powstanie kwestia oceny podniesionego
w sprawie obejmującej roszczenie z art. 299 k.s.h. zarzutu przedawnienia (por.
8
wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 8 marca 2012 r., II CSK 238/11, nie publ., z dnia
18 grudnia 2008 r., III CSK 193/08, nie publ. oraz z dnia 5 maja 2009 r., I PK 13/09,
OSNP 2011, z. 1-2, poz. 4, nadto uchwała składu siedmiu sędziów Sądu
Najwyższego z dnia 21 listopada 1967 r., III PZP 34/67, OSNC 1968, z. 6, poz. 94).
Jeżeli więc szkoda poniesiona przez wierzyciela byłaby konsekwencją
niezgłoszenia w terminie wniosku o ogłoszenie upadłości spółki, a tego rodzaju
zaniechanie wyczerpywałoby znamiona przestępstwa określonego w art. 586 k.s.h.,
do roszczenia wierzyciela dochodzonego na podstawie art. 299 k.s.h. miałby
zastosowane art. 4421
§ 2 k.c.
Sąd drugiej instancji ocenę podniesionego w sprawie zarzutu przedawnienia
ograniczył do zbadania, czy zachowanie pozwanego było występkiem określonym
w art. 586 k.s.h. Z oczywistych względów przyjęcie, iż pozwany nie dopuścił się
tego występku eliminowało konieczność dokonywania w sprawie dalszych ustaleń
i ocen dotyczących spełnienia przesłanek odpowiedzialności na podstawie art. 299
k.s.h., gdyż uzasadniało zastosowanie art. 4421
§ 1 k.c. do podniesionego zarzutu
przedawnienia. Należy podzielić zarzut skargi kasacyjnej naruszenia przez Sąd
drugiej instancji art. 328 § 2 w zw. z art. 391 § 1 k.p.c. w odniesieniu do
przedstawionej przez Sąd drugiej instancji oceny, że zachowanie pozwanego nie
wyczerpywało znamion przestępstwa z art. 586 k.s.h. Wprawdzie Sąd drugiej
instancji wskazał wymieniony przepis, jako podstawę dokonywanej przez siebie
oceny prawnej, jak również określił fakty, które, w jego ocenie, wyłączały możliwość
zakwalifikowania zachowania pozwanego jako przestępstwa z art. 586 k.s.h.,
jednakże oceny tej dokonał bez wcześniejszego dokonania jakiejkolwiek wykładni
tego przepisu. W szczególności Sąd drugiej instancji wskazał, że powód nie
wykazał ani bezprawności, ani tak wysokiego stopnia winy pozwanego, które
pozwalały na uznanie jego zachowania za występek z art. 586 k.s.h. Nie wyjaśnił
jednak, jakie zachowania należą do znamion przedmiotowych przestępstwa art.
586 k.s.h., ani też nie wyjaśnił, jaki rodzaj winy i jej stopień decydują
o dopuszczeniu się omawianego przestępstwa. W konsekwencji Sąd Apelacyjny
nie sprecyzował także jakich faktów, warunkujących możliwość uznania
zachowania pozwanego za przestępstwo z art. 586 k.s.h., nie wykazała strona
powodowa. Wskazując natomiast okoliczności, które wyłączały odpowiedzialność
9
karną pozwanego, Sąd nie odniósł tej oceny do konstrukcji prawa karnego
materialnego regulujących zasady odpowiedzialność karnej, w tym za przestępstwo
stypizowane w art. 586 k.s.h. Tymczasem Sąd cywilny oceny, czy określone
zachowanie jest przestępstwem, powinien dokonać z uwzględnieniem przepisów
prawa karnego materialnego, w tym dotyczących zamiaru, rodzaju winy i jej stopni.
Powyższe uchybienie procesowe w następstwie naruszenia art. 328 § 2 w zw. z art.
391 § 1 k.p.c. polegające na ocenie ustalonego stanu faktycznego w oderwaniu od
zasad odpowiedzialności wynikających z przepisów prawa karnego materialnego,
uniemożliwia dokonanie kontroli kasacyjnej zasadności stanowiska Sądu drugiej
instancji, które zadecydowało o rozstrzygnięciu sprawy, że pozwany nie popełnił
przestępstwa z art. 586 k.s.h. Uzasadnienie wyroku, w którym sąd powinien
przedstawić podstawę prawną rozstrzygnięcia, powinno zawierać wykładnię
zastosowanych przepisów w zakresie niezbędnym do przeprowadzenia kontroli
zasadności oceny prawnej dokonanej przez sąd orzekający w sprawie.
Należy więc wskazać, że celem przepisu art. 586 k.s.h. – według którego,
kto będą członkiem zarządu spółki albo likwidatorem, nie zgłasza wniosku
o upadłość spółki handlowej pomimo powstania warunków uzasadniających
według przepisów upadłość spółki podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności
albo pozbawienia wolności do roku - jest wzmocnienie odpowiedzialności
wynikającej z art. 299 k.s.h. Omawiany przepis służy ochronie szeroko
rozumianego bezpieczeństwa obrotu, chroniąc interesy majątkowe wspólników
spółki, jej wierzycieli, jak również innych osób trzecich, gdyż zgłoszenie we
właściwym terminie wniosku o upadłość ma także zapobiegać wchodzeniu tych
osób w stosunki majątkowe z niewypłacalną spółką handlową.
Trafnie zarzucono w skardze kasacyjnej, że o niepopełnieniu przez
pozwanego przestępstwa określonego w art. 586 k.s.h. nie mogą samodzielnie
świadczyć działania pozwanego podjęcie w okresie, gdy według właściwych
przepisów prawa upadłościowego powinien być już zgłoszony wniosek o ogłoszenie
upadłości spółki, którą kierował pozwany. Zachowania te mogą mieć znaczenie do
oceny, czy pozwany miał świadomość istnienia sytuacji, w której aktualizował się
obowiązek zgłoszenia wniosku o upadłość spółki, ale bezpodstawnie albo
w zamiarze ewentualnym zaniechał dokonania tej czynności. Przestępstwo
10
określone w art. 586 k.s.h. jest przestępstwem trwałym, którego strona
przedmiotowa polega jedynie na zaniechaniu podjęcia czynności – niezgłoszeniu
wniosku o upadłość pomimo powstania warunków uzasadniających upadłość spółki,
według właściwych przepisów (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia
25 marca 2010 r., IV KK 315/09, OSNKW 2010, nr 8, poz. 67). Do znamion tego
przestępstwa nie należy skutek w postaci szkody (por. postanowienie Sądu
Najwyższego z dnia 8 stycznia 2013 r., III KK 117/12, nie publ.). Przestępstwo to
można popełnić z winy umyślnej w zamiarze bezpośrednim albo ewentualnym.
Z tego punktu widzenia istotne jest, czy członek zarządu wiedział o podstawie do
zgłoszenia wniosku o upadłość i mimo to świadomie powstrzymał się z wykonaniem
tego obowiązku, względnie powstrzymał się licząc ewentualnie na możliwość
poprawy sytuacji gospodarczej w przyszłości. Oczywiście, ocena sytuacji
gospodarczej spółki z perspektywy członka zarządu może być złożona i niepewna,
tak że może on pozostawać w mylnym – w stosunku do obiektywnego stanu rzeczy
ocenianego post factum – przekonaniu, że nie zachodzą przesłanki uzasadniające
zgłoszenie wniosku o upadłość spółki. W takiej sytuacji należy wyłączyć możliwość
penalizacji jego zachowania.
Z tych względów za uzasadniony należy uznać zarzut naruszenia art. 586
k.s.h. wskutek dokonania oceny zachowania pozwanego przez pryzmat tego
przepisu nie tylko bez dokonania wcześniejszej jego wykładni, ale także
z oczywistym naruszeniem – w przedstawionym wyżej zakresie – zasad
odpowiedzialności za czyn określony w tym przepisie. Naruszenie przepisów
postępowania art. 328 § 2 w zw. z art. 391 § 1 k.p.c. w zakresie uniemożliwiającym
dokonanie kontroli kasacyjnej w zakresie prawidłowości niezastosowania art. 586
k.s.h., jak również stwierdzone naruszenie art. 586 k.s.h. nie pozwala na odparcie
zarzutu naruszenia art. 4421
§ 1 k.c. przez jego zastosowanie, jak również art. 4421
§ 2 k.c. przez jego niezastosowanie.
Z tych względów na podstawie art. 39815
§ 1 k.p.c. oraz art. 108 § 2 w zw.
z art. 391 § 1 i art. 39821
k.p.c. orzeczono, jak w sentencji.
11