I UZ 7/14
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:03-09-2014
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:I UK 140/12 II UK 190/10 II UZ 12/09 II UZ 16/12 II UZ 59/13 II UZ 61/13 I UZ 8/10 II UK 312/11 III UZP 1/14
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt I UZ 7/14
POSTANOWIENIE
Dnia 12 sierpnia 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Zbigniew Korzeniowski (przewodniczący)
SSN Krzysztof Staryk
SSN Małgorzata Wrębiakowska-Marzec (sprawozdawca)
w sprawie z odwołania P. B. - właściciela P. w D.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych
z udziałem zainteresowanej A. D.
o ustalenie podstawy wymiaru składek na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne i
ubezpieczenia zdrowotne,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 12 sierpnia 2014 r.,
zażalenia P.B. - właściciela P. w D.
na postanowienie Sądu Apelacyjnego w […]
z dnia 31 marca 2014 r.,
oddala zażalenie.
UZASADNIENIE
Postanowieniem z dnia 31 marca 2014 r. Sąd Apelacyjny odrzucił - na
podstawie art. 3986
§ 2 k.p.c. - skargę kasacyjną P. B. od wyroku tego Sądu z dnia
17 grudnia 2013 r. W ocenie Sądu Apelacyjnego, przedmiot sprawy stanowi
podstawa wymiaru składek na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne i
ubezpieczenie zdrowotne, ma ona zatem charakter majątkowy. Wartość przedmiotu
zaskarżenia ustalona zgodnie z art. 22 k.p.c. nie przekracza kwoty 10.000 zł, co
czyni skargę kasacyjną niedopuszczalną (art. 3982
§ 1 k.p.c.).
2
W zażaleniu na powyższe postanowienie skarżący zarzucił naruszenie
przepisów postępowania, tj. art. 3982
§ 1 k.p.c., przez niewłaściwe zastosowanie
polegające na przyjęciu, że skarga kasacyjna nie przysługuje ze względu na
wartość przedmiotu zaskarżenia, podczas gdy podstawą do przysługiwania prawa
do wniesienia skargi kasacyjnej jest kwestia objęcia obowiązkiem ubezpieczenia
społecznego, co oznacza możliwość złożenia skargi kasacyjnej bez względu na
wartość przedmiotu zaskarżenia. W ocenie skarżącego, sytuacja w której organ
rentowy orzeka o obowiązku zapłaty składek na ubezpieczenia społecznego od
przychodów z tytułu wypłat z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych oznacza
objęcie pracownika (ubezpieczonego) obowiązkowym ubezpieczeniem społecznym.
W tym zakresie skarżący wskazał na wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 czerwca
2012 r., I UK 140/12 (LEX nr 1211542), którym rozpoznano skargę kasacyjną bez
względu na wartość przedmiotu zaskarżenia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Zażalenie jest niezasadne.
W pierwszym rzędzie należy zauważyć, że niezależnie od tego, czy sprawa
dotyczy ustalenia podlegania ubezpieczeniom społecznym, czy ustalenia podstawy
wymiaru składek na te ubezpieczenia, jest sprawą o prawo majątkowe. Stosownie
do art. 3982
§ 1 k.p.c., w sprawach majątkowych skarga kasacyjna jest co do
zasady niedopuszczalna, jeżeli wartość przedmiotu zaskarżenia jest niższa niż
dziesięć tysięcy złotych, chyba że przedmiotem sprawy jest, między innymi, objęcie
obowiązkiem ubezpieczenia społecznego. Wbrew twierdzeniom skarżącego,
pojęcia „objęcie obowiązkiem ubezpieczenia społecznego” i „podstawa wymiaru
składek na ubezpieczenia społeczne” nie pokrywają się, a spór o podstawę
wymiaru składek i ich wysokość nie jest sporem o objęcie ubezpieczeniem
społecznym, a może być co najwyżej jego konsekwencją. Pogląd ten jest utrwalony
w orzecznictwie Sądu Najwyższego, w którym przyjmuje się, że wartością
przedmiotu zaskarżenia w sprawie o wysokość podstawy wymiaru składki na
ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne równa jest różnicy pomiędzy
wysokością składki wskazywaną (zapłaconą) przez odwołującego się i składką
3
należną, ustaloną w zaskarżonej decyzji za sporny okres - art. 22 w związku z
art. 3982
§ 1 k.p.c. (por. postanowienia z dnia 17 kwietnia 2009 r., II UZ 12/09,
OSNP 2010 nr 23-24, poz. 301; z dnia 26 stycznia 2011 r., II UK 190/10, LEX nr
786391; z dnia 7 kwietnia 2010 r., I UZ 8/10, niepublikowane; z dnia 24 maja
2012 r., II UZ 16/12, LEX nr 1222163 oraz trafnie powołane przez Sąd Apelacyjny
postanowienie z dnia 7 listopada 2013 r., II UZ 59/13, LEX nr 1391553). Wyrażany
jest również pogląd, że w przypadku, gdy przedmiotem sporu nie jest wysokość
zobowiązania składkowego, ale wysokość samej podstawy wymiaru - wartość
przedmiotu zaskarżenia stanowi różnica między zadeklarowaną przez płatnika
składek podstawą wymiaru składek a podstawą wymiaru należną według organu
rentowego, czyli po doliczeniu spornego elementu tej podstawy (por. np.
postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 26 czerwca 2012 r., II UK 312/11, LEX nr
1235842; z dnia 8 listopada 2013 r., II UZ 61/13, niepublikowane). Nic innego nie
wynika z rozpoznania przez Sąd Najwyższy - na co wskazuje skarżący - skargi
kasacyjnej w sprawie I UK 140/12, której przedmiot stanowiła wysokość podstawy
wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne ustalona w indywidualnych decyzjach
organu rentowego w odniesieniu do dwudziestu pracowników płatnika składek.
Powołany wyrok zapadł przed podjęciem przez skład siedmiu sędziów Sądu
Najwyższego uchwały z dnia 12 czerwca 2014 r., III UZP 1/14, w której
przesądzono, że w razie objęcia jednym wyrokiem wielu decyzji ustalających
płatnikowi składek (pracodawcy) i wskazanym w tych decyzjach pracownikom
podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne
wartość przedmiotu zaskarżenia skargą kasacyjną oznacza się odrębnie względem
każdego ubezpieczonego pracownika.
W niniejszej sprawie nie było sporu, czy ubezpieczona A. D. podlegała
ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu, skoro pozostawała w
zatrudnieniu pracowniczym. Spór dotyczył jedynie wysokości podstawy wymiaru
składek, a zatem znaczenie miała wartość majątkowa wynikająca z wliczenia do tej
podstawy przychodów z tytułu wypłat z zakładowego funduszu świadczeń
socjalnych. Skarżący nie kwestionuje, że wartość ta nie przekraczała dziesięciu
tysięcy złotych.
4
Z tych względów zażalenie podlega oddaleniu z mocy art. 3941
§ 3 w
związku z art. 39814
k.p.c.
POSTANOWIENIE
Dnia 12 sierpnia 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Zbigniew Korzeniowski (przewodniczący)
SSN Krzysztof Staryk
SSN Małgorzata Wrębiakowska-Marzec (sprawozdawca)
w sprawie z odwołania P. B. - właściciela P. w D.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych
z udziałem zainteresowanej A. D.
o ustalenie podstawy wymiaru składek na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne i
ubezpieczenia zdrowotne,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 12 sierpnia 2014 r.,
zażalenia P.B. - właściciela P. w D.
na postanowienie Sądu Apelacyjnego w […]
z dnia 31 marca 2014 r.,
oddala zażalenie.
UZASADNIENIE
Postanowieniem z dnia 31 marca 2014 r. Sąd Apelacyjny odrzucił - na
podstawie art. 3986
§ 2 k.p.c. - skargę kasacyjną P. B. od wyroku tego Sądu z dnia
17 grudnia 2013 r. W ocenie Sądu Apelacyjnego, przedmiot sprawy stanowi
podstawa wymiaru składek na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne i
ubezpieczenie zdrowotne, ma ona zatem charakter majątkowy. Wartość przedmiotu
zaskarżenia ustalona zgodnie z art. 22 k.p.c. nie przekracza kwoty 10.000 zł, co
czyni skargę kasacyjną niedopuszczalną (art. 3982
§ 1 k.p.c.).
2
W zażaleniu na powyższe postanowienie skarżący zarzucił naruszenie
przepisów postępowania, tj. art. 3982
§ 1 k.p.c., przez niewłaściwe zastosowanie
polegające na przyjęciu, że skarga kasacyjna nie przysługuje ze względu na
wartość przedmiotu zaskarżenia, podczas gdy podstawą do przysługiwania prawa
do wniesienia skargi kasacyjnej jest kwestia objęcia obowiązkiem ubezpieczenia
społecznego, co oznacza możliwość złożenia skargi kasacyjnej bez względu na
wartość przedmiotu zaskarżenia. W ocenie skarżącego, sytuacja w której organ
rentowy orzeka o obowiązku zapłaty składek na ubezpieczenia społecznego od
przychodów z tytułu wypłat z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych oznacza
objęcie pracownika (ubezpieczonego) obowiązkowym ubezpieczeniem społecznym.
W tym zakresie skarżący wskazał na wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 czerwca
2012 r., I UK 140/12 (LEX nr 1211542), którym rozpoznano skargę kasacyjną bez
względu na wartość przedmiotu zaskarżenia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Zażalenie jest niezasadne.
W pierwszym rzędzie należy zauważyć, że niezależnie od tego, czy sprawa
dotyczy ustalenia podlegania ubezpieczeniom społecznym, czy ustalenia podstawy
wymiaru składek na te ubezpieczenia, jest sprawą o prawo majątkowe. Stosownie
do art. 3982
§ 1 k.p.c., w sprawach majątkowych skarga kasacyjna jest co do
zasady niedopuszczalna, jeżeli wartość przedmiotu zaskarżenia jest niższa niż
dziesięć tysięcy złotych, chyba że przedmiotem sprawy jest, między innymi, objęcie
obowiązkiem ubezpieczenia społecznego. Wbrew twierdzeniom skarżącego,
pojęcia „objęcie obowiązkiem ubezpieczenia społecznego” i „podstawa wymiaru
składek na ubezpieczenia społeczne” nie pokrywają się, a spór o podstawę
wymiaru składek i ich wysokość nie jest sporem o objęcie ubezpieczeniem
społecznym, a może być co najwyżej jego konsekwencją. Pogląd ten jest utrwalony
w orzecznictwie Sądu Najwyższego, w którym przyjmuje się, że wartością
przedmiotu zaskarżenia w sprawie o wysokość podstawy wymiaru składki na
ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne równa jest różnicy pomiędzy
wysokością składki wskazywaną (zapłaconą) przez odwołującego się i składką
3
należną, ustaloną w zaskarżonej decyzji za sporny okres - art. 22 w związku z
art. 3982
§ 1 k.p.c. (por. postanowienia z dnia 17 kwietnia 2009 r., II UZ 12/09,
OSNP 2010 nr 23-24, poz. 301; z dnia 26 stycznia 2011 r., II UK 190/10, LEX nr
786391; z dnia 7 kwietnia 2010 r., I UZ 8/10, niepublikowane; z dnia 24 maja
2012 r., II UZ 16/12, LEX nr 1222163 oraz trafnie powołane przez Sąd Apelacyjny
postanowienie z dnia 7 listopada 2013 r., II UZ 59/13, LEX nr 1391553). Wyrażany
jest również pogląd, że w przypadku, gdy przedmiotem sporu nie jest wysokość
zobowiązania składkowego, ale wysokość samej podstawy wymiaru - wartość
przedmiotu zaskarżenia stanowi różnica między zadeklarowaną przez płatnika
składek podstawą wymiaru składek a podstawą wymiaru należną według organu
rentowego, czyli po doliczeniu spornego elementu tej podstawy (por. np.
postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 26 czerwca 2012 r., II UK 312/11, LEX nr
1235842; z dnia 8 listopada 2013 r., II UZ 61/13, niepublikowane). Nic innego nie
wynika z rozpoznania przez Sąd Najwyższy - na co wskazuje skarżący - skargi
kasacyjnej w sprawie I UK 140/12, której przedmiot stanowiła wysokość podstawy
wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne ustalona w indywidualnych decyzjach
organu rentowego w odniesieniu do dwudziestu pracowników płatnika składek.
Powołany wyrok zapadł przed podjęciem przez skład siedmiu sędziów Sądu
Najwyższego uchwały z dnia 12 czerwca 2014 r., III UZP 1/14, w której
przesądzono, że w razie objęcia jednym wyrokiem wielu decyzji ustalających
płatnikowi składek (pracodawcy) i wskazanym w tych decyzjach pracownikom
podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne
wartość przedmiotu zaskarżenia skargą kasacyjną oznacza się odrębnie względem
każdego ubezpieczonego pracownika.
W niniejszej sprawie nie było sporu, czy ubezpieczona A. D. podlegała
ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu, skoro pozostawała w
zatrudnieniu pracowniczym. Spór dotyczył jedynie wysokości podstawy wymiaru
składek, a zatem znaczenie miała wartość majątkowa wynikająca z wliczenia do tej
podstawy przychodów z tytułu wypłat z zakładowego funduszu świadczeń
socjalnych. Skarżący nie kwestionuje, że wartość ta nie przekraczała dziesięciu
tysięcy złotych.
4
Z tych względów zażalenie podlega oddaleniu z mocy art. 3941
§ 3 w
związku z art. 39814
k.p.c.