Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II CNP 20/14
POSTANOWIENIE
Dnia 23 września 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Anna Kozłowska
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym
w Izbie Cywilnej w dniu 23 września 2014 r.
skargi M. W. i M. W.
o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego wyroku
Sądu Okręgowego w S. z dnia 28 czerwca 2013 r.,
wydanego w sprawie z powództwa Powszechnej Spółdzielni Spożywców "S…"
w S.
przeciwko M. W. i M. W.
o zapłatę,
1. odrzuca skargę,
2. zasądza od skarżących M. W. i M. W. na rzecz Powszechnej
Spółdzielni Spożywców "S…" w S. po 600 (sześćset) zł tytułem
zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu przed
Sądem Najwyższym.
UZASADNIENIE
2
Wyrokiem z dnia 28 czerwca 2013 r. Sąd Okręgowy w S. oddalił apelację
pozwanych od wyroku Sądu Rejonowego zasądzającego solidarnie od pozwanych
na rzecz powoda kwotę 27.200 zł z ustawowymi odsetkami.
Pozwani wnieśli skargę o stwierdzenie nieważności tego wyroku. W skardze
tej jako wartość przedmiotu sporu wskazali kwotę 27.200 zł, a także podali, że
doznali szkody w wysokości 27.200 zł ponieważ kwestionowanym wyrokiem zostali
zobowiązani do zapłacenia odszkodowania, którego przede wszystkim zasadę,
a także wysokość, kwestionują. Wskazali też, że wzruszenie zaskarżonego wyroku
w trybie skargi kasacyjnej oraz skargi o wznowienie postępowania nie było i nie jest
możliwe oraz, że wyrok nie może być pozbawiony wykonalności w trybie
powództwa przeciwegzekucyjnego.
Badając opisane pismo pozwanych zauważyć przede wszystkim należy,
że kodeks postępowania cywilnego nie zna instytucji skargi o stwierdzenie
nieważności wyroku. W obowiązującym porządku prawnym, od 6 lutego 2005 r.
(art. 1 pkt 25 ustawy z dnia 22 grudnia 2004 r. o zmianie ustawy - Kodeks
postępowania cywilnego oraz ustawy - Prawo o ustroju sądów powszechnych,
Dz.U. z 2005 r., Nr 13, poz. 98) funkcjonuje skarga o stwierdzenie niezgodności
z prawem prawomocnego orzeczenia, przy czym od dnia 25 września 2010 r.,
zgodnie z treścią art. 2 pkt 4 ustawy z dnia 22 lipca 2010 r. o zmianie ustawy -
Kodeks cywilny, ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz ustawy - Prawo
upadłościowe i naprawcze (Dz.U. z 2010 r., Nr 155, poz. 1037) w sprawach
rozpoznawanych w postępowaniu procesowym skargę tę strona może wnieść
od wyroku.
Skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego wyroku
powinna spełniać wymogi formalne właściwe dla każdego pisma procesowego,
a ponadto, zgodnie z treścią art. 4245
§ 1 k.p.c. powinna zawierać: oznaczenie
wyroku, od którego jest wniesiona, ze wskazaniem, czy jest on zaskarżony
w całości lub w części, przytoczenie jej podstaw oraz ich uzasadnienie, wskazanie
przepisu prawa, z którym zaskarżony wyrok jest niezgodny, uprawdopodobnienie
wyrządzenia szkody, spowodowanej przez wydanie wyroku, którego skarga dotyczy,
wykazanie, że wzruszenie zaskarżonego wyroku w drodze innych środków
3
prawnych nie było i nie jest możliwe, a ponadto – gdy skargę wniesiono stosując art.
4241
§ 2 k.p.c. – że występuje wyjątkowy wypadek uzasadniający wniesienie skargi;
skarga powinna też zawierać wniosek o stwierdzenie niezgodności wyroku z
prawem. Wymogi te, określane mianem elementów konstrukcyjnych, pozwalają
dane pismo procesowe pismo zakwalifikować jako ów nadzwyczajny środek prawny,
jakim jest omawiana tu skarga. Skarga nie posiadająca tych elementów, czy też
chociażby jednego z nich podlega, w myśl art. 4248
§ 1 k.p.c., odrzuceniu a limine.
Skarga pozwanych niewątpliwie nie spełnia wymagania określonego w art.
4245
§ 1 pkt 4 k.p.c. to jest nie zawiera uprawdopodobnienia wyrządzenia szkody.
Uwzględnienie skargi przez stwierdzenie, że prawomocny wyrok jest niezgodny
z prawem, ma charakter prejudykatu, stwarza bowiem możliwość dochodzenia
od Państwa, na podstawie art. 4171
§ 2 k.c., odszkodowania za szkodę wyrządzoną
przez wydanie tego wyroku. Ta materialnoprawna podstawa przyszłego powództwa
o odszkodowanie wymaga wykazania (przez powoda w procesie
odszkodowawczym) wszystkich przesłanek odpowiedzialności odszkodowawczej,
z których jednak szkoda i związek przyczynowy pomiędzy tą szkodą
a zdarzeniem sprawczym winny być wykazane już na etapie uzyskiwania
prejudykatu, a to wobec brzmienia art. 4245
§ 1 pkt 4 k.p.c. Powołany przepis
stanowi o uprawdopodobnieniu tych przesłanek odpowiedzialności
odszkodowawczej. Spełnienie wymogu uprawdopodobnienia nastąpi, gdy skarżący
określi rodzaj i rozmiar powstałej szkody, określi czas jej powstania i związek
szkody z wydaniem wyroku niezgodnego z prawem, powoła nie tylko wszystkie
znane mu fakty, które wskazują na związek między zaskarżonym orzeczeniem,
a doznanymi wskutek jego wydania stratami lub utraconymi korzyściami, ale
ponadto powoła dowody lub co najmniej ich surogaty, które uczynią twierdzenie
o wyrządzeniu szkody wiarygodnym. Wszystko to wskazuje, że w chwili wnoszenia
skargi szkoda musi już istnieć, nie wystarczy zagrożenie jej wystąpienia (por. m.in.
postanowienia Sądu Najwyższego: z dnia 31 stycznia 2006 r., IV CNP 38/05,
OSNC 2006, nr 7-8, poz. 141; z dnia 22 listopada 2005 r., I CNP 19/05, niepubl.;
z dnia 23 września 2005 r., III CNP 5/05, niepubl.; z dnia 11 sierpnia 2005 r.,
III CNP 4/05, OSNC 2006, nr 1, poz. 16; z dnia 25 lipca 2006 r., III CNP 40/06,
niepubl.; z dnia 23 marca 2006 r., IV CNP 23/06, Biuletyn SN 2006, nr 6, s. 8).
4
Tak rozumianego obowiązku skarżący nie dopełnili. Skarżący poprzestali, jak
to wskazano na wstępie, jedynie na stwierdzeniu, że doznali szkody w wysokości
27200 zł ponieważ zostali zobowiązani (niesłusznie) do zapłacenia odszkodowania.
Nie przedstawili jednak jakichkolwiek skonkretyzowanych dowodów lub ich
surogatów na okoliczność chociażby uiszczenia powodowi zasądzonej kwoty.
Należy też zauważyć, że nie została spełniona przesłanka wynikająca z art.
4245
§ 1 pkt 5 k.p.c., ponieważ skarżący ograniczyli się tylko do stwierdzenia, że
brak jest ustawowych przesłanek do złożenia skargi kasacyjnej i skargi
o wznowienie postępowania i wyrok nie może być pozbawiony wykonalności
w trybie powództwa przeciwegzekucyjnego. Takie sformułowanie nie jest
równoznaczne ze spełnieniem wymogu przewidzianego w art. 4245
§ 1 pkt 5 k.p.c.
(por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 17 sierpnia 2005 r., I CNP 5/05,
OSNC 2006 r., nr 1, poz. 17). Jego spełnienie polega na zawarciu w skardze
wyodrębnionej jurydycznie argumentacji dowodzącej w sposób wyczerpujący
i niebudzący wątpliwości, że wzruszenie zaskarżonego orzeczenia w drodze
innych środków prawnych nie było i nie jest możliwe (por. postanowienia Sądu
Najwyższego z dnia 19 stycznia 2006 r., II CNP 2/06, OSNC 2006 r., nr 6, poz. 112;
z dnia 27 stycznia 2006 r., III CNP 23/05, OSNC 2006, nr 7-8, poz. 140).
Wobec powyższego, Sąd Najwyższy na podstawie art. 4248
§ 1 k.p.c. orzekł
jak w sentencji.
O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 42412
w związku
z art. 39821
w związku z art. 108 § 1 k.p.c. i w związku z § 6 pkt 5 i § 12 ust. 5 pkt 2
rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie
opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa
kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego
z urzędu (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r., poz. 490).
Kontakt: saos_malpka_saos_kropka_org_kropka_pl | Wersja SAOS: 0.9.13