Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II UZ 9/14
POSTANOWIENIE
Dnia 23 września 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Zbigniew Myszka (przewodniczący)
SSN Halina Kiryło (sprawozdawca)
SSA Piotr Prusinowski
w sprawie z wniosku Przedsiębiorstwa Produkcyjno - Usługowo - Handlowego "A."
spółki z o.o. z siedzibą w W.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych
z udziałem zainteresowanego M. R.
o wysokość podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 23 września 2014 r.,
zażalenia wnioskodawcy na postanowienie Sądu Apelacyjnego w […]
z dnia 31 października 2013 r.,
oddala zażalenie.
UZASADNIENIE
Sąd Apelacyjny – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w /…/
postanowieniem z dnia 31 października 2013 r, po rozpoznaniu sprawy
Przedsiębiorstwa Produkcyjno – Usługowo – Handlowego „A.” Spółki z o.o., z
udziałem zainteresowanych […] przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych o
wysokość podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne, na skutek skargi
kasacyjnej Przedsiębiorstwa Produkcyjno – Usługowo – Handlowego „A.” Spółki z
o.o. od wyroku Sądu Apelacyjnego – III Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
z dnia 7 listopada 2012 r., postanowił: 1/ zmienić punkt 1 postanowienia Sądu
2
Apelacyjnego w ten sposób, że ustalić wartość przedmiotu zaskarżenia w sprawie
zainteresowanego M. R. na kwotę 7.980 zł; 2/ odrzucić skargę kasacyjną w
stosunku do zainteresowanego M. R.
W uzasadnieniu postanowienia wskazano, że Sąd Apelacyjny dostrzegł
nieprawidłowość w określeniu wartości przedmiotu zaskarżenia w sprawie
zainteresowanego M. R. na kwotę 12.261 zł w swoim postanowieniu z dnia 3 lipca
2013 r. i na podstawie art. 359 § 1 k.p.c. zmienił je w ten sposób, iż ustalił owa
wartość na kwotę 7.980 zł. Przy tej wartości przedmiotu zaskarżenia skarga
kasacyjna w stosunku do zainteresowanego - zgodnie z treścią art. 3982
§ 1 k.p.c.
– jest niedopuszczalna i z mocy art. 3986
§ 2 k.p.c. podlega odrzuceniu.
Na powyższe postanowienie zażalenie złożyło Przedsiębiorstwo Produkcyjno
– Usługowo – Handlowe „A.” Sp. z o.o. Zaskarżonemu postanowieniu zarzucono,
naruszenie: 1/ art. 21 k.p.c. w związku z art. 39821
§ 2 k.p.c., przez ich
niezastosowanie i błędne przyjęcie, że wartość przedmiotu zaskarżenia w złożonej
skardze kasacyjnej powoda wynosi w stosunku do zainteresowanego M. R. 7.980
zł, a w konsekwencji - jej niezasadne odrzucenie, jako niespełniającej wymogu
określonego w art. 3982
§ 1 k.p.c.; 2/ art. 72 § 1 pkt 2 k.p.c., przez przyjęcie, że
zainteresowani – pracownicy powoda – występują w sprawie na zasadzie
współuczestnictwa formalnego. Skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego
postanowienia w całości i przekazanie sprawy Sądowi Apelacyjnemu w celu
nadania biegu złożonej skardze kasacyjnej. W uzasadnieniu zażalenia podniesiono,
że wartość przedmiotu zaskarżenia powinna być ustalona w oparciu o art. 21 k.p.c.
w związku z art. 39821
§ 2 k.p.c. Objęcie jednym wyrokiem wielu decyzji oznacza,
że w skardze kasacyjnej roszczenia z nich wynikające podlegają zsumowaniu przy
ustalaniu wartości przedmiotu zaskarżenia, w konsekwencji w jego ocenie wartość
przedmiotu zaskarżenia w niniejszej sprawie stanowi kwota 18.012 zł.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Spór w sprawie objętej zażaleniem dotyczy ustalenia wysokości podstawy
wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne zainteresowanych zgodnie z art. 19
ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych
(jednolity tekst: Dz.U. z 2013 r., poz. 1442 ze zm.) i nie obejmuje kwestii, w których
3
skarga kasacyjna przysługuje niezależnie od wartości przedmiotu zaskarżenia.
Stosownie do art. 3982
§ 1 zdanie pierwsze i drugie k.p.c., skarga kasacyjna jest
niedopuszczalna w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, w
których wartość przedmiotu zaskarżenia jest niższa, niż dziesięć tysięcy złotych.
Wyrokiem, od którego została wniesiona skarga kasacyjna, Sąd Apelacyjny
rozpoznał apelację od wyroku Sądu Okręgowego wydanego wskutek odwołania
płatnika w przedmiocie wysokości składek należnych z tytułu zatrudnienia
zainteresowanych. Płatnik - Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Usługowo-Handlowe
„A.”, Spółka z o.o. - został zobowiązany do zapłaty składek w kwotach
wynikających z decyzji wydanych osobno wobec każdego z tych pracowników i
wniósł oddzielne odwołania od każdej decyzji. W tym stanie rzeczy wartość
przedmiotu sporu wyznaczały przypisane w decyzjach kwoty do zapłaty. Wartość ta
utrzymała się w zakresie rozstrzygnięcia sądowego; sąd rozstrzygał sprawy, łącząc
je do wspólnego rozpoznania.
Sąd Najwyższy przyjmował, że możliwe jest objęcie jednym wyrokiem wielu
decyzji ustalających płatnikowi podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia
społeczne i zdrowotne zatrudnionych pracowników (por. postanowienie z dnia 17
kwietnia 2009 r., II UZ 12/09, OSNP 2010 nr 23-24, poz. 301), jednak bez wpływu
na wartość przedmiotu sporu. Połączenie - na podstawie art. 219 k.p.c. - kilku
oddzielnych spraw w celu ich łącznego rozpoznania lub także rozstrzygnięcia jest
zabiegiem technicznym, który nie prowadzi do powstania jednej nowej sprawy i nie
pozbawia połączonych spraw ich odrębności oraz nie zmienia faktu, że łącznie
rozpoznawane i rozstrzygane sprawy są nadal samodzielnymi sprawami. W
konsekwencji o dopuszczalności skargi kasacyjnej decyduje wartość przedmiotu
zaskarżenia w każdej z tych spraw, w których ubezpieczeni pracownicy są
zainteresowanymi w rozumieniu art. 47711
k.p.c. (por. postanowienia Sądu
Najwyższego z dnia 12 września 2013 r., II CSK 105/13, LEX nr 1375146; z dnia 3
lutego 2012 r., I CZ 164/11, LEX nr 1254636; z dnia 21 kwietnia 2011 r., LEX nr
1213421; z dnia 2 lipca 2009 r., III PZ 5/09, LEX nr 551888).
Inna byłaby wartość przedmiotu sporu tylko wówczas, gdyby jego
przedmiotem była decyzja ustalająca łączne zobowiązanie płatnika jako
zobowiązanego z wielu tytułów ubezpieczenia względem każdego pracownika. Sąd
4
Najwyższy nie wykluczył, a nawet postulował wydanie takiej decyzji (por.
postanowienie z dnia 11 maja 2012 r., I UZ 17/12, OSNP 2013 nr 11-12, poz. 141).
Należy jednak mieć na względzie konieczność równoczesnego wydania decyzji
zakreślających przedmiot zobowiązania częścią składki ubezpieczeniowej każdego
z ubezpieczonych (art. 16 ust. 1 pkt 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych)
i osobny tytuł ich zaskarżenia przez każdego z pracowników.
W przeważającej liczbie orzeczeń Sąd Najwyższy uznał za niedopuszczalne
skargi kasacyjne w sprawach, których wartość przedmiotu zaskarżenia wynikała z
łączenia w postępowaniu sądowym spraw dotyczących zaległości składkowych
płatnika za poszczególnych pracowników (por. postanowienia Sądu Najwyższego z
dnia 7 kwietnia 2010 r., I UZ 11/10, I UZ 8/10, I UZ 12/10, I UZ 13/10,
niepublikowane; z dnia 18 maja 2010 r., I UZ 29/10 i z dnia 20 września 2010 r.,
I UZ 116/10, niepublikowane; z dnia 22 lipca 2009 r., niepublikowane oraz z dnia 26
czerwca 2012 r., II UK 290/11, OSNP 2013 nr 13-14, poz. 161). Nie jest to
wprawdzie pogląd jednolity, gdyż w postanowieniu z dnia 17 kwietnia 2009 r., II UZ
12/09 (OSNP 2010 nr 23-24, poz. 301) Sąd Najwyższy wypowiedział się w sposób
zbliżony do stanowiska zaprezentowanego przez skarżącego, a postanowieniem z
dnia 29 stycznia 2014 r., II UK 68/13, przedstawił do rozstrzygnięcia przez skład
powiększony zagadnienie prawne wypływające z tej rozbieżności. Sąd Najwyższy
w uchwale składu siedmiu sędziów z dnia 12 czerwca 2014 r. (II UZP 1/14) usunął
wątpliwości w tym zakresie i stwierdził, że w razie objęcia jednym wyrokiem wielu
decyzji ustalających płatnikowi składek (pracodawcy) i wskazanym w tych
decyzjach pracownikom podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i
zdrowotne wartość przedmiotu zaskarżenia skargą kasacyjną oznacza się odrębnie
względem każdego ubezpieczonego pracownika (art. 19 § 2 w związku z art. 3984
§
3 k.p.c.).
Mając to na względzie, Sąd Najwyższy orzekł, jak w postanowieniu (art. 3941
§ 3 w związku z 39814
k.p.c.).
Kontakt: saos_malpka_saos_kropka_org_kropka_pl | Wersja SAOS: 0.9.13