Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I UZ 20/14
POSTANOWIENIE
Dnia 13 listopada 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Katarzyna Gonera (przewodniczący)
SSN Zbigniew Korzeniowski (sprawozdawca)
SSN Małgorzata Wrębiakowska-Marzec
w sprawie z odwołania E. B.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych
z udziałem zainteresowanego Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia
Społecznego
o składki,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 13 listopada 2014 r.,
zażalenia ubezpieczonej na postanowienie Sądu Apelacyjnego w […]
z dnia 26 maja 2014 r.,
oddala zażalenie.
UZASADNIENIE
Sąd Apelacyjny postanowieniem z 26 maja 2014 r. odrzucił wniosek
skarżącej E. B. o przywrócenie terminu do wniesienia skargi kasacyjnej i w
konsekwencji odrzucił skargę kasacyjną od wyroku tego Sądu z 13 stycznia 2012 r.
Wcześniej Sąd Najwyższy postanowieniem z 27 listopada 2013 r. (I UZ 34/13)
oddalił zażalenie skarżącej na postanowienie Sądu Apelacyjnego z 27 maja 2013
r., odrzucające jej skargę kasacyjną. Odpis tego postanowienia doręczono
pełnomocnikowi skarżącej 31 stycznia 2014 r. W piśmie z 4 lutego 2014 r.
pełnomocnik wniósł „o rozpoznanie uprzednio złożonego wniosku o przywrócenie
2
terminu”. Sąd wezwał pełnomocnika do wskazania tego wniosku. W odpowiedzi
pełnomocnik 18 lutego 2014 r. złożył pismo procesowe, w którym podał, że
uzupełniając braki formalne pisma z 4 lutego 2014 r. załącza wniosek o
przywrócenie terminu wraz ze skargą kasacyjną. Podniósł, że termin do wniesienia
wniosku o przywrócenie terminu rozpoczął bieg od doręczenia postanowienia Sądu
Najwyższego z 27 listopada 2013 r., dlatego wniosek z 4 lutego 2014 r. został
złożony z zachowaniem terminu. Sąd Apelacyjny w uzasadnieniu odrzucenia
wniosku o przywrócenie terminu stwierdził, że wniosek jest spóźniony (art. 171 w
związku z art. 169 1 k.p.c.). Pismo z 4 lutego 2014 r. nie może być kwalifikowane
jako wniosek o przywrócenie terminu do wniesienia skargi kasacyjnej ani też jako
wniosek dotknięty brakami formalnymi. Zawiera wniosek „o rozpoznanie uprzednio
złożonego wniosku o przywrócenie terminu”. Natomiast pismo z 18 lutego 2014 r.
nie może być traktowane jako uzupełnienie braku formalnego pisma procesowego z
4 lutego 2014 r. Nie mogło nadać pismu z 4 lutego 2014 r. intencji nieznajdującej
odzwierciedlania w jego treści. Wniosek o przywrócenie terminu złożony został
dopiero 18 lutego 2014 r., czyli po terminie (7 lutego 2014 r.). Konsekwencją było
odrzucenie skargi kasacyjnej (art. 3986
§ 2 k.p.c.). Z tych przyczyn Sąd odmówił też
przyznania zwrotu kosztów pomocy prawnej udzielonej z urzędu.
W zażaleniu na postanowienie Sądu Apelacyjnego z 26 maja 2014 r.
odrzucające skargę kasacyjną, odrzucające wniosek o przywrócenie terminu i
odmawiające przyznania zwrotu kosztów pomocy prawnej udzielonej z urzędu
skarżąca zarzuciła naruszenie art. 171 k.p.c. w związku z art. 168 k.p.c. i art. 3986
§
2 k.p.c., polegające na odrzuceniu wniosku o przywrócenie terminu jako
spóźnionego, w sytuacji, gdy wniosek ten został złożony w 7-dniowym terminie od
czasu ustania przyczyny uchybienia, co skutkowało odrzuceniem skargi kasacyjnej,
która została wniesiona w terminie (wraz z wnioskiem o przywrócenie uchybionego
terminu). Na tej podstawie wniosła o zmianę postanowienia i przyjęcie skargi
kasacyjnej do rozpoznania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie nie jest zasadne.
3
1. Skarżąca twierdzi w zażaleniu, iż wniosek o przywrócenie terminu do
wniesienia skargi kasacyjnej został wniesiony w ustawowym terminie, czyli w ciągu
tygodnia od ustalenia przyczyny uchybienia terminu, natomiast Sąd w zaskarżonym
postanowienia stwierdził, że wniosek o przywrócenie terminu należało odrzucić jako
spóźniony.
2. Postanowienie odrzucające wniosek o przywrócenie terminu nie jest
zaskarżalne jako niekończące postępowania w sprawie i niewymienione w art. 394
§ 1 k.p.c. Zaskarżalne jest postanowienie odrzucające skargę kasacyjną wobec
odrzucenia wniosku o przywrócenie terminu do jej wniesienia. Skarżąca w
zażaleniu nie odwołuje się do art. 380 k.p.c. i nie wnosi o dokonanie kontroli
odmowy przywrócenia terminu (por. postanowienia Sądu Najwyższego z 11 grudnia
2013 r., IV CZ 102/13, LEX nr 1430440; z 8 stycznia 2014 r., II UZ 63/13, LEX nr
1418894; z 20 lutego 2014 r., I CZ 1/14, LEX nr 1460771). Przepis ten stanowi, że
Sąd drugiej instancji, na wniosek strony, rozpoznaje również te postanowienia sądu
pierwszej instancji, które nie podlegały zaskarżeniu w drodze zażalenia, a miały
wpływ na rozstrzygnięcie sprawy. Stosuje się go odpowiednio przed Sądem
Najwyższym (art. 3941
§ 3 w związku z art. 39821
k.p.c.).
3. Skarżąca w zażaleniu nie zarzuca naruszenia art. 169 § 1 k.p.c. jako
podstawy (w związku z art. 171 k.p.c.) odrzucenia wniosku o przywrócenie terminu.
Zarzuca natomiast naruszenie art. 168 k.p.c., co jest bezprzedmiotowe, jako że nie
badano zasadności wniosku o przywrócenie terminu (wobec jego odrzucenia) i
dlatego negatywne orzeczenie nie wynika z merytorycznej oceny wniosku o
przywrócenie terminu, gdyż tę warunkowałoby wpierw złożenie w terminie z art. 169
§ 1 k.p.c. wniosku o przywrócenie terminu do wniesienia skargi kasacyjnej.
4. Kontrola wskazanej na wstępie rozbieżności (pkt 1) nie przemawia na
rzecz skarżącej. Sąd stwierdził, że wniosek o przywrócenie terminu do wniesienia
skargi kasacyjnej powinien zostać złożony najpóźniej 7 lutego 2014 r. (art. 169 § 1
k.p.c.) i skarżąca nie kwestionuje tego granicznego terminu. Niezasadnie zarzuca,
że pismo z 4 lutego 2014 r. stanowiło wniosek o przywrócenie terminu. Przeczy
temu literalna treść tego pisma. Ma rację Sąd Apelacyjny, że w piśmie tym
wniesiono o „rozpoznanie uprzednio złożonego wniosku o przywrócenie terminu”.
Nie był to więc wniosek o przywrócenie terminu, który ze względu na braki formalne
4
mógłby zostać uzupełniony (sanowany). Do pisma tego nie dołączono też skargi
kasacyjnej (art. 169 § 3 k.p.c.). Nie było to wniosek o przywrócenie terminu lecz
wniosek o rozpoznanie złożonego uprzednio wniosku o przywrócenie terminu. Sąd
nie wezwał też o uzupełnienie braków formalnych wniosku o przywrócenie terminu
lecz o wskazanie uprzedniego wniosku o przywrócenie terminu. Wadliwość ta
została dostrzeżona przez pełnomocnika skarżącej, co spowodowało złożenie
kolejnych pism przy piśmie z 18 lutego 2014 r. Jednak w aspekcie terminu z
art. 169 § 1 k.p.c. działanie to było spóźnione, jako że zasadnie Sąd Apelacyjny
ocenił, iż pismo z 4 lutego 2014 r. nie stanowiło wniosku o przywrócenie terminu.
Niezasadnie twierdzi skarżący w zażaleniu, że tylko omyłkowo nie dołączył do tego
(pierwotnego) pisma wniosku o przywrócenie terminu, skoro pismo z 4 lutego
2014 r. odnosi się do uprzednio złożonego wniosku o przywrócenie terminu, a nie
do wniosku, który załącza się do tego pisma. W takiej sytuacji nieuprawnione
(niemożliwe) było więc przyjęcie formuły procesowej uzupełniania braku formalnego
pisma z 4 lutego 2014 r. Nie było zatem podstaw aby przyjąć, że wniosek o
przywrócenie terminu został wniesiony w ciągu tygodnia od ustania przyczyny
uchybienia terminu. Ocena ta odnosi się również do złożonego przy piśmie z 18
lutego 2014 r. wniosku o przywrócenie terminu do złożenia wniosku o przywrócenie
terminu do wniesienia skargi kasacyjnej, który również powinien zostać złożony w
ciągu tygodnia od ustania przyczyny uchybienia terminu.
5. Nie jest zasadne zażalenie na odmowę przyznania kosztów pomocy
prawnej udzielonej z urzędu, gdyż brak jest w nim jakiejkolwiek argumentacji i
zarzutów w tym zakresie.
Z tych motywów orzeczono jak w sentencji, stosownie do art. 3941
§ 3 w zw.
z art. 39814
k.p.c.