Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III SO 10/14
POSTANOWIENIE
Dnia 4 grudnia 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Zbigniew Hajn (przewodniczący)
SSN Krzysztof Staryk
SSA Anna Szczepaniak - Cicha (sprawozdawca)
w sprawie z protestu wyborczego A. S.
przeciwko ważności wyborów do Parlamentu Europejskiego,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 4 grudnia 2014 r.,
zażalenia wnioskodawcy na postanowienie Sądu Najwyższego - Izby Pracy,
Ubezpieczeń |Społecznych i Spraw Publicznych
z dnia 17 czerwca 2014 r., sygn. akt III SW 32/14,
odrzuca zażalenie.
UZASADNIENIE
Postanowieniem z dnia 17 czerwca 2014 r., Sąd Najwyższy na podstawie art.
243 § 1 Kodeksu wyborczego pozostawił bez dalszego biegu protest wyborczy A. S.
przeciwko ważności wyborów do Parlamentu Europejskiego przeprowadzonych w
dniu 25 maja 2014 r. Sąd Najwyższy uznał, że protest nie spełnia warunków z art.
241 Kodeksu wyborczego, gdyż nie wskazuje zarzutów i dowodów w sposób
prawem wymagany. A. S. w zażaleniu z dnia 27 października 2014 r. przytoczył
argumenty zbliżone do zawartych w uzasadnieniu swego protestu wyborczego.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie podlega odrzuceniu.
2
Kwestią dopuszczalności zażalenia na postanowienie o pozostawieniu
protestu wyborczego bez dalszego biegu Sąd Najwyższy zajmował się już
niejednokrotnie, wyrażając pogląd, że zażalenie takie nie przysługuje (por.
postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 26 stycznia 2012 r., III SO 17/11, OSNP
2012 nr 23-24, poz. 301, z dnia 2 lutego 2012 r., III SO 21/11, LEX nr 1215452).
Sąd Najwyższy w składzie rozpoznającym sprawę niniejszą podziela stanowisko
przedstawione w powołanych judykatach.
W myśl art. 242 § 1 i 243 § 1 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. - Kodeks
wyborczy (Dz.U. Nr 21, poz. 112 ze zm.), stosowanych odpowiednio w sprawach
dotyczących wyborów do Parlamentu Europejskiego w związku z art. 336 tego
Kodeksu, Sąd Najwyższy rozpatruje protest w składzie trzech sędziów w
postępowaniu nieprocesowym i w formie postanowienia wydaje opinię w sprawie
protestu, natomiast pozostawia bez dalszego biegu protest wniesiony przez osobę
do tego nieuprawnioną lub niespełniający warunków określonych w art. 241.
Rozpoznawanie protestów w trybie nieprocesowym oznacza odpowiednie
stosowanie przepisów Kodeksu postępowania cywilnego, które dają się pogodzić z
istotą i funkcją postępowania w przedmiocie protestów wyborczych. Kodeks
postępowania cywilnego nie przewiduje możliwości zaskarżenia zażaleniem
orzeczeń Sądu Najwyższego. Przepis art. 3941
§ 1 k.p.c. określa zamknięty katalog
spraw, w których przysługuje zażalenie do Sądu Najwyższego. Zgodnie z tą
regulacją zażalenie przysługuje wyłącznie od postanowień sądu drugiej instancji
(zob. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 15 lipca 2008 r., III UZ 3/08, LEX nr
497695, z dnia 7 października 2009 r., III UZ 3/09, LEX nr 560877, z dnia 20
stycznia 2010 r., II PZ 29/09, LEX nr 577837).
O niedopuszczalności zażalenia w sprawie zakończonej postanowieniem
Sądu Najwyższego o pozostawieniu protestu wyborczego bez dalszego biegu
decyduje także i przede wszystkim wzgląd na ustrojową pozycję Sądu
Najwyższego oraz na charakter i funkcję postępowania w przedmiocie ważności
wyborów. Zakres zadań Sądu Najwyższego został określony w ustawie z dnia 23
listopada 2002 r. o Sądzie Najwyższym (t.j.: Dz.U. z 2013 r., poz. 499 ze zm.). W
każdym systemie wymiaru sprawiedliwości istnieje najwyższa instancja sądowa,
której orzeczenia nie podlegają dalszemu zaskarżeniu. Przepisy ustawy o Sądzie
3
Najwyższym, dotyczące postępowania (Rozdział 6), nie pozwalają na przyjęcie
stanowiska, że orzeczenia Sądu Najwyższego podlegają zaskarżeniu. Wyroki i
postanowienia Sądu Najwyższego nie są zaskarżalne ani skargą kasacyjną
(art. 3981
k.p.c.), ani zażaleniem (art. 3941
k.p.c.), ani skargą o stwierdzenie
niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia (art. 4241
k.p.c.). W
postępowaniu wyborczym Sąd Najwyższy nie sprawuje wprawdzie wymiaru
sprawiedliwości w trybie nadzoru nad działalnością sądów powszechnych, lecz i w
tym postępowaniu trzeba mieć na uwadze usytuowanie ustrojowe Sądu
Najwyższego, wynikające z art. 175 i art. 183 Konstytucji RP. Sąd Najwyższy nie
jest bowiem sądem powszechnym, a więc sądem pierwszej czy drugiej instancji,
zawsze orzeka poza tokiem instancji (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia
8 grudnia 2009 r., III SO 2/09, OSNP 2011 nr 15-16, poz. 223). Innymi słowy, ani
przepisy Kodeksu wyborczego, ani odpowiednio stosowane przepisy Kodeksu
postępowania cywilnego nie przewidują możliwości wnoszenia środków
odwoławczych od orzeczeń Sądu Najwyższego, jako naczelnego organu władzy
sądowniczej. Niedopuszczalność zażalenia w postępowaniu dotyczącym protestów
wyborczych wynika również z wyjątkowego trybu postępowania w przedmiocie
ważności wyborów. Rozpoznawanie protestów stanowi w tym porządku
wyodrębnioną część, będącą w istocie postępowaniem wstępnym przed wydaniem
uchwały o ważności wyborów. Po podjęciu takiej uchwały rozpatrywanie protestu
byłoby całkowicie sprzeczne z funkcją postępowania w przedmiocie ważności
wyborów. Sąd Najwyższy w dniu 7 sierpnia 2014 r. podjął uchwałę stwierdzającą
ważność wyborów do Parlamentu Europejskiego przeprowadzonych w dniu 25
maja 2014 r., III SW 68/14 (Dz.U. z 2014 r., poz. 1166). Po podjęciu uchwały o
ważności wyborów do Parlamentu Europejskiego, na podstawie art. 244 § 1 i 2 w
związku z art. 336 Kodeksu wyborczego, jakakolwiek kontrola prawidłowości
postanowień w przedmiocie protestów wyborczych jest niedopuszczalna.
Sumując, Kodeks wyborczy nie przewiduje możliwości wnoszenia zażalenia
w sprawach dotyczących protestów wyborczych, a odpowiednie stosowanie w tym
postępowaniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego skutkuje uznaniem, że
zażalenie w sprawie zakończonej postanowieniem o pozostawieniu protestu bez
dalszego biegu jest niedopuszczalne i podlega odrzuceniu. Z powyższych motywów
4
Sąd Najwyższy na podstawie art. 13 § 2 k.p.c. w związku z art. 370 k.p.c. i w
związku z art. 39821
k.p.c. postanowił jak w sentencji.
Kontakt: saos_malpka_saos_kropka_org_kropka_pl | Wersja SAOS: 0.9.13