Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV CZ 78/14
POSTANOWIENIE
Dnia 15 stycznia 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Mirosława Wysocka (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Anna Kozłowska
SSN Krzysztof Strzelczyk
w sprawie ze skargi wnioskodawcy
o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego postanowienia
Sądu Okręgowego w R.
z dnia 23 stycznia 2014 r.,
w sprawie z wniosku T. F.
przy uczestnictwie D. D., D. F., K. F., S. F., B. G.-F., T. M.-F. i M. N.
o dział spadku i zniesienie współwłasności,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 15 stycznia 2015 r.,
zażalenia wnioskodawcy
na postanowienie Sądu Okręgowego w R.
z dnia 9 czerwca 2014 r.,
oddala zażalenie.
UZASADNIENIE
2
Sąd Okręgowy w R. postanowieniem z dnia 5 maja 2014 r. oddalił wniosek T.
F. o zwolnienie od opłaty od wniesionej przezeń skargi o stwierdzenie
niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia tego Sądu. Postanowienie to
zostało doręczone pełnomocnikowi skarżącego w dniu 12 maja 2014 r., lecz opłata
od skargi została uiszczona dopiero w dniu 29 maja 2014 r., a więc po upływie
ustawowego terminu. Z tego względu Sąd Okręgowy w R. zaskarżonym obecnie
postanowieniem z dnia 9 czerwca 2014 r. odrzucił skargę.
W zażaleniu na to postanowienie skarżący wniósł o jego uchylenie z powodu
naruszenia art. 112 ust. 3 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych
polegającego na nieuwzględnieniu faktu, że na postanowienie w przedmiocie
odmowy zwolnienia od kosztów wniósł zażalenie, odrzucone postanowieniem
z dnia 16 maja 2014 r., doręczonym w dniu 23 maja 2014 r., od której dopiero daty
– jak zdaje się uważać skarżący – biegł termin do uiszczenia opłaty. Ponadto
skarżący, powołując się na art. 380 k.p.c. w zw. z art. 39821
k.p.c., wniósł „o zmianę
postanowienia w przedmiocie odmowy zwolnienia od opłat sądowych przez jego
uwzględnienie”.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Wbrew przekonaniu skarżącego, wniesienie niedopuszczalnego zażalenia
na postanowienie odmawiające zwolnienia od opłat pozostawało bez wpływu na
jego uprawomocnienie się (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 10 marca 1993 r.,
I CRN 19/93, OSNCP 1993, nr 11, poz. 205 i z dnia 8 sierpnia 1995 r., II CRN
83/95, OSNC 1995, nr 11, poz. 167 oraz postanowienia Sądu Najwyższego z dnia
18 lutego 2004 r., I CZ 3/04, niepubl. i z dnia 26 października 2011 r., III CZ 52/11,
niepubl.). Dla określenia początku biegu terminu do dokonania czynności
(wniesienia opłaty) miarodajna była jedynie data doręczenia pełnomocnikowi
skarżącego postanowienia w przedmiocie opłat, natomiast chwila doręczenia
postanowienia odrzucającego niedopuszczalne zażalenie nie miała z tego punktu
widzenia znaczenia prawnego.
3
Z art. 112 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych
w sprawach cywilnych (jedn. tekst Dz. U. z 2010 r. Nr 90, poz. 594 ze zm.) wynika,
że jeżeli pismo podlegające opłacie stałej lub stosunkowej obliczonej od wartości
przedmiotu zaskarżenia zostało wniesione przez adwokata lub radcę prawnego, to
w razie oddalenia wniosku o zwolnienie od opłaty, tygodniowy termin do jej
uiszczenia biegnie, w wypadku wydania orzeczenia na posiedzeniu niejawnym, od
daty doręczenia stronie prawomocnego postanowienia o oddaleniu wniosku.
Przepis art. 112 ust. 3 u.k.s.c. ma zastosowanie także do środków odwoławczych
i zaskarżenia, z tą modyfikacją w stosunku do innych pism, że skutkiem
niedopełnienia czynności nie jest zwrot, lecz odrzucenie środka zaskarżenia (por.
uchwała Sądu Najwyższego z dnia 9 lutego 2012 r., III CZP 92/11 i postanowienie z
dnia 25 października 2012 r., IV CZ 93/12, niepubl.).
Termin do uiszczenia opłaty od skargi biegł zatem dla skarżącego – jak
prawidłowo ustalił Sąd – od dnia doręczenia profesjonalnemu pełnomocnikowi
postanowienia odmawiającego zwolnienia od opłat, a więc od dnia 12 maja 2014 r.;
w tej sytuacji uzasadniona była konkluzja Sądu, że opłata nie została uiszczona w
terminie, a to uzasadniało odrzucenie skargi na podstawie art. 4246
§ 3 k.p.c.
Nie mógł odnieść skutku zawarty w zażaleniu podlegającemu odrzuceniu
wniosek o rozpoznanie na podstawie art. 380 k.p.c. postanowienia odmawiającego
zwolnienia od kosztów; pozostałby on bezskuteczny także z tej przyczyny, że nie
zawierał żadnego uzasadnienia, a tym samym argumentów zmierzających do
przekonania o wadliwości postanowienia.
Należy stwierdzić, że zachodzą także inne podstawy odrzucenia skargi, które
mogą być uwzględnione tylko przez Sąd Najwyższy, dotyczą bowiem
nieusuwalnych braków konstrukcyjnych (art. 4248
§ 1 k.p.c.). Skarżący nie wskazał
przepisu, z którym zaskarżone orzeczenie jest niezgodne (art. 4245
§ 1 pkt 3 k.p.c.)
i nie uprawdopodobnił wyrządzenia szkody, spowodowanej przez wydanie wyroku,
którego skarga dotyczy (art. 4245
§ 1 pkt 4 k.p.c.), gdyż ewentualna szkoda
przyszła, a o takiej twierdzi skarżący, nie uzasadnia wniesienia skargi (por.
postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 11 stycznia 200 6r., II CNP 13/05, OSNC
2006, nr 6, poz. 119).
4
Z omówionych względów Sąd Najwyższy oddalił zażalenie jako
nieuzasadnione (art. 3941
§ 3 w zw. z art. 39814
oraz art. 42412
k.p.c.)
Ubocznie, bo pozostaje to bez wpływu na ocenę zażalenia, należy zauważyć,
że określając wysokość należnej opłaty Sąd wyraźnie kierował się przedmiotem
prawomocnie zakończonej sprawy, podczas gdy miarodajna dla określenia należnej
opłaty jest wartość przedmiotu zaskarżenia oznaczona w skardze, odpowiadająca
wysokości szkody, której skarżący – według swych twierdzeń - miał doznać na
skutek wydania orzeczenia.

IV CZ 78/14

Powołane przepisy:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia