Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III SK 43/14
POSTANOWIENIE
Dnia 5 lutego 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Dawid Miąsik
w sprawie z powództwa T. S.A. w W.
przeciwko Prezesowi Urzędu Komunikacji Elektronicznej
z udziałem zainteresowanej G. Sp. z o.o. w W.
o zmianę umowy,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw
Publicznych w dniu 5 lutego 2015 r.,
na skutek skargi kasacyjnej strony pozwanej od wyroku Sądu Apelacyjnego w […]
z dnia 21 marca 2014 r.,
1. odmawia przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania,
2. zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 180 (sto
osiemdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa
procesowego w postępowaniu kasacyjnym.
UZASADNIENIE
Sąd Apelacyjny wyrokiem z 21 marca 2014 r., oddalił apelacje Prezesa
Urzędu Komunikacji Elektronicznej (Prezes Urzędu) oraz G. Sp. z o.o. od wyroku
Sądu Okręgowego w W. – Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z 11 marca
2011 r.
Prezes Urzędu zaskarżył wyrok Sądu Apelacyjnego skargą kasacyjną w
całości. Wnosząc o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznani Prezes Urzędu
powołał się na potrzebę rozstrzygnięcia istotnego zagadnienie prawnego: czy
2
dopuszczalne jest, aby sąd powszechny rozpoznający sprawy z zakresu regulacji
telekomunikacji oceniał przesłanki do stwierdzenia nieważności decyzji
administracyjnej Prezesa Urzędu jako wydanej bez podstawy prawnej (art. 156 § 1
pkt 2 k.p.c.) i z tego powodu uchylał decyzję Prezesa Urzędu stosując w drodze
analogii rozwiązanie przyjęte w sprawach z zakresu ochrony konkurencji, które
wprost dopuszczają taką możliwość (art. 47931a
§ 3 k.p.c. w związku z art. 82 ust. 1
ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów), w sytuacji, gdy przepisy prawa
dotyczące spraw z zakresu regulacji telekomunikacji nie zawierają takich
rozwiązań?
T. S.A. (powód) w odpowiedzi na skargę kasacyjną Prezesa Urzędu wniósł o
wydanie postanowienia o odmowie przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania i
zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego w wysokości sześciokrotnej stawki
minimalnej.
Sąd Najwyższy zważył co następuje:
Skarga kasacyjna Prezesa Urzędu nie kwalifikowała się do przyjęcia celem
jej merytorycznego rozpoznania, ponieważ przedstawiony we wniosku skargi
problem nie jest istotnym zagadnieniem prawnym niniejszej sprawy.
W wyroku Sądu Najwyższego z 18 maja 2012 r., III SK 37/11 rozstrzygnięto,
że w przypadku uwzględnienia odwołania, przepis art. 47964
§ 2 k.p.c. wyznacza
sądowi orzekającemu w sprawie z odwołania od decyzji Prezesa Urzędu dwie
możliwości skorygowania stwierdzonej w postępowaniu sądowym wadliwości
zaskarżonej decyzji: 1) uchylenie decyzji; 2) zmianę decyzji i rozstrzygnięcie
sprawy co do istoty. Przepisy k.p.c. zawarte w Dziale IVd Postępowanie w
sprawach z zakresu regulacji telekomunikacji i poczty nie normują treści zarzutów,
jakie można podnosić w odwołaniu. Odwołujący się przedsiębiorca może podnosić
wszelkiego rodzaju zarzuty względem skarżonej decyzji. Rolą sądu rozpatrującego
odwołanie jest zaś dokonanie oceny ich zasadności pod kątem wystąpienia
podstaw do uwzględnienia odwołania.
Sąd Najwyższy wyjaśniał już wielokrotnie, że z art. 47964
§ 2 k.p.c. nie
wynika, jakie skutki wywołuje uchylenie decyzji Prezesa Urzędu dla bytu
3
obowiązków nałożonych na jej podstawie na przedsiębiorców telekomunikacyjnych,
tym bardziej, że do momentu uchylenia takiej decyzji jak wydana w niniejszej
sprawie, jej adresaci byli zobowiązani stosować się do jej postanowień z racji
nadania jej rygoru natychmiastowej wykonalności. Sądowa kontrola natychmiast
wykonalnych decyzji Prezesa Urzędu dokonywana jest po zastąpieniu postanowień
umowy łączącej przedsiębiorców postanowieniami o treści wynikającej z decyzji i
po wywołaniu przez nie określonych skutków majątkowych. Aby kontrola ta była
skuteczna konieczne jest przyjęcie założenia, zgodnie z którym modyfikacja treści
decyzji organu przez sąd nie wywołuje tylko skutku na przyszłość, ale zmienia treść
stosunku cywilnoprawnego łączącego dwóch przedsiębiorców telekomunikacyjnych
w całym okresie, przez który prawa i obowiązki stron umowy zostały ukształtowane
decyzją organu regulacji komunikacji elektronicznej, która następnie została
zmodyfikowana przez sąd. Gdyby zatem Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów
zmienił w wyniku rozpoznania odwołania wysokość stawki MTR, to właśnie stawka
określona przez Sąd powinna stanowić ostateczną podstawę dla rozliczeń między
przedsiębiorcami telekomunikacyjnymi. Analogicznie należy podchodzić do
przypadków uchylenia decyzji Prezesa Urzędu nakładającej na przedsiębiorcę
telekomunikacyjnego obowiązek, który następnie egzekwowany był kolejny
decyzjami mającymi względem pierwotnej decyzji charakter wykonawczy. Wydając
takie decyzje wykonawcze organ nie dopuścił się rażącego naruszenia prawa,
ponieważ w dacie ich wydania decyzja podstawowa była wykonalna. Natomiast
uchylenie decyzji podstawowej oznacza, że przewidziane w niej obowiązki nie
mogły – ostatecznie – ciążyć na przedsiębiorcy telekomunikacyjnym. W
konsekwencji w przypadku niewykazania przez Prezesa Urzędu, że mimo
uchylenia decyzji podstawowej spełnione zostały przesłanki interwencji Prezesa
Urzędu przez wydanie decyzji wykonawczych, decyzje te także podlegają
uchyleniu.
Odmawiając przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania Sąd Najwyższy miał
na względzie konsekwencje uchylenia przez sąd decyzji Prezesa Urzędu
wydawanych w takich sprawach jak niniejsza. Z postanowienia Sądu Najwyższego
z 8 stycznia 2010 r., III SK 39/09 wynika, że wyrok uchylający decyzję Prezesa
Urzędu kończy określony etap postępowania sądowego, ale nie kończy
4
postępowania w rozpoznawanej sprawie na etapie postępowania
administracyjnego. Uchylenie decyzji przez sąd powszechny ma ten skutek, że
Prezes Urzędu staje przed koniecznością zakończenia postępowania
administracyjnego poprzez wydanie kolejnej decyzji, pozbawionej wad, których nie
można było konwalidować na etapie postępowania sądowego (postanowienie Sądu
Najwyższego z 10 listopada 2010 r., III SK 30/10). Przykładowo można wskazać, że
po wydaniu przez Sąd Najwyższy wyroku uchylającego decyzję Prezesa Urzędu
Ochrony Konkurencji i Konsumentów na tej podstawie, że przedsiębiorca nie mógł
nadużyć pozycji dominującej w sposób opisany w decyzji organu, organ
antymonopolowy wydał decyzję o umorzeniu postępowania z powodu jego
bezprzedmiotowości (wyrok Sądu Najwyższego z 19 lutego 2009 r., III SK 31/08
oraz decyzja Prezesa UOKiK z 30 grudnia 2010 r., RPZ-33/2010). Z kolei w wyroku
Sądu Najwyższego z 12 sierpnia 2014 r., III SK 58/13 przyjęto, że uchylenie przez
Sąd Apelacyjny w /…/ decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki nakładającej
na przedsiębiorstwo energetyczne niewłaściwie obliczoną karę, uprawnia ten organ
do zakończenia postępowania administracyjnego decyzją, w której kara zostanie
wyliczona z uwzględnieniem zapatrywań wyrażonych przez Sąd Najwyższy co do
zasad wymiaru kary pieniężnej.
Mając powyższe na względzie Sąd Najwyższy, orzekł o odmowie przyjęcia
skargi kasacyjnej do rozpoznania (art. 3989
k.p.c.), o kosztach postępowania
kasacyjnego orzekając na podstawie art. 102 k.p.c. Sąd Najwyższy nie znalazł
podstaw do uwzględnienia wniosku pełnomocnika powoda o zasądzenie kosztów
zastępstwa procesowego w wysokości odpowiadającej sześciokrotności stawki
minimalnej.