III CZ 13/15
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:13-05-2015
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt III CZ 13/15
POSTANOWIENIE
Dnia 13 marca 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Jan Górowski (przewodniczący)
SSN Józef Frąckowiak
SSN Karol Weitz (sprawozdawca)
w sprawie z wniosku K. P.
przy uczestnictwie A. P.
o podział majątku wspólnego,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 13 marca 2015 r.,
zażalenia uczestnika na postanowienie Sądu Okręgowego w K.
z dnia 11 grudnia 2014 r.,
1. odrzuca zażalenie w zakresie pkt 1 zaskarżonego
postanowienia;
2. oddala zażalenie w zakresie pkt 2 zaskarżonego
postanowienia.
2
UZASADNIENIE
Postanowieniem z dnia 11 grudnia 2014 r. Sąd Okręgowy w K. ustalił
wartość przedmiotu zaskarżenia na kwotę 122 305,64 zł i odrzucił skargę kasacyjną
uczestnika postępowania A. P. od postanowienia Sądu Okręgowego w K. z dnia 31
lipca 2014 r. w sprawie z wniosku K. P. o podział majątku wspólnego po ustaniu
wspólności majątkowej małżeńskiej, którym zmienione zostało - na skutek apelacji
uczestnika - postanowienie Sądu Rejonowego w K. z dnia 30 stycznia 2013 r.
Sąd Okręgowy przyjął, że razie wniesienia skargi kasacyjnej w sprawie
o podział majątku wspólnego wartością przedmiotu zaskarżenia nie jest wartość
całego dzielonego majątku, lecz wartość konkretnego interesu (roszczenia, żądania)
danego uczestnika, który ogranicza się w wymiarze majątkowym do wysokości jego
udziału w poddawanym podziałowi majątku. W niniejszej sprawie ustalona przez
Sąd drugiej instancji wartość majątku podlegającego podziałowi wyniosła
244 611,28 zł. Podanie tej wartości jako wartości przedmiotu zaskarżenia przez
uczestnika jest niewłaściwe, gdyż - wobec ustalenia równych udziałów byłych
małżonków w majątku wspólnym - wartość jego udziału wyniosła 122 305,64 zł.
Ta kwota wyznacza również wartość interesu majątkowego uczestnika
w zaskarżeniu postanowienia Sądu Okręgowego z dnia 31 lipca 2014 r. i stanowi
wartość przedmiotu zaskarżenia skargą kasacyjną. Skarga kasacyjna podlega
odrzuceniu, gdyż nieosiągnięta została wymagana minimalna wartość przedmiotu
zaskarżenia 150 000,00 zł (art. 5191
§ 2 k.p.c.).
Uczestnik wniósł zażalenie na postanowienie z dnia 11 grudnia 2014 r.
Zaskarżając je w całości zarzucił naruszenie art. 25 § 1, art. 233 § 1, art. 3984
§ 3
zd. 1 i art. 3986
§ 2 w zw. z art. 13 § 2 i art. 5191
§ 2 k.p.c. Wniósł o zmianę
zaskarżonego postanowienia i ustalenie wartości przedmiotu zaskarżenia na kwotę
244 611,28 zł oraz przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania względnie o jego
uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
3
Zażalenie w zakresie, w którym dotyczy ustalenia w postanowieniu z dnia
11 grudnia 2014 r. wartości przedmiotu zaskarżenia, jest niedopuszczalne (por. art.
3941
§ 1, 11
i 2 k.p.c.). Kontrola tego postanowienia w tym zakresie dokonywana
jest w ramach rozpoznawania zażalenia na odrzucenie skargi kasacyjnej (art. 380
w zw. z art. 3941
§ 3 i art. 39821
k.p.c.).
Utrwalony jest pogląd, że w sprawach o podział majątku wspólnego po
ustaniu wspólności majątkowej małżeńskiej między małżonkami wartością
przedmiotu zaskarżenia (art. 5191
§ 2 k.p.c.) jest nie wartość całego dzielonego
majątku, ale wartość interesu majątkowego, którego dotyczy zaskarżenie. Z reguły
nie może ona przekraczać wartości udziału w majątku wspólnym uczestnika
wnoszącego skargę kasacyjną (por. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia
21 stycznia 2003 r., III CZ 153/02, OSNC 2004, nr 4, poz. 60; z dnia 3 czerwca
2009 r., IV CSK 107/09, nie publ.; z dnia 6 maja 2010 r., II CZ 38/10, nie publ.).
W niniejszej sprawie uczestnik podważa w skardze kasacyjnej ustalenie
przez Sądy pierwszej i drugiej instancji równych udziałów w majątku wspólnym,
twierdząc, że jego udział powinien był zostać ustalony na 68,62%, a jego byłej
małżonki – na 31,38%. Podnosi także, że oba Sądy nie ustaliły pełnego składu
majątku wspólnego, gdyż nie uwzględniły wśród jego składników odprawy
emerytalnej wnioskodawczyni, jej nagrody jubileuszowej i kwoty uzyskanej przez
nią ze sprzedaży przysługujących jej wcześniej akcji pracowniczych. Nie podaje
wartości tych składników, lecz uważa, że jej ustalenie było obowiązkiem Sądu
drugiej instancji.
Gdy skarżący podważa wysokość udziałów w dzielonym majątku wspólnym,
wartością jego interesu majątkowego jest różnica między wartością jego udziału
w tym majątku w wysokości ustalonej w zaskarżonym orzeczeniu a jego wartością
w wysokości odpowiadającej jego żądaniu. Wysokość udziału uczestnika przyjęta
przez Sąd drugiej instancji wyniosła 50% (udziały równe), a jego wartość –
122 305,64 zł. Według uczestnika wysokość jego udziału powinna wynieść 68,62%,
co dałoby - w przybliżeniu - kwotę 167 852,26 zł. Różnica między wskazanymi
kwotami wynosi 45 546,62 zł. Ta różnica wyznacza wartość przedmiotu
zaskarżenia uczestnika, gdy kwestionuje on wysokość udziałów w majątku
4
wspólnym. Określa ona bowiem zakres pokrzywdzenia uczestnika z tego tytułu
zaskarżonym postanowieniem.
Podważanie objęcia albo też nieobjęcia określonych składników
majątkowych podziałem wymaga podania ich – choćby przybliżonej – wartości,
ponieważ w tym zakresie o wartości przedmiotu zaskarżenia decyduje wartość tych
składników (por. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 6 listopada 2002 r.,
OSNC 2004, nr 1, poz. 11; z dnia 12 lipca 2007 r., III CSK 177/07, nie publ.).
W okolicznościach niniejszej sprawy – aby osiągnięty został próg 150 000,00 zł
(art. 5191
§ 2 k.p.c.) - wartość składników, które zdaniem uczestnika nie zostały
uwzględnione w ramach podziału, przy uwzględnieniu kwoty 45 546,62 zł, o której
mowa powyżej, musiałaby wynosić około 104 455,00 zł. Brak jednak podstaw do
takiego ustalenia w materiale sprawy.
Mając to na względzie, Sąd Najwyższy, na podstawie art. 39814
w zw. z art.
3941
§ 1 i 3 i art. 13 § 2 oraz art. 5191
§ 2, orzekł jak w sentencji.
POSTANOWIENIE
Dnia 13 marca 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Jan Górowski (przewodniczący)
SSN Józef Frąckowiak
SSN Karol Weitz (sprawozdawca)
w sprawie z wniosku K. P.
przy uczestnictwie A. P.
o podział majątku wspólnego,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 13 marca 2015 r.,
zażalenia uczestnika na postanowienie Sądu Okręgowego w K.
z dnia 11 grudnia 2014 r.,
1. odrzuca zażalenie w zakresie pkt 1 zaskarżonego
postanowienia;
2. oddala zażalenie w zakresie pkt 2 zaskarżonego
postanowienia.
2
UZASADNIENIE
Postanowieniem z dnia 11 grudnia 2014 r. Sąd Okręgowy w K. ustalił
wartość przedmiotu zaskarżenia na kwotę 122 305,64 zł i odrzucił skargę kasacyjną
uczestnika postępowania A. P. od postanowienia Sądu Okręgowego w K. z dnia 31
lipca 2014 r. w sprawie z wniosku K. P. o podział majątku wspólnego po ustaniu
wspólności majątkowej małżeńskiej, którym zmienione zostało - na skutek apelacji
uczestnika - postanowienie Sądu Rejonowego w K. z dnia 30 stycznia 2013 r.
Sąd Okręgowy przyjął, że razie wniesienia skargi kasacyjnej w sprawie
o podział majątku wspólnego wartością przedmiotu zaskarżenia nie jest wartość
całego dzielonego majątku, lecz wartość konkretnego interesu (roszczenia, żądania)
danego uczestnika, który ogranicza się w wymiarze majątkowym do wysokości jego
udziału w poddawanym podziałowi majątku. W niniejszej sprawie ustalona przez
Sąd drugiej instancji wartość majątku podlegającego podziałowi wyniosła
244 611,28 zł. Podanie tej wartości jako wartości przedmiotu zaskarżenia przez
uczestnika jest niewłaściwe, gdyż - wobec ustalenia równych udziałów byłych
małżonków w majątku wspólnym - wartość jego udziału wyniosła 122 305,64 zł.
Ta kwota wyznacza również wartość interesu majątkowego uczestnika
w zaskarżeniu postanowienia Sądu Okręgowego z dnia 31 lipca 2014 r. i stanowi
wartość przedmiotu zaskarżenia skargą kasacyjną. Skarga kasacyjna podlega
odrzuceniu, gdyż nieosiągnięta została wymagana minimalna wartość przedmiotu
zaskarżenia 150 000,00 zł (art. 5191
§ 2 k.p.c.).
Uczestnik wniósł zażalenie na postanowienie z dnia 11 grudnia 2014 r.
Zaskarżając je w całości zarzucił naruszenie art. 25 § 1, art. 233 § 1, art. 3984
§ 3
zd. 1 i art. 3986
§ 2 w zw. z art. 13 § 2 i art. 5191
§ 2 k.p.c. Wniósł o zmianę
zaskarżonego postanowienia i ustalenie wartości przedmiotu zaskarżenia na kwotę
244 611,28 zł oraz przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania względnie o jego
uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
3
Zażalenie w zakresie, w którym dotyczy ustalenia w postanowieniu z dnia
11 grudnia 2014 r. wartości przedmiotu zaskarżenia, jest niedopuszczalne (por. art.
3941
§ 1, 11
i 2 k.p.c.). Kontrola tego postanowienia w tym zakresie dokonywana
jest w ramach rozpoznawania zażalenia na odrzucenie skargi kasacyjnej (art. 380
w zw. z art. 3941
§ 3 i art. 39821
k.p.c.).
Utrwalony jest pogląd, że w sprawach o podział majątku wspólnego po
ustaniu wspólności majątkowej małżeńskiej między małżonkami wartością
przedmiotu zaskarżenia (art. 5191
§ 2 k.p.c.) jest nie wartość całego dzielonego
majątku, ale wartość interesu majątkowego, którego dotyczy zaskarżenie. Z reguły
nie może ona przekraczać wartości udziału w majątku wspólnym uczestnika
wnoszącego skargę kasacyjną (por. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia
21 stycznia 2003 r., III CZ 153/02, OSNC 2004, nr 4, poz. 60; z dnia 3 czerwca
2009 r., IV CSK 107/09, nie publ.; z dnia 6 maja 2010 r., II CZ 38/10, nie publ.).
W niniejszej sprawie uczestnik podważa w skardze kasacyjnej ustalenie
przez Sądy pierwszej i drugiej instancji równych udziałów w majątku wspólnym,
twierdząc, że jego udział powinien był zostać ustalony na 68,62%, a jego byłej
małżonki – na 31,38%. Podnosi także, że oba Sądy nie ustaliły pełnego składu
majątku wspólnego, gdyż nie uwzględniły wśród jego składników odprawy
emerytalnej wnioskodawczyni, jej nagrody jubileuszowej i kwoty uzyskanej przez
nią ze sprzedaży przysługujących jej wcześniej akcji pracowniczych. Nie podaje
wartości tych składników, lecz uważa, że jej ustalenie było obowiązkiem Sądu
drugiej instancji.
Gdy skarżący podważa wysokość udziałów w dzielonym majątku wspólnym,
wartością jego interesu majątkowego jest różnica między wartością jego udziału
w tym majątku w wysokości ustalonej w zaskarżonym orzeczeniu a jego wartością
w wysokości odpowiadającej jego żądaniu. Wysokość udziału uczestnika przyjęta
przez Sąd drugiej instancji wyniosła 50% (udziały równe), a jego wartość –
122 305,64 zł. Według uczestnika wysokość jego udziału powinna wynieść 68,62%,
co dałoby - w przybliżeniu - kwotę 167 852,26 zł. Różnica między wskazanymi
kwotami wynosi 45 546,62 zł. Ta różnica wyznacza wartość przedmiotu
zaskarżenia uczestnika, gdy kwestionuje on wysokość udziałów w majątku
4
wspólnym. Określa ona bowiem zakres pokrzywdzenia uczestnika z tego tytułu
zaskarżonym postanowieniem.
Podważanie objęcia albo też nieobjęcia określonych składników
majątkowych podziałem wymaga podania ich – choćby przybliżonej – wartości,
ponieważ w tym zakresie o wartości przedmiotu zaskarżenia decyduje wartość tych
składników (por. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 6 listopada 2002 r.,
OSNC 2004, nr 1, poz. 11; z dnia 12 lipca 2007 r., III CSK 177/07, nie publ.).
W okolicznościach niniejszej sprawy – aby osiągnięty został próg 150 000,00 zł
(art. 5191
§ 2 k.p.c.) - wartość składników, które zdaniem uczestnika nie zostały
uwzględnione w ramach podziału, przy uwzględnieniu kwoty 45 546,62 zł, o której
mowa powyżej, musiałaby wynosić około 104 455,00 zł. Brak jednak podstaw do
takiego ustalenia w materiale sprawy.
Mając to na względzie, Sąd Najwyższy, na podstawie art. 39814
w zw. z art.
3941
§ 1 i 3 i art. 13 § 2 oraz art. 5191
§ 2, orzekł jak w sentencji.