III CZ 23/15
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:17-06-2015
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:II CZ 27/11 II CZ 38/10 III CZ 153/02 III CZ 88/06 III CZ 98/02 IV CZ 53/08 I CZ 152/01 III CZP 45/91 IV CZ 20/01
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt III CZ 23/15
POSTANOWIENIE
Dnia 28 maja 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Irena Gromska-Szuster (przewodniczący)
SSN Krzysztof Pietrzykowski
SSN Agnieszka Piotrowska (sprawozdawca)
w sprawie z wniosku B. K.
przy uczestnictwie M. F.
o zniesienie współwłasności,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 28 maja 2015 r.,
zażalenia wnioskodawczyni na postanowienie Sądu Okręgowego w K.
z dnia 12 lutego 2015 r.,
oddala zażalenie.
2
UZASADNIENIE
Postanowieniem z dnia 12 lutego 2015 roku, Sąd Okręgowy odrzucił, na
podstawie art. 3986
§ 2 w związku z art. 5191
§ 4 ustęp 4 k.p.c., skargę kasacyjną
wniesioną przez wnioskodawczynię B. K. od postanowienia tego Sądu z dnia 12
września 2014 r. (sygn. akt […]). W uzasadnieniu Sąd drugiej instancji wskazał, że
skarga jest niedopuszczalna z uwagi na wartość przedmiotu zaskarżenia, którą Sąd
ustalił na kwotę 106 820 złotych, stanowiącą wartość przysługującego skarżącej
udziału w ½ części w nieruchomości będącej przedmiotem postępowania o
zniesienie współwłasności.
W zażaleniu wnioskodawczyni zarzuciła naruszenie art. 3986
§ 2 k.p.c. przez
wadliwe określenie wartości przedmiotu zaskarżenia, która wynosi, według niej,
kwotę 213 640 złotych czyli wartość całej dzielonej nieruchomości oraz wniosła
o uchylenie zaskarżonego postanowienia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 5191
§ 1 k.p.c., od wydanego przez sąd drugiej instancji
postanowienia co do istoty sprawy oraz od postanowienia w przedmiocie
odrzucenia wniosku i umorzenia postępowania kończących postępowanie
w sprawie - w sprawach z zakresu prawa osobowego, rzeczowego i spadkowego -
przysługuje skarga kasacyjna do Sądu Najwyższego, chyba że przepis szczególny
stanowi inaczej. W sprawach o zniesienie współwłasności i dział spadku skarga
kasacyjna nie służy, jeżeli wartość przedmiotu zaskarżenia jest niższa, niż sto
pięćdziesiąt tysięcy złotych (art. 5191
§ 4 punkt 4 k.p.c.).
Wskazana przez skarżącego w skardze kasacyjnej, wartość przedmiotu
zaskarżenia nie jest wiążąca dla sądu drugiej instancji ani dla Sądu Najwyższego
i podlega weryfikacji na podstawie akt sprawy, z pominięciem zasad określonych
w art. 25 i 26 k.p.c. (por. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 24 maja
2001 r., IV CZ 20/01, niepubl., z dnia 21 listopada 2001 r., I CZ 152/01, niepubl.
oraz z dnia 6 listopada 2002 r., III CZ 98/02, OSNC 2004, Nr 1, poz. 11).
W tak zwanych sprawach działowych (dział spadku, podział majątku
wspólnego małżonków, zniesienie współwłasności), w razie zaskarżenia orzeczenia
co do istoty sprawy, wartość przedmiotu sporu wyznacza nie wartość całego
dzielonego majątku, ale wartość konkretnego interesu (roszczenia, żądania) lub
3
składnika majątkowego, którego dotyczy środek odwoławczy. Z reguły nie może
przekraczać wartości udziału przysługującemu uczestnikowi, chyba że podważa on
zasadę podziału, objęcie lub nie objęcie orzeczeniem poszczególnych rzeczy lub
praw albo rozliczenie nakładów, gdyż wówczas wartość przedmiotu zaskarżenia
może być wyższa niż wartość jego udziału (por. postanowienia Sądu Najwyższego
z dnia 21 stycznia 2003 r. III CZ 153/02, OSNC 2004/4/60, z dnia 15 grudnia
2006 r. III CZ 88/06, z dnia 24 lipca 2008 r. IV CZ 53/08, z dnia 6 maja
2010 r. II CZ 38/10 oraz z dnia 1 czerwca 2011 r. II CZ 27/11, niepubl.).
Podważanie samej zasady działu może polegać na twierdzeniu, że uczestnik nie
jest uprawniony do żądania zniesienia współwłasności, bo żądanie takie zostało
wyłączone przez umowę lub że nie przysługuje mu współwłasność rzeczy, której
domaga się zniesienia. Taka sytuacja nie występuje natomiast w przypadku braku
wspólnego (zgodnego) wniosku współwłaścicieli co do sposobu zniesienia
współwłasności nieruchomości (por. uzasadnienie uchwały Sądu Najwyższego
z dnia 5 czerwca 1991 r., III CZP 45/91, niepubl.). Ze stanowiska wnioskodawczyni
wynika, że nie kwestionuje ona samej zasady działu, lecz przyjęty przez Sąd
Okręgowy sposób zniesienia współwłasności nieruchomości, w pełni aprobowany
przez drugą współwłaścicielkę. W tej sytuacji, skoro wartość dzielonej
nieruchomości wynosi kwotę 213 640 złotych, a udziały uczestniczek są równe,
Sąd Okręgowy nie naruszył prawa ustalając wartość przedmiotu zaskarżenia na
106 820 złotych. W tej sytuacji skarga kasacyjna jest niedopuszczalna w świetle
przytoczonych przepisów k.p.c., stąd zażalenie wnioskodawczyni podlegało, jako
bezzasadne, oddaleniu na podstawie art. 39814
w związku z art. 3941
§ 3 i art. 13
§ 2 k.p.c.
POSTANOWIENIE
Dnia 28 maja 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Irena Gromska-Szuster (przewodniczący)
SSN Krzysztof Pietrzykowski
SSN Agnieszka Piotrowska (sprawozdawca)
w sprawie z wniosku B. K.
przy uczestnictwie M. F.
o zniesienie współwłasności,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 28 maja 2015 r.,
zażalenia wnioskodawczyni na postanowienie Sądu Okręgowego w K.
z dnia 12 lutego 2015 r.,
oddala zażalenie.
2
UZASADNIENIE
Postanowieniem z dnia 12 lutego 2015 roku, Sąd Okręgowy odrzucił, na
podstawie art. 3986
§ 2 w związku z art. 5191
§ 4 ustęp 4 k.p.c., skargę kasacyjną
wniesioną przez wnioskodawczynię B. K. od postanowienia tego Sądu z dnia 12
września 2014 r. (sygn. akt […]). W uzasadnieniu Sąd drugiej instancji wskazał, że
skarga jest niedopuszczalna z uwagi na wartość przedmiotu zaskarżenia, którą Sąd
ustalił na kwotę 106 820 złotych, stanowiącą wartość przysługującego skarżącej
udziału w ½ części w nieruchomości będącej przedmiotem postępowania o
zniesienie współwłasności.
W zażaleniu wnioskodawczyni zarzuciła naruszenie art. 3986
§ 2 k.p.c. przez
wadliwe określenie wartości przedmiotu zaskarżenia, która wynosi, według niej,
kwotę 213 640 złotych czyli wartość całej dzielonej nieruchomości oraz wniosła
o uchylenie zaskarżonego postanowienia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 5191
§ 1 k.p.c., od wydanego przez sąd drugiej instancji
postanowienia co do istoty sprawy oraz od postanowienia w przedmiocie
odrzucenia wniosku i umorzenia postępowania kończących postępowanie
w sprawie - w sprawach z zakresu prawa osobowego, rzeczowego i spadkowego -
przysługuje skarga kasacyjna do Sądu Najwyższego, chyba że przepis szczególny
stanowi inaczej. W sprawach o zniesienie współwłasności i dział spadku skarga
kasacyjna nie służy, jeżeli wartość przedmiotu zaskarżenia jest niższa, niż sto
pięćdziesiąt tysięcy złotych (art. 5191
§ 4 punkt 4 k.p.c.).
Wskazana przez skarżącego w skardze kasacyjnej, wartość przedmiotu
zaskarżenia nie jest wiążąca dla sądu drugiej instancji ani dla Sądu Najwyższego
i podlega weryfikacji na podstawie akt sprawy, z pominięciem zasad określonych
w art. 25 i 26 k.p.c. (por. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 24 maja
2001 r., IV CZ 20/01, niepubl., z dnia 21 listopada 2001 r., I CZ 152/01, niepubl.
oraz z dnia 6 listopada 2002 r., III CZ 98/02, OSNC 2004, Nr 1, poz. 11).
W tak zwanych sprawach działowych (dział spadku, podział majątku
wspólnego małżonków, zniesienie współwłasności), w razie zaskarżenia orzeczenia
co do istoty sprawy, wartość przedmiotu sporu wyznacza nie wartość całego
dzielonego majątku, ale wartość konkretnego interesu (roszczenia, żądania) lub
3
składnika majątkowego, którego dotyczy środek odwoławczy. Z reguły nie może
przekraczać wartości udziału przysługującemu uczestnikowi, chyba że podważa on
zasadę podziału, objęcie lub nie objęcie orzeczeniem poszczególnych rzeczy lub
praw albo rozliczenie nakładów, gdyż wówczas wartość przedmiotu zaskarżenia
może być wyższa niż wartość jego udziału (por. postanowienia Sądu Najwyższego
z dnia 21 stycznia 2003 r. III CZ 153/02, OSNC 2004/4/60, z dnia 15 grudnia
2006 r. III CZ 88/06, z dnia 24 lipca 2008 r. IV CZ 53/08, z dnia 6 maja
2010 r. II CZ 38/10 oraz z dnia 1 czerwca 2011 r. II CZ 27/11, niepubl.).
Podważanie samej zasady działu może polegać na twierdzeniu, że uczestnik nie
jest uprawniony do żądania zniesienia współwłasności, bo żądanie takie zostało
wyłączone przez umowę lub że nie przysługuje mu współwłasność rzeczy, której
domaga się zniesienia. Taka sytuacja nie występuje natomiast w przypadku braku
wspólnego (zgodnego) wniosku współwłaścicieli co do sposobu zniesienia
współwłasności nieruchomości (por. uzasadnienie uchwały Sądu Najwyższego
z dnia 5 czerwca 1991 r., III CZP 45/91, niepubl.). Ze stanowiska wnioskodawczyni
wynika, że nie kwestionuje ona samej zasady działu, lecz przyjęty przez Sąd
Okręgowy sposób zniesienia współwłasności nieruchomości, w pełni aprobowany
przez drugą współwłaścicielkę. W tej sytuacji, skoro wartość dzielonej
nieruchomości wynosi kwotę 213 640 złotych, a udziały uczestniczek są równe,
Sąd Okręgowy nie naruszył prawa ustalając wartość przedmiotu zaskarżenia na
106 820 złotych. W tej sytuacji skarga kasacyjna jest niedopuszczalna w świetle
przytoczonych przepisów k.p.c., stąd zażalenie wnioskodawczyni podlegało, jako
bezzasadne, oddaleniu na podstawie art. 39814
w związku z art. 3941
§ 3 i art. 13
§ 2 k.p.c.