Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Jelenia Góra, dnia 08-04-2014 r.

Sąd Rejonowy w Jeleniej Górze I Wydział Cywilny w następującym składzie:

Przewodniczący:SSR Paweł Siwek

Protokolant:Paulina Kocoń

po rozpoznaniu w dniu 25-03-2014r. w Jeleniej Górze

sprawy z powództwa J. P., S. P. i M. P. wspólników spółki cywilnej (...) s.c. w J.

przeciwko (...) S.A. w Ł.

o zapłatę

I.  Zasądza od strony pozwanej (...) S.A. w Ł. solidarnie na rzecz powodów J. P., S. P. i M. P. wspólników spółki cywilnej (...) s.c. w J. kwotę 14.710, 80 zł ( czternaście tysięcy siedemset dziesięć złotych osiemdziesiąt groszy ) z ustawowymi odsetkami od dnia 18.01.2013r. do dnia zapłaty.

II.  Zasądza od strony pozwanej solidarnie na rzecz powodów kwotę 3.153 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 2.400 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt I C 1078/13

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 17 maja 2013 r. J. P., S. P. i M. P. wspólnicy spółki cywilnej (...) s.c. w J. domagali się zasądzenia od (...) S.A. w Ł. kwoty 14.710,80 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 18 stycznia 2013 r. do dnia zapłaty.

W uzasadnieniu pozwu powodowie wskazali, iż w wyniku kolizji, która miała miejsce w dniu (...), uszkodzeniu uległ należący do M. i T. Ł. pojazd marki C. (...), numer rejestracyjny (...). Odpowiedzialność odszkodowawczą za skutki tego zdarzenia ponosi strona pozwana, u której ubezpieczony był w zakresie OC pojazd sprawcy szkody.

Powstałą szkodę poszkodowani zgłosili stronie pozwanej. Właściciele uszkodzonego pojazdu poinformowali jednocześnie stronę pozwaną, iż w związku z uszkodzeniem samochodu zmuszeni byli do wypożyczenia na czas naprawy pojazdu zastępczego, celem uzyskania niezbędnego środka lokomocji. Po przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego strona pozwana uznała, że naprawa pojazdu należącego do poszkodowanych jest ekonomicznie nieuzasadniona. W związku z powyższym rozliczyła szkodę w ich pojeździe jako tzw. „szkodę całkowitą”. Do czasu poinformowania poszkodowanych o sposobie zakwalifikowania szkody, korzystali oni z pojazdu zastępczego.

Strona powodowa w dniu 03 marca 2013 r. wystawiła fakturę VAT nr (...) – dokumentującą koszty poniesione przez poszkodowanego na najem pojazdu zastępczego w wysokości 14.710,80 zł. W/w faktura została przesłana następnie stronie pozwanej.

Po rozpatrzeniu roszczeń zgłoszonych przez właścicieli pojazdu strona pozwana odmówiła refundacji kosztów poniesionych przez poszkodowanych na najem pojazdu zastępczego.

Tymczasem nie sposób uznać, że poszkodowany w przedmiotowej sprawie nie może żądać pokrycia kosztów najmu pojazdu zastępczego za okres 92 dni korzystania. Powszechnie przyjmuje się bowiem, że poszkodowany może żądać pokrycia tych kosztów za okres, w którym nie było możliwe korzystanie z pojazdu, który uległ uszkodzeniu.

W przypadku poszkodowanego zdarzenie powodujące szkodę zaistniało w dniu (...) i tego też dnia szkoda została zgłoszona stronie pozwanej. Następnie w dniu 03 października 2012 r. strona pozwana dokonała oględzin przedmiotowego pojazdu. W dniu 11 października 2012 r. ubezpieczyciel poinformował poszkodowanego, że brak jest podstaw do przyjęcia odpowiedzialności przez stronę pozwaną, zaś ewentualna wypłata odszkodowania nastąpi po zakończeniu trwającego w sprawie dochodzenia prowadzonego przez Policję. Poszkodowany wielokrotnie informował stronę pozwaną o konieczności najmu pojazdu zastępczego i starał się uzyskać informację w zakresie podjętych przez ubezpieczyciela czynności zmierzających do likwidacji szkody w należącym do niego pojeździe. W odpowiedzi strona pozwana informowała poszkodowanego, że oczekuje na wiadomość o zakończeniu dochodzenia przez Policję. Poszkodowany uznał, że osobiście zwróci się do organów ścigania, zajmujących się sprawą zdarzenia drogowego, w którym uczestniczył. Z poczynionych przez niego ustaleń wynika, iż w notatce służbowej ustalono sprawcę i że był on pod wpływem alkoholu, zaś notatka została przekazana stronie pozwanej. Nadto poszkodowany dowiedział się, iż wniosek o ukaranie sprawcy został złożony do Sądu w dniu 14 listopada 2012 r. Poszkodowany w dniu 07 grudnia 2012 r. otrzymał również notatkę informacyjną o miejscu zdarzenia. Uzyskane informacje przekazał niezwłocznie stronie pozwanej, która następnie 17 grudnia 2012 r. uznała, ze może wypłacić odszkodowanie, przy czym poinformował poszkodowanego, że brak jest podstaw do refundacji kosztów najmu pojazdu zastępczego.

Jak wskazali powodowie, to właśnie sposób działania ubezpieczyciela doprowadził do wydłużenia okresu korzystania z pojazdu zastępczego, biorąc chociażby pod uwagę okres 34 dni jaki upłynął między zakończeniem dochodzenia i skierowaniem wniosku o ukaranie do Sądu, a datą przyjęcia odpowiedzialności za skutki przedmiotowego zdarzenia.

Poszkodowani na mocy umowy cesji przenieśli na stronę powodową wierzytelność pieniężną przysługującą im wobec dłużnika (...) S.A. w Ł..

W odpowiedzi na pozew (...) S.A. w Ł. wniosło o oddalenie powództwa.

W uzasadnieniu swojego stanowiska strona pozwana stwierdziła, iż nie może się zgodzić z twierdzeniem wedle którego ciąży na niej obowiązek zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego. Koszty najmu pojazdu zastępczego zaliczane są do kosztów związanych z naprawieniem szkody jedynie w przypadku, gdy poszkodowany wykaże, że są one konieczne do prowadzenia działalności gospodarczej lub wykonywania obowiązków rodzinnych. W tej sprawie przesłanki takie nie zachodzą. Powód przedstawił jedynie rachunek zawierający koszt najmu pojazdu zastępczego w kwocie 14.710,80 zł. Koszty najmu pojazdu zastępczego są znaczne – aż 130 zł dziennie.

W niniejszej sprawie powodowie nie wykazali, że korzystanie z pojazdu zastępczego było konieczne i uzasadnione. Brak bowiem podstaw do przyjęcia, że poszkodowani nie mogli korzystać z innej formy komunikacji, a także, że byli w związku z tym zmuszeni do korzystania z pojazdu zastępczego. Nie wykazano również, że korzystanie z pojazdu zastępczego było korzystne z punktu widzenia sytuacji majątkowej poszkodowanych.

Z ostrożności procesowej strona pozwana zakwestionowała również długość okresu najmu pojazdu zastępczego. Zwrot kosztów wynajmu pojazdu zastępczego dotyczy bowiem jedynie kosztów poniesionych w okresie potrzebnym na naprawę samochodu uszkodzonego w wypadku lub w przypadku szkody całkowitej – czasu potrzebnego na zakup nowego pojazdu.

Poszkodowani przyczynili się do zwiększenia powstałej szkody, gdyż okres najmu pojazdu zastępczego trwał aż trzy miesiące. Nakłady poniesione na najem pojazdu zastępczego są tak znaczne, że z punktu wiedzenia sytuacji majątkowej poszkodowanych były nieuzasadnione. Środki te można było bowiem przeznaczyć na zakup nowego pojazdu.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu (...) doszło do kolizji drogowej, w wyniku której uszkodzony został pojazd marki C. (...), o numerze rejestracyjnym (...), stanowiący przedmiot współwłasności M. Ł. i T. Ł..

Sprawca zdarzenia - R. H. posiadał ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej w (...) S.A. w Ł..

(Dowód: - okoliczność bezsporna)

W dniu 28 września 2012 r. przedstawiciel (...) S.A. w Ł. dokonał oględzin pojazdu.

(Dowód: - protokół szkody w pojeździe z dnia 28.09.2012 r. k. 10 - 11)

Umową z dnia 28 września 2012 r. T. Ł. i M. Ł. dokonali na rzecz J. P., S. P. i M. P. wspólników spółki cywilnej (...) s.c. w J. cesji wierzytelności wobec (...) S.A. w Ł. z tytułu zdarzenia z dnia 28 września 2012 r.

(Dowód: - umowa przelewu wierzytelności z dnia 28.09.2012 r. k. 31)

W dniu 11 października 2012 r. (...) S.A. w Ł. poinformowało T. Ł., że odmawia zaspokojenia jego roszczeń odszkodowawczych.

Przy czym z chwilą uzyskania niezbędnych informacji pozwalających na przyjęcie odpowiedzialności, tj. uzyskania notatki służbowej z Policji, wskazującej winnego zdarzenia, ponownie rozpatrzy sprawę.

(Dowód: - pismo z dnia 11.10.2012 r. k. 21 - 22)

Wiadomością e-mail z dnia 14 listopada 2012 r. T. Ł. skierował do (...) S.A. w Ł. zapytanie na jakim etapie jest jego sprawa.

Równocześnie zaznaczył, że użytkuje pojazd zastępczy.

W odpowiedzi (...) S.A. w Ł. poinformowało, że do dnia dzisiejszego nie otrzymało informacji z Policji o zakończeniu prowadzonego dochodzenia.

Wiadomością e-mail z dnia 30 listopada 2012 r. T. Ł. ponownie skierował do (...) S.A. w Ł. zapytanie na jakim etapie jest jego sprawa, informując o użytkowaniu pojazdu zastępczego.

Wiadomością e-mail z dnia 12 grudnia 2012 r. T. Ł. po raz kolejny skierował do (...) S.A. w Ł. zapytanie na jakim etapie jest jego sprawa.

Wskazał również, że z informacji od Policji wynika, że w notatce służbowej ustalono sprawcę i że był on pod wpływem alkoholu. Kopia notatki została przekazana ubezpieczycielowi. Wniosek o ukaranie sprawcy został złożony w dniu 14 listopada 2012 r. do Sądu w Jeleniej Górze.

Wiadomością e-mail z dnia 17 grudnia 2012 r. T. Ł. został poinformowany, że zostanie mu wypłacone odszkodowanie.

(Dowód: - wiadomości e-mail k. 20, 23 – 26)

W dniu 18 grudnia 2012 r. (...) S.A. w Ł. dokonało wyliczenia szkody w pojeździe M. Ł. i T. Ł..

Natomiast decyzja o wypłacie odszkodowania została wydana w dniu 24 grudnia 2012 r., zaś sama wypłata odszkodowania nastąpiła w dniu 28 grudnia 2012 r.

(Dowód: - wyliczenie szkody k. 14 – 18

- decyzja o wypłacie odszkodowania z dnia 24.12.2012 r., w aktach szkody

- zeznania świadka T. Ł. k. 91 – 92)

W okresie od dnia 28 września 2012 r. do dnia 28 grudnia 2012 r. T. Ł. wynajmował od J. P., S. P. i M. P. wspólników spółki cywilnej (...) s.c. w J. pojazd zastępczy marki P. (...) za stawkę 130 zł netto.

Samochód zastępczy był niższej klasy niż samochód uszkodzony.

(Dowód: - umowa najmu samochodu z dnia 28.09.2012 r. k. 13

- zeznania świadka T. Ł. k. 91 - 92

- zeznania powoda M. P. k. 114v)

Średnia stawka za wynajęcie pojazdu zastępczego na terenie J. i okolic wynosi 143 zł netto.

(Dowód: - dokument z dnia 16.11.2012 r. k. 56 – 63)

Za wynajem pojazdu zastępczego T. Ł. zapłacił J. P., S. P. i M. P. wspólnikom spółki cywilnej (...) s.c. w J. kwotę 14.710,80 zł.

(Dowód: - faktura z dnia 03.01.2013 r. k. 19

- zeznania świadka T. Ł. k. 91 – 92

- zeznania powoda M. P. k. 114v)

Pismem z dnia 18 stycznia 2013 r. (...) S.A. w Ł. poinformowało T. Ł., że jego żądanie zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego zostanie rozpatrzone po jego odpowiednim udokumentowaniu.

W dniu 20 lutego 2013 r. (...) S.A. w Ł. odmówiło zwrotu kosztów wynajmu pojazdu zastępczego.

(Dowód: - pismo z dnia 18.01.2013 r. k. 27 – 28

- pismo z dnia 20.02.2013 r. k. 29 – 30)

T. Ł. wykorzystywał samochód zastępczy aby zawozić żonę do pracy w K., aby zawozić dzieci do szkoły, jak również wykorzystywał go w pracy zawodowej.

(Dowód: - zeznania świadka T. Ł. k. 91 – 92)

Sąd zważył co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 805 § 1 k.c. przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę.

Na mocy art. 822 § 1 i 4 k.c. przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony. Uprawniony do odszkodowania w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczenia bezpośrednio od ubezpieczyciela.

Stosownie zaś do treści art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r., o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (tekst. jedn.: Dz. U z 2013 r., poz. 392 z późn. zm.) zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie lub świadczenie z tytułu ubezpieczenia obowiązkowego na podstawie uznania roszczenia uprawnionego z umowy ubezpieczenia w wyniku ustaleń, zawartej z nim ugody, prawomocnego orzeczenia sądu lub w sposób określony w przepisach ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta.

Zgodnie z wyżej cytowanym art. 822 § 1 k.c. oraz art. 34 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, odpowiedzialność zakładu ubezpieczeń z tytułu ubezpieczenia OC ma charakter wtórny wobec odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem, nie może ona wykraczać poza granice odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub osoby kierującej pojazdem, a ponadto zakres obowiązku odszkodowawczego zakładu ubezpieczeń jest ograniczony do wysokości sumy gwarancyjnej.

Na mocy art. 363 § 1 k.c. naprawienie szkody powinno nastąpić według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. Ze względu jednakże na regulację art. 805 § 2 pkt. 1 k.c. odpowiedzialność zakładu ubezpieczeń ogranicza się do wypłaty odszkodowania w pieniądzu.

W zakresie kosztów najmu pojazdu zastępczego to w orzecznictwie wskazuje się, iż odpowiedzialność ubezpieczyciela z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za uszkodzenie albo zniszczenie pojazdu mechanicznego niesłużącego do prowadzenia działalności gospodarczej obejmuje celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki na najem pojazdu zastępczego (uchwała składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 17 listopada 2011 r., III CZP 5/11, Lex nr 1011468).

Przechodząc do okoliczności faktycznych, to bezspornym w sprawie było, że w dniu 28 września 2012 r. doszło do kolizji drogowej, w wyniku której uszkodzony został pojazd marki C. (...), o numerze rejestracyjnym (...), stanowiący przedmiot współwłasności M. Ł. i T. Ł..

Nie było również sporne, że sprawca zdarzenia posiadał ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej w (...) S.A. w Ł. i w związku z tym strona pozwana winna była dokonać likwidacji szkody.

Strona pozwana natomiast kwestionowała swój obowiązek zwrotu poszkodowanym kosztów wynajmu pojazdu zastępczego (a w konsekwencji, że wierzytelność z tego tytułu na drodze umowy cesji wierzytelności z dnia 28 września 2012 r. przeszła na powodów).

W związku z tym należało wskazać, że T. Ł. na rozprawie w dniu 05 grudnia 2013 r. zeznał, że pojazd zastępczy wykorzystywał aby zawozić żonę do pracy w K. (oboje mieszkają w J.), do zawożenia dzieci do szkoły, jak również wykorzystywał go w pracy zawodowej – świadek jest inspektorem (...) i przeprowadza kontrole na terenie całego województwa.

Strona pozwana nie wnioskowała o przeprowadzenie jakiegokolwiek dowodu przeczącemu zeznaniom świadka.

I dlatego, biorąc pod uwagę, że argumentacja świadka była logiczna, należało jego zeznania uznać za wiarygodne. A w konsekwencji, że faktycznie wynajem pojazdu zastępczego był celowy i uzasadniony.

Co do stawki za wynajem pojazdu zastępczego, to strona pozwana nie przedstawiła jakiegokolwiek dowodu, że stawka za jaką został wynajęty pojazd była zawyżona.

Tymczasem powodowie poza umową wynajmu pojazdu z dnia 28 września 2012 r. oraz wystawioną fakturą, przedłożyli dokument z dnia 16 listopada 2012 r. (opinia sporządzona na potrzeby postępowania w sprawie I C 1163/12) z którego wynikało, że stawka 130 zł netto za dobę nie jest zawyżona.

W tym miejscu należało zauważyć, że strona pozwana wnioskowała o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego sądowego na okoliczność ustalenia średnich stawek dziennych za wynajem pojazdu zastępczego, stosowanych na terenie J..

Jednakże mimo wezwania na rozprawie w dniu 05 grudnia 2013 r. pełnomocnika strony pozwanej do uiszczenia zaliczki na poczet wynagrodzenia biegłego (na rozprawie był obecny substytut pełnomocnika) zaliczka nie została uiszczona.

Na mocy art. 130 ⁴ § 5 k.p.c. w razie nieuiszczenia zaliczki, sąd pominie czynność połączoną z wydatkami.

I dlatego też postanowieniem wydanym na rozprawie w dniu 25 marca 2014 r. Sąd oddalił wniosek o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego.

Na marginesie rozważań wysokości stawki za wynajem pojazdu zastępczego trzeba było zwrócić uwagę, że poszkodowany wynajął samochód o niższej klasie niż uszkodzony, a zatem należało stwierdzić że w tym zakresie zachowanie poszkodowanego zmierzało do minimalizowania ostatecznej wysokości szkody.

Przechodząc już zatem do kwestii samej długości najmu pojazdu zastępczego, to trzeba było wskazać, że najem ten trwał od dnia zdarzenia (28 września 2012 r.) do dnia wypłaty przez stronę pozwaną odszkodowania (28 grudnia 2012 r.).

Strona pozwana zarzucała, że okres ten był zbyt długi i środki przeznaczone na wynajem pojazdu zastępczego można było przeznaczyć na zakup nowego pojazdu.

Jednakże w ocenie Sądu Rejonowego, to stronie pozwanej należało przypisać winę w tak długim okresie wynajmu pojazdu zastępczego przez poszkodowanego.

Przepis art. 817 § 1 k.c. jak i art. 14 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, wprost zakreślają termin 30 dni na spełnienie świadczenia przez ubezpieczyciela.

Jak się wskazuje w orzecznictwie ubezpieczyciel jest obowiązany do samodzielnego i aktywnego wyjaśnienia okoliczności wypadku, przesłanek swojej odpowiedzialności i wysokości powstałej szkody. Nie może oczekiwać na prawomocne rozstrzygnięcie sądu (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 29 stycznia 2013 r., I ACa 1334/12, Lex nr 1344078; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 grudnia 2011 r., V CSK 38/11, Lex nr 1129170; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 stycznia 2000 r., III CKN 1105/98, OSNC 2000/7-8/134).

Tymczasem jak wynikało z korespondencji mailowej pomiędzy poszkodowanym a ubezpieczycielem, w dniu 11 października 2012 r. zaprzestał on prowadzenia postępowania likwidacyjnego do czasu otrzymania informacji z Policji.

Przy czym, na co zwrócił uwagę tutejszy Sąd, w aktach sprawy brak jest jakiegokolwiek dowodu aby strona pozwana monitorowała postępy Policji w sprawie.

Ostatecznie dopiero kolejna wiadomość e-mail T. Ł. z dnia 12 grudnia 2012 r. w której wskazał, że wniosek o ukaranie sprawcy został złożony w dniu 14 listopada 2012 r. do Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze skłoniło ubezpieczyciela do podjęcia decyzji w przedmiocie odszkodowania. Przy czym samo odszkodowanie zostało wypłacone dopiero w dniu 28 grudnia 2012 r.

Tym samym, zdaniem tutejszego Sądu, to nie poszkodowany przyczynił się do zwiększenia szkody poprzez konieczność zapłaty wynagrodzenia za wynajem pojazdu zastępczego przez okres 3 miesięcy, ale sam ubezpieczyciel.

I wprawdzie co do zasady miała rację strona pozwana, że ostateczna kwota wynajmu pojazdu zastępczego jest znaczna. Jednakże należało równocześnie zwrócić uwagę, że poszkodowany wynajmując samochód zastępczy nie mógł przewidzieć jak długo będzie trwało postępowanie likwidacyjne i dopiero w jego trakcie (na skutek zaniechań ubezpieczyciela) okazało się że będzie to tak znaczny okres.

W konsekwencji Sąd Rejonowy uznał cały okres wynajmu pojazdu zastępczego za zasadny. A tym samym, że poszkodowanym przysługiwało w stosunku do strony pozwanej roszczenie o zwrot kosztów tego wynajmu, które to roszczenie zostało przelane na rzecz powodów.

I dlatego należało zasądzić od (...) S.A. w Ł. na rzecz powodów J. P., S. P. i M. P. wspólników spółki cywilnej (...) s.c. w J. kwotę 14.710,80 zł.

W kwestii odsetek Sąd orzekł stosownie do treści art. 481 § 1 i 2 k.c., który stanowi, że jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności za które dłużnik nie ponosi odpowiedzialności. Jeżeli stopa odsetek nie była z góry oznaczona należą się odsetki ustawowe.

Zgodnie z żądaniem zostały one zasądzone po dniu płatności faktury wystawionej za wynajem pojazdu zastępczego.

O kosztach postępowania Sąd Rejonowy orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Do niezbędnych kosztów procesu strony reprezentowanej przez adwokata lub radcę prawnego zalicza się wynagrodzenie, jednak nie wyższe niż stawki opłat określone w odrębnych przepisach i wydatki jednego adwokata lub radcy prawnego, koszty sądowe oraz koszty nakazanego przez sąd osobistego stawiennictwa strony.

W niniejszej sprawie na koszty te w przypadku powodów złożyła się opłata sądowa 736 zł, opłata skarbowa 17 zł oraz koszty zastępstwa procesowego 2.400 zł (§ 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1348 z późń. zm.)).