Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 sierpnia 2015 r.

Sąd Okręgowy w Bielsku-Białej II Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 26 sierpnia 2015 r. w Bielsku-Białej

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa(...)

(...) z siedzibą w G.

przeciwko A. B., B. B., K. M.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanych

od wyroku Sądu Rejonowego w Żywcu

z dnia 20 lutego 2015 r. sygn. akt I C 81/14 – upr.

uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę Sądowi Rejonowemu w Żywcu do ponownego rozpoznania z wyłączeniem przepisów o postępowaniu uproszczonym, pozostawiające temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania apelacyjnego.

Sędzia

Sygn. akt II Ca 393/15

UZASADNIENIE

Strona powodowa - (...)z siedzibą w G., domagała się zasądzenia od pozwanych K. M., A. B. i B. B. solidarnie, kwoty 4.099,25 zł z umownymi odsetkami, w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP, od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz orzeczenie, iż zobowiązanie niniejsze jest solidarne ze zobowiązaniem dłużników solidarnych Z. B. (1) i Z. B. (2), wynikającym z tytułu egzekucyjnego wydanego przez Sąd Rejonowy w Żywcu, Wydział I Cywilny z dnia 7.12.2011r., sygn. akt I C-upr 111/11. Powód wniósł także o zasądzenie od pozwanych kosztów postępowania.

Powód podał, iż udzielił pożyczki w kwocie 11.000 zł na rzecz R. B., a C. B. poręczył terminową jej spłatę. Pożyczkobiorczyni nie uregulowała rat pożyczki, w ustalonych przez strony umowy terminach. Poręczyciel, informowany o stanie spłaty pożyczki, nie uregulował powstałych zaległości.

W dniu 4.12.2010r. poręczyciel zmarł, a prawomocnym postanowieniem sygn. akt I Ns 890/11, Sąd Rejonowy w Żywcu, stwierdził, że spadek po nim nabyli K. M., A. B. i B. B., czyli pozwani.

Pozwani, jako spadkobiercy C. B. stali się dłużnikami solidarny-mi powoda, w zakresie niezapłaconej pożyczki, gdyż nie został przeprowadzony dział spadku po poręczycielu. Pozwani wezwani do uiszczenia należności, nie uczynili tego.

Nakazem zapłaty z dnia 4 grudnia 2013r., wydanym w postępowaniu upominawczym, sygn. akt I Nc 926/13, Sąd Rejonowy w Żywcu uwzględnił powództwo w całości.

Nakaz ten został zaskarżony przez pozwanych w drodze sprzeciwu, w którym pozwani wnieśli o uchylenie nakazu zapłaty w całości i oddalenie powództwa w całości oraz o obciążenie powoda kosztami procesu.

W sprzeciwie pozwani zaprzeczyli, aby na dzień wniesienia pozwu, istniało jakiekolwiek ich zobowiązanie względem powoda, wynikające z umowy pożyczki. Podnieśli, że poręczycielami pożyczki byli C. i Z. małż. B. oraz Z. B. (1) - mąż pożyczkobiorcy. Sąd Rejonowy w Żywcu, wyrokiem z dnia 7 grudnia 2011r. sygn. akt I C 111/11 ustalił solidarną odpowiedzialność poręczycieli Z. i Z. B. (1) na kwotę 8.040,11 zł wraz z odsetkami i rozłożył należność na raty, ustalając tym wyrokiem pułap odpowiedzialności poręczycieli za zobowiązanie oraz zasady uregulowania należności.

Niezależnie od tego, Sąd Rejonowy w Żywcu, wyrokiem z dnia 29 maja 2012r. sygn. akt I C 300/11, zasądził od dłużnika głównego na rzecz powoda, kwotę 8.391,20 zł, z solidarną odpowiedzialnością w zakresie 8.040,11 zł z poręczycielami Z. i Z. B. (2), wraz z odsetkami i rozłożył należność na raty. Dłużnik główny, R. B. zapłaciła wszystkie należności w terminie. Przed upływem płatności ostatniej raty, zwróciła się ona do powódki z prośbą o wyliczenie należności odsetkowej. Powódka, pismem z dnia 9 kwietnia 2013r., wskazała, że do całkowitego uregulowania zobowiązania zasądzonego wyrokiem Sądu Rejonowego w Żywcu z dnia 29.05.2012r. sygn. I C 300/11 pozostała kwota 500 zł z tytułu ostatniej raty oraz kwota 391,28 zł tzw. reszty należności. Należności te dłużnik główny zapłaciła w terminie, więc opisane wyżej zobowiązanie wygasło.

W piśmie procesowym z dnia 14.02.2014r. powód podtrzymał dotychczasowe stanowisko. Przyznał, że Z. B. (1) spłacił swoje zadłużenie, zgodnie z wyrokiem sygn. akt I C 300/11, w tym w części stanowiącej zobowiązanie solidarne z pozwanymi, jednak wyrok ten nie uwzględnił całego roszczenia powoda. Podniósł, że w związku z niespłaceniem pożyczki, uzyskał tytuł wykonawczy przeciwko pożyczkobiorczyni w sprawie I C 300/11, w postaci wyroku zasądzającego kwotę 8.391,28 zł wraz z odsetkami umownymi oraz przeciwko dwóm poręczycielom Z. B. (1) i Z. B. (2) w sprawie I C 111/11, w postaci wyroku zasądzającego kwotę 8.040.11 zł wraz z odsetkami umownymi, ustalając odpowiedzialność solidarną pożyczkobiorczyni z ww. poręczycielami do kwoty 8.040,11 zł. Płatność zasądzonej kwoty zasądzonej w tej ostatniej sprawie została rozłożona na raty. Pozostała do spłaty należność z tytułu wyroku w sprawie I C 111/11 wyniosła 1.134,82 zł, a po uwzględnieniu wpłat dokonanych przez Z. B. (1) zaległy kapitał pozostały do spłaty wynosi 1.266,71 zł wraz z odsetkami w kwocie 2.832,54 zł.

Powód przyznał, iż w piśmie z dnia 9.04.2013r., wskazał dłużniczce R. B. kwotę 891,28 zł, jako zadłużenie z tytułu należności głównej, zasądzonej wyrokiem w sprawie I C 300/11, jednak do zapłaty pozostała ostatnia rata, obejmująca odsetki, a więc wpłata wskazanej kwoty nie uregulowała całego, należnego powodowi zadłużenia, o czym powód poinformował pozwanych pismem z dnia 3.07.2013r.

Pozwani również podtrzymał dotychczasowe stanowisko. Z ostrożności wnieśli o rozratowanie należności od pozwanych na 19 rat miesięcznych po 205 zł płatnych do 15-tego dnia każdego miesiąca i 20 ratę w wysokości 204,25 zł oraz należnych odsetek wynikających z wyroku wyliczonych przez powoda i doręczonych pełnomo-cnikowi pozwanych listem poleconym co najmniej w terminie 30 dni, przed upływem płatności ostatniej raty pod rygorem uznania zrzeczenia się odsetek. Wnieśli też o odstąpienie od obciążenia pozwanych kosztami procesu. W uzasadnieniu podnieśli, iż pozwani dysponowali stosownymi orzeczeniami Sądu Rejonowego w Żywcu, wskazującymi na ustalenie zobowiązania poręczycieli na kwotę 8.040,11 zł wraz z odsetkami /I C 111/11/, wyrokiem ustalającym zobowiązanie dłużnika głównego na kwotę 8.391,28 zł /I C 300/11/, pokwitowaniem wpłat wszystkich należności przez dłużnika głównego, pismem powoda z dnia 9.04.2013r. wskazującym na wysokość zobowiązania. Nakaz zapłaty na kwotę 4.099,25 zł wydany w sprawie I Nc 926/13, zgodnie z żądaniem pozwu, stanowił zobowiązanie solidarne z poręczycielami Z. B. (1) i Z. B. (2) określone w wyroku wydanym w sprawie sygn. I C 111/11. Zapłata przez dłużnika głównego kwoty 8.391 zł, zwalniająca z odpowiedzialności poręczycieli, odpowiadających solidarnie do kwoty 8.040,11 zł, rodziła u pozwanych uzasadnione przekonanie o braku istnienia obowiązku zapłaty żądanej od nich kwoty 4.099,25 zł. Ponadto powód wystąpił przeciwko pozwanym z pozwem w sprawie niespełna 2 miesiące przed przedawnieniem zobowiązania, co czyni uzasadnionym zarzut generowania odsetek karnych i innych opłat zastrzeżo-nych w regulaminie, do którego spadkobiercy poręczyciela nie mieli dostępu.

Zaskarżonym wyrokiem sygn. I C 81/14 upr. z dnia 20 lutego 2015r. Sąd Rejonowy w Żywcu orzekł, że :

I. zasądza od pozwanych A. B., B. B., K. M. solidarnie na rzecz powoda (...) z siedzibą w G. kwotę 4.100 zł z umownymi odsetkami w wysokości czterokrotności kredytu lombardowego NBP od dnia 7.08.2013r. do dnia uprawomocnienia się niniejszego wyroku, przy czym powyższe zobowiązanie jest solidarne ze zobowiązaniem dłużników solidarnych Z. B. (1) i Z. B. (2), wynikającym z wyroku Sądu Rejonowego w Żywcu z dnia 7.12.2011r. sygn. I C 111/11, zaś opisana wyżej kwota 4.100 zł, płatna będzie w dwudziestu ratach miesięcznych, z czego 19 rat będzie miało wysokość po 205 zł każda a ostatnia dwudziesta rata obejmowała będzie kwotę 204,25 zł oraz kwotę stanowiącą sumę należnych odsetek, wynikających z niniejszego wyroku, obliczoną przez powoda i podaną przez niego do wiadomości pełnomocnika pozwanych, w terminie, najpóźniej, trzydziestu dni przed upływem terminu płatności ostatniej z wymienionej wyżej rat, pod rygorem uznania zrzeczenia się tychże odsetek, przy czym pierwsza z wymienionych wyżej rat płatna będzie do dnia 15 marca 2015r. a kolejne raty do piętnastego dnia każdego kolejno następującego po sobie miesiąca, z ustawowymi odsetkami w przypadku zwłoki płatności którejkolwiek z rat,

II. odstępuje od obciążenia pozwanych na rzecz powoda kosztami postępowania.

Sąd ten ustalił następujący stan faktyczny sprawy.

Bezspornym jest fakt zawarcia umowy pożyczki, będącej źródłem roszczenia powoda, fakt jej poręczenia przez C. i Z. małż. B. oraz Z. B. (1), oraz to, iż pozwani są spadkobiercami poręczyciela C. B..

Prawomocnym wyrokiem z dnia 7 grudnia 2011r. sygn. I C 111/11, Sąd Rejo-nowy w Żywcu, zasądził od pozwanych Z. B. (1) i Z. B. (2) solidarnie na rzecz powoda kwotę 8.040,11 zł z umownymi odsetkami w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP, od dnia 31.03.2011r. do dnia uprawomocnienia się wyroku i rozłożył tę kwotę na raty miesięczne płatne do 15 dnia każdego miesiąca w kwotach po 500 zł, przy czym przedostatnia rata w wysokości 540,11 zł, natomiast ostatnia rata stanowić miała odsetki określone wyżej.

Z kolei prawomocnym wyrokiem z dnia 29 maja 2012r. sygn. I C 300/11, Sąd Rejonowy w Żywcu zasądził od pozwanej R. B. na rzecz powoda kwotę 8.391,28 zł z umownymi odsetkami w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP, liczonymi od dnia 15.10.2010r. do dnia 29.05.2012r., przy czym odpowiedzialność pozwanej do kwoty 8.040,11 zł uznał za solidarną ze zobowiązaniem pozwanych Z. B. (1) i Z. B. (2), objętym wyrokiem Sądu Rejonowego w Żywcu z dnia 7 grudnia 2011r. sygn. I C 111/11.

Opisaną należność główną Sąd rozłożył na 16 rat miesięcznych, w kwotach po 500 zł, przy czym ostatnia rata obejmować miała resztę niespłaconej należności głównej w kwocie 391,28 zł oraz odsetki wymienione wyżej, z tym zastrzeżeniem, że opóźnienie w płatności którejkolwiek z rat skutkować miało natychmiastową wymagalnością całego opisanego wyżej roszczenia, wraz z odsetkami ustawowymi.

Kwota 8.040,11 zł stanowiła pozostały do spłaty kapitał. Zgodnie z wyrokiem z dnia 7.12.2011r., płatna miała być w 15 ratach miesięcznych w kwotach po 500 zł każda, przedostatniej, szesnastej racie w kwocie 540,11 zł, zaś ostatnia rata stanowić miała sumę odsetek za okres od 31.03.2011 r. do 11.01.2012 r., a więc kwotę 1.485,99 zł.

Z tytułu należności orzeczonej wyrokiem sygn. I C 111/11, uiszczona została łączna kwota 8.391,28 zł, z czego kwota 8.040,11 zł stanowiła sumę należności głównej, zaś kwota 351,17 zł część należnych odsetek.

Do spłaty, zatem, należności określonej w wyroku sygn. I C 111/11, pozostała, w chwili wniesienia pozwu, kwota 1.134,82 zł. Kwota ta została uiszczona przez dłużnika solidarnego Z. B. (1), na rzecz powoda dopiero w dniu 9.12.2014r.

Po uwzględnieniu dokonanych wpłat, pozostała należność z tytułu pożyczki, wynosiła :

-

1.266,71 zł kapitału,

-

465,37 zł odsetek od pożyczki,

-

17,92 zł odsetek karnych naliczonych od dnia wymagalności,

-

2.349,25 zł odsetek karnych naliczonych od dnia wymagalności do dnia wniesienia pozwu,

czyli w sumie 4099,25 zł, na dzień wniesienia pozwu.

Dłużniczka główna R. B., pismem doręczonym powodowi w dniu 26.03.2013r., prosiła o określenie wysokości kwoty koniecznej do całkowi-tego uregulowania zobowiązania, wynikającego z wyroku w sprawie I C 300/11. Pismem z dnia 9.04.2013 r. powód udzielił odpowiedzi, iż do całkowitego uregulo-wania zobowiązania wynikającego z wymienionego wyżej wyroku, pozostała kwota 891,28 zł, na która składają się rata w kwocie 500 zł oraz kwota 391,28 zł, jako tzw. reszta należności głównej.

Po dokonaniu oceny prawnej Sąd uznał, że roszczenie powoda jest zasadne. Należność powoda wynikająca z umowy pożyczki nie została w pełni zaspokojona.

Jak wynika z ustaleń, dłużniczka główna oraz pozostali dłużnicy solidarni Z. B. (1) i Z. B. (2) nie uiścili, przed wniesieniem pozwu w niniejszej sprawie, w pełni należności wynikających z wyroków Sądu sygn. I C 111/11 oraz I C 300/11, w zakresie orzeczonych tam odsetek.

Według Sądu nietrafny jest zatem pogląd pozwanych, iż roszczenie powoda wygasło i nie dotyczy pozwanych jako dłużników solidarnych.

Nie stoi z tym w sprzeczności nieprecyzyjne poinformowanie przez powoda dłużniczki głównej, pismem z dnia 9.04.2013r. o wysokości kwoty, koniecznej do całkowitego uregulowania zobowiązania.

Zasadne jest natomiast, w ocenie Sądu, rozłożenie płatności należnej powodowi od pozwanych kwoty na raty, płatne w wysokości i terminach określonych w piśmie pełnomocnika pozwanych z dnia 23.01.2015 r.

Mając powyższe na uwadze, Sąd na zasadzie art. 881 kc, 359 par. 1 i 2 kc, 481 par. 1 i 2 kc oraz art. 320 kpc, orzekł jak w pkt I.

Sąd podzielił natomiast argumentację pełnomocnika pozwanych, co do odstą-pienia od obciążenia pozwanych kosztami postępowania.

Pozwani istotnie dysponowali stosownymi orzeczeniami Sądu Rejonowego w Żywcu, wskazującymi na ustalenie zobowiązania poręczycieli na kwotę 8.040,11 zł wraz z odsetkami /I C 111/11/, wyrokiem ustalającym zobowiązanie dłużnika głównego na kwotę 8.391,28 zł /I C 300/11/, pokwitowaniem wpłat wszystkich należności przez dłużnika głównego, a przede wszystkim, pismem powoda z dnia 9.04.2013r. wskazującym na wysokość zobowiązania. Nakaz zapłaty na kwotę 4.099,25 zł wydany w sprawie I Nc 926/13, zgodnie z żądaniem pozwu, stanowił zobowiązanie solidarne z poręczycielami Z. B. (1) i Z. B. (2) określone w wyroku sygn. I C 111/11. Zapłata przez dłużnika głównego kwoty 8.391 zł, mogła wywołać u pozwanych, odpowiadających solidarnie, przekonanie o braku istnienia obowiązku zapłaty żądanej od nich kwoty 4.099,25 zł. Sąd zwrócił uwagę, iż dłużniczka główna, starała się regulować na rzecz powoda zobowiązania wynikają-ce z ww. prawomocnych wyroków. Występowała do powoda o dokładne określenie wysokości całości zobowiązania pozostającego jeszcze do zapłaty, wynikającego z wyroku w sprawie I C 300/11, nie uzyskując jednak pełnej odpowiedzi. Uzyskanie przez nią, od powoda dokładnych informacji co do łącznej wysokości obciążającej ją należności, w ocenie Sądu spowodowałoby ich uregulowanie, a w konsekwencji, czyniłoby zbędnym złożenie powództwa w niniejszej sprawie.

Wobec powyższego, Sąd, na zasadzie art. 102 kpc, orzekł jak w pkt II.

Apelację od tego wyroku złożyli pozwani zaskarżając go w zakresie zasądzającym powództwo i zarzucając mu:

1. naruszenie prawa materialnego, a to:

- art. 879 § 1 k.c. poprzez jego wadliwe zastosowanie i przyjęcie, że zakres zobowią-zania poręczyciela jest niezależny od zakresu zobowiązania dłużnika głównego;

- art. 375 § 2 k.c. poprzez jego niezastosowanie i przyjęcie, że korzystne dla wspó-łdłużników solidarnych wyroki nie mają znaczenia dla pozwanych,

- art. 880 k.c. poprzez jego błędną wykładnię i przyjęcie, że nadanie listu stanowi zawiadomienie poręczyciela,

2. naruszenie prawa procesowego, które mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy a to:

- art. 224 § 1 i 227 § 1 k.p.c. poprzez nie wyjaśnienie wszystkich okoliczności faktycznych istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy takich jak : wysokość roszczenia powódki na dzień wymagalności, skuteczność zawiadomienia poręczyciela o zaległościach, moment zawiadomienia spadkobierców o zaległościach,

- art. 233 § 1 k.p.c. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów w następstwie wad postępowania dowodowego prowadzących do zaakceptowania błędnych ustaleń odnoszących się do zasad odpowiedzialności poręczycieli oraz obowiązków wierzyciela,

- art. 328 § 2 k.p.c. poprzez pominięcie wymaganych elementów uzasadnienia takich jak ustalenie faktów, które sąd uznał za udowodnione, dowodów, na których się oparł, i przyczyn, dla których innym dowodom odmówił wiarygodności i mocy dowodowe oraz wyjaśnienie podstawy prawnej.

3. błędne ustalenie stanu faktycznego poprzez wadliwą ocenę znaczenia dla sprawy prawomocnych wyroków sygn. I C 300/11 i I C 111/11 a w konsekwencji ustalenie nieprawidłowej kwoty kapitału pożyczki na dzień jej wymagalności oraz kwoty należności dodatkowych - odsetek i odsetek karnych.

Pozwani wnosili o:

- zmianę wyroku i oddalenie powództwa, względnie uchylenie i przekazanie do ponownego rozpoznania

- obciążenie kosztami całego postępowania powódkę.

Zdaniem skarżących ze stanowiskiem Sądu nie sposób się zgodzić.

Dłużnik główny R. B. zawarła z powódką w dniu 26 marca 2003r. umowę pożyczki, którą poręczyli solidarnie A. B., C. B. i Z. B. (2).

Pozwani to spadkobiercy poręczyciela pożyczki C. B..

W stosunku do C. B. , jak i dłużnika solidarnego R. B., został wydany przez Sąd Rejonowy Lublin-Zachód w Lublinie nakaz zapłaty w dniu 13/04/2011 r. sygn. akt VI Nc-e 210430/11. Pozwem z dnia 15 marca 2011r. w w/w postępowaniu powódka dochodziła kwoty 10.579,02 zł na którą składała się kwota 9.306,82 zł należności głównej i 1.272,20 zł odsetek w tym 465,37 zł odsetek od pożyczki, 17,92 zł odsetek karnych naliczonych do dnia wymagalności pożyczki oraz 788,91 zł odsetek karnych (odsetki określone w § 24 umowy) naliczonych od dnia wymagalności do dnia wniesienia pozwu. Nakaz ten został uchylony postanowieniem z dnia 17 maja 2011r. Po uchyleniu nakazu sprawa została przekazana do Sądu Rejonowego w Żywcu gdzie zawisła pod sygn. akt I C 300/11.

Jednocześnie, również dnia 15 marca 2011r., powódka skierowała przeciwko pozostałym poręczycielom Z. B. (1) i Z. B. (2) pozew o zapłatę kwoty 10.579,02 zł. Zarówno uzasadnienie pozwu jak i wyliczenie należności było tożsame z twierdzeniami podniesionymi wobec R. B. i C. B.. Wskutek sprzeciwu pozwanych sprawa trafiła do Sądu Rejonowego w Żywcu i zawisła pod sygn. akt I C 111/11.W sprawie tej powódka domagała się zapłaty łącznie 10.579,02 zł na którą składało się 9.306,82 zł kapitału głównego oraz 1.272,20 zł odsetek w tym 465,37 zł odsetek od pożyczki, 17,92 zł odsetek karnych naliczonych do dnia wymagalności pożyczki oraz 788,91 zł odsetek karnych (odsetki określone w § 24 umowy) naliczonych od dnia wymagalności do dnia wniesienia pozwu.

Pozwani poręczyciele w toku sprawy kwestionowali wysokość należnego kapitału głównego pożyczki, tj. 9.306,82 zł wskazując m.in. na złe zarachowanie należności regulowanych przez dłużnika głównego, obciążanie ich kosztami postępowania windykacyjnego oraz brak zawiadomienia poręczycieli w trybie art. 880 k.c. o zaległości a następnie wypowiedzeniu umowy co w konsekwencji nie powinno względem nich skutkować naliczaniem odsetek karnych. Sąd uwzględniając tą argumentację określił, że w stosunku do pozwanych poręczycieli należność główna wynosi kwotę 8.040,11 zł, a odsetki karne należą się za okres od 31/03/2011r. (wyto-czenie powództwa) do dnia uprawomocnienia się wyroku. Wyrok ten nie został zakwestionowany w drodze apelacji i jest prawomocny.

W stosunku natomiast do dłużnika głównego, tj. R. B. w postępowaniu przed Sąd Rejonowy w Żywcu powódka podtrzymała żądanie zapłaty kwoty 10.579,02 zł, na które składała się kwota 9.306,82 zł należności głównej i 1.272,20 zł odsetek, w tym 465,37 zł odsetek od pożyczki, 17, 92 zł odsetek karnych naliczonych do dnia wymagalności pożyczki oraz 788,91 zł odsetek karnych (odsetki określone w § 24 umowy) naliczonych od dnia wymagalności do dnia wniesienia pozwu. Pozwana kwestionowała prawidłowość wyliczenia zobowiązania głównego m.in. wskazując na złe zarachowanie uiszczanych wpłat, zawyżenie kosztów windykacji oraz ignorowanie pism z prośbą o restrukturyzację zadłużenia. Sąd ustalił, że pozostały do spłacenia kapitał pożyczki to nie kwota wskazywana przez powódkę a kwota 8.319,28 zł. Wyrokiem z dnia 29 maja 2012r. zasądził 8.319,28 zł z odsetka-mi karnymi od 15 października 2010r. do 29 maja 2012r. ustalając w tym zakresie do 8.040,11 zł solidarną odpowiedzialność pozwanej z poręczycielami Z. B. (1) i Z. B. (2). W pozostałym zakresie żądanie oddalił.

W niniejszej sprawie pozwani w sprzeciwie od nakazu zapłaty podnieśli jako następcy prawni poręczyciela C. B. zarzuty, które przysługiwały poręczycielowi :

-

brak zawiadomienia o zaległości,

-

o wypowiedzeniu umowy czy

-

wadliwe zarachowanie należności regulowanych przez dłużnika głównego (zamiast na odsetki i kapitał to na koszty windykacji czy odsetki karne), tj. naruszenie art. 880 k.c.

Zarzuty te były wspólne dla wszystkich poręczycieli bowiem zaniedbania powódki były takie same w stosunku do każdego z poręczycieli. Skoro zatem Sąd w sprawie I C 111/11 stanął na stanowisku, że powódka źle zarachowała wpłaty i bezpodstawnie naliczyła odsetki karne, a należność poręczycieli to nie kwota 10.579,02 zł, a 8.040,11 zł, to ustalenia te są wiążące.

Tymczasem w załączniku do pisma procesowego powódki z dnia 14/02/2014r. - rozliczenie wysokości zadłużenia, jak i str. 3 pisma procesowego z dnia 17/06/2014 r., powódka uparcie twierdzi, że zaległy kapitał pożyczki na dzień 20/08/2010r. wynosił 9.306,82 zł. I ta kwota przyjmowana jest przez Sąd jako bazowa dla oceny ewentualnej należności głównej, tj. różnicy pomiędzy tą kwotą i sumą ustaloną w wyroku sygn. I C 111/11 (9.306,82 zł. - 8.040,11 zł).

Jeżeli w ocenie Sądu sytuacja prawna poręczyciela C. B. miałaby być inna to należało wskazać przesłanki, które w ocenie Sądu miały na to wpływ. Natomiast Sąd przemilczał zgłoszone w tym zakresie zarzuty przyjmując, że wyliczenia powódki są właściwe i na dzień wymagalności roszczenia kwota kapitału wynosiła 9.306,82 zł, a pozostała różnica pomiędzy tą kwotą i należnością uiszczoną przez poręczycieli, czyli 1.266,71 zł tworzy kapitał pożyczki, który nie został spłaco-ny i w dalszym ciągu generuje koszty dodatkowe.

W aspekcie art. 880 k.c. pozwani podnieśli też, że spadkobiercy poręczyciela po raz pierwszy o istnieniu zobowiązania zostali poinformowani przez powódkę pismami datowanymi na 25 marca 2013r. Poręczyciel C. B. identycznie jak pozostali, wbrew twierdzeniom powódki, nie został zawiadomiony ani o istnieniu zaległości ani o wypowiedzeniu umowy. Wobec tego konsekwencjami odsetek karnych spadkobiercy poręczyciela powinni być obciążani co najwyżej od dnia zawiadomienia ich o zobowiązaniu. Tymczasem powódka nalicza odsetki karne od dnia wymagalności roszczenia do dnia wniesienia pozwu. W ocenie pozwanych tym zakresie wierzyciel przyczynił się do powstania zadłużenia, którym obecnie obciąża spadkobierców poręczyciela. Przytoczyli orzeczenie Sądu Najwyższego sygn. akt V CK 301/05 z dnia 11 kwietnia 2005r. stanowiące, że wierzyciel odpowiada za szkodę poniesioną przez poręczyciela w wyniku opóźnienia w zawiadomieniu go o niespe-łnieniu świadczenia przez dłużnika (art. 880 k.c).

Na marginesie pozwani podnieśli, że oczywistym jest, iż powódka mogła w tworzonych przez siebie regulaminach dowolnie ustalać sposób kontaktu z poręczycielem. Natomiast art. 880 k.c. wymaga „zawiadomienia poręczyciela", czyli skutecznego poinformowania go o uchybieniach w spłacie zobowiązania, a nie wysłania listu. Nadanie przesyłki nie stwarza domniemania jej doręczenia adresatowi a tym bardziej wymaganego w w/w przepisie zawiadomienia poręczyciela.

Sąd nie zwrócił również uwagi na treść art. 879 § 1 k.c. Odpowiedzialność poręczyciela nie jest zobowiązaniem samodzielnym, tylko ściśle związanym ze zobowiązaniem dłużnika głównego. Powódka skierowała przeciwko dłużnikowi głównemu pozew tej samej treści co w stosunku do poręczycieli wskazując, że do uregulowania kapitału pożyczki pozostaje kwota 10.579,02 zł, w tym 9.306,28 zł należności głównej. Sąd w sprawie sygn. I C 300/11 prawomocnie ustalił, że zobowiązanie dłużnika głównego zamyka się w kwocie 8.391,28 zł i oddalił żądanie w pozostałym zakresie. Zatem od dnia uprawomocnienia się wyroku, tj. 12 lipca 2012r. zakres odpowiedzialności pozwanych ograniczał się do zakresu wskazanego w w/w wyroku. W stosunku do kwoty przekraczającej 8.391,28 zł istniała również powaga rzeczy osądzonej bowiem Sąd orzekł w wyroku o oddalenia żądania ponad tę kwotę.

Poręczyciele i dłużnik główny tego zobowiązania są współdłużnikami solidarnymi powódki. Zatem oprócz regulacji dotyczących instytucji poręczenia zastosowanie mają również regulacje ogólne dotyczące zobowiązań solidarnych. Sądowi umknęła treść art. 375 § 2 k.c, który konsekwencje korzystnego dla jednego z poręczycieli wyroku przy wspólności zarzutów rozciąga na pozostałych współdłużników. Powodowie przypomnieli, że w niniejszej sprawie są dwa korzystne wyroki dla współdłużników (I C 300/11 i I C 111/11), w których Sąd określił w stosunku do dwóch poręczycieli i dłużnika głównego wysokość nie spłaconego na dzień wniesienia pozwu kapitału pożyczki. Wobec tego twierdzenie, że kapitał należny był wyższy niż określony przez Sąd, a wyroki nie uwzględniały go w pełnej wysokości, prowadzi do próby obejścia prawomocnych wyroków Sądu oraz ich skutków prawnych dla pozostałych współdłużników solidarnych.

Pozwani w zgłoszonym sprzeciwie podnieśli również zarzut naruszenia art. 483 k.c. poprzez kapitalizację odsetek bez zgody zobowiązanych. Sąd i w tym zakresie nie poczynił żadnych ustaleń.

Zdaniem powodów analiza uzasadnienia orzeczenia wskazuje na uchybienie regułom określonym w art. 328 § 2 k.p.c. Sąd nie tylko nie wskazał podstawy fakty-cznej rozstrzygnięcia, w tym dowodów, na których się oparł i przyczyn dla których innym odmówił wiarygodności i mocy dowodowej, ale nie wyjaśnił podstawy pra-wnej wyroku. W skomplikowanym stanie faktycznym wymagającym analizy reguł obowiązujących przy zobowiązaniach solidarnych, zasad odpowiedzialności poręczy-cieli i skorelowanych z tym obowiązków wierzycieli oraz odniesienia tego do sytua-cji spadkobierców poręczyciela Sąd jedynie stwierdza, że roszczenie powoda nie zostało zaspokojone bo dłużniczka główna i poręczyciele nie uiścili w pełni należno-ści przed wniesieniem pozwu. Sąd nie wyjaśnia jaką należność (główną, odsetkową?) ma na myśli, jak została ustalona jej wysokość i dlaczego jest inna od tej wynikającej z istniejących w sprawie wyroków. Ponadto nie wyjaśnia jaki jest cel zasądzenia kwoty żądania solidarnie ze zobowiązaniem poręczycieli z wyroku I C 111/11, skoro ta należność została uregulowana. Wszystkie powyższe uwagi powodują, że uzasadnienie jest nieczytelne i nie wyjaśnia szeregu problemów prawnych, które podnoszone były przez pozwanych w toku rozprawy. Jego analiza prowadzi do wniosku, że Sąd w następstwie wad postępowania dowodowego poczynił błędne ustalenia co skutkowało przekroczeniem granic swobodnej oceny dowodów.

W odpowiedzi na apelację pozwanych strona powodowa wnosiła o:

1. oddalenie apelacji z uwagi na całkowitą bezzasadność w świetle przepisów prawa i ustalonego stanu faktycznego;

2. zasądzenie solidarnie od pozwanych na rzecz powoda kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych.

Jednocześnie z uwagi na wpłaty dokonane po dniu wniesienia pozwu powód ograniczył powództwo (co równa się cofnięciu roszczenia w pozostałym zakresie ponad sprecyzowane kwoty w którym to zakresie powód zrzeka się roszczenia), ostatecznie wnosząc o zasądzenie solidarnie od pozwanych:

• kwoty 3.815,73 zł wraz z umownymi odsetkami w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP od dnia 10.12.2014r. do dnia uprawomocnienia się wyroku sądu I instancji, solidarnie z Z. B. (1) i Z. B. (2), których zobowiązanie stwierdzono wyrokiem z dnia 7.12.2011r., sygn. akt I C 111/11,

• kosztów postępowania w tym kosztów zastępstwa procesowego opłaty za pełnomocnictwo według norm przepisanych,

Sposób rozliczenia wpłat przedstawia załączony raport spłaty należności.

W uzasadnieniu w pierwszym rzędzie powód zauważył, iż pozwani nie wskazali uchybień w zakresie prawa materialnego czy procesowego, które mogłyby stanowić podstawę uchylenia wyroku, powielając zasadniczo te same argumenty i twierdzenia, co przed Sądem I instancji, odnośnie których zajęto jednoznaczne stanowisko, po ich rozpatrzeniu na podstawie zebranych w sprawie dowodów.

Powód podkreślił, że przedłożone przez niego dokumenty zarówno urzędowe, jak i prywatne, tworzą jasny i spójny obraz sprawy w zakresie stosunków łączących strony, pozwalając na właściwe ustalenie zakresu i podstaw odpowiedzialności pozwanego za zaciągnięte zobowiązanie, na warunkach, które zostały przewidziane w umowie pożyczki. Nie budzą one wątpliwości co do swej autentyczności czy wiarygodności, co zostało ustalone przez Sąd I instancji.

Pozwani zarzucają, że Sąd Rejonowy nie uwzględnił wyroków dotyczących solidarnie zobowiązanych, wydanych w sprawach sygn. akt I C 111/11 i I C 300/11, w szczególności co do wysokości roszczenia, należności głównej.

Wobec tego powód wskazał na treść jego pisma z dnia 17.06.2014 r. w którym w sposób szczegółowy wyjaśnił, że wysokość zadłużenia dochodzona w niniejszym postępowaniu uwzględnia wpłaty dokonane na poczet obu wcześniej wydanych tytułów wykonawczych (w części stanowiącej solidarne zobowiązanie pozwanych) oraz opiera się na założeniach i wyliczeniach Sądu w sprawie sygn. I C upr 111/11. Tak więc zaskarżone orzeczenie nie reguluje obowiązków pozwanych spadko-bierców C. B. w sposób odmienny od pozostałych dłużników.

Zupełnie chybione są zarzuty pozwanych, że „powódka skierowała przeciwko dłużnikowi głównemu pozew tej samej treści co w stosunku do poręczycieli", wska-zując, że do uregulowania kapitału pożyczki pozostaje kwota 10.579,02 zł, skoro powód wskazał w piśmie z dnia 17.06.2014r., że na datę wniesienia pozwu 7.08.2013 r. zaległa kwota w wysokości 4.099,25 zł składała się z :

-

pozostałego kapitału pożyczki w wysokości 1.266,71 zł oraz

-

wszystkich odsetek w wysokości 2832,54 zł.

Przy czym jako wysokość zaległego kapitału powód przyjął kwotę 8.040,00 zł, a nie jak twierdza pozwani 9.306,82 zł.

Sprzeczne z dowodami są twierdzenia pozwanych, że C. B. nie został powiadomiony o zwłoce w płatnościach pożyczki, a następnie o jej wypowie-dzeniu, w świetle zawiadomienia o wypowiedzeniu z dnia 8.09.2010r. oraz zawiado-mień z dnia 10.11.2009r., 11.12.2009r., 12.04.2010r., 9.06.2010r., 27.07.2010r. Powód nie zgodził z stanowiskiem skarżących, że przesłanie tej korespondencji na adres wskazany przez dłużnika, na dowód czego przedłożył książki nadawcze, nie stanowi jego zawiadomienia zgodnie z art. 880 kc. Do skutecznego złożenia oświa-dczenia woli wystarcza bowiem stworzenie adresatowi realnej szansy zapoznania się z treścią oświadczenia, a skoro wezwania do zapłaty zostały wysłane na prawidłowy adres i korespondencja nie została zwrócona, to w myśl art. 231 kpc uwzględniając zasady doświadczenia życiowego oraz zasady logicznego rozumowania można przyjąć istnienie dowodu prima facie, że poręczycielowi umożliwiono zapoznanie się z treścią oświadczeń woli złożonych przez powoda.

Powód podkreślił również, iż w sprawie brak jest jakichkolwiek danych, które mogłyby poddać w wątpliwość to, iż poręczyciel otrzymał skierowaną do niej korespondencję. Z pewnością wystarczające nie jest tu samo tylko zaprzeczenie.

Ustalenie i przyjęcie, iż pisma te zostały doręczone oprzeć należy na następujących udowodnionych w niniejszej sprawie okolicznościach:

1. wierzyciel sporządził zawiadomienia poręczyciela i wysłał je listami poleconymi, na dowód czego przedłożył kopie książek nadawczych,

2. w/w pismo zostało wysłane na adres wskazany przez dłużnika jako obowiązujący.

Uprawnia to do posłużenia się w sprawie środkiem dowodowym w postaci domniemania faktycznego i ustalenia w ten sposób, iż zmarły poręczyciel otrzymał skierowane doń wezwania do zapłaty.

Jednocześnie w opinii powoda aktualny stan prawny (art. 3 pkt 8 ustawy z dnia 12.06.2003r. Prawo pocztowe - Dz.U. Nr 130, poz. 1188 ze zm.), w którym operator publiczny ma bezwzględny obowiązek doręczenia przesyłki poleconej adresatowi, a jego pokwitowanie przyjęcia tej przesyłki ma moc równą dokumentowi urzędowemu (dopuszczona przez Sąd Najwyższy i Naczelny Sąd Administracyjny rozszerzająca wykładnia art. 45 Prawa pocztowego), pozwala przerzucić ciężar dowodu na adresata przesyłki w zakresie zaprzeczenia, jakoby przesyłka została mu doręczona. Zaprze-czenie otrzymania przesyłki poleconej uznać trzeba za zarzut o charakterze merytory-cznym. Skoro adresat powołuje się na fakt, że przesyłki nie otrzymał, a jednocześnie nadawca dysponuje pokwitowaniem jej nadania - ciężar dowodu przenosi się na tego właśnie adresata. Przy tak wyraźnym podkreśleniu przez ustawodawcę rangi opera-tora publicznego należy przyjąć (przy istniejącym pokwitowaniu nadania), że jednak doręczenie przesyłki poleconej miało miejsce. Stopień bowiem wiarygodności tezy, że doręczenie nastąpiło jest miażdżąco większy, aniżeli prawdopodobieństwo, że do doręczenia z jakichś nadzwyczajnych powodów jednak nie doszło (tak Knoppek „Znaczenie dowodowe pokwitowania nadania listu poleconego" „ PS 2004/9/120).

Powód w pełni podziela stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w wyroku z dnia 17.03.2010r. o sygn. akt II CSK 454/09, który wyjaśnił ,że „przyjmującprzesyłkę rejestrowaną i pobierając Z góry opłatę operator pocztowy zobowiązuje się do jej doręczenia. Z rozporządzenia wynika także, Że jest m°żjiwe ^zyskanie potwierdzenia odbioru przesyłki rejestrowanej, jednak wyłącznie na pisemne żądanie nadawcy (§10 pkt 1). Brak takiego potwierdzenia nie oznacza jednak, że przesyłka nie została dorę-czona. Przesyłka rejestrowana bowiem, nieodebrana w terminie odbioru, zwracana jest nadawcy, co wynika z § 38 pkt 5 rozp. Jeżeli zatem nadawca przesyłki rejestro-wanej uiścił opłatę, otrzymał potwierdzenie nadania, a operator nie zwrócił mu tej przesyłki, można domniemywać, że została doręczona adresatowi. W związku z tym należy uznać, że dowód nadania przesyłki rejestrowanej stanowi uprawdopodobnie-nie doręczenia jej adresatowi (...)".

W kwestii zarzutów pozwanych naruszenia art. 483 k.c. powód wskazał, iż w żadnym razie powód nie żądał kary umownej. Z ostrożności procesowej podnosił, że żądanie powoda zasądzenie odsetek umownych od skapitalizowanych odsetek od dnia wniesienia pozwu nie narusza art. 482 § 1 k.c. Zgodnie z tym przepisem, od zaległych odsetek można żądać odsetek za opóźnienie dopiero od chwili wytoczenia o nie powództwa, chyba że po powstaniu zaległości strony zgodziły się na doliczenie zaległych odsetek do dłużnej sumy. Prawidłowa wykładnia art. 482 § 1 k.c. musi uwzględnić fakt, że kodeks cywilny nie określa pojęcia odsetek. W literaturze zwykle rozumie się przez nie wynagrodzenie za korzystanie z cudzych pieniędzy lub za obra-canie własnymi pieniędzmi w cudzym interesie. Te odsetki określa się jako zwykłe, mające charakter kredytowy. Od tego rodzaju odsetek należy odróżnić odsetki za opóźnienie w wykonaniu zobowiązania pieniężnego (art. 481 § 1 k.c.) Odsetki należą się za samo opóźnienie, przy czym mają one szczególny charakter. Spełniają funkcję odszkodowawczą w pewnym zakresie, chociaż równocześnie można je w zasadzie traktować jako wynagrodzenie za przedłużone i pozbawione podstaw prawnych korzystanie z cudzego kapitału. Takie unormowanie odsetek uzupełnia przepis art. 482 k.c. Ustanawia on zakaz umawiania się z góry o zapłatę odsetek od zaległych odsetek (zasada anatocyzmu). Jej celem jest ochrona dłużnika przed nadmiernymi obciążeniami z tytułu odsetek. Ustawodawca przewidział jednak sytuacje szczególne, w których odsetki od odsetek są dopuszczalne. Pierwsza, to dokonanie przez dłużnika i wierzyciela - już po powstaniu opóźnienia w zapłacie odsetek od należności głównej - uzgodnienia obowiązku zapłaty odsetek od odsetek, co następuje przez doliczenie odsetek zaległych do dłużnej sumy i poddanie całości dalszemu oprocentowaniu. Druga sytuacja powstaje wtedy, gdy brak powyższego uzgodnienia; wówczas odsetek od zaległych odsetek można żądać od chwili wytoczenia o nie powództwa. Przy czym w art. 482 § 1 kc nie zróżnicowano pojęcia „zaległe odsetki", co uzasadnia wniosek, iż dotyczy on tak odsetek kapitałowych, jak i za opóźnienie. Trafność tej tezy potwierdza wyjątek przewidziany w art. 482 § 2 k.c. (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 1 października 1998r., I CKN 782/97, OSNC 1999/5/92). Podobne orzekł Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 13 października 2005r. IV CK 162/05 wskazując, że jednym z trzech wyjątków od zakazu anatocyzmu określonego w art. 482 k.c. jest wynikająca z § 1 tego artykułu dopuszczalność żądania odsetek za opóźnienie od zaległych odsetek (i to odsetek tzw. kapitałowych, jak i odsetek za opóźnienie).

W ocenie powoda subiektywne odczucie niezadowolenia z wydanego wyroku Sądu I instancji nie może stanowić podstawy jego zaskarżenia gdyż został wydany po dokonaniu analizy stanu faktycznego sprawy w sposób prawidłowy uznając zasadność roszczeń powoda.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje :

Apelacja zasługuje na uwzględnienie w zakresie ewentualnego żądania uchylenia wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania.

W pierwszej kolejności za zasadny należy uznać zarzut naruszenia art. 328 par.2 kpc. Uzasadnienie wprawdzie zawiera tak ustalenia faktyczne, jak i rozważania prawne, jednak w stopniu bardzo ograniczonym, całkowicie nieadekwatnym do rozliczeniowego charakteru sprawy, powstałej przy tym na tle wcześniejszych już rozstrzygnięć Sądu dotyczących tego samego stosunku prawnego, chociaż pomiędzy innymi osobami. Stan faktyczny sprawy został ograniczony do przytoczenia treści wcześniejszych wyroków i przywołania treści pisma procesowego powoda określa-jącego zakres jego żądania. Z kolei dokonanie ustaleń nie poprzedziła ocena dowodów, lecz, jak wskazano, odwołanie do pisma powoda i treści wyroków.

Ocena prawna ograniczyła się do konstatacji, że roszczenie powoda jest zasa-dne bowiem jego należność wynikająca z umowy pożyczki nie została w pełni zaspo-kojona, gdyż dłużniczka główna oraz dłużnicy solidarni Z. B. (1) i Z. B. (2) nie uiścili w pełni należności wynikających z wyroków Sądu sygn. I C 111/11 oraz I C 300/11, w zakresie orzeczonych tam odsetek. Sąd Rejonowy, poza przywołaniem kilku przepisów bez wskazania ich treści, ograniczył się do wyrażenia stanowiska, że nietrafny jest pogląd pozwanych, iż roszczenie powoda wygasło i nie dotyczy pozwanych jako dłużników solidarnych. Nie jest to jednak ocena prawna sensu stricte z odwołaniem do treści przepisów a w szczególności ich analizy na tle zarzutów pozwanych dotyczących powagi rzeczy osądzonej, relacji wierzyciel - dłu-żnik główny i pochodnych relacji prawnych wierzyciela z poręczycielami i tych dru-gich z dłużnikiem głównym. Tego rodzaju rozważań w sprawie zabrakło, gdy tymczasem stanowiły one podstawę sporu. Wyrazem braku stosownych rozważań są obecnie stawiane w apelacji zarzuty naruszenia art. 375 kc, art. 879-880 kc, których znaczenia w sprawie Sąd w ogóle nie rozważał, mimo podniesienia tych zagadnień przez pozwanych w toku sprawy.

Rozważania te prowadzą do wniosku, że Sąd Rejonowy nie rozpoznał istoty sprawy, apriorycznie przyjmując zasadność twierdzeń faktycznych powoda i ograniczając ocenę prawną do odmowy uznania zarzutów pozwanych.

Zgodnie z art. 386 § 4 k.p.c. poza wypadkami określonymi w § 2 i § 3 sąd drugiej instancji może uchylić zaskarżony wyrok i przekazać sprawę do ponownego rozpoznania tylko w razie nierozpoznania istoty sprawy albo, gdy wydanie wyroku wymaga przeprowadzenia postępowania dowodowego w całości. Oznacza to zanie-chanie przez Sąd I instancji zbadania materialnej podstawy żądania, albo pominięcie merytorycznych zarzutów. Pojęcie istoty sprawy dotyczy jej aspektu materialnego, w tej płaszczyźnie ocenia się zarzut jej nierozpoznania. Będzie ono zachodzić, gdy sąd nie zbadał podstawy materialnej pozwu, jak i skierowanych do niego zarzutów mery-torycznych i w swoim rozstrzygnięciu nie odniósł się do tego, co jest przedmiotem sprawy. Oceny, czy sąd I instancji rozpoznał istotę sprawy dokonuje się na podstawie z jednej strony analizy żądań pozwu, z drugiej przepisów prawa materialnego stano-wiącego podstawę rozstrzygnięcia. W doktrynie utrwalony jest pogląd, że treścią wniosku jest żądanie urzeczywistnienia w konkretnym przypadku określonej normy prawnej przez wydanie orzeczenia sądowego określonej treści. Nierozpoznanie więc istoty sprawy sprowadza się do pozostawienia poza oceną sądu okoliczności fakty-cznych stanowiących przesłanki zastosowania norm prawa materialnego. (por. np. wyroki Sądu Najwyższego : z dnia 12 września 2002r. IV CKN 1298/00 LEX 80271, z dnia 22 kwietnia 1999r. II UKN 589/98 OSNP 2000/12/483). Zwłaszcza należy uwzględnić postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 4 września 2014r. II CZ 41/14 LEX 1511133, stanowiące, że do nierozpoznania istoty sprawy dochodzi także wtedy, gdy sąd pierwszej instancji zaniechał zbadania zarzutów merytorycznych przeciwstawionych zgłoszonemu roszczeniu.

W ocenie Sądu Okręgowego z takim wypadkiem mamy do czynienia w sprawie.

Na podstawie art. 386 par. 4 kpc przy uwzględnieniu art. 108 par.2 kpc (w zw. z art. 13 par.2 kpc) czyniło to zasadnym uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu w Żywcu do ponownego rozpoznania, przy pozostawieniu temu Sądowi rozstrzygnięcia o kosztach postępowania apelacyjnego.

Tego rodzaju orzeczenia ma charakter fakultatywny, jednak w realiach sprawy Sąd Okręgowy nie dostrzega rzeczowych podstaw dla podejmowania się pełnego rozpoznania sprawy, wszystkich twierdzeń i zarzutów stron dopiero w postępowaniu odwoławczym, które chociaż w pełni jest i postępowaniem merytorycznym, to jednak ma przede wszystkim funkcję kontrolną. Rozpoznanie istoty sprawy po raz pierwszy przez sąd odwoławczy ma takie konsekwencje, że strona, dla której orzeczenie będzie niekorzystne traci jedną instancję sądową, w sprzeczności z art. 78 Konstytucji, który wymaga, aby postępowanie sądowe było dwuinstancyjne.

W takim wypadku nie sposób obecnie dawać Sądowi I instancji wskazówek i wytycznych, które byłyby dla niego wiążące w myśl art. 386 par.6 kpc, stojąc w sprzeczności z elementarną zasadą samodzielności jurysdykcyjnej. Tym niemniej konieczne jest wskazanie kilku zagadnień istotnych z punktu widzenia dalszego toku sprawy. Sąd powinien zwłaszcza rozważyć zasadność stanowiska procesowego powoda gdy w piśmie procesowym z dnia 14.02.2014r. podaje, on, że Z. B. (1) spłacił zadłużenie zgodnie z wyrokiem sygn. I C 300/11, jednak wyrok ten nie uwzględnił całego roszczenia powoda, np. z uwagi na niewykazanie zawiadomień poręczycieli co od zaległości w spłacie Sąd nie zasądził odsetek, które powód dochodzi w niniejszym postępowaniu. Dalej powód wskazał, że sprawie I C 30011 Sąd nieprawidłowo rozliczył wpłaty pozwanych w toku procesu na kapitał, co jest sprzeczne z regulaminem udzielania kredytów i pożyczek oraz postanowieniami umowy, zatem, według powoda, przysługuje mu wobec pozostałych dłużników roszczenie o zapłatę niespłaconego kapitału. Następnie zaznaczył, że wobec określe-nia przez Sąd w wyroku zobowiązania dłużników, on jako wierzyciel rozliczył ich wpłaty zgodnie z wyrokiem, a spłata ich zobowiązania skutkowała ustaniem ich odpowiedzialności, co nie jest równoznaczne z ustaniem odpowiedzialności pozosta-łych dłużników, którzy nie byli stroną postępowania.(k.112). Z kolei w piśmie z dnia 17.06.2014r. (k.188) w sposób, jak się wydaje sprzeczny z ww. wywodem, powód stwierdził, że pożyczkobiorczyni nie dokonała wpłat zasądzonych wyrokiem sygn. I C 300/11 (w piśmie błędnie – I C 200/11) i przedstawił wykaz wpłat z tytułu wyroku sygn. I C 111/11. W konkluzji swoich wyliczeń wskazał, że po uwzględnieniu wpłat Z. B. (1) zaległy kapitał wynosi 1.266,71 zł, co wynika z odjęcia kwoty 8.319,11 zł (wynika ona z wyroku sygn. I C 111/11) od kwoty 9.306,82 zł. Zauważe-nia wymaga, że w sprawie sygn. I C 300/11 powód żądał od dłużnika głównego kwoty 9.306,28 zł jako należności głównej, lecz Sąd zasądził tylko kwotę 8.391,28 zł. Kwota 9.306,82 zł była zresztą właśnie tą jaką z tytułu kapitału głównego powód dochodził pierwotnie od pozwanych w obu procesach, sygn. I C 111/11 i I C 300/11. Natomiast kwota 1.266,71 zł to ta z tytułu kapitału dochodzona pozwem w niniejszej sprawie. Wobec tego wyjaśnienia będzie wymagało ostateczne stanowisko powoda co do uregulowania należności z wyroku sygn. I C 300/11, jak i zwłaszcza ocena podanych okoliczności pod kątem art. 375 kc, czego Sąd Rejonowy dotychczas zaniechał.

Dlatego Sąd Okręgowy na podstawie powołanych przepisów orzekł jak w sentencji. Dla porządku trzeba stwierdzić, że mimo zaskarżenia wyroku tylko w części uwzględniającej żądanie, w zaistniałej sytuacji procesowej nie było możliwe pozostawienie zawartego obok niego w wyroku orzeczenia o kosztach postępowania, bowiem jest ono integralną częścią wyroku dzieląca losy głównego rozstrzygnięcia merytorycznego.

W oparciu o art. 505 (12) par.2 kpc Sąd skierował sprawę do ponownego rozpoznania z wyłączeniem przepisów o postępowaniu uproszczonym mając na uwadze, że zachodzi przesłanka z art. 505 (7) kpc, tj. sprawa jest szczególnie zawiła jak i jej rozstrzygnięcie, jak można sądzić, wymaga wiadomości specjalnych. Rozważenia bowiem wymagać będzie realność potrzeby zasięgnięcia opinii biegłego sądowego z zakresu księgowości, o ile Sąd nie dostrzeże podstaw do oddalenia żądania a limine, względnie nie będzie w stanie samodzielnie ocenić zasadności żądania w aspekcie jego wymiaru arytmetycznego, zwłaszcza poszczególnych elementów żądania, odniesionych do wysokości wpłat w konkretnych datach i sposobu ich zaliczenia na dane wierzytelności.

Sędzia

ref. I inst. SSR Z. Czaniecki