Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 października 2015 r.

Sąd Apelacyjny w Poznaniu III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSA Izabela Halik

Sędziowie: SSA Jolanta Cierpiał

del. SSO Katarzyna Schönhof-Wilkans (spr)

Protokolant: st.sekr. sąd. Alicja Karkut

po rozpoznaniu w dniu 20 października 2015 r. w Poznaniu

sprawy R. S.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

o rentę z tytułu niezdolności do pracy

na skutek apelacji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

od wyroku Sądu Okręgowego w Zielonej Górze

z dnia 28 października 2014 r. sygn. akt IV U 2549/11

z m i e n i a zaskarżony wyrok o tyle, że przyznaje odwołującemu R. S. prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy od daty zaprzestania pobierania zasiłku chorobowego, to jest od dnia 6 czerwca 2011r.

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 29.07.2011 r. (znak: (...)) pozwany Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. odmówił wnioskodawcy R. S. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. W uzasadnieniu podał, że lekarz orzecznik ZUS orzeczeniem z dnia 31.05.2011 r. ustalił, że wnioskodawca nie jest niezdolny do pracy, a następnie komisja lekarska ZUS orzeczeniem z dnia 18.07.2011 r. podtrzymała stanowisko lekarza orzecznika.

W odwołaniu od tej decyzji wnioskodawca wniósł o przyznanie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. W uzasadnieniu wywiódł, że zaskarżona decyzja jest niezgodna z faktycznym stanem jego zdrowia.

W odpowiedzi na odwołanie pozwany organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania z przyczyn powołanych w decyzji.

Wyrokiem z 28 października 2014 r. wydanym w sprawie IV U 2549/11 Sąd Okręgowy w Zielonej Górze zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznał wnioskodawcy R. S. prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy na okres od 16 maja 2011 roku do 15 grudnia 2012 roku (pkt 1) oraz w pozostałym zakresie oddalił odwołanie (pkt 2).

Powyższe rozstrzygnięcie zostało wydane w oparciu o następujące ustalenia faktyczne i rozważania prawne:

R. S., urodzony (...), z wykształcenia tokarz, pracował w zawodzie, a od 5.03.1984 r. do 31.03.2011 r., jako gospodarz domu w spółdzielni mieszkaniowej.

Dnia 16.05.2011 r. wnioskodawca wystąpił do organu rentowego z wnioskiem o rentę z tytułu niezdolności do pracy.

W toku postępowania przed organem rentowym lekarz orzecznik ZUS orzeczeniem z dnia 31.05.2011 r. stwierdził, że wnioskodawca jest zdolny do pracy. Stanowisko to 18.07.2011 r. podzieliła komisja lekarska ZUS.

Sąd Okręgowy powołał biegłych lekarzy sądowych z dziedziny neurologii M.Ratayskiej-Karasińskiej, chorób wewnętrznych A.Wołowca, pulmonologii B.Zalewskiej, psychiatrii M.Krzemień oraz z dziedziny ortopedii F.Pietraszkiewicza i kardiologii W.Żorawskiego, ponadto z dziedziny neurologii M.Tysiewicz-Dudek i ortopedii R.Ubermana, a także opinii biegłego sądowego z dziedziny medycyny pracy R.Gorączki, którzy rozpoznali u wnioskodawcy:

- przewlekły zespół bólowy kręgosłupa na podłożu zmian zwyrodnieniowych i wielopoziomowej dyskopatii z ograniczeniem funkcji narządu ruchu,

- ostrogi piętowe,

- początkową chorobę zwyrodnieniową stawów kolanowych,

- objawowe zapalenie obręczy kończyn dolnych,

- zaburzenia lękowo-depresyjne,

- ZZA,

- nadciśnienie tętnicze,

- podejrzenie astmy oskrzelowej

i stwierdzili, że wnioskodawca był częściowo niezdolny do pracy w okresie od 15.05.2011 r. do 15.12.2012 r., a niezdolnym do pracy czyniły go głównie schorzenia układu ruchu. Występowało ograniczenie funkcji ruchowych, spowodowane dolegliwościami ze strony kręgosłupa, które we współistnieniu z deformacją stóp i początkowymi zmianami zwyrodnieniowymi, utrudniały sprawne poruszanie się, a tym samym wykonywanie zatrudnienia.

Mając tak ustalony stan faktyczny i powołując się na treść art. art. 57 ust. 1 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2013 r., poz. 1440 ze zm.), Sąd Okręgowy wskazał, że istota sporu sprowadzała się do ustalenia czy wnioskodawca R. S. jest niezdolny do pracy, bowiem jedyną okolicznością, z powodu której pozwany organ rentowy odmówił wnioskodawcy prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, była okoliczność, że wnioskodawca nie jest niezdolny do pracy.

Wobec jednolitego stanowiska wskazanych wyżej zespołów biegłych, Sąd Okręgowy przychylił się do wniosków ich opinii.

Z wnioskami tymi zgodziły się także strony, a w szczególności pozwany 0rgan rentowy, który pismem procesowym z dnia 8.07.2014 r. (k. 105), zgadzając się z ustaleniem częściowej niezdolności do pracy odwołującego od 16.05.2011 r. do 15 grudnia 2012 r., zmienił stanowisko procesowe w sprawie i wniósł o wydanie wyroku zgodnie z zaakceptowanymi przez pozwanego wynikami postępowania dowodowego, tj. o przyznanie odwołującemu prawa do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy.

Mając na uwadze powyższe, Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. orzekł jak w punkcie I sentencji wyroku.

Sąd I instancji oddalił dalej idące odwołanie – odnośnie przyznania prawa do renty na dalszy okres, wskazując na opinie biegłych sądowych z dziedziny neurologii M. Tysiewicz- Dudek i ortopedii R. Ubermana, a także opinii biegłego sądowego z - dziedziny medycyny pracy R. Gorączki, z których wynika, że stan zdrowia wnioskodawcy poprawiał się i na dzień 15.12.2012 r. odzyskał on zdolność do pracy ostatnio wykonywanej, czyli gospodarza domu.

Wnioski tych późniejszych opinii zostały należycie i wyczerpująco uzasadnione. Biegli wskazali konkretne wykładniki ustalenia, że stan zdrowia wnioskodawcy uległ poprawie, na skutek czego odzyskał on zdolność do pracy.

Ponadto biegła sądowa z dziedziny medycyny pracy dokonała oceny zdolności wnioskodawcy do pracy w aspekcie socjalnym.

Sąd podniósł, że wnioskodawca złożył co prawda zastrzeżenia do opinii biegłej z dziedziny medycyny pracy, ale nie mają one merytorycznego znaczenia, o czym biegła wypowiedziała się w opinii uzupełniającej.

Z tych względów, Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 kpc, orzekł jak w punkcie II sentencji wyroku.

Apelację od powyższego rozstrzygnięcia wywiódł pozwany organ rentowy Zakład Ubezpieczeń Społecznych, Oddział w Z..

Zaskarżając wyrok w części, tj. w zakresie daty przyznania prawa do renty, zarzucając mu naruszenie przepisów prawa materialnego poprzez przez błędne zastosowanie art.100 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, (tj. Dz. U z 2013 r., poz. 1440 ze zm.) i przyznanie prawa do renty w dacie pobierania przez Wnioskodawcę zasiłku chorobowego.

Wskazując na powyższy zarzut, organ rentowy wniósł o zmianę wyroku i przyznanie Wnioskodawcy prawa do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy od daty zaprzestania pobierania zasiłku chorobowego.

W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, że nie kwestionuje tego, iż niezdolność Wnioskodawcy do pracy istniała w dacie złożenia wniosku o rentę, tj. na dzień 16 maja 2011 r. i trwa do 15 grudnia 2012 r. Jednakże nie zgadza się z określoną w wyroku datą, tj. 16 maja 2011 r., od której przyznano Wnioskodawcy prawo renty, ponieważ w tej dacie, tj. dacie zgłoszenia wniosku, Ubezpieczony pobierał zasiłek chorobowy. Powołując się na art. 100 ust.l i 2 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tj. Dz. U. z 2013 r., poz. 1440 ze zm.), pozwany organ stwierdził, że brak jest podstaw prawnych do przyznania prawa do świadczenia od dnia 16 maja 2011 r., skoro z tym dniem Ubezpieczony nie zaprzestał pobierania zasiłku chorobowego.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Wniesiona apelacja okazała się zasadna.

Sąd Apelacyjny stwierdza, że zasadą jest, że świadczenia emerytalno-rentowe wypłaca się na wniosek zainteresowanego, poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, czyli. spełnienia ustawowych warunków, jednak nie wcześniej niż od miesiąca w którym zgłoszono wniosek oświadczenia (art. 129 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tj. Dz. U. z 2013 r., poz. 1440 ze zm.) (dalej ustawa emerytalna), jednakże istnieją wyjątki od tej zasady.

Zgodnie z art. 100 ust.1 ustawy emerytalnej - prawo do świadczeń określonych w ustawie powstaje z dniem spełnienia wszystkich warunków wymaganych do nabycia tego prawa, z zastrzeżeniem ust. 2. W myśl ustępu 2 - jeżeli ubezpieczony pobiera zasiłek chorobowy, świadczenie rehabilitacyjne lub wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy wypłacane na podstawie przepisów Kodeksu pracy, prawo do emerytury, renty z tytułu niezdolności do pracy lub renty szkoleniowej powstaje z dniem zaprzestania pobierania tego zasiłku, świadczenia lub wynagrodzenia. W takiej sytuacji powstanie prawa do świadczenia przesuwa się do końca okresu pobierania zasiłku chorobowego, świadczenia rehabilitacyjnego lub wynagrodzenia chorobowego, choćby zainteresowany spełnił warunki nabycia prawa do emerytury lub renty w czasie pobierania tamtych świadczeń (zob. wyroki SN: z dnia 7 lipca 1995 r., II URN 56/94, OSNAPiUS 1995, nr 24, poz. 302 i z dnia 31 marca 2000 r., II UKN 458/99, OSNAPiUS 2001, nr 18, poz. 565; por. też wyroki SN: z dnia 15 listopada 2001 r., II UKN 609/00, OSNPUSiSP 2003, nr 15, poz. 366 i z dnia 9 grudnia 2003 r., I PK 81/03, OSNPUSiSP 2004, nr 21, poz. 370). W konsekwencji powyższego osoby, które uprawnienia emerytalno-rentowe nabyły w czasie pobierania zasiłku, świadczenia lub wynagrodzenia, prawa do świadczeń emerytalno-rentowych zrealizują później niż one faktycznie powstały, nie jest bowiem możliwe, aby np. zrezygnować z pobierania wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy (art. 92 k.p. w zw. z art. 84 k.p.) w celu wcześniejszego - niż jest to określone w art. 100 ust. 2 - nabycia prawa do emerytury lub renty. (vide: Komentarz do art.100 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, Kamil Antonów, stan prawny: 30.09.2009).

Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy należy stwierdzić, że wnioskodawca wniosek o rentę zgłosił w dniu 16 maja 2012 r., jednak w okresie od 1 kwietnia 2011 r. do 5 czerwca 2012 r. był on uprawniony do zasiłku chorobowego. Powyższa informacja uszła uwadze Sądu I instancji, choć była zawarta w piśmie pozwanego organu z dnia 8 lipca 2014 r. (k. 105v). Wnioskodawca nie może zatem za okres do 5 czerwca 2011 r. pobierać renty z tytułu niezdolności do pracy, gdyż za ten okres przysługiwało mu prawo do zasiłku chorobowego. Uwzględniając zatem treść cytowanego wyżej art. 100 ust. 2 ustawy emerytalnej, Sąd Apelacyjny stwierdza, że prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy wnioskodawcy powstało z dniem zaprzestania pobierania zasiłku chorobowego i od tej daty, tj. od dnia 6 czerwca 2011 r. powinno zostać przyznane.

Mając powyższe na uwadze, Sąd Apelacyjny uznając, że apelacja okazała się zasadna, na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. zmienił zaskarżony wyrok o tyle, że przyznał odwołującemu R. S. prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy od daty zaprzestania pobierania zasiłku chorobowego, to jest od dnia 6 czerwca 2011 r.