Ts 284/09
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Dodatkowe informacje:
Pełny tekst orzeczenia
792/II/B/2014
POSTANOWIENIE
z dnia 20 grudnia 2011 r.
Sygn. akt Ts 284/09
Trybunał Konstytucyjny w składzie:
Stanisław Biernat – przewodniczący
Małgorzata Pyziak-Szafnicka – sprawozdawca
Zbigniew Cieślak,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 14 października 2011 r. o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej Z.P.,
p o s t a n a w i a:
nie uwzględnić zażalenia.
UZASADNIENIE
W skardze konstytucyjnej wniesionej do Trybunału Konstytucyjnego 27 listopada 2009 r. Z.P. (dalej: skarżąca) wystąpiła o stwierdzenie niezgodności art. 7674 § 2 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296, ze zm.; dalej: k.p.c.) oraz art. 3 ustawy z dnia 22 grudnia 2004 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz. U. z 2005 r. Nr 13, poz. 98; dalej: ustawa zmieniająca) z art. 45 ust. 1 w zw. z art. 2 Konstytucji.
Trybunał Konstytucyjny postanowieniem z 14 października 2011 r. odmówił nadania dalszego biegu skardze. Jako podstawę odmowy wskazał oczywistą bezzasadność zarzutów podniesionych w skardze (art. 36 ust. 3 w zw. z art. 49 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym, Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK). Trybunał zwrócił uwagę na następujące okoliczności. Po pierwsze, zgodnie z jednolitym orzecznictwem TK z prawa do sądu nie wynika prawo do rozpatrzenia sprawy w trzeciej instancji (prawo do kasacji). Po drugie, wątpliwości interpretacyjne przywołane w skardze konstytucyjnej co do art. 3 ustawy zmieniającej zostały usunięte w orzecznictwie Sądu Najwyższego.
Na powyższe postanowienie skarżąca wniosła zażalenie, w którym podnosi, że Trybunał naruszył art. 36 ust. 3 ustawy o TK przez niewykazanie w sentencji orzeczenia, jak również w jego uzasadnieniu, przesłanek umożliwiających ocenę zarzutów skargi jako bezzasadnych w stopniu oczywistym. Ponadto, zdaniem skarżącej, Trybunał naruszył art. 39 ust. 1 pkt 1 ustawy o TK przez niewłaściwe zastosowanie tego przepisu jako podstawy odmowy nadania dalszego biegu skardze. W ocenie skarżącej przepis ten zezwala tylko na umorzenie postępowania w sprawie.
Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 36 ust. 4 w zw. z art. 49 ustawy o TK skarżącemu przysługuje prawo wniesienia zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego o odmowie nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu. Trybunał, w składzie trzech sędziów, rozpatruje zażalenie na posiedzeniu niejawnym (art. 25 ust. 1 pkt 3 lit. b in fine w zw. z art. 36 ust. 6 i 7 ustawy o TK). Na etapie rozpoznania zażalenia Trybunał Konstytucyjny bada przede wszystkim, czy wydając zaskarżone postanowienie, prawidłowo ustalił istnienie przesłanek odmowy nadania skardze dalszego biegu.
W niniejszej sprawie Trybunał Konstytucyjny stwierdza, że kwestionowane postanowienie jest prawidłowe, a argumenty przytoczone w zażaleniu nie podważają ustaleń przedstawionych w tym orzeczeniu, dlatego nie zasługują na uwzględnienie.
Po pierwsze, należy wskazać, że na etapie wstępnego rozpoznania skargi konstytucyjnej Trybunał nie umarza postępowania, lecz odmawia nadania dalszego biegu skardze, co umożliwia skarżącemu wniesienie zażalenia (art. 49 w zw. z art. 36 ust. 4 ustawy o TK). Dotyczy to także sytuacji, gdy Trybunał – na podstawie art. 39 ust. 1 pkt 1 ustawy o TK w zw. z art. 79 ust. 1 Konstytucji – odmawia nadania dalszego biegu skardze ze względu na niedopuszczalność lub zbędność wydania orzeczenia (zob. wśród wielu – postanowienia TK z 7 listopada 2005 r., Ts 80/05, OTK ZU nr 2/B/2006, poz. 100 i 2 lipca 2007 r., Tw 26/06, OTK ZU nr 2/B/2008, poz. 43). Trybunał stwierdza jednak, że – wbrew przekonaniu skarżącej – art. 39 ust. 1 pkt 1 ustawy o TK nie stanowił podstawy odmowy nadania jej skardze dalszego biegu.
Po drugie, Trybunał zwraca uwagę, że „ocena, czy sformułowane w skardze zarzuty nie są oczywiście bezzasadne, (…) przeprowadzana jest na płaszczyźnie kryteriów merytorycznych” (zob. postanowienie TK z 19 listopada 2008 r., Ts 102/06, OTK ZU nr 6/B/2008, poz. 222). Trybunał ocenia więc, dokonując wstępnej kontroli skargi, czy zarzuty mające wykazać sposób naruszenia przywołanych w skardze praw lub wolności konstytucyjnych są bezzasadne w stopniu oczywistym.
Wbrew zarzutom skarżącej w kwestionowanym postanowieniu Trybunał nie pominął jej rozważań dotyczących prawa do sprawiedliwej procedury. Trybunał zwrócił uwagę, że ustawodawca, przyznając stronom w określonych przypadkach nadzwyczajne środki zaskarżenia, powinien baczyć na prawo do sprawiedliwej procedury, tj. prawo do odpowiedniego ukształtowania procedury sądowej zgodnie z wymogami sprawiedliwości i jawności (zob. w szczególności wyrok TK z 30 maja 2007 r., SK 68/06, OTK ZU nr 6/A/2007, poz. 53). Prawo do rzetelnej (sprawiedliwej) procedury w postępowaniu kasacyjnym aktualizuje się jednak dopiero wtedy, gdy ustawodawca przyznaje stronom prawo do wniesienia skargi kasacyjnej. Skoro w rozpatrywanej sprawie skarżącej nie przysługiwała skarga kasacyjna, to tym bardziej nie mogło dojść do naruszenia jej prawa do rzetelnej procedury kasacyjnej.
Skarżąca twierdzi nadto, że „strona tocząca proces nie może być zaskakiwana w czasie jego trwania nowymi normami prawnymi”. Nie ulega jednak wątpliwości, że postanowienie Sądu Okręgowego w Świdnicy z 11 lutego 2009 r., od którego skarżąca złożyła skargę kasacyjną, jest – w świetle zakwestionowanego art. 3 ustawy zmieniającej – postanowieniem, od którego nie przysługuje skarga kasacyjna. Trybunał ponownie podkreśla, że w chwili, gdy skarżąca wnosiła skargę kasacyjną, wątpliwości interpretacyjne, do których się odwołuje, zostały wyjaśnione w orzecznictwie Sądu Najwyższego, z którym skarżąca mogła się zapoznać (zob. m.in. postanowienie Sądu Najwyższego z 3 października 2007 r., sygn. akt IV CZ 62/07, Lex nr 897951).
Biorąc powyższe okoliczności pod uwagę, Trybunał Konstytucyjny nie uwzględnił zażalenia wniesionego na postanowienie o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.
POSTANOWIENIE
z dnia 20 grudnia 2011 r.
Sygn. akt Ts 284/09
Trybunał Konstytucyjny w składzie:
Stanisław Biernat – przewodniczący
Małgorzata Pyziak-Szafnicka – sprawozdawca
Zbigniew Cieślak,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 14 października 2011 r. o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej Z.P.,
p o s t a n a w i a:
nie uwzględnić zażalenia.
UZASADNIENIE
W skardze konstytucyjnej wniesionej do Trybunału Konstytucyjnego 27 listopada 2009 r. Z.P. (dalej: skarżąca) wystąpiła o stwierdzenie niezgodności art. 7674 § 2 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296, ze zm.; dalej: k.p.c.) oraz art. 3 ustawy z dnia 22 grudnia 2004 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz. U. z 2005 r. Nr 13, poz. 98; dalej: ustawa zmieniająca) z art. 45 ust. 1 w zw. z art. 2 Konstytucji.
Trybunał Konstytucyjny postanowieniem z 14 października 2011 r. odmówił nadania dalszego biegu skardze. Jako podstawę odmowy wskazał oczywistą bezzasadność zarzutów podniesionych w skardze (art. 36 ust. 3 w zw. z art. 49 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym, Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK). Trybunał zwrócił uwagę na następujące okoliczności. Po pierwsze, zgodnie z jednolitym orzecznictwem TK z prawa do sądu nie wynika prawo do rozpatrzenia sprawy w trzeciej instancji (prawo do kasacji). Po drugie, wątpliwości interpretacyjne przywołane w skardze konstytucyjnej co do art. 3 ustawy zmieniającej zostały usunięte w orzecznictwie Sądu Najwyższego.
Na powyższe postanowienie skarżąca wniosła zażalenie, w którym podnosi, że Trybunał naruszył art. 36 ust. 3 ustawy o TK przez niewykazanie w sentencji orzeczenia, jak również w jego uzasadnieniu, przesłanek umożliwiających ocenę zarzutów skargi jako bezzasadnych w stopniu oczywistym. Ponadto, zdaniem skarżącej, Trybunał naruszył art. 39 ust. 1 pkt 1 ustawy o TK przez niewłaściwe zastosowanie tego przepisu jako podstawy odmowy nadania dalszego biegu skardze. W ocenie skarżącej przepis ten zezwala tylko na umorzenie postępowania w sprawie.
Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 36 ust. 4 w zw. z art. 49 ustawy o TK skarżącemu przysługuje prawo wniesienia zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego o odmowie nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu. Trybunał, w składzie trzech sędziów, rozpatruje zażalenie na posiedzeniu niejawnym (art. 25 ust. 1 pkt 3 lit. b in fine w zw. z art. 36 ust. 6 i 7 ustawy o TK). Na etapie rozpoznania zażalenia Trybunał Konstytucyjny bada przede wszystkim, czy wydając zaskarżone postanowienie, prawidłowo ustalił istnienie przesłanek odmowy nadania skardze dalszego biegu.
W niniejszej sprawie Trybunał Konstytucyjny stwierdza, że kwestionowane postanowienie jest prawidłowe, a argumenty przytoczone w zażaleniu nie podważają ustaleń przedstawionych w tym orzeczeniu, dlatego nie zasługują na uwzględnienie.
Po pierwsze, należy wskazać, że na etapie wstępnego rozpoznania skargi konstytucyjnej Trybunał nie umarza postępowania, lecz odmawia nadania dalszego biegu skardze, co umożliwia skarżącemu wniesienie zażalenia (art. 49 w zw. z art. 36 ust. 4 ustawy o TK). Dotyczy to także sytuacji, gdy Trybunał – na podstawie art. 39 ust. 1 pkt 1 ustawy o TK w zw. z art. 79 ust. 1 Konstytucji – odmawia nadania dalszego biegu skardze ze względu na niedopuszczalność lub zbędność wydania orzeczenia (zob. wśród wielu – postanowienia TK z 7 listopada 2005 r., Ts 80/05, OTK ZU nr 2/B/2006, poz. 100 i 2 lipca 2007 r., Tw 26/06, OTK ZU nr 2/B/2008, poz. 43). Trybunał stwierdza jednak, że – wbrew przekonaniu skarżącej – art. 39 ust. 1 pkt 1 ustawy o TK nie stanowił podstawy odmowy nadania jej skardze dalszego biegu.
Po drugie, Trybunał zwraca uwagę, że „ocena, czy sformułowane w skardze zarzuty nie są oczywiście bezzasadne, (…) przeprowadzana jest na płaszczyźnie kryteriów merytorycznych” (zob. postanowienie TK z 19 listopada 2008 r., Ts 102/06, OTK ZU nr 6/B/2008, poz. 222). Trybunał ocenia więc, dokonując wstępnej kontroli skargi, czy zarzuty mające wykazać sposób naruszenia przywołanych w skardze praw lub wolności konstytucyjnych są bezzasadne w stopniu oczywistym.
Wbrew zarzutom skarżącej w kwestionowanym postanowieniu Trybunał nie pominął jej rozważań dotyczących prawa do sprawiedliwej procedury. Trybunał zwrócił uwagę, że ustawodawca, przyznając stronom w określonych przypadkach nadzwyczajne środki zaskarżenia, powinien baczyć na prawo do sprawiedliwej procedury, tj. prawo do odpowiedniego ukształtowania procedury sądowej zgodnie z wymogami sprawiedliwości i jawności (zob. w szczególności wyrok TK z 30 maja 2007 r., SK 68/06, OTK ZU nr 6/A/2007, poz. 53). Prawo do rzetelnej (sprawiedliwej) procedury w postępowaniu kasacyjnym aktualizuje się jednak dopiero wtedy, gdy ustawodawca przyznaje stronom prawo do wniesienia skargi kasacyjnej. Skoro w rozpatrywanej sprawie skarżącej nie przysługiwała skarga kasacyjna, to tym bardziej nie mogło dojść do naruszenia jej prawa do rzetelnej procedury kasacyjnej.
Skarżąca twierdzi nadto, że „strona tocząca proces nie może być zaskakiwana w czasie jego trwania nowymi normami prawnymi”. Nie ulega jednak wątpliwości, że postanowienie Sądu Okręgowego w Świdnicy z 11 lutego 2009 r., od którego skarżąca złożyła skargę kasacyjną, jest – w świetle zakwestionowanego art. 3 ustawy zmieniającej – postanowieniem, od którego nie przysługuje skarga kasacyjna. Trybunał ponownie podkreśla, że w chwili, gdy skarżąca wnosiła skargę kasacyjną, wątpliwości interpretacyjne, do których się odwołuje, zostały wyjaśnione w orzecznictwie Sądu Najwyższego, z którym skarżąca mogła się zapoznać (zob. m.in. postanowienie Sądu Najwyższego z 3 października 2007 r., sygn. akt IV CZ 62/07, Lex nr 897951).
Biorąc powyższe okoliczności pod uwagę, Trybunał Konstytucyjny nie uwzględnił zażalenia wniesionego na postanowienie o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.