Pełny tekst orzeczenia

159/2/B/2015

POSTANOWIENIE

z dnia 5 marca 2015 r.

Sygn. akt Ts 154/14



Trybunał Konstytucyjny w składzie:



Andrzej Rzepliński – przewodniczący

Zbigniew Cieślak − sprawozdawca

Stanisław Rymar,



po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 13 października 2014 r. o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej M.K. i M.N.,



p o s t a n a w i a:



nie uwzględnić zażalenia.



UZASADNIENIE



1. W skardze konstytucyjnej z 12 czerwca 2014 r. (data nadania) M.K. i M.N. (dalej: skarżący) zakwestionowali zgodność, po pierwsze, art. 2 ustawy z dnia 29 października 2010 r. o zmianie ustawy o Państwowej Straży Pożarnej (Dz. U. Nr 239, poz. 1589; dalej: ustawa zmieniająca) – „w części zawierającej stwierdzenie: w okresie rozliczeniowym bezpośrednio poprzedzającym wejście w życie niniejszej ustawy”, która ogranicza prawo strażaka do odpowiedniej rekompensaty za służbę w czasie wolnym od służby jedynie do okresu od 1 lipca 2010 r. – z art. 2, art. 31 ust. 3, art. 32 ust. 2, art. 64 ust. 2 oraz art. 66 ust. 2 Konstytucji; po drugie, art. 35 ust. 9 w zw. z art. 71a ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej (Dz. U. z 2002 r. Nr 147, poz. 1230, ze zm.; dalej: ustawa o PSP) w brzmieniu obowiązującym od 1 lipca 2005 r. do 31 grudnia 2010 r. – w zakresie, w jakim przepisy te wykluczają prawo strażaka do odpowiedniej rekompensaty za służbę w czasie wolnym od służby − z art. 2, art. 31 ust. 3, art. 32 ust. 2, art. 64 ust. 2 oraz art. 66 ust. 2 Konstytucji; po trzecie, art. 97c ust. 1 ustawy o PSP – „w części zawierającej stwierdzenie: stanowi 60% z 1/172 przeciętnego uposażenia, o którym mowa w art. 85 ust. 3, obowiązującego w okresie rozliczeniowym” − z art. 2, art. 31 ust. 3, art. 32 ust. 2, art. 64 ust. 2 oraz art. 66 ust. 2 Konstytucji.

Skarżący upatrywali naruszenie swoich praw w tym, że w latach 2005−2010 pełnili służbę w Państwowej Straży Pożarnej w wymiarze przekraczającym obowiązującą normę, za co nie otrzymali pełnej rekompensaty w postaci czasu wolnego ani rekompensaty finansowej.



2. Postanowieniem z 13 października 2014 r. Trybunał Konstytucyjny odmówił nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej na podstawie art. 79 ust. 1 Konstytucji oraz art. 49 w zw. z art. 46 ust. 1 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK). Trybunał uznał, że skarżący błędnie za ostateczne orzeczenie o ich prawach, których dotyczy skarga konstytucyjna, uznali postanowienie Sądu Najwyższego z 19 lutego 2014 r. (sygn. akt I PK 264/13) i nieprawidłowo od daty doręczenia tego postanowienia liczyli termin do wniesienia skargi konstytucyjnej. Tymczasem ostatecznym orzeczeniem o prawach skarżących był prawomocny wyrok Sądu Okręgowego w Białymstoku z 20 czerwca 2013 r. (sygn. akt V Pa 36/13, V Pz 5/13) i od daty jego doręczenia rozpoczął bieg termin do złożenia skargi konstytucyjnej. W konsekwencji Trybunał stwierdził, że skarżący wnieśli skargę po upływie terminu przewidzianego w art. 46 ust. 1 ustawy o TK. Trybunał wskazał także, że w postanowieniu z 19 lutego 2014 r. Sąd Najwyższy nie stosował żadnego z kwestionowanych przez skarżących przepisów ustawy o PSP czy ustawy zmieniającej. Sąd ten oparł swoje orzeczenie wyłącznie na przepisach ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. − Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 2014 r. poz. 101, ze zm.; dalej: k.p.c.); skarżący uczynili więc przedmiotem skargi przepisy, które nie były podstawą ostatecznego orzeczenia o ich prawach.



3. W zażaleniu na to postanowienie skarżący podnieśli, że dla złożenia skargi konstytucyjnej dotyczącej jednego z możliwych sposobów rozumienia kwestionowanych przepisów niezbędne jest uzyskanie stanowiska Sądu Najwyższego, które pozwoli przyjąć, że przeważa konkretna interpretacja przepisów. Ponadto skarżący zauważyli, że postanowienie Sądu Najwyższego z 19 lutego 2014 r., choć jest rozstrzygnięciem procesowym, to jednak zawiera ocenę i wykładnię kwestionowanych przepisów prawa materialnego. Skarżący wskazali też na „ryzyko konkurencji” pomiędzy postępowaniem kasacyjnym i postępowaniem przed Trybunałem, gdyby jednocześnie wnieśli skargę kasacyjną i skargę konstytucyjną.



Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:



1. Zgodnie z art. 49 w związku z art. 36 ust. 4 ustawy o TK skarżącemu przysługuje prawo wniesienia zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej. Trybunał, w składzie trzech sędziów, rozpatruje zażalenie na posiedzeniu niejawnym (art. 25 ust. 1 pkt 3 lit. b w związku z art. 36 ust. 6-7 i w związku z art. 49 ustawy o TK). Trybunał Konstytucyjny bada w szczególności, czy w wydanym postanowieniu prawidłowo stwierdził istnienie przesłanek odmowy nadania skardze dalszego biegu.



2. Trybunał Konstytucyjny stwierdza, że postanowienie o odmowie nadania rozpatrywanej skardze konstytucyjnej dalszego biegu jest prawidłowe, a zarzuty sformułowane w zażaleniu nie zasługują na uwzględnienie.



3. Podstawą odmowy nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu było wniesienie tego środka prawnego po przekroczeniu trzymiesięcznego terminu przewidzianego w art. 46 ustawy o TK. Zgodnie z przywołanym przepisem bieg terminu rozpoczyna się od dnia, w którym skarżącemu został doręczony prawomocny wyrok w sprawie. Ostatecznym orzeczeniem, o którym mowa w art. 79 ust. 1 Konstytucji, w ramach procedury cywilnej, jest więc prawomocne rozstrzygnięcie sądu drugiej instancji. Choć od tego rodzaju orzeczenia – zgodnie z dyspozycją art. 3981 k.p.c. – przysługuje nadzwyczajny środek odwoławczy w postaci skargi kasacyjnej do Sądu Najwyższego, to jednak skorzystanie z tego środka pozostaje bez wpływu na bieg terminu do wniesienia skargi konstytucyjnej. W zaskarżonym postanowieniu Trybunał Konstytucyjny prawidłowo zatem stwierdził, że termin do złożenia skargi konstytucyjnej rozpoczął bieg od dnia doręczenia skarżącym prawomocnego wyroku sądu drugiej instancji. Przekonanie skarżących o konieczności uzyskania w ich sprawie stanowiska Sądu Najwyższego nie ma natomiast podstaw w obowiązujących przepisach prawa (skarżący nie wskazali przepisu, z którego wywodzą swoje stanowisko).



4. Również rozważania dotyczące wzajemnych relacji pomiędzy postępowaniami toczącymi się przed Sądem Najwyższym i Trybunałem Konstytucyjnym nie mogą mieć wpływu na treść niniejszego rozstrzygnięcia. Na podstawie art. 20 ustawy o TK oraz art. 177 § 1 pkt 1 k.p.c. może bowiem zawiesić postępowanie zainicjowane wniesieniem skargi konstytucyjnej do czasu zakończenia postępowania przed Sądem Najwyższym.



5. Trybunał podziela także stanowisko zawarte w zaskarżonym postanowieniu, że Sąd Najwyższy w postanowieniu z 19 lutego 2014 r. nie stosował żadnego z kwestionowanych przez skarżących przepisów ustawy o PSP czy ustawy zmieniającej. Sąd Najwyższy dokonał oceny skargi kasacyjnej pod kątem przesłanek przyjęcia jej do rozpoznania, tj. pod kątem wystąpienia oczywistej zasadności i zaistnienia w sprawie istotnego zagadnienia prawnego. Sąd uznał, że skarżący nie wykazali, że któraś z tych okoliczności w ich sprawie wystąpiła. Przedmiotem orzeczenia tego sądu była więc wyłącznie kwestia dopuszczalności skargi kasacyjnej, a nie prawo skarżących do rekompensaty za służbę w czasie wolnym od służby.



6. W związku z powyższym Trybunał Konstytucyjny, na podstawie art. 49 w związku z art. 36 ust. 7 ustawy o TK, nie uwzględnił zażalenia.