Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 4 lutego 2016 r.

Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze w VI Wydziale Karnym Odwoławczym w składzie:

Przewodniczący – Sędzia SO Andrzej Tekieli (spr.)

Sędziowie SO Tomasz Skowron SO Andrzej Wieja

Protokolant Konrad Woźniak

przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej w Jeleniej Górze Z. J.

po rozpoznaniu w dniu 26 stycznia 2016 roku sprawy

1.  W. G. (1) ur. (...) w W.

s. S., E. z domu I.

2.  P. O. (1) ur. (...) w K.

s. B., D. z d. P.

oskarżonych z art. 280 § 1 kk i art. 275 § 1 kk i art. 276 kk w związku z art. 11 § 2 kk i inne

z powodu apelacji wniesionych przez oskarżonych i ich obrońców

od wyroku Sądu Rejonowego w Kamiennej Górze

z dnia 8 lipca 2015 r. sygn. akt II K 33/15

I.  zmienia zaskarżony wyrok wobec oskarżonych P. O. (1)i W. G. (1)w ten sposób, że:



w pkt. 1 części dyspozytywnej przyjmuje, że oskarżeni zabrali w celu przywłaszczenia na szkodę M. B. (1) i B. B. (2) 165 643,37 zł oraz waluty obce o wartości 93 281,51 zł to jest 8 580 Euro, 334 130 koron czeskich, 350 dolarów amerykańskich, 3 000 forintów i 40 funtów brytyjskich a nadto albumy z monetami i znaczkami o wartości 20 000 złotych oraz klucze do samochodu, pilot od bramy wjazdowej, klucze od kantorów z pilotem, trzy telefony komórkowe: marki N. (...), N. (...) (...)i E., słuchawkę do telefonu o łącznej wartości 4 970 złotych a także dokumenty w postaci dowodów osobistych obojga pokrzywdzonych, legitymacji rencisty M. B. (1),



w pkt. 3 części dyspozytywnej orzeka solidarnie wobec P. O. (1)i W. G. (1)obowiązek naprawienia wyrządzonej szkody w części przez zapłatę kwoty 119 507,15 zł na rzecz M. B. (1) i B. B. (2),

II.  w pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy,

III.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. Ł. B. 420 złotych tytułem kosztów nieopłaconej obrony oskarżonego z urzędu w postępowaniu odwoławczym oraz 96,60 złotych tytułem zwrotu podatku od towarów i usług,

IV.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. M. M. (1) 420 złotych tytułem kosztów nieopłaconej obrony oskarżonego z urzędu w postępowaniu odwoławczym oraz 96,60 złotych tytułem zwrotu podatku od towarów i usług,

V.  zwalnia oskarżonych P. O. (1)i W. G. (1)od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze obciążając nimi Skarb Państwa.

Sygn. akt VI Ka 542/15

UZASADNIENIE

P. O. (1)i W. G. (1)zostali oskarżeni o to, że:

w nocy 27 stycznia 2014 roku w L. woj. (...) działając wspólnie i w porozumieniu, dokonali rozboju na osobie M. B. (1) i B. B. (2) w ten sposób, że stosowali przemoc wobec pokrzywdzonych polegającą na zadawaniu uderzeń rękami po twarzy i całym ciele, zatykaniu ust a nadto grozili im pozbawieniem życia i spaleniem domu rozpryskując jednocześnie w pomieszczeniu sypialni środek chemiczny w aerozolu oraz poprzez skrępowanie pokrzywdzonym rąk i nóg za pomocą taśmy klejącej i kabla telefonicznego doprowadzili ich do stanu bezbronności powodując w konsekwencji u M. B. (1) obrażenia ciała w postaci stłuczenia twarzoczaszki z licznymi podbiegnięciami krwawymi i krwiakami okularowymi, obrzęku i bolesności nosa z jego jednoczesnym złamaniem z przemieszczeniem, naruszające czynności narządów ciała na okres powyżej dni siedmiu, zaś u B. B. (2) obrażeń ciała w postaci stłuczenia twarzy i lewej połowy klatki piersiowej oraz bolesności obu stawów ramiennych naruszających czynności narządów ciała na okres poniżej dni siedmiu a następnie zabrali w celu przywłaszczenia pieniądze znajdujące się w trzech saszetkach w postaci 4495 euro, 373 930 koron czeskich, 350 dolarów amerykańskich oraz 165 643,37 złotych a nadto albumy z monetami i znaczkami o wartości 20 000 złotych, klucze od samochodu, pilot od bramy wjazdowej, klucze od kantorów z pilotem, trzy telefony komórkowe marki N. (...), N. (...) (...). E., słuchawkę do telefonu o łącznej wartości 268 139, 76 złotych, dokumenty w postaci dowodów osobistych obojga pokrzywdzonych, legitymacji rencisty M. B. (1), przy czym zarzucanego czynu W. G. (1) dopuścił się będąc uprzednio

skazany:

- wyrokiem Sądu Wojewódzkiego w Świdnicy z dnia 18 maja 1993 roku, sygn. akt III K 125/93 za czyny z art. 210 § 1 dkk i art. 156 § 2 dkk w zw. z art. 10 § 2 dkk i art. 208 dkk na łączną karę 3 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności, którą odbył w okresie od 1 marca 1992 r. do 1 czerwca 1995 roku

- wyrokiem Sądu Rejonowego w Nysie z dnia 22 listopada 1994r w sprawie II K 44/94 za czyn z art. 156 § 2 kk w zw. z art. 60 § 1 kk na karę 9 miesięcy pozbawienia wolności, którą odbył od 1 czerwca 1995 r. do 1 marca 1996 roku,

- wyrokiem Sądu Rejonowego w Wałbrzychu z dnia 4 lipca 1997 roku sygn. akt II K 818/96 za czyny z art. 158 § 1 dkk i art. 156 § 2 dkk w zw. z art. 10 § 2 dkk w zw. z art. 60 § 1 dkk oraz art. 203 § 1 dkk i art. 208 dkk w zw. z art. 10 § 2 dkk w zw. z art. 60 § 1 dkk na łączną karę 3 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności, zmienionym wyrokiem Sądu Wojewódzkiego w Wałbrzychu z/s w Świdnicy z dnia 21 listopada 1997 roku w sprawie IV Ka 655/97 w zakresie podwyższenia wymiaru kary łącznej do 4 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności, którą odbył w okresie od 15 stycznia 1996 roku do 18 stycznia 1996 roku i od 2 sierpnia 1996 roku do 23 grudnia 1999 roku,

- wyrokiem łącznym Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 15 maja 2007 roku, sygn. akt III K 80/07 obejmującym:

- wyrok Sądu Okręgowego w Opolu z dnia 9 maja 2003 r. sygn. akt III K 196/02 za czyny z art. 280 § 2 kk w zw. z art. 64 § 2 kk oraz za czyn z art. 280 § 2 kk w zw. z art. 64 § 2 kk na łączną karę 5 lat pozbawienia wolności,

- wyrok Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 7 grudnia 2004r. sygn. akt. III K 147/04 za czyn z art. 310 § 1 kk i art. 286 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk w zw. z art. 12 kk na karę 2 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności,

- wyrok Sądu Rejonowego w Wałbrzychu z dnia 27 marca 2006 roku sygn. akt 291/04 za czyn z art. 13 § dkk w zw. z art. 286 § 2kk w zw. z art. 64 § 2 kk na karę 1 roku i 2 miesięcy pozbawienia wolności, na łączną karę 7 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności, którą odbył od 14 stycznia 2000 roku do 13 lipca 2000 roku i od 14 listopada 2000 roku do 24 sierpnia 2001 roku i od 12 maja 2002 roku do 17 lipca 2007 roku będąc warunkowo przedterminowo zwolniony,

- wyrokiem Sądu Rejonowego w Wałbrzychu z dnia 25 marca 2009 roku w sprawie IIK 604/08 za czyn z art. 280 § 1 kk i art. 157 § 2 kk i art. 278 § 1 i 5 kk w zw. z art. 11 § 2 kk w zw. z art. 64 § 2 kk na karę 4 lat pozbawienia wolności, którą odbył w okresie od 27 czerwca 2008 roku do 3 listopada 2008 roku oraz od 30 października 2009 roku do 10 maja 2013 roku, będąc warunkowo przedterminowo zwolniony,

tj. o czyn z art. 280 § 1 k.k. i art. 275 § 1 k.k. i art. 276 k.k. i art. 157 § 1 k.k. i art. 157 § 2 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 64 § 2 k.k.

w stosunku do W. G. (1)

tj. o czyn z art. 280 § 1 k.k. i art. 275 § 1 k.k. i art. 276 k.k. i art. 157 § 1 k.k. i art. 157 § 2 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k.

Sąd Rejonowy w Kamiennej Górze wyrokiem z dnia 8 lipca 2015r. w sprawie IIK 33/15:

1.  P. O. (1)i W. G. (1) uznał za winnych tego, że w nocy 27 stycznia 2014 roku w L., woj. (...), działając wspólnie i w porozumieniu z P. B. (1) , dokonali rozboju na osobie M. B. (1) i B. B. (2) w ten sposób, że zabrali w celu przywłaszczenia 179.400 złotych oraz waluty obce o wartości 120.745,98 zł, to jest 8.580 Euro, 447.900 koron czeskich, 690 dolarów amerykańskich, 9.000 forintów i 120 funtów brytyjskich, a nadto albumy z monetami i znaczkami o wartości 20.000 złotych oraz klucze od samochodu, pilot od bramy wjazdowej, klucze od kantorów z pilotem, trzy telefony komórkowe: marki N. (...), N. (...) (...)i E., słuchawkę do telefonu o łącznej wartości 4.970 zł, a także dokumenty w postaci dowodów osobistych obojga pokrzywdzonych, legitymacji rencisty M. B. (1), używając wobec M. B. (1) i B. B. (2) przemocy polegającej na zadawaniu uderzeń rękami po twarzy i całym ciele, zatykaniu ust, a nadto grożąc użyciem przemocy, to jest pozbawieniem ich życia i spaleniem domu, a także rozpryskując w pomieszczeniu sypialni środek chemiczny w aerozolu i krępując pokrzywdzonym ręce i nogi za pomocą taśmy klejącej i kabla telefonicznego, czym doprowadzili pokrzywdzonych do stanu bezbronności, w wyniku czego u B. B. (2) powstały obrażenia ciała w postaci stłuczenia twarzy i lewej połowy klatki piersiowej oraz bolesność obu stawów ramiennych, powodujące naruszenie czynności narządów ciała na okres nie dłuższy niż 7 dni, zaś w wyniku wielokrotnego uderzania M. B. (1) w twarz przez W. G. (1) pokrzywdzony doznał obrażeń ciała w postaci stłuczenia twarzoczaszki z licznymi podbiegnięciami krwawymi i krwiakami okularowymi, obrzęku i bolesności nosa z jego jednoczesnym złamaniem z przemieszczeniem, powodujących naruszenie czynności narządów ciała na okres powyżej dni siedmiu, przy czym W. G. (1) zarzucanego mu czynu dopuścił się w ciągu 5 lat po odbyciu łącznie co najmniej roku kary pozbawienia wolności w związku z uprzednim skazaniem w warunkach art. 64 § 1 k.k., to jest za umyślne przestępstwo podobne na karę pozbawienia wolności popełnione w ciągu 5 lat od odbycia co najmniej 6 miesięcy kary pozbawienia wolności, to jest wyrokami:

- Sądu Okręgowego w Opolu z dnia 9 maja 2003 r. sygn. akt III K 196/02 za czyny z art. 280 § 2 k.k. w zw. z art. 64 § 2 k.k. na karę 4 lat pozbawienia wolności oraz za czyn z art. 286 § 2 k.k. w zw. z art. 64 § 2 k.k. na karę 2 lat pozbawienia, za które to czyny orzeczono karę łączną 5 lat pozbawienia wolności,

- Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 7 grudnia 2004r. sygn. akt. III K 147/04 za czyn z art. 18 § 3 k.k. w zw. z art. 310 § 1 k.k. i art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. i art. 12 k.k. na karę 2 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności,

- Sądu Rejonowego w Wałbrzychu z dnia 27 marca 2006 roku sygn. akt 291/04 za czyn z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 191 § 2 k.k. w zw. z art. 64 § 1 kk na karę 1 roku i 2 miesięcy pozbawienia wolności,

objętymi wyrokiem łącznym Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 15 maja 2007 roku, sygn. akt III K 80/07, którym orzeczono wobec W. G. (1) karę łączną 7 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności, a karę tą odbył od 14.01.2000 r. do 13.07.2000 r. i od 14.11.2000 r. do 24.08.2001 r. i od 12.05.2002 r. do 17.07.2007 r. oraz

- wyrokiem Sądu Rejonowego w Wałbrzychu z dnia 25 marca 2009 roku w sprawie IIK 604/08 za czyn z art. 280 § 1 k.k. i art. 157 § 2 k.k. i art. 278 § 1 i 5 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 64 § 2 k.k. na karę 4 lat pozbawienia wolności, którą odbył min. w okresie od 30.10.2009 r. do 10.05.2013 r.,

to jest P. O. (1) za winnego popełnienia występku z art. 280 § 1 k.k. i art. 275 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k., zaś W. G. (1) za winnego popełnienia występku z art. 280 § 1 k.k. i art. 157 § 1 k.k. i art. 275 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. i w zw. z art. 64 § 2 k.k. i za czyn ten wymierzył:

- oskarżonemu P. O. (1) karę 4 (czterech) lat i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności,

- oskarżonemu W. G. (1) karę 8 (ośmiu) lat pozbawienia wolności,

2.  na podstawie art. 63 § 1 k.k. na poczet orzeczonej wobec P. O. (1) kary pozbawienia wolności zaliczył okres jego zatrzymania i tymczasowego aresztowania od 01.02.2014 r. do 08.07.2015 r., a na poczet orzeczonej wobec W. G. (1) kary pozbawienia wolności zaliczył okres jego zatrzymania i tymczasowego aresztowania od 03.02.2014 r. do 08.07.2015 r.,

3.  na podstawie art. 46 § 1 k.k. orzekł solidarnie wobec P. O. (1)i W. G. (1) obowiązek naprawienia wyrządzonej szkody w części przez zapłatę kwoty 159.688,25 zł na rzecz M. B. (1) i B. B. (2),

4.  na podstawie art. 46 § 1 k.k. orzekł wobec P. O. (1) zadośćuczynienie na rzecz M. B. (1) w kwocie 10.000 (dziesięciu tysięcy) złotych i na rzecz B. B. (2) w kwocie 5.000 (pięciu tysięcy) złotych, a wobec W. G. (1) zadośćuczynienie na rzecz M. B. (1) w kwocie 20.000 (dwudziestu tysięcy) złotych i na rzecz B. B. (2) w kwocie 10.000 (dziesięciu tysięcy) złotych,

5.  na podstawie art. 44 § 2 k.k. orzekł przepadek na rzecz Skarbu Państwa dowodów rzeczowych w postaci: płyty CD z nagraniem z monitoringu (...), płyty CD z nagraniem z monitoringu M. B. (2), płyty CD z nagraniem z monitoringu (...), płyty CD z nagraniem z monitoringu miejskiego J., umowy kupna sprzedaży samochodu osobowego m-ki H. (...) o nr rej. (...)z dnia 22.11.2013 r., przez pozostawienie ich w aktach sprawy oraz w postaci rękawiczki, samochodu osobowego m-ki H. (...) o nr rej. (...) i śrubokręta z drewnianą rączką,

6.  na podstawie art. 231 k.p.k. złożył do depozytu sądowego dowody rzeczowe w postaci pojemnika po odświeżaczu powietrza, plastikowej zatyczki, chusteczki higienicznej, tekturowego opakowania po płycie CD, kawałków trawy, pokrowca na kierownicę, opakowania z zawartością opakowań na tytoń, opakowania na tytoń, chusteczki higienicznej, 3 sztuk niedopałków papierosów, tekturowego pudełka po gilzach papierosowych, szkatułki, kanistra koloru czerwonego, nap oraz guzików, dwóch kluczy metalowych, dwóch okrągłych metalowych guzików, monet o nominałach 1 zł i 5 gr., dwóch metalowych elementów, elementów tkaniny, 3 elementów elektronicznych, zgorzeli tkanin, rozczłonkowanej zgorzeli z widocznymi napisami, butelki plastykowej z zawartością cieczy koloru niebieskiego z napisem A. F., butelki plastykowej z zawartością cieczy koloru niebieskiego z napisem A. F.,

7.  zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adwokata Ł. B. kwotę 3424,32 zł, w tym kwotę 640,32 zł stanowiącą stawkę podatku od towarów i usług,

8.  na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. i art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 23.06.1973r. o opłatach w sprawach karnych zwolnił P. O. (1)i W. G. (1)od ponoszenia kosztów sądowych obciążając nimi Skarb Państwa, w tym nie wymierzył im opłaty.

Apelację od powyższego wyroku wniósł obrońca oskarżonego W. G. (1), zarzucając:

1.  naruszenie przepisów postępowania mających wpływ na treść orzeczenia , tj. art. 4, 7, 410 kpk polegające na dowolnej zamiast swobodnej ocenie przeprowadzonych dowodów z uwzględnieniem zasad prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego, które skutkowały przyjęciem, iż zgromadzony w sprawie materiał dowodowy pozwala na przypisanie winy W. G. (1) w zarzucanym mu czynie,

2.  naruszenie przepisów postępowania mających wpływ na treść orzeczenia tj. art. 6 kpk i 78§1 kpk polegające na naruszeniu prawa do obrony poprzez:

- pozostawienie podejrzanego bez obrońcy przez okres od 14.05.2014r. do 30.06.2014r. pomimo istnienia przesłanek do ustanowienia obrońcy z urzędu,

- oraz ustanowienie obrońcą z urzędu dla podejrzanego W. G. (1), w osobie adwokata będącego pełnomocnikiem pokrzywdzonych,

3.  błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mający na nie istotny wpływ, polegający na przyjęciu:

- iż oskarżony dopuścił się zarzucanego mu czynu i kierował nim, podczas gdy z materiału dowodowego ów fakt nie wynika,

- złożone przez W. G. (1) wyjaśnienia są jedynie przyjętą przez niego linią obrony i odmówienie im wiarygodności,

- iż W. G. (1) nie był skonfliktowany z P. B. (1), a tym samym stwierdzenie, iż P. B. (1) i P. O. (1) nie mieli powodów do fałszywego oskarżenia W. G. (1),

- numer (...) cały czas użytkowany był przez W. G. (1) w sytuacji gdy skorzystał on z tego numeru jedynie dwa razy,

- W. G. (1) zakupił pojazd marki H. (...), podczas gdy nabywcą pojazdu był R. W. zgodnie z umową kupna – sprzedaży.

Wskazując na powyższe na podstawie art. 427§1 kpk i 437§2 kpk obrońca wniósł o:

- zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie W. G. (1) od zarzucanego mu czynu,

- zasądzenie od Skarbu Państwa na rzecz adw. Ł. B. kosztów nieopłaconej tak w całości jak i w części pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu W. G. (1) z urzędu za II instancję według norm przepisanych,

ewentualnie

- uchylenie zaskarżonego orzeczenia i przekazanie sprawy sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

II. w sytuacji zaś nieuwzględnienia przez Sąd Okręgowy powyższych zarzutów na podstawie art. 427§1 i 2 kpk oraz art. 438 pkt 1, 3 i 4 kpk zaskarżonemu wyrokowi zarzucił:

⚫

obrazę przepisów prawa materialnego, mającą wpływ na treść orzeczenia, a mianowicie art. 46§1kk w zw. z art. 445§1 kc poprzez przyznanie zadośćuczynienia na rzecz pokrzywdzonych odpowiednio po 20.000 zł i 10.000 zł, podczas gdy zebrany w sprawie materiał dowodowy wskazuje, iż kwoty te są zawyżone i tym samym nie odpowiadają dyrektywom odpowiedniego zadośćuczynienia,

⚫

błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mający na nie istotny wpływ, polegający na:

- bezsprzecznym przyjęciu, iż to oskarżony zaplanował i kierował rozbojem, podczas gdy z materiału dowodowego wynika, iż wiedzę o pokrzywdzonych i sposobie przechowywania przez nich środków pieniężnych posiadał jedynie P. O. (1) i to on zaplanował i kierował całym przedsięwzięciem,

- oskarżeni ukradli 179.400,00 zł, 8.580,00 euro, 9.000,00 forintów, 120 funtów brytyjskich, 690 dolarów, 447.900 koron czeskich podczas gdy zebrany w sprawie materiał dowodowy, w tym głównie rozliczenie przedstawione przez pokrzywdzonych, nie potwierdza dokonania kradzieży w wyżej określonych kwotach,

- rażącą niewspółmierność kary wyrażającą się w wymierzeniu oskarżonemu kary w wymiarze 8 lat pozbawienia wolności, a która to kara nie odpowiada dyrektywom wymiaru kary oraz nie uwzględnia w należytym stopniu okoliczności dotyczących osoby oskarżonego a mających wpływ na ograniczenie wysokości przedmiotowej kary w sytuacji gdy zebrany w sprawie materiał dowodowy wyraźnie wskazuje, iż wymierzenie oskarżonemu kary pozbawienia wolności w znacznie niższym wymiarze będzie wystarczające dla osiągnięcia wobec niego celów jakim służy kara.

Stawiając powyższe zarzuty obrońca wniósł o :

⚫

zmianę zaskarżonego wyroku poprzez:

- zmianę opisu czynu i wskazanie iż oskarżeni zabrali w celu przywłaszczenia 165.643,37 zł, 8.580 euro, 350 dolarów amerykańskich, 3.000 forintów, 40 funtów brytyjskich i 334.130 koron czeskich i orzeczenie solidarnego obowiązku naprawienia szkody przez W. G. (1) i P. O. (1) przy uwzględnieniu rzeczywistej wartości skradzionego mienia (środków pieniężnych oraz rzeczy), wartości mienia zwróconego, a także wysokości orzeczonego uprzednio w stosunku do P. B. (1) obowiązku naprawienia szkody,

⚫

zmianę orzeczenia poprzez orzeczenie wobec oskarżonego W. G. (1):

- kary w wymiarze 5 lat pozbawienia wolności,

- na podstawie art. 46§1kk zadośćuczynienia na rzecz M. B. (1) w kwocie 10.000zł, na rzecz B. B. (2) 5.000zł.

Apelację od powyższego wyroku wniósł obrońca oskarżonego P. O. (1), zarzucając:

a.  błąd w ustaleniach faktycznych mający wpływ na treść wyroku, a polegający na niezasadnym przyjęciu w oparciu o ustalone okoliczności, iż oskarżony P. O. (1) miał zamiar popełnić wespół z pozostałymi współsprawcami występek z art. 280§1kk, pomimo że z treści konsekwentnych wyjaśnień tego oskarżonego, relacji pokrzywdzonych oraz innych zgromadzonych dowodów jako oczywiste jawi się, że jego zamierzeniem nigdy nie było uczestniczyć w popełnieniu takiego przestępstwa, a jedynie dokonać kradzieży z włamaniem, przypisywane mu zaś zachowania były efektem wymuszenia określonych czynności przez dokonujących ekscesu współsprawców;

b.  błąd w ustaleniach faktycznych mający wpływ na treść wyroku, a polegający na przyjęciu, iż w następstwie zaistniałego przestępstwa pokrzywdzonym skradzione zostało 9000 forintów i 120 funtów brytyjskich, podczas gdy z konsekwentnych wyjaśnień oskarżonego P. O. (1) przy braku jakichkolwiek przeciwdowodów wynika, iż jedynie on dokonał zaboru wskazanych walut w ilościach wynoszących 1/3 opisanych wyżej, co w konsekwencji skutkowało zawyżeniem wyliczonej wysokości wyrządzonej przestępstwem szkody i ustaleniem ram orzeczonego później środka karnego zobowiązania do jej naprawienia (pkt 3 wyroku);

c.  rażącą niewspółmierność (surowość) orzeczonej względem oskarżonego P. O. (1) kary 4 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności, w sytuacji w której po stronie tegoż oskarżonego występowały liczne okoliczności łagodzące, jak przyznanie się do winy, wyrażenie skruchy, przeproszenie pokrzywdzonych, zwrot znacznej większości zagarniętego mienia, a nadto mniejsza uprzednia karalność niż w sytuacji skazanego za tożsamy czyn w odrębnym procesie P. B. (1), który nadto

d.  rażącą niewspółmierność (surowość) orzeczonego względem oskarżonego P. O. (1) środka karnego w postaci obowiązku solidarnego naprawienia pozostałej szkody w kwocie 159.688,25 złotych ( pkt 3 wyroku), a sytuacji w której oskarżony ten zwrócił w toku postępowania znaczną większość zagarniętego przezeń mienia, mienie to podzielone było na trzy odrębne części zagarnięte przez każdego ze współsprawców, a tym samym obowiązek ten winien zostać orzeczony w sposób indywidualny z uwzględnieniem rzeczywistej części szkody którą aktualnie winien naprawić jeszcze ten oskarżony tj. kwoty 15.000,00 złotych.

Stawiając powyższe zarzuty obrońca wniósł o :

- zmianę zaskarżonego wyroku Sądu Rejonowego w Kamiennej Górze – II Wydział Karny w zakresie dotyczącym oskarżonego P. O. (1) poprzez:

1. a. przyjęcie iż czyn którego popełnienia dopuścił się tenże oskarżony stanowił występek z art. 279§1kk i wymierzenie mu za jego popełnienie kary 2 lat pozbawienia wolności,

b. zmianę orzeczenia zawartego w punkcie 3 wyroku poprzez orzeczenie względem oskarżonego P. O. (1) obowiązku naprawienia wyrządzonej szkody w części poprzez zapłatę na rzecz pokrzywdzonych kwoty 15.000,00 złotych

lub

2. a. zastosowanie instytucji określonej w art. 60§3kk i wymierzenie oskarżonemu za zarzucany mu czyn z art. 280§1kk kary 2 lat pozbawienia wolności,

b. zmianę orzeczenia zawartego w punkcie 3 wyroku poprzez orzeczenie względem oskarżonego P. O. (1) obowiązku naprawienia wyrządzonej szkody w części poprzez zapłatę na rzecz pokrzywdzonych kwoty 15.000,00 złotych,

lub

3.a. obniżenie orzeczonej wobec oskarżonego kary za popełnienie czynu z art. 280§1kk do 3 lat pozbawienia wolności,

b. zmianę orzeczenia zwartego w punkcie 3 wyroku poprzez orzeczenie względem oskarżonego P. O. (1) obowiązku naprawienia wyrządzonej szkody w części poprzez zapłatę na rzecz pokrzywdzonych kwoty 15.000,00 złotych.

Apelację od wyroku złożył osobiście oskarżony W. G. (1) zaprzeczając swojemu udziałowi w przypisanym mu rozboju i zarzucając nieprawidłową ocenę zgromadzonego materiału dowodowego w tym wyjaśnień P. O. (1), zeznań P. B. (2), zeznań świadków M. B. (3), D. B., S. S. , B. P., T. P., B. B. (2), M. B. (1), „okazań głosowych”, bilingów rozmów. Oskarżony zarzucił ponadto, iż wyznaczono mu obrońcę urzędu w osobie adw.T. Ł. reprezentującego jednocześnie pokrzywdzonych w niniejszej sprawie oraz że wartość skradzionych pieniędzy była niższa niż mu się przypisuje. Wniósł o uniewinnienie od przypisanego mu czynu.

Apelację od wyroku złożył także osobiście oskarżony P. O. (1) wnosząc o „cofnięcie sprawy do Sądu I instancji do ponownego rozpatrzenia” ewentualnie o zmianę wyroku poprzez wymierzenie kary 2 lat pozbawienia wolności i obowiązku naprawienia wyrządzonej szkody z uwzględnieniem pieniędzy zabezpieczonych w zajmowanej przez niego hali. Z uzasadnienia apelacji wynika ponadto, że poza zarzutami podniesionymi w apelacji obrońcy dotyczącymi ilości skradzionych pieniędzy, podstaw do nadzwyczajnego złagodzenia kary itd. oskarżony wskazywał także na swoją sytuację rodzinną i materialną i w tym kontekście brak wywiadu środowiskowego, wydanie postanowienia o możliwości zmiany kwalifikacji prawnej pod nieobecność obrońcy, długie terminy odraczania rozpraw, brak wglądu do akt, niewyznaczenie obrońcy z urzędu do napisania apelacji.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacje złożone przez oskarżonych i ich obrońców nie zasługują na uwzględnienie. Korekty wymagało jedynie wskazanie wartości przedmiotu przestępstwa i związanego z nim zakresu obowiązku naprawienia szkody. Zmiana ta pozostała bez wpływu na ocenę prawną czynu oskarżonych, jak również nie pociągnęła za sobą ingerencji w rozstrzygnięcie Sądu I instancji w zakresie wymiaru kary.

Uzasadnienie zaskarżonego wyroku w sposób prawidłowy wyjaśnia, jakie dowody stały się podstawą przypisania oskarżonym W. G. (1) i P. O. (1) odpowiedzialności karnej za przypisany im czyn i dlaczego Sąd I instancji nie uznał za wiarygodne dowodów przeciwnych. Oceniając zgromadzony materiał dowodowy Sąd Rejonowy nie naruszył żadnego przepisu procesowego i dokonał oceny, która jest logiczna i przekonywująca, toteż zasługuje na akceptację. Z tego powodu, Sąd Okręgowy w pełni akceptuje ustalenia faktyczne, jakich dokonał sąd orzekający celem rekonstrukcji stanu faktycznego inkryminowanego zdarzenia.

Odnosząc się w pierwszej kolejności do zarzutów obrazy przepisów postępowania, która według skarżącego obrońcy oskarżonego W. G. (1) miała wpływ na treść zaskarżonego orzeczenia, tj. art. 4 k.p.k., art. 7 k.p.k. i art. 410 k.p.k., jak również wynikających z nich błędów w ustaleniach faktycznych podniesionych w apelacjach obu obrońców oraz w apelacjach złożonych osobiście przez oskarżonych, Sąd Okręgowy stwierdza, że zarzuty te są całkowicie chybione.

Zarzuty te, aby były skuteczne, nie mogą się sprowadzać do polemiki z ustaleniami sądu, a powinny wskazywać jakich konkretnie uchybień w zakresie określonym treścią art. 7 k.p.k. dopuścił się Sąd I instancji, dokonując oceny dowodów. Tymczasem skarżący w istocie przedstawiają alternatywną wersję tejże oceny, nie popartą przy tym argumentami tego rodzaju, które mogłyby skutecznie podważyć stanowisko Sądu I instancji. Autorzy apelacji wywodzą bowiem, iż w konsekwencji sprzecznej z przepisami prawa procesowego oceny dowodów dokonanej przez Sąd Rejonowy doszło do błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę zaskarżonego wyroku i niezasadnego skazania oskarżonych W. G. (1) – za przypisany mu czyn z art. 280 § 1 k.k. i art. 157 § 1 k.k. i art. 275 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. i w zw. z art. 64 § 2 k.k. - oraz P. O. (1) za przypisany mu czyn z art. 280 § 1 k.k. i art. 275 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. Dla skuteczności tak skonstruowanego środka odwoławczego nie jest jednak wystarczające samo wykazywanie, że określona grupa dowodów pozwala na przyjęcie, iż zdarzenie mogło mieć inny przebieg. Należy bowiem wykazać, którym wskazaniom wiedzy, logiki i doświadczenia życiowego uchybił sąd orzekający, czyniąc kwestionowane ustalenia.

Lektura uzasadnienia wyroku Sądu I instancji nie pozostawia wątpliwości, że podstawą przypisania oskarżonemu W. G. (1) sprawstwa i winy w zakresie zarzucanego mu przestępstwa były w głównej mierze wyjaśnienia współoskarżonego P. O. (1), jak również zeznania wcześniej współoskarżonego, zaś obecnie skazanego prawomocnym wyrokiem świadka P. B. (1) złożone w postępowaniu przygotowawczym. Dowody te Sąd Rejonowy rozważył szczególnie wnikliwie, w powiązaniu z pozostałymi zebranymi w sprawie dowodami, co jednoznacznie wynika z pisemnego uzasadnienia wydanego wyroku (vide k. 2850-2854), mając na uwadze charakter i szczególne kryteria formalne oceny dowodu z pomówienia, wskazane w orzecznictwie Sądu Najwyższego (por. m.in. wyrok 7 sędziów SN z 11.X.1977 r., VI KRN 235/77, nie publ; wyrok 7 sędziów SN z 28.XI. 1978 r., VI KRN 246/78, OSNPG 1979, z. 4, poz. 64; postanowienie 7 sędziów SN z 3.III.1994 r., II KRN 8/94, Wokanda 1994, nr 8, s. 17). Sąd Okręgowy w pełni podziela stanowisko sądu meriti, iż w części obciążającej oskarżonego W. G. (1) wyjaśnienia P. O. (1) oraz zeznania P. B. (1) zasługiwały na przydanie im waloru wiarygodności, gdyż wbrew twierdzeniom skarżącego były one logiczne, konsekwentne i stanowcze. Sąd Okręgowy nie dostrzega w rozumowaniu Sądu I instancji żadnych błędów natury faktycznej (niezgodności z treścią dowodu) lub logicznej (błędu w rozumowaniu lub wnioskowaniu) ani też sprzeczności z doświadczeniem życiowym i wskazaniami wiedzy.

Brak jest podstaw do zakwestionowania stanowiska Sądu Rejonowego, który oceniając zmienną postawę P. B. (1) uznał za wiarygodne złożone przezeń wyjaśnienia w postępowaniu przygotowawczym a zawarte na k. 486-487, 846-848, 1572 i 1573v akt sprawy, w których przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu i wyjaśnił, jak „technicznie” wyglądało całe zdarzenie, i jakie role pełnili w nim W. G. (1) i P. O. (1). Wprawdzie zeznając jako świadek w postępowaniu sądowym P. B. (1) podważył swoje wcześniejsze twierdzenia, niemniej - jak słusznie ocenił Sąd I instancji - oskarżony w żaden logiczny i przekonujący sposób nie potrafił uzasadnić przyjętej postawy. Za taką nie można bowiem uznać twierdzenia, iż te wyjaśnienia zostały złożone z powodu przyjęcia takiej „linii obrony”, gdyż pomyślał, że nikt mu nie uwierzy, że jest niewinny, skoro zgodził się – w konsekwencji złożonych wyjaśnień – na wymierzenie mu kary 4 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności. P. B. (1) niewątpliwie znał skutki przyznania się do winy, skoro był już wcześniej karany za przestępstwa i odbywał kary pozbawienia wolności. Zasłanianie się „sugestiami” osób przesłuchujących go („Namawiali mnie, żebym się przyznał, podsuwali mi różne rzeczy” - k. 2326v, „Podawał mi niektóre informacje, które ja sobie układałem w logiczną całość” – k. 2327), wskazywanie że o szczegółach zdarzenia dowiedział się na komisariacie („Moje zeznania głównie opierały się na treści rozmowy policjanta z konkubiną O.” – k. 2326v, „Ja po prostu potwierdziłem zeznania konkubiny P. O. (1)” – k. 2327v) uznać należy za nieudolną próbę wsparcia linii obrony W. G. (1) i P. O. (1), próbę wycofania się z twierdzeń, które obciążały współoskarżonych. Oczywistym jest, że relacje składane przez niego w postępowaniu przygotowawczym są na tyle szczegółowe, a przy tym zbieżne z tym, co podał P. O. (1) w swoich wyjaśnieniach, że wykluczają, by mógł je zrekonstruować na podstawie zeznań osoby trzeciej i opisywanych przez niego sugestii przesłuchujących, tym bardziej, że treści tych sugestii i pytań nie potrafił sobie przypomnieć (vide k. 2327). Sąd I instancji szczegółowo odniósł się przy tym do zeznań D. B. i M. B. (3) dotyczących domniemanego konfliktu W. G. (1) z pierwszą z wymienionych kobiet, siostrą P. B. (1), trafnie argumentując, że zdarzenie sprzed wielu lat w postaci utarczki słownej i szarpaniny pomiędzy oskarżonym i D. B. nie rzutowało na wiarygodność wyjaśnień P. B. (1) obciążającego współoskarżonych. Sąd I instancji przytoczył szereg okoliczności świadczących że P. B. (1) i W. G. (1) pozostawali w dobrych relacjach ( str.14 – 15 uzasadnienia k. 2851 odwrót -2852 akt ). Przekonywująco również Sąd ten argumentował, że zeznania świadka S. S. są „kłamliwe i mające potwierdzać przygotowaną przez W. G. (1) linię obrony” ( str.15 uzasadnienia, k.2852 akt ). Sąd I instancji analizował też szczegółowo zeznania świadka Z. S. , w tym odnośnie okoliczności iż w jego mieszkaniu znaleziono kominiarkę i taśmę klejącą zasadnie argumentując, że okoliczność ta nie przesądza iż sprawcą napadu był ten świadek nie zaś W. G.. Przekonuje zwłaszcza argument , że po dokonaniu rozboju sprawcy spalili swoje ubrania , więc gdyby Z. S. brał w nim udział pozbyłby się w ten sposób kominiarki ( str. 18 uzasadnienia k.2853 odwrót akt ). Prawidłowo ocenił Sąd I instancji również zeznania pozostałych świadków w tym B. P. i T. P.. Nie poniechał Sąd I instancji także oceny zeznań pokrzywdzonych B. B. (2) i M. B. (1), w tym w kontekście przeprowadzenia dowodu z rozpoznania głosu oskarżonych, P. B. (1), Z. S. i T. P.. Zeznania pokrzywdzonych w tym przedmiocie nie są jednoznaczne, żadne z nich nie potwierdza kategorycznie ale też nie zaprzecza że głosy oskarżonych są głosami sprawców napadu. Nie sposób jednak nie zauważyć że opis zdarzenia przedstawiony przez pokrzywdzonych, ilość uczestników napadu, sposób ich zachowania zbieżne są z wyjaśnieniami P. B. (1) i P. O. (1) ( str. 19 - 20 uzasadnienia ,k.2854 odwrót akt ). Wskazać wreszcie należy że Sąd I instancji wskazał powody dla których odmówił wiarygodności wyjaśnieniom oskarżonego W. G. zaprzeczającego dokonania przypisanego mu przestępstwa ( str.13 – 14 uzasadnienia, k.281 – 281 odwrót akt ). Sąd Okręgowy w pełni powyższe oceny podziela.

Szczegółowo Sąd I instancji ocenił wyjaśnienia oskarżonego P. O. (1) w znacznej części uznając je za wiarygodne i ustalając w oparciu o nie stan faktyczny. Słusznie jednak Sąd ten skonstatował ,że w swoich wyjaśnieniach oskarżony ten w istocie zmierzał do przyjęcia w odniesieniu do jego osoby łagodniejszej kwalifikacji prawnej czynu ,co jednak nie było uzasadnione. Jak prawidłowo ustalił Sąd I instancji to P. O. (1) znał wcześniej pokrzywdzonych B. i M. B. (1), wiedział że są właścicielami kantoru wymiany walut w L. , opowiedziało tym współoskarżonemu W. G.. Wbrew twierdzeniom obrońcy P. O. z ocenionych we wzajemnej korelacji wyjaśnień P. B. i zeznań pokrzywdzonych jednoznacznie wynika, że P. O. uczestniczył w napadzie rabunkowym na B. i M. B. , ze strony współoskarżonych z pewnością nie był to „eksces” jak to zdają się sugerować obrońca i sam oskarżony. P. O. (1) nie tylko przeszukiwał mieszkanie pokrzywdzonych i zabrał ich pieniądze gdy wyjawili oni przymuszeni przez współoskarżonych gdzie one się znajdują ( co wynikało z podziału ról ) ale także w pewnym momencie pomógł W. G. w krępowaniu M. B. (1). Tą ostatnią okoliczność P. O. (1) ostatecznie przyznał w swoich końcowych wyjaśnieniach ( k.1867 odwrót ). Dokonując wspólnie ze współoskarżonymi rozboju P. O. (1) działał niewątpliwie w zamiarze bezpośrednim, co – wbrew twierdzeniom skarżącego obrońcy - wskazał Sąd I instancji w pisemnym uzasadnieniu wyroku ( „..łącznie z pozostałymi dążył do dokonania zaboru mienia pokrzywdzonych z zamiarem jego przywłaszczenia po uprzednim użyciu przemocy i doprowadzeniu do stanu bezbronności..” – str. 29 uzasadnienia, k.2859 akt ).

Sąd Rejonowy zapoznał się z treścią wszystkich wymienionych dowodów, w toku rozprawy głównej, nie tylko słyszał zeznania świadków i wyjaśnienia oskarżonych ale i obserwował ich. Wrażenia odniesione podczas bezpośredniego kontaktu z osobą przesłuchiwaną mają bardzo istotne znaczenie dla prawidłowej oceny wiarygodności tego dowodu. Przekonania, jakie wiąże się z bezpośredniością przesłuchania, opartego na poprawnym rozumowaniu i wnioskowaniu sąd odwoławczy nie może kwestionować. Twierdzenia zawarte w apelacjach, przedstawiające całą sytuację jako niesłuszne pomówienie bądź błędne ustalenia dotyczące roli w popełnionym przestępstwie, sprzeczne są nie tylko z treścią obciążających wyjaśnień P. O. (1)i P. B. (1), lecz również zasadami doświadczenia życiowego i logicznego rozumowania.

Nie polega na prawdzie twierdzenie skarżącego obrońcy W. G. (1), jakoby Sąd Rejonowy przyjął, iż „numer (...) cały czas był użytkowany przez W. G. (1)”. Przeciwnie – Sąd I instancji wskazał, że „z numeru (...)przez pewien czas korzystał W. G. (1)” (vide: k. 25 pisemnego uzasadnienia zaskarżonego wyroku). O tym, że ustalenie takie jest prawidłowe, świadczą nie tylko zeznania D. R., ale też okoliczność, że numer ten w telefonie P. O. (1) przypisany był do kontaktu G.. Oczywistym jest przy tym, że oskarżony nie posługiwał się wskazanym numerem telefonu podając swoje dane kontaktowe „w instytucjach”, zatem i ten argument obrońcy nie przekonuje do zmiany stanowiska Sądu I instancji. Brak bilingów wszystkich numerów telefonów, które ujawniono w toku niniejszego postępowania, nie umniejsza znaczenia dowodu z wykazu połączeń numeru (...). Sąd Okręgowy wskazuje, że nie jest to bezpośredni dowód na sprawstwo oskarżonego, jednak dowód ten potwierdza fakt znajomości W. G. (1) i P. O. (1) oraz utrzymywania bardzo częstych kontaktów pomiędzy współoskarżonymi w czasie poprzedzającym popełnienie przestępstwa.

Nie ma racji skarżący obrońca oskarżonego W. G. (1)zarzucając, że treść umowy kupna – sprzedaży samochodu marki H. (...) wskazuje, że nabywcą pojazdu był R. W. (2). Była to wprawdzie osoba literalnie wskazana w treści umowy, jednakże wykładnia treści oświadczeń woli oparta na przepisach prawa cywilnego nakazuje, by w umowach raczej badać, jaki był zgodny zamiar stron i cel umowy, aniżeli opierać się na jej dosłownym brzmieniu (art. 65 § 2 k.c.). Zakup pojazdu sfinansował W. G. (1), on też faktycznie używał go dla własnych celów. Tym samym to jemu przypisać należy przymiot właściciela przedmiotowego samochodu. Nie trzeba przy tym posiadać uprawnień do kierowania pojazdami, by móc samochodem tym rozporządzać jak właściciel, co stanowi nieodłączną cechę prawa własności.

Nie zasługuje na uwzględnienie zarzut naruszenia prawa oskarżonego W. G. (1) do obrony. Istotnie, oskarżony w toku postępowania przygotowawczego w okresie od 14 maja 2014 r. do 30 czerwca 2014 r. realnie nie posiadał obrońcy z urzędu, mimo złożenia przez niego takiego wniosku ( wyznaczony został adw. T. Ł. który nie mógł realizować obrony, reprezentował już bowiem pokrzywdzonych jako pełnomocnik z wyboru, o czym Sąd I instancji powinien wiedzieć ). To formalne uchybienie (na które zwrócił uwagę Wiceprezes Sądu w Kamiennej Górze w piśmie z dnia 2 lipca 2014 r.- k. 2900 - 2901) nie naruszyło jednak prawa oskarżonego do obrony. Obrona oskarżonego w niniejszej sprawie nie była obligatoryjna, obrońca z urzędu został ustanowiony na skutek wniosku oskarżonego o przyznanie mu prawa pomocy na podstawie art. 78 § 1 k.p.k. Udział obrońcy nie był obowiązkowy w czynnościach dowodowych przeprowadzanych w toku postępowania przygotowawczego. W okresie, gdy oskarżony nie był skutecznie reprezentowany przez swojego obrońcę, przesłuchani zostali świadkowie A. K. (k. 1206) i D. B. (k. 1274). Kolejny obrońca adw. Ł. B. nie wnioskował o powtórne przesłuchanie tych świadków, nie zwracał uwagi na powyższe uchybienie w toku postępowania przed Sądem , nie zarzucił w apelacji uchybień prawa procesowego odnośnie oceny zeznań tych świadków, powołując się swobodnie na złożone przez nich zeznania. Uznać zatem należy, że przez okres, w którym oskarżony (realnie) nie posiadał obrońcy, nie miała miejsca żadna czynność, która, mimo nieobecności obrońcy, mogła rzutować na treść wyroku. Tym bardziej nieobecność obrońcy w toku przesłuchania wskazanych wyżej świadków nie naruszyła prawa oskarżonego do obrony.

Całkowicie bezzasadny okazał się zarzut naruszenia prawa do obrony postawiony w apelacji oskarżonego P. O. (1), skoro oskarżonemu wyznaczono obrońcę z urzędu, zaś obrońca ten skutecznie wniósł apelację od wyroku Sądu I instancji. Wyznaczenie nowego obrońcy nastąpiło po wypowiedzeniu stosunku obrony przez adw. M. M. (2) i złożeniu kolejnego wniosku przez oskarżonego. Kolejny obrońca niezwłocznie wniósł o wyznaczenie zgody na widzenie z P. O. (1), po czym sporządził apelację od wyroku. Udostępnienie akt oskarżonemu dopiero w dniu 15 września 2015 r. (k. 2975) wynikało z konieczności udostępnienia tychże akt również obu obrońcom oskarżonych, co wprost wynika z treści zarządzenia z dnia 19 sierpnia 2015 r. (k. 2872). Nie przekonują również zarzuty oskarżonego dotyczące niewłaściwego przebiegu rozprawy głównej. Na rozprawę w dniu 1 lipca 2015 r. na której uprzedzono o możliwości zmiany kwalifikacji prawnej nie stawił się obrońca z wyboru oskarżonego , zawiadomiony był jednak prawidłowo o terminie na wcześniejszym terminie rozprawy ( podano wówczas godzinę rozprawy – 10.30, rozprawę rozpoczęto o 12.30 ze względu na opóźnienie konwoju , o czym obrońca dowiedziałby się gdyby stawił się w terminie – k.2714, k.2732 ), obrona nie była ponadto obligatoryjna a oskarżony nie wnioskował o odroczenie rozprawy z powodu nieobecności obrońcy. Uprzedzenie o zmianie kwalifikacji prawnej było przy tym na korzyść oskarżonego. Sąd Okręgowy nie podziela poglądu, że okresy na jakie odraczano rozprawy były zbyt długie, w każdym zaś razie nie miało to wpływu na treść wyroku , podobnie jak nieprzeprowadzenie wywiadu środowiskowego co do sytuacji rodzinnej oskarżonego która znana była na podstawie innych dowodów.

Reasumując, w niniejszej sprawie zostało w sposób jednoznaczny i pewny ustalone, że oskarżeni P. O. (1)i W. G. (1) dopuścili się zarzucanego im czynu. Dokonana przez Sąd I instancji ocena dowodów w żadnym razie nie jest dowolna, ocenione – zgodnie z zasadami wiedzy, logiki i doświadczenia życiowego dowody mają jednoznacznie obciążającą wymowę i świadczą o sprawstwie i winie oskarżonych. Odmienne wywody zaprezentowane w tej kwestii przez obrońców oskarżonych i samych oskarżonych stanowią wyłącznie polemikę z prawidłowo przeprowadzoną przez Sąd Rejonowy analizą i dlatego nie zasługują na uwzględnienie.

Wątpliwości nie budzi także słuszność przyjętej przez Sąd meriti kwalifikacji prawnej, w szczególności zasadną była zmiana kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonym, opisana szczegółowo na str. 28-29 pisemnego uzasadnienia zaskarżonego wyroku poprzez wyeliminowanie przepisów odpowiednio art. 276 k.k., art. 157 § 1 k.k. i art. 157 § 2 k.k. w odniesieniu do P.oraz art. 157 § 2 k.k. i art.276 k.k. w odniesieniu do W. G.. Sąd I instancji prawidłowo uzasadnił także fakt działania oskarżonego W. G. w warunkach multirecydywy.

Zasadny okazał się natomiast zarzut postawiony w apelacji obrońcy oskarżonego W. G. (1) i w części także w apelacji obrońcy oskarżonego P. O. (1) dotyczący nieprawidłowego wyliczenia wartości przedmiotu przestępstwa. Istotnie, Sąd Rejonowy dokonał tego wyliczenia w sposób sprzeczny z zasadą in dubio mitius. Błędne było domniemanie, że pokrzywdzeni zaniżyli wartość strat bardziej, niż to wynika z konkretnych dowodów – a mianowicie z dowodu z przeszukania pomieszczeń wskazanych przez P. O. (1). Błędne było także domniemanie, że oskarżeni każdą konkretną walutą (poza euro) podzielili się dokładnie po równo. P. O. (1), składając wyjaśnienia odnośnie do kwot, którymi oskarżeni się podzielili, opierał się na swojej pamięci i szacunkowym wyliczeniu, myląc się choćby co do kwoty przywłaszczonej w walucie euro (k. 538). Precyzyjne i uczciwe wyliczenie przedstawili natomiast pokrzywdzeni (k. 569) i to sporządzony przez nich dokument powinien stanowić podstawę wyliczenia wartości skradzionych pieniędzy. Skoro w zestawieniu pokrzywdzonych brak jest funtów i forintów, to – w braku innych dowodów - nie można zakładać, że w częściach przeznaczonych dla W. G. (1) i P. B. (1) te waluty również się znajdowały.

Opierając się zatem na wskazanym wyliczeniu oraz na wartościach znalezionych w miejscu wskazanym przez P. O. (1), po obniżeniu tej kwoty o wartość bilonu pozostałego w sejfie kantoru (6 500 koron czeskich), uznać należało, że wartość przedmiotu przestępstwa wynosi 283 094,88 zł. Wartość zobowiązania w walucie polskiej Sąd Rejonowy prawidłowo określił przy tym według kursu średniego walut określonego przez Narodowy Bank Polski na dzień wymagalności roszczenia, tj. na dzień popełnienia przestępstwa. Taki sposób wyliczenia wynika z zasady wyrażonej w art. 358 § 2 k.c., mającej zastosowanie do wszystkich zobowiązań pieniężnych, zatem i tych wynikających z popełnienia przestępstwa. Na wyliczoną kwotę składały się:

- 165 643,37 zł – wg wyliczenia zawartego na k. 569,

- 334 130 koron czeskich (= 340 630 KC wskazanych w wyliczeniu na k. 569 - 6 500 KC w postaci bilonu pozostawionego w sejfie kantoru), tj. 51 322 zł przy uwzględnieniu średnich kursów walut na dzień kradzieży (x0,1536)

- 8 580 euro (kwota znaleziona u P. O. (1)), tj. 36 285,68 zł przy uwzględnieniu średnich kursów walut na dzień kradzieży (x4,22191),

- 3000 forintów (kwota znaleziona u P. O. (1)), tj. 4 141,50 zł przy uwzględnieniu średnich kursów walut na dzień kradzieży (x1,3805),

- 40 funtów brytyjskich (kwota znaleziona u P. O. (1)), tj. 204,30 zł przy uwzględnieniu średnich kursów walut na dzień kradzieży (x5,1076),

- 350 dolarów amerykańskich (wg wyliczenia zawartego na k. 569), tj. 1 328,03 zł przy uwzględnieniu średnich kursów walut na dzień kradzieży (x3,0805),

- 20 000 zł – wartość albumów z monetami i znaczkami,

- 4 970 zł – wartość kluczy od samochodu, pilota od bramy wjazdowej, kluczy od kantorów z pilotem, trzech telefonów komórkowych i słuchawki do telefonu.

Pokrzywdzeni odzyskali z tej kwoty pieniądze odnalezione u P. O. (1), tj. łącznie 109 072,48 zł. Jednocześnie do zapłaty kwoty 54 515,25 zł został zobowiązany P. B. (1) (vide: wyrok Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze z dnia 11 sierpnia 2014 r. sygn. akt VIII K 314/14). Szkoda nie naprawiona dotychczas i ta, co do której nie orzeczono prawomocnie o jej naprawieniu to zatem kwota 119 507,15 zł. Oczywiście nic nie stoi na przeszkodzie, by pokrzywdzeni dochodzili pozostałą część ewentualnych roszczeń w drodze postępowania cywilnego, gdzie nie obowiązuje ograniczenie wynikające z przepisu art. 5 § 2 k.p.k.

Z tej przyczyny Sąd Okręgowy na podstawie art. 437 § 1 i 2 k.p.k. zmienił zaskarżony wyrok wobec oskarżonych P. O. (1)i W. G. (1)w ten sposób, że:



w pkt 1 części dyspozytywnej przyjął, że oskarżeni zabrali w celu przywłaszczenia na szkodę M. B. (1) i B. B. (2) 165 643,37 zł oraz waluty obce o wartości 93 281,51 zł to jest 8 580 Euro, 334 130 koron czeskich, 350 dolarów amerykańskich, 3 000 forintów i 40 funtów brytyjskich a nadto albumy z monetami i znaczkami o wartości 20 000 złotych oraz klucze do samochodu, pilot od bramy wjazdowej, klucze od kantorów z pilotem, trzy telefony komórkowe: marki N. (...), N. (...)i E., słuchawkę do telefonu o łącznej wartości 4 970 złotych a także dokumenty w postaci dowodów osobistych obojga pokrzywdzonych, legitymacji rencisty M. B. (1),



w pkt 3 części dyspozytywnej orzekł solidarnie wobec P. O. (1)i W. G. (1)obowiązek naprawienia wyrządzonej szkody w części przez zapłatę kwoty 119 507,15 zł na rzecz M. B. (1) i B. B. (2).

Oczywistym jest, że należało zasądzić wskazaną kwotę solidarnie od obydwu oskarżonych i nie ma znaczenia fakt, że P. O. wskazał miejsce ukrycia i doprowadził do odzyskania części pieniędzy a W. G. tego nie uczynił. Przepis art. 441 § 1 k.c. stanowi, że jeżeli kilka osób ponosi odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną czynem niedozwolonym, ich odpowiedzialność jest solidarna. Przepis ten jest przepisem bezwzględnie obowiązującym i ma zastosowanie do wszystkich zobowiązań pieniężnych. Tym samym przypisanie zobowiązaniu charakteru solidarnego następuje niezależnie od innych okoliczności, w szczególności od cech, jakie wykazuje dane zobowiązanie, czy też od rodzaju świadczenia będącego przedmiotem danego zobowiązania. Jak wskazuje Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 20 listopada 2002 r. sygn. II CKN 859/00, z jedną szkodą w rozumieniu przepisu art. 441 § 1 k.c. mamy do czynienia albo wtedy, gdy z natury swej jest ona niepodzielna, albo wówczas, gdy udział sprawców w jednym delikcie przesądzi o niemożności podziału wywołanych nim skutków. Z tą drugą sytuacją mamy do czynienia w niniejszej sprawie. Jako że dłużnikowi solidarnemu, który zaspokoił poszkodowanego, przysługują roszczenia regresowe (art. 441 § 2 i 3 k.c.), dziwi argumentacja zawarta w złożonym środku odwoławczym obrońcy oskarżonego P. O. (1), iż orzeczony obowiązek naprawienia szkody jest rażąco surowy. To tylko wzgląd na interes poszkodowanego, aby zaoszczędzić mu konieczności wytaczania odrębnego procesu przed sądem cywilnym, spowodował wprowadzenie możliwości orzekania o odszkodowaniu przez sąd karny. Nie przesądza to jednak, aby przez sam fakt orzekania przez sąd karny, który o odszkodowaniu orzeka na podstawie tych samych przesłanek co sąd cywilny, zasądzone odszkodowanie traciło charakter cywilnoprawny (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 15 maja 2015 r., V CSK 482/14, LEX nr 1801528).

Odnośnie do orzeczonego obowiązku naprawienia szkody na osobie w postaci zadośćuczynienia, wskazać, należy, że został on określony w prawidłowej wysokości zarówno w odniesieniu do oskarżonego P. O. (1), jak i W. G. (1).

Cywilnoprawne regulacje dotyczące odpowiedzialności za szkodę na osobie zawarte są w przepisach art. 445 § 1 k.c. w zw. z art. 444 § 1 k.c. I tak w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.

Zadośćuczynienie stanowi formę rekompensaty pieniężnej z tytułu szkody niemajątkowej, czyli krzywdy rozumianej jako ujemne przeżycia związane z cierpieniami psychicznymi i fizycznymi pokrzywdzonego. Jak podkreśla się w orzecznictwie, przy ocenie wysokości zadośćuczynienia za krzywdę należy uwzględniać przede wszystkim nasilenie cierpień, długotrwałość choroby, rozmiar kalectwa, trwałość następstw zdarzenia oraz konsekwencje uszczerbku na zdrowiu w życiu osobistym i społecznym (vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 czerwca 1999 r., II UKN 681/98, OSNAP 2000/16/626).

Z niekwestionowanych ustaleń faktycznych Sądu Rejonowego wynika, iż w wyniku zadawanych przez W. G. (1) ciosów M. B. (1) doznał obrażeń w postaci stłuczenia twarzoczaszki z licznymi podbiegnięciami krwawymi i krwiakami okularowymi, obrzęku i bolesności nosa z jednoczesnym złamaniem z przemieszczeniem, które naruszyły czynności narządów jego ciała na okres powyżej dni siedmiu. Natomiast P. B. (1) spowodował powstanie u B. B. (2) stłuczenia twarzy i lewej połowy klatki piersiowej oraz bolesności obu stawów ramiennych, to jest obrażeń naruszających czynności narządów ciała na okres nie dłuższy niż siedem dni.

Czyn oskarżonych wywołał nie tylko cierpienie fizyczne związane z pobiciem, ale również długotrwałe cierpienie psychiczne obojga pokrzywdzonych. B. B. (2) podała, że po zdarzeniu przez pół roku leczyła się psychiatrycznie i uczęszczała na terapię indywidualną (k. 2011). Oczywistym jest, że brutalny napad wywołał u pokrzywdzonych dotkliwą traumę, zakłócił ich poczucie bezpieczeństwa, a negatywne skutki czynu oskarżonych B. i M. B. (1) odczuwają do dziś.

Te wszystkie okoliczności sprawiają, że kwot zasądzonych tytułem zadośćuczynienia w żadnej mierze nie można znać za zawyżonych. Jako że każdy ze współsprawców w różnym stopniu przyczynił się do powstania szkód osobowych u pokrzywdzonych, prawidłowym było rozstrzygnięcie Sądu meriti, iż P. O. (1) winien uiścić tytułem zadośćuczynienia na rzecz M. B. (1) kwotę 10 000 zł i na rzecz B. B. (2) kwotę 5 000 zł, zaś W. G. (1) na rzecz M. B. (1) kwotę 20 000 zł i na rzecz B. B. (2) kwotę 10 000 zł.

Sąd Okręgowy nie znalazł podstaw do dalszej ingerencji w treść zapadłego orzeczenia. Zarzut rażącej niewspółmierności kary w rozumieniu art. 438 pkt 4 k.p.k. może uzasadniać tylko taka różnica w ocenie wymiaru kary, która jest natury zasadniczej, tzn. jest niewspółmierna w stopniu nie dającym się zaakceptować. W ocenie Sądu Okręgowego, zmiana wartości przedmiotu przestępstwa nie wpływa na prawidłowo oceniony przez Sąd Rejonowy stopień społecznej szkodliwości przypisanego oskarżonym czynu w takim stopniu, by uzasadniała wymierzenie kar łagodniejszych.

Orzeczone wobec oskarżonych W. G. (1) i P. O. (1) przez Sąd Rejonowy kary nie są rażąco surowe. Sąd I instancji przeanalizował i prawidłowo wyeksponował istotne okoliczności wpływające na wymiar kar pozbawienia wolności orzeczonych wobec obu oskarżonych determinujące ocenę w zakresie stopnia winy, jak i stopnia szkodliwości społecznej czynu im przypisanego, w tym zwłaszcza działanie umyślne, z zamiarem bezpośrednim, wspólnie i w porozumieniu, w porze nocnej, w sposób bezwzględny, jak również uwzględniając wartość zabranego mienia i fakt, że oskarżeni napadli pokrzywdzonych w ich własnym łóżku. Zasadnie Sąd Rejonowy nie dopatrzył się w sytuacji oskarżonego W. G. (1) żadnych okoliczności łagodzących. Zważywszy ponadto na działanie tego oskarżonego w warunkach powrotu do przestępstwa opisanych w art. 64 § 2 k.k., jego uprzednią trzykrotną karalność za przestępstwa podobne do tego przypisanego mu zaskarżonym wyrokiem, popełnienie przestępstwa wkrótce po opuszczeniu przez niego zakładu karnego oraz rolę, jaką W. G. (1) pełnił podczas napadu, nie sposób uznać, by kara 8 lat pozbawienia wolności wymierzona temu oskarżonemu była rażąco surowa.

Również kara wymierzona P. O. (1) została ukształtowana w sposób prawidłowy, z uwzględnieniem takich okoliczności łagodzących jak przyznanie się do udziału w zdarzeniu, wyrażenie żalu i skruchy oraz wskazanie miejsca przechowywania skradzionych pieniędzy, ale również takich okoliczności obciążających jak fizyczna pomoc w stosowaniu przemocy wobec pokrzywdzonego M. B. (1), zainicjowanie całego zdarzenia poprzez przekazanie informacji o pokrzywdzonych czy rola w próbie zatarcia śladów przestępstwa. Wymierzona temu oskarżonemu kara 4 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności w kontekście ustalonych przez Sąd Rejonowy i prawidłowo ocenionych okoliczności istotnych w procesie orzekania o karze jest karą sprawiedliwą i współmierną, także w odniesieniu do kary orzeczonej wobec oskarżonego P. B. (1) wyrokiem w sprawie VIII K 314/14. Słuszne – w świetle okoliczności sprawy uzasadnione – były także orzeczenia o obowiązku naprawienia szkody, z modyfikacją wskazaną wyżej, i przepadku przedmiotów. Tak ukształtowanej kary w żadnej mierze nie można uznać za rażąco surową.

Nie ma racji skarżący obrońca podnosząc, że wobec P. O. (1) należało zastosować nadzwyczajne złagodzenie orzeczonej kary.

P. O. (1) początkowo nie przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu. Gdy zmienił swoje wyjaśnienia, wskazywał, że godził się „jedynie” na udział w kradzieży z włamaniem, co sprzeczne jest z prawidłowo ustalonym przez Sąd Rejonowy stanem faktycznym sprawy. Tymczasem informacje szczątkowe, zmieniane, a zwłaszcza pozorowane, czy odwołane przez oskarżonego nie mogą stanowić podstawy do zastosowania art. 60 § 3 k.k. Przepis art. 60 § 3 k.k. nie ma zastosowania, jeżeli oskarżony w toku postępowania zmieni treść wyjaśnień w zakresie istotnych okoliczności popełnienia przestępstwa lub współdziałania w jego popełnieniu z innymi osobami (wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 2 lipca 2015 r., II AKa 152/15, LEX nr 1782125). Jednocześnie przez "okoliczności istotne" w rozumieniu art. 60 § 3 k.k. rozumie się nie tylko stanowiące ustawowe znamiona przestępstwa, ale również sposób działania oraz osoby, które brały w nim udział. Do takich istotnych okoliczności należy również rola, jaką sam oskarżony odegrał w popełnieniu przestępstwa (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 17 czerwca 2015 r., V KK 60/15, LEX nr 1764826).

Postawa oskarżonego P. O. (1) wykluczała zatem możliwość zastosowania instytucji nadzwyczajnego złagodzenia kary, w szczególności nie ziściły w niniejszej sprawie przesłanki określone w art. 60 § 3 k.k.

Z powyższych względów Sąd Okręgowy na podstawie art. 437 § 1 k.p.k. w pozostałym zakresie zaskarżony wyrok, jako trafny i prawidłowy, utrzymał w mocy.

Ponieważ sytuacja majątkowa oskarżonych od czasu orzekania w pierwszej instancji nie uległa zmianie, Sąd Okręgowy na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. w zw. z art. 634 k.p.k. zwolnił oskarżonych W. G. (1) i P. O. (1) od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, obciążając nimi Skarb Państwa.

Jednocześnie Sąd zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adw. Ł. B. oraz adw. M. M. (1) koszty nieopłaconej obrony oskarżonych W. G. (1) i P. O. (1) z urzędu w postępowaniu odwoławczym wraz z podatkiem od towarów i usług (art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 26 maja 1982 r. - Prawo o adwokaturze w zw. z § 14 ust. 2 pkt 4 i § 2 ust. 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu). W niniejszej sprawie należało zastosować stawki obowiązujące przed dniem 1 stycznia 2016 r., skoro została ona przekazana do Sądu Okręgowego w Jeleniej Górze przed tym dniem, zaś stawki określone przepisami rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu nie mają zastosowania do spraw wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie rozporządzenia do czasu zakończenia postępowania w danej instancji (§ 22 rozporządzenia z 2 października 2015 r.).