Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 marca 2016 r.

Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Włodzimierz Czechowicz (spr.)

Sędziowie: SO Lucyna Łaciak

SO Renata Gąsior

Protokolant: st. sekr. sądowy Monika Olszewska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 10 marca 2016 r. w W.

sprawy z powództwa J. S.

przeciwko F.. pl (...) z ograniczoną odpowiedzialności z siedzibą w W.

o wyrównanie wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy

na skutek apelacji wniesionej przez pozwaną

od wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi-Północ w Warszawie VI Wydział Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 9 lipca 2015 roku, sygn. akt VI P 38/15

1.  zmienia zaskarżony wyrok w pkt. 1, 3, 4 i 5 w ten sposób, że powództwo oddala i

zasądza od powódki J. S. na rzecz pozwanej F.. pl (...) z ograniczoną odpowiedzialności z siedzibą w W. kwotę 450zł (czterysta pięćdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego,

2.  zasądza od powódki J. S. na rzecz pozwanej F.. pl (...) z ograniczoną odpowiedzialności z siedzibą w W. kwotę 480 zł (czterysta osiemdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania w tym kwotę 450zł (czterysta pięćdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

SSO Lucyna Łaciak SSO Włodzimierz Czechowicz SSO Renata Gąsior

Sygn. akt VII Pa 12/16

UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi-Północ w Warszawie VI Wydział Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych, po rozpoznaniu w dniu 30 czerwca 2015 r. w Warszawie sprawy z powództwa J. S. przeciwko F..pl (...) z ograniczoną odpowiedzialnością w W.:

1.  zasądził od pozwanej F..pl (...) z ograniczoną odpowiedzialnością w W. na rzecz powódki J. S. kwotę 2.603,68 złotych tytułem wyrównania wynagrodzenia wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 1 lutego 2014 r. do dnia zapłaty,

2.  w pozostałym zakresie oddalił powództwo,

3.  zasądził od pozwanej F..pl (...) z ograniczoną odpowiedzialnością w W. na rzecz powódki J. S. kwotę 450 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;

4.  nakazał pobrać od F..pl (...) z ograniczoną odpowiedzialnością w W.
na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi-Północ
w Warszawie kwotę 131 złotych tytułem opłaty od pozwu, od której powódka była zwolniona z mocy ustawy;

5.  nadał wyrokowi w pkt 1 rygor natychmiastowej wykonalności.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

Powódka J. S. pozostawała w stosunku pracy z F..pl (...) z ograniczoną odpowiedzialnością w W. na podstawie umowy o pracę z dnia 1 czerwca 2009 r. na czas nieokreślony.

Pismem datowanym na dzień 29 października 2013 r. pozwana rozwiązała z powódką umowę o pracę z zachowaniem 3 miesięcznego okresu wypowiedzenia, który upłynął z dniem 31 stycznia 2014 r.

Wyrokiem z dnia 2 lipca 2014 r., w sprawie o sygn. VI P 566/13 z powództwa J. S. przeciwko F..pl (...) z ograniczoną odpowiedzialnością w W.,
o przywrócenie do pracy, Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi-Północ w Warszawie
VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, przywrócił powódkę do pracy w pozwanej Spółce na poprzednie warunki pracy i płacy.

Średnie miesięczne wynagrodzenie powódki (za okres od 1 sierpnia 2013 r.
do 31 października 2013 r.) przed wypowiedzeniem umowy o pracę wynosiło 5.223,68 zł brutto. Za okres od 1 lutego 2014 r. do 11 czerwca 2014 r. powódka otrzymała zasiłek chorobowy z ZUS w kwocie 13.578,88 zł netto. Organ rentowy przy obliczeniu zasiłku chorobowego za w/w okres przyjął za podstawę kwotę 3.651,72 zł.

Przy uwzględnieniu średniego miesięcznego wynagrodzenia powódki w kwocie 5.223,68 brutto dla celów obliczenia zasiłku chorobowego za okres od 1 lutego 2014 r.
do 11 czerwca 2014 r., zasiłek chorobowy wyniósłby za ten okres 16.182,56 zł.

Powyższy stan faktyczny Sąd Rejonowy ustalił w oparciu o dokumenty zgromadzone w aktach sądowych i aktach osobowych powódki.

W oparciu o ustalony stan faktyczny Sąd Rejonowy dokonał następujących rozważań: Pracownikowi, który podjął pracę w wyniku przywrócenia do pracy, przysługuje wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy, nie więcej jednak niż za 2 miesiące,
a gdy okres wypowiedzenia wynosił 3 miesiące - nie więcej niż za 1 miesiąc. Jeżeli umowę
o pracę rozwiązano z pracownikiem, o którym mowa w art. 39 k.p., albo z pracownicą
w okresie ciąży lub urlopu macierzyńskiego, wynagrodzenie przysługuje za cały czas pozostawania bez pracy; dotyczy to także przypadku, gdy rozwiązano umowę o pracę
z pracownikiem-ojcem wychowującym dziecko w okresie korzystania z urlopu macierzyńskiego albo gdy rozwiązanie umowy o pracę podlega ograniczeniu z mocy przepisu szczególnego (art. 47 kodeksu pracy).

Sąd Rejonowy powołał się na orzecznictwo, zgodnie z którym pracownikowi,
który w czasie pozostawania bez pracy był niezdolny do pracy i uzyskał zasiłek chorobowy wyliczony w oparciu o niższą podstawę, niż przysługujące mu u tego pracodawcy wynagrodzenie, różnicę pomiędzy zasiłkiem faktycznie otrzymanym a zasiłkiem należnym, należy zaliczyć w poczet wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy, o którym mowa
w art. 47 k.p. W ocenie Sądu Rejonowego kwota ta byłaby niewątpliwie pracownikowi należna, gdyby w przywróconym stosunku pracy pozostawał, a nie otrzymał jej wyłącznie
z powodu bezprawnego zachowania pracodawcy.

Odnosząc się do samej zasadności i dopuszczalności zgłoszonego przez powódkę roszczenia Sąd Rejonowy zważył, iż norma wynikająca z art. 47 kodeksu pracy nie dotyczy ściśle zasądzenia na rzecz pracownika „wynagrodzenia za pracę” za okres pozostawania
bez pracy, a stanowi formę rekompensaty dla pracownika, który w wyniku niezgodnego
z prawem rozwiązania stosunku pracy przez pracodawcę pozostawał bez pracy i nie uzyskiwał w tym czasie żadnych środków pieniężnych. Mając na uwadze przytoczone orzecznictwo Sąd Rejonowy uznał, iż błędne jest stanowisko strony pozwanej, zgodnie z którym pobieranie przez pracownika we wskazanym okresie („pozostawania bez pracy”) zasiłku chorobowego wyłącza możliwość dochodzenia przez pracownika roszczeń na podstawie w/w przepisu, gdyż z jego treści wynika, iż nie jest możliwym zdublowanie otrzymywanych przez pracownika świadczeń, tj. uzyskanie zarówno zasiłku chorobowego jak i wynagrodzenia. W ocenie Sądu Rejonowego ideą omawianej normy jest wyrównanie pracownikowi szkody jakiej doznał w wyniku braku uzyskiwania wynagrodzenia przez określony czas, a nie przyznanie dodatkowych korzyści, których nie uzyskałby w sytuacji nierozwiązania stosunku pracy. Jednocześnie Sąd Rejonowy nie miał wątpliwości, że uzyskanie przez pracownika należnego mu zasiłku chorobowego w wysokości niższej, niż w sytuacji gdyby w danym okresie stosunek pracy nie został przez pracodawcę rozwiązany, stanowi szkodę pracownika, która na podstawie art. 47 kodeksu pracy podlega wyrównaniu przez pracodawcę. Sąd Rejonowy uznał również, iż możliwym jest dochodzenie tak określonego roszczenia odrębnie od roszczenia o przywrócenie do pracy, albowiem na chwilę wytoczenia pozwu o przywrócenie do pracy, powódka nie wiedziała przez jaki okres będzie pobierać zasiłek chorobowy i w jakiej dokładnie wysokości zostanie jej wypłacony. Roszczenie to zdaniem Sądu Rejonowego zaktualizowało się dopiero po jego całościowym ustaleniu przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. W ocenie Sądu żądanie pracownika wynikające z art. 47 kodeksu pracy nie jest w każdym przypadku ściśle związane
z roszczeniem o przywrócenie do pracy i w określonych przypadkach może być dochodzone odrębnie, albowiem jak wynika to z niniejszej sprawy w momencie zakończenia procesu o przywrócenie do pracy nie zawsze jest możliwe określenie wysokości należnej pracownikowi kwoty ze wskazanego tytułu.

Odnosząc się do wysokości dochodzonego przez powódkę świadczenia Sąd Rejonowy zważył, iż pomimo pierwotnie zgłoszonej kwoty 2.680 zł, powódka ostatecznie wskazała,
że dochodzi kwoty 2.603,68 zł netto. W toku procesu strona pozwana nie kwestionowała
w żaden sposób dokonanych wyliczeń, a jedynie samą zasadność i dopuszczalność dochodzenia przez powódkę roszczenia. W ocenie Sądu Rejonowego twierdzenia powódki w zakresie pomniejszonego zasiłku chorobowego znajdowały odzwierciedlenie w zgromadzonym materiale dowodowym z którego wynikało, iż Zakład Ubezpieczeń Społecznych obliczył należny powódce zasiłek chorobowy w okresie od 1 lutego 2014 r. do 11 czerwca 2014 r. od niższej podstawy wymiaru zasiłku chorobowego (określając ją na podstawie art. 46 Ustawy z 17 grudnia 2013 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa w wymiarze nie wyższym, niż kwota wynosząca 100% przeciętnego wynagrodzenia), niż gdyby stosunek pracy stron nie został rozwiązany przez pozwaną.W przypadku trwania stosunku pracy powódki podstawa zostałaby określona na podstawie art. 36 ust. 1 w/w ustawy, co stanowiłoby kwotę wyższą niż ustalona w oparciu o art. 46 w/w Ustawy.

Analizując przedstawione przez pozwaną zaświadczenie o wynagrodzeniu powódki
i przedstawione przez powódkę zaświadczenie o wynagrodzeniu za okres od 1 sierpnia
2013 r. do 31 października 2013 r., Sąd Rejonowy doszedł do przekonania, iż zaświadczeniem o wynagrodzeniu, od którego powinna być naliczona podstawa wymiaru zasiłku chorobowego powinno być zaświadczenie za okres od 1 sierpnia 2013 r. do 31 października 2013 r., albowiem od wynagrodzenia powódki w okresie przed rozpoczęciem pobierania zasiłku chorobowego byłaby ustalona podstawa wymiaru zasiłku chorobowego, gdyby pozwana nie wypowiedziała powódce stosunku pracy.

Kierując się powyższym Sąd Rejonowy zasądził od pozwanej na rzecz powódki kwotę 2.603,68 zł netto tytułem wyrównania wynagrodzenia wraz z odsetkami ustawowymi
od 1 lutego 2014 r. do dnia zapłaty. Odnosząc się do daty odsetek Sąd Rejonowy miał na uwadze, iż zasiłek chorobowy w wyższej wysokości był należny powódce już
od 1 lutego 2014 r., była to zatem data wymagalności wskazanego świadczenia.

W pozostałym zakresie Sąd Rejonowy oddalił powództwo (tj. co do kwoty 76,32 zł), albowiem ze zgromadzonego materiału dowodowego, a także samych twierdzeń powódki wynikało, iż wyrównanie w kwocie przekraczającej sumę 2.603,68 zł netto jest jej nienależne.

Wysokość zasądzonych na rzecz strony pozwanej kosztów procesu Sąd Rejonowy ustalił biorąc za podstawę § 11 ust 1 pkt 2 w zw. z § 6 pkt 3 (450 zł) oraz § 2 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 25 lutego 2013 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu zasądzając 450 zł.

Ponadto Sąd Rejonowy zasądził na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z 27 maja 2014 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych od pozwanej (jako strony przegrywającej) na rzecz Skarbu Państwa – Kasy Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi – Północ w Warszawie, kwotę 131 zł tytułem nie uiszczonej opłaty od pozwu, od której zwolniona była powódka z mocy ustawy. Zgodnie bowiem z powołanym przepisem - kosztami sądowymi, których strona nie miała obowiązku uiścić lub których nie miał obowiązku uiścić kurator albo prokurator, sąd w orzeczeniu kończącym sprawę w instancji obciąży przeciwnika, jeżeli istnieją do tego podstawy, przy odpowiednim zastosowaniu zasad obowiązujących przy zwrocie kosztów procesu. Zasądzona kwota stanowi 5% kwoty zasądzonej przez Sąd Rejonowy na rzecz powódki (art. 13 w/w Ustawy).

Sąd Rejonowy z urzędu nadał wyrokowi rygor natychmiastowej wykonalności w części nie przekraczającej pełnego jednomiesięcznego wynagrodzenia pracownika na podstawie art. 477 ² k.p.c.

Apelację od powyższego orzeczenia Sądu Rejonowego wniosła strona pozwana zaskarżając wyrok w punktach 1, 3, 4 i 5. Zaskarżonemu wyrokowi strona pozwana zarzuciła naruszenie prawa materialnego, tj. art. 47 k.p. w zw. z art. 80 k.p. i art. 92 § 1 k.p. polegające na uznaniu, że:

a)  roszczenie o zapłatę lub wyrównanie wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy ma charakter samoistny i może być dochodzone oddzielnie od roszczenia
o przywrócenie do pracy,

b)  dopuszczalne jest przyznanie powódce wyrównania wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy, w którym powódka pobierała zasiłek chorobowy.

W związku z podniesionymi zarzutami strona pozwana wniosła o:

1.  zmianę zaskarżonego wyroku w punktach 1, 3, 4 i 5 i oddalenie powództwa w całości z zasądzeniem od powódki na rzecz pozwanej kosztów procesu, w tym zwrotu kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych,

2.  uchylenie zaskarżonego wyroku w zaskarżonym zakresie i przekazanie sprawy
do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu, z pozostawieniem temuż Sądowi rozstrzygnięcia o kosztach procesu za instancję odwoławczą,

3.  dodatkowo strona pozwana wniosła o dopuszczenie dowodu z decyzji ZUS
z dnia 15 czerwca 2015 r. w sprawie znak: 450000/CW/00283928, wydanej
na wniosek powódki, w przedmiocie przyznania prawa do zasiłku chorobowego
za okres od 1 lutego do 3 czerwca 2014 r. (tożsamy z okresem żądanego wyrównania wynagrodzenia) na okoliczność przyznania powódce prawa do zasiłku chorobowego
o podwyższonej do 100% podstawy wymiaru wysokości. Pełnomocnik strony pozwanej wskazał, że z informacją o ww. decyzji pozwana zapoznała się już
po zamknięciu rozprawy przez Sąd Rejonowy, co uniemożliwiło zgłoszenie stosownego wniosku dowodowego w postępowaniu przed tym Sądem.

W ocenie strony pozwanej pogląd Sądu Rejonowego, jakoby dopuszczalne było wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy w oderwaniu od żądania przywrócenia
do pracy, jest błędny. Za nietrafny strona pozwana uznała argument na poparcie powyższej tezy, zgodnie z którym w chwili wnoszenia pozwu pracownik nie wiedział za jaki okres będzie dochodził tego wynagrodzenia. Pozwana zaznaczyła, że kwestionowanie zasadności wypowiedzenia umowy o pracę, w drodze powództwa o przywrócenie do pracy jest limitowane krótkim, 7-dniowym terminem, więc trudno wyobrazić sobie sytuację, w której pracownik może wytoczyć samoistne powództwo o wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy po upływie np. dwóch lat od daty rozwiązania umowy o pracę. Zdaniem pełnomocnika pozwanej sama jurydyczna konstrukcja wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy zakłada, że wynagrodzenie to jest zasądzane pod warunkiem zgłoszenia gotowości do pracy, tak więc od chwili przywrócenia do pracy, które nastąpiło w lipcu 2014 r. pracodawca nie może pozostawać w zwłoce, albowiem datą wymagalności jest właśnie data przywrócenia do pracy. Pozwana poddała również krytyce argument, zgodnie którym w chwili wytaczania powództwa pracownik nie zna wysokości wynagrodzenia wskazując, że pracownik w pozwie o przywrócenie do pracy nie jest zobowiązany do kwotowego określenia żądania, a jedynie wskazania, że domaga się wynagrodzenia za cały czas pozostawania bez pracy, z podaniem jedynie miesięcznego wynagrodzenia.

W ocenie strony pozwanej zastosowana przez Sąd Rejonowy konstrukcja przyznania powódce wynagrodzenia za pracę jako wyrównania otrzymanego zasiłku chorobowego jest oczywiście sprzeczna z art. 80 k.p. w zw. art. 92 § 1 k.p. Pozwana wskazała na brak jakiejkolwiek podstawy prawnej do wypłaty pracownikowi wynagrodzenia w okresie,
w którym pobiera on zasiłek chorobowy, gdyż oba świadczenia wzajemnie się wykluczają. Na potwierdzenie tego argumentu pozwana przytoczyła pogląd Sądu Najwyższego, zgodnie
z którym wyłączeniu z okresu, za który przysługuje wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy podlegają okresy niezdolności do świadczenia pracy, takie jak okres pobierania świadczeń z ubezpieczenia społecznego, w tym zasiłku chorobowego.

Pełnomocnik pozwanej podkreślił również, że Sąd Rejonowy zupełnie pominął jej argumentację, zgodnie z którą skoro w istocie powódka kwestionowała wymiar wypłaconego jej zasiłku chorobowego, to powinna w tym zakresie wystąpić do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o wydanie decyzji w przedmiocie ustalenia podstawy i ewentualnie wymiaru zasiłku chorobowego. W ocenie pozwanej pracodawca pełni jedynie techniczną funkcję płatnika świadczenia, natomiast adresatem żądań w zakresie ustalenia ich wysokości powinien być ZUS.

W odpowiedzi na apelację strona powodowa wniosła o oddalenie apelacji pozwanej w całości oraz zasądzenie kosztów postępowania apelacyjnego od strony pozwanej na rzecz powódki według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego. Zgodnie ze stanowiskiem strony powodowej wyrażonym w odpowiedzi na apelację zarzuty pozwanej są całkowicie bezzasadne. Przywołane argumenty na udowodnienie naruszenia prawa materialnego w skarżonym orzeczeniu odbiegają od istoty sprawy i stanowią jedynie powierzchowne zacytowanie orzeczeń, które dotyczyły innych kwestii niż będąca istotą postępowania przed Sądem Rejonowym. Wniosek dowodowy nie dotyczy „nowości” w rozumieniu art. 381 k.p.c., gdyż pismo o tożsamej merytorycznie treści sformułowane przez ZUS zostało już złożone do akt sprawy na etapie postępowania w I instancji, ani też nie udowadnia, że powódka uzyskała już od ZUS zaspokojenie roszczeń, których dochodzi w niniejszym postępowaniu. Zakład Ubezpieczeń Społecznych orzekł bowiem o przyznaniu zasiłku chorobowego w wysokości 100% podstawy wymiaru, tj. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia ogłaszanego dla celów emerytalnych, nie zaś 100% wynagrodzenia, które powódka uzyskiwała u pozwanego.

Po rozpoznaniu apelacji pozwanego Sąd Okręgowy zważył, co następuje: apelacja strony pozwanej była zasadna i skutkowała zmianą skarżonego wyroku.

Jak wynika z akt sprawy i ustaleń faktycznych poczynionych przez Sąd Rejonowy spór w niniejszej sprawie dotyczył różnicy poglądów stron odnośnie przedmiotu roszczenia powódki. Ze stanowiska prezentowanego przez powódkę w postępowaniu w I instancji wynika, że nie domagała się wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy w okresie od 1 lutego 2014 r. do 3 czerwca 2014 r., lecz kwoty stanowiącej różnicę pomiędzy wynagrodzeniem, które otrzymywałaby gdyby pracodawca jej nie zwolnił (jak się zresztą okazało, niezgodnie z przepisami kodeksu pracy), a wysokością zasiłku chorobowego jaki otrzymywała przez ww. okres od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Sąd Rejonowy przychylił się do stanowiska powódki i zasądził na jej rzecz od pozwanej kwotę stanowiącą wskazaną wyżej różnicę wskazując, że uzyskanie przez pracownika zasiłku chorobowego w wysokości niższej, niż gdyby w danym okresie stosunek pracy nie został przez pracodawcę rozwiązany, stanowi szkodę pracownika, która na podstawie art. 47 kodeksu pracy podlega wyrównaniu przez pracodawcę.

Powyższe rozumowanie Sądu Rejonowego zostało zakwestionowane przez stronę pozwaną, a w ocenie Sądu Okręgowego zarzuty naruszenia prawa materialnego podniesione przez pozwaną w apelacji były zasadne i znajdywały oparcie w orzecznictwie. W kontekście zastosowanej przez Sąd Rejonowy konstrukcji przyznania powódce wynagrodzenia jako wyrównania otrzymywanego zasiłku chorobowego strona pozwana trafnie powołała się na orzecznictwo Sądu Najwyższego, które – wbrew twierdzeniom stron powodowej prezentowanym w odpowiedzi na apelację – nie stanowiło powierzchownego zacytowania orzeczeń dotyczących kwestii innych niż poruszane w toku postępowania przed Sądem Rejonowym, lecz odniesienie się do ugruntowanej od lat linii orzeczniczej zawierającej szczegółowe omówienie kwestii istotnej dla niniejszej sprawy. Sąd Okręgowy zaznacza, że przywołany przez stronę pozwaną wyrok Sądu Najwyższego zawiera odwołanie między innymi do wyroku tego Sądu z dnia 7 stycznia 2010 r. w sprawie sygn. akt II PK 164/09, który obrazuje utrwalone stanowisko. We wskazanym wyroku Sąd Najwyższy wyraził pogląd, który przedstawił jako obowiązujący od lat, zgodnie z którym jako zasadę przyjmuje, iż pracownik nie może pobierać jednocześnie wynagrodzenia za pracę i świadczeń z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa – zasiłku chorobowego i świadczenia rehabilitacyjnego. Okres pobierania zasiłku chorobowego i świadczenia rehabilitacyjnego podlega odliczeniu od okresu, za który pracownik powinien otrzymać wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy. Sąd Najwyższy odwołał się do orzeczenia z dnia 9 grudnia 2003 r. w sprawie I PK 81/03, także wyroku z dnia 19 kwietnia 2006 r., I PK 158/05, uchwały Sądu Najwyższego z dnia 15 maja 1992 r. I PZP 27/92. Powołując się na inne orzeczenie (I PKN 443/98) Sąd Najwyższy stwierdził, że czas pozostawania bez pracy, za który pracownikowi przywróconemu do pracy przysługuje wynagrodzenie obejmuje okres, w którym pracownik mógł wykonywać pracę, tzn. był gotowy do podjęcia jej świadczenia, a wynagrodzenia za pracę został pozbawiony wyłącznie wskutek bezprawnej odmowy dopuszczenia go do pracy. Okres niezdolności do pracy, za który pracownik otrzymał zasiłek chorobowy z ubezpieczenia nie jest okresem pozostawania bez pracy. W sytuacji, gdy w okresie pozostawania bez pracy pracownik był czasowo niezdolny do pracy i nabył uprawnienie do zasiłku chorobowego, okres pobierania tego zasiłku należy odliczyć od okresu, za który pracownikowi ma być przyznane wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy.

Sąd Okręgowy uznał za zasadny argument strony pozwanej, zgodnie z którym wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy oraz zasiłek chorobowy to roszczenia, które wzajemnie się wykluczają. Należy bowiem mieć na względzie szczególny charakter świadczeń pieniężnych z ubezpieczenia społecznego, zwłaszcza chorobowego. Ich rolą jest zapewnienie pracownikowi środków utrzymania w sytuacji, gdy z uwagi na niezdolność do pracy nie pozostaje on w dyspozycji pracodawcy i tym samym traci prawo do wynagrodzenia. Mają one charakter rekompensaty, najczęściej jedynie częściowej, uszczerbku związanego z utratą wynagrodzenia. Z kolei wynagrodzenie za okres pozostawania bez pracy, o którym mowa w art. 47 k.p. ma wprawdzie szczególny charakter, gdyż przesłanką jego otrzymania nie jest wykonanie pracy (jak w art. 80 k.p.) ale pozostawanie bez pracy w wyniku bezprawnego wypowiedzenia, a następnie podjęcie pracy, nie jest to jednak świadczenie odszkodowawcze. Rozróżnienie to zostało dokonane przez ustawodawcę, który posłużył się pojęciem odszkodowania właśnie w przypadku bezprawnego wypowiedzenia, dając zwolnionemu pracownikowi wybór wystąpienia z roszczeniem o przywrócenie do pracy (z którym związane jest wynagrodzenie z art. 47 kodeksu pracy) albo o odszkodowanie. Oznacza to, że decydując się na powództwo o przywrócenie do pracy wraz z wynagrodzeniem za okres pozostawania bez pracy zwolniony pracownik rezygnuje z możliwości ubiegania się o odszkodowanie, które wprawdzie jest świadczeniem zryczałtowanym co do wysokości (art. 47 ¹ kodeksu pracy) z drugiej jednak strony nie jest ono powiązane z rzeczywistą szkodą i przysługuje niezależnie od jej wystąpienia (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 maja 2009 r. II PK 288/08). Natomiast w przypadku wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy przysługującego na mocy art. 47 kodeksu pracy zastosowanie znajdą reguły ogólne, zgodnie z którymi wynagrodzenie przysługuje tylko pracownikowi zdolnemu i gotowemu do jej podjęcia. Prowadzi to do wniosku, że brak zdolności do pracy pracownika, która to okoliczność uzasadniałaby prawo do zasiłku, jednocześnie pozbawia go prawa do wynagrodzenia za ten okres.

Za trafny również należało uznać zarzut pozwanej, zgodnie z którym jeśli powódka kwestionowała wymiar wypłaconego jej zasiłku chorobowego, to powinna wystąpić w tym zakresie do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Zgodnie bowiem z art. 61 ust. 1 pkt 2 lit. d) Ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa prawo do zasiłków określonych w ustawie – a więc m. in. zasiłku chorobowego, o którym mowa w art. 46 ww. ustawy – oraz ich wysokość ustala, jak również zasiłki te wypłaca Zakład Ubezpieczeń Społecznych w stosunku do osób uprawnionych do zasiłku za okres po ustaniu ubezpieczenia. Stanowisko pozwanej znajduje również oparcie w treści art. 63 ust. 1 cytowanej ustawy, zgodnie z którym ubezpieczony może wystąpić do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z wnioskiem o ustalenie uprawnień do zasiłku, jeżeli uważa, że zostały naruszone jego uprawnienia w tym zakresie.

W kontekście powyższych rozważań Sąd Okręgowy na podstawie art. 381 k.p.c.
i 382 k.p.c. dopuścił dowód z decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z dnia 15 czerwca 2015 r., znak: (...)/ZAS. Powołanie się przez stronę pozwaną na tę decyzję Sąd Okręgowy uznał za trafne, gdyż miała ona istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy. Decyzja ta stanowi bowiem ostateczne stanowisko organu rentowego w kwestii wysokości podstawy wymiaru zasiłku, sformułowane w odpowiedzi na wielokrotne wnioski powódki o wyrównanie kwoty zasiłku chorobowego oraz ustosunkowanie się do tej kwestii w związku z przywróceniem powódki do pracy na mocy wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy-Pragi w Warszawie z dnia 2 lipca 2014 r. sygn. akt VI P 566/13. Zgodnie z powyższą decyzją, Zakładu Ubezpieczeń Społecznych przyznał powódce prawo do zasiłku chorobowego po ustaniu ubezpieczenia za okres niezdolności do pracy od 1 lutego 2014 roku do 3 czerwca 2014 roku w wysokości 100% i ustalił podstawę wymiaru zasiłku w kwocie odpowiadającej 100% przeciętnego wynagrodzenia. Z tych też względów należało uznać, iż w istocie roszczenie powódki było bezprzedmiotowe, gdyż kwestia przysługującego jej zasiłku chorobowego została ostatecznie rozstrzygnięta przez organ rentowy.

Mając na uwadze powyższe okoliczności Sąd Okręgowy uznał, iż zaskarżony wyrok Sądu Rejonowego został wydany z naruszeniem prawa materialnego, a konkretnie
art. 47 k.p. w zw. z art. 80 k.p. oraz art. 92 § 1 k.p. Prawidłowe zastosowanie przepisów przez Sąd Rejonowy w sposób przedstawiony powyżej winno było prowadzić do oddalenia powództwa J. S. jako w istocie bezpodstawnego. Z tych też względów Sąd Okręgowy na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. zmienił zaskarżony wyrok w punktach 1, 3 4 i 5
i orzekając co do istoty sprawy oddalił powództwo.

Zmiana zaskarżonego wyroku spowodowała w konsekwencji rozstrzygnięcie o kosztach postępowania przed Sądem Rejonowym zgodnie z treścią art. 98 § k.p.c. Prowadziło to do zasądzenia kosztów procesu w wysokości 450 złotych od powódki na rzecz pozwanej
na podstawie wskazanego wyżej przepisu oraz § 11 ust. 1 pkt 2 w zw. z § 6 pkt 3 oraz § 2 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu (t.j. Dz. U. z 2013 r. poz. 490).

O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd Okręgowy orzekł w pkt 2 sentencji wyroku, zasądzając od powódki na rzecz strony pozwanej kwotę 480 złotych. Na kwotę
tą złożyła się kwota 30 złotych tytułem opłaty od apelacji w myśl art. 35 ust. 1 Ustawy
z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U.2014.1025 j.t. z późn.zm) oraz kwota 450 złotych tytułem kosztów zastępstwa procesowego w myśl § 9
ust. 1 pkt 2 w zw. z § 2 pkt 3 oraz § 10 ust. 1 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych. (Dz.U. 2015. 1804).

SSO Lucyna Łaciak SSO Włodzimierz Czechowicz SSO Renata Gąsior

(...)