Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 5 czerwca 2015 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. stwierdził, że J. M. jako pracownik u płatnika składek G.P. nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu, wypadkowemu od 15 grudnia 2014 r.

W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że płatnik składek GRUPA (...) SPÓŁKA Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ w dniu 16 grudnia 2014 r. przekazał do Kompleksowego Systemu Informatycznego ZUS za J. M. dokument zgłoszeniowy z data zgłoszenia do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych oraz obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego od 15 grudnia 2014 r. W dniu 27 marca 2015 r. wpłynął do organu rentowego wniosek o wypłatę zasiłku z ubezpieczenia chorobowego za okres od 23 marca 2015 r. Przed w/w zgłoszeniem do ubezpieczeń ubezpieczona nie podlegała żadnym ubezpieczeniom społecznym, zatem nie podlegała również ubezpieczeniu chorobowemu, które umożliwiałoby jej uzyskanie zasiłku chorobowego, a później macierzyńskiego. Organ rentowy powziął wątpliwości co do zatrudnienia ubezpieczonej u płatnika składek i przeprowadził postępowanie wyjaśniające. W toku postępowania przedłożono dokumentację kadrowo – płacową wnioskodawczyni: CV, umowę o pracę na okres próbny od 15 grudnia 2014 r. do 14 stycznia 2015 r. oraz na czas nieokreślony od 15 stycznia 2015 r., zaświadczenie lekarskie o braku przeciwwskazań zdrowotnych do podjęcia pracy na stanowisku pracownika ds. rozliczeń finansowo – księgowych, listy obecności 12/2014 r., 01/2015 r., 02/2015 r., listy płac, zakres czynności, dyplom ukończenia (...) o kierunku prawo, dyplom potwierdzający kwalifikacje w zawodzie technik – ekonomista. W ocenie organu rentowego dokumenty te nie stanowią żadnego dowodu na wykonywanie pracy na podstawie umowy o pracę. Zdaniem ZUS ubezpieczona miała wykonywać pracę na specjalnie utworzonym stanowisku pracy, bowiem pomimo długiego okresu nieobecności w firmie nie było potrzeby zatrudnienia nowego pracownika. W konsekwencji ZUS wskazał, że umowa o pracę między J. M. a płatnikiem składek została zawarta dla pozoru. Wobec czego ZUS ma podstawy do wyłączenia z ubezpieczeń.

/decyzja – k. 49 – 53 akt ZUS/

Odwołania od w/w decyzji złożyła J. M. reprezentowana przez adwokata i wniosła o zmianę zaskarżonej decyzji i zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu wskazała, że organ rentowy nie ustalił okoliczności mogących doprowadzić do jednoznacznego stwierdzenia, że ubezpieczona nie podlegała ubezpieczeniom społecznym w okresie do 15 grudnia 2014 r.

/odwołanie – k. 2 – 5/

W odpowiedzi na odwołanie z dnia 22 lipca 2015 r. ZUS I Oddział w Ł. wniósł o oddalenie odwołań.

/odpowiedź na odwołanie – k. 26/

Na rozprawie w dniu 21 grudnia 2015 r. pełnomocnik wnioskodawczyni poparł odwołanie, prezes zarządu zainteresowanej spółki przyłączył się do stanowiska wnioskodawczyni, pełnomocnik ZUS wniósł o oddalenie odwołania i zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

/protokół rozprawy z dnia 21 grudnia 2015 r. – 00:02:54 – 00:03:50 – płyta CD – k. 52, protokół rozprawy – k. 81/

Sąd Okręgowy w Łodzi ustalił następujący stan faktyczny:

Ubezpieczona J. M. posiada wykształcenie wyższe. Ukończyła Wydział Prawa i Administracji na kierunku prawo w 2013 r. i uzyskała tytuł magistra. W sierpniu 2008 r. zdała egzamin potwierdzający kwalifikacje w zawodzie technik ekonomista.

/dyplom – k. 41 akt ZUS, k. 14 dyplom – k. 40, k. 15, C. vitae – k. 22 – 23 akt ZUS, k. 20 – 21, zeznania wnioskodawczyni z dnia 21 grudnia 2015 r. – 00:03:50 – 00:41:59 – płyta CD – k. 52, akta osobowe w kopercie – k. 56/

Wnioskodawczyni w okresie od 1 sierpnia 2008 r. do 30 listopada 2008 r. odbyła staż w Ł. Biurze Powiatowym Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w dniach od 1 sierpnia 2008 r. do 30 listopada 2008 r. Podczas stażu miała możliwość zapoznania się ze strukturą organizacyjną (...), jak również obsługą sprzętu biurowego, funkcjonowaniem kancelarii oraz bezpośrednią obsługą beneficjentów.

/zaświadczenie – k. 39 akt ZUS, k. 16, akta osobowe w kopercie – k. 56/

J. M. w okresie od 1 kwietnia 2009 r. do 30 listopada 2009 r. odbyła staż w Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w dniach od 1 kwietnia 2009 r. do 30 listopada 2009 r. na stanowisku „pracownik administracyjno – biurowy”.

/zaświadczenie – k. 38 akt ZUS, k. 17, akta osobowe w kopercie – k. 56/

Następnie w okresie od 1 kwietnia 2010 r. do 30 września 2010 r. wnioskodawczyni odbyła staż w Izbie Rolniczej Województwa (...).

/zaświadczenie – k. 37 akt ZUS, k. 18, akta osobowe w kopercie – k. 56/

Ubezpieczona w okresie od 1 marca 2012 r. do 31 maja 2012 r. odbyła staż na stanowisku „pracownika administracji biurowej” w Prokuraturze Okręgowej w Łodzi.

/zaświadczenie o odbyciu stażu – k. 36 akt ZUS, k. 19, akta osobowe w kopercie – k. 56/

Wnioskodawczyni J. M. została zatrudniona w Grupie (...) Sp. z o.o. z siedzibą w D. na podstawie umowy o pracę na okres próbny od 15 grudnia 2014 r. do 14 stycznia 2015 r. w pełnym wymiarze czasu na stanowisku pracownika ds. rozliczeń finansowo – księgowych z wynagrodzeniem 2.500 zł brutto. Miejscem wykonywania pracy wskazano ul. (...) w D.. W imieniu spółki umowę podpisał prezes M. W..

/umowa o pracę – k. 46 akt ZUS, k. 32 akt ZUS, k. 8, akta osobowe w kopercie – k. 56 /

Następnie ubezpieczona J. M. została zatrudniona w Grupie (...) Sp. z o.o. z siedzibą w D. na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony od 15 stycznia 2015 r. w pełnym wymiarze czasu na stanowisku pracownika ds. rozliczeń finansowo – księgowych z wynagrodzeniem 2.500 zł brutto. Miejscem wykonywania pracy wskazano ul. (...) w D.. W imieniu spółki umowę podpisał prezes M. W..

/umowa o pracę – k. 45 akt ZUS, k. 31 akt ZUS, k. 12, akta osobowe w kopercie – k. 56/

Ubezpieczona została zatrudniona w firmie, gdyż firma szukała pracownika na stanowisko pracownika biurowego, który przejąłby nadzór nad firmą.

/ zeznania świadka M. G. z dnia 21 grudnia 2015 r. – 01:11:39 – 01:34:42 – płyta CD – k. 52/

Ubezpieczona została pouczona o warunkach zatrudnienia i uprawnieniach pracowniczych.

/informacja o warunkach zatrudnienia – k. 43 akt ZUS, k. 9, akta osobowe w kopercie – k. 56/

Ubezpieczona poddała się badaniom lekarskim w dniu 16 grudnia 2015 r. i lekarz nie stwierdził przeciwwskazań do podjęcia pracy przez J. M. na stanowisku pracownika ds. rozliczeń finansowo – księgowych.

/zaświadczenie lekarskie – k. 44 akt ZUS, k. 30 akt ZUS, k. 13, akta osobowe w kopercie – k. 56/

Wnioskodawczyni otrzymała na piśmie zakresu obowiązków. Do obowiązków ubezpieczonej jako pracownika biurowego należało: prowadzenie ewidencji dokumentacji związanej ze sprzedażą i zakupem, rozliczanie sprzedaży zbóż, kruszywa, bieżące załatwianie spraw administracyjno biurowych, wysyłanie i odbieranie emaili, odbieranie telefonów, sprawdzanie dokumentów wz, czy zostały wypełnione poprawnie, nadzorowanie transakcji, przygotowywanie dokumentów wz na koniec dnia, wykonywanie zestawień. Zdarzało się, że około 50 samochodów dziennie przyjeżdżało po odbiór kruszców i wnioskodawczyni przygotowywała zestawienie ile ton jakiego kruszca wyjechało danego dnia, jaki samochód go odebrał i dla jakiej firmy. Sporządziła zestawienia dla firm (...). Zdarzało się, że ubezpieczona w ramach swoich obowiązków służbowych jechała na pocztę z korespondencją. Wnioskodawczyni pracowała używając programu E..

/zakres obowiązków – k. 10 – 11, akta osobowe w kopercie – k. 56, zeznania wnioskodawczyni z dnia 21 grudnia 2015 r. – 00:03:50 – 00:41:59 – płyta CD – k. 52 w zw. z k. 81 - 83, zeznania świadka M. G. z dnia 21 grudnia 2015 r. – 01:11:39 – 01:34:42 – płyta CD – k. 52, zestawienia w kopercie – k. 62/

Wnioskodawczyni swoje obowiązki wykonywała w siedzibie firmy. Pracowała w godzinach od 8.00 do 16.00. Była w pracy codziennie.

/zeznania wnioskodawczyni z dnia 21 grudnia 2015 r. – 00:03:50 – 00:41:59 – płyta CD – k. 52 w zw. z k. 81 - 83, zeznania świadka M. G. z dnia 21 grudnia 2015 r. – 01:11:39 – 01:34:42 – płyta CD – k. 52/

Ubezpieczona nie była upoważniona do podpisywania dokumentów. Dokumenty podpisywał M. W. – prezes oraz M. G. –prokurent.

/zeznania wnioskodawczyni z dnia 21 grudnia 2015 r. – 00:03:50 – 00:41:59 – płyta CD – k. 52 w zw. z k. 81 - 83/

Wnioskodawczyni wykonywała polecenia M. W. oraz M. G.. Podlegała im służbowo. M. G. uczyła wnioskodawczynię pracy w spółce.

/zeznania wnioskodawczyni z dnia 21 grudnia 2015 r. – 00:03:50 – 00:41:59 – płyta CD – k. 52 w zw. z k. 81 - 83, zeznania świadka M. G. z dnia 21 grudnia 2015 r. – 01:11:39 – 01:34:42 – płyta CD – k. 52/

W trakcie zatrudnienia ubezpieczona podpisywała listę obecności.

/listy obecności – k. 27 – 29 akt ZUS, zeznania wnioskodawczyni z dnia 21 grudnia 2015 r. – 00:03:50 – 00:41:59 – płyta CD – k. 52 w zw. z k. 81 - 83/

Wnioskodawczyni kwitowała odbiór wynagrodzenia na listach płac.

/listy płac – k. 24 – 26 akt ZUS, zeznania wnioskodawczyni – k. 81 – 83/

Wnioskodawczyni podejmując pracę w firmie płatnika składek była w ciąży.

/karta przebiegu ciąży – k. 32 /

Ubezpieczona świadczyła pracę do dnia 17 lutego 2015 r. i od 18 lutego 2015 r. przebywała na zwolnieniu lekarskim z powodu choroby przypadającej w okresie ciąży. Dziecko urodziła w dniu 4 lipca 2015 r.

/karta przebiegu ciąży – k. 32, zeznania wnioskodawczyni z dnia 21 grudnia 2015 r. – 00:03:50 – 00:41:59 – płyta CD – k. 52 w zw. z k. 81 – 83, zaświadczenie płatnika składek – k. 2 akt ZUS/

W czasie choroby ubezpieczonej nikt nie został zatrudniony na jej stanowisko pracy.

/bezsporne/

Grupa (...) Sp. z o.o. z siedzibą w D. powstała w 2002 r. Przedmiotem działalności jest wydobycie żwiru, kruszców, piasku.

/bezsporne/

W Grupie (...) Sp. z o.o. z siedzibą w D.. zatrudnieni byli następujący pracownicy:

- w 2013 r.:

- K. W. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku pracownika administracyjno – biurowego z wynagrodzeniem 1.600 zł brutto,

- M. W. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku prezesa z wynagrodzeniem 1.600 zł brutto,

- P. G. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku kierownika warsztatu z wynagrodzeniem 800 zł brutto,

- A. T. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku pracownika administracyjno – biurowego z wynagrodzeniem 1.600 zł brutto,

- Ł. W. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku pracownika warsztatu z wynagrodzeniem 1.600 zł brutto,

- M. B. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku pracownika warsztatu z wynagrodzeniem 1.600 zł brutto,

- A. S. w wymiarze ½ etatu na stanowisku pracownika warsztatu z wynagrodzeniem 800 zł brutto.

- w 2014 r.

- K. W. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku pracownika administracyjno – biurowego z wynagrodzeniem 1.680 zł brutto,

- M. W. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku prezesa z wynagrodzeniem 1.680 zł brutto,

- P. G. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku kierownika warsztatu z wynagrodzeniem 840 zł brutto,

- A. T. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku pracownika administracyjno – biurowego z wynagrodzeniem 1.680 zł brutto,

- A. S. w wymiarze ½ etatu na stanowisku pracownika warsztatu z wynagrodzeniem 840 zł brutto,

- J. M. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku pracownika ds. rozliczeń finansowo – księgowych z wynagrodzeniem 2.500 zł brutto,

- w 2015 r.:

- K. W. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku pracownika administracyjno – biurowego z wynagrodzeniem 1.750 zł brutto,

- M. W. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku prezesa z wynagrodzeniem 1.750 zł brutto,

- A. T. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku pracownika administracyjno – biurowego z wynagrodzeniem 1.750 zł brutto,

- J. M. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku pracownika ds. rozliczeń finansowo – księgowych z wynagrodzeniem 2.500 zł brutto,

- P. K. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku obsługa koparki z wynagrodzeniem 1.750 zł brutto,

- K. Z. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku pracownika ds. rozliczeń finansowo – księgowych z wynagrodzeniem 1.750 zł brutto,

- Ł. W. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku mechanika – kierowcy z wynagrodzeniem 1.750 zł brutto.

/wykaz w kopercie – k. 35/

Firma Grupa (...) Sp. z o.o. z siedzibą w D. z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej osiągnęła w 2013 r. przychód w wysokości 1.404.267,85 zł, koszty uzyskania przychodu wyniosły: 1.200.412,12 zł, a dochód w wysokości 203.855,73 zł., w 2014 r. przychód w wysokości 1.700.000 zł, a dochód w wysokości około 200.000 zł.

/CIT – k. 20 – 21 akt ZUS, zeznania świadka M. G. z dnia 21 grudnia 2015 r. – 01:11:39 – 01:34:42 – płyta CD – k. 52/

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o dokumenty zawarte w aktach sprawy i aktach organu rentowego oraz w załączonych aktach osobowych ubezpieczonej, których prawdziwości żadna ze stron nie kwestionowała, a także w oparciu o zeznania wnioskodawczyni, oraz przesłuchanego w sprawie świadka M. G..

Zgromadzonym dowodom Sąd dał wiarę w całości, a dokonując oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego Sąd uznał, że jest on wystarczający do wyjaśnienia spornej okoliczności – a mianowicie czy zawarta przez ubezpieczoną w dniu 15 grudnia 2014 r. umowa o pracę, nosi cechy pozorności i czy została zawarta jedynie dla uzyskania pracowniczego tytułu do ubezpieczeń społecznych i skorzystania ze świadczeń z ubezpieczenia w związku z ciążą. Sąd dał wiarę zeznaniom wyżej wskazanego świadka, wnioskodawczyni, w których wskazali na realność zawartej umowy o pracę oraz faktyczne świadczenie pracy przez wnioskodawczynię w ramach powyższej umowy o pracę w przedmiotowym okresie.

W ocenie Sądu zeznania te w niniejszej sprawie są jasne, logiczne, niesprzeczne oraz wzajemnie uzupełniają się. Wersję zdarzeń przedstawioną przez wnioskodawczynię potwierdza świadek, osoba obca dla każdej ze stron, a więc nie mająca interesu w tym by zeznawać na korzyść, którejkolwiek ze stron. Stwierdzić należy, iż wskazane przez wymienione wyżej osoby okoliczności znajdują również potwierdzenie w treści dokumentów znajdujących się w aktach sprawy, a więc w pozostałym zebranym w sprawie materiale dowodowym powołanym w opisanym stanie faktycznym.

Wskazać należy, że wyjaśniono w toku postępowania przyczyny zatrudnienia ubezpieczonej. Spółka poszukiwała pracownika do pracy biurowej, który przejąłby nadzór nad dokumentacją. Zatem zatrudnienie ubezpieczonej na pracownika biurowego było podyktowane rzeczywistymi potrzebami pracodawcy.

Dlatego też Sąd uznał zeznania wnioskodawczyni, oraz świadka za wiarygodne, gdyż są konsekwentne, znajdują oparcie w materiale dowodowym w postaci dokumentów świadczących również o faktycznym wykonywaniu pracy przez wnioskodawczynię oraz wzajemnie korespondują ze sobą.

Na podkreślenie zasługuje okoliczność, iż złożone do akt dokumenty nie były kwestionowane przez ZUS, a zeznania wnioskodawczyni, świadka nie zostały zasadnie podważone w toku procesu przez organ rentowy, który nie przedstawił w czasie postępowania przed sądem żadnych dowodów na poparcie swoich racji.

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył, co następuje:

Odwołania w świetle zgromadzonego materiału dowodowego według przeprowadzonej wyżej oceny dowodów zasługują na uwzględnienie i powodują zmianę zaskarżonej decyzji.

Zgodnie z treścią art. 6 ust. 1 pkt 1 i 13 ust 1 pkt 1 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. Nr 137 poz. 887 z późn. zm.), obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnym, rentowym, chorobowym i wypadkowym - podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są pracownikami w okresie od nawiązania stosunku pracy do dnia jego ustania.

Stosownie zaś do treści art. 1 ust 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 roku o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. Nr 60 poz. 636 z późn. zm.), osobom tym, w razie choroby lub macierzyństwa, przysługują świadczenia pieniężne na warunkach i w wysokości określonych ustawą.

Natomiast, jak stanowi art. 4 w ust 1 i 2 w/w ustawy zasiłkowej, ubezpieczony podlegający obowiązkowo ubezpieczeniu nabywa prawo do zasiłku chorobowego po upływie 30 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego.

W myśl art. 22 §1 kp przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca - do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem.

Stosownie do treści § 1 ¹ art. 22 kp, zatrudnienie w warunkach określonych w § 1 jest zatrudnieniem na podstawie stosunku pracy, bez względu na nazwę zawartej przez strony umowy.

Zaś zgodnie z § 1 ² art. 22, nie jest dopuszczalne zastąpienie umowy o pracę umową cywilnoprawną przy zachowaniu warunków wykonywania pracy, określonych w § 1.

Do cech pojęciowych pracy stanowiącej przedmiot zobowiązania pracownika w ramach stosunku pracy należą osobiste i odpłatne jej wykonywanie w warunkach podporządkowania. Zgodnie ze stanowiskiem judykatury stosunek ubezpieczeniowy jest następczy wobec stosunku pracy i powstaje tylko wówczas, gdy stosunek pracy jest realizowany. Jeżeli stosunek pracy nie powstał bądź też nie jest realizowany, wówczas nie powstaje stosunek ubezpieczeniowy, nawet jeśli jest odprowadzana składka na ubezpieczenie społeczne (wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia z dnia 17 stycznia 2006 roku III AUa 433/2005, Wspólnota (...)). Podleganie pracowniczemu tytułowi ubezpieczenia społecznego jest uwarunkowane nie tyle opłacaniem składek ubezpieczeniowych, ile legitymowaniem się statusem pracownika rzeczywiście świadczącego pracę w ramach ważnego stosunku pracy (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 października 2005 roku o sygn. akt II UK 43/05, OSNAPiUS rok 2006/15 – 16/251).

W niniejszej sprawie odwołująca się – J. M. zawarła ze spółką Grupa (...) Sp. z o.o. z siedzibą w D. w dniu 15 grudnia 2014 r. r. umowę o pracę, która stanowiła stosowną podstawę do zastosowania w/w regulacji i przyjęcia, iż uzyskała ona prawo do świadczeń określonych w ustawie zasiłkowej. Jednakże ważność tej umowy została przez organ rentowy niesłusznie zakwestionowana. Niewątpliwie bowiem umowa o pracę z dnia 15 grudnia 2014 r. nie została zawarta dla pozoru, jest ważna i nie ma do niej zastosowania przepis art. 83 k.c.

Stosownie do treści art. 58 §1 kc, czynność prawna sprzeczna z ustawą albo mająca na celu obejście ustawy jest nieważna, chyba że właściwy przepis przewiduje inny skutek, w szczególności ten, iż na miejsce nieważnych postanowień czynności prawnej wchodzą odpowiednie przepisy ustawy.

Zaś w myśl § 2 w/w przepisu, nieważna jest czynność prawna sprzeczna z zasadami współżycia społecznego.

Po pierwsze podkreślić należy, iż zawarcie przedmiotowej umowy o pracę nie miało na celu obejście przepisów ustawy, gdyż osiągnięcie wskazanych przez organ rentowy celów jest zgodne z ustawą. Nawiązanie stosunku pracy powoduje konsekwencje prawne nie tylko w sferze prawa pracy, ale i w innych dziedzinach prawa. Jednym z takich skutków jest prawo do świadczeń z ubezpieczenia społecznego na wypadek ziszczenia się określonych w ustawie warunków. Skutek ten po ich spełnieniu powstaje z mocy prawa. Nie można zatem wiązać zawarcia umowy o pracę, choćby zmierzała wyłącznie do uzyskania świadczeń ubezpieczeniowych, z zamiarem obejścia prawa (por. wyrok Sądu Najwyższego z 4 sierpnia 2005 r. II UK 320/04, opubl: OSNAPiUS rok 2006, Nr. 7-8, poz. 122; zdanie odrębne do wyroku Sądu Najwyższego z 14 lipca 2005 r. II UK 278/04, opubl: OSNAPiUS rok 2006, Nr 7-8, poz. 116). Cel w postaci objęcia ubezpieczeniem społecznym i uzyskania z niego świadczeń nie jest bowiem sprzeczny z ustawą ani nie zmierza do jej obejścia, a przeciwnie - co zostało już wcześniej powiedziane - jest konsekwencją uzyskania statusu pracownika.

Mając na uwadze powyższe należy uznać, iż zachowanie wnioskodawczyni zostało zakwalifikowane jako zgodne z prawem. W tym miejscu należy rozważyć, czy zachowanie to nie narusza zasad współżycia społecznego, gdyż zgodnie z w/w art. 58 § 2 kc nieważna jest czynność prawna sprzeczna z zasadami współżycia społecznego. W wyroku z dnia 18 października 2005 roku (sygn. akt II UK 43/05, opubl. OSN Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych rok 2006, Nr 15 – 16, poz. 251) Sąd Najwyższy wyraził pogląd, iż cel zawarcia umowy o pracę w postaci osiągnięcia świadczeń z ubezpieczenia społecznego nie jest sprzeczny z ustawą, ale nie może to oznaczać akceptacji dla nagannych i nieobojętnych społecznie zachowań oraz korzystania ze świadczeń z ubezpieczeń społecznych, przy zawarciu umowy o pracę na krótki okres przed zajściem zdarzenia rodzącego uprawnienie do świadczenia (np. urodzeniem dziecka i niezdolność do pracy w okresie ciąży) i ustaleniu wysokiego wynagrodzenia w celu uzyskania świadczeń obliczonych od tej podstawy. Taka umowa o pracę jest nieważna jako sprzeczna z zasadami współżycia społecznego. W niniejszej sprawie wnioskodawczyni zawarła kwestionowaną umowę o pracę na 7 miesięcy przed urodzeniem się dziecka (4 lipiec 2015 r.). Poza tym wynagrodzenie wnioskodawczyni nie jest wygórowane. Zawarła umowę za wynagrodzeniem 2500 zł miesięcznie brutto. Trudno także uznać, iż jest to krótki okres przed zajściem zdarzenia rodzącego uprawnienie do świadczenia, zważywszy że ciąża trwa 9 miesięcy (10 miesięcy księżycowych). Wnioskodawczyni faktycznie świadczyła pracę od 15 grudnia 2014 r. do 17 lutego 2015 r. i dopiero wtedy, gdy okazało się, że pogorszył się jej stan zdrowia w związku z ciążą skorzystała ze zwolnienia lekarskiego.

Prawo pracy nie przewiduje zakazu zatrudniania kobiet w ciąży poza art. 176 kp, a więc sam fakt, że wnioskodawczyni była w ciąży w dacie zawierania umowy o pracę nie oznacza, wbrew twierdzeniom organu rentowego, że wnioskodawczyni nie świadczyła pracy. Pracodawca zawierając umowę o pracę z ubezpieczoną jeżeli wiedziałby o tym, że wnioskodawczyni jest w ciąży to nie mógłby z tego powodu dyskryminować jej w zakresie zatrudnienia. Dodatkowo wskazać należy, iż ubezpieczona faktycznie podjęła pracę i wykonywała ją. Dopiero w lutym 2015 r., skorzystała za zwolnienia lekarskiego. Sąd Okręgowy podziela również stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w wyroku z dnia 14 lutego 2006 r., z którego wynika, iż trudno uznać, że dążenie do uzyskania przez zawarcie umowy o pracę ochrony gwarantowanej pracowniczym ubezpieczeniem społecznym może być uznane za zmierzające do dokonania czynności sprzecznej z prawem albo mającej na celu obejście prawa. Przeciwnie jest to zachowanie rozsądne i uzasadnione zarówno z osobistego, jak i społecznego punktu widzenia. Między innymi dlatego kobietom ciężarnym przysługuje ochrona przed odmową zatrudnienia z powodu ciąży, a odmowa nawiązania stosunku pracy, podyktowana taką przyczyną, jest traktowana jako dyskryminacja ze względu na płeć (wyrok SN z dnia 14.02.2006 r., III UK 150/2005, Lex nr 272551).

Zgodnie z treścią art. 83 kc nieważne jest oświadczenie woli złożone drugiej stronie za jej zgodą dla pozoru. Złożenie oświadczenia woli dla pozoru oznacza, że osoba oświadczająca wolę nie chce, aby powstały skutki prawne, jakie zwykle prawo łączy ze składanym przez nią oświadczeniem. Inaczej mówiąc strony niejako udawałyby, że dokonują jakiejś czynności prawnej np. zawierają umowę o pracę.

Podkreślenia w tym miejscu wymaga, okoliczność, na którą Sąd Najwyższy wielokrotnie zwracał uwagę, iż nie skutkuje w sferze prawa do świadczeń z ubezpieczenia społecznego tylko taka umowa o pracę, która nie wiąże się z faktycznym wykonywaniem tej umowy, a zgłoszenie do ubezpieczenia następuje tylko pod pozorem istnienia tytułu ubezpieczenia w postaci zatrudnienia. Chodzi tu zatem o "fikcyjne" zawarcie umowy, gdzie następuje zgłoszenie do ubezpieczenia społecznego jako pracownika osoby, która w rzeczywistości pracy nie świadczyła (wyrok Sądu Najwyższego z 16 marca 1999 r. II UKN 512/98, opubl: OSNAPiUS rok 2000, Nr 9, poz. 36; wyrok Sądu Najwyższego z 28 lutego 2001 r. II UKN 244/00, opubl: OSNAPiUS rok 2002, Nr 20, poz. 496; wyrok Sądu Najwyższego z 17 grudnia 1996 r. II UKN 32/96, opubl: OSNAPiUS rok 1997, Nr 15, poz. 275; wyrok Sądu Najwyższego z 4 sierpnia 2005 r. II UK 320/04, opubl: OSNAPiUS rok 2006, Nr 7-8, poz. 122; wyrok Sądu Najwyższego z 4 sierpnia 2005 r. II UK 320/04, opubl: OSNAPiUS rok 2006, Nr 7-8, poz. 122; wyrok Sądu Najwyższego z 25 stycznia 2005 r. II UK 141/04, opubl: OSNAPiUS rok 2005, Nr 15, poz. 235, str. 712).

Tytułem do ubezpieczenia, z którym przepisy prawa ubezpieczeń społecznych łączą podleganie ubezpieczeniu i prawo do świadczeń, jest zatrudnienie jako wykonywanie pracy w ramach stosunku pracy. Nie jest istotne przy tym, czy strony miały realny zamiar zobowiązania się – przez pracownika do wykonywania pracy, a pracodawcy do przyjmowania tego świadczenia i dawania wynagrodzenia, lecz to czy zamiar taki został w rzeczywistości zrealizowany.

Na uwagę zasługuje także stanowisko Sądu Najwyższego, wyrażone w wyroku z 14 marca 2001 r. (II UKN 258/00, OSNP 2002/21/527), zgodnie z którym nie można przyjąć pozorności oświadczeń woli o zawarciu umowy o pracę, gdy pracownik podjął pracę i ją wykonywał, a pracodawca świadczenie to przyjmował i wypłacał z tego tytułu wynagrodzenie za pracę. Nie wyklucza to rozważenia, czy w konkretnym przypadku zawarcie umowy zmierzało do obejścia prawa (art. 58 § 1 k.c. w związku z art. 300 k.p.).

Sąd Okręgowy w Łodzi podziela również pogląd Sądu Najwyższego zawarty w wyroku z dnia 25 stycznia 2005 r., II UK 141/04 opublikowanym w OSNP 2005/15/235), w którym stwierdza się, iż stronom umowy o pracę, na podstawie której rzeczywiście były wykonywane obowiązki i prawa płynące z tej umowy, nie można przypisać działania w celu obejścia ustawy (art. 58 § 1 kc w zw. z art. 300 kp).

W świetle poczynionych w rozpoznawanej sprawie ustaleń faktycznych nie można mówić o pozorności oświadczeń woli w zawarciu umowy o pracę.

Postępowanie dowodowe wykazało bowiem, iż wnioskodawczyni pracę podjęła i faktycznie ją świadczyła, a pracodawca – świadczenie to przyjmował, płacąc umówione wynagrodzenie co potwierdzają oprócz zeznań świadków i wnioskodawczyni dokumenty znajdujące się w aktach sprawy, np. listy płac, listy obecności.

W ocenie Sądu należycie zostały wyjaśnione i uprawdopodobnione motywy związane z zatrudnieniem wnioskodawczyni. Ubezpieczona została zatrudniona, gdyż firma szukała pracownika do pracy w biurze.

A zatem zatrudnienie ubezpieczonej było podyktowane rzeczywistymi potrzebami pracodawcy.

Jednocześnie ustalone okoliczności faktyczne sprawy uprawniają Sąd do oceny kwestii wynagrodzenia określonego w umowie o pracę pomiędzy wnioskodawczynią a zainteresowanym.

Zgodnie z art. 78 kp wynagrodzenie za pracę powinno być tak ustalone, aby odpowiadało w szczególności rodzajowi wykonywanej pracy i kwalifikacjom wymaganym przy jej wykonywaniu, a także uwzględniało ilość i jakość świadczonej pracy.

Otrzymywana przez skarżącą, we wskazanych wyżej warunkach, kwota wynagrodzenia 2.500 zł brutto miesięcznie, nie jest kwotą wygórowaną biorąc pod uwagę szeroki zakres wykonywanych obowiązków przez ubezpieczoną.

Sąd Okręgowy podziela w tym miejscu stanowisko wyrażone przez Sąd Najwyższy w treści wyroku z dnia 23 kwietnia 2010 r. w sprawie II UK 309/09, opubl. LEX nr 604210 „Zgodnie z systemem orzekania w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych w postępowaniu wywołanym odwołaniem do sądu pracy sąd rozstrzyga o prawidłowości zaskarżonej decyzji w granicach jej treści i przedmiotu”. Kwestia oceny samej wysokości wynagrodzenia określonego w spornej umowie pod kątem jego zgodności z zasadami współżycia społecznego, czy też z przepisami ustawy może być przedmiotem nowej decyzji ZUS. W decyzji tej organ rentowy może rozstrzygnąć, czy ustalone przez strony wynagrodzenie było faktycznie adekwatne do powierzonych obowiązków oraz uzasadnione zasobami finansowymi pracodawcy.

Zdaniem Sądu, nie można zatem podzielić stanowiska reprezentowanego przez organ rentowy, że ubezpieczona podjęła zatrudnienie jedynie w celu uzyskania świadczeń z ubezpieczenia społecznego.

Nie była to także umowa pozorna. O pozorności można mówić jedynie wówczas, gdy oświadczenie woli złożone jest drugiej stronie za jej zgodą dla pozoru. A zatem strony niejako udawałyby, że dokonują jakiejś czynności prawnej np. zawierają umowę o pracę. Grupa (...) Sp. z o.o. z siedzibą w D. chciała zatrudnić skarżącą, jako pracownika biurowego i miała ku temu realne powody. Ubezpieczona zaś świadczyła pracę i otrzymywała stosowne wynagrodzenie. A zatem niewątpliwie brak było po obydwu stronach zgody na zatrudnienie pozorne.

Uwzględniając poglądy Sądu Najwyższego wyrażone w przytoczonych orzeczeniach, należy uznać, że w sytuacji gdy wolą stron zawierających umowę o pracę było nawiązanie stosunku pracy i doszło do faktycznego świadczenia pracy za wynagrodzeniem, sama świadomość jednej ze stron umowy, a nawet obu jej stron, co do wystąpienia w przyszłości zdarzenia uprawniającego do świadczeń z ubezpieczenia społecznego (np. choroby ), nie daje podstawy do uznania, że umowa miała na celu obejście prawa. Zawarcie umowy o pracę przez wnioskodawczynię ze spółką w świetle zebranego materiału dowodowego, w ocenie Sądu Okręgowego nie było też sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.

Mając powyższe na uwadze Sąd doszedł do przekonania, iż decyzja organu rentowego wydana została w oparciu o błędnie ustalony stan faktyczny i nie znajduje ona oparcia w realiach niniejszej sprawy.

Wobec powyższego Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 kpc zmienił zaskarżoną decyzję jak w pkt 1 sentencji wyroku uznając odwołanie za zasadne.

O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 i § 3 kpc w zw. z § 2 ust. 1 i 2 oraz §12 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (t. j. Dz. U. z 2013 r. Nr 461) i zasądził w pkt 2 sentencji wyroku od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddziału w Ł. na rzecz wnioskodawczyni kwotę 60 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć organowi rentowemu.