Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Pozwem wniesionym w dniu 3 września 2014 roku, powódka B. S. wniosła o zasądzenie na jej rzecz od (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. oraz (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w P. kwoty 100.000 zł, która to kwota miała powódce zrekompensować krzywdę z powodu śmierci jej dziecka.

W uzasadnieniu, powódka wskazała, w dniu 29 grudnia 2013 roku będąc w trzydziestym tygodniu ciąży, z powodu bólów brzucha i lekkiego krwawienia zgłosiła się na Oddział Ginekologiczno - Położniczy z Pododdziałem Neonatologii w (...) Centrum (...) w P.. U powódki stwierdzono wówczas poród przedwczesny zagrażający, zastosowano leczenie farmakologiczne. W dniu 31 grudnia 2013 roku, powódka została wypisana do domu. Tego samego dnia, B. S., doznała silnego krwotoku. Po przewiezieniu jej ponownie na Oddział Ginekologiczno Położniczy Szpitala w P., powódka została zakwalifikowano do cesarskiego cięcia, jednakże dziecko urodziło się martwe. Jako przyczynę zgonu podano przedwczesne oddzielenie łożyska.

Na skutek śmierci dziecka powódka doznała ogromnego cierpienia fizycznego i psychicznego, nie mogła dojść do siebie, przez tydzień leżała w szpitalu.

/pozew. k. 2-3/

W odpowiedzi na pozew, (...) S.A. w W. nie uznał wytoczonego powództwa, wniósł o jego oddalenie oraz o zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego kosztów procesu według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa przez pełnomocnika będącego radcą prawnym.

/odpowiedź na pozew (...) SA, k. 27-28/

(...) Sp. z o.o. w P. wniosło o oddalenie powództwa w całości. Jednocześnie na zasadzie art. 84 kpc., wniosło o przypozwanie Niepublicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej (...) dr n. med. J. W..

/odpowiedź na pozew (...) Centrum Medycznego Sp. z o.o. w P., k. 60-65/

Pismem z dnia 15 października 2014 roku, pozwane (...) Sp. z o.o. w P. na podstawie art. 84 Kodeksu postępowania cywilnego, wniosło o zawiadomienie o toczącym się postępowaniu z jednoczesnym wezwaniem do udziału w nim (...) Sp. z o.o. Sp. komandytowej w Ł..

W uzasadnieniu pisma wskazano, że (...) Sp. z o.o. Sp. komandytowa z siedzibą w Ł., na zasadzie cesji przejęła prawa i obowiązki Niepublicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej (...). - (...) dr n. med. J. W., który w okresie objętym pozwem, na podstawie umowy z dnia 29 października 2012 r., realizował na rzecz pozwanej spółki świadczenia zdrowotne w rodzaju hospitalizacji z zakresu ginekologii i położnictwa w pozwanej placówce medycznej. Wobec możliwości roszczenia regresowego wobec podmiotu wykonującego świadczenia zdrowotne objęte pozwem, w ocenie pozwanego, koniecznym stało się przypozwanie w/w podmiotu.

/ przypozwanie , k. 154-155/

Pismem datowanym na dzień 15 stycznia 2015 roku, (...) Sp. z o.o. sp. k. z siedzibą w Ł. zgłosiła interwencję uboczną po stronie pozwanych.

/interwencja uboczna, k.181/

Na rozprawie w dniu 5 kwietnia 2016 roku, pełnomocnik powódki poparł wytoczone powództwo. Oświadczył, że jest to powództwo z tytułu naruszenia dóbr osobistych, jakim to dobrem jest prawo do posiadania potomstwa i urodzenia dziecka.

Nadto wniósł o zasądzenie kosztów pomocy prawnej udzielonej z urzędu, oświadczając, że nie zostały one pokryte w całości ani w części.

/ stanowisko strony powodowej, protokół rozprawy z dnia 5 kwietnia 2015 r., oo:13:59, k.275/

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny,

W dniu 29 grudnia 2013 r., między godziną 14:00, a 15:00 powódka B. S. została przyjęta na Oddział Ginekologiczno – Położniczy z (...) Sp. z o.o. w P., z powodu objawów porodu przedwcześnie zagrażającego. Powódka była w 30-tym tygodniu ciąży. Wykonano wówczas powódce badanie krwi, moczu, zrobiono USG i ktg płodu, zbadano ją ginekologicznie. Nie stwierdzono oddzielania się łożyska. Zastosowano leczenie farmakologiczne. Dolegliwości bólowe u powódki ustąpiły. Powódce ponownie wykonano ktg płodu - było prawidłowe. Badanie USG potwierdziło brak cech zagrożenia życia dla dziecka i matki. Nie było objawów odklejania się łożyska. Nic nie wskazywało, że zaczyna się poród.

Powódka została wypisana do domu w dniu 31 grudnia 2013 r., między godziną 12:00, a 13:00, w stanie dobrym, z ciążą zachowaną. Dostała receptę na luteinę – lek na podtrzymanie ciąży. Lek nie został przez powódkę wykupiony.

/karta informacyjna z leczenia szpitalnego, k. 8; dokumentacja medyczna, k.37 – 40, k.133-146; zeznania powódki, protokół rozprawy z dnia 20.01.2015 r., 00:03:50, k.193v, w zw. z 00:12:51, protokół rozprawy z dnia 5.04.2016 r., k.275; zeznania świadka L. P., protokół rozprawy z dnia 17.04.2014 r., k.225v-226v; zeznania świadka I. M., protokół rozprawy z dnia 11.08.2015 r., 00:04:24, k.225v-226//

Tego samego dnia, około godziny 17:00 z lekarką, która zajmowała się powódką w szpitalu – L. P., skontaktował się konkubent powódki, informując o wystąpieniu u partnerki krwotoku. L. P. zaleciła przyjazd partnerki do szpitala.

/zeznania świadka L. P., protokół rozprawy z dnia 17.04.2014 r., k.225v-226/

Około godziny 19:40, z powodu masywnego krwawienia z dróg rodnych, powódka została ponownie przyjęta na Oddział Ginekologiczno – Położniczy (...) szpitala. Do szpitala przyjechała karetką Pogotowia (...). Ze względu na podejrzenie przodowania i przedwczesnego odklejenia się łożyska oraz zagrażającą zamartwicę płodu, jak również realne zagrożenia życia matki, powódkę zakwalifikowano do zabiegu cesarskiego cięcia. Stwierdzono przedwczesne odklejenie się łożyska.

Wydobyty podczas zabiegu płód był martwy.

/ dokumentacja medyczna, k.75 – 77; 80-106; 110-132 karta informacyjna z leczenia szpitalnego, k.51 ; zeznania świadka L. P., prot okół rozprawy z dnia 17.04.2014 r., k.225v-226 ; zeznania świadka I. M., protokół rozprawy z dnia 11.08.2015 r., 00:04:24, k.225v-226 /

Była to druga ciąża powódki. Powódka w czasie tej ciąży nie uczęszczała do lekarza, ani nie korzystała z opieki lekarskiej. W czasie ciąży powódka nie spożywała alkoholu, ani nie przyjmowała narkotyków. Zdarzało jej się palić papierosy.

/zeznania powódki, protokół rozprawy z dnia 20.01.2015 r., 00:06:38, k.193v, w zw. z 00:10:30, protokół rozprawy z dnia 5.04.2016 r., k.275 ; protokół przesłuchania powódki w charakterze świadka, k.20 - 21 załączanych akt 2 Ds. 770/14 /

Powódka odmówiła rejestracji dziecka oraz zrzekła się praw do jego pochowku. Koszty

pogrzebu dziecka powódki pokrył Miejsko – Gminny Ośrodek Pomocy (...) w U..

/pismo z dnia 3 stycznia 2014 r., k.77v; odpis skrócony aktu urodzenia J. S., k.78; oświadczenie powódki, k.107; oświadczenie W. Z., k.108; zlecenie nr (...). (...).1.2014, wraz z fakturą i rachunkiem, k.165-167; k.207-209zeznania powódki, protokół rozprawy z dnia 20.01.2015 r., 00:10:20, k.193v, w zw. z 00:12:51, protokół rozprawy z dnia 5.04.2016 r., k.275/

Powódka nie korzystała z pomocy psychologa, ani psychiatry po stracie dziecka.

/protokół przesłuchania powódki w charakterze świadka, k.20 -21 załączanych akt 2 Ds. 770/14/

Z punktu widzenia ginekologii, przeprowadzony względem powódki proces diagnostyczno-terapeutyczny był zgodny z obowiązującymi procedurami i standardami. Przyczyną obumarcia wewnątrzmacicznego płodu było ostre niedotlenienie spowodowane odklejeniem się łożyska. Po stwierdzeniu dobrostanu płodu, ustąpieniu objawów zagrażającego porodu przedwczesnego, powódka nie wymagała dalszej hospitalizacji i mogła być skierowana do dalszej opieki ambulatoryjnej.

Do oddzielenia się łożyska dochodzi nagle, nie zawsze można je przewidzieć. Pobyt w szpitalu nie zapobiegłby oddzieleniu się łożyska – mógłby jedynie zapobiec obumarciu płodu (decydujące znaczenia ma czas rozpoczęcia leczenia – wykonanie cięcia cesarskiego). Pobyt w szpitalu pozwoliłby na wcześniejsze rozpoznanie tego powikłania, wcześniejszą interwencję z szansą na uratowanie życia dziecka. Przedwczesne oddzielenie łożyska i spowodowany nim krwotok jest zagrożeniem dla życia matki i płodu, narastające bardzo szybko wraz z upływem czasu.

/ pisemna opinia biegłego z zakresu ginekologii i położnictwa prof. nadzw. dr hab. A. Z., k.239-240; ustna opinia uzupełniająca, protokół rozprawy z dnia 5.04.2016 r., 00:01:56, k.274

Brak opieki medycznej w okresie ciąży powódki, nie ma związku w ujawnionym u niej powikłaniem, które spowodowało śmierć jej dziecka.

/ustna opinia uzupełniająca biegłego z zakresu ginekologii i położnictwa prof. nadzw. dr hab. A. Z. , protokół rozprawy z dnia 5.04.2016 r., 00:01:56, k.274

Pismem z dnia 24 lutego 2014 r., powódka złożyła w Prokuraturze Rejonowej w Poddębicach zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa kwalifikowanego z art. 155, 157A § 1 kk i art. 160 kk w na Oddziale Ginekologiczno Położniczym z Pododdziałem Neonatologii w (...) Sp. z o.o. w P. na szkodę pokrzywdzonej B. S. przez lekarzy z w/w oddziału.

W ramach prowadzonego postępowania przygotowawczego, została wydane opinia zespołu lekarzy, stosownie do której wniosków, personel Oddziału (...)Położniczego Szpitala w P. diagnozował powódkę zgodnie z zasadami sztuki lekarskiej oraz standardami postępowania medycznego w zakresie sprawowania opieki nad kobietą ciężarną. Zalecenia podane przy wypisie pacjentki były adekwatne do jej stanu zdrowia oraz zgodne z Rekomendacjami (...) Towarzystwa Ginekologicznego.

W trakcie zabiegu prawidłowo wdrożone procedury medyczne. Postępowanie neonatologiczne z noworodkiem było zgodne ze wszystkimi zasadami sztuki lekarskiej.

/ zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa, k.1 załączonych akt 2 Ds. 770/14; opinia sądowo – lekarska, k. 92-98 załączanych akt 2 Ds. 770/14/

Postanowieniem z dnia 28 listopada 2014 r., Prokuratura Rejonowa w Poddębicach umorzyła dochodzenie w sprawie narażenia w okresie od dnia 29 grudnia 2013r do dnia 7 stycznia 2014 r. w P. na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty zdrowia i życia B. S. i jej nienarodzonego dziecka, polegające na niewłaściwej opiece podczas pobytu na Oddziale Ginekologiczno-Położniczym skutkującej śmiercią dziecka, tj. o czyn z art. 160 § 1 i § 2 k.k. i art. 155 k.k. w zw. z art. 11 §2 k.k. wobec braku znamion czynu zabronionego art. 17 § 1 pkt.2 k.p.k.

/postanowienie o umorzeniu dochodzenia, k. 117 załączonych akt 2 Ds 770/14/

Pismem z dnia 21 lutego 2014 r., powódka zgłosiła szkodę (...) Sp. z o.o. w P.. Szkoda została zgłoszona również (...) S.A w W., który w dniu powstania po stronie powódki szkody, udzielał (...) Sp. z o.o. w P. ochrony ubezpieczeniowej.

Ubezpieczyciel, pismem datowanym na dzień 9 czerwca 2014 r., odmówił zasady odpowiedzialności i wypłaty odszkodowania.

/ polisa, k. 52 – 53, umowa o realizację świadczeń zdrowotnych, k. 53v – 56v; potwierdzenie ubezpieczenia, k. 57-58; zgłoszenie szkody, k. 35-36, 49; pismo (...) z dnia 9 czerwca 2014 r., k.43

Dokonując powyższych ustaleń faktycznych, Sąd oparł się na powołanych dowodach z dokumentów, zeznaniach przesłuchiwanych świadków oraz zeznań powódki, a także z opinii biegłego sądowego, która w pełni wyjaśniła konieczne do rozstrzygnięcia kwestie. Nie ulega wątpliwości, że dowód z opinii biegłych podlega ocenie przy zastosowaniu art. 233 § 1 k.p.c.- na podstawie właściwych dla jej przedmiotu kryteriów zgodności z zasadami logiki i wiedzy powszechnej, poziomu wiedzy biegłego, podstaw teoretycznych opinii, a także sposobu motywowania oraz stopnia stanowczości wyrażonych w niej wniosków (por. postanowienie SN z dnia 7 listopada 2000r., I CKN 1170/98, OSNC 4/2001, poz. 64). Złożona w rozpoznawanej sprawie opinia biegłego sądowego sporządzona przez lekarza specjalistę z zakresu ginekologii i położnictwa, odznacza się pełną przydatnością dowodową w świetle powołanych kryteriów, zaś wszystkie, zgłaszane przez stronę wątpliwości i zastrzeżenia do jej wniosków, zostały wyczerpująco wyjaśnione w opinii uzupełniającej. Tym samym opinię złożoną w sprawie należało uznać za w pełni miarodajną dla poczynienia ustaleń faktycznych stanowiących podstawę rozstrzygnięcia.

Sąd Okręgowy zważył co następuje,

Podstawę przypisania odpowiedzialności pozwanemu towarzystwu ubezpieczeń należy wywieść z treści przepisu art. 822 i nast. k.c. W § 1 przepis ten stanowi, że przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, względem których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo osoba, na rzecz której została zawarta umowa ubezpieczenia. Zgodnie z § 2 umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej obejmuje szkody, o których mowa w § 1, będące następstwem przewidzianego w umowie wypadku, który miał miejsce w okresie ubezpieczenia. W myśl zaś § 4 uprawniony do odszkodowania w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczenia bezpośrednio od zakładu ubezpieczeń.

Odpowiedzialność pozwanego towarzystwa ubezpieczeniowego będzie zatem wchodziła w grę w razie zaistnienia określonego wypadku ubezpieczeniowego. W tym miejscu konieczne jest zatem przesądzenie odpowiedzialności ubezpieczonej placówki medycznej tj. pozwanego (...) Centrum Medycznego Sp. z o.o. w P..

Podstawę odpowiedzialności pozwanej placówki medycznej stanowi art. 430 k.c. statuujący odpowiedzialność - na zasadzie ryzyka - zwierzchnika za podwładnego. Stosownie do jego treści, kto na własny rachunek powierza wykonanie czynności osobie, która przy wykonywaniu tej czynności podlega jego kierownictwu i ma obowiązek stosować się do jego wskazówek, ten jest odpowiedzialny za szkodę wyrządzoną z winy tej osoby przy wykonywaniu powierzonej jej czynności. Przesłanką odpowiedzialności zwierzchnika jest wina podwładnego, a normalnym jej następstwem – szkoda wyrządzona osobie trzeciej. Ciężar dowodu winy podwładnego, powstania szkody i jej wysokości obciąża poszkodowanego.

Spowodowanie szkody na osobie w warunkach błędu w sztuce medycznej jest specyficzną postacią deliktu prawa cywilnego, którego zaistnienie wymaga zaistnienia przesłanek odpowiedzialności z tytułu czynu niedozwolonego, czyli szkody, winy i adekwatnego związku przyczynowego. Ściślej biorąc, błąd w sztuce medycznej jest jedynie obiektywnym elementem winy lekarza wykonującego czynności medyczne, stanowi bowiem czynność (zaniechanie) lekarza w zakresie diagnozy i terapii, niezgodną z nauką medycyny w zakresie dla lekarza dostępnym. Subiektywnym natomiast elementem koniecznym dla przypisania winy lekarzowi jest jego umyślność lub niedbalstwo (M. Filar, S. Krześ, E. Marszałkowska-Krześ, P. Zaborowski, Odpowiedzialność lekarzy i zakładów opieki zdrowotnej, Warszawa 2004, s. 29 i n.; orzeczenie SN z 1 kwietnia 1955 r., IV CR 39/54, OSNCK 1/1957, poz. 7 oraz Lex nr 118379). Stwierdzenie błędu w sztuce medycznej, w kontekście odpowiedzialności zakładu opieki zdrowotnej, w którym miał miejsce zabieg, jest natomiast całkowicie niezależne od osoby konkretnego lekarza oraz od okoliczności podjęcia czynności medycznej. Istotne jest bowiem to, iż czynność tę wykonał pracownik zakładu w ramach jego działalności. Od błędu jako odstępstwa od wzorca i zasad należytego postępowania z uwzględnieniem profesjonalnego charakteru działalności sprawcy szkody, odróżnić należy natomiast powikłanie, które stanowi określoną, niekiedy atypową, reakcję pacjenta na prawidłowo podjęty i przeprowadzony zespół czynności leczniczych.

Zatem przyjęcie odpowiedzialności strony pozwanej na podstawie art. 430 k.c. wymaga uprzedniego stwierdzenia, iż członek personelu wyrządził szkodę w sposób zawiniony i odpowiada z tego tytułu na zasadach ogólnych (art. 415 k.c.).

Między osobą powierzającą wykonanie czynności a tym, komu czynność powierzono, musi istnieć stosunek zwierzchnictwa i podporządkowania. Zwierzchnikiem jest ten, kto na własny rachunek powierza wykonanie czynności osobie, która przy jej wykonywaniu podlega jego kierownictwu i ma obowiązek stosować się do jego wskazówek. W doktrynie i judykaturze przyjmuje się, że chodzi o pojęcie podporządkowania ogólnoorganizacyjnego. W konsekwencji, stosunkiem podporządkowania obejmuje się także działania zatrudnionych w zakładzie fachowców, którym przysługuje stosunkowo szeroki zakres samodzielności w podejmowaniu decyzji np. w odniesieniu do działania lekarzy w zakresie diagnozy i terapii. Jednakże również lekarz, mimo dalece posuniętej samodzielności w zakresie wyboru sposobów leczenia pacjenta, jest podmiotem podlegającym kierownictwu organizacyjnemu zakładu opieki zdrowotnej, a także ma obowiązek stosowania się do jego wskazówek w zakresie np. grafika operacji, dyżurów, a czynności lecznicze wykonuje na rachunek zakładu. Dotyczy to zarówno publicznych zakładów opieki zdrowotnej, jak i niepublicznych, jeżeli lekarz działa na rachunek zakładu.

Wobec tego Spółka prowadząca zakład opieki zdrowotnej ponosi odpowiedzialność za błędy organizacyjne i zaniedbania personelu medycznego oraz za naruszenie standardów postępowania i procedur medycznych przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych, skutkiem czego są poważne szkody doznane przez pacjenta (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Rzeszowie z dnia 12 października 2006 r., I ACa 377/06, LEX nr 526714; wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 4 marca 2009 r., I ACa 12/09, LEX 845994).

Postępowanie dowodowe przeprowadzone w niniejszej sprawie nie pozwoliło na ustalenie, że w (...) placówce opieki zdrowotnej, doszło do jakichkolwiek uchybień, pozostających w sprzeczności z zasadami wiedzy medycznej, oraz obowiązującymi standardami i procedurami medycznymi.

Oceniając post factum prawidłowość działań medycznych, podjętych w stosunku do B. S., na terenie pozwanej placówki, biegły sądowy z zakresu ginekologii i położnictwa, prof. dr hab. n. med. A. Z. nie wskazał, na jakiekolwiek uchybienia i nieprawidłowości. Zachowanie personelu pozwanego centrum medycznego – zostało przez niego ocenione pozytywnie: przebiegało zgodnie z zasadami wiedzy lekarskiej oraz standardami postępowania medycznego, w zakresie sprawowania opieki nad kobietą ciężarną. Po pierwszej wizycie powódki w szpitalu, gdy została przyjęta w związku z zagrożeniem przedwczesnego porodu – wdrożono właściwe procedury medyczne: zlecono badania laboratoryjne, wykonano badania USG i KTG. Zastosowano leczenie farmakologiczne, które przyniosło zadowalające efekty, nie dające podstaw do dalszej hospitalizacji, bądź zmiany sposobu leczenia. Tym samym decyzja o wypisaniu powódki ze szpitala i dalszym jej leczeniu w warunkach ambulatoryjnych, nie pozostawała w sprzeczności ze standardami postępowania medycznego.

Jednocześnie należy zauważyć, że powikłanie, które wystąpiło u powódki, a które było bezpośrednią przyczyną śmierci dziecka, (a więc przedwczesne oddzielenie się łożyska) - jest przykładem komplikacji, której nie da się do końca przewidzieć i której skutków, w zasadzie bardzo trudno uniknąć, nawet w sytuacji pozostawania ciężarnej pacjentki pod stałą, profesjonalną opieką medyczną. Należy zauważyć, że oddzielenie łożyska jest stanem bezpośredniego zagrożenia dla życia i zdrowia zarówno matki, jak i dziecka, możność zaś zapobieżeniu uszczerbkowi z tego tytułu, jest niepewna i uzależniona od szybkości interwencji chirurgicznej, przy czym nawet i w przypadku podjęcia natychmiastowych działań nim gwarantuje pozytywnych efektów. Trudno jest więc jednoznacznie wskazać, że okoliczność dalszego przebywania powódki szpitalu w szpitalu w rezultacie doprowadziłaby do uniknięcia poronienia.

Na marginesie Sąd pragnie zauważyć, że od momentu powstania powikłania do momentu przyjazdu powódki do szpitala – upłynął dość długi okres czasu. Ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego – w szczególności zeznań świadka L. P., wynika, że pierwsze objawy nieprawidłowości wystąpiły ok. godziny 17:00 - 18:00. Powódka została zaś ponownie przyjęta do szpitala około godziny 19:40. Charakterystyka komplikacji, która miała miejsce u powódki – stosownie do twierdzeń biegłego - nakazuję szybkość interwencji medycznej. Im czas ten jest krótszy, tym większe są szanse na uratowanie i matki i dziecka. Dość długi okres czasu od momentu powstania powikłania do momentu przybycia do szpitala – w rezultacie zmniejszał szanse na uratowanie dziecka – bez względu na ocenę prawidłowości postępowania personelu.

Tym samym zebrany w sprawie materiał dowodowy, wykluczył jako przyczynę śmierci dziecka powódki działanie personelu (...) Centrum Medycznego.

Strona powodowa wskazała, iż dochodzi zadośćuczynienia pieniężnego z tytułu naruszenia jej dobra osobistego w postaci prawa od posiadania potomstwa i urodzenia dziecka.

Aby doszło do udzielenia ochrony prawnej dóbr osobistych, muszą łącznie wystąpić następujące przesłanki: istnienie dobra chronionego prawem, naruszenie lub przynajmniej zagrożenie naruszeniem danego dobra, bezprawność działań naruszających. Pierwsze dwie przesłanki musi udowodnić powód dochodzący ochrony; pozwany może bronić się, wykazując, że nie działał bezprawnie (przesłanka bezprawności objęta jest wzruszalnym domniemaniem).

Powódka nie wykazała, przy pomocy jakichkolwiek dostępnych jej jako stronie procesu środków dowodowych, że i w jaki sposób miałoby dojść do naruszenia jej dobra osobistego, pomimo nałożonego na nią przez ustawodawcę obowiązku oraz pomocy fachowego pełnomocnika. Nie sprecyzowała również – o jakie konkretnie dobro osobiste chodzi. Wskazane przez stronę powodową - prawo do posiadania potomstwa i urodzenia dziecka są pojęciami nieostrymi i ujętymi zbyt szeroko, ażeby można je było odnieść do konkretnych elementów stanu faktycznego sprawy.

Jednocześnie zebrany w sprawie materiał dowodowy, wykluczył, aby śmierć dziecka powódki była następstwem błędu popełnionego przez personel (...) Centrum Medycznego, co w rezultacie uchyla domniemanie bezprawności działania wskazanego przez powódkę sprawcy szkody – prowadząc do wyłączenia odpowiedzialności pozwanych z tego tytułu.

Z powyższych względów, na zasadzie art. 23 k.c., w zw. 24 k.c. w zw. 448 k.c. Sąd oddalił powództwo w całości, jako nieuzasadnione.

Na podstawie art. 102 k.p.c. Sąd odstąpił od obciążania powódki obowiązkiem zwrotu kosztów procesu na rzecz pozwanych i interwenienta ubocznego. Zgodnie z brzmieniem powołanego przepisu, w wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle kosztami.

W odniesieniu do zasady słuszności zawartej w art. 102 k.p.c. określone zostały przesłanki, których zaistnienie warunkuje możliwość obciążenia strony przegrywającej jedynie częścią kosztów albo nieobciążania jej w ogóle tymi kosztami. Obejmują one wystąpienie w sprawie wypadków szczególnie uzasadnionych, które powodują, że zasądzenie kosztów na rzecz wygrywającego przeciwnika w całości, a nawet w części, byłoby sprzeczne z powszechnym odczuciem sprawiedliwości oraz zasadami współżycia społecznego (uzasadnienie postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 19 września 2013 r., I CZ 183/12, postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 17 kwietnia 2013 r., V CZ 131/12, postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 16 stycznia 2013 r., II CZ 154/12). Podkreślić przy tym należy, że wskazany przepis nie precyzuje pojęcia wypadków szczególnie uzasadnionych, pozostawiając w tym zakresie, przy uwzględnieniu całokształtu okoliczności danej sprawy, sądowi orzekającemu swobodę oceny (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 24 października 2013 r., IV CZ 61/13). Zgodnie z poglądami doktryny i orzecznictwa jako okoliczności brane pod uwagę przez sąd przy ocenie przesłanek zastosowania dyspozycji omawianego przepisu wskazuje się na te związane z samym przebiegiem postępowania, jak przedawnienie roszczenia, charakter dochodzonego roszczenia, jego znaczenie dla strony, okoliczność, iż strona przegrywająca znajduje się w wyjątkowo trudnej sytuacji majątkowej, a wytaczając powództwo była subiektywnie przeświadczona o słuszności dochodzonego roszczenia, natomiast strona wygrywająca korzystała ze stałej obsługi prawnej i nie poniosła dodatkowych nakładów na prowadzenie procesu, ale także leżące poza procesem, dotyczące stanu majątkowego i sytuacji życiowej strony (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 4 marca 2011 r., I CZ 13/11, wyrok Sądu Najwyższego z 17 listopada 1972 roku, I PR 423/72, uzasadnienie postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 19 września 2013 r., I CZ 183/12). Zakwalifikowanie konkretnego przypadku jako "szczególnie uzasadnionego" wymaga rozważenia całokształtu okoliczności sprawy łączących się z charakterem żądania poddanego pod osąd, przy uwzględnieniu zasad współżycia społecznego.

Dokonując rozstrzygnięcia w zakresie obowiązku zwrotu kosztów procesu, Sąd wziął pod uwagę dwa aspekty: sytuację majakową powódki (okoliczność nieposiadania stałej pracy, utrzymywania się z prac dorywczych, generujących niepewny dochód rzędu 1600 zł miesięcznie, jak również zasiłku rodzinnego w kwocie 100 zł, konsumujących codzienne wydatki) oraz charakter wysuniętego żądania (które dotyka dość delikatnej materii, jaką jest śmierć dziecka), w tym okoliczność, że wytaczając powództwo, B. S. była subiektywnie przekonana o słuszności dochodzonego przez siebie roszczenia.

Mając na uwadze powyższe, Sąd w oparciu o art. 102 k.p.c. nie obciążył powódki obowiązkiem zwrotu kosztów procesu na rzecz strony pozwanej.

W toku procesu, w związku ze zwolnieniem powódki od kosztów sądowych, powstały nieuiszczone koszty sądowe, obejmujące: opłatę sądową od pozwu oraz wydatki na poczet wynagrodzenia biegłego w łącznej wysokości.

Obowiązkiem ich poniesienia, stosownie do dyspozycji art. 113 ust. 1 i 2 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2005 r., Nr 167, poz. 1398 z późniejszymi zmianami) należało obciążyć powódkę, jako stronę przegrywającą proces.

Jednakże, na podstawie art. 113 ust 4 u.k.s.c., Sąd, mając na względzie sytuację życiową powódki oraz jej kondycję materialną, określoną we wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych, jak również charakter wysuniętego przez nią roszczenia, uznał, że zachodzą uzasadnione podstawy do odstąpienia od obciążania powódki nieuiszczonymi kosztami procesu w oparciu o art. 102 k.p.c., a tym samym nie obciążył powódki obowiązkiem ich zwrotu.

O kosztach należnych z tytułu wynagrodzenia pełnomocnika z urzędu orzeczono w oparciu o art. § 6 pkt 6 w zw. z § 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. 2013.461 j.t.), zatem Sąd w punkcie 4. sentencji wyroku przyznał i nakazał wypłacić ze Skarbu Państwa na rzecz adwokata T. K., tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powódce z urzędu kwotę 4.428 zł brutto (3600 zł + 828 zł podatku VAT).