Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt: II C 910/15

UZASADNIENIE WYROKU Z DNIA 23 MAJA 2016 ROKU

SĄDU REJONOWEGO DLA M. ST. WARSZAWY W (...)

1.  Stanowiska stron.

Pozwem z dnia 30 października 2014 roku powód (...) 1 Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty w W., reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika, wniósł o zasądzenie od pozwanego P. S. kwoty 2.043,07 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz o zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu wskazano, że w dniu 16 lipca 2012 roku (...) 1 Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty zawarł z Bankiem (...) S.A. Grupa (...) z siedzibą w K. umowę sprzedaży wierzytelności, na podstawie której, powód nabył wierzytelność przysługującą zbywcy wierzytelności, z tytułu zaciągniętego przez pozwanego kredytu, który nie został spłacony i jest w całości wymagalny. Ponadto powód wskazał, iż pismem z dnia 10 września 2012 roku poinformował pozwanego o dokonaniu przelewu wierzytelności, wzywając go jednocześnie do dobrowolnego spełnienia żądania przed wniesieniem pozwu. Na żądanie dochodzone pozwem składają się następujące kwoty: 889,10 zł tytułem należności głównej, 425,70 zł tytułem odsetek umownych, 264,42 zł tytułem odsetek ustawowych od należności głównej, naliczonych od nabycia wierzytelności do dnia wniesienia pozwu oraz 544,65 zł tytułem kosztów poniesionych przez zbywcę wierzytelności. (pozew – k. 2-3).

W dniu 17 listopada 2014 roku tut. Sąd w osobie referendarza sądowego wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, w którym zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 2.043,07 zł wraz z odsetkami w wysokości ustawowej od kwoty 2.043,07 zł od dnia 30 października 2014 roku do dnia zapłaty oraz kosztami postępowania, w tym kosztami zastępstwa procesowego. (nakaz zapłaty – k. 26)

Od powyższego nakazu zapłaty pozwany P. S. w dniu 06 marca 2015 roku skutecznie wniósł sprzeciw, w którym zaskarżył wydany przeciwko niemu nakaz zapłaty w całości.

W uzasadnieniu pozwany podniósł zarzut przedawnienia roszczenia, wskazując, iż nie uznaje roszczenia, bowiem powód żąda spłaty świadczenia przedawnionego. Innych zarzutów wobec żądania pozwu nie sformułował, w szczególności nie kwestionował ani legitymacji czynnej powoda, ani wysokości dochodzonego pozwem roszczenia, w końcu nie negował również tego, że był stroną czynności prawnej, z której powód wywodzi dochodzone pozwem roszczenie (sprzeciw od nakazu zapłaty – k. 32-33) .

W dniu 15 lipca 2015 roku pełnomocnik powoda wniósł odpowiedź na sprzeciw, w której podniósł, iż po wystawieniu przez pierwotnego wierzyciela Bankowego Tytułu Egzekucyjnego i opatrzeniu go klauzulą wykonalności, złożono do Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym Szczecin-Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie wniosek o wszczęcie postępowania egzekucyjnego. Przedmiotowe postępowanie zostało umorzone postanowieniem z dnia 13 października 2011 roku, które dłużnik odebrał w dniu 31 października 2011 roku. W związku z powyższym, wniesienie pozwu na gruncie niniejszej sprawy w dniu 30 października 2011 roku, skutecznie przerwało trzyletni bieg przedawnienia dochodzonego roszczenia. (pismo procesowe z dnia 15 lipca 2015 roku – k. 43)

Do czasu zakończenia postępowania, stanowisko stron nie uległo zmianie.

2.  Stan faktyczny

W dniu 11 sierpnia 2008 roku (...) Bank spółka akcyjna z siedzibą w G. zawarł z P. S. umowę o kartę kredytową G. M. Banku. (okoliczności bezsporne, umowa o kartę kredytową – k. 16-18)

W dniu 27 czerwca 2010 roku Bank (...) spółka akcyjna z siedzibą w W. złożył Komornikowi Sądowemu przy Sądzie Rejonowym Szczecin-Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie - R. W. wniosek o wszczęcie egzekucji przeciwko P. S.. Postanowieniem z dnia 13 października 2011 roku Komornik Sądowy umorzył postępowanie egzekucyjne wobec stwierdzenia bezskuteczności egzekucji prowadzonej przeciwko P. S.. Przesyłka zawierająca odpis tego postanowienia została podjęta przez dłużnika P. S. w dniu 31 października 2011 roku. (wniosek o wszczęcie egzekucji – k. 1, postanowienie o umorzeniu postępowania egzekucyjnego – k. 47, w aktach komorniczych Km 2578/10, pismo Komornika Sądowego z dnia 21 kwietnia 2016 roku – k. 68)

W dniu 16 lipca 2012 roku (...) 1 Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty w W. zarządzany przez (...) Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych spółkę akcyjna z siedzibą w W. zawarł z Bankiem (...) S.A. Grupa (...) z siedzibą w K. (dawniej (...) Bank S.A.) umowę sprzedaży wierzytelności, na podstawie której, powód nabył przysługującą zbywcy wierzytelność P. S. w wysokości 1.778,65 zł. (umowa – 12-14, załącznik do umowy – k.15)

Pismem z dnia 10 września 2012 roku (...) Banku (...) S.A. poinformował pozwanego P. S. o dokonaniu w dniu 16 lipca 2012 roku przelewu wierzytelności, wzywając go jednocześnie do dobrowolnego spełnienia żądania przed wniesieniem pozwu w wysokości 1.796,07 zł w terminie 7 dni od daty otrzymania niniejszego pisma. (wezwanie do zapłaty – k. 19)

W związku z brakiem zapłaty powód wystąpił na drogę sądową.

Ustalony powyższej stan faktyczny został ustalony w oparciu o powołane wyżej dowody, z uwzględnieniem okoliczności między stronami niespornych. Nie wymagają bowiem dowodu fakty przyznane w toku postępowania przez stronę przeciwną, jeżeli przyznanie nie budzi wątpliwości (art. 229 k.p.c.). Natomiast gdy strona nie wypowie się co do twierdzeń strony przeciwnej o faktach, sąd, mając na uwadze wyniki całej rozprawy, może fakty te uznać za przyznane (art. 230 k.p.c.).

Fakt zawarcia umowy sprzedaży wierzytelności między Bankiem (...) (dawniej (...) Bank S.A.) w K., a (...) 1 Niestandaryzowanym Sekurytyzacyjnym Funduszem Inwestycyjnym Zamkniętym w W. dokumentuje w sposób nie budzący wątpliwości umowa z dnia 16 lipca 2012 roku. Pozwany nie zanegował faktu zawarcia umowy cesji wierzytelności, ani skuteczności przelewu, jak równanież zawarcia w dniu 11 sierpnia 2008 roku umowy o kartę kredytową G. M. Banku.

Sąd dopuścił dowód z dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy oraz w aktach Km 2578/10 na okoliczność istnienia, wysokości i wymagalności roszczenia objętego żądaniem pozwu, a także na okoliczność tego czy doszło do skutecznego przerwania biegu przedawnienia roszczenia.

Sąd oddalił wniosek o przesłuchanie pozwanego z uwagi na subsydiarny charakter tego dowodu i fakt, że okoliczności istotne dla rozstrzygnięcia sprawy mogły zostać i zostały wykazane dokumentami. W związku z powyższym, Sąd uznał, że przedmiotowy wniosek skutkowałyby jedynie przedłużeniem postępowania, a niczego nowego i istotnego dla rozstrzygnięcia sprawy nie był w stanie wnieść.

3.  Uzasadnienie prawne i motywacja rozstrzygnięcia

Powództwo jest zasadne i zasługiwało na uwzględnienie w całości.

Podstawą faktyczną roszczenia powoda było twierdzenie, iż pozwany nie wywiązał się z przyjętych na siebie zobowiązań, wynikających z umowy o kartę kredytową G. M. Banku, zawartej z pierwotnym wierzycielem. Okoliczność zawarcia umowy o kartę kredytową przez pozwanego z pierwotnym wierzycielem nie była między stronami sporna, podobnie jak legitymacja czynna powoda (wtórnego nabywcy wierzytelności) w niniejsze sprawie i wysokość objętego żądaniem pozwu roszczenia (tak w zakresie należności głównej, jak i odsetek).

W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwany P. S. podniósł jedynie zarzut przedawnienia roszczenia, który w ocenie Sądu nie zasługiwał na uwzględnienie, o czym w toku dalszych rozważań. Nie zakwestionował natomiast w ogóle wysokości dochodzonego roszczenia. Postawa pozwanego w niniejszej sprawie uzasadnia przyjęcie, że przyznał on (nie zaprzeczył), iż powodowi przysługuje względem niego wierzytelność objęta pozwem, jednak zdaniem pozwanego roszczenie to przedawniło się, i na tym właśnie zarzucie oparł swoją linię obrony.

W przedmiotowej sprawie powód domagał się zasądzenia od pozwanego należności pieniężnej wynikającej z umowy o kartę kredytową G. M. Banku zawartej w 11 sierpnia 2008 roku, przy czym wierzycielem z tytułu przedmiotowej umowy był podmiot profesjonalny, który świadczył na rzecz pozwanego swoje usługi w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Termin przedawnienia roszczeń majątkowych, dochodzonych pozwem w niniejszej sprawie, a objętych kolejnymi umowami przelewu wynosi zatem 3 lata (art. 118 k.c.).

W wyniku przelewu wierzytelności o jakim mowa w art. 509 k.c. na nabywcę przechodzi ogół uprawnień przysługujących dotychczasowemu wierzycielowi, który zostaje wyłączony ze stosunku zobowiązaniowego, jaki wiązał go z dłużnikiem. Innymi słowy, stosunek zobowiązaniowy nie ulega co do samej treści jakiemukolwiek przekształceniu, natomiast zmienia się osoba uczestnicząca w nim po stronie wierzyciela (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 września 2001 roku, sygn. akt I CKN 379/00, Lex nr 52661).

Objęta przelewem wierzytelność przeszła zatem na powoda w takim samym kształcie w jakim przysługiwała zbywcy, a więc wraz z istniejącymi ograniczeniami, w kręgu których mieści się również fakt ewentualnego przedawnienie roszczenia. Efektem przelewu jest bowiem przekształcenie zobowiązania w aspekcie podmiotowym; sama cesja nie modyfikuje zaś treści zobowiązania ani nie wprowadza zmian w zakresie określonych w Kodeksie cywilnym skutków upływu czasu dla dochodzenia roszczenia i możliwości uchylenia się od jego zaspokojenia.

W judykaturze wyjaśniono, że Cesjonariusz nie może żądać od dłużnika świadczenia w większym rozmiarze aniżeli mógł to uczynić cedent. Sytuacja prawna dłużnika nie może ulec na skutek przelewu pogorszeniu w porównaniu z tą, jaka istniała przed przelewem. Oznacza to, że dłużnikowi przysługują po przelewie wszystkie zarzuty, które przysługiwały mu wobec poprzedniego wierzyciela.(Wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 14 lutego 2013 roku, sygn. akt V ACa 733/12). Przelew powoduje nie tylko sukcesję samej wierzytelności, lecz również obejmuje inne elementy, składające się na sytuację wierzyciela; w jego wyniku cesjonariusz uzyskuje także uprawnienia kształtujące (postanowienie Sądu Najwyższego z 22 kwietnia 2010 roku, sygn. akt V CSK 376/09 ). Przelew wierzytelności wynikającej z umowy „konsumenckiej” jest dopuszczalny. (wyrok Sądu Najwyższego z 26 września 2008 roku, sygn. akt V CSK 105/08). Warunkiem otrzymania należności przez nabywcę długu jest udowodnienie, że takie prawo przysługiwało pierwotnemu wierzycielowi. (wyrok Sądu Najwyższego 12 lipca 2007 roku, sygn. akt V CSK 187/06 ).

Należności dochodzone pozwem w niniejszej sprawie są roszczeniami związanym z prowadzeniem działalności gospodarczej, co oznacza, iż termin przedawnienia wynosi trzy lata. Bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne, albo – na nowo – po każdym skutecznym przerwaniu biegu terminu przedawnienia.

Jak wynika z akt sprawy, umowa o kartę kredytową została zawarta 11 sierpnia 2008 roku, a już 27 czerwca 2010 roku wierzyciel wszczął skutecznie postępowanie egzekucyjne obejmując nim roszczenia z tej umowy, po uprzednim uzyskaniu klauzuli wykonalności, nadanej przez Sad bankowemu tytułowi egzekucyjnemu. Pomiędzy zawarciem umowy a wszczęciem postępowania egzekucyjnego nie upłynął nawet okres dłuższy niż 3 lata, dlatego w ogóle nie sposób rozważać możliwość wystąpienia w tym czasie przedawnienia. Co więcej, w tym okresie wierzyciel zdołał wszcząć i przeprowadzić postępowanie klauzulowe, tymczasem wniosek o nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu przerywa bieg przedawnienia, które nie biegnie przez czas trwania postępowania zainicjowanego tym wnioskiem. U schyłku wszczętego wnioskiem z dnia 27 czerwca 2010 roku postępowania egzekucyjnego pozwany P. S. w dniu 31 października 2011 roku otrzymał od Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym Szczecin-Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie postanowienie o umorzeniu postępowania egzekucyjnego. Prawomocne umorzenie wszczętego przeciwko dłużnikowi postępowania egzekucyjnego sprawia, że termin przedawnienia roszczenia zaczyna od chwili prawomocności biec na nowo. Powyższe oznacza, iż powód wnosząc pozew w niniejszej sprawie w dniu 30 października 2014 roku, po raz kolejny przerwał bieg terminu przedawnienia dochodzonej tym pozwem należności. Zważywszy bowiem, że pozwany dłużnik pokwitował odbiór postanowienia o umorzeniu postępowania egzekucyjnego 31 października 2011 roku, a orzeczenie to nie zostało przez żadną ze stron zaskarżone skargą, to w dniu 08 listopada 2011 roku uzyskało przymiot prawomocności. Od tej daty należało na nowo liczyć trzyletni termin przedawnienia, który upłynąłby 08 października 2014 roku, gdyby powód wcześniej, 30 października 2014 roku nie wniósł skutecznie pozwu w niniejszej sprawie.

Zgodnie bowiem z art. 123 § 1 punkt 1 k.p.c. Bieg przedawnienia przerywa się przez każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym, przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia. Dyspozycję przywołanego przepisu uzupełnia treść art. 124 § 1 i § 2 k.p.c.: Po każdym przerwaniu przedawnienia biegnie ono na nowo. W razie przerwania przedawnienia przez czynność w postępowaniu przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym albo przez wszczęcie mediacji, przedawnienie nie biegnie na nowo, dopóki postępowanie to nie zostanie zakończone.

Prawomocne umorzenie postępowania egzekucyjnego z powodu bezskuteczności egzekucji powoduje, że termin przedawnienia rozpoczyna swój bieg na nowo. Jedynie bowiem umorzenie postępowania egzekucyjnego na wniosek wierzyciela - banku, prowadzącego egzekucję na podstawie bankowego tytułu egzekucyjnego zaopatrzonego klauzulą wykonalności, niweczy skutki przerwy biegu przedawnienia spowodowane złożeniem wniosku o wszczęcie egzekucji (uchwała SN z 19 lutego 2015 roku, III CZP 103/14, OSNC 2015/12/137). Ta ostatnia sytuacja w realiach rozpoznawanej sprawy nie wystąpiła, albowiem postępowanie egzekucyjne zostało umorzone z powodu bezskuteczności egzekucji, a nie na wniosek wierzyciela.

Zdaniem Sądu Najwyższego (wyrok z 19 listopada 2014 roku, II CSK 196/14, OSNC 2015/12/145), wniosek o wszczęcie egzekucji nie przerywa biegu przedawnienia, jeżeli komornik umorzył postępowanie egzekucyjne na wniosek wierzyciela, który w toku tej egzekucji dokonał przelewu egzekwowanej wierzytelności. Jednak i opisana wyżej sytuacja w tej sprawie nie zaistniała, ani bowiem postępowanie egzekucyjne nie zostało umorzone na wniosek wierzyciela, ani nie dokonał on przelewu wierzytelności na powoda w toku egzekucji (tylko dopiero po jej prawomocnym umorzeniu).

Gdy chodzi bowiem o postępowanie egzekucyjne, należy przyjąć, że kończy się ono umorzeniem. Postanowienie komornika w przedmiocie umorzenia postępowania egzekucyjnego podlegają zaskarżeniu skargą, dlatego ponowny bieg przedawnienia rozpoczyna się w chwili uprawomocnienia się orzeczeń. Umorzenie nie pozbawia wierzyciela możności wszczęcia egzekucji w przyszłości (art. 826 k.p.c.), a stosowny wniosek ponownie przerwie bieg przedawnienia.

W przypadku zakończenia przerwy biegu terminu przedawnienia należy zatem łączyć je z prawomocnością orzeczenia kończącego postępowanie w sprawie w najściślejszym tego słowa znaczeniu, a więc w rozumieniu przepisu art. 363 § 1 k.p.c. Zgodnie z tym przepisem orzeczenie staje się prawomocne, jeżeli nie przysługuje w stosunku do niego środek odwoławczy lub inny środek zaskarżenia.

W chwili wytoczenia powództwa w niniejszej sprawie dochodzona wierzytelność nie była zatem jeszcze przedawniona.

Powyższe rozważania prowadzą do wniosku, że strona powodowa wykazała zarówno (niekwestionowaną) zasadność, jak i (niezaprzeczoną) wysokość zgłoszonego a nieprzedawnionego roszczenia, dlatego też zasadne było zasądzenie od pozwanego P. S. na rzecz powoda (...) 1 Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego z siedzibą w W. kwoty 2.043,07 złotych.

O odsetkach Sąd orzekł stosownie do treści przepisu art. 481 § 1 k.c., zgodnie z którym jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. W ocenie Sądu domaganie się przez pełnomocnika powoda zasądzenia od pozwanego odsetek od dnia wniesienia pozwu tj. od dnia 30 października 2014 roku było zasadne. Należy przypomnieć, że pozwany w żaden sposób nie zakwestionował roszczenia odsetkowego.

W świetle powyższego, Sąd w punkcie pierwszym wyroku zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 2.043,07 złotych oraz odsetki ustawowe, ustalając ich wysokość w następujący sposób:

1.  odsetki ustawowe w wysokości 13% naliczane od kwoty 2.043,07 zł za okres od dnia 30 października 2014 roku do dnia 22 grudnia 2014 roku, albowiem do tego dnia stosownie do art. 359 § 3 k.c. odsetki ustawowe były określone przez Radę Ministrów w wysokości 13%;

2.  odsetki ustawowe w wysokości 8% naliczane od kwoty 2.043,07 zł za okres od dnia 23 grudnia 2014 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku, albowiem w tym okresie stosownie do art. 359 § 3 k.c. odsetki ustawowe były określone przez Radę Ministrów w wysokości 8%;

3.  odsetki ustawowe za opóźnienie w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 5,5 punktów procentowych naliczane od kwoty 2.043,07 zł za okres od dnia 01 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty, która to wysokość wynika z treści zmienionego ustawą z dnia 09 października 2015 roku o zmianie ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Z 2015 r., poz. 1830) przepisu art. 481 § 2 k.c. ; należy ponadto zauważyć, że Minister Sprawiedliwości obwieszczeniem z dnia 7 stycznia 2016 roku na podstawie znowelizowanego art. 481 § 24 k.c. ogłosił, że poczynając od dnia 1 stycznia 2016 r. wysokość odsetek ustawowych za opóźnienie wynosi 7% w stosunku rocznym.

O kosztach orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c., statuującego zasadę odpowiedzialności za wynik procesu. Na koszty strony powodowej, jako wygrywającej sprawę w całości, składały się: wynagrodzenie pełnomocnika procesowego w kwocie 600,00 zł, ustalone stosownie do § 6 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 grudnia 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz.U. Nr 163, poz. 1349 ze zm.), opłata od pozwu w kwocie 100 zł oraz opłata od pełnomocnictwa w wysokości 100 zł co łącznie daje kwotę 717,00 zł, którą Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda w punkcie II sentencji wyroku.

Mając na uwadze powyższe, orzeczono jak w sentencji wyroku.

(...)

(...)