Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I UK 526/14
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 9 grudnia 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Jolanta Strusińska-Żukowska (przewodniczący,
sprawozdawca)
SSN Zbigniew Myszka
SSN Małgorzata Wrębiakowska-Marzec
w sprawie z odwołania D. S.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych
o rentę z tytułu niezdolności do pracy w związku z wypadkiem przy pracy z dnia 6
kwietnia 2011 r.,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 9 grudnia 2015 r.,
skargi kasacyjnej ubezpieczonego od wyroku Sądu Apelacyjnego
z dnia 10 lipca 2014 r.,
oddala skargę kasacyjną.
UZASADNIENIE
Sąd Apelacyjny wyrokiem z dnia 10 lipca 2014 r. oddalił apelację
ubezpieczonego od wyroku Sądu Okręgowego w Ł. z dnia 4 lipca 2013 r.,
oddalającego odwołanie D. S. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z 3
2
lutego 2012 r., odmawiającej prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy w
związku z wypadkiem przy pracy.
Sąd odwoławczy zaakceptował ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd
pierwszej instancji, zgodnie z którymi w dniu 6 kwietnia 2011 r. ubezpieczony,
pracując na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego w transporcie
międzynarodowym w S. Spółce z o.o. w T., podczas przejazdu autostradą otrzymał
kilka wiadomości sms od dyspozytora na przenośny komputer, o czym został
poinformowany specjalnym dźwiękiem emitowanym przez ten komputer. Pomimo
przeszkolenia, zakazującego obsługi komputera w czasie jazdy, chciał wyłączyć
dźwięk urządzenia. W tym celu odwrócił wzrok od obserwowania sytuacji na
drodze. Kiedy ponownie spojrzał na drogę, zauważył stojącą przed sobą naczepę
innego pojazdu. Widząc w lusterku jadący lewym pasem samochód osobowy, aby
go nie staranować, uderzył w tył naczepy pojazdu przed sobą.
Sąd Rejonowy w Ł. prawomocnym wyrokiem z dnia 21 listopada 2012 r. w
sprawie XI U …/12 oddalił odwołanie D. S. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń
Społecznych odmawiającej prawa do zasiłku chorobowego z ubezpieczenia
wypadkowego. Sąd ten przyjął, że wyłączną przyczyną wypadku było zachowanie
ubezpieczonego, który świadomie naruszył zakaz używania urządzenia DispoPilot
podczas jazdy, wiedząc że jego obsługa podczas jazdy jest niedozwolona. W tej
sytuacji jedyną przyczynę wypadku stanowiła nienależyta obserwacja drogi przez
ubezpieczonego, co prowadzi do konkluzji, że jego zachowanie było wynikiem
rażącego niedbalstwa. Sąd Okręgowy w Ł. oddalając wyrokiem z dnia 7 marca
2013 r., apelację D. S. od wyroku Sądu Rejonowego wskazał, między innymi, że w
myśl art. 3 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym (jednolity
tekst: Dz.U. z 2012 r., poz. 1137 ze zm.), uczestnik ruchu i inna osoba znajdująca
się na drodze są obowiązani zachować ostrożność albo gdy ustawa tego wymaga –
szczególną ostrożność, unikać wszelkiego działania, które mogłoby spowodować
zagrożenie bezpieczeństwa lub porządku ruchu drogowego, ruch ten utrudnić albo
w związku z ruchem zakłócić spokój lub porządek publiczny oraz narazić
kogokolwiek na szkodę. Przez szczególną ostrożność należy zaś rozumieć
ostrożność polegającą na zwiększeniu uwagi i dostosowaniu zachowania
uczestnika ruchu do warunków i sytuacji zmieniających się na drodze, w stopniu
3
umożliwiającym odpowiednio szybkie reagowanie (art. 2 pkt 22 ustawy).
Ubezpieczony poruszał się po autostradzie z prędkością około 80 km/h, przy której
nawet krótkotrwałe odwrócenie uwagi powoduje, że reakcja na zmieniającą się
sytuację i warunki na drodze jest opóźniona, a więc nie zapewnia odpowiednio
szybkiego reagowania i w konsekwencji może doprowadzić do wypadku. Wyłączną
przyczyną wypadku było zatem zachowanie ubezpieczonego, który prowadząc
rozpędzony samochód ciężarowy po autostradzie zamiast obserwować drogę,
zajmował się obsługą urządzenia elektronicznego. Zachowanie to było rażąco
niedbałe, bowiem jako profesjonalny kierowca miał świadomość skutków, jakie
może spowodować odwrócenie uwagi od obserwacji drogi podczas jazdy na
autostradzie, jednakże bezpodstawnie sądził, że skutków takich uniknie.
Sąd drugiej instancji w niniejszej sprawie zgodził się także z Sądem
Okręgowym, że ustalenia w zakresie przebiegu zdarzenia z dnia 6 kwietnia 2011 r. i
zasady odpowiedzialności D. S. zostały przesądzone prawomocnym wyrokiem
Sądu Rejonowego z dnia 21 listopada 2012 r., XI U …/12 i wiążą z mocy art. 365 §
1 k.p.c. Sąd rozpoznający sprawę o rentę z tytułu niezdolności do pracy w związku
z wypadkiem przy pracy. Istnienie prawomocnego wyroku, w którym przesądzone
zostało, że wyłączną przyczynę wypadku stanowiło udowodnione naruszenie przez
poszkodowanego przepisów dotyczących ochrony życia i zdrowia nie pozostaje
bowiem bez znaczenia dla rozpoznania odwołania od decyzji w przedmiocie prawa
do renty z tytułu niezdolności do pracy w związku z wypadkiem przy pracy.
Zarówno bowiem zasiłek chorobowy, jak i renta są świadczeniami z ubezpieczenia
wypadkowego, wymienionymi w art. 6 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o
ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych
(jednolity tekst: Dz.U. z 2015 r., poz. 1242 ze zm.; dalej jako: „ustawa wypadkowa”),
do których prawo nie przysługuje – zgodnie z art. 21 ust. 1 tej ustawy - gdy
wyłączną przyczyną wypadku było udowodnione naruszenie przez ubezpieczonego
przepisów dotyczących ochrony życia i zdrowia, spowodowane przez niego
umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa. Podstawę rozstrzygnięcia o braku
prawa do świadczeń z tego samego zdarzenia faktycznego stanowi zatem ta sama
norma materialnoprawna, choć świadczenia są rodzajowo różne.
4
Według art. 365 § 1 k.p.c., orzeczenie prawomocne wiąże nie tylko strony i
sąd, który je wydał, lecz również inne sądy oraz inne organy państwowe i organy
administracji publicznej, a w wypadkach w ustawie przewidzianych także inne
osoby. Rozstrzygnięcie zawarte w prawomocnym orzeczeniu stwarza stan prawny
taki, jaki z niego wynika. W kolejnym postępowaniu, w którym pojawia się ta sama
kwestia, nie może być już ona ponownie badana. Związanie orzeczeniem oznacza
bowiem zakaz dokonywania ustaleń sprzecznych z kwestią uprzednio
rozstrzygniętą oraz niedopuszczalność prowadzenia w tym zakresie postępowania
dowodowego. Innymi słowy, istnienie prawomocnego orzeczenia merytorycznego
skutkuje tym, że nie jest możliwe dokonanie odmiennej oceny i odmiennego
osądzenia tego samego stosunku prawnego, w tych samych okolicznościach
faktycznych i między tymi samymi stronami.
Przedmiotem postępowania w sprawie XI U …/12, zakończonej
prawomocnym wyrokiem z dnia 21 listopada 2012 r., było prawo do zasiłku
chorobowego z ubezpieczenia wypadkowego, którego organ rentowy odmówił z
uwagi na stwierdzenie, że wyłączną przyczyną wypadku było naruszenie przez
ubezpieczonego przepisów dotyczących ochrony życia i zdrowia, spowodowane
przez niego wskutek rażącego niedbalstwa. Okoliczność ta znalazła potwierdzenie
w prawomocnym wyroku Sądu Rejonowego. Prawomocność tego wyroku ma ten
skutek, że obowiązkiem sądów i innych organów jest respektowanie tych
okoliczności faktycznych określających istotę sporu, które zostały w sposób
stanowczy ustalone we wcześniejszej sprawie i uzasadniały oddalenie żądania.
W niniejszej sprawie nie podlegała więc już badaniu kwestia prawomocnie
rozstrzygnięta, a mianowicie, że przyczyną wypadku było wyłącznie naruszenie
przez ubezpieczonego przepisów dotyczących ochrony życia i zdrowia,
spowodowane przez niego wskutek rażącego niedbalstwa. Stąd trafne było
stanowisko Sądu pierwszej instancji o niemożliwości prowadzenia postępowania
dowodowego na okoliczności już wcześniej przesądzone prawomocnym wyrokiem.
Skutkiem zasady mocy wiążącej prawomocnego wyroku jest to, że przesądzenie
nim kwestii o znaczeniu prawnym oznacza, że nie może być ona badana w
kolejnym procesie, przy czym zachodzi tu nie tylko ograniczenie poszczególnego
środka dowodowego, ale w ogóle ograniczenie dowodzenia faktów.
5
W świetle powyższego Sąd Okręgowy rozpoznający niniejszą sprawę
zobowiązany był przyjąć, że zachowanie ubezpieczonego stanowiło wyłączną
przyczynę wypadku przy pracy i wynikało z jego rażącego niedbalstwa. Zgodnie z
art. 21 ust. 1 ustawy wypadkowej, udowodnione naruszenie przez ubezpieczonego
na skutek rażącego niedbalstwa zasad ruchu drogowego stanowiące wyłączną
przyczynę wypadku powoduje brak prawa do świadczeń z ubezpieczenia
wypadkowego, w tym prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy w związku z
wypadkiem przy pracy.
Ubezpieczony wywiódł skargę kasacyjną od wyroku Sądu Apelacyjnego,
zarzucając naruszenie art. 365 § 1 k.p.c., przez jego błędną wykładnię i
niewłaściwe zastosowanie i przyjęcie, że Sąd pierwszej instancji był związany w
niniejszej sprawie co do oceny stanu faktycznego i dowodów uprzednio
przeprowadzonych w postępowaniu o zasiłek chorobowy z ubezpieczenia
wypadkowego, podczas gdy rzecz osądzona w sprawach z zakresu ubezpieczeń
społecznych ma charakter względny, gdyż każdą nową sprawę wyznacza kolejna
decyzja, od której przysługuje odwołanie, a badaniu podlega cały zakres
przedmiotu objętego decyzją w sferze faktycznej i prawnej.
Opierając skargę kasacyjną na takiej podstawie, ubezpieczony wniósł o
uchylenie wyroków Sądów obu instancji i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu
do ponownego rozpoznania, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i
przekazanie sprawy Sądowi Apelacyjnemu do ponownego rozpoznania.
W uzasadnieniu skargi podniesiono, między innymi, że nietrafne jest
stanowisko Sądu drugiej instancji o związaniu sądu rozstrzygającego sprawę o
rentę z tytułu niezdolności do pracy w związku z wypadkiem przy pracy wyrokiem
zapadłym w sprawie o zasiłek chorobowy z ubezpieczenia wypadkowego. Pogląd
taki jest sprzeczny ze stanowiskiem orzecznictwa i doktryny, uznającym że wydanie
przez organ nowej decyzji uprawnia ubezpieczonego do złożenia kolejnego
odwołania do sądu. Tym samym prawomocny wyrok oddalający odwołanie nie
oznacza, że ustalone nim okoliczności stanowią związanie rzeczy osądzonej co do
faktów ze względu na możliwość udowodnienia w kolejnej sprawie innych
okoliczności, a nadto moc wiążąca prawomocnego wyroku dotyczy związania
6
treścią jego sentencji, a nie uzasadnienia zawierającego prezentację
przeprowadzonych dowodów i ocenę ich wiarygodności.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Skarga kasacyjna jest nieuzasadniona.
W myśl art. 365 § 1 k.p.c., orzeczenie prawomocne wiąże nie tylko strony i
sąd, który je wydał, lecz również inne sądy oraz inne organy państwowe i organy
administracji publicznej, a w wypadkach w ustawie przewidzianych także inne
osoby. Z prawomocnością orzeczenia sądowego (zarówno w ujęciu materialnym,
jak i formalnym) związana jest powaga rzeczy osądzonej (art. 366 k.p.c.), przy
czym jest to konstrukcja prawna odmienna - choć ściśle powiązana - z regulacją
art. 365 § 1 k.p.c. Wyrok prawomocny ma powagę rzeczy osądzonej tylko co do
tego, co w związku z podstawą sporu stanowiło przedmiot rozstrzygnięcia,
a ponadto tylko między tymi samymi stronami.
W związku z zarzutami skargi kasacyjnej należy w tym miejscu wyjaśnić,
że istotnie generalnie przyjmuje się, że wydanie przez organ rentowy nowej decyzji,
także co do świadczenia będącego przedmiotem wcześniejszej decyzji i
postępowania wcześniej zakończonego prawomocnym wyrokiem sądu wszczętego
w wyniku wniesienia od niej odwołania - co do zasady - uprawnia ubiegającego się
o świadczenie do wniesienia kolejnego odwołania do sądu a wszczęta w ten
sposób sprawa cywilna nie jest sprawą o to samo świadczenie w rozumieniu
art. 199 § 1 pkt 2 k.p.c. (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 19 lutego 2007 r.,
I UK 266/06, OSNP 2008 nr 5-6, poz. 79 oraz z dnia 21 maja 2008 r., I UK 370/07,
LEX nr 491467). Nie oznacza to, że w sprawie z zakresu ubezpieczeń społecznych
wydanie nowej decyzji przez organ rentowy zawsze uprawnia do wniesienia
odwołania do sądu i nigdy nie zachodzi powaga rzeczy osądzonej, bowiem o
tożsamości przedmiotu sporu decyduje nie tylko tożsamość żądania zawarta w
poszczególnych wnioskach skierowanych do organu rentowego, ale także stan
faktyczny i prawny, jaki istniał w chwili zamknięcia rozprawy w poprzednim
postępowaniu sądowym (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 19 czerwca
1998 r., II UKN 105/98, OSNAPiUS 1999 nr 16, poz. 529). Przykładowo
7
prawomocny wyrok oddalający odwołanie w sprawie o rentę z tytułu niezdolności
do pracy, w którym ustalono okres zatrudnienia i datę powstania inwalidztwa,
korzysta z powagi rzeczy osądzonej, wobec czego odwołanie od kolejnej decyzji
organu rentowego, wydanej w tym samym stanie faktycznym, podlega odrzuceniu
(por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 25 września 1998 r., II UKN 373/98,
OSNAPiUS 1999 nr 21, poz. 702), jak również prawomocny wyrok oddalający
odwołanie od decyzji organu rentowego odmawiającej przyznania prawa do
emerytury ma powagę rzeczy osądzonej (art. 199 § 1 pkt 2 w związku z art. 366
k.p.c.) w sprawie z odwołania od kolejnej decyzji wydanej wskutek złożenia wniosku
na podstawie art. 114 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i
rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, jeżeli jej podstawą są te same
okoliczności faktyczne i prawne, co przyjęte w uprzednim wyroku
(por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 29 marca 2012 r., I UK 299/11
OSNP 2013 nr 9-10, poz. 118). Wynika to z tego, że wprawdzie przedmiotem
sprawy z zakresu ubezpieczeń społecznych jest kontrola decyzji organu rentowego,
ale w istocie nie tyle chodzi o samą decyzję, co o ocenę prawidłowości
zamieszczonego w niej rozstrzygnięcia organu rentowego w zakresie ustalenia
prawa do świadczenia z ubezpieczeń społecznych.
Skoro zaś w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych może być
stwierdzona powaga rzeczy osądzonej, to nie ma żadnych podstaw do przyjęcia, że
wydanie nowej decyzji w sprawie o świadczenia z tego ubezpieczenia powoduje, że
nie ma mocy wiążącej uprzednio wydany w sprawie między tymi samymi stronami
prawomocny wyrok, stwarzający określony stan prawny. Również zatem w
sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych znajduje zastosowanie art. 365 § 1
k.p.c., zgodnie z którym orzeczenie prawomocne wiąże nie tylko strony i sąd, który
je wydał, lecz również inne sądy oraz inne organy państwowe i organy administracji
publicznej, a w wypadkach w ustawie przewidzianych także inne osoby (por. np.
wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 lutego 2014 r., I UK 329/13, OSNP 2015 nr 5,
poz. 69, zgodnie z którym sąd rozpoznający sprawę o prawo do renty z tytułu
niezdolności do pracy w związku z wypadkiem przy pracy jest związany
wcześniejszym prawomocnym wyrokiem sądu zapadłym w sprawie między tymi
samymi stronami o jednorazowe odszkodowanie, przesądzającym istnienie związku
8
przyczynowego między określonym schorzeniem ubezpieczonego a wypadkiem
przy pracy). Nie ma przy tym racji skarżący twierdząc, że związanie sądu
prawomocnym orzeczeniem wydanym w innej sprawie występuje przy tożsamości
przedmiotowej i podmiotowej obu spraw. Moc wiążąca orzeczenia może być
bowiem rozważana tylko wtedy, gdy rozpoznawana jest inna sprawa niż ta, w której
wydano poprzednie orzeczenie oraz gdy kwestia rozstrzygnięta innym wyrokiem
stanowi zagadnienie wstępne. Walor prawny rozstrzygnięcia (osądzenia) zawartego
w treści prawomocnego orzeczenia występującego w nowej sprawie pomiędzy tymi
samymi stronami, choć przedmiot obu spraw jest inny, wyraża się w tym, że
rozstrzygnięcie zawarte w prawomocnym orzeczeniu (rzecz osądzona) stwarza
stan prawny taki, jaki z niego wynika. Sądy rozpoznające między tymi samymi
stronami nowy spór więc muszą przyjmować, że dana kwestia prawna kształtuje się
tak, jak przyjęto to w prawomocnym, wcześniejszym wyroku, a więc w ostatecznym
rezultacie procesu uwzględniającym stan rzeczy na datę zamknięcia rozprawy
(wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 czerwca 2009 r., II CSK 12/09, LEX nr
515722). W kolejnym postępowaniu, w którym pojawia się ta sama kwestia, nie
może być ona już więc ponownie badana. Związanie orzeczeniem oznacza zatem
zakaz dokonywania ustaleń sprzecznych z uprzednio osądzoną kwestią, a nawet
niedopuszczalność prowadzenia w tym zakresie postępowania dowodowego
(por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 lutego 2007 r., II CSK 452/06, OSNC-ZD
2008 nr 1, poz. 20 oraz uzasadnienie uchwały składu siedmiu sędziów Sądu
Najwyższego z dnia 17 listopada 2008 r., III CZP 72/08, OSNC 2009 nr 2, poz. 20;
Glosa 2009 nr 3, s. 24, z glosą M. Sieradzkiej).
Chociaż powagą rzeczy osądzonej objęta jest w zasadzie jedynie sentencja
wyroku, a nie jego uzasadnienie, to jednocześnie w orzecznictwie trafnie zwraca się
uwagę, że powaga rzeczy osądzonej rozciąga się również na motywy wyroku w
takich granicach, w jakich stanowią one konieczne uzupełnienie rozstrzygnięcia,
niezbędne dla wyjaśnienia jego zakresu (tak np. Sąd Najwyższy w wyrokach z dnia
15 marca 2002 r., II CKN 1415/00, LEX nr 53284 oraz z dnia 29 marca 2006 r.,
II PK 163/05, OSNP 2007 nr 5-6, poz. 71). W szczególności, powagą rzeczy
osądzonej mogą być objęte ustalenia faktyczne w takim zakresie, w jakim
indywidualizują one sentencję jako rozstrzygnięcie o przedmiocie sporu i w jakim
9
określają one istotę danego stosunku prawnego. Chodzi jednak tylko o elementy
uzasadnienia dotyczące rozstrzygnięcia co do istoty sprawy, w których sąd
wypowiada się w sposób stanowczy, autorytarny o żądaniu (por. wyroki Sądu
Najwyższego z dnia 21 maja 2004 r., V CK 528/03, LEX nr 188496 oraz z dnia 21
września 2005 r., V CK 139/05, LEX nr 186929). Tak zwanej prekluzji ulega więc
tylko ten materiał procesowy, który dotyczy podstawy faktycznej w zakresie
hipotezy normy materialnoprawnej zastosowanej przez sąd, natomiast twierdzenia i
dowody dotyczące innej podstawy prawnej są dla konkretnej sprawy obojętne
(uzasadnienie uchwały Sądu Najwyższego z dnia 12 marca 2003 r., III CZP 97/02,
OSNC 2003 nr 12, poz. 160).
Mając to na uwadze należy stwierdzić, że pomiędzy stronami niniejszego
procesu (który dotyczy prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy w związku z
wypadkiem przy pracy) został już rozstrzygnięty spór, w którym wydano
prawomocny wyrok. Przedmiotem wcześniejszego postępowania między tymi
samymi stronami była ocena, czy odwołującemu się przysługuje prawo do zasiłku
chorobowego z ubezpieczenia wypadkowego. Sprawa ta została ostatecznie
rozstrzygnięta przez Sąd Rejonowy prawomocnym wyrokiem z dnia 21 listopada
2012 r., XI U …/12, którym oddalono odwołanie od decyzji organu rentowego
odmawiającej prawa do tego świadczenia z uwagi na stwierdzenie, że wyłączną
przyczyną wypadku przy pracy było udowodnione naruszenie przez
poszkodowanego przepisów dotyczących ochrony życia i zdrowia spowodowane
przez niego na skutek rażącego niedbalstwa, co stanowi okoliczność wyłączającą
prawo do świadczeń z ubezpieczenia wypadkowego na podstawie art. 21 ust. 1
ustawy wypadkowej.
Prawomocność zapadłego w tej sprawie orzeczenia ma ten skutek w
obecnym postępowaniu, że obowiązkiem Sądów jest respektowanie tych
okoliczności faktycznych ustalonych w sposób stanowczy we wcześniejszej
sprawie, które określały istotę sporu i uzasadniały oddalenie zgłoszonego w niej
roszczenia. Inaczej rzecz ujmując, w rozpoznawanej sprawie należało ocenić, jakie
były istotne ustalenia i oceny prawne, które spowodowały oddalenie odwołania
ubezpieczonego w poprzedniej sprawie między stronami, przyjąć związanie nimi w
rozpoznawanej sprawie i dokonać ich kwalifikacji z punktu widzenia prawa
10
odwołującego się do renty z tytułu niezdolności do pracy w związku z wypadkiem
przy pracy. Trafne jest zatem stanowisko Sądu Apelacyjnego, że w toku niniejszego
postępowania nie podlegała już badaniu kwestia dotycząca wyłączności przyczyny
wypadku przy pracy, którą było naruszenie przez ubezpieczonego na skutek
rażącego niedbalstwa przepisów dotyczących ochrony życia i zdrowia, wobec
czego niedopuszczalne było prowadzenie postępowania dowodowego na te
okoliczności. Związanie Sądu rozpoznającego niniejszą sprawę tą przesądzoną
wcześniej kwestią musiało zaś prowadzić do oddalenia odwołania ubezpieczonego
od zaskarżonej decyzji, albowiem stwierdzenie tego rodzaju wyłącznej przyczyny
wypadku przy pracy pozbawia ubezpieczonego prawa do wszystkich świadczeń z
ubezpieczenia wypadkowego, w tym prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy
w związku z wypadkiem przy pracy (art. 21 ust. 1 ustawy wypadkowej).
Z tych wszystkich względów Sąd Najwyższy orzekł jak w sentencji (art. 39814
k.p.c.).
kc