Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II PZ 17/15
POSTANOWIENIE
Dnia 3 lutego 2016 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Bogusław Cudowski (przewodniczący)
SSN Jolanta Frańczak (sprawozdawca)
SSN Krzysztof Staryk
w sprawie z wniosku R. W.
przeciwko Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego o przywrócenie do pracy i
wynagrodzenie,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 3 lutego 2016 r.,
zażalenia strony pozwanej na postanowienie Sądu Okręgowego w T.
z dnia 10 kwietnia 2015 r.,
1. oddala zażalenie,
2. zasądza od strony pozwanej na rzecz powoda kwotę 345 zł
(trzysta czterdzieści pięć) tytułem zwrotu kosztów postępowania
zażaleniowego.
UZASADNIENIE
Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w T.
postanowieniem z dnia 10 kwietnia 2015 r. odrzucił apelację strony pozwanej Kasy
Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego od wyroku Sądu Rejonowego – Sądu
Pracy w G. z dnia 16 października 2014 r., którym przywrócono powoda R. W. do
pracy u strony pozwanej na poprzednich warunkach oraz zasądzono od strony
pozwanej na rzecz powoda kwotę 4.324 zł tytułem wynagrodzenia za czas
2
pozostawania bez pracy pod warunkiem podjęcia pracy, oddalono powództwo w
pozostałym zakresie i orzeczono o kosztach procesu.
Sąd Okręgowy wskazał, że zasady obiegu korespondencji strony pozwanej
regulowała instrukcja kancelaryjna wprowadzona zarządzeniem Dyrektora Oddziału
nr 1/03 z dnia 5 maja 2003 r. Zgodnie z § 4 ust. 1 instrukcji kancelaryjnej
korespondencję przyjmuje kancelaria, z wyjątkiem wiadomości przesyłanych
faksem i pocztą elektroniczną. Kancelaria otwiera wszystkie przesyłki za wyjątkiem
przesyłek adresowanych imiennie do osób reprezentujących Oddział,
wartościowych oraz dotyczących zamówień publicznych. Segreguje wpływającą
korespondencję i przekazuje do właściwych komórek organizacyjnych Powyższy
tryb odbioru korespondencji nie był przestrzegany w stosunku do przesyłek
sądowych adresowanych do radcy prawnego, które pochodziły z sądów
funkcjonujących poza B. Dyrektor Oddziału wprowadził zasadę, że przesyłki tego
rodzaju przyjmuje kancelaria i zamknięte przekazuje do sekretariatu, skąd trafiają
do radcy prawnego. W kancelarii odpowiedzialnym za odbiór poczty jest główny
specjalista J. S. Z ustaleń Sądu Okręgowego wynika, że odebrana przesyłka
powinna w tym samym dniu zostać otwarta, zarejestrowana i przekazana właściwej
komórce organizacyjnej lub osobie. Kancelaria pracuje do godziny 15.00, ale
przesyłki odbierane były przez pracowników do godz. 14.50, aby uniknąć pracy w
godzinach nadliczbowych. Gdy doręczyciel przychodził do kancelarii po godzinie
14.50, to zdarzało się, że przesyłka nie była odbierana i zostawiał w kancelarii
awizo. Nie było możliwe, aby doręczyciel pozostawił awizo po zamknięciu
kancelarii. Pomieszczenie jest plombowane a dostępu pilnuje ochrona. W dniu 17
listopada 2014 r. doręczyciel InPost Spółki z o.o. dostarczył do siedziby strony
pozwanej dla radcy prawnej J. S. odpis wydanego w rozpoznawanej sprawie
wyroku Sądu Rejonowego w G. z dnia 16 października 2014 r. wraz z
uzasadnieniem. W związku z tym, że doręczyciel stawił się w kancelarii około
godziny 15.00, korespondencja nie została odebrana przez pracownika strony
pozwanej, a doręczyciel zostawił awizo, czyniąc na nim adnotację, gdzie można
odebrać przesyłkę. Awizo zostało następnie przekazane radcy prawnej J. S., która
odebrała przesyłkę w dniu 25 listopada 2014 r. Apelację wniesioną od wyroku Sądu
Rejonowego w G. strona pozwana nadała w dniu 9 grudnia 2014 r.
3
Sąd Okręgowy, kierując się ustaleniami dokonanymi powyżej uznał, że
apelacja jako spóźniona podlega odrzuceniu na podstawie art. 370 k.p.c. W ocenie
Sądu Okręgowego 14 dniowy termin do wniesienia apelacji określony w art. 369 § 1
k.p.c. rozpoczął bieg w dniu 17 listopada 2014 r. Zatem wniesienie apelacji w dniu 9
grudnia 2014 r. było spóźnione. Powyższe stanowisko jest wynikiem przyjęcia, że
odmowa odbioru przesyłki przez osobę upoważnioną, którą był pracownik kancelarii
prowadzi do skutecznego doręczenia w trybie art. 139 § 2 k.p.c. Wadliwa
organizacja pracy kancelarii nie usprawiedliwia możliwości awizowania przesyłek w
sytuacji, gdy pracownik uprawniony do odbioru korespondencji jest obecny, a do
jego obowiązków należy odebranie przesyłki od doręczyciela.
Strona pozwana zaskarżyła w całości postanowienie Sądu drugiej instancji
zażaleniem, w którym zarzuciła naruszenie art. 233 § 1 k.p.c. polegające na braku
wszechstronnej oceny zgromadzonego materiału, błędy logicznego rozumowania,
które doprowadziły Sąd do nieprawidłowego ustalenia stanu faktycznego i
przyjęcia, że strona pozwana odmówiła przyjęcia przesyłki sądowej w rozumieniu
art. 139 § 2 k.p.c. oraz naruszenie art. 373 k.p.c. w związku z art. 369 § 1 k.p.c.
przez odrzucenie apelacji wniesionej w ustawowym terminie, wynikające z
ustalenia, że termin do wniesienia apelacji winien zostać liczony od daty
pozostawienia zawiadomienia o przesyłce zawierającej wyrok Sądu pierwszej
instancji, a nie od daty jej faktycznego odbioru.
Wskazując na powyższe strona pozwana wniosła o uchylenie zaskarżonego
postanowienia i zasądzenie na jej rzecz kosztów postepowania zażaleniowego.
W uzasadnieniu zażalenia podniesione zostało, iż kontestując zebrany
materiał dowodowy Sąd Okręgowy z naruszeniem zasad logicznego rozumowania
oraz doświadczenia życiowego wywiódł nieprawidłowe wnioski, które mają
charakter hipotetyczny. Ponadto Sądowi z urzędu powinny być znane
nieprawidłowości związane z dostarczaniem przesyłek sądowych przez InPost
Spółkę z o.o.
W odpowiedzi na zażalenie powód wniósł o jego oddalenie i zasądzenie na
jego rzecz kosztów postępowania zażaleniowego.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
4
Zażalenie nie ma usprawiedliwionych podstaw. W pierwszej kolejności
należy zauważyć, że kodeks postępowania cywilnego przyjął zasadę oficjalności
doręczeń stanowiąc, że sąd dokonuje doręczeń przez operatora publicznego lub
innego operatora pocztowego w rozumieniu ustawy z dnia 12 czerwca 2003 r. –
Prawo pocztowe (Dz.U. z 2008 r. Nr 189, poz. 1159 oraz z 2009 r. Nr 18, poz. 97 i
Nr 168, poz. 1323), osoby zatrudnione w sądzie, komornika lub sądową służbę
doręczeniową (art. 131 § 1 k.p.c.). Przepisy o doręczeniach mają charakter
obligatoryjny i wyłączają swobodę w tym zakresie. Nie można więc uznać
doręczenia za skutecznie dokonane jeżeli nie nastąpiło według reguł
przewidzianych w art. 131 i następnych k.p.c. (por. postanowienie Sądu
Najwyższego z dnia 2 sierpnia 2007 r., V CSK 155/07, LEX nr 485892 oraz z dnia
14 kwietnia 2011 r., II UZ 10/11, LEX nr 901616).
W art. 139 § 1 k.p.c. uregulowano szczególny sposób doręczenia, określany
jako doręczenie zastępcze, przez złożenie w placówce pocztowej lub w urzędzie
gminy lub doręczenie przez awizo. Doręczenie uregulowane w tym przepisie ma
zastosowanie dopiero wówczas, gdy okaże się, że nie jest możliwe doręczenie
właściwe, o którym stanowi art. 133 k.p.c. oraz art. 138 k.p.c. Sąd Najwyższy
wielokrotnie wskazywał, iż skuteczne doręczenie pisma procesowego nie zawsze
musi polegać na odebraniu przesyłki bezpośrednio przez profesjonalnego
pełnomocnika strony. Zgodnie z przepisem art. 138 § 2 k.p.c. dla adresata, którego
doręczający nie zastanie w miejscu pracy, można doręczyć pismo osobie
upoważnionej do odbioru pism (por. postanowienia Sądu Najwyższego: z dnia 21
października 1998 r., II CKN 11/98, LEX nr 1214636; z dnia 3 października 2000 r.,
I CKN 911/00, LEX nr 532135; z dnia 22 października 2008 r., I PZ 13/08, OSNP
2009 nr 19-20, poz. 262; z dnia 22 października 2008 r., I PZ 27/08, OSNP 2010 nr
5-6, poz. 69).
W rozpoznawanej sprawie strona pozwana nie zakwestionował ustaleń Sądu
Okręgowego, że pracownik kancelarii J. S. jest upoważniony do odbioru pism w
rozumieniu art. 138 § 2 k.p.c. kierowanych do ustanowionego w sprawie
pełnomocnika radcy prawnej J. . będącej osobą pozostającą w zatrudnieniu w
Oddziale Regionalnym Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego Oddziału w
5
B. Wobec tego powinien był on odebrać w dniu 17 listopada 2014 r. przesyłkę
zawierającą odpis wyroku wraz z uzasadnieniem i nie było podstaw, aby korzystać
z doręczenia zastępczego. Sąd Najwyższy w składzie rozpoznającym sprawę
przychyla się do poglądu zaprezentowanego przez Sąd Najwyższy w
postanowieniu z dnia 25 września 2014 r., II CZ 46/14 (LEX nr 1526616), iż
odmowa przyjęcia pisma sądowego przez osobę uprawnioną do odbioru pism
wywołuje dla adresata skutki określone w art. 139 § 2 k.p.c., co czyni zbędnym
kolejne doręczenie jej przez awizo.
Wskazać w tym miejscu także należy, iż dokonując ustaleń faktycznych Sąd
Okręgowy nie naruszył zasad określonych w art. 233 § 1 k.p.c. W myśl utrwalonej
linii judykatury, jeżeli z określonego materiału dowodowego sąd wyprowadził
wnioski logicznie poprawne i zgodne z zasadami doświadczenia życiowego, to taka
ocena dowodów nie narusza zasady swobodnej oceny dowodów przewidzianej w
art. 233 k.p.c., choćby dowiedzione zostało, że z tego samego materiału dałoby się
wysnuć równie logiczne i zgodne z zasadami doświadczenia życiowego wnioski
odmienne. W świetle kryteriów wyżej wzmiankowanych, tylko w przypadku
wykazania, że brak jest powiązania przyjętych wniosków z zebranym materiałem
dowodowym, możliwe jest skuteczne podważenie oceny dowodów dokonanej przez
sąd; nie jest tu wystarczająca sama polemika naprowadzająca wnioski odmienne,
lecz wymagane jest wskazanie, w czym wyraża się brak logiki lub uchybienie
regułom doświadczenia życiowego w przyjęciu wniosków kwestionowanych
(por. między innymi wyrok Sądu Najwyższego z dnia 29 września 2005 r., II PK
34/05, LEX nr 829115).
Z powyższych względów nie zasługuje na uwzględnienie zarzut strony
pozwanej, że Sąd Okręgowy zaskarżonym postanowieniem naruszył art. 373 k.p.c.
w związku z art. 369 § 1 k.p.c. Przyjmując, że nie było podstaw do zastosowania
doręczenia wyroku wraz z uzasadnieniem przez awizo, termin do wniesienia
apelacji upływał stronie pozwanej z dniem 1 grudnia 2014 r.
W tym stanie rzeczy Sąd Najwyższy na zasadzie art. 39814
k.p.c. oraz art.
108 § 1 k.p.c. w związku z art. 3941
§ 3 k.p.c. orzekł jak w sentencji postanowienia.
kc
6