Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II CZ 7/16
POSTANOWIENIE
Dnia 7 kwietnia 2016 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Mirosław Bączyk (przewodniczący)
SSN Antoni Górski
SSN Karol Weitz (sprawozdawca)
w sprawie ze skargi C. T.
o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem
Sądu Okręgowego w S. z dnia 27 lutego 2012 r.,
oraz wyrokiem Sądu Apelacyjnego z dnia 21 czerwca 2012 r.,
wydanych w sprawie z powództwa C. T.
przeciwko Skarbowi Państwa - Sądowi Rejonowemu
w S. i Komendantowi Wojewódzkiemu Policji w S.
oraz M. K. - Komornikowi Sądowemu przy Sądzie Rejonowym
w S.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym
w Izbie Cywilnej w dniu 7 kwietnia 2016 r.,
zażalenia powoda
na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 29 maja 2015 r.,
1. oddala zażalenie;
2. oddala wniosek pozwanego M. K. o zasądzenie
kosztów postępowania zażaleniowego;
3. zasądza od powoda na rzecz Skarbu Państwa - Prokuratorii
Generalnej Skarbu Państwa kwotę 2700 zł (dwa tysiące
2
siedemset złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania
zażaleniowego;
4. przyznaje radcy prawnemu Ł. G. od Skarbu Państwa - Sądu
Apelacyjnego kwotę 2700 zł (dwa tysiące siedemset złotych),
podwyższoną o stosowną kwotę podatku od towarów i usług,
tytułem wynagrodzenia za nieopłaconą pomoc prawną udzieloną
powodowi z urzędu w postępowaniu zażaleniowym.
UZASADNIENIE
3
Postanowieniem z dnia 29 maja 2015 r. Sąd Apelacyjny odrzucił skargę
powoda C. T. o wznowienie postępowania zakończonego wyrokiem Sądu
Okręgowego w S. z dnia 27 lutego 2012 r., oraz wyrokiem Sądu Apelacyjnego z
dnia 21 czerwca 2012 r., w sprawie przeciwko Skarbowi Państwa – Sądowi
Rejonowemu w S., Komendantowi Wojewódzkiemu Policji w S. oraz M. K.,
komornikowi sądowemu przy Sądzie Rejonowym w S.
Jako podstawę swojej skargi o wznowienie powód wskazał wyrok Trybunału
Konstytucyjnego z dnia 3 czerwca 2014 r., w sprawie K 19/11 (OTK-A 2014, nr 6,
poz. 60), w którym stwierdzono – w pewnym zakresie – niezgodność z art. 2 i art.
42 ust. 2 w zw. z art. 31 ust. 3 Konstytucji przepisów art. 4 i art. 38 § 1 kodeksu
postępowania w sprawach o wykroczenia (Dz. U. z 2013 r., poz. 395 ze zm., dalej:
„k.p.s.w.”).
Sąd Apelacyjny wskazał, że w postępowaniu, w którym zapadły wyrok Sądu
Okręgowego w S. z dnia 27 lutego 2012 r. oraz wyrok Sądu Apelacyjnego z dnia 21
czerwca 2012 r., powód domagał się zasądzenia solidarnie od Skarbu Państwa –
Sądu Rejonowego, Komendanta Wojewódzkiego Policji oraz komornika sądowego
kwoty 101 000 zł z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu. Na kwotę tę
składać się miało odszkodowanie za doznaną szkodę w związku z egzekucją
mandatu karnego w wysokości 1 000 zł oraz zadośćuczynienie za doznane w
związku ze sprawą o popełnienie wykroczenia krzywdą w wysokości 100 000 zł.
Zarówno Sąd Okręgowy, wydając wyrok z dnia 27 lutego 2012 r., jak i Sąd
Apelacyjny, wydając wyrok z dnia 21 czerwca 2012 r., oceniły żądanie powoda w
świetle art. 417 § 1 i art. 4171
§ 2 k.c. i nie stosowały przepisów, których
niezgodność z Konstytucją stwierdził Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia
3 czerwca 2014 r. Przepisy te miały zastosowanie w postępowaniu wyjaśniającym
w ramach sprawy o wykroczenie, zakończonej wyrokiem zaocznym Sądu
Rejonowego w S. z dnia 6 sierpnia 2009 r. Stwierdzenie ich niekonstytucyjności
mogłoby być więc rozpatrywane jedynie jako podstawa wznowienia tego
postępowania.
4
Z tych względów Sąd Apelacyjny przyjął, że skarga o wznowienie nie została
oparta na podstawie określonej w art. 4011
k.p.c. i podlegała odrzuceniu zgodnie
z art. 410 § 1 k.p.c.
Powód wniósł zażalenie na postanowienie z dnia 29 maja 2015 r. Zarzucił
w nim naruszenie art. 410 § 1 w zw. z art. 4011
k.p.c. oraz art. 417 § 1 i art. 4171
§ 2 k.c., art. 4, art. 38 § 1 i art. 54 § 1 k.p.s.w. Wniósł o uchylenie zaskarżonego
postanowienia i rozpoznanie skargi o wznowienie postępowania wniesionej przez
powoda.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Oparcie skargi o wznowienie postępowania na podstawie określonej w art.
4011
k.p.c. ma miejsce wtedy, gdy powoływany przez skarżącego wyrok Trybunału
Konstytucyjnego stwierdza niezgodność z Konstytucją, ratyfikowaną umową
międzynarodową lub ustawą tego przepisu, który stanowił podstawę rozstrzygnięcia
w prawomocnie zakończonej sprawie (por. postanowienia Sądu Najwyższego
z dnia 22 października 2014 r., II CZ 59/14, niepubl., i z dnia 12 czerwca 2015 r.,
II CZ 36/15, niepubl.).
Biorąc pod uwagę fakt, że powód bezprawności działania organów państwa,
mającej uzasadniać jego roszczenie, dopatrywał się w wydaniu wobec niego
wyroku zaocznego Sądu Rejonowego w S. z dnia 6 sierpnia 2009 r., a także
nadaniu temu wyrokowi klauzuli wykonalności i prowadzeniu na jego podstawie
egzekucji komorniczej, stwierdzić należy, że w istocie ocena jego roszczenia była
dokonana bez zastosowania art. 4, art. 38 § 1 w zw. z art. 54 § 1 k.p.s.w., których
dotyczy wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 3 czerwca 2014 r. W zakresie, w
którym roszczenie powoda było oceniane na podstawie art. 417 § 1 k.c., ocena ta
nie była wynikiem stosowania art. 4, art. 38 § 1 w zw. z art. 54 § 1 k.p.s.w., gdyż nie
dotyczyła działań wobec powoda w toku postępowania wyjaśniającego
i postępowania o wykroczenie zakończonego wyrokiem zaocznym z dnia
6 sierpnia 2009 r. Z kolei w zakresie, w którym chodziło o ocenę roszczenia w
związku z wyrokiem zaocznym Sądu Rejonowego z dnia 6 sierpnia 2009 r., sądy
rozpatrujące roszczenie powoda nie były natomiast powołane do tego, aby oceniać
zgodność z prawem tego wyroku, gdyż do tego właściwe było inne postępowanie
(por. art. 113 i art. 114 w zw. z art. 4171
§ 2 k.p.s.w.). Tym samym nie mogły
5
uwzględniać stosowania art. 4, art. 38 § 1 w zw. z art. 54 § 1 k.p.s.w. wobec
powoda w postępowaniu wyjaśniającym. Kwestia stwierdzenia niekonstytucyjności
art. 4, art. 38 § 1 w zw. z art. 54 § 1 k.p.s.w. mogła mieć tylko znaczenie w
kontekście ewentualnego wznowienia postępowania zakończonego wyrokiem
zaocznym Sądu Rejonowego z dnia 6 sierpnia 2009 r., (por. art. 540 § 2 k.p.k. w zw.
z art. 113 § 1 k.p.s.w.).
Wobec tego zarzuty podniesione w zażaleniu były bezzasadne. Zażalenie
podlegało więc oddaleniu (art. 39814
w zw. z art. 3941
§ 3 i art. 406 k.p.c.).
Z tych względów, Sąd Najwyższy orzekł, jak w sentencji.
O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 98 § 1, art. 99 i art.
108 § 1 w zw. z art. 391 § 1, art. 39821
i art. 3941
§ 3 w zw. z art. 406 k.p.c., jak
również § 6 pkt 6, § 12 ust. 2 pkt 2, § 15 i § 16 rozporządzenia Ministra
Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców
prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej
udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (tekst jedn.: Dz. U.
z 2013 r. poz. 490 ze zm.).
Zawarty w odpowiedzi na zażalenie wniosek pozwanego M. K. o zasądzenie
zwrotu kosztów postępowania zażaleniowego od powoda oddalono wobec
wniesienia tej odpowiedzi po terminie (por. mutatis mutandis np. postanowienie
Sądu Najwyższego z dnia 27 stycznia 2014 r., III SK 38/13, niepubl.).
db
kc

II CZ 7/16

Powołane przepisy:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia