Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 czerwca 2016 r.

Sąd Okręgowy w Gdańsku VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSR del. do SO Jarosław Matuszczak

Protokolant: referent stażysta Magdalena Szczygieł

po rozpoznaniu w dniu 23 czerwca 2016 r. w Gdańsku

na rozprawie

sprawy z odwołania (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością Spółki komandytowej w G.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G.

z dnia 30 stycznia 2015 r. nr 72,znak (...)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G.

o wymiar składek wobec I. Z.

I.  oddala odwołanie,

II.  zasądza od (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością Spółki komandytowej w G. na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. kwotę 180 zł (sto osiemdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt VII U 822/15

UZASADNIENIE

Decyzją nr (...) z dnia 30 stycznia 2015 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. stwierdził, iż podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne I. Z. jako pracownika u płatnika składek (...) sp. z o.o. sp.k. w G. wynosi:

⚫

za grudzień 2013 r. – ubezpieczenia emerytalne i rentowe, chorobowe i wypadkowe: 6000,00 zł, ubezpieczenie zdrowotne: 5177,40 zł

⚫

za styczeń 2014 r. – ubezpieczenia emerytalne i rentowe, chorobowe i wypadkowe: 5800,00 zł, ubezpieczenie zdrowotne: 5004,82 zł

W uzasadnieniu decyzji organ rentowy powołał się na ustalenia kontroli przeprowadzonej u płatnika składek (...) sp. z o.o. sp.k. w G. stwierdzając, iż dają one podstawę do uznania, że ubezpieczona I. Z. w w/w miesiącach uzyskał przychód w kwotach:

⚫

za grudzień 2013 r. –1000 zł

⚫

za styczeń 2014 r. –800,00 zł

z tytułu wykonywania pracy w ramach zawartej z (...) sp. z o.o. w G. umowy zlecenia na rzecz płatnika składek (...) sp. z o.o. sp.k. w G., z którą jednocześnie pozostawał w stosunku pracy, a uzyskane przychody z tego tytułu nie zostały wliczone do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne przez (...) sp. z o.o. sp.k. w G. z tytułu stosunku pracy. Mając powyższe na uwadze, przychód z tytułu umowy zlecenia został uzyskany z tytułu pracy wykonywanej na rzecz własnego pracodawcy i winien on jako taki stanowić podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne oraz ubezpieczenie zdrowotne (k. 1081-1087 akt składkowych).

Odwołanie z dnia 04 marca 2015 r. od powyższej decyzji wniósł płatnik składek (...) sp. z o.o. sp.k. w G., wnosząc o jej zmianę w całości poprzez stwierdzenie, że podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe, wypadkowe i zdrowotne ubezpieczonej powinno stanowić wyłącznie wynagrodzenie za pracę w (...) sp. z o.o. sp.k. w G., a nie wynagrodzenie o pracę powiększone o wynagrodzenie z tytułu wykonywania umowy zlecenia na rzecz (...) sp. z o.o. w P..

Spornej decyzji skarżący zarzucił:

1.  naruszenie art. 89 ust. 1 i ust. 1a pkt 5) s.u.s. – poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i przeprowadzenie kontroli u płatnika na podstawie upoważnienia do przeprowadzenia kontroli w niemającym związku z płatnikiem składek podmiocie (...) Spółka komandytowa i oparcie decyzji na ustaleniach kontroli przeprowadzonej na podstawie wadliwego upoważnienia

2.  naruszenie art. 91 ust. 4 s.u.s. – poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i nienależyte rozpatrzenie zastrzeżeń do protokołów z kontroli przeprowadzonej w (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka komandytowa, a także poprzez brak przeprowadzenia dodatkowych czynności kontrolnych oraz stwierdzenie, że płatnik składek nie wskazał żadnych nowych środków dowodowych

3.  art. 7, 75, 11 i 86 k.p.a. w związku z art. 123 s.u.s. i art. 87 ust. 1 pkt 1), 3), 5), 6) s.u.s. – poprzez ich niezastosowanie i brak wyczerpującego zebrania i rozpatrzenia materiału dowodowego w niniejszej sprawie, w tym dowodów z umów zawieranych przez (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka komandytowa z kontrahentami obu Spółek, faktur wystawianych przez (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka komandytowa dla kontrahentów obu Spółek, przesłuchania świadków w osobach pracowników (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka komandytowa, którzy jednocześnie byli zleceniobiorcami (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością – na okoliczność zadań wykonywanych w obu półkach, narzędzi wykorzystywanych przy ich realizacji, czasu wykonywania tych obowiązków

4.  naruszenie art. 80 k.p.a. w związku z art. 123 s.u.s. – poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i przekroczenie zasady swobodnej oceny dowodów poprzez dokonanie nieprawidłowej oceny Umowy z dnia 1 sierpnia 2008 r., zeznań świadków i rejestrów sprzedaży oraz wyprowadzenie z dowodów błędnych, sprzecznych z logiką i doświadczeniem życiowym wniosków

5.  naruszenie art. 8 ust. 2a s.u.s. – poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i uznanie ubezpieczonej za pracownika (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka komandytowa także na tej podstawie, iż wykonywał on na podstawie umowy zlecenia pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy

6.  naruszenie art. 18 ust. 1 i 1a oraz art. 20 ust. 1 s.u.s. w związku z art. 81 ust. 1 i 6 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. 2008 Nr 64, poz. 1027 z późn. zm.) – poprzez ich niewłaściwe zastosowanie i uznanie, że do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, chorobowe i wypadkowe ubezpieczonego należy wliczyć przychód uzyskany przez ubezpieczonej w ramach umowy zlecenia z (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością

7.  naruszenie art. 83 ust. 1 pkt 3) s.u.s. – poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i wydanie decyzji ustalającej wymiar składek i ich pobór, podczas gdy w przedmiotowej sprawie nie zaistniały przesłanki do wydania tego rodzaju decyzji. Bowiem podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia ubezpieczonego została prawidłowo ustalona przez płatnika składek

8.  naruszenie art. 107 § 3 k.p.a. w związku z art. 123 s.u.s. – poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i sporządzenie uzasadnienia faktycznego decyzji bez wskazania faktów, które organ uznał za udowodnione, dowodów, na których się oparł, a także przyczyn, z powodu których innym dowodom odmówił wiarygodności i mocy dowodowej (k. 2-23 akt sprawy).

Organ rentowy w odpowiedzi z dnia 21 kwietnia 2015 r. na odwołanie wniósł o jego oddalenie i zasądzenie od wnioskodawcy na rzecz pozwanego kosztów procesu wg norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego, podtrzymując argumentację zawartą w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji (k. 285 akt sprawy).

Postanowieniem z dnia 18 czerwca 2015 r. Sąd na mocy art. 477 ¹¹ § 2 k.p.c. zawiadomił o toczącym się postępowaniu jako zainteresowanego (...) sp. z o.o. w G. oraz I. Z.. (k. 301 akt sprawy).

W piśmie procesowym z dnia 01 września 2015 r. (...) sp. z o.o. w G. poinformowała, że przystępuje do sprawy w charakterze zainteresowanego. (k. 308-309 akt sprawy).

Postanowieniem z dnia 08 stycznia 2015 r. Sąd połączył wyłącznie do wspólnego rozpoznania sprawę wynikłą na skutek odwołania od decyzji ZUS z dnia 30 stycznia 2015 r. o nr 72 dotyczącej zainteresowanej I. Z. ze sprawą o sygn. akt VII U 777/15 dotyczącej zainteresowanego K. H., ze sprawą o sygn. akt VII U 780/15 dotyczącej zainteresowanej A. K. oraz ze sprawą o sygn.. akt VII U 822/15 dot. Zainteresowanej I. Z.. ( k. 314 akt sprawy)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

(...) sp. z o.o. w G. (komplementariusz płatnika składek (...) sp. z o.o. sp. k. w G.) została zarejestrowana w rejestrze przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego pod numerem (...) w 2003 r.

Jedynym wspólnikiem (...) sp. z o.o. w G. jest P. Z., posiadający całość 320 udziałów po 500 zł o łącznej wartości 160.000 zł (do lutego 2014 r. drugim udziałowcem w spółce był K. Z. – ojciec P. Z.).

P. Z. jest również jednym z dwóch członków zarządu (...) sp. z o.o. w G. (prezesem zarządu).

Okoliczności bezsporne, nadto: odpis z (...) sp. z o.o. w G. – k. 25-26 akt sprawy oraz k. 121-122, zeznania przedstawiciela obu spółek (...) – protokół skrócony k.344 w zw. wyjaśnieniami informacyjnymi P. Z. – protokół skrócony - k. 333-334 akt sprawy, protokół elektroniczny – k. 235 akt sprawy w zw. z wyjaśnieniami P. Z. – protokół skrócony k. 340 akt sprawy, protokół elektroniczny – k. 341 akt sprawy

(...) sp. z o.o. sp. k. w G. została zarejestrowana w rejestrze przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego pod numerem (...) w dniu 23.07.2008r. Komplementariuszem w spółce komandytowej jest (...) sp. z o.o. w G. natomiast komandytariuszem w (...) sp. z o.o. sp. k. w G. jest P. Z..

(...) sp. z o.o. oraz (...) sp. z o.o. sp. k. posiadają szeroki zakres działalności. Główny jej przedmiot to działalność związana z zatrudnieniem, wyszukiwaniem miejsc pracy i pozyskiwaniem pracowników, prowadzeniem agencji pracy tymczasowej oraz pozostałej działalności związanej z udostępnianiem pracowników.

Okoliczności bezsporne, nadto: odpis z (...) sp. z o.o. sp. k. w G. – k. 27 i 313-316 akt sprawy, zeznania przedstawiciela obu spółek (...) – protokół skrócony – k. 335 akt sprawy, protokół elektroniczny – k. 337 akt sprawy w zw. z wyjaśnieniami P. Z. – protokół skrócony k. 340 akt sprawy, protokół elektroniczny – k. 341 akt sprawy

Celem zawiązania spółki komandytowej było uzyskanie przez faktycznego właściciela obu spółek (...) korzyści polegających na zmniejszeniu obciążeń podatkowych z tytułu uzyskiwanych przez siebie przychodów w związku z prowadzoną działalnością.

Z chwilą powstania spółki (...) sp. z o.o. sp. k. w G. na tę spółkę został przeniesiony przez właściciela spółek (...) zasadniczy ciężar prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie pozyskiwania pracowników i ich udostępniania innym podmiotom. W szczególności głównym przedmiotem działalności (...) sp. z o.o. sp. k stało się prowadzenie agencji pracy tymczasowej – mi.in. z uwagi na konieczność zapewnienia finansowania tego rodzaju działalności z wykorzystaniem instrumentów finansowych takich jak factoring i związane z tym ryzyko. Natomiast inne zadania związane ze świadczeniem usług w zakresie pozyskiwania i udostępniania pracowników, takie jak prowadzenie rekrutacji na średnie i wyższe stanowiska pracy oraz działania wspierające te profile działalności, w tym także wspierające profil działalności w postaci prowadzenia agencji pracy tymczasowej (np. budowanie baz danych pracowników tymczasowych), zostało przekazane przez (...) sp. z o.o. sp.k. do realizacji (...) sp. z o.o. na podstawie umowy z dnia 1.08.2008 r.

Dowód: zeznania przedstawiciela obu spółek (...) – protokół skrócony – k. 335 akt sprawy, protokół elektroniczny – k. 337 akt sprawy w zw. z wyjaśnieniami P. Z. – protokół skrócony k. 340 akt sprawy, protokół elektroniczny - k. 341 akt sprawy

Po zarejestrowaniu (...) sp. z o.o. sp. k., (...) sp. z o.o. sp. k. zawarł z (...) sp. z o.o. umowę o świadczenie usług na czas nieokreślony, na podstawie której (...) sp. z o.o. sp.k w G. zleciła (...) sp. z o.o. w G. do wykonania w zależności od zapotrzebowania następujące usługi:

a)  dostarczania personelu pomocniczego

b)  budowania bazy danych pracowników tymczasowych (...)

c)  doradztwa w zakresie restrukturyzacji oraz doboru personalnego

d)  rekrutacji na średnie oraz wyższe stanowiska menedżerskie

e)  budowanie bazy danych potencjalnych kontrahentów (...)

f)  analizy rynku branży agencji zatrudnienia, pracy tymczasowej

g)  budowania systemu motywacyjnego

h)  doradztwa w zakresie zmiany systemów motywacyjnych

i)  wdrożenia zmiany struktury organizacyjnej

j)  projektowania zmian systemu wynagrodzeń

k)  przeprojektowania struktury organizacyjnej

l)  przygotowania procedur oraz ścieżki obiegu dokumentów

m)  planowania strategii sprzedaży

n)  przeprowadzenia audytu w Dziale Sprzedaży, Dziale Obsługi Klienta, Dziale Rozliczeń

o)  rozbudowy analizy rynku pracy o region Polski Południowej

p)  usług konsultingowych w zakresie ogólnopolskiej kampanii reklamowej

q)  innych usług niż w/w, każdorazowo określonych w odrębnym pisemnym zamówieniu wystawionym przez (...) sp. z o.o. sp. k. w G., określającym rodzaj usługi i ustalone wynagrodzenie (§ 1).

Wynagrodzenie przewidziane umową miało stanowić iloczyn rodzaju usług, ilości godzin przeznaczonych na ich wykonanie oraz łącznego wynagrodzenia za wykonanie usług – zgodnie z Cennikiem za świadczenie usług, stanowiącym Załącznik nr 1 do umowy (§ 3).

Okoliczność bezsporna, nadto: zeznania przedstawiciela obu spółek (...) protokół skrócony – k. 335 akt sprawy, protokół elektroniczny – k. 337 akt sprawy w zw. z wyjaśnieniami P. Z. – protokół skrócony k. 340 akt sprawy, protokół elektroniczny - k. 341akt sprawy

Powiązane kapitałowo spółki – (...) sp. z o.o. sp. k., (...) sp. z o.o., a także trzeci podmiot (...) sp. z o.o. ( (...) nie jest objęty zakresem niniejszego postępowania, jest to również agencja zatrudnienia tymczasowego) – mają siedzibę pod tym samym adresem: obecnie w G. przy ul. (...), poprzednio w P. przy ul. (...).

Obecnie siedziba płatnika składek (...) sp. z o.o. sp. k. w G. mieści się w pomieszczeniach wynajmowanych od spółki (...). Jedno z tych pomieszczeń o wielkości 11,30 m ² (...) sp. z o.o. sp. k. podnajmuje na rzecz (...) sp. z o.o. w G.. (...) spółka z o.o. sp.k posiada swoje oddziały w innych miastach (m.in. w G., P., O., L., W., Ł., R., B.).

Powyższe spółki działają na rynku usług związanych z pozyskaniem i udostępnianiem pracowników pod nazwą Grupa (...). Wszystkie trzy spółki zostały zarejestrowane w rejestrze agencji zatrudnienia.

Okoliczności bezsporne, nadto: protokół kontroli pozwanego w (...) sp. z o.o. w G. z dnia 27 maja 2014 r. – k. 1653-1667 akt składkowych, protokół kontroli pozwanego w (...) sp. z o.o. sp. k. w G. z dnia 29 października 2014 r. – k. 563-575 akt składkowych, zeznania przedstawiciela obu spółek (...) – protokół skrócony – k. 335 akt sprawy, protokół elektroniczny – k. 337 akt sprawy, w zw. z wyjaśnieniami P. Z. – protokół skrócony k. 340 akt sprawy, protokół elektroniczny - k. 341 akt sprawy

Na podstawie umowy najmu z dnia 30 września 2008 r. (...) sp. z o.o. w G. oddał na rzecz (...) sp. z o.o. sp. k. w G. do użytkowania sprzęt komputerowy (komputery stacjonarne i laptopy), urządzenia oraz meble biurowe za kwotę czynszu najmu 15.000 zł miesięcznie. Z dniem 30 września 2009 r. czynsz najmu został obniżony do kwoty 10.000 zł.

dowód: przedstawiciela obu spółek (...) – protokół skrócony – k. 335 akt sprawy, protokół elektroniczny – k. 337 akt sprawy, w zw. z wyjaśnieniami P. Z. – protokół skrócony k. 340 akt sprawy, protokół elektroniczny – k. 341 akt sprawy.

Prowadzenie działalności gospodarczej przez (...) sp. z o.o. sp. k. w swym głównym przedmiocie tj. agencji pracy tymczasowej polega co do zasady na rekrutacji pracowników tymczasowych na zamówienie kontrahenta (zwykle są to pracownicy niższego szczebla), zawarciu z nimi umów o pracę tymczasową i skierowaniu ich do wykonywania pracy do związanych z agencją umowami pracodawców użytkowników. Po zakończonym miesiącu następuje rozliczenie godzin pracy poszczególnego pracownika tymczasowego i zatwierdzenie tego rozliczenia przez kontrahenta (pracodawcę użytkownika). Agencja pracy tymczasowej na podstawie dokonanego rozliczenia wypłaca następnie pracownikowi tymczasowemu wynagrodzenie za wykonaną pracę, a kontrahentowi (pracodawcy użytkownikowi) - po doliczeniu do stawki wynagrodzenia wypłacanego pracownikowi tymczasowemu umówionej marży - wystawia fakturę za wykonaną usługę. Z uwagi na konieczność dokonywania przez agencję bieżących płatności na rzecz pracowników tymczasowych i odroczone w czasie płatności pracodawców użytkowników (...) sp. z o.o. sp.k. korzysta z factoringu.

W związku z zatrudnianiem dużej liczby pracowników tymczasowych (w okresie objętym sporem w granicach 3-4.000 osób miesięcznie) (...) sp. zo.o. sp.k. dokonywała także takich czynności jak zgłoszenie do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych, naliczanie składek i podatku dochodowego, składanie deklaracji ZUS i deklaracji podatkowych za pracowników tymczasowych.

W celu obsługi pracowników tymczasowych w ramach (...) sp. z o.o. sp.k. funkcjonuje dział kadrowo-płacowy oraz dział księgowości, w którym są zatrudnieni pracownicy na podstawie umów o pracę. Liczebność personelu zatrudnionego w (...) sp. z o.o. sp. k. zajmującego się rekrutacją pracowników tymczasowych, rozliczaniem czasu pracy pracowników tymczasowych, ich obsługą w zakresie kadrowo-płacowym, rozliczaniem usług świadczonych kontrahentom (pracodawcom użytkownikom) i fakturowaniem sprzedaży usług wahała się w spornym okresie w granicach 100 osób.

(...) sp. z o.o. sp. k. w G. w latach 2008-2014 współpracował jako agencja pracy tymczasowej łącznie z kilkuset kontrahentami.

Zgodnie z koncepcją biznesową wyłącznego udziałowca pierwszej i komplementariusza drugiej spółki (...) zasadniczym przedmiotem działalności spółki matki tj. (...) sp. z o.o. jest świadczenie usług doboru personalnego tj. poszukiwania na zlecenie kontrahenta kandydata do pracy na określone stanowisko – zwykle średniego lub wyższego szczebla. Z takim kandydatem (...) sp. z o.o. nie zawierało żadnej umowy o pracę, lecz przedstawiało go kontrahentowi, który po jego zaakceptowaniu był - zgodnie z zawartą umową - obowiązany zapłacić (...) sp. z o.o. wynagrodzenie za wykonaną usługę. Niezależnie od tego (...) sp. z o.o. zajmowała się także usługami z zakresu doradztwa personalnego, budowaniem baz danych pracowników tymczasowych oraz kontrahentów zainteresowanych tymi usługami, badaniem rynku w zakresie branży agencji pracy tymczasowej.

(...) sp. z o.o. tak jak i (...) sp. o.o. sp. k. prowadzi także działalność jako agencja pracy tymczasowej tj. zatrudnia pracowników tymczasowych i zgodnie z zamówieniem kieruje ich do pracy do pracodawców użytkowników. Działalność ta jest prowadzona przez (...) sp. o.o. w dużo mniejszej skali w stosunku do (...) sp. z o.o. sp. k. (średni stan zatrudnienia pracowników tymczasowych w (...) sp. z o.o. to około 200 miesięcznie). W (...) sp. z o.o. są zwykle zatrudniani pracownicy tymczasowi, którzy w ramach zatrudnienia w (...) sp. z o.o. sp.k. w ciągu okresu 36 miesięcy przepracowali na rzecz jednego pracodawcy użytkownika okres 18 miesięcy, który stanowi ustawowy limit świadczenia pracy przez pracownika tymczasowego zatrudnionego przez określoną agencję dla jednego pracodawcy użytkownika (art. 20 ustawy o pracownikach tymczasowych). Zatrudnienie takiego pracownika przez inną agencję pozwala na obejście powyższego limitu i skierowanie pracownika na powrót do tego samego pracodawcy użytkownika.

Z prowadzeniem przez (...) sp. z o.o. działalności jako agencja pracy tymczasowej wiązała się konieczność także obsługi zatrudnionych pracowników pod względem kadrowo-płacowym (zawieranie umów, zgłaszanie do ubezpieczeń, składanie deklaracji, wypłata wynagrodzeń) oraz rozliczenie usług świadczonej kontrahentowi (pracodawcy użytkownikowi) poprzez zweryfikowanie godzin świadczonej pracy i fakturowanie usług.

(...) spółka z o.o. w spornym okresie, poza żoną P. Z. sprawującą ogólny nadzór nad działalnością spółki, nie zatrudniał żadnych pracowników na podstawie umów o pracę, którzy zajmowaliby się realizowaniem celu gospodarczego spółki. W różnych okresach czasu w (...) sp. z o.o. byli zatrudniani także na podstawie umów cywilnoprawnych inni przedsiębiorcy (określani przez P. Z. mianem freelancerów), którzy w imieniu (...) sp. z o.o. świadczyli dla kontrahentów zewnętrznych usługi z zakresu szkoleń, doradztwa i doboru personalnego.

(...) sp. z o.o. w G. nie posiadał wyodrębnionych struktur administracyjnych, kadrowo-płacowych, czy z zakresu księgowości.

Zasadniczą część kadry (...) sp. z o.o. stanowili zleceniobiorcy rekrutujący się z pracowników (...) sp. z o.o. sp. k. Osoby te w ramach zawartych umów zlecenia z (...) sp. o.o. zajmowali się prowadzeniem rekrutacji na średnie i wyższe stanowiska rozliczaniem czasu pracy pracowników tymczasowych i ich obsługą kadrowo-płacową, fakturowaniem usług świadczonych dla klientów. Zwykle były to tego samego rodzaju obowiązki, które osoby te wykonywały w ramach umów o pracę wiążących ich z (...) sp. z o.o. sp. k.

(...) sp. z o.o. sp. k. jako pracodawca osób będących jednocześnie zleceniobiorcami (...) sp. z o.o. nie weryfikował w żaden sposób czasu pracy swoich pracowników.

Wykonując zadania zlecone przez (...) sp. z o.o. zleceniobiorcy korzystali z tych samych narzędzi pracy (telefon, komputer, samochód), w jakie zostali wyposażeni przez pracodawcę.

W przeważającym zakresie w umowach zlecenia nie określano precyzyjnie kwoty wynagrodzenia za wykonanie usług objętych zakresem umowy. W niektórych umowach wskazywano, że za wykonanie czynności ze zlecenia będzie przysługiwała premia uznaniowa lub premia za wyniki. W innych wskazywano, że wysokość wynagrodzenia zostanie ustalona w odniesieniu do stopnia wykonania planu przez oddział. Kwotę wynagrodzenia dla zleceniobiorcy na zakończenie miesiąca ustalał kierownik oddziału. Zleceniobiorcy nie przedkładali zleceniodawcy rachunków w celu uzyskania wynagrodzenia z umowy zlecenia.

W dniu 01 grudnia 2012 r. spółki (...) sp. z o.o. sp. k. i (...) sp. z o.o. zawarły umowę, która stanowiła m.in. realizację jednego postanowień umowy ramowej o współpracy spółek z dnia 01 sierpnia 2008 r. dotyczącego zobowiązania się przez (...) sp. z o.o. do dostarczenia (...) sp. z o.o. sp.k. personelu pomocniczego i administracyjnego). Na podstawie umowy z dnia 01 lutego 2012 r. (...) sp. z o.o. sp.k. zlecił (...) sp. z o.o. prowadzenie obsługi jednego ze swoich klientów ((...)), do którego byli kierowani pracownicy zatrudniani nie na podstawie umów o pracę tymczasowych, lecz na podstawie umów o pracę zawieranych zgodnie z kodeksem pracy (usługa nazwana w toku postępowania przez stronę jako outsourcing).

Każda ze spółek (...) fakturowała swoje usługi na rzecz tych klientów, z którymi miała zawarte umowy o świadczenie usług (czy to na pracę tymczasową, czy na dobór personalny i in.) i w związku z tym od tych klientów też przyjmowała zapłatę za usługi i w związku z tym też księgowała te wpłaty w swoich księgach rachunkowych. Każda ze spółek miała odrębny program do rozliczeń, co wymagało każdorazowego odrębnego logowania się przez pracowników (...) sp. z o.o. sp.k i zleceniobiorców (...) sp. z o.o. do każdego z systemów.

Dowód: informacje z działalności agencji zatrudnienia z lat 2008-2014 – k. 35-46 akt sprawy, lista kontrahentów (...) sp. z o.o. w G. – k. 78-80 akt sprawy, lista kontrahentów (...) sp. z o.o. sp. k. w G. – k. 69-77 akt sprawy, umowy płatnika składek z kontrahentami – k. 81-284 akt sprawy, zeznania przedstawiciela obu spółek (...) – protokół skrócony – k. 335 akt sprawy, protokół elektroniczny – k. 337 akt sprawy w zw. z wyjaśnieniami P. Z. – protokół skrócony k. 340 akt sprawy, protokół elektroniczny - k. 341akt sprawy, zeznania świadka R. C. – protokół skrócony k. 334 akt sprawy, protokół elektroniczny k. 337 akt sprawy, zeznania świadka M. D. – protokół skrócony k. 333 akt sprawy, protokół elektroniczny k. 337 akt sprawy, zeznania świadka A. J. – protokół skrócony k. 334akt sprawy, protokół elektroniczny k. 337 akt sprawy, protokół kontroli pozwanego w (...) sp. z o.o. w G. z dnia 27 maja 2014 r. – k. 1653-1667 akt składkowych, protokół przesłuchania (w toku post ępowania kontrolnego) M. D. k. 1657-1659 akt składkowych, zeznania świadka E. P. – protokół skrócony k. 334 akt sprawy, protokół elektroniczny – k. 337 akt sprawy, umowy wiążące obie spółki – k. 372-384 akt VII U 830/15,

W dniu 26 sierpnia 2014 r. ubezpieczona I. Z. została zatrudniona w (...) sp. z o.o. sp. k. w G. na podstawie umowy o pracę na czas określony od 25 marca 2013 r. do 30 września 2013 r. na stanowisku Specjalisty ds. (...)

Do obowiązków ubezpieczonej jako pracownika płatnika należało:

a) zgłaszanie pracowników do ubezpieczenia społecznego

b) wyrejestrowywanie pracowników z ubezpieczenia społecznego

c) bieżące prowadzenie akt osobowych i dokumentacji związanej z zatrudnianiem pracowników

d) przygotowywanie dokumentacji do naliczania wynagrodzeń ( tworzenie list płac)

e) przygotowywanie dokumentów do rozliczania kontrahentów spółki

f) rozliczanie usług świadczonych przez spółkę jej kontrahentom

g) sporządzanie deklaracji ZUS, GUS, Pfron, PIT

W umowie wskazano także, że na polecenie pracodawcy pracownik wykonywać będzie także nieprzewidziane zadania dodatkowe, konieczne z punktu widzenia interesu pracodawcy, zgodnie z kwalifikacjami oraz doświadczeniem.

Za wykonywana prace ubezpieczona miała otrzymywać miesięczne wynagrodzenie w wysokości : część stała 500,00 zł brutto .

W dniu 26 września 2013 r. ubezpieczona zawarła z (...) sp. z o.o. sp. k. w G. umowę na czas nieokreślony od dnia 01 października 2013 r. na stanowisku Specjalisty ds. (...).

Do obowiązków ubezpieczonej jako pracownika płatnika należało:

a) zgłaszanie pracowników do ubezpieczenia społecznego

b) wyrejestrowywanie pracowników z ubezpieczenia społecznego

c) bieżące prowadzenie akt osobowych i dokumentacji związanej z zatrudnianiem pracowników

d) przygotowywanie dokumentacji do naliczania wynagrodzeń ( tworzenie list płac)

e) przygotowywanie dokumentów do rozliczania kontrahentów spółki

f) rozliczanie usług świadczonych przez spółkę jej kontrahentom

g) sporządzanie deklaracji ZUS, GUS, Pfron, PIT

W umowie wskazano także, że na polecenie pracodawcy pracownik wykonywać będzie także nieprzewidziane zadania dodatkowe, konieczne z punktu widzenia interesu pracodawcy, zgodnie z kwalifikacjami oraz doświadczeniem.

Za wykonywana prace ubezpieczona miała otrzymywać miesięczne wynagrodzenie w wysokości: część stała 500,00 zł brutto.

(...) spółka z o.o. sp. k. w okresie od 01 maja 2013 r. do 31 lipca 2013 r. oraz od a od 01 sierpnia 2013 r. do dnia 31 sierpnia 2014 r. wypłaciła ubezpieczonej miesięcznie po 2.350,00 zł brutto. Kwoty te odpowiadają wysokością kwotom wynagrodzenia zasadniczego wynikającego z umowy o pracę wiążącej ubezpieczoną z (...) sp. z o.o. sp.k.

Dowód: umowa o pracę z dnia 12 marca 2013 r. – k. 363-365 akt składkowych, umowa o prace z dnia 26 września 2013 r. – k. 367-369 akt składkowych, listy płac – k. 483 akt składkowych

Ubezpieczona I. Z. zawarła w dniu 28 października 2013 r. z (...) sp. z o.o. w G. umowę zlecenia na czas nieokreślony od dnia 01 listopada 2013 r.

Treść umowy przewidywała wykonywanie przez ubezpieczonego czynności w zakresie:

a). rozliczaniu usług świadczonych przez zleceniodawcę osobom trzecim

b). przygotowywanie listy płac, zgłaszanie pracowników do ubezpieczenia społecznego

c). wyrejestrowywanie pracowników z ubezpieczenia społecznego

d). bieżące prowadzenie akt osobowych i dokumentacji związanej z zatrudnieniem pracowników

e). przygotowywanie dokumentów do rozliczenia kontrahentów spółki

Wynagrodzenie z tytułu umowy przewidziane zostało w formie części zmiennej – premii o charakterze premii za sukces . (§ 3).

Z tytułu zlecenia I. Z. uzyskała następujące przychody:

⚫

za maj 2013 r. –1000,00 zł

⚫

za styczeń 2014 r. –800,00 zł

Dowód: umowa zlecenia z dnia 28 października 2013 r. – k. 223-225 akt składkowych, rachunki do umowy – nienumerowane karty akt składkowych,– k. nienumerowane karty akt składkowych,

Pismem z dnia 30 grudnia 2014 r. pozwany organ zawiadomił płatnika składek (...) sp. z o.o. sp. k. w G. oraz ubezpieczonego o wszczęciu z urzędu postępowania administracyjnego w sprawie ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne oraz ubezpieczenie zdrowotne.

Dowód: zawiadomienie pozwanego z dnia 30 grudnia 2014 r. – nienumerowane karty akt składkowych

W okresie od 20 lutego 2014 r. do dnia 27 maja 2014 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych przeprowadził kontrolę w (...) sp. z o.o. w G., której przedmiotem była prawidłowość i rzetelność obliczania składek na ubezpieczenia społeczne oraz innych składek, do których pobierania zobowiązany jest Zakład oraz zgłaszanie do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego, ustalanie uprawnień do świadczeń z ubezpieczeń społecznych i wypłacanie tych świadczeń oraz dokonywanie rozliczeń z tego tytułu, prawidłowość i terminowość opracowywania wniosków o świadczenia emerytalne i rentowe oraz wystawianie zaświadczeń lub zgłaszanie danych dla celów ubezpieczeń społecznych w okresie od stycznia 2011 r. do stycznia 2014 r.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych w toku tejże kontroli ustalił m.in, że praca świadczona na podstawie umów cywilnoprawnych zawartych z (...) sp. z o.o. w G. jest wykonywana faktycznie przez zleceniobiorców na rzecz ich pracodawcy tj. płatnika składek (...) sp. z o.o. sp. k. w G..

Dowód: protokół kontroli pozwanego w (...) sp. z o.o. w G. z dnia 27 maja 2014 r. – k. 1653-1667 akt składkowych

W okresie od 25 sierpnia 2014 r. do dnia 29 października 2014 r. r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych przeprowadził kontrolę u płatnika składek (...) sp. z o.o. sp. k. w G., której przedmiotem była prawidłowość i rzetelność obliczania składek na ubezpieczenia społeczne oraz innych składek, do których pobierania zobowiązany jest Zakład oraz zgłaszanie do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego, ustalanie uprawnień do świadczeń z ubezpieczeń społecznych i wypłacanie tych świadczeń oraz dokonywanie rozliczeń z tego tytułu, prawidłowość i terminowość opracowywania wniosków o świadczenia emerytalne i rentowe oraz wystawianie zaświadczeń lub zgłaszanie danych dla celów ubezpieczeń społecznych w okresie od października 2008 r. do stycznia 2014 r.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych w toku również tejże kontroli ustalił m.in, że praca świadczona na podstawie umów cywilnoprawnych zawartych z (...) sp. z o.o. w G. jest wykonywana faktycznie przez zleceniobiorców tejże spółki na rzecz ich pracodawcy tj. płatnika składek (...) sp. z o.o. sp. k. w G..

Pozwany w ramach kontroli dokonał przypisu składek na ubezpieczenia społeczne na kwotę 210.196,06 zł, na ubezpieczenia zdrowotne na kwotę 57.817,28 zł, oraz na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych na kwotę 18.230,10zł.

Dowód: protokół kontroli pozwanego u płatnika składek (...) sp. z o.o. sp. k. w G. z dnia 29 października 2014 r. – k. 563-576 akt składkowych

Obydwie spółki we własnym zakresie złożyły zastrzeżenia do obydwu protokołów kontroli, które nie zostały uwzględnione przez organ rentowy. Jednocześnie Zakład Ubezpieczeń Społecznych poinformował płatnika składek, iż w przypadku niezłożenia dokumentów korygujących zgodnych z ustaleniami kontroli, zostanie wydana decyzja w zakresie i trybie określonym w art. 83 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.

Dowód: 2 zastrzeżenia do protokołu kontroli – k. 1669-1673 oraz k. 577-581 składkowych, 2 informacje o sposobie rozpatrzenia zastrzeżeń do protokołu kontroli – k. 1677-1678 oraz k. 587-589 akt składkowych

Wobec niezłożenia przez żadną ze spółek (...) korekt dokumentów rozliczeniowych, zaskarżoną w sprawie decyzją nr (...) z dnia 30 stycznia 2015 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. stwierdził, iż podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne I. Z. jako pracownika u płatnika składek (...) sp. z o.o. sp.k. w G. wynosi:

⚫

za grudzień 2013 r. – ubezpieczenia emerytalne i rentowe, chorobowe i wypadkowe:1 6000,00 zł, ubezpieczenie zdrowotne: 5177,40 zł

⚫

za styczeń 2014 r. – ubezpieczenia emerytalne i rentowe, chorobowe i wypadkowe: 5800,00 zł, ubezpieczenie zdrowotne: 5004,82 zł

W uzasadnieniu decyzji organ rentowy powołał się na ustalenia kontroli przeprowadzonej u płatnika składek (...) sp. z o.o. sp.k. w G. stwierdzając, iż dają one podstawę do uznania, że ubezpieczona I. Z. w w/w miesiącach uzyskał przychód w kwotach:

⚫

za grudzień 2013 r. –1000 zł

⚫

za styczeń 2014 r. –800,00 zł

z tytułu wykonywania pracy w ramach zawartej z (...) sp. z o.o. w G. umowy zlecenia na rzecz płatnika składek (...) sp. z o.o. sp.k. w G., z którą jednocześnie pozostawał w stosunku pracy, a uzyskane przychody z tego tytułu nie zostały wliczone do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne przez (...) sp. z o.o. sp.k. w G. z tytułu stosunku pracy. Mając powyższe na uwadze, przychód z tytułu umowy zlecenia został uzyskany z tytułu pracy wykonywanej na rzecz własnego pracodawcy i winien on jako taki stanowić podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne oraz ubezpieczenie zdrowotne (k. 1081-1087 akt składkowych).

Dowód: decyzja pozwanego nr 72 o podstawie wymiaru składek z dnia 30 stycznia 2015 r. – k. 1081-1087 akt składkowych

Sąd zważył, co następuje:

I.  Ocena dowodów

Stan faktyczny w znacznej mierze był w sprawie bezsporny. Natomiast w spornej części Sąd Okręgowy ustalił go na podstawie wymienionych powyżej dokumentów zawartych w aktach sprawy w tym w aktach sprawy toczącej się przed tut. Sądem o sygn. VII U 830/15 (k. 372-384), a także dokumentów znajdujących się w aktach organu rentowego zarówno co do płatnika składek (...) sp. z o.o. sp.k. w G., jak i (...) sp. z o.o. w G..

Sąd zważył, że są to dowody w postaci dokumentów prywatnych, które w przeciwieństwie do dokumentów urzędowych nie korzystają z domniemania prawdziwości treści w nim zawartych. Mając jednakże na uwadze fakt, że nie były one kwestionowane przez żadną ze stron co do ich prawdziwości i rzetelności nadto, ich treść nie budziła wątpliwości Sądu należało uznać je za wiarygodny dowód w sprawie.

Nadto, dokonując ustaleń faktycznych, Sąd Okręgowy oparł się na zeznaniach przedstawiciela płatnika składek i zainteresowanego P. Z., a nadto na zeznaniach świadków w osobach byłych i obecnych pracowników (zleceniobiorców) obydwu spółek (...): M. D., A. J., R. C. oraz E. P., uznanych co do zasady za wiarygodne. Sąd oparł się także na dokumencie urzędowym w postaci protokołu rozprawy z nagraniem z dnia 17 listopada 2015 r. w sprawie VII U 781/15 stanowiącego dowód na treść zeznań P. Z. oraz z protokołu rozprawy z nagraniem z dnia 17 listopada 2015 r. w sprawie VII U 780/15.

P. Z. będąc ekonomicznym właścicielem obu spółek (jedynym wspólnikiem spółki z ograniczoną odpowiedzialnością będącej komplementariuszem spółki komandytowej oraz komandytariuszem spółki komandytowej) posiadał wiedzę zarówno w zakresie zasad ich funkcjonowania, rodzaju zawieranych kontraktów jak sposobie organizacji pracy występującej w każdym z przedsiębiorstw z osobna.

Z kolei zeznający w sprawie świadkowie- będąc zatrudnieni zarówno w (...) sp. z o.o. sp. k. w G. na podstawie zawartej ze wskazanym powyżej przedsiębiorstwem umowy o pracę oraz w (...) sp. z o.o. w G. na podstawie zawieranych ze spółką umów zlecenia opisali w szczegółowy sposób jakie obowiązki zostały im powierzone w ramach świadczenia pracy na rzecz wskazanych powyżej podmiotów oraz w jaki sposób wyglądała organizacja ich pracy.

Sąd pominął dowód z przesłuchania w charakterze strony I. Z. albowiem mimo prawidłowego wezwania nie stawiła się na wyznaczonych przez Sąd na dzień 07 kwietnia 2014 r., 23 czerwca 2016 r oraz 23 czerwca 2016 r. rozprawach.

II.  Podstawa prawna rozstrzygnięcia

Odwołanie płatnika składek (...) sp. z o.o. sp. k. w G. nie zasługiwało na uwzględnienie.

W niniejszej sprawie kluczowe znaczenie ma art. 8 ust. 2a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2015 r. poz. 121 j.t. ze zm.), dalej: ustawa systemowa, w którym zdefiniowane zostało pojęcie pracownika w sposób szerszy od definicji pracownika wskazanej w art. 2 kodeksu pracy.

Zgodnie z treścią cytowanego przepisu, za pracownika uważa się osobę wykonującą pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia albo umowy o dzieło, jeżeli umowę taką zawarła z pracodawcą, z którym pozostaje w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy.

Stosownie do treści art. 18 ust. 1 i 2 powołanej ustawy systemowej w związku z § 3 ust. 7 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe (Dz. U. z 1998 r. nr 165 poz. 1197), dalej: rozporządzenie z 1998r., obowiązującego do dnia 21 maja 2008 r., podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych osiągany przez pracowników z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy z wyjątkiem składników wymienionych w § 2 rozporządzenia. Regulacja powyższa została de facto powielona i zachowana bez zmian w ramach rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 18 kwietnia 2008 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu postępowania w sprawach rozliczania składek, do których poboru jest zobowiązany Zakład Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2008 r. nr 78 poz. 465), dalej: rozporządzenie z 2008 r., w ramach § 2 ust. 6 tegoż rozporządzenia.

Zgodnie z art. 18 ust. 1a ustawy systemowej, w przypadku osób wykonujących pracę na podstawie umowy zlecenia, jeżeli umowę taką zawarły z pracodawcą, z którym pozostają w stosunku pracy lub, jeżeli w ramach takiej umowy wykonują pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostają w stosunku pracy w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe uwzględnia się również przychód z tytułu umowy zlecenia.

Okoliczności faktyczne przez ustalone przez Sąd, co do zasady nie były sporne między stronami. Natomiast wywodziły one z nich różne skutki. Zaznaczyć przy tym należy, iż okoliczności odnoszące się do przyczyn zawiązania przez P. Z. dwóch spółek o nazwie P. o bardzo zbliżonym przedmiocie działalności, lecz w różnej formie organizacyjno-prawnej (spółka z o.o. oraz sp. z o.o. sp. k.) tj. osiągnięcie korzyści podatkowych, jak również okoliczności odnoszące się co do przyczyn zawarcia umowy między spółkami z dnia 01 sierpnia 2008r. (tj. przeniesienie całości biznesu do spółki komandytowej, a następnie na powrót zlecenie wykonywania niektórych zadań spółce z o.o.) Sąd uznał za okoliczności przyznane przez stronę odwołującą się i zainteresowaną. Sądowi znane są bowiem z urzędu także oświadczenia składane przez P. Z. podczas przebiegu innych postępowań w sprawach z odwołania (...) sp. z o.o. sp. k. - np. oświadczenie P. Z. w sprawie VI U 781/15 złożone na rozprawie w dniu 28 stycznia 2015 r. (00:33:00 i dalej).

Należy stwierdzić, iż art. 8 ust. 2a tejże ustawy systemowej rozszerza pojęcie pracownika dla celów ubezpieczeń społecznych poza sferę stosunku pracy. Rozszerzenie to dotyczy dwóch sytuacji. Pierwszą jest wykonywanie pracy na podstawie jednej z wymienionych umów prawa cywilnego, przez osobę, która umowę taką zawarła z pracodawcą, z którym pozostaje w stosunku pracy. Drugą, jest wykonywanie pracy na podstawie jednej z tych umów przez osobę, która umowę taką zawarła z osobą trzecią, jednakże w jej ramach wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy. Przesłanką decydującą o uznaniu takiej osoby za pracownika w rozumieniu ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych jest to, że - będąc pracownikiem związanym stosunkiem pracy z danym pracodawcą - jednocześnie świadczy na jego rzecz pracę w ramach umowy cywilnoprawnej, zawartej z nim lub inną osobą. W konsekwencji, nawet, gdy osoba ta (pracownik) zawarła np. umowę zlecenia z osobą trzecią, to pracę w jej ramach wykonuje faktycznie dla swojego pracodawcy (uzyskuje on rezultaty jej pracy). Można też wskazać, że art. 8 ust. 2a dotyczy z reguły takiej pracy wykonywanej na podstawie umowy cywilnoprawnej na rzecz pracodawcy, która mogłaby być świadczona przez jej wykonawcę w ramach stosunku pracy z tym pracodawcą, z tym, że musiałby on wówczas przestrzegać przepisów o godzinach nadliczbowych, powierzeniu pracownikowi do wykonywania pracy innej niż umówiona (art. 42 § 4 k.p.) i innych ograniczeń i obciążeń wynikających z przepisów prawa pracy.

W tym miejscu przytoczyć należy pogląd wyrażony przez Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z dnia 18 października 2011 r., III UK 22/11, który podkreślił, że ratio legis wprowadzenia regulacji art. 8 ust. 2a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych było dążenie do ograniczenia korzystania przez pracodawców z umów cywilnoprawnych celem zatrudnienia własnych pracowników dla realizacji tych samych zadań, które wykonują oni w ramach łączącego strony stosunku pracy, a to celem ominięcia w ten sposób ograniczeń wynikających z ochronnych przepisów prawa pracy (m.in. w zakresie czasu pracy) oraz obciążeń z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne od tychże umów. Chodziło również o ochronę pracowników przed skutkami fluktuacji podmiotowej po stronie zatrudniających w trakcie procesu świadczenia pracy, polegającej na przekazywaniu pracowników przez macierzystego pracodawcę innym podmiotom (podwykonawcom), którzy zatrudniają tychże pracowników w ramach umów cywilnoprawnych w ogóle nieobjętych obowiązkiem ubezpieczeń społecznych (umowa o dzieło) lub zwolnionych z tego obowiązku w zbiegu ze stosunkiem pracy (umowa agencyjna, zlecenia lub inna umowa o świadczenie usług, do której stosuje się przepisy o zleceniu).

Zwrot działać "na rzecz" użyty został w art. 8 ust. 2a u.s.u.s. w innym znaczeniu, niż w języku prawa, w którym działanie "na czyjąś rzecz" może się odbywać w wyniku istnienia określonej więzi prawnej (stosunku prawnego). Stosunkiem prawnym charakteryzującym się działaniem na rzecz innego podmiotu jest stosunek pracy, do którego istotnych cech należy działanie na rzecz pracodawcy (art. 22 k.p.). Również wykonujący zlecenie "działa na rzecz zleceniodawcy" (art. 734 i n. k.c.). W kontekście przepisu art. 8 ust. 2a u.s.u.s. zwrot ten opisuje zatem sytuację faktyczną, w której należy zastosować konstrukcję uznania za pracownika. Jest nią istnienie trójkąta umów, tj. 1) umowy o pracę, 2) umowy zlecenia między pracownikiem a osobą trzecią i 3) umowy o podwykonawstwo między pracodawcą i zleceniodawcą (wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 27 listopada 2014 r., III AUa 476/14).

Zastosowany w art. 8 ust. 2a u.s.u.s. zwrot "jeżeli w ramach takiej umowy wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy" odnosi się wyłącznie do "umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo umowy o dzieło", wymienionych na wstępie tego przepisu. Powołany przepis rozszerza pojęcie pracownika - o osobę, która wykonuje pracę na podstawie umowy cywilnoprawnej (umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo umowy o dzieło), co uzasadnia wnioskowanie, iż to właśnie ta umowa jest źródłem obowiązku umownego - świadczenia, beneficjentem którego jest jej pracodawca. Czynnikiem decydującym o tym, na rzecz jakiego podmiotu praca była de facto wykonywana, jest finalny efekt tej pracy, a ściślej rzecz ujmując należy w takiej sytuacji badać, który podmiot osiąga w ostatecznym rozrachunku korzyść z wykonania umowy (wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 25 lutego 2015 r., III AUa 1568/14).

Przepis art. 8 ust. 2a u.s.u.s. nie odnosi się przy tym wyłącznie do sytuacji, gdy w ramach zlecenia zleceniobiorcy wykonują takie same czynności, co w ramach stosunku pracy. Takie ograniczenie nie wynika z brzmienia ww. przepisu. Mając na uwadze cel powyższego unormowania, stwierdzić należy, iż powyższy przepis, ma zastosowanie w każdym przypadku wykonywania przez zleceniobiorcę, który jednocześnie pozostaje w stosunku pracy, czynności na rzecz swojego pracodawcy, które wykonuje również w ramach zakresu obowiązków pracowniczych. Nie muszą to być te same czynności, wobec tego samego produktu czy świadczeniobiorcy (zob.wyroki Sądu Apelacyjnego w Gdańsku: z dnia 25 lutego 2015 r., III AUa 1568/14; z dnia 10 lipca 2015 r., III AUa 253/15).

W niniejszej sprawie spór sprowadzał się do rozstrzygnięcia, czy ubezpieczona I. Z. w ramach umowy zlecenia zawartej z (...) sp. z o.o. w G. faktycznie wykonywał pracę na rzecz płatnika składek (...) sp. z o.o. sp. k. w G., z którą łączył ją stosunek pracy – a zatem, czy płatnik składek (...) sp. z o.o. sp. k. w G. ostatecznie uzyskiwał rezultat tej pracy, i czy z tego tytułu odwołujący się ma obowiązek odprowadzenia za ubezpieczoną należnych składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne.

Dokonując oceny zgromadzonego materiału dowodowego Sąd Okręgowy stanął na stanowisku, iż w ramach umowy zlecenia zawartej z (...) sp. z o.o. w G. ubezpieczona I. Z. faktycznie wykonywał pracę na rzecz swojego pracodawcy płatnika składek (...) sp. z o.o. sp. k. w G. .

Uwzględniając zaś treść uchwały Sądu Najwyższego z dnia 2 września 2009 r., II UZP 6/09, której tezy przy dokonywaniu subsumpcji Sąd Okręgowy podziela, należało uznać, że (...) sp. z o.o. sp. k. w G. jest z tego powodu płatnikiem składek na ubezpieczenie emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe z tytułu tych umów.

W uzasadnieniu wskazanej powyżej uchwały Sąd Najwyższy stwierdził, że zważywszy, że w stosunku do pracownika płatnikiem składek jest pracodawca (art. 4 pkt 2 lit. a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych), a art. 8 ust. 2a rozszerza pojęcie pracownika na jego dalszą aktywność w ramach umowy cywilnoprawnej, jeżeli w jej ramach świadczy on pracę na rzecz swojego pracodawcy, naturalne i zgodne z wykładnią literalną tego przepisu jest uznanie, że także w zakresie tej sfery aktywności należy go uznać na potrzeby ubezpieczeń społecznych za pracownika tego właśnie pracodawcy. Za taką wykładnią przemawia także art. 18 ust. 1a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, według którego, w przypadku ubezpieczonych, o których mowa w art. 8 ust. 2a, w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe uwzględnia się również przychód z tytułu umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia albo umowy o dzieło. Z przepisu tego wynika logicznie, że płatnikiem jest pracodawca, a przychód z tytułu umowy cywilnoprawnej jedynie "uwzględnia się" w podstawie wymiaru składek z tytułu stosunku pracy.

Gdy umowa cywilnoprawna została zawarta z innym podmiotem (osobą trzecią), lecz praca w jej ramach jest wykonywana na rzecz pracodawcy obowiązki płatnika powinny obciążać podmiot, na rzecz którego praca w ramach umowy cywilnoprawnej jest faktycznie świadczona, i który w związku z tym uzyskuje jej rezultaty, unikając obciążeń i obowiązków wynikających z przepisów prawa pracy. Należy też wziąć pod uwagę, że wskazanej w art. 18 ust. 1a operacji uwzględnienia w podstawie wymiaru składek z tytułu stosunku pracy przychodu uzyskiwanego z tytułu umowy cywilnoprawnej nie jest w stanie wykonać osoba trzecia, będąca zamawiającym (zlecającym) w umowie cywilnoprawnej zawartej z pracownikiem. Teoretycznie może ona nawet nie wiedzieć, że zleceniobiorca (przyjmujący zamówienie) jest pracownikiem podmiotu, dla którego świadczy usługi (wykonuje dzieło) w ramach własnej umowy. Wobec tego należy przyjąć, że pracodawca, którego pracownik wykonuje na jego rzecz pracę w ramach umowy o dzieło zawartej z osobą trzecią, jest płatnikiem składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe z tytułu tej umowy.

Co istotne, teza z cytowanej powyżej uchwały Sądu Najwyższego pozostaje aktualna także w stosunku do pracowników wykonujących taką pracę na podstawie umowy zlecenia, jak to miało miejsce w sprawie niniejszej (wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 14 stycznia 2010 r., I UK 252/09; z dnia 22 lutego 2010 r., I UK 259/09; z dnia 18 października 2011 r., III UK 22/11).

Powyższy kierunek i tok rozumowania w ocenie Sądu należało uznać niewątpliwie za jednolitą wykładnię przyjętą i ugruntowaną w orzecznictwie.

W ocenie Sądu Okręgowego zgromadzony w sprawie materiał dowodowy wskazuje, że ubezpieczony I. Z. w ramach umowy zlecenia zawartej z (...) sp. z o.o. w G. wykonywał pracę, której rezultaty otrzymywał jego pracodawca spółka (...) sp. z o.o. sp. k. w G. , a zastosowana forma zatrudnienia tj. zawarcie umowy zlecenia z innym podmiotem z grupy kapitałowej, do której należy również pracodawca i której faktycznym właścicielem jest P. Z., stanowiło formę obejścia przepisów dotyczących m.in. ustalania wysokości podstawy wymiaru składek z tytułu przychodu uzyskanego z umowy o pracę.

Powiązania kapitałowe i korporacyjne pomiędzy obiema spółkami (...) sp. z o.o. i (...) sp. z o.o. są oczywiste. (...) sp. z o.o. w G. jest spółką matką płatnika składek (...) sp. z o.o. sp. k. w G.. Jedynym wspólnikiem (...) sp. z o.o. w G. jest P. Z.. Wprawdzie do lutego 2014 r. drugim udziałowcem w spółce był K. Z. – ojciec P. Z., ale i w tym czasie P. Z. posiadał zdecydowaną większość udziałów w spółce. P. Z. jest również prezesem zarządu (...) sp. z o.o., który jest komplementariuszem (...) sp. z o.o. sp. k. Komandytariuszem tej spółki jest również P. Z.. Z racji pełnienia funkcji prezesa zarządu w (...) sp. z o.o. P. Z. jest także osobą upoważnioną do reprezentacji (...) sp. z o.o. sp.k.

Siedziba obu spółek mieści się pod tym samym adresem. Głównym najemcą powierzchni biurowej jest (...) sp. z o.o. sp. k., która udostępnia (...) sp. z o.o. powierzchnię 11,3 m ² w celu prowadzenia przez nią swej działalności.

Zgłoszony do Krajowego Rejestru Sądowego przedmiot działalności obu spółek jest bardzo zbliżony. Zasadniczym celem gospodarczym działalności prowadzonej przez obie spółki jest osiągnie zysku z usług polegających w szerokim znaczeniu na udostępnianiu lub rekrutowaniu siły roboczej dla kontrahentów. Obie spółki zostały zarejestrowane w prowadzonym przez Marszałka Województwa rejestrze agencji pracy tymczasowej. W Grupie (...) funkcjonuje przy tym jeszcze (...) sp. z o.o. (spółka nie uwikłana w niniejszy spór), która jest także zarejestrowaną agencją pracy. P. Z., reprezentujący w niniejszym postępowaniu zarówno (...) sp. z o.o., jak i (...) sp. k. nie ukrywał, że taka struktura powiązanych korporacyjnie i kapitałowo spółek będących trzema agencjami pracy tymczasowej umożliwia obejście ustawowego zakazu kierowania pracowników tymczasowych do tego samego pracodawcy użytkownika przez tę samą agencję przez okres przekraczający 18 miesięcy.

Zdaniem Sądu owa struktura powiązanych korporacyjnie i kapitałowo spółek, tj. (...) sp. z o.o. i (...) sp. z o.o. sp. k. była również wykorzystywana przez faktycznego P. Z. do wypłacania pracownikom zatrudnionych w spółce powołanej do realizowania strategicznego celu gospodarczego - czyli w (...) sp. z o.o. sp. k. - części wynagrodzenia za pracę wykonywanej na rzecz tego pracodawcy bez konieczności odprowadzania z tego tytułu składek na ubezpieczenia społeczne. Owa część wynagrodzenia była wypłacana na podstawie umów zlecenia zawartych przez tych pracowników z drugą z agencji pracy tymczasowej tj. (...) sp. z o.o.

Płatnik składek (...) sp. z o.o. sp. k. oparł swoje odwołanie od decyzji o twierdzenie, że każda ze spółek miała w spornym okresie swój profil działalności i w związku z tym swoją grupę klientów zainteresowanych usługami z tych odrębnych co do zasady zakresów. Osoby zatrudniane w (...) sp. z o.o. sp. k. na podstawie umów o pracę i równolegle w (...) sp. z o.o. na podstawie umów zlecenia wykonywały w związku z powyższym swoją pracę związaną z różnymi aspektami obsługi tych klientów na rzecz jednej lub drugiej spółki (...), korzystając z różnych systemów rozliczeniowych funkcjonujących w każdej ze spółek. Następnie spółki te odrębnie fakturowały dla klientów rezultat wykonanej usługi i przyjmowały zapłatę od klienta na swój rachunek. To zdaniem strony odwołującej wyklucza wniosek, że rezultat pracy wykonywanej przez zleceniobiorców przypadał pracodawcy (...) sp. z o.o. sp.k.

Zdaniem Sądu (...) sp. zo.o. sp.k. i (...) sp. z o.o. nie przedstawiły w toku sprawy przekonywujących dowodów na to, że ustalenia kontroli ZUS nie są prawidłowe.

Sam bowiem fakt posiadania przez obie spółki odrębnych grup klientów zainteresowanych odmiennymi usługami, co odwołujący starał się wykazać listami klientów i plikami umów złożonych do akt sprawy, nie stanowi dowodu na to, jakie konkretnie zadania zostały powierzone w ramach umowy zlecenia I. Z..

Należy mieć na uwadze to, że w dniu 1.08.2008 r. spółki zawarły umowę, na podstawie której (...) sp. z o.o. zobowiązała się świadczyć na rzecz (...) sp. z o.o. sp. k. usługi polegające m.in. na dostarczeniu personelu pomocniczego i administracyjnego, budowaniu bazy danych pracowników tymczasowych, rekrutowaniu na średnie i wyższe stanowiska menedżerskie.

Zważywszy, że podstawę kadry administracyjnej i pomocniczej (...) sp. z o.o. stanowili zleceniobiorcy zrekrutowani z pracowników (...) sp. z o.o. sp.k. (przeciwne okoliczności nie zostały wykazane), to oczywistym jest, że aby (...) sp. z o.o. mogła wywiązać się zadań wynikających z umowy z dnia 1.08.2008r., to musiała angażować do tego zleceniobiorców - takich jak I. Z.. W rezultacie osoby te w ramach umowy zlecenia wykonywały zdaniem Sądu faktycznie pracę na rzecz swojego pracodawcy np. wykonując prace administracyjno-biurowe, rozliczając pracowników tymczasowych, czy przeprowadzając rekrutacje na średnie i wyższe stanowiska menedżerskie dla klientów pracodawcy.

Niezwykle ogólny przedmiot zawartej umowy zlecenia z ubezpieczoną I. Z. zobowiązujący ją do czasowego wykonywania czynności na rzecz (...) sp. z o.o. polegających w szczególności na (określenie „w szczególności” jest użyte w umowie): rozliczaniu usług świadczonych przez zleceniodawcę osobom trzecim, przygotowywaniu listy płac, zgłaszanie pracowników do ubezpieczenia społecznego, wyrejestrowywaniu pracowników z ubezpieczenia społecznego, bieżącym prowadzenie akt osobowych i dokumentacji związanej z zatrudnieniem pracowników, przygotowywaniu dokumentów do rozliczenia kontrahentów spółki - nie pozwala samoistnie na uznanie, że były to wyłącznie czynności wykonywane na rzecz klientów (...) sp. z o.o. Przedmiot umowy poprzez użycie określenia „w szczególności” przewidywał możliwość zlecenia do wykonania I. Z. każdego doraźnego zadania. Zgodnie z postanowieniami umowy o pracę wiążącej I. Z. z (...) sp. z o.o. sp. k. do jego głównych zadań należały: zgłaszanie pracowników do ubezpieczenia społecznego, wyrejestrowywanie pracowników z ubezpieczenia społecznego, bieżące prowadzenie akt osobowych i dokumentacji związanej z zatrudnianiem pracowników, przygotowywanie dokumentacji do naliczania wynagrodzeń ( tworzenie list płac), przygotowywanie dokumentów do rozliczania kontrahentów spółki, rozliczanie usług świadczonych przez spółkę jej kontrahentom, sporządzanie deklaracji ZUS, GUS, Pfron, PIT. De facto więc przedmiot obydwu umów był bardzo podobny. Z zeznań świadków, w tym m.in. z zeznań M. D. złożonych podczas kontroli ZUS wynika, że (...) sp. z o.o. sp. k. nie prowadził żadnej ewidencji czasu pracy swoich pracowników. Z przeprowadzonych w sprawie dowodów nie wynika także to, aby przełożeni w jakikolwiek sposób weryfikowali to, na rzecz której ze spółek aktualnie pracownicy-zleceniobiorcy wykonują swoje czynności.

Istotną uwagę należy także zwrócić na przewidziany w umowie zlecenia sposób wynagradzania zleceniobiorcy I. Z.. I. Z. była związana umowami o pracę ze spółka (...) sp. z o.o. sp. k. z dnia 12 marca 2013 r. oraz z dnia 26 września 2013 r. wykonywała prace na rzecz (...) sp. z o.o. na podstawie zawartych ze wskazanym powyżej przedsiębiorstwem umów zlecenia.

Znamienne znaczenia dla istoty omawianej sprawy pozostaje fakt, że w zawartych z ubezpieczoną umowach zlecenia nie została wskazana część stała wynagrodzenia, a jedynie część zmienna – stanowiąca procent od wyników pracy.

W ocenie Sądu Okręgowego takie ukształtowanie wynagrodzenia- brak wskazania choćby jego określonej części w kwocie stałej przemawia za uznaniem, że wynagrodzenie wypłacane w ramach umowy zlecenia stanowiło de facto premie, która winna być wypłacana w ramach umowy o pracę- w zamian za wykonywanie dodatkowych obowiązków.

Reasumując powyższe rozważania należy wskazać, że wynik przeprowadzonego w sprawie postępowania dowodowego wskazuje na to, że etatowi pracownicy płatnika składek (...) sp. z o.o. sp. k. w G. – w tym ubezpieczona I. Z. – byli równolegle zatrudniani na podstawie umów zlecenia w (...) sp. z o.o. w G. w celu wykonywania prac, których faktycznym beneficjentem był pracodawca (...) sp. z o.o. sp. k. w G.. Okoliczności odnoszące się do przedmiotu umowy zlecenia i sposobu wynagradzania z tej umowy wskazują natomiast jej jedynie fasadowy charakter. Zdaniem Sądu zasadniczym celem jej zawarcia było stworzenie tytułu do wypłaty premii pracownikom (...) sp. z o.o. sp. k. za efekty wykonywanej przez nich pracy bez konieczności odprowadzania składek od tych kwot.

W związku z tym przychód ubezpieczonej I. Z. z tytułu wykonywania pracy na podstawie umowy zlecenia zawartej z (...) sp. z o.o., która to praca była wykonywana na rzecz płatnika składek (...) sp. z o.o. sp. k. w G. - winien stanowić podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne oraz ubezpieczenie zdrowotne z tytułu umowy o pracę, jak to prawidłowo stwierdził pozwany organ w spornej decyzji.

Mając powyższe na uwadze, Sąd Okręgowy w punkcie 1 wyroku, działając na zasadzie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. w związku z przywołanymi przepisami, oddalił odwołanie płatnika składek (...) sp. z o.o. sp. k. w G., nie znajdując podstaw do jego uwzględnienia.

W punkcie 2 wyroku Sąd Okręgowy, kierując się zasadą odpowiedzialności za wynik procesu, na podstawie art. 98 k.p.c. w związku z art. 108 § 1 k.p.c. w związku z § 2 ust. 1 i 2 w związku z § 3 ust. 1 w związku z § 6 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. 2013 r. poz. 490 z późn. zm.), zgodnie z wnioskiem pozwanego, obciążył płatnika składek (...) sp. z o.o. sp. k. w G. jako stronę przegrywającą, kosztami zastępstwa procesowego ubezpieczonego w kwocie 180 zł, zasądzając je w stawce minimalnej, biorąc pod uwagę rodzaj i stopień zawiłości sprawy, nakład pracy pełnomocnika oraz jego wkład pracy w przyczynienie się do wyjaśnienia sprawy i dokonania jej rozstrzygnięcia.

Orzekając o kosztach postępowania Sąd Okręgowy miał na uwadze utrwalone stanowisko judykatury, iż w sprawie z zakresu ubezpieczeń społecznych, w której przedmiotem sporu jest podstawa wymiaru składek, wynagrodzenie pełnomocnika będącego radcą prawnym powinno być ustalone na podstawie § 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu, a nie w oparciu o § 11 ust. 2 tego rozporządzenia (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 stycznia 2010 r., II UK 148/09; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 stycznia 2010 r., II UK 131/09). W sprawach, w których wniesiono odwołanie od decyzji organu rentowego ustalającej obowiązek ubezpieczenia oraz określającej wymiar składek, wynagrodzenie radcy prawnego ustala się według § 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1349 ze zm.), a nie na podstawie § 11 ust. 2 tego rozporządzenia (postanowienie Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 12 listopada 2012 r., III AUz 290/12).

Wartość przedmiotu sporu zaś Sąd Okręgowy ustalił jako różnicę pomiędzy składkami odprowadzonymi za ubezpieczoną w spornym okresie przez płatnika składek (...) sp. z o.o. sp. k. w G. a kwotą składek należnych według stanowiska pozwanego wyrażonego w spornej decyzji – tj. na 700,84 zł (k. 348 akt sprawy).

W związku z powyższym orzeczono jak w sentencji.