Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 lipca 2016 r.

Sąd Rejonowy w Grudziądzu, Wydział I Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący SSR Maciej Plaskacz

Protokolant sekretarz sądowy Karolina Komorowska

po rozpoznaniu w dniu 21 lipca 2016 r. w Grudziądzu

na rozprawie

sprawy z powództwa J. M.

przeciwko Gminie M. G.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanej Gminy M. G. na rzecz powódki J. M. kwotę 12.556,36 zł (dwanaście tysięcy pięćset pięćdziesiąt sześć złotych 36/100)
z następującymi odsetkami:

- ustawowymi od kwoty 9.670 zł od dnia 4 grudnia 2014 r. do dnia
31 grudnia 2015 r.,

- ustawowymi za opóźnienie od kwoty 9.670 zł od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty,

- ustawowymi za opóźnienie od kwoty 2.886,36 zł od dnia 11 lutego 2016 r. do dnia zapłaty;

II.  oddala powództwo w pozostałej części;

III.  zasądza od pozwanej Gminy M. G. na rzecz powódki J. M. kwotę 5.494 zł (pięć tysięcy czterysta dziewięćdziesiąt cztery złote) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt I C 1369/16

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 7 kwietnia 2016 r. (k. 2-5) powódka J. M. domagała się zasądzenia na jej rzecz od pozwanej Gminy M. G. kwoty 13.538 zł
z ustawowymi odsetkami naliczanymi od kwoty 483,50 zł od 11. lub 12. dnia każdego miesiąca począwszy od kwietnia 2013 r. a skończywszy na lipcu 2015 r. do dnia zapłaty oraz zwrotu kosztów procesu. Powódka wyjaśniła, że dochodzona kwota stanowi odszkodowanie za niedostarczenie przez pozwaną gminę lokalu socjalnego przyznanego w wyroku orzekającym eksmisję z lokalu będącego własnością powódki. Dodała, że roszczenia objęte pozwem zostały obliczone w wysokości odpowiadającej należnemu od osób zajmujących lokal odszkodowaniu za bezumowne zajmowanie lokalu wynoszącemu 483,50 zł miesięcznie. Dodała, że na naliczone odszkodowanie składają się: opłata za czynsz w kwocie 399,90 zł miesięcznie, opłata za wywóz nieczystości za 2 osoby w kwocie 22 zł miesięcznie (2 osoby * 11 zł/osobę) i opłata ryczałtowa za pobór zimnej wody i odprowadzanie ścieków za 2 osoby w kwocie 61,60 zł miesięcznie (6,16 zł/m ³/osobę * 5 m ³ * 2 osoby).

Nakazem zapłaty (k. 22) wydanym dnia 22 kwietnia 2016 r. w postępowaniu upominawczym w sprawie I Nc 1577/16 referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym
w G. nakazał stronie pozwanej, aby zapłaciła powódce kwotę dochodzoną pozwem wraz z żądanymi odsetkami oraz kwotę 3.786,25 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Wskazany nakaz zapłaty strona pozwana zaskarżyła w całości sprzeciwem (k. 37-40). Podniosła, że lokatorowi objętemu wyrokiem eksmisyjnym złożono ofertę najmu lokalu socjalnego i 16 czerwca 2015 r. umowa taka została zawarta. Zakwestionowała przy tym zasadność żądania za okres po tej dacie. Następnie, nie kwestionując żądania co do zasady, podważyła prawidłowość naliczenia odszkodowania za pozostały okres. Wskazała bowiem,
że odszkodowanie to powinno być obliczone w wysokości równowartości czynszu lub innych opłat za używanie lokalu, jakie byłyby zobowiązane opłacać osoby uprawnione do otrzymania lokalu zamiennego, gdyby stosunek prawny, na podstawie którego lokal zamieszkują nie wygasł.

Sprawa została rozpoznana w postępowaniu zwyczajnym.

Sąd ustalił, co następuje:

J. M. jest właścicielem nieruchomości, dla której Sąd Rejonowy
w G. prowadzi księgę wieczystą (...). Nieruchomość jest zabudowana budynkiem mieszkalnym przy ul. (...).

Dowody:

Odpis z księgi wieczystej – k. 8-12

Dnia 30 kwietnia 2010 r. J. M. jako wynajmująca zawarła z E. B. jako najemczynią umowę najmu lokalu mieszkalnego przy ul. (...)
o powierzchni 44,85 m ² na czas określony do dnia 31 lipca 2010 r. Lokal ten najemczyni zajmowała wraz z synem M. B..

Wyrokiem z dnia 29 października 2012 r. wydanym w sprawie I C 1649/12
z powództwa J. M. Sąd Rejonowy w Grudziądzu nakazał pozwanym M. B. i E. B. opuszczenie i opróżnienie lokalu mieszkalnego nr (...) położonego w G. przy ul. (...). Sąd orzekł jednocześnie o przysługiwaniu pozwanym prawa do lokalu socjalnego i wstrzymaniu wykonania opróżnienia lokalu do czasu złożenia pozwanym przez Gminę M. G. oferty zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego.

Dowody:

Umowa najmu – k. 13-14

Wyrok Sądu Rejonowego w Grudziądzu z dnia 29 października 2012 r. – k. 18

Pismem doręczonym dnia 26 listopada 2014 r. powódka wezwała stronę pozwaną do zapłaty w terminie 7 dni odszkodowania za niedostarczenie lokalu socjalnego E.
i M. B. za okres od kwietnia 2013 r. w łącznej kwocie 24.000 zł obliczonej jako iloczyn kwoty 1.200 zł miesięcznie oraz 20 miesięcy.

Dowód:

Pismo z dnia 26 listopada 2014 r. – k. 21-22

W listopadzie 2014 r. zmarła E. B..

Okoliczność bezsporna

Dnia 16 czerwca 2016 r. M. P. G. N.
sp. z o.o. w G. zawarło z M. B. umowę najmu lokalu socjalnego przy ul. (...) w G..

Dowód:

Umowa najmu lokalu socjalnego – k. 42-46

Lokal przy ul. (...) w G. został zdany powódce przez M. B. dnia 31 lipca 2015 r.

Dowód:

Protokół zdawczo-odbiorczy – k. 20

Pismem z dnia 25 stycznia 2016 r., które zostało uzupełnione i doręczone dnia
3 lutego 2016 r., powódka wezwała stronę pozwaną do zapłaty w terminie 7 dni odszkodowania za niedostarczenie lokalu socjalnego E. i M. B. za okres od kwietnia 2013 r. do lipca 2015 r. w łącznej kwocie 13.538 zł wraz z odsetkami, obliczonej jako iloczyn kwoty 483,50 zł miesięcznie oraz 28 miesięcy.

Dowody:

Pisma z dnia 25 stycznia 2016 r. i dnia 3 lutego 2016 r. – k. 23-25

Sąd zważył, co następuje:

Stan faktyczny został ustalony na podstawie dowodów z dokumentów, które stanowiły wiarygodny środek dowodowy, gdyż ich rzetelność i autentyczność nie zostały w toku procesu podważone. Wobec uznania przez stronę pozwaną dochodzonych roszczeń co do zasady, sporem objęta była tylko ich wysokość. Analiza pozwu i odpowiedzi na pozew prowadzi do wniosku, że zasadnicza rozbieżność stanowisk między stronami opiera się na nieporozumieniu. W treści pozwu powódka wyraźnie wyjaśniła, że domaga się zasądzenia odszkodowania obliczonego według stawki czynszu, jakie lokatorzy byli zobowiązani płacić. Na rozprawie dnia 21 lipca 2016 r. pełnomocnik powódki wyjaśnił dodatkowo,
że odszkodowanie za bezumowne zajmowanie lokalu przy ul. (...) w G. było naliczane w takiej samej wysokości jak czynsze najemców innych lokali w tym budynku. Dochodzone odszkodowanie zostało zatem obliczone dokładnie w sposób postulowany przez stronę pozwaną w odpowiedzi na pozew. Niezależnie od oceny trafności wywodu prawnego zawartego w tym piśmie, należy stwierdzić, że strony pozostają zgodne
co do sposobu wyliczenia należnego odszkodowania.

Zgodnie z art. 18 ust. 5 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (jedn. tekst: Dz.U. z 2014 r., poz. 150 ze zm.; dalej jako: ustawa), jeżeli gmina nie dostarczyła lokalu socjalnego osobie uprawnionej do niego z mocy wyroku, właścicielowi przysługuje roszczenie odszkodowawcze do gminy, na podstawie art. 417 k.c. Jak stanowi art. 417 § 1 k.c., za szkodę wyrządzoną przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej ponosi odpowiedzialność Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego lub inna osoba prawna wykonująca tę władzę z mocy prawa. Przytoczony i bezsporny stan faktyczny pozwala uznać, że spełnione zostały wszystkie przesłanki odpowiedzialności odszkodowawczej strony pozwanej przewidziane w powołanych przepisach.

Jak wielokrotnie stwierdzano trafnie w judykaturze, roszczenie odszkodowawcze właściciela lokalu przeciwko gminie przewidziane w art. 18 ust. 5 ustawy o ochronie lokatorów (...) w związku z art. 417 k.c. obejmuje wynagrodzenie szkody w pełnej wysokości
(por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 25 czerwca 2008 r., III CZP 46/08, niepubl., uzasadnienie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 8 kwietnia 2010 r., P 1/08,
Dz.U. Nr 75, poz. 488). Naprawieniu polega zarówno szkoda rzeczywista, jak i utracone korzyści. W rozpoznawanej sprawie żądaniem pozwu objęto jedynie szkodę rzeczywistą wyrażającą się w nieuzyskiwaniu od osoby uprawnionej do lokalu socjalnego odszkodowania z tytułu bezumownego korzystania z lokalu (art. 18 ust. 3 ustawy). Wykazanie takiej szkody nie wymaga dokonywania jakichkolwiek ustaleń dotyczących możliwości wynajęcia lokalu czy kwot uzyskanych z tego tytułu. Wystarczy wszak wykazać brak zapłaty ze strony osób uprawnionych do lokalu socjalnego, a ciężar dowodu przeciwnego (tj. faktu uzyskiwania od tych osób przez właściciela lokalu całości lub części odszkodowania) spoczywa na stronie pozwanej. Należy dodać, że twierdzenie powódki o naliczaniu odszkodowania według czynszu najmu należnego wcześniej od lokatorów nie było procesowo kwestionowane. Nie budzi również wątpliwości Sądu dopuszczalność żądania naprawienia szkody polegającej na nieuiszczaniu przez osoby zajmujące lokal opłat związanych z korzystaniem z lokalu
(por. uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 16 maja 2012 r., III CZP 12/12, OSNC 2012, nr 12, poz. 138). Wysokość tych opłat nie była w niniejszej sprawie przedmiotem sporu.

Powództwo nie zasługiwało jednak na uwzględnienie w całości z trzech powodów.

Po pierwsze, źródłem odpowiedzialności odszkodowawczej gminy jest niewykonanie nałożonego nią obowiązku złożenia oferty wynajęcia lokalu socjalnego osobie, której służy uprawnienie będące korelatem tego obowiązku. Obowiązek gminy dostarczenia lokalu socjalnego uprawnionej osobie gaśnie natomiast z upływem terminu związania gminy skutecznie złożoną ofertą zawarcia z uprawnionym umowy najmu lokalu socjalnego (tak trafnie Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 23 listopada 2012 r., I CSK 292/12, niepubl.). Dostępny Sądowi materiał dowodowy nie pozwala ustalić daty dojścia do lokatora M. B. oferty najmu lokalu socjalnego. W tej sytuacji Sąd uznał, że analizowany obowiązek pozwanej Gminy ustał z chwilą zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego,
co nastąpiło dnia 16 czerwca 2015 r. Od tej daty ustał również stan bezprawności
w rozumieniu art. 417 k.c., a w konsekwencji po stronie powódki nie powstało uprawnienie do dochodzenia odszkodowania za późniejszy czas, niezależnie od tego, że faktyczne opuszczenie lokalu nastąpiło po okresie ok. półtora miesiąca.

Po drugie, dwa ze składników odszkodowania (koszty wywozu nieczystości stałych oraz koszty poboru zimnej wody i odprowadzania ścieków) zostały naliczone według stawki od osoby przy założeniu, że lokal zajmują dwie osoby. Tymczasem, na co wskazywała sama powódka, E. B. zmarła w listopadzie 2014 r. Począwszy od grudnia 2014 r. należało zatem naliczać odszkodowanie przy założeniu, że lokal zajmuje jedna osoba.

W tym stanie rzeczy zasadne okazały się roszczenia za okres od kwietnia 2013 r. do listopada 2014 r. w wysokości żądanej przez powódkę (483,50 zł/miesiąc * 20 miesięcy, łącznie 9.670 zł) oraz za okres od grudnia 2014 r. do 16 czerwca 2015 r. w łącznej wysokości
2.886,36 zł (odszkodowanie miesięczne 441,79 zł: 399,90 zł stanowiące odpowiednik czynszu, 11 zł za wywóz nieczystości za jedną osobę i 30,80 zł za pobór zimnej wody za jedną osobę; 6 miesięcy * 441,79 zł/miesiąc + 16/30 miesiąca * 441,79 zł/miesiąc).
W pozostałym zakresie powództwo okazało się bezzasadne i podlegało oddaleniu. Podstawę prawną rozstrzygnięć zawartych w punktach I i II sentencji wyroku stanowiły art. 417 k.c.
w zw. z art. 18 ust. 5 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (jedn. tekst: Dz.U. z 2014 r., poz. 150 ze zm.).

Po trzecie, korekty wymagało również roszczenie odsetkowe powódki, którego podstawę stanowi art. 481 k.c. Sąd w niniejszym składzie stoi na stanowisku, że roszczenie
o odszkodowanie za niedostarczenie lokalu socjalnego jest zobowiązaniem bezterminowym,
a roszczenie to nie ma charakteru okresowego. Termin zapłaty odszkodowania wyznacza wezwanie do spełnienia świadczenia (art. 455 k.c.), przy czym skutku tego nie można wywołać w odniesieniu do odszkodowania należnego za okres przyszły (por. uzasadnienia wyroków sądów okręgowych: w Ł. z dnia 4 marca 2014 r., III Ca 1149/13,
i w K. z dnia 16 maja 2014 r., II Ca 218/14). Pierwsze wezwanie do zapłaty powódka skierowała do strony pozwanej dnia 26 listopada 2014 r., przy czym wezwanie to obejmowało odszkodowanie za okres od kwietnia 2013 r. do listopada 2014 r. Co do tej kwoty strona pozwana popadła w opóźnienie po upływie tygodniowego terminu zakreślonego do spełnienia świadczenia, tj. od dnia 4 grudnia 2014 r. Kolejne wezwanie do zapłaty obejmujące również roszczenia za okres od grudnia 2014 r. do lipca 2015 r. zostało w sposób niebudzący wątpliwości doręczone stronie pozwanej dnia 3 lutego 2016 r. Stan opóźnienia powstał zatem z dniem 11 lutego 2016 r.

Rozstrzygnięcie o kosztach procesu oparto na art. 98 § 1 i 3 oraz art. 99 w zw. z art. 100 zd. drugie k.p.c. zamieszczono w punkcie III sentencji wyroku. Powódka uległa jedynie co do nieznacznej części swojego żądania (7,25%), co uzasadniało obciążenie strony pozwanej kosztami procesu w całości. Na koszty poniesione przez powódkę składały się: kwota 4.800 zł stanowiąca wynagrodzenie pełnomocnika procesowego będącego radcą prawnym (§ 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych, Dz.U. poz. 1804), opłata skarbowa od złożenia pełnomocnictwa procesowego w kwocie 17 zł oraz opłata sądowa od pozwu
w kwocie 677 zł.