Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 23 lipca 2015 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział
w Ł. stwierdził, że M. C. jako pracownik u płatnika składek (...) Z. T. nie podlega od dnia 2 lutego 2015 roku ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że działania polegające na zgłoszeniu M. C. do ubezpieczeń społecznych podjęto nie w związku z faktycznym świadczeniem pracy za ustanowionym wynagrodzeniem, a jedynie w celu uzyskania świadczeń z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. /decyzja - k. 69-71 akt ZUS/

Uznając powyższą decyzję za krzywdzącą w dniu 17 sierpnia 2015 roku pełnomocnik ubezpieczonej M. C. złożył odwołanie, wnosząc o jej zmianę poprzez stwierdzenie, że M. C. od dnia 2 lutego 2015 roku podlega ubezpieczeniom społecznym. Wniósł nadto o zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu wskazał, iż ubezpieczona posiada niezbędne kwalifikacje do pracy na stanowisku do spraw obsługi klienta, a także doświadczenie zdobyte w tym obszarze, nadto jako pracownik innej firmy znajdującej się na tej samej posesji co firma płatnika była znana płatnikowi jako osoba godna zaufania, mogąca przejąć dotychczasowe obowiązki będącej na zwolnieniu lekarskim osoby A. D. zatrudnionej na stanowisku dyrektora. Wskazał, że informację o tym, że jest w ciąży uzyskała w dniu 17 kwietnia 2015 roku, tj. już po nawiązaniu stosunku pracy. Wyjaśnił, że ubezpieczona, oprócz obsługi klienta, zajmowała się także ich pozyskiwaniem. /odwołanie - k. 2-10/

Odpowiadając na odwołanie pismem z dnia 28 sierpnia 2015 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych wniósł o jego oddalenie, przytaczając argumentację zawartą w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji. /odpowiedź na odwołanie – k. 142-143/

Na rozprawie poprzedzającej wydanie wyroku w dniu 18 października 2016 roku pełnomocnik wnioskodawczyni popierał odwołanie i wnosił o zasądzenie kosztów zastępstwa adwokackiego i kosztów procesu. Płatnik składek przyłączył się do stanowiska strony odwołującej. Pełnomocnik ZUS wniósł o oddalenie odwołania. /oświadczenia pełnomocników wnioskodawczyni i ZUS, oświadczenie płatnika składek 00:01:45– 00:02:29, 00:45:09-00:49:52 – płyta CD k. 249/

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Płatnik składek Z. T. od dnia 17 grudnia 2012 roku prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą pod firmą Centrum (...) Z. T., główne miejsce wykonywania działalności to Ł., ul. (...). Przeważającą działalnością gospodarczą jest wynajem i dzierżawa samochodów osobowych i furgonetek. Pozostałą działalnością jest m.in. mechanika samochodowa. /wpis do Centralnej Ewidencji i (...) Działalności Gospodarczej – k. 46 akt ZUS, wyciąg z GUS k. 44 akt ZUS/

Centrum (...) Z. T. zatrudniał około 8-9 pracowników w tym m.in. A. D. na stanowisku dyrektora za wynagrodzeniem około 6.000 zł netto miesięcznie, głównie zaś mechaników. A. D. w okresie od około 2014 roku była okresowo długotrwale niezdolna do pracy i za ten okres wystawiano jej zwolnienie lekarskie. /listy płac za okres od lutego do maja 2015 roku k. 23-32 akt ZUS, zeznania świadka A. D. 00:13:53-00:17:55, 00:17:56-00:21:52, 00:21:52- 00:24:17 - płyta CD k. 249, zeznania płatnika składek 00:44:39 -00:45:00 – płyta CD k. 249, zeznania wnioskodawczyni 00:33:53-00:34:13 – płyta CD k. 249 w zw. z 00:01:59-00:12:05– płyta CD k. 206/

Do zakresu obowiązków A. D. oprócz obowiązków kierowniczych należały m.in. obsługa klientów, wystawianie faktur VAT. Podobne obowiązki miał również A. K., poprzednio także C. M., który był zatrudniony do początku 2015 roku. /zeznania świadka A. D. 00:13:53-00:17:55, 00:17:56-00:21:52, 00:21:52- 00:24:17 - płyta CD k. 249, zeznania płatnika składek 00:40:01 – 00:42:11 – płyta CD k. 249/

Z uwagi na długotrwałą nieobecność A. D. u płatnika składek z powodu niezdolności do pracy i wątpliwości związane z ewentualnym odzyskaniem przez nią niezdolności do pracy zaistniała potrzeba zatrudnienia godnej zaufania osoby, która przejęłaby część obowiązków związanych z obsługą klienta u płatnika składek. /zeznania świadka A. D. 00:13:53-00:17:55– płyta CD k. 249, zeznania płatnika składek 00:35:51- 00:40:01, 00:42:11-00:44:39 – płyta CD k. 249/

Płatnik składek z powodu nieterminowego wywiązywania się kontrahentów ze swoich zobowiązań płatniczych, posiada zaległość finansową względem Urzędu Skarbowego i Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Odnośnie zaległości względem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wystąpił o rozłożenie zaległości na raty. / okoliczność bezsporna/

Centrum (...) zajmuje się mechaniką pojazdową, serwisem, blacharstwem, lakiernictwem i wynajmem samochodów. /zeznania świadka A. D. 00:21:52-00:24:17- płyta CD k. 249, zeznania wnioskodawczyni 00:33:53-00:34:13 – płyta CD k. 249 w zw. z 00:01:59-00:12:05 – płyta CD k. 206/

Wnioskodawczyni M. C. legitymuje się wykształceniem wyższym,
w 2007 roku ukończyła studia licencjackie na kierunku turystyka i rekreacja w zakresie organizacji hotelarstwa, a w 2009 roku ukończyła studia magisterskie na kierunku turystyka i rekreacja w specjalności zarządzenie i marketing w hotelarstwie, gastronomii, turystyce i rekreacji. Dotychczas była zatrudniona na stanowisku pracownika obsługi śniadań od dnia 1 listopada 2008 roku do dnia 1 sierpnia 2009 roku oraz recepcjonistki od dnia 1 kwietnia 2010 roku do dnia 3 marca 2012 roku. Dodatkowo posiada prawo jazdy kat. B, umiejętność obsługi komputera i urządzeń biurowych oraz znajomość języka angielskiego na poziomie średnio-zaawansowanym. / kwestionariusz osobowy k. 43 akt ZUS, dyplomy ukończenia studiów k. 40-41 akt ZUS, świadectwa pracy k. 56-58- akt ZUS/

Począwszy od dnia 1 sierpnia 2013 roku M. C. była zatrudniona na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony w firmie (...) spółce z o.o. z siedzibą w Ł. przy ul. (...) na stanowisku administratora floty, początkowo w pełnym wymiarze czasu pracy za wynagrodzeniem 1.770,16 zł brutto miesięcznie, a od dnia 1 stycznia 2015 roku w ½ wymiaru czasu pracy za wynagrodzeniem 875 zł brutto miesięcznie. Początkowo miejsce wykonywania pracy określono jako Ł., ul. (...), a od 31 grudnia 2014 roku jako Ł., ul. (...). Prezesem zarządu tej firmy jest G. D., który jest mężem A. D. będącej córką Z. T.. Członkiem zarządu tej firmy jest A. D.. /umowa o pracę, aneks do tej umowy k. 60-62 akt ZUS, zeznania świadka P. T. 00:31:16-00:36:28 – płyta CD k. 206, zeznania świadka M. K. (1) 00:40:50-00:43:52 – płyta CD k. 206, zeznania świadka M. G. 00:04:39- 00:10:01 – płyta CD k. 249, zeznania świadka A. D. 00:13:53-00:17:55– płyta CD k. 249, zeznania świadka A. K. 00:26:07-00:29:49– płyta CD k. 249, zeznania wnioskodawczyni 00:33:53-00:34:13 – płyta CD k. 249 w zw. z 00:14:29-00:23:10 – płyta CD k. 206/

(...) spółka z o.o. zajmowała się m.in. serwisowaniem samochodów. /zeznania świadka M. K. (1) 00:48:24-00:51:31 – płyta CD k. 206/

Obie firmy tj. firma płatnika składek oraz (...) spółka z o.o. z siedzibą w Ł. znajdywały się na tej samej posesji. Korzystały z usług tego samego biura doradztwa podatkowego. /zeznania świadka M. G. 00:04:39- 00:10:01 – płyta CD k. 249, zeznania wnioskodawczyni 00:33:53-00:34:13 – płyta CD k. 249 w zw. z 00:14:29-00:23:10 – płyta CD k. 206/

Do zakresu obowiązków wnioskodawczyni w powyższej firmie należała obsługa wypożyczalni samochodów tj. przyjmowanie rezerwacji, odbieranie i dostarczanie pojazdów w biurze i mieście, a także zamykanie zleceń firmom (...). Nadto wnioskodawczyni zajmowała się prowadzeniem tabeli list płac dla oddziałów firmy w miejscowościach: W., Ł., P., K., K.. /zeznania świadka M. K. (1) 00:40:50-00:43:52 – płyta CD k. 206, zeznania świadka M. G. 00:04:39- 00:10:01 - płyta CD k. 249, zeznania wnioskodawczyni 00:33:53-00:34:13 – płyta CD k. 249 w zw. z 00:23:10 – 00:25:27 – płyta CD k. 206/

(...) spółki z o.o. potwierdzali swoją obecność w pracy własnoręcznym podpisem na listach obecności, prowadzonych dla wszystkich pracowników firmy. /listy obecności k. 211-224, zeznania wnioskodawczyni 00:33:53-00:34:13 – płyta CD k. 249 w zw. z 00:14:29-00:23:10 – płyta CD k. 206/

Czas pracy wnioskodawczyni w firmie (...) był rejestrowany w ewidencji czasu pracy. /ewidencja czasu pracy k. 225-230/

Ubezpieczona od 2007 roku jest objęta opieką lekarza ginekologa. /dokumentacja medyczna – w kopercie k. 182/

W związku z długotrwałą nieobecnością A. D. w pracy płatnik składek zamieścił ogłoszenie z ofertą pracy na stanowisku specjalisty spraw obsługi klienta na portalu internetowym (...). Poszukiwania pracownika na to stanowisko odbywały się również za pośrednictwem znajomych firm. Na oferowane stanowisko kandydaturę zgłosiło kilkanaście osób w tym wnioskodawczyni, która informację o pracy powzięła od Z. T.. Wnioskodawczyni dostarczyła osobiście CV. Ze wszystkimi kandydatami przeprowadzono rozmowy kwalifikacyjne. Płatnik składek zdecydował się zatrudnić wnioskodawczynię z uwagi na jej kwalifikacje, doświadczenie, niewygórowane propozycję wysokości wynagrodzenia. /zeznania świadka A. D. 00:17:56-00:21:52- płyta CD k. 249, zeznania wnioskodawczyni 00:33:53-00:34:13 – płyta CD k. 249 w zw. z 00:01:59-00:12:05, 00:14:29-00:23:10, 00:23:10 – 00:25:27 – płyta CD k. 206, zeznania płatnika składek 00:35:51- 00:40:01 – płyta CD k. 249/

Zakres obowiązków przedstawiono wstępnie wnioskodawczyni ustnie w trakcie rozmowy kwalifikacyjnej. /zeznania wnioskodawczyni 00:34:13 – 00:35:51 – płyta CD k. 249/

W dniu 2 lutego 2015 roku Centrum (...) Z. T. zawarł z M. C. umowę o pracę na czas określony od dnia 2 lutego 2015 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku, na mocy której wnioskodawczyni została zatrudniona w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku specjalisty ds. obsługi klienta za wynagrodzeniem w wysokości 3.551,80 zł brutto miesięcznie. Jako miejsce wykonywania pracy określono Ł., ul. (...). /umowa o pracę k. 59 akt ZUS/

W dniu 2 lutego 2015 roku płatnik składek udzielił wnioskodawczyni pełnomocnictwa do reprezentowania interesów firmy w kontaktach handlowych w szczególności składania ofert, przyjmowania zleceń oraz zawierania i podpisywania umów w sprawach handlowych na rzecz płatnika. /pełnomocnictwo k. 135/

Zgodnie z zaświadczeniem lekarskim z dnia 2 lutego 2012 roku wnioskodawczyni była zdolna do wykonywania pracy na stanowisku obsługi klienta serwisu. /zaświadczenie lekarskie k. 42 akt ZUS/

W dniu 2 lutego 2015 roku M. C. odbyła szkolenie w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy przeprowadzone przez Z. T.. /karta szkolenia wstępnego BHP k. 38 akt ZUS/

Jednocześnie pracodawca poinformował, że tygodniowa norma czasu wynosi 40 godzin, dobowa norma czasu pracy wynosi 8 godzin, wynagrodzenie wypłacane jest 10-go dnia roboczego w następnym miesiącu w siedzibie przedsiębiorstwa w Ł. w godzinach od 9.00 do 17.00 lub na wskazany rachunek bankowy oraz, że przybycie i obecność w pracy potwierdza się poprzez podpisanie listy obecności. /informacja o warunkach zatrudnienia k. 33 akt ZUS/

Płatnik składek dokonał zgłoszenia M. C. do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych: emerytalnego, rentowych, chorobowego i wypadkowego od dnia 2 lutego 2015 roku. /okoliczność bezsporna/

Zgodnie z pisemnym zakresem obowiązków wnioskodawczyni należało do niej m. in. prowadzenie bieżącej pracy biura, przyjmowanie i obsługa klientów biura, przyjmowanie i wydawanie pojazdów, terminowa obsługa korespondencji, ubiór zgodny z zasadami i ustaleniami firmy, dążenie do uzyskiwania w pracy jak najlepszych wyników i stałe podnoszenie własnych kwalifikacji zawodowych, optymalne wykorzystanie dostępnych mu środków pracy, wiedzy i doświadczenia zawodowego oraz zasad racjonalnego a w szczególności ekonomicznego działania, przestrzeganie regulaminu pracy i innych wewnętrznych aktów normatywnych oraz ustalonego rozkładu i czasu pracy, znajomość wszystkich obowiązujących przepisów, instrukcji i zarządzeń dotyczących powierzonego zakresu pracy, w szczególności przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisów dotyczących ochrony przeciwpożarowej oraz ich bezwzględne przestrzeganie w procesie pracy, używanie środków pracy zgodnie z ich przeznaczeniem wyłącznie do wykonywania zadań służbowych, dbanie o należyty stan środków pracy i innego mienia pracodawcy oraz o ład i porządek w miejscu pracy. /zakres obowiązków, uprawnień i odpowiedzialności pracownika k. 34-36 /

Wszystkie zadania wnioskodawczyni wykonywała w siedzibie przedsiębiorcy w Ł. przy ul.(...), gdzie mieściło się jej stanowisko pracy w postaci biurka i telefonu. Korzystała ze służbowego komputera. M. C. pracowała w godzinach od 7:00 do 15:00. /zeznania świadka P. T. 00:31:16-00:36:28 – płyta CD k. 206, zeznania świadka M. K. (1) 00:40:50-00:43:52, 00:48:24-00:51:31– płyta CD k. 206, zeznania świadka M. G. 00:04:39- 00:10:01 – płyta CD k. 249, zeznania świadka A. K. 00:26:07-00:29:49, 00:29:49- 00:32:26– płyta CD k. 249, zeznania wnioskodawczyni 00:34:13 – 00:35:51 – płyta CD k. 249, 00:33:53-00:34:13 – płyta CD k. 249 w zw. z 00:01:59-00:12:05, 00:14:29-00:23:10 – płyta CD k. 206, zeznania płatnika składek 00:35:51- 00:40:01 – płyta CD k. 249,

Bezpośrednim przełożonym wnioskodawczyni był Z. T.. /zeznania wnioskodawczyni 00:33:53-00:34:13 – płyta CD k. 249 w zw. z 00:01:59-00:12:05 – płyta CD k. 206/

Do obowiązków wnioskodawczyni należało m.in. pozyskiwanie klientów (m.in. wysyłanie oferty płatnika do innych firm wyszukanych w Internecie), podtrzymywanie kontaktów z dotychczasowymi klientami, obsługa (m.in. umawianie na dany termin u mechanika) klientów, wystawianie zleceń na wykonanie danej usługi (naprawy samochodu itp.), odbieranie kluczyków od klientów, przekazywanie zleceń mechanikom wraz z kluczykami do pojazdów, wystawianie faktur VAT na rzecz kontrahentów płatnika (w tym bieżących i miesięcznych dla stałych kontrahentów), kwitowaniem wystawianych przez kontrahentów faktur VAT, obsługiwanie klientów na sali obsługi, przyjmowanie zapłaty za wykonane usługi, utrzymywanie stałej współpracy z biurem doradztwa podatkowego obsługującym płatnika (comiesięczne dostarczanie dokumentacji księgowej, kadrowo-płacowej, odbywanie konsultacji), załatwianie spraw urzędowych, wysyłanie bieżącej korespondencji, sprawdzanie pojazdów po wykonanych usługach w zakresie czystości i wyposażenia. /zeznania wnioskodawczyni 00:33:53-00:34:13 – płyta CD k. 249 w zw. z 00:01:59-00:12:05, 00:14:29-00:23:10 - płyta CD k. 206, zeznania płatnika składek 00:35:51- 00:40:01 – płyta CD k. 249, zeznania świadka P. T. 00:31:16-00:36:28, 00:36:28 – 00:36:49 – płyta CD k. 206, zeznania świadka M. K. (1) 00:40:50-00:43:52, 00:48:24-00:51:31, 00:54:15-00:55:24, 00:55:24 – 00:55:47– płyta CD k. 206, zeznania świadka W. W. (1) 00:55:47- 00:57:30, 00:58:09-00:59:51– płyta CD k. 206, zeznania świadka M. G. 00:04:39- 00:10:01, 00:10:56-00:13:53 - płyta CD k. 249, zeznania świadka A. D. 00:17:56-00:21:52– płyta CD k. 249, zeznania świadka A. K. 00:26:07-00:29:49– płyta CD k. 249/

Część powyższych obowiązków wnioskodawczyni przejęła po nieobecnej w pracy A. D.. Z tego względu wysokość wynagrodzenia wnioskodawczyni była większa od wysokości wynagrodzenia A. K.. /zeznania świadka A. D. 00:13:53-00:17:55, 00:21:52-00:24:17– płyta CD k. 249, zeznania płatnika składek 00:35:51- 00:40:01, 00:42:11-00:44:39 – płyta CD k. 249/

W kwietniu 2015 roku wnioskodawczyni wystawiła w imieniu płatnika ponad kilkadziesiąt zleceń wraz z fakturami VAT na rzecz różnych kontrahentów płatnika m.in. firmy (...) Sp. z o.o., (...), (...) M. K., (...) W. W. (2) celem potwierdzenia przyjęcia zamówienia. / faktury VAT, zlecenia – k. 16- 134/

W trakcie zatrudnienia M. C. podpisywała w imieniu płatnika comiesięczne protokoły odbioru dokumentów (księgowych i kadrowych) przez obsługujące płatnika biuro doradztwa podatkowego. /protokoły k. 136-141/

W wykonaniu polecenia bezpośrednio przełożonego ramach wnioskodawczyni sprawdzała także mechaników w zakresie wykonywania zleceń w odpowiednim czasie, wartości zleceń. Następnie sporządzała zestawienia pracy mechaników. /zeznania płatnika składek 00:40:01 – 00:42:11 – płyta CD k. 249, zeznania świadka A. D. 00:17:56-00:21:52- płyta CD k. 249, zeznania wnioskodawczyni 00:33:53-00:34:13 – płyta CD k. 249 w zw. z 00:01:59-00:12:05, 00:12:05- 00:14:29 – płyta CD k. 206/

W ramach umowy o pracę z płatnikiem wnioskodawczyni pozyskała jako kontrahenta firmę (...). W dniu 6 lutego 2015 roku płatnik składek reprezentowany przez Z. T. zawarł umowę współpracy handlowej z firmą (...) z siedzibą w Z. reprezentowaną przez G. M.. Przedmiotem umowy są kompleksowe usługi z zakresu napraw samochodów: naprawy blacharsko-lakiernicze, kompleksowy serwis samochodowy, autonaprawa, wulkanizacja, wymiana opon, naprawa skrzyń biegów. Umowę zawarto na czas nieokreślony. Umowa została w umieniu płatnika składek zawarta i podpisana własnoręcznie przez wnioskodawczynię.

/umowa współpracy handlowej – k. 15-15 v./

Przyjmowaniem samochodów do naprawy u płatnika składek zajmował się także A. K.. /zeznania świadka P. T. 00:31:16-00:36:28, 00:36:28 – 00:36:49 – płyta CD k. 206, zeznania świadka M. K. (1) 00:51:31- 00:53:47– płyta CD k. 206, zeznania świadka W. W. (1) 00:59:51- 01:03:38– płyta CD k. 206, zeznania świadka A. D. 00:24:17-00:26:07- płyta CD k. 249, zeznania świadka A. K. 00:26:07-00:29:49, 00:29:49– 00:32:37– płyta CD k. 249/

A. K. był zatrudniony za minimalnym wynagrodzeniem. /zeznania świadka A. K. 00:26:07-00:29:49, 00:29:49– 00:32:37– płyta CD k. 249,

Obsługą klientów zajmował się także inny pracownik (C. M.), który był zatrudniony do początku 2015 roku. /zeznania świadka M. K. (1) 00:51:31- 00:53:47– płyta CD k. 206, zeznania świadka A. D. 00:24:17-00:26:07- płyta CD k. 249/

Przed zatrudnieniem wnioskodawczyni w imieniu płatnika współpracę z biurem doradztwa podatkowego utrzymywała A. D.. /zeznania świadka M. G. 00:10:01 – 00:10:56– płyta CD k. 249/

Pracownicy płatnika potwierdzają swoją obecność w pracy własnoręcznym podpisem na listach obecności, prowadzonych dla wszystkich pracowników. M. C. była obecna w pracy w dniach powszednich lutego i marca 2015 roku oraz w dniach od 1 do 3, od 6 do 10 i od 13 do 17 kwietnia 2015 roku. /listy obecności k. 20-22 akt ZUS/

Umowa o pracę z wnioskodawczynią rozwiązała się na skutek upływu czasu na jaki została zawarta. /zeznania wnioskodawczyni 00:33:53-00:34:13 – płyta CD k. 249 w zw. z 00:01:59-00:12:05 – płyta CD k. 206/

Pracę w (...) spółce z o.o. wnioskodawczyni wykonywała w godzinach od 15.00 do 19.00, czyli bezpośrednio po pracy u płatnika składek. /ewidencja czasu pracy k. 225-230, zeznania wnioskodawczyni 00:33:53-00:34:13 – płyta CD k. 249 w zw. z 00:14:29-00:23:10 – płyta CD k. 206, zeznania płatnika składek 00:35:51- 00:40:01 – płyta CD k. 249, zeznania świadka A. K. 00:26:07-00:29:49– płyta CD k. 249/

W wyniku badania B.-hCG wykonanego w dniu 27 marca 2015 roku stwierdzono 5/6 tydzień ciąży wnioskodawczyni. /karta przebiegu ciąży k. 14-14 v. oraz w kopercie k. 157, dokumentacja medyczna – w kopercie k. 182/

W dniu 17 kwietnia 2015 roku M. C. zgłosiła się do lekarza ginekologa prowadzącego ciążę. Potwierdzono u ubezpieczonej 10 tydzień ciąży, przewidywany termin porodu został określony na dzień 15 listopada 2015 roku. W karcie przebiegu ciąży widnieje informacja o ostatniej miesiączce skarżącej w dniu 8 lutego 2015 roku. Wnioskodawczyni wystawiono zwolnienie lekarskie na okres od dnia 18 kwietnia 2015 roku do dnia 7 maja 2015 roku. Oprócz zwolnienia lekarskiego wystawiono wnioskodawczyni również zaświadczenie do zakładu pracy. Wnioskodawczyni przebywała na zwolnieniu lekarskim do dnia porodu. /zaświadczenie lekarskie k. 13, karta przebiegu ciąży k. 14-14 v. oraz w kopercie k. 157, dokumentacja medyczna – w kopercie k. 182, wyniki badań USG k. 191-192/

Wnioskodawczyni w powyższym okresie przebywała również na zwolnieniu lekarskim w spółce (...). /listy obecności k. 211-224/

Płatnik składek nie zatrudnił nikogo na zastępstwo za nieobecną wnioskodawczynię, albowiem jej obowiązki przejęła A. D., która po zwolnieniu lekarskim stała się zdolna do pracy na początku kwietnia 2015 roku. /zeznania świadka M. G. 00:04:39- 00:10:01, 00:10:01- 00:10:56– płyta CD k. 249, zeznania świadka A. D. 00:13:53-00:17:55– płyta CD k. 249/

Część obowiązków wnioskodawczyni przejął także A. K.. /zeznania płatnika składek 00:35:51- 00:40:01 – płyta CD k. 249/

M. C. w dniu (...) urodziła dziecko. /zeznania wnioskodawczyni 00:33:53-00:34:13 – płyta CD k. 249 w zw. z 00:01:59-00:12:05 – płyta CD k. 206/

W dniu 19 maja 2015 roku ubezpieczona wystąpiła do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z roszczeniem o wypłatę zasiłku chorobowego od dnia od 21 maja 2015 roku do 9 lipca 2015 roku. /okoliczność bezsporna/

W okresie do dnia 6 listopada 2016 roku wnioskodawczyni korzystała z urlopu macierzyńskiego. /okoliczność bezsporna, zeznania wnioskodawczyni 00:34:13 – 00:35:51 – płyta CD k. 249, 00:33:53-00:34:13 – płyta CD k. 249 w zw. z 00:01:59-00:12:05 – płyta CD k. 206/

Z tytułu zatrudnienia u płatnika składek M. C. zostało wypłacone wynagrodzenie za luty 2015 roku w wysokości 2.500,00 zł netto, za marzec 2015 roku w wysokości 2.500,00 zł netto, za kwiecień 2015 roku w wysokości 2.511,27 zł netto (w tym za okres niezdolności do pracy), w maju 2015 roku za okres niezdolności do pracy w wysokości 1.675,31 netto. Odbiór wynagrodzenia wnioskodawczyni, tak jaki i inni pracownicy płatnika kwitowali własnoręcznym podpisem na listach płac. /listy płac za okres od lutego do maja 2015 roku k. 23-32 akt ZUS/

W okresie od dnia 1 stycznia 2015 roku do dnia 31 października 2015 roku Z. T. z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej osiągnął przychód w wysokości 1.002.028,18 zł, koszty uzyskania przychodu wyniosły 758.037,28 zł. /wykaz przychodów i rozchodów, bilans za okres 1.01.2015 r. – 31.10.2015 r. – k. 159- 169/

Powyższych ustaleń Sąd dokonał na podstawie zgromadzonych w aktach dokumentów, zeznań świadków P. T., M. K. (1), W. W. (1) będących kontrahentami płatnika składek i spółki (...) oraz M. G. będącej pracownikiem biura doradztwa podatkowego współpracującej z płatnikiem składek, A. D. i A. K. będących pracownikami płatnika składek oraz na podstawie przesłuchania wnioskodawczyni M. C. i płatnika składek Z. T..

Zgromadzonym dowodom Sąd dał wiarę.

W ocenie Sądu zeznania świadków złożone w niniejszej sprawie są jasne, logiczne
i wzajemnie niesprzeczne. Wersję zdarzeń przedstawioną przez skarżącą potwierdzają świadkowie zeznający w tej sprawie, w osobie A. D., której obowiązki na czas nieobecności w pracy przejęła wnioskodawczyni, w osobie M. G., która jako księgowa zatrudniona w biurze doradztwa podatkowego współpracującego z płatnikiem składek, współpracowała bezpośrednio w wnioskodawczynią, oraz w osobie A. K., który jako pracownik płatnika składek wykonywał poza obowiązkami należącymi uprzednio do A. D. obowiązki podobne do obowiązków wnioskodawczyni, a także pozostali świadkowie P. T., M. K. (1), W. W. (1), którzy jako osoby reprezentujące kontrahentów płatnika składek współpracowali w zakresie realizacji zamówień (wystawiania zleceń, wystawiania faktur VAT) bezpośrednio m.in. z wnioskodawczynią a także z firmą (...), a zatem posiadają szczegółową wiedzę co do spornych okoliczności. Podkreślić należy, że żadna z powyższych osób będących świadkiem nie jest osobą bliską wnioskodawczyni mogącą mieć jakikolwiek interes w podaniu okoliczności mogących świadczyć na korzyść odwołującej.

Rozpoznając sprawę Sąd oddalił wniosek o zobowiązanie spółki (...) do nadesłania wykazu wynagrodzeń wnioskodawczyni w tym podmiocie od listopada 2014 roku z uwagi na fakt, że jest to okoliczność nie mająca znaczenia dla rozstrzygnięcia przedmiotowego sporu.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

W świetle zgromadzonego materiału dowodowego odwołanie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art.6 ust 1 pkt 1 i art.13 pkt 1 ustawy z dnia 13 października 1998 roku
o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jednolity Dz. U. z 2016 r. poz. 963) obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnym, rentowym, chorobowym i wypadkowym - podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są pracownikami
w okresie od nawiązania stosunku pracy do dnia jego ustania.

Jak wynika ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego Z. T. zawarł z M. C. w dniu 2 lutego 2015 roku umowę o pracę. Umowa ta – w ocenie Sądu rozpoznającego przedmiotową sprawę nie została zawarta dla pozoru, jest ważna i nie ma do niej zastosowania przepis art.83 k.c.

Zgodnie z z brzmieniem tego przepisu nieważne jest oświadczenie woli złożone drugiej stronie za jej zgodą dla pozoru.

Z czynnością prawną pozorną mamy do czynienia wówczas, gdy występują, łącznie następujące warunki: oświadczenie woli musi być złożone tylko dla pozoru, oświadczenie woli musi być złożone drugiej stronie, adresat oświadczenia woli musi zgadzać się na dokonanie czynności prawnej jedynie dla pozoru, czyli być aktywnym uczestnikiem stanu pozorności. Pierwsza i zasadnicza cecha czynności pozornej wyraża się brakiem zamiaru wywołania skutków prawnych, jakie prawo łączy z tego typu i treścią złożonego oświadczenia. Jest to zatem z góry świadoma sprzeczność między oświadczonymi
a prawdziwymi zamiarami stron, czyli upozorowanie stron na zewnątrz i wytworzenie przeświadczenia dla określonego kręgu (otoczenia), nie wyłączając organów władzy publicznej, że czynność o określonej treści została skutecznie dokonana. Jednakże zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego, wyrażonym w wyroku z dnia 14 marca 2001 roku (sygn. akt III UKN 258/00, opubl. OSNAP 2002/21/527), nie można przyjąć pozorności oświadczeń woli o zawarciu umowy o pracę, gdy pracownik podjął pracę i ją wykonywał, a pracodawca świadczenie to przyjmował. Nie wyklucza to rozważenia, czy w konkretnym przypadku zawarcie umowy zmierzało do obejścia prawa (art. 58 § 1 k.c. w związku z art. 300 k.p.).

O czynności prawnej mającej na celu obejście ustawy można mówić wówczas, gdy czynność taka pozwala na uniknięcie zakazów, nakazów lub obciążeń wynikających
z przepisu ustawy i tylko z takim zamiarem została dokonana. Nie jest natomiast obejściem prawa dokonanie czynności prawnej w celu osiągnięcia skutków, jakie ustawa wiąże z tą czynnością prawną. Skoro z zawarciem umowy o pracę ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych wiąże obowiązek ubezpieczenia emerytalno-rentowego, chorobowego
i wypadkowego, podjęcie zatrudnienia w celu objęcia ubezpieczeniem i ewentualnego korzystania ze świadczeń z tego ubezpieczenia nie może być kwalifikowane, jako obejście prawa.

W sytuacji, gdy wolą stron zawierających umowę było faktyczne nawiązanie stosunku pracy i doszło do świadczenia pracy za wynagrodzeniem, sama świadomość jednej ze stron umowy, a nawet obu stron, co do wystąpienia w przyszłości zdarzenia uprawniającego do świadczeń z ubezpieczenia społecznego, nie daje podstawy do uznania, że umowa miała na celu obejście prawa (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2 lipca 2008 r., sygn. akt II UK 334/07, opubl. L.).

Sąd Okręgowy podziela również pogląd Sądu Najwyższego (wyrok z dnia 25 stycznia 2005 r. II UK 141/04, OSNP 2005/15/235), w którym to Sąd Najwyższy stwierdza, że stronom umowy o pracę, na podstawie której rzeczywiście były wykonywane obowiązki i prawa płynące z tej umowy, nie można przypisać działania w celu obejścia ustawy (art. 58 § 1 k.c. w zw. z art. 300 k.p.).

Nadto nadmienić należy, iż w niniejszej sprawie to na organie rentowym spoczywał ciężar dowodu, że strony umowy o pracę złożyły fikcyjne oświadczenia woli, a więc, że nie miały zamiaru wywołania żadnych skutków prawnych, gdyż pracownik nie podjął wykonywania pracy, a pracodawca świadczenia tego nie przyjmował. Z tych bowiem faktów organ rentowy wywodzi skutki prawne (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 lutego 2007 r., I UK 269/2006, LEX nr 328015).

Sąd Okręgowy w całości podziela stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w wyroku z dnia 24 lutego 2010 roku w sprawie o sygn. akt II UK 204/09 (Lex nr 590241), iż o tym czy strony istotnie nawiązały stosunek pracy stanowiący tytuł ubezpieczeń społecznych nie decyduje samo formalne zawarcie umowy o pracę, wypłata wynagrodzenia, przystąpienie do ubezpieczenia i opłacenie składki, wystawienie świadectwa pracy, ale faktyczne i rzeczywiste realizowanie elementów charakterystycznych dla stosunku pracy, a wynikających z art. 22 § 1 k.p. Istotne więc jest, aby stosunek pracy zrealizował się przez wykonywanie zatrudnienia o cechach pracowniczych.

W uzasadnieniu wyroku Sądu Najwyższego z dnia 21 maja 2010 roku w sprawie
o sygn. akt I UK 43/10 (Lex nr 619658) wskazano, że umowa o pracę jest zawarta dla pozoru, a przez to nie stanowi tytułu do objęcia ubezpieczeniami społecznymi, jeżeli przy składaniu oświadczeń woli obie strony mają świadomość, że osoba określona w umowie jako pracownik nie będzie świadczyć pracy, a podmiot wskazany jako pracodawca nie będzie korzystać z jej pracy, czyli strony z góry zakładają, że nie będą realizowały swoich praw i obowiązków wypełniających treść stosunku pracy. Skoro z zawarciem umowy o pracę ustawa z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2009 roku, Nr 205, poz. 1585 ze zm.) wiąże obowiązek ubezpieczenia emerytalnego i rentowych oraz wypadkowego i chorobowego, to podjęcie zatrudnienia w celu objęcia tymi ubezpieczeniami
i ewentualnie korzystania z przewidzianych nimi świadczeń nie jest obejściem prawa.

W świetle poczynionych w rozpoznawanej sprawie ustaleń faktycznych nie można mówić o pozorności oświadczeń woli w zawarciu umowy o pracę.

Zgodnie bowiem z treścią art.22 § 1 k.p. przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę,
a pracodawca do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem.

Do cech pojęciowych pracy stanowiącej przedmiot zobowiązania pracownika
w ramach stosunku pracy należą osobiste i odpłatne jej wykonywanie w warunkach podporządkowania. Zgodnie ze stanowiskiem judykatury stosunek ubezpieczeniowy jest następczy wobec stosunku pracy i powstaje tylko wówczas, gdy stosunek pracy jest realizowany. Jeżeli stosunek pracy nie powstał bądź też nie jest realizowany, wówczas nie powstaje stosunek ubezpieczeniowy, nawet jeśli jest odprowadzana składka na ubezpieczenie społeczne (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 17 stycznia 2006 r. III AUa 433/2005, Wspólnota (...)). Podleganie pracowniczemu tytułowi ubezpieczenia społecznego jest uwarunkowane nie tyle opłacaniem składek ubezpieczeniowych, ile legitymowaniem się statusem pracownika rzeczywiście świadczącego pracę w ramach ważnego stosunku pracy (patrz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 października 2005 r.
o sygn. akt II UK 43/05, OSNAPiUS rok 2006/15 – 16/251).

Nawiązanie stosunku pracy powoduje konsekwencje prawne nie tylko
w sferze prawa pracy, ale i w innych dziedzinach prawa. Jednym z takich skutków jest prawo do świadczeń z ubezpieczenia społecznego na wypadek ziszczenia się określonych w ustawie warunków. Skutek ten po ich spełnieniu powstaje z mocy prawa. Nie można zatem wiązać zawarcia umowy o pracę, choćby zmierzała wyłącznie do uzyskania świadczeń ubezpieczeniowych, z zamiarem obejścia prawa (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 sierpnia 2005 r. II UK 320/04, opubl: OSNAPiUS rok 2006, Nr. 7-8, poz. 122; zdanie odrębne do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 14 lipca 2005 r. II UK 278/04, opubl: OSNAPiUS rok 2006, Nr. 7-8, poz. 116). Cel w postaci objęcia ubezpieczeniem społecznym i uzyskania z niego świadczeń nie jest bowiem sprzeczny z ustawą ani nie zmierza do jej obejścia, a przeciwnie - co zostało już wcześniej powiedziane - jest konsekwencją uzyskania statusu pracownika.

Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, oparty na zeznaniach świadków oraz przesłuchaniu wnioskodawczyni i płatnika wykazał w sposób bezsprzeczny, że M. C. w spornym okresie wykonywała obowiązki pracownicze w siedzibie płatnika, mieszczącej się w Ł. na ul. (...), w którym znajdowało się jej miejsce pracy w postaci biurka, telefonu i służbowego komputera, prowadząc bieżącą pracę biura - przyjmowała i obsługiwała klientów biura, przyjmowała i wydawała pojazdy, wystawiała zlecenia na wykonanie danej usługi, wystawiała faktury VAT na rzecz kontrahentów płatnika, kwitowała wystawiane przez kontrahentów faktury VAT, przyjmowała zapłaty za wykonane usługi, utrzymywała stałą współpracę z biurem doradztwa podatkowego obsługującego płatnika, załatwiała sprawy urzędowe, wysyłała bieżącą korespondencję, sprawdzała pojazdy po wykonanych usługach w zakresie czystości i wyposażenia, nadto pozyskiwała klientów. Nie bez znaczenia pozostaje fakt, że M. C. w swoim przesłuchaniu wykazała się szczegółową znajomością charakteru pracy i powierzonych jej obowiązków.

Ustalenia Sądu dowiodły także, że powyższe obowiązki wnioskodawczyni wykonywała w godzinach od 7:00 do 15:00, natomiast pracę w firmie (...) w wymiarze ½ etatu po zakończonej u płatnika składek pracy, obie firmy znajdowały się w tym samym budynku. Zeznania świadków w tym zakresie i przesłuchanie stron wzajemnie się uzupełniają i są wiarygodne. Nadto znajdują potwierdzenie w przedłożonych w sprawie dokumentach w postaci wystawionych i podpisanych przez wnioskodawczynię zleceń wraz z fakturami VAT oraz podpisanej w imieniu płatnika składek umowy współpracy handlowej z firmą (...) z siedzibą w Z. z dnia 6 lutego 2015 roku.

Materiał dowodowy wykazał także, że stanowisko na jakim została zatrudniona M. C. nie było stanowiskiem nowoutworzonym, płatnik składek zatrudnia na stanowisku dyrektora pracownika z podobnym zakresem obowiązków – A. D., pozostającą w spornym okresie na długotrwałym zwolnieniu lekarskim, a do początku stycznia 2015 roku zatrudniał też do obsługi klientów pracownika C. M..

Nadto – co wynika z zeznań świadków - w chwili zatrudnienia wnioskodawczyni osobą zajmującą się obsługą klientów był jedynie A. K., dlatego też sytuacja w jakiej znalazł się płatnik składek uzasadniała - w ocenie Sądu - potrzebę zatrudnienia osoby zajmującej się obsługą firmy, a więc generującej przychód przedsiębiorstwa, zwłaszcza, że sytuacja finansowa płatnika składek pozwalała mu na zatrudnienie pracownika ze stosunkowo niewygórowanym wynagrodzeniem.

Materiał dowodowy zgromadzony w sprawie wykazał także, że ubezpieczona w momencie jej zatrudnienia nie była w ciąży, jednakże pomimo trudności w zajściu w ciążę ją planowała, dlatego zrozumiałym było podjęcie przez nią decyzji o poszukiwaniu stałego zatrudnienia na podstawie umowy o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy (w firmie (...) posiadała umowę o pracę jedynie na pół etatu), po pierwsze - aby zapewnić sobie dodatkowe stałe źródło dochodu a po drugie – by uzyskać dodatkową ochronę ubezpieczeniową. Wobec tej okoliczności nie można przypisać stronom działania wyłącznie w celu objęcia M. C. ochroną ubezpieczeniową.

Analiza zestawienia przychodów, kosztów i dochodów uzyskiwanych przez płatnika składek w okresie od dnia 1 stycznia 2015 roku do dnia 31 października 2015 roku pozwala na stwierdzenie, że płatnika składek stać było na zatrudnienie pracownika z uposażeniem miesięcznym w kwocie 3.551,80 zł brutto, co stanowi kwotę niższą od obowiązującego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia.

Nadto zeznania świadków, odwołującej i płatnika składek świadczą o tym, że pracodawca kierował pracą wnioskodawczyni, w szczególności wskazywał na konkretne bieżące zadania do realizacji, których wykonanie następnie kontrolował. Pracodawca bezpośrednio sprawował nadzór nad skarżącą. Jest to istotne, jeżeli uwzględni się, że zatrudnienie pracownicze odwołuje się do staranności, a nie rezultatu. Ponadto z zeznań wyżej wymienionych osób, a także dokumentacji osobowej wynika, że wnioskodawczyni pracowała w pełnym wymiarze czasu pracy i w stałych godzinach.

Wskazać również należy, że ubezpieczona M. C. była osobą aktywną zawodowo. Pracowała wcześniej na stanowisku pracownika obsługi śniadań oraz recepcjonistki, tj. w branży związanej z wyuczonym zawodem. Nadto w chwili zatrudnienia u wnioskodawcy była zatrudniona u jednego z kontrahentów płatnika składek – w spółce (...) (o profilu działalności gospodarczej zbliżonym do profilu działalności gospodarczej płatnika składek), a zatem miała doświadczenie niezbędne do wykonywania obowiązków powierzonych jej przez płatnika składek.

Wnioskodawczyni też jako osoba posiadająca wyższe wykształcenie na kierunku turystyka i rekreacja w specjalności zarządzenie i marketing w hotelarstwie, gastronomii, turystyce i rekreacji, posiadała także wykształcenie adekwatne do świadczonej u płatnika pracy.

Ostatecznie wskazać należy, że pracodawca nie zatrudnił co prawda nikogo na zastępstwo po wystąpieniu u wnioskodawczyni długotrwałej niezdolności do pracy, jednakże wyjaśnił, że część obowiązków wnioskodawczyni (zarządzających, biurowych) przejęła A. D., wykonująca te obowiązki przed zatrudnieniem wnioskodawczyni, a pozostałą część obowiązków przejął A. K., zatrudniony u płatnika do obsługi klienta. Powyższe znalazło potwierdzenie w pozostałym zebranym w sprawie materiale dowodowym.

Postępowanie dowodowe wykazało zatem, że M. C. pracę podjęła i ją świadczyła, a pracodawca – świadczenie to przyjmował, płacąc umówione wynagrodzenie. M. C. wykonywała w spornym okresie pracę u płatnika składek. W toku zatrudnienia m.in. prowadziła bieżącą pracę biura, przyjmowała i obsługiwała klientów biura, przyjmowała i wydawała pojazdy, wystawiała zlecenia na wykonanie danej usługi, wystawiała faktury VAT na rzecz kontrahentów płatnika, utrzymywała stałą współpracę z biurem doradztwa podatkowego obsługującym płatnika, nadto pozyskiwała klientów.

Nadto obowiązki wykonywane przez wnioskodawczyni u płatnika składek nie stały w kolizji z obowiązkami z tytułu łączącej ubezpieczoną ze spółką (...) umową o pracę. Po odejściu ubezpieczonej na zwolnienie lekarskie jej obowiązki przejęła A. D. oraz A. K..

W ocenie Sądu należycie zostały wyjaśnione i uprawdopodobnione motywy związane z zatrudnieniem wnioskodawczyni. Posiadała ona istotnie doświadczenie w kontakcie z klientami, nadto w chwili zatrudnienia świadczyła pracę w firmie zajmującej się wypożyczaniem samochodów, charakter pracy w tej firmie był zatem zbliżony do pracy w firmie płatnika składek. Dlatego też - w ocenie Sądu - powierzony wnioskodawczyni zakres obowiązków mieścił się w zakresie jej wcześniejszych doświadczeń zawodowych.

Ponadto M. C. była aktywna zawodowo i miała podstawy do podjęcia zatrudnienia w sytuacji, gdy świadczona przez nią praca na pół etatu w innej firmie nie satysfakcjonowała ją finansowo. Znaczącym jest również, że płatnik z racji bliskości siedziby obu firm uważał wnioskodawczynię za osobę godną zaufania.

Z tych względów nie można więc przyjąć, iż zawarcie kwestionowanej umowy o pracę miało jedynie na celu objęcie ochroną ubezpieczeniową.

Jednocześnie ustalone okoliczności faktyczne sprawy uprawniają Sąd do oceny wynagrodzenia określonego w zawartej umowie o pracę.

Zgodnie z art.78 k.p. wynagrodzenie za pracę powinno być tak ustalone, aby odpowiadało w szczególności rodzajowi wykonywanej pracy i kwalifikacjom wymaganym przy jej wykonywaniu, a także uwzględniało ilość i jakość świadczonej pracy.

Otrzymywana przez skarżącą kwota wynagrodzenia 3.551,80 zł brutto, biorąc pod uwagę zakres wykonywanych czynności, a także posiadane przez nią doświadczenie, nie może być uznana za wygórowaną, płatnika składek było stać na zatrudnienie pracownika
z takim wynagrodzeniem. Kwota ta nie obiegała też znacząco od wynagrodzeń pozostałych pracowników, a jej wyższa wysokość w porównaniu do wysokości wynagrodzeń innych pracowników (nie posiadających innych obowiązków poza obsługą klientów) była uzasadniona z uwagi na przejęcie przez wnioskodawczynię części obowiązków po dyrektorze (wiązało się zatem z wynagrodzeniem adekwatnym do wykonywanej pracy) i przy tym nie odbiegała od norm przyjętych na rynku pracy.

Z samego faktu zawarcia umowy o pracę przez kobietę w ciąży ani z tego, że w stosunkowo niedługim czasie od zawarcia takiej umowy pracownik zaczyna korzystać ze zwolnień lekarskich nie można wywodzić pozorności takiej umowy. Pozorność powinna być wykazana przez organ rentowy stosownymi dowodami i nie może opierać się jedynie na przypuszczeniach. Ponadto wskazać należy, że nie jest objęte zakazem prawnym zawieranie umów o pracę w celu osiągnięcia skutku w postaci objęcia pracownika ubezpieczeniem społecznym, ani też skutek w postaci objęcia obowiązkowym ubezpieczeniem społecznym nie jest zakazany przez prawo, ale właśnie odwrotnie – następczym skutkiem rzeczywistego podjęcia pracy w ramach stosunku pracy jest nakaz obowiązkowego ubezpieczenia pracownika co wprost wynika z ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (art. 6 ust.1 pkt 1, art. 12 ust.1 , art. 13 pkt 1 ustawy systemowej).

Samo zawarcie umowy o pracę w okresie ciąży, nawet gdyby głównym motywem było uzyskanie zasiłku macierzyńskiego nie jest naganne, ani tym bardziej sprzeczne z prawem. W teorii prawa cywilnego uznaje się, że czynnością prawna podjętą w celu obejścia ustawy jest czynność, wprawdzie nie objęta zakazem prawnym, ale przedsięwzięta w celu osiągnięcia skutku zakazanego przez prawo. (por. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 6 lutego 2006 roku, w sprawie III UK 156/05, Lex 272549)

Czynności mające na celu obejście ustawy (in freudem legis) zawierają jedynie pozór zgodności z ustawą. Czynność prawna mająca na celu obejście ustawy polega na takim ukształtowaniu jej treści, która z punktu widzenia formalnego (pozornie) nie sprzeciwia się ustawie, ale w rzeczywistości (w znaczeniu materialnym) zmierza do zrealizowania celu, którego osiągnięcie jest przez nią zakazane. Chodzi tu zatem o wywołanie skutku sprzecznego z prawem” (por. Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z dnia 25 listopada 2004 roku sygn. akt I PK 42/04, OSNP 2005, nr 14, poz. 209, w wyroku z dnia 25 stycznia 2005 roku, II UK 141/04, OSNP 2005, nr 15, poz. 235; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 09 sierpnia 2005 roku, III UK 89/05).

Zawierając umowy o pracę strony kierują się różnymi motywami indywidualnymi, które należy odróżnić od causae czynności prawnej (typowego celu czynności prawnej). Między innymi, jak wskazał Sąd Najwyższy, zawarcie umowy o pracę, choćby zmierzało do uzyskania kredytu bankowego, nie jest obejściem ustawy (zob. powołany wyżej wyrok z 25 listopada 2004 roku, I PK 42/04, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 sierpnia 2005 roku, III UK 89/05). Podobnie takiego zarzutu nie można postawić umowie o pracę nienaruszającej art. 22 k.p., nawet gdy jej cel dyktowany był wyłącznie chęcią uzyskania świadczeń
z ubezpieczenia społecznego (zob. powołany wyżej wyrok z 25 listopada 2004 roku, I PK 42/04, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 sierpnia 2005 roku, III UK 89/05). W szczególności trudno uznać, że dążenie kobiety ciężarnej do uzyskania takiej ochrony jest sprzeczne
z prawem. Przeciwnie jest to zachowanie rozsądne i uzasadnione zarówno z osobistego, jak
i społecznego punktu widzenia (wyrok Sadu Najwyższego z dnia 9 sierpnia 2005 roku, III UK 89/05).

Podkreślić należy ponownie, że najistotniejsze na gruncie niniejszej sprawy jest to,
że skarżąca faktycznie wykonywała pracę na rzecz płatnika składek po podpisaniu umowy
o pracę, a pracodawca przyjmował od wnioskodawczyni świadczoną na jego rzecz przez odwołującą pracę i wypłacał jej za to umówione wynagrodzenie.

Wskazać także trzeba, że wnioskodawczyni i płatnik składek wykazali, iż praca była przez odwołującą się M. C. świadczona na warunkach określonych w art.22 § 1 k.p. tj. w warunkach podporządkowania pracodawcy, albowiem jak wykazano pracodawca kierował pracą wnioskodawczyni - wskazywał na konkretne bieżące zadania do realizacji
i kontrolował prawidłowość wykonania zleconych czynności.

Na mocy art. 83 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych Zakład Ubezpieczeń Społecznych wydaje decyzje w zakresie indywidualnych spraw dotyczących
m.in. zgłaszania do ubezpieczeń społecznych i przebiegu ubezpieczeń, a zatem ma prawo do kwestionowania podstaw ubezpieczenia w tym umów o pracę, jako że rodzą one skutki
w dziedzinie ubezpieczeń społecznych.

Jednak w takiej sytuacji to na organie rentowym spoczywa obowiązek udowodnienia pozorności umowy lub jej sprzeczności z zasadami współżycia społecznego, w myśl art. 6 k.c. Stanowisko takie zajął także Sąd Najwyższy np. w wyroku z dnia 15 lutego 2007 r., I UK 269/06, OSNP 2008 nr 5-6, poz. 78, w którym stwierdził, iż na organie rentowym, który przyjął zgłoszenie do ubezpieczenia pracowniczego i nie kwestionował tytułu tego zgłoszenia oraz przyjmował składki, spoczywa ciężar dowodu, że strony umowy o pracę złożyły fikcyjne oświadczenia woli.

Zdaniem Sądu Okręgowego, organ rentowy w żaden sposób nie udowodnił,
iż zakwestionowana przez niego umowa o pracę miała charakter pozorny, czy była sprzeczna z zasadami współżycia społecznego. Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie tylko potwierdził fakt wykonywania przez ubezpieczoną pracy na rzecz płatnika, ale wykluczył pozorny charakter zatrudnienia.

Uwzględniając poglądy Sądu Najwyższego wyrażone w przytoczonych orzeczeniach, należy uznać, że w sytuacji gdy wolą stron zawierających umowę o pracę było nawiązanie stosunku pracy i doszło do faktycznego świadczenia pracy za wynagrodzeniem, sama świadomość jednej ze stron umowy, a nawet obu jej stron, co do wystąpienia w przyszłości zdarzenia uprawniającego do świadczeń z ubezpieczenia społecznego (np. choroby, ciąży), nie daje podstawy do uznania, że umowa miała na celu obejście prawa.

Wobec powyższego Sąd Okręgowy na podstawie art.477 ¹⁴§2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję i ustalił, że M. C. podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu od dnia 2 lutego 2015 roku jako pracownik u płatnika składek Z. T..

W przedmiocie kosztów Sąd orzekł na podstawie art.98 § 1 i § 3 k.p.c. Sąd Okręgowy zasądził od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddziału w Ł. na rzecz M. C. kwotę 180,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego – stosownie do treści § 12 ust. 2, w zw. z § 2 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu. (tekst jednolity Dz. U. z 2013 r., poz. 461).