Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 23 czerwca 2016 roku Sąd Rejonowy dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi w sprawie z powództwa Politechniki (...) w Ł. przeciwko M. S. o zapłatę zasądził od pozwanego M. S. na rzecz powódki Politechniki (...) w Ł. kwotę 2.044,00 złotych wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od kwoty 511,00 złotych od dnia 31 marca 2013 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku oraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty, z ustawowymi odsetkami liczonymi od kwoty 511,00 złotych od dnia 15 kwietnia 2013 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku oraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty, z ustawowymi odsetkami liczonymi od kwoty 511,00 złotych od dnia 15 maja 2013 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku oraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty, z ustawowymi odsetkami liczonymi od kwoty 511,00 złotych od dnia 15 czerwca 2013 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku oraz z odsetkami ustawowymi liczonymi za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty, a także kwotę 715,00 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sąd Rejonowy oparł swoje rozstrzygnięcie na ustaleniach, że powód M. S. zawarł z pozwaną Politechniką (...) w dniu 6 października 2012 roku umowę określającą zasady odpłatności za studia niestacjonarne na kierunku energetyka. Zgodnie z § 6 pkt 5 przedmiotowej umowy pozwany zobowiązany był zapłacić czesne w wysokości 2.044,00 złotych za semestr akademicki. Pozwany był zobowiązany do wniesienia opłaty za studnia w 4 miesięcznych ratach, po 511,00 złotych każda. Terminy płatności czesnego za dany miesiąc upływały 15-go dnia każdego miesiąca, za wyjątkiem pierwszej z rat wymagalnej z dniem 31 marca 2013 roku. Student posiadał prawo wypowiedzenia umowy w przypadku złożenia pisemnej rezygnacji.

Pozwany nie uregulował wszystkich zobowiązań finansowych względem Politechniki (...). Decyzją Dziekana z dnia 6 listopada 2013 roku został on skreślony z listy studentów. Pismem z dnia 2 czerwca 2015 roku powód wezwał pozwanego do natychmiastowego uregulowania kwoty w wysokości 2.596,56 złotych. Pozwany otrzymał rejestrację warunkową na II semestr studiów, uzyskując z egzaminów i zaliczeń łącznie 15 punktów.

Pozwany przystąpił do części egzaminów w semestrze zimowym. Pisemne podanie o skreślenie z listy studentów złożył po letnim semestrze.

Pozwany nie zapoznał się z osiągniętymi przez siebie wynikami po pierwszym semestrze.

W przeprowadzonych przez siebie rozważaniach prawnych Sąd Rejonowy wskazał, że strony przedmiotowego postępowania zawarły ze sobą umowę o odpłatne kształcenie, pod rządem ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. o szkolnictwie wyższym (Dz.U. 2005 nr 164 poz. 1365). Przedmiotem niniejszego sporu jest natomiast opłata za czesne w okresie, w którym obowiązywała regulacja art. 160 § 3 ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz.U. 2005, nr 164, poz. 1365 ze zm.), przewidująca zawieranie przez uczelnię ze studentem umowy o odpłatność za studia niestacjonarne.

Zgodnie z § 13 pkt 2 wspomnianej ustawy student może wypowiedzieć umowę w każdym czasie w przypadku złożenia pisemnej rezygnacji ze studiów.

W przedmiotowej sprawie nie ulegało wątpliwości dla Sądu I instancji, że przedłożenie pisemnej rezygnacji pozwanego z kształcenia nastąpiło w dniu 15 października 2013 roku. Następnie zaś decyzją Dziekana z 6 listopada 2013 roku został on skreślony z listy studentów, co w konsekwencji oznacza, że był zobowiązany do zapłaty czesnego za miesiące od marca do czerwca 2013 roku. W świetle powyższego, w drugim semestrze akademickim wciąż był on (...) Politechniki (...), gdyż uzyskał warunkowy wpis na II semestr studiów.

Zdaniem Sądu Rejonowego podniesione przez pozwanego okoliczności niewypełniania obowiązków studenta w postaci uczęszczania na zajęcia są bez znaczenia dla rozstrzygnięcia w sprawie. Nadto z umowy nie wynika aby musiał on zostać poinformowany przez uczelnię o zarejestrowaniu na drugi semestr – są to wyłącznie przekonania pozwanego niepoparte żadnymi dowodami, w szczególności nie może być takim dowodem , jak twierdzi pozwany, jego „doświadczenie życiowe”. Dodatkowo podnieść należało, według Sądu Rejonowego, że każdy student posiada indywidualną kartę okresowych osiągnięć a informacje tam zawarte są dostępne przez Internet.

Reasumując, zdaniem Sądu I instancji, pozwany za okres pobierania nauki winien zapłacić czesne za miesiące: od marca do czerwca 2013 roku w łącznej wysokości 2.044,00 złotych i taka też kwota podlegała zasądzeniu na rzecz powódki.

Podstawę naliczenia odsetek za opóźnienie stanowił art. 481 § 1 i 2 k.c. w brzemieniu aktualnym na stan wyrokowania (art. 316 k.p.c.), co uzasadniało posłużenie się terminem odsetki ustawowe za opóźnienie co do odsetek od 1 stycznia 2016 roku.

O kosztach procesu Sąd Rejonowy orzekł na podstawie 98 § 1 k.p.c., zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu. Powód wygrał sprawę, więc pozwany powinien zwrócić poniesione przez niego koszty procesu. Koszty te wyniosły łącznie 715,00 złotych, obejmując opłatę skarbową od pełnomocnictwa w wysokości 15,00 złotych, koszty wpisu sądowego w kwocie 100,00 złotych oraz wynagrodzenie pełnomocnika powoda w wysokości 600,00 złotych (§ 6 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu, (Dz. U nr 163, poz. 1349 ze zm.)).

Powyższe rozstrzygnięcie w całości zaskarżył apelacją pozwany, zarzucając mu:

I.  naruszenie przepisów prawa procesowego polegające na:

1.  zaniechaniu odrzucenia pozwu z powodu braku zdolności sądowej po stronie powodowej, którego strona powodowa nie uzupełniła zgodnie z przepisami k.p.c., co w konsekwencji stanowi nieważność postępowania w myśl treści art. 379 pkt 2 k.p.c. i jest naruszeniem art. 199 § 1 pkt 3 k.p.c.;

2.  nieodroczeniu rozprawy z dnia 9 sierpnia 2016 roku, pomimo niedoręczenia powodowi zawiadomienia o terminie posiedzenia sądu oraz wniosku pozwanego o przeprowadzenia dowodu z przesłuchania powoda w charakterze strony, przez przeprowadzanie i zamknięcie rozprawy w tym dniu, tj. naruszenie art. 214 § 1 k.p.c.;

3.  pominięcie wniosków dowodowych pozwanego:

a)  zeznań stron – zeznań powoda, mimo że potrzeba powołania tego dowodu powstała później, w związku z twierdzeniami pełnomocnika powoda, co do warunkowego wpisu na semestr letni oraz konieczność powiadomienia powoda w formie decyzji, tj. naruszenia art. 217 § 2 k.p.c.;

b)  z dokumentu: listy obecności na zajęciach semestru letniego, pomimo że przedmiotem dowodu była okoliczność, że pozwany nie był studentem, nie zaliczył przedmiotów w semestrze zimowym i nie uzyskał potrzebnej liczby punktów mogących kwalifikować go do warunkowego uzyskania wpisu na semestr letni, tj. naruszenia art. 217 § 3 k.p.c.;

4.  niedopuszczenie z urzędu dowodu z dokumentu: Uchwały nr 4/2012 Senatu Politechniki (...), do którego nawiązuje Umowa nr (...) o warunkach odpłatności za usługi edukacyjne na studiach niestacjonarnych (§14 pkt 2), mimo że w świetle ustaleń faktycznych naliczona opłata, warunki, tryb i zasady rejestrowania na następny semestr studentów, zaliczenie semestru oraz wydawania decyzji studentowi stanowiły kwestię sporną między stronami, zatem konieczność przeprowadzenia dowodu z powołanych dokumentów była oczywista dla wyjaśnienia sprawy, tj. naruszenie art. 224 § 1 k.p.c. i art. 232 zd. 2 k.p.c.;

5.  uznanie za udowodniony i uznany przez pozwanego fakt, iż wiedział on, że należy rezygnację złożyć w formie pisemnej oraz że zrobił to w październiku 2013 roku, przy czym pozwany od początku sporu twierdzi, że zgłaszał rezygnację telefonicznie, co może wynikać z rozbieżności w zapisach treści protokołu rozprawy z dnia 9 czerwca 2016 roku w formie elektronicznej i w formie uzupełniającej pisemnej, co do zeznań pozwanego w tym zakresie, tj. naruszenie art. 229 k.p.c.;

6.  naruszeniu swobodnej oceny dowodów przez błąd logicznego rozumowania, sprzeczności z doświadczeniem życiowym, braku wszechstronności w rozważeniu materiału dowodowego przez pominięcie istotnej części tego materiału jaką jest dowód z zeznań pozwanego oraz oparcie rozstrzygnięcia na wybranych zapisach umowy odnoszących się tylko do obowiązków strony pozwanej, a nie analizie przedmiotowego dokumentu, jako całości, z której wynikał stosunek umowny stron, tj. art. 233 § 1 i 2 k.p.c.;

7.  rozstrzygnięcie ponad żądanie pozwu, poprzez zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki odsetek ustawowych za opóźnienie od kwot 511,00 złotych za poszczególne raty od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty, pomimo że w pozwie powód domagał się odsetek ustawowych, tj. naruszenie art. 321 k.p.c.;

8.  zawarcie w uzasadnieniu wyroku niepełnej podstawy faktycznej pomimo dowodu przeciwnego, przez wskazanie, że pozwany złożył rezygnację ze studiów w październiku 2013 roku, przy czym z powołanego dowodu w tym uzasadnieniu, tj. sprzeciwu i dowodu z zeznań pozwanego wynika, iż zgłosił on ją pod koniec semestru zimowego w formie ustnej, telefonicznie w dziekanacie wydziału, tj. naruszenie art. 328 § 2 k.p.c.;

9.  niewezwanie strony powodowej do prawidłowego naliczenia i uiszczenia opłaty sądowej przez jej uzupełnienie do kwoty 103,00 złotych w terminie tygodniowym ze skutkiem procesowym w postaci zwrotu pozwu, tj. art. 126 ² § 1 w zw. z art. 130 § 1 k.p.c.

II.  naruszenie prawa materialnego, tj. art. 5 k.c. przez jego niezastosowanie do stanu faktycznego w sprawie, co skutkowało udzieleniem ochrony prawnej działaniu powódki polegającemu na nieuwzględnieniu rezygnacji pozwanego ze studiów w formie ustnej, nie udzieleniu mu informacji o potrzebie dopełnienia formalnych obowiązków takiej rezygnacji, niedoręczeniu decyzji o zarejestrowaniu na kolejny semestr, niewezwaniu do zapłaty za pierwszą ratę zaległej opłaty za czesne, które to stanowi czynienie ze swojego prawa użytku, który jest sprzeczny ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem tego prawa oraz zasadami współżycia społecznego, przez co nie powinno korzystać z ochrony.

W oparciu o powyższe zarzuty apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku przez oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego kosztów postępowania za obie instancje, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Ewentualnie, na wypadek uznania przez Sąd Okręgowy, że nie zachodzi podstawa do oddalenia powództwa pozwany wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania, pozostawiając mu rozstrzygnięcie o kosztach postępowania.

Ponadto na podstawie art. 382 k.p.c. w zw. z art. 241 k.p.c. pozwany wniósł o powtórzenie i uzupełnienie postępowania dowodowego przez przeprowadzenie dowodu:

1.  listy obecności z zajęć w semestrze letnim, za który powódka domaga się zapłaty na okoliczność: niezarejestrowania pozwanego na II semestr, nieuczęszczanie pozwanego na zajęcia w tym semestrze, niekorzystania przez pozwanego z usług edukacyjnych, i w związku z powyższym zobowiązanie powódki do przedłożenia Sądowi Okręgowemu tego dokumentu;

2.  Uchwały nr 4/2012 Senatu Politechniki (...) z dnia 25 kwietnia 2012 roku – Regulaminu Studiów w Politechnice (...) na okoliczność obowiązku wydania studentowi decyzji o zarejestrowaniu na kolejny semestr, warunki, tryb i zasady rejestrowania na następny semestr, zaliczanie semestru, zasad skreślania z listy studentów;

3.  Uchwały nr 13/2012 Senatu Politechniki (...) z dnia 26 września 2012 roku Z. pobierania opłat za usługi edukacyjne świadczone przez Politechnikę (...) oraz warunki i tryb ustalania obniżonej opłaty na okoliczność ustalonej opłaty i trybu egzekwowania opłat.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja jest niezasadna.

Z uwagi na postawienie przez skarżącego zarzutu nieważności postępowania, którą to nieważność Sąd II instancji w granicach zaskarżenia bierze pod uwagę z urzędu, Sąd Okręgowy musiał zająć się nim w pierwszej kolejności. Stwierdzenie nieważności postępowania pociąga za sobą bowiem daleko idące skutki.

Powyższy zarzut okazał się jednak bezzasadny. Słusznie wskazał powód we wniesionej przez siebie odpowiedzi na apelację pozwanego, iż na podstawie przepisu art. 64 k.p.c. każda osoba prawna ma zdolność do występowania w procesie jako strona, tj. zdolność sądową. Stroną powodową jest zaś Politechnika (...) w Ł., która to z mocy ustawy posiada osobowość prawną, co oznacza, że posiada ona również zdolność sądową. Dodać należy, iż Sąd Okręgowy nie dopatrzył się również uchybień w zakresie prawidłowej reprezentacji po stronie powódki. Złożone przez pełnomocnika powódki pełnomocnictwo jest bowiem prawidłowe i zostało uwierzytelnione przez radcę prawnego zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa. Zauważyć również trzeba, że pozwany, aż do zamknięcia rozprawy nie kwestionował zdolności sądowej i reprezentacji powódki, chociaż miał na to wystarczająco dużo czasu i okazji. Ponadto, brak jest jakiegokolwiek słowa uzasadnienia we wniesionej przez pozwanego apelacji, a dotyczącego przedmiotowego zarzutu.

Odnosząc się w następnej kolejności do postawionego przez apelującą zarzutu naruszenie art. 328 § 2 k.p.c., to zauważyć należy, iż pewne wahania orzecznictwa wywołuje kwestia, czy wady uzasadnienia mogą być przedmiotem zarzutu apelacyjnego oraz podstawą skargi kasacyjnej. Obecnie dominuje stanowisko, że obraza art. 328 § 2 k.p.c. może być zarzucana w apelacji lub skardze kasacyjnej tylko w wyjątkowych okolicznościach, tj. wtedy gdy wady uzasadnienia uniemożliwiają dokonanie kontroli instancyjnej lub kasacyjnej (por. np. wyr. SN: z 11 maja 2000 r., I CKN 272/00, niepubl.; z 14 listopada 2000 r., V CKN 1211/00, niepubl.; z 18 lutego 2005 r., V CK 469/04, LexPolonica nr 1631507, MoP 2009, nr 9, s. 501). Powołany przepis określa bowiem elementy, jakie powinno zawierać uzasadnienie wyroku, a jego naruszenie może polegać na braku w uzasadnieniu któregoś z tych elementów. Zarzut jego naruszenia może stać się zasadniczo wówczas przedmiotem skutecznej apelacji, jeżeli treść uzasadnienia dotknięta jest tak kardynalnymi brakami, że nie pozwala na dokonanie weryfikacji innych zarzutów apelacji oraz zastosowania przez sąd drugiej instancji prawa materialnego. Zwykle sprowadza się to do konkluzji, że z uzasadnienia sądu nie wynika, jaki w istocie stan faktyczny został ustalony [M. M., Apelacja w postępowaniu cywilnym. Komentarz. Orzecznictwo, W. K., wyd. 3, W. 2016, komentarz do art. 368]. O tego typu wadach nie mogło być mowy w przedmiotowym przypadku.

W dalszej kolejności trzeba również podkreślić, wbrew stanowisku apelującego, prawidłowość ustalonego w sprawie stanu faktycznego, który to Sąd Okręgowy podziela i przyjmuje za własny.

Większość postawionych przez apelującego zarzutów sprowadzała się do zakwestionowania przeprowadzonej przez Sąd Rejonowy swobodnej oceny dowodów i ustalonego przez Sąd Rejonowy stanu faktycznego. Apelujący stawiając przedmiotowe zarzuty nie zdołał jednak wykazać, że ocena zebranego w sprawie materiału dowodowego została dokonana wbrew regułom wynikającym z przepisu 233 k.p.c. Należy w tym miejscu podkreślić, że tylko w razie pogwałcenia reguł logicznego rozumowania bądź sprzeniewierzenia się zasadom doświadczenia życiowego, może mieć miejsce skuteczne kwestionowanie swobody oceny dowodów. Tego rodzaju uchybień nie sposób się dopatrzyć w stanowisku Sądu I instancji. Według Sądu Okręgowego, ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego Sąd Rejonowy wyprowadził wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym.

Odnosząc się do zarzutu pozwanego, a dotyczącego nieodroczenia rozprawy z dnia 9 sierpnia 2016 roku, pomimo niedoręczenia powodowi zawiadomienia o terminie posiedzenia sądu, wskazać należy, iż po pierwsze w dniu 9 sierpnia 2016 roku nie miała miejsca żadna rozprawa w przedmiotowym postępowaniu. Po drugie, jeżeli chodzi o rozprawę, która odbyła się w dniu 9 czerwca 2016 roku, to zauważyć należy, iż na wspomnianej rozprawie w imieniu powoda stawiła się jej pełnomocnik, która to nie zgłaszała się w tym zakresie żadnych zastrzeżeń. Z tego też względu trudno byłoby uznać przedmiotowy zarzut pozwanego za zasadny. Dodatkowo wskazać również trzeba, iż przyczyną apelacji mogą być takie naruszenia przepisów procesowych, które, choć nie jest to wprost warunkiem skuteczności apelacji zwykłej, powinny mieć wpływ na rozstrzygnięcie. W postępowaniu uproszczonym, w myśl wyraźnego zapisu art. 505 ¹² § 3 k.p.c., apelacji podlega oddaleniu także wtedy, gdy mimo naruszenia prawa materialnego lub przepisów postępowania albo błędnego uzasadniani zaskarżony wyrok odpowiada prawu. W postępowaniu zwykłym, pomimo braku wyraźnego zapisu, apelacja również podlega oddaleniu, jeżeli stwierdzone uchybienia nie prowadzą do zmiany ani uchylenia zaskarżonego wyroku. Wynika to z faktu, że pomiędzy zasadnymi zarzutami apelacji (bądź stwierdzonymi z urzędu naruszeniami prawa materialnego) a treścią rozstrzygnięcia musi istnieć związek przyczynowy [M. M., Apelacja w postępowaniu cywilnym. Komentarz. Orzecznictwo, W. K., wyd. 3, W. 2016, komentarz do art. 368]. Apelujący nie wskazał takiego związku, Sąd Okręgowy również nie był w stanie się go dopatrzeć w niniejszej sprawie.

Odnoście zarzutu pominięcia wniosków dowodowych zgłoszonych przez pozwanego we wniesionym przez niego sprzeciwie od nakazu zapłaty z dnia 5 listopada 2015 roku, to rację należy przyznać skarżącemu, iż w protokole z rozprawy z dnia 9 czerwca 2016 roku brak jest informacji o tym, żeby zgłoszone przez pozwanego przedmiotowe wnioski dowodowe zostały oddalone, co należy zakwalifikować jako naruszenie przepisów postępowania. Pomimo tego, jak już zostało powyżej zaznaczone, przyczyną apelacji mogą być takie naruszenia przepisów procesowych, które, choć nie jest to wprost warunkiem skuteczności apelacji zwykłej, powinny mieć wpływ na rozstrzygnięcie. W postępowaniu uproszczonym, w myśl wyraźnego zapisu art. 505 ¹² § 3 k.p.c., apelacji podlega oddaleniu także wtedy, gdy mimo naruszenia prawa materialnego lub przepisów postępowania albo błędnego uzasadniania zaskarżony wyrok odpowiada prawu. W postępowaniu zwykłym, pomimo braku wyraźnego zapisu, apelacja również podlega oddaleniu, jeżeli stwierdzone uchybienia nie prowadzą do zmiany ani uchylenia zaskarżonego wyroku. Wynika to z faktu, że pomiędzy zasadnymi zarzutami apelacji (bądź stwierdzonymi z urzędu naruszeniami prawa materialnego) a treścią rozstrzygnięcia musi istnieć związek przyczynowy [M. M., Apelacja w postępowaniu cywilnym. Komentarz. Orzecznictwo, W. K., wyd. 3, W. 2016, komentarz do art. 368]. Apelujący nie wskazał takiego związku, Sąd Okręgowy również nie był w stanie się go dopatrzeć w niniejszej sprawie. Z treścią sprzeciwu od nakazu zapłaty wniesionego przez stronę pozwaną wynika, że zgłoszony przez nią dowód w postaci listy obecności z zajęć semestru, za który powódka domaga się zapłaty został zgłoszony w celu stwierdzenia faktu, iż pozwany nie uczęszczał na zajęcia i nie korzystał ze świadczonych przez powódkę usług edukacyjnych. Natomiast dowód w postaci przesłuchania powoda został zgłoszony w celu stwierdzenia faktu, iż pozwany nie korzystał ze świadczonych przez powódkę, jak i że złożył ustną rezygnację ze studiów przed końcem pierwszego semestru. Zauważyć należy, iż obydwa wspomniane powyżej fakty zostały przyjęte przez Sąd Rejonowy jako udowodnione zgodnie z twierdzeniami pozwanego. Nie to było przyczyną wydania wyroku w sprawie zgodnego z żądaniem zawartym w pozwie. Zaważyć również trzeba, iż pełnomocnik strony pozwanej była obecna na rozprawie w dniu 9 czerwca 2016 roku. Nie zgłaszała mimo tego żadnym uwag względem Sądu Rejonowego, kiedy ten zakomunikował, iż ma zamiar zamknąć przewód sądowy.

Odnośnie zarzutu apelującego, a sprowadzającego się do tego, że Sąd Rejonowy nie przeprowadził z urzędu wskazanych w apelacji przez pozwanego dowodów, wyjaśnić należy, iż obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach (art. 3 k.c.), zaś ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie spoczywa na tej stronie, która z faktów tych wywodzi skutki prawne (art. 6 k.c.) W orzecznictwie ugruntował się generalny pogląd, że sąd jedynie może, a nie musi dopuścić dowód nieprzedstawiony przez żadną ze stron procesowych. Należy przyjąć, że na podstawie art. 232 zd. 2 k.p.c. dopuszczenie dowodu z urzędu stanowi, co do zasady, uprawnienie sądu, a nie jego obowiązek. Czynność ta została bowiem ukształtowana jako czynność fakultatywna i dyskrecjonalna, podejmowana z urzędu. Możliwość dopuszczenia przez sąd z urzędu dowodu niewskazanego przez strony nie może służyć zastępowaniu ich bezczynności [wyrok SN z dnia 15 lipca 2010 roku, IV CSK 84/10]. Należy przyjąć, że w procesie, w którym nie ma podejrzenia koluzji (procesu fikcyjnego) lub występowania w charakterze strony osoby wyjątkowo nieporadnej, sąd winien zachować neutralność w wykrywaniu dowodów [wyrok SN z dnia 22 marca 2007 roku, III CSK 375/06]. Mając na względzie powyższe rozważania, Sąd Okręgowy nie dopatrzył się żadnego uchybienia w postępowaniu Sądu I instancji.

Sąd Okręgowy za niezasadny uznał również postawiony przez apelującego zarzut odnośnie tego, iż Sąd Rejonowy miał rozstrzygnąć ponad żądanie pozwu, poprzez zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki odsetek ustawowych za opóźnienie od kwot 511,00 złotych za poszczególne raty od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty, pomimo że w pozwie powódka domagała się odsetek ustawowych. W tym względzie wskazać należy, iż sposób, w jaki rozstrzygnął przedmiotowe zagadnienie Sąd Rejonowy jest już powszechnie ugruntowany w orzecznictwie sądowym. Powódka nie mogła inaczej sformułować swego żądania z uwagi na fakt, iż nie mogła przewidywać zmiany przepisów prawnych w tym zakresie, jak i antycypować długości trwania postępowania w momencie wytaczania przez siebie powództwa. W związku ze zmianą brzmienia art. 481§2 k.c. i wprowadzenia przez ustawodawcę odsetek za opóźnienie na podstawie ustawy z dnia 9 października 2015r. o zmianie ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, ustawy Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2015.1830) Sąd Rejonowy prawidłowo zasądził od dnia 1 stycznia 2016 r. roszczenie z ustawowymi odsetkami za opóźnienie do dnia zapłaty.

W kwestii niewezwania strony powodowej do prawidłowego naliczenia i uiszczenia opłaty sądowej przez jej uzupełnienie do kwoty 103,00 złotych w terminie tygodniowym ze skutkiem procesowym w postaci zwrotu pozwu, Sąd Okręgowy wskazuje, iż po pierwsze apelujący nie ma racji odnośnie wysokości opłaty sądowej, która to została prawidłowo wyliczona i opłacona w wysokości 100,00 złotych w postępowaniu pierwszoinstancyjnym. Po drugie, kwestia ta dotyczy wyłącznie stosunków pomiędzy Skarbem Państwa a powodem.

Sąd Okręgowy nie mógł również uznać za zasadny podniesiony przez apelującego zarzut naruszenia art. 5 k.c. Przedmiotowy artykuł stanowi, że nie można czynić ze swego prawa użytku, który by był sprzeczny ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem tego prawa lub z zasadami współżycia społecznego. Takie działanie lub zaniechanie uprawnionego nie jest uważane za wykonywanie prawa i nie korzysta z ochrony. Reguły stosowania art. 5 przez osoby stosujące prawo nakazują zachowanie szczególnej ostrożności. Organ (sąd), uznając sprzeczność żądania osoby powołującej się na prawo podmiotowe z zasadami współżycia społecznego czy też społeczno-gospodarczego przeznaczenia prawa, powinien w każdym wypadku ustalić, która konkretnie zasada została naruszona i dlaczego. Przez odwoływanie się do klauzul generalnych przewidzianych w art. 5 nie można podważać pośrednio mocy obowiązującej przepisów prawa. Taka praktyka mogłaby prowadzić do naruszenia zasady praworządności w demokratycznym państwie prawnym, a w życiu gospodarczym - do podważenia pewności obrotu, która w gospodarce rynkowej ma szczególne znaczenie [C. J. (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, wyd. II, komentarz do art. 5 k.c.]. Mając na względzie powyższe, zarzut pozwanego jakoby strona powodowa w przedmiotowym stanie faktycznym uczyniła ze swojego prawa użytek, który jest sprzeczny ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem tego prawa oraz zasadami współżycia społecznego nie mógł się ostać.

W kwestii zgłoszonych przez pozwanego we wniesionej przez niego apelacji nowych, dodatkowych wniosków dowodowych, Sąd Okręgowy musiał zgodzić się ze stanowiskiem powódki zawartym we wniesionej przez nią odpowiedzi na apelację, tj. że wnioski te nie powinny zostać uwzględnione, jako niedopuszczalne na tym etapie postępowania. Zgodzić się należy ze stanowiskiem powódki, iż wszystkie przedmiotowe wnioski dowodowe zgłoszone przez pozwanego mogły zostać zgłoszone przez niego w trakcie postępowania pierwszoinstancyjnego. W ocenie Sądu Okręgowego pozwany nie wykazał potrzeby ich powołania dopiero na aktualnym etapie sprawy. Zgodnie zatem z art. 381 k.p.c. stanowiącym, iż sąd drugiej instancji może pominąć nowe fakty i dowody, jeżeli strona mogła je powołać w postępowaniu przed sądem pierwszej instancji, chyba że potrzeba powołania się na nie wynikła później, Sąd Okręgowy zdecydował się na pominięcie zgłoszonych przez stronę pozwaną nowych wniosków dowodowych.

Mając na uwadze powyższe Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację jako nieuzasadnioną.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono w punkcie 2. wyroku na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c. zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu. Na koszty poniesione przez powoda w tym postępowaniu złożyło się wynagrodzenie jej pełnomocnika w osobie radcy prawnego, którego wysokość w kwocie 600,00 zł ustalono na podstawie § 2 ust. 3 w zw. z § 10, ust. 1 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2015 r. poz. 1804).