Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 czerwca 2016 roku

Sąd Rejonowy w Piotrkowie Trybunalskim II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: SSR Renata Folkman

Protokolant: sekr. sądowy Joanna Kotala

przy udziale Prokuratora: Piotra Grochulskiego, Jarosława Anioła

po rozpoznaniu w dniach 14 kwietnia 2016 r., 26 kwietnia 2016 r., 1 czerwca 2016 roku sprawy

R. C.

c. W. i E. z domu B.

ur. (...) w P. (...)

oskarżonej o to, że:

w okresie od 22 listopada 2013 roku do 14 sierpnia 2014 roku mając status podejrzanej w postępowaniu przygotowawczym o sygn. Akt 2 Ds. 1940/13 Prokuratury Rejonowej w P. (...) fałszywie oskarżała inną osobę o popełnienie czynu zabronionego, jak również tworzyła fałszywe dowody w celu skierowania ścigania przeciwko innej osobie w ten sposób, że będąc rozpytywaną przez funkcjonariuszy policji oraz przesłuchiwaną w charakterze podejrzanej kilkukrotnie wyjaśniała, iż sprawcą rozboju dokonanego z użyciem niebezpiecznego narzędzia na osobie W. U. był A. P., co skutkowało jego tymczasowym aresztowaniem, a następnie skierowaniem aktu oskarżenia przeciwko A. P. o czyn z art. 280§2 kk, gdy w rzeczywistości sprawcą rozboju był inny, nieustalony mężczyzna,

tj. o czyn z art. 234 kk w zb. z art. 235 kk w zw.z art. 11§2 kk

orzeka

1.  oskarżoną R. C. uznaje za winną popełnienia zarzuconego jej czynu i za to na podstawie art. 235 kk w zw.z art. 11§3 kk wymierza jej karę 8 (ośmiu) miesięcy pozbawienia wolności;

2.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. O. G. kwotę 723,24 zł (siedemset dwadzieścia trzy złote, dwadzieścia cztery grosze) tytułem kosztów obrony udzielonej oskarżonej z urzędu;

3.  zwalnia oskarżoną od wydatków w sprawie, które przejmuje na rachunek Skarbu Państwa i od opłaty.

UZASADNIENIE

Sąd ustalił stan faktyczny:

W dniu 22.11.2013 r., po zatrzymaniu przez policję pod zarzutem udziału w rozboju dokonanym na osobie W. U., R. C. powiedziała policji, że jednym ze współsprawców był A. P.. Tego samego dnia A. P. został zatrzymany przez policję, a w dniu 23.11.2013 r. przedstawiono mu zarzut udziału w dniu 21.11.2013 r. w rozboju przy użyciu niebezpiecznego narzędzia na W. U., do czego A. P. nie przyznał się.

W tym samym dniu, to jest 23.11.2013 r., R. C. przesłuchana przez policję w charakterze podejrzanej o udział w tymże rozboju, przyznała się, złożyła wyjaśnienia, w których jako współsprawcę wskazała między innymi A. P., opisała ze szczegółami jego udział w zdarzeniu.

W tym samym dniu (23.11.2013 r.) R. C. przesłuchana przez prokuratora (w charakterze podejrzanej o udział w tym rozboju, do sprawy 2 Ds 1940/13), ponownie przyznała się, złożyła wyjaśnienia i ponownie opisała udział w zdarzeniu A. P..

Jeszcze tego samego dnia (23.11.2013 r.) prokurator przedstawił A. P. zarzut udziału w rozboju na W. U.. Na skutek wniosku o tymczasowe aresztowanie A. P., skierowanego przez Prokuraturę Rejonową w P. (...). do Sądu Rejonowego w P. (...)z dniem 24.11.2013 r. A. P. został tymczasowo aresztowany na okres 3 miesięcy.

W dniu 13.01.2014 r. R. C. przesłała do Prokuratury Rejonowej w P. (...) pismo sygnalizujące chęć „zmiany zeznań”.

W dniu 06.02.2014 r. R. C. została po raz kolejny przesłuchana (do sprawy 2 Ds 1940/13, przez policjanta) w charakterze podejrzanej. Powiedziała, że nic nie zrobiła i nie chce wyjaśniać; w zakładzie karnym nie jest odizolowana od K. Ś., która mieszka w celi obok, straszy ją i grozi. Powiedziała też, że nie pamięta dokładnie, co się stało w miejscowości S..

W dniu 24.02.2014 r. R. C. skierowała do Prokuratury Rejonowej wP. (...) pismo z prośbą „o możliwie szybkie spotkanie dotyczące (tej) sprawy”.

W dniu 28.04.2014 r. R. C. zwróciła się na piśmie do Prokuratury Rejonowej w P. (...). o skierowanie sprawy do mediacji. W tej samej dacie skierowała ponowną prośbę o „kontakt z prowadzącym śledztwo w związku z jej dotychczasowymi zeznaniami”.

W dniu 05.05.2014 r. R. C. skierowała do Prokuratury Rejonowej w P. (...)kolejne pismo z prośbą „o pilny kontakt” wraz z informacją, że posiada informacje ważne dla śledztwa i po ich ujawnieniu śledztwo się zakończy. W tej samej dacie skierowała tez pismo z wnioskiem o zaznajomienie z materiałami śledztwa i jeszcze kolejne pismo z inicjatywą skorzystania z możliwości wynikających z art. 335 kpk.

W dniu 02.06.2014 r. R. C. skierowała do Prokuratury Rejonowej w P. (...) kolejne pismo, tym razem prosząc o „spotkanie z prokuratorem” i informując, że sprawcą jest zupełnie inna osoba niż A. P..

W czerwcu i lipcu 2014 r. R. C. przebywała na obserwacji psychiatrycznej w Zakładzie Karnym numer 2 w Ł.. W dniu 28.07.2014 r. wpłynęła do Prokuratury Rejonowej w P. (...) opinia z obserwacji, po czym w dniu 31.07.2014 r. R. C. przesłuchał policjant. Powiedziała wtedy, że niczego nie będzie wyjaśniać i żąda przesłuchania przed prokuratorem, bo tylko z nim będzie rozmawiać.

W dniu 04.08.2014 r. R. C. wysłała do Prokuratury Rejonowej w P. (...). ponownie pismo o skierowanie sprawy do mediacji oraz zaznajomienie jej z materiałami śledztwa, a także ponowiła informację, że A. P. nie jest sprawcą lecz inna osoba.

W dniu 14.08.2014 r. R. C. została przesłuchana przez prokuratora. Powiedziała, że A. P. nie jest sprawcą rozboju. Dodała, że tak początkowo mówiła, bo tak jej powiedziała policja i tak jej było wygodniej. Stwierdziła, że faktycznie sprawcą był D. L.. Podczas konfrontacji z D. L. w Prokuraturze Rejonowej w P. (...)w dniu 28.08.2014 r. R. C. podtrzymała, że to on, a nie P., jest sprawcą rozboju (czemu L. zaprzeczył).

Biegli psychiatrzy i psycholog zaopiniowali do sprawy 2 Ds 1940/13 Prokuratury Rejonowej w P. (...)., że R. C. jest w pełni poczytalna, natomiast wykazuje cechy osobowości nieprawidłowej i uzależnienie od benzodiazepin.

Prokuratura Rejonowa w P. (...) z dniem 21.10.2014 r. skierowała do Sądu Okręgowego w P. (...) akt oskarżenia o czyn z art. 280 § 2 kk, w szczególności przeciwko R. C. i A. P..

Na rozprawie w sprawie III K 81/14 w dniu 01.12.2014 r. A. P. nie przyznał się do popełnienia zarzucanego czynu. R. C. przyznała się do zarzucanego jej czynu i powiedziała, że to nie A. P. jest sprawcą.

Biegli psychiatrzy i psycholog na rozprawie w sprawie III K 81/14 w dniu 12.01.2015 r. zaopiniowali, że przyjmowane przez R. C. leki nie miały wpływu na jej funkcje poznawcze. Na tym terminie Sąd Okręgowy w P. (...) uchylił wobec A. P. tymczasowe aresztowanie.

Wyrokiem z dnia 16.02.2015 r. Sąd Okręgowy w P. (...)za sygn. III K 81/14 uniewinnił A. P. od stawianego mu zarzutu, zaś R. C. uznał za winną. Wyrok został utrzymany w mocy wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Ł. z dnia 16.06.2015 r. sygn. II AKa 109/15.

(dowody ze zbioru A: notatka – k. 3 – 5,

protokół zatrzymania osoby – k. 6,

protokół przesłuchania A. P. – k. 7 – 8,

protokół przesłuchania R. C. – k. 9 – 11, 13 – 14, 20, 51, 52, 54,

postanowienie o przedstawienie zarzutu R. C.–k. 12,

postanowienie o przedstawienie zarzutu A. P. – k. 15,

postanowienie o tymczasowym aresztowaniu A. P. – k. 16, 17,

pismo – k. 18, 21, 26, 27, 28, 29, 30,31, 47, 48, 49,

opinia – k. 33 – 46,

kserokopia aktu oskarżenia – k. 55 – 59,

protokół rozprawy – k. 60 – 66, 67 – 72,

kserokopia wyroku III K 81/14 wraz z uzasadnieniem – k. 73 – 75, 76 – 87,

kserokopia wyroku II A Ka 109/15 - 88)

R. C. urodziła się w dniu (...) Ma zawodowe wykształcenie, z zawodu jest krawcową. Ma jedno dziecko. Nie ma majątku. Aktualnie odbywa karę pozbawienia wolności. (k. 68 akt II K 808/15)

R. C., poza sprawą III K 81/14, była już karana wyrokiem Sądu Rejonowego w P. (...) z dnia 11.09.2013 r. w sprawie II K 156/13 za czyn z art. 13 § 1 kk w zw. z art. 280 § 1 kk, na karę 2 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności. (zbiór A – k. 103)

R. C. nie przyznała się do popełnienia zarzucanego czynu. Na rozprawie odmówiła składania wyjaśnień. Na pytania swego obrońcy powiedziała, że w początkowej fazie śledztwa faktycznie podawała P. jako sprawcę, tak było mniej więcej do miesiąca lutego, ale potem pisała pisma „odnośnie zeznań”, chciała je zmienić, nie została dowieziona do prokuratury przez kilka miesięcy, w pewnej prośbie napisała o co chodzi, że P. nie jest sprawcą, że chciałaby „uzupełniająco zeznać”. Powiedziała, że około 10 miesięcy po zatrzymaniu dopiero przyjechał do niej policjant, aby to wyjaśnić. Powiedziała też, że sprawcą rozboju był faktycznie D. L., a nie A. P.. Wyjaśniła, ze cały swój wysiłek – podczas postępowania sądowego w sprawie III K 81/14 skupiła na tym, aby to wyjaśnić i aby P. został w końcu zwolniony z aresztu. Powiedziała, że podczas postępowania przygotowawczego w sprawie III K 81/14 była po miesięcznej kuracji lekiem „clonozepan” i zastraszona przez policjantów, że dziecko jej zabiorą, więc „nie miałam świadomości, chyba nie zdawałam sobie sprawy z zaistniałej sytuacji, gdy minął jakiś rok czasu, gdy wszystko zrozumiałam, jak najbardziej chciałam to wszystko wycofać”. (k. 68 v – 69)

W postępowaniu przygotowawczym wyjaśniła, że nie przyznaje się do zarzucanego jej (w tej sprawie) czynu, po czym sprostowała, że przyznaje się częściowo, ale wyjaśnienia złoży po porozumieniu się z adwokatem. (k. 98 zbioru A)

A. P. zeznał, że nie wie, kto dokonał rozboju na W. U.. Powiedział, że pozostawał tymczasowo aresztowany do sprawy o ten rozbój przez 14 miesięcy, potem sąd areszt uchylił, zapadł wobec niego wyrok uniewinniający. Powiedział, że otrzymał odszkodowanie za niesłuszne tymczasowe aresztowanie w kwocie 60.000 zł. (k.69 – 70)

Sąd zważył i ocenił co następuje:

Zgromadzone w tej sprawie przez prokuraturę na etapie postępowania przygotowawczego i przedstawione sądowi dowody z dokumentów (pozyskanych z akt sprawy III K 81/14) nie budzą wątpliwości, nie były przez żadną ze stron kwestionowane.

Wyjaśnienia R. C., która powiedziała, że do winy się nie poczuwa, na wiarę nie zasługują. Po pierwsze, to oskarżona w żaden logiczny sposób nie wyjaśniła powodów, dla jakich obciążyła w sprawie III K 81/14 (na etapie śledztwa) A. P.. Starała się jedynie ciężar swego zachowania przesunąć w stronę organów ścigania, podkreślając, że wielokrotnie pisała pisma, w których domagała się przesłuchania przez prokuratora, bo chciała odwołać obciążające P. wyjaśnienia, a skoro prokurator do pewnego czasu jej nie przesłuchał, to wyjaśnień tych sprostować nie mogła. Oskarżonej – tak tłumaczącej swe zachowanie (czyli rzucenie oskarżenia na P. i podtrzymywanie tegoż w wyjaśnieniach z początkowej fazy śledztwa w sprawie o rozbój na W. U.) – umknęło jednak, że kiedy tak się dopominała przesłuchania, została dwukrotnie przesłuchana przez policjanta w lutym i w lipcu 2014 r. W żadnym z tych przesłuchań nie sprostowała swoich wcześniejszych obciążających P. wyjaśnień, a wręcz mówiła policjantom: za pierwszym razem, że ona nic nie zrobiła,a właściwie nie pamięta co się wówczas stało. Natomiast przesłuchana przez policjanta w lipcu 2014 r. w ogóle nie chciała z nim rozmawiać, twierdząc, że tylko z prokuratorem będzie rozmawiała. Postawa taka jest niezrozumiała, zwłaszcza skoro – jak twierdziła oskarżona – miała tak istotne do przekazania informacje, a mianowicie że nie P., lecz inna osoba jest sprawcą. R. C. nie wyjaśniła też logicznie powodów, dla jakich rzuciła oskarżenie na P. i następnie w śledztwie konsekwentnie je podtrzymywała. Wersja zaprezentowana przez oskarżoną, że to policjanci tak zasugerowali, bo tak było wygodniej, jest nie przekonująca, bo lakoniczna, bez żadnego głębszego uzasadnienia, a przez to nielogiczna (granicząca z absurdem). W ocenie sądu jest to po prostu przyjęta przez oskarżoną linia obrony, w dodatku nieudolna, a za taką oceną przemawia i okoliczność, że przecież i na posiedzeniu aresztowym (w listopadzie 2013 r.), a więc stając już nie przed policją, lecz przed sądem, R. C. niczego nie sprostowała, nie odwołała obciążających P. wyjaśnień. Tym samym – poddana logicznej analizie – upada wersja zaprezentowana przez R. C. o tym, że te obciążające P. jej pierwotne wyjaśnienia z policji, które następnie konsekwentnie podtrzymywała i w prokuraturze i w sądzie na posiedzeniu aresztowym, były „sugestią” policjantów, którym tak po prostu było wygodniej (zresztą R. C. nigdzie nie wytłumaczyła o co konkretnie miało chodzić, że „policjantom było wygodniej”). W ocenie sądu rejonowego rozpoznającego sprawę niniejszą, to R. C. rzuciła na A. P. fałszywe oskarżenie z sobie tylko znanych powodów, które w tej sprawie zasadniczego znaczenia zresztą nie mają, ważne natomiast jest, że oskarżenie to było nieprawdziwe, czego dobitnie dowodzi prawomocny wyrok w sprawie III K 81/14. Dopiero na przesłuchaniu u prokuratora w dniu. 14.08.2014 r. odwołała obciążające P. wyjaśnienia, wskazując w to miejsce innego napastnika – L., wcale jednak nie wytłumaczyła nadal logicznie, ani wcześniejszych obciążających P. wyjaśnień, ani późniejszej zmiany swego stanowiska.

Zeznania A. P. de facto nie miały znaczenia dla rozstrzygnięcia tej sprawy.

R. C. wyczerpała znamiona przestępstw z art. 234 kk i z art. 235 kk.

Sąd rejonowy w pełni podziela pogląd przytoczony w „Komentarzu do kodeksu karnego” pod redakcją Tadeusza Bojarskiego w tezie 3 do art. 234 kk, a zacytowany za Sądem Najwyższym – uchwała z dnia 11.01.2006 r. I KZP 49/05, że „oskarżony, który składając wyjaśnienia w związku z toczącym się przeciwko niemu postępowaniem karnym, fałszywie pomawia inną osobę o współudział w tym przestępstwie w celu ukrycia tożsamości rzeczywistych współuczestników tego przestępstwa, a nie w celu własnej obrony, wykracza poza granice przysługującego mu prawa do obrony i może ponosić odpowiedzialność karną z art. 234 kk” (LEX on line).

Czyn z art. 234 kk polega na fałszywym oskarżeniu innej osoby, czyli na wystąpieniu z inicjatywą (fałszywego) oskarżenia innej osoby. Otóż R. C. rzucając oskarżenie na A. P. z pewnością wypełniła znamiona tegoż przestępstwa.

Natomiast czyn z art. 235 kk polega na tworzeniu fałszywych dowodów. Fałszywy dowód, to dowód nieprawdziwy obiektywnie i subiektywnie. Dobrem chronionym jest w tym wypadku prawidłowa działalność organów wymiaru sprawiedliwości, gdyż warunkiem zapewnienia tej prawidłowości jest stworzenie rękojmi ich funkcjonowania na podstawie rzeczywistego stanu faktycznego. Dodatkowym przedmiotem ochrony jest tu wolność jednostki przed podejmowaniem wobec niej podstępnych zabiegów zmierzających do skierowania przeciwko niej ścigania o przestępstwo. (tak „Kodeks Karny, część szczególna”, Jacek Giezek, teza 3 do art. 235; LEX – on line). Możliwy jest kumulatywny zbieg przepisów art. 234 kk i art. 235 kk. (tak „Kodeks Karny Komentarz” Marian Filar, teza 6 do art. 235; LEX – on line)

R. C. wskazując policji A. P. jako jednego ze sprawców rozboju na W. U., wypełniła znamiona art. 234 kk. Podając natomiast następnie policji (kiedy była przez policję rozpytywana), że to P. jest napastnikiem i dalej utrzymując to w kolejnych wyjaśnieniach (aż do przesłuchania w Prokuraturze w dniu 14.08.2014 r.), wypełniła znamiona art. 235 kk. A wobec tego jej zachowanie podlegało kumulatywnej kwalifikacji na podstawie art. 234 kk i art. 235 kk w związku z art. 11 § 2 kk.

Wymierzając karę sąd kierował się dyrektywami art. 53 kk.

Po stronie okoliczności obciążających R. C. uwzględnił jej uprzednią karalność oraz wyczerpanie jednym zachowaniem znamion dwóch przestępstw, a także fakt, że - skutkiem zachowania oskarżonej – A. P. spędził w tymczasowym areszcie ponad rok, a Skarb Państwa w konsekwencji (zachowania R. C.) zmuszony był wypłacić A. P. odszkodowanie za niesłuszne tymczasowe aresztowanie. Okoliczności łagodzących sąd się nie dopatrzył. Mając powyższe na względzie sąd wymierzył oskarżonej za przypisany czyn karę 8 miesięcy pozbawienia wolności.

O należności obrońcy z urzędu sąd orzekł na podstawie § 14 ust. 2 pkt 3 i § 16 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (...)(Dz.U.t.j. z 2013 r., poz. 461).

W oparciu o art. 624 § 1 kpk sąd zwolnił oskarżoną z kosztów sądowych, bo nie ma majątku, pozostaje w warunkach izolacji penitencjarnej, a zatem jest niewypłacalna.