Sygn. akt: KIO 728/16
KIO 741/16
KIO 802/16
WYROK
z dnia 30 maja 2016 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Sylwester Kuchnio
Protokolant: Agata Dziuban
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 25 maja 2016 r. w Warszawie odwołań wniesionych do
Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej:
A. w dniu 2 maja 2016 r. przez Przedsiębiorstwo Usług Komunalnych Sp. z o.o. z siedzibą
w Hajnówce (KIO 728/16)
B. w dniu 2 maja 2016 r. przez Przedsiębiorstwo Usługowo - Asenizacyjne ASTWA Sp. z
o.o. z siedzibą w Białymstoku (KIO 741/16)
C. w dniu 13 maja 2016 r. przez Przedsiębiorstwo Usługowo - Asenizacyjne ASTWA Sp. z
o.o. z siedzibą w Białymstoku (KIO 802/16)
w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego prowadzonym przez Miasto Białystok w
Białymstoku, w którego imieniu działa pełnomocnik - Przedsiębiorstwo Usługowo-Handlowo-
Produkcyjne LECH sp. z o.o. z siedzibą w Białymstoku
przy udziale:
A. Koma Sp. z o.o. Sp.k. z siedzibą w Ełku zgłaszającej przystąpienie do postępowania
odwoławczego o sygn. akt KIO 728/16 oraz KIO 741/16 po stronie zamawiającego,
B. M.M. prowadzącej działalność gospodarczą pod firmą „Usługi Komunalne BŁYSK
M.M.” w Łomży zgłaszającej przystąpienie do postępowania odwoławczego o sygn. akt
KIO 802/16 po stronie zamawiającego
orzeka:
1. oddala odwołania
2. kosztami postępowania obciąża Przedsiębiorstwo Usług Komunalnych Sp. z o.o. z siedzibą
w Hajnówce oraz Przedsiębiorstwo Usługowo - Asenizacyjne ASTWA Sp. z o.o. z siedzibą
w Białymstoku i:
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 45 000 zł 00 gr (słownie:
czterdzieści pięć tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez Przedsiębiorstwo Usług
Komunalnych Sp. z o.o. z siedzibą w Hajnówce oraz Przedsiębiorstwo Usługowo -
Asenizacyjne ASTWA Sp. z o.o. z siedzibą w Białymstoku tytułem wpisów od odwołań,
2.2. zasądza od Przedsiębiorstwo Usług Komunalnych Sp. z o.o. z siedzibą w Hajnówce na
rzecz Przedsiębiorstwo Usługowo-Handlowo-Produkcyjnego LECH Sp. z o.o. z siedzibą
w Białymstoku kwotę 3 600 zł 00 gr (słownie: trzy tysiące sześćset złotych zero groszy)
stanowiącą koszty postępowania odwoławczego poniesione z tytułu zastępstwa
prawnego
2.3. zasądza od Przedsiębiorstwo Usługowo - Asenizacyjne ASTWA Sp. z o.o. z siedzibą w
Białymstoku na rzecz Przedsiębiorstwo Usługowo-Handlowo-Produkcyjnego LECH Sp. z
o.o. z siedzibą w Białymstoku kwotę 3 600 zł 00 gr (słownie: trzy tysiące sześćset złotych
zero groszy) stanowiącą koszty postępowania odwoławczego poniesione z tytułu
zastępstwa prawnego.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (Dz. U. z 2015 r., poz. 2164), na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od dnia jego
doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do
Sądu Okręgowego w Białymstoku.
Przewodniczący: …………………………
Sygn. akt: KIO 728/16
Sygn. akt: KIO 741/16
Sygn. akt: KIO 802/16
UZASADNIENIE
Zamawiający, Miasto Białystok w Białymstoku, działając przez pełnomocnika, którym
jest Przedsiębiorstwo Usługowo-Handlowo-Produkcyjne „Lech" Sp. z o.o. w Białymstoku,
prowadzi w trybie przetargu nieograniczonego na podstawie przepisów ustawy z dnia 29
stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2013 r., poz. 907 ze zm.) – zwanej
dalej "ustawą" lub "Pzp" – postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego na świadczenie
usługi odbioru odpadów komunalnych powstających na nieruchomościach na terenie miasta
Białystok, z podziałem zamówienia na części.
Szacunkowa wartość zamówienia jest wyższa od kwot wskazanych w przepisach
wykonawczych wydanych na podstawie art. 11. ust. 8 Pzp.
Ogłoszenie o zamówieniu opublikowano w Dz. Urz. UE nr 2016/S 036-58650 z dnia 20
lutego 2016.
W dniu 22.04.2016 r. Zamawiający zawiadomił wykonawców biorących udział w
postępowaniu o jego wynikach.
Sygn. akt: KIO 728/16
W dniu 02.05.2016 r. Przedsiębiorstwo Usług Komunalnych Sp. z o.o. w Hajnówce
wniosła do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej odwołanie względem rozstrzygnięcia
postępowania w części V zamówienia, tj. wyboru oferty KOMA Sp. z o.o. Sp. k. w Ełku (zwanej
dalej „KOMA”) jako najkorzystniejszej.
Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie:
1. art. 89 ust. 1 pkt, 4 oraz art. 90 ust. 1 i 3 ustawy poprzez zaniechanie wezwania
wykonawcy KOMA Sp. z o.o. Sp. k. do złożenia wyjaśnień dotyczących elementów
oferty mających wpływ na wysokość ceny, podczas gdy istniały podstawy takiego
wezwania i w konsekwencji zaniechanie odrzucenia oferty KOMA Sp. z o.o. Sp. k. z
powodu rażąco niskiej ceny w stosunku do Części V przedmiotu zamówienia.
2. art. 7 ust. 1 ustawy poprzez brak zażądania od KOMA Sp. z o.o. Sp. k. wyjaśnień w
zakresie rażąco niskiej ceny, a w konsekwencji naruszenie zasady równego
traktowania wykonawców.
3. art. 32 ust. 1. Pzp poprzez niedoszacowanie wartości zamówienia.
4. art. 89 ust 1 pkt. 5 w zw. z art. 24 ust. 2 pkt. 3 i 4 Pzp poprzez zaniechanie wykluczenia
wykonawcy KOMA Sp. z o.o. Sp. k. z postępowania w sytuacji, gdy Wykonawca ten
podał nieprawdziwe informacje, co do posiadania bazy magazynowo transportowej
spełniającej wymagania Ministra Środowiska z dnia 11 stycznia 2013 r. w sprawie
szczegółowych wymagań w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli
nieruchomości i w związku z nieposiadaniem bazy magazynowo transportowej
spełniającej wymagania w/w rozporządzenia nie spełnia warunków udziału w
postępowaniu.
W związku z powyższym Odwołujący wniósł o:
1. Unieważnienie czynności zamawiającego polegającej na wyborze jako
najkorzystniejszej oferty KOMA Sp. z o.o. Sp. k. w zakresie Części V
zamówienia i nakazanie Zamawiającemu wykonania ponownego badania i
oceny ofert złożonych w postępowaniu w Części V; w tym wezwanie
wykonawcy KOMA Sp. z o.o. Sp. k. do złożenia wyjaśnień, o których mowa w
art. 90 ustawy Prawo zamówień publicznych;
ewentualnie
2. Wykluczenie wykonawcy KOMA Sp. z o.o. Sp. k. z postępowania z powodu
nieposiadania bazy magazynowo transportowej spełniającej wymagania
Ministra Środowiska z dnia 11 stycznia 2013 r., w sprawie szczegółowych
wymagań' w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli
nieruchomości i nakazanie Zamawiającemu Wykonania ponownego badania i
oceny ofert złożonych w postępowaniu w Części V.
W uzasadnieniu odwołania wskazano m.in.:
„[…]
W dniu 22 kwietnia 2016 r. Zamawiający poinformował Wykonawców o wyborze
najkorzystniejszej oferty. W zakresie Części V Zamówienia, jako najkorzystniejsza została
wybrana oferta KOMA Sp. z o.o. Sp. k. z ceną 856.142,82 zł. Na drugim miejscu znalazła się
oferta odwołującego z ceną 1.491.389,25 zł.
Zdaniem odwołującego cena zaoferowana przez KOMA Sp. z o.o. Sp. k. jest ceną rażąco
niską. Bez głębszej analizy widać, iż cena ta odbiega znacznie od ceny oferowanej przez
odwołującego (43% różnicy) oraz od kwoty przeznaczonej przez Zamawiającego na realizację
zamówienia w V części (53% różnicy). Ponadto oferta KOMA Sp. z o.o. Sp. k. jest o prawie 30
% niższa od średniej arytmetycznej cen obu złożonych ofert w zakresie Części V zamówienia.
Wskazana przez Zamawiającego wartość przedmiotu zamówienia to 1.127.534.61 zł.
lednocze- śnie iest to kwota netto i no powiększeniu iei o podatek VAT 8% otrzymujemy kwotę
1.217.737.38 zł. Zatem oferta KOMA SP. Z O.O. Sp. k. w kwocie 856.142.82 zł brutto iest
niższa o 30% od wartości przedmiotu Zamówienia brutto, co nakazywało Zamawiającemu
zastosowanie arb 90 ust 1 ZamPublU.
Zgodnie z art. 32 ust. 1. ZamPublU podstawą ustalenia wartości zamówienia jest całkowite
szacunkowe wynagrodzenie wykonawcy, bez podatku od towarów i usług, ustalone przez
zamawiającego z należytą starannością. Wskazuję na wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z
dnia 9 lutego 2015 r. (KIO 165/15) zgodnie z którym „wartość zamówienia”, biorąc pod uwagę
dotychczasową wykładnię tego pojęcia, w kontekście podejrzenia rażąco niskiej ceny, należy
interpretować jako wartość szacunkową danego, konkretnego zamówienia. Mowa tutaj o
Wartości szacunkowej z odliczeniem wartości przewidywanych zamówień uzupełniających,
jednak obliczonej zgodnie z art. 32 ust. 1 p.z.p. jako wartość netto. Do tej wartości netto
zamówienia, w celu porównania tej wartości z wartością ofert złożonych w postępowaniu
należy doliczyć kwotę podatku VAT.
Jak podkreśliła Krajowa Izba Odwoławcza, porównanie wartości szacunkowej netto z
wartością ofert określa-nych w kwotach brutto, prowadziłoby do konieczności oceny
nieporównywalnych de facto elementów. W efekcie, literalna interpretacja pojęcia „wartość
zamówienia" ze znaczeniem tego pojęcia, jakie mu nadaje art 32 ust 1 p.z.p. szczególnie w
sytuacji dot rażąco niskiej ceny, prowadziłaby do absurdalnych wniosków. Nie można przecież
porównywać ceny netto z ceną brutto. Z tego względu KIO stoi na stanowisku, że dla celów
porównawczych i oceny czy konkretna cena ofertowa nie jest rażąco niska zasadnym jest
„ubruttowienie" sza¬cunku zamawiającego.
Zgodnie z pkt. 1.3.2 SIWZ Tom III Szacowana ilość odpadów komunalnych przewidzianych do
odebrania, prognozowana ilość odpadów wytwarzanych w sektorze V w latach od 1.10.2016
do 30.09.2018 wynosi 5989 ton. Zatem, przy zaproponowanej przez KOMA Sp. z o.o. sp.k.
cenie 856.142,82 zł za realizację zamówienia w ciągu 2 lat, cena odbioru jednej tony odpadów
wynosi 145.38 zł., co stanowi cenę nierynkową, nierealną dla prawidłowego wykonania
przedmiotu zamówienia. Natomiast cena zaproponowana przez odwołującego wynosi 253,25
zł za 1 tonę. Cena KOMA Sp. z o.o. Sp.k. jest o 42,59 % niższa od ceny odwołującego.
Zwracam uwagę, że usługi objęte częścią V zamówienia były i są obecnie realizowane przez
odwołującego na rzecz Zamawiającego na podstawie umowy z dnia 13 kwietnia 2016 r. nr
NZM.231.9.2016.AMD. Przedmiotowa umowa została zawarta w wyniku postępowania
prowadzonego w trybie zamówienia z wolnej ręki - zamówienie uzupełniające do zamówienia
pod nazwą „Świadczenie usług odbioru odpadów komunalnych powstających na
nieruchomościach na terenie Miasta Białystok (przetarg nieograniczony, Cześć V nr
referencyjny l/ZP/2014).” Przedmiotowa umowa została zawarta na okres od wygaśnięcia
Umowy nr l/ZP/2014/5 z dnia 15 kwietnia 2014 r. do dnia 30 września 2016 r. Zgodnie z § 7
wynagrodzenie zostało ustalone jako iloczyn ustalonej w drodze negocjacji ceny jednostkowej
248,40 zł brutto za 1 tonę (Mg) i ilości ton (Mg) odpadów komunalnych odebranych i
dostarczonych do Zakładów Odbierających odpady. Ponadto Zamawiający płaci
odwołującemu wynagrodzenie ryczałtowe miesięczne z tytułu organizacji i prowadzenia 13
gniazd w wysokości 70,20 zł.
Wynagrodzenie ustalone w w/w umowie Zamawiającego z odwołującym zostało ustalone w
wyniku negocjacji. Zamawiający proponował wynagrodzenie w wysokości 212,41 zł brutto za
tonę (Mg) odpadów oraz dodatkowe wynagrodzenie w wysokości 65 zł brutto za prowadzenie
gniazd. Ostatecznie w ustalono cenę na kwotę 248,40 zł brutto za 1 tonę i 70,20 zł za
prowadzenie gniazd. Jednocześnie odwołujący obniżył zakładany zysk z 25% do 8,5%. Z
powyższego wynika, że zdaniem Zamawiającego cena 212,41 zł za tonę odpadów jest ceną
realną, rzeczywistą za ten rodzaj usług, a jednocześnie niską (trudno bowiem przyjmować, że
Zamawiający chciałby zapłacić więcej niż jest to konieczne). Cena zaproponowana przez
Zamawiającego w wysokości 212,41 zł za 1 tonę różni się o 31,56 % od ceny zaoferowanej w
przedmiotowym przetargu przez KOMA Sp. z o.o. sp.k. w wysokości 145,38 zł za 1 tonę.
Powinno to wzbudzić wątpliwości Zamawiającego, co do jej prawidłowości.
Dowód:
1. Umowa z dnia 13 kwietnia 2016 r. nr NZM.231.9.2016.AMD
2. Protokół z negocjacji z dnia 14.03.2016 r.
Odwołujący dokonał wyliczenia kosztów odbioru odpadów, zgodnie z załączoną tabelą.
Ponoszony przez niego koszt odbioru szacuje na około 232,40 zł brutto za tonę. Koszty te
poparte są doświadczeniem odwołującego w zakresie odbioru odpadów ż terenu miasta
Białystok, w tym objętego niniejszym postępowaniem Sektora V. Zatem odwołujący wie, że
wykonanie zamówienia za cenę zaoferowaną przez KOMA Sp. z o.o. Sp. k. nie jest możliwe
bez poniesienia straty finansowej.
Dowód: Szacunek kosztów odbioru odpadów
Ponadto należy zauważyć, że Pełnomocnik Zamawiającego, który po raz kolejny organizuje
przetarg na odbiór odpadów z terenu miasta Białystok, doskonale orientuje się w ilości
odpadów, kosztach ich odbioru i zagospodarowania a zatem i w cenach możliwych do
zaoferowania przez wykonawców. Tym bardziej więc uwagę Zamawiającego powinna
wzbudzić oferta której cena tak znacząco odbiega od ceny za którą aktualnie są odbierane
odpady i od cen innych oferentów.
Zwracam przy tym uwagę na niedoszacowanie wartości zamówienia przez Zamawiającego.
Wyjaśnić należy, że ustawa Pzp nie wskazuje sposobu szacowania wartości zamówienia, a
tym samym zamawiający może swobodnie korzystać z różnych instrumentów. Zwyczajowo, w
pierwszej kolejności zamawiający ustala wartość szacunkową zamówienia we własnym
zakresie, poprzez odniesienie się do wartości dostaw czy też usług, które były przedmiotem
zamówienia w poprzednim roku, przy uwzględnieniu ewentualnej zmiany wielkości
zamówienia oraz wskaźników inflacji ogłaszanych przez Główny Urząd Statystyczny, czy też
zmian cen na danym rynku. Krajowa Izba Odwoławcza w wyroku z dnia 8 lutego 2010 r. (sygn.
akt KIO/UZP 1813/09] Stwierdziła, iż: Wartość szacunkowa zamówienia winna uwzględniać
specyfikę danego zamówienia. W tym miejscu można wskazać na wyrok Krajowej Izby
Odwoławczej z dnia 27 czerwca 2008 r. (sygn, akt. KIO/UZP 588/08], w którym Izba
stwierdziła, że Wartość przedmiotu zamówienia należy ustalać w oparciu o przewidywane
wynagrodzenie wykonawcy wyłonionego w drodze przetargu, adekwatne do przedmiotu
świadczenia. a nie w oparciu o kryterium ceny, jaką spodziewa sie zamawiający zapłacić
wykonawcy.
W przedmiotowym postępowaniu w pierwszej kolejności o niedoszacowaniu świadczy o tym
fakt, że na realizację zamówienia w zakresie V Części Zamawiający przeznaczył kwotę o
620.144,06 zł wyższą niż podana przez niego wartość przedmiotu zamówienia.
Zamawiającemu znane były ceny, za jakie przedmiot zamówienia był dotychczas wykonywany
i jaką powinien przewidywać. Ceny te nie odpowiadają wartości zamówienia wskazanej przez
Zamawiającego. Ponadto nawet przy zaproponowanej przez Zamawiającego w toku
negocjacji z odwołującym cenie 212,41 zł za 1 tonę, wartość przedmiotu zamówienia powinna
wynosić có najmniej 1.268.727,05 zł (212,41 x 5.973,01) i w tej sytuacji oferta KOMA Sp. z o.o.
Śp. k. byłaby o 33% niższa od wartości przedmiotu zamówienia.
Ponadto, w zakresie szacowania przedmiotu zamówienia Zamawiający zamiast odnieść się do
posiadanych danych w zakresie realizowanych juz wcześniej usług odbierania odpadów w
konkretnym sektorze powołuje się na dane z innych miast, a przy tym położonych w zupełnie
innych regionach kraju; Niezrozumiałe jest dlaczego Zamawiający nie korzysta z danych
realnych, wynikających z posiadanej wiedzy i doświadczenia. Specyfika różnych regionów
kraju, a także specyfika poszczególnych sektorów w Białymstoku jest tak odmienna, że należy
zawsze odnosić się do realiów, danych rzeczywistych. Zwłaszcza gdy są one dostępne
Zamawiającemu. Z niewiadomych względów Zamawiający przy szacowaniu przedmiotu
zamówienia odniósł się jednak do danych z Bydgoszczy i Gdańska. Nie wiadomo w jakim
zakresie miasta te oraz poszczególne sektory w miastach porównywanych są do siebie
podobne i czy w ogóle takie porównanie jest możliwe.
Natomiast uwzględniając, że realna, wynikająca z obliczeń odwołującego cena jednostkowa
odbioru i tony (Mg) odpadów to około 227 zł (248,40 -8,5% zysku) i przy uwzględnieniu, że w
sektorze V w latach 2016 i 2017 zostanie odebranych 5.973,01 ton odpadów, minimalna
wartość przedmiotu zamówienia powinna wynosić 1.355.419,27 zł. Wobec tego cena
zaoferowana przez KOMA Sp. z o.o. Sp. k. jest o 37 % niższa od rynkowej wartości
przedmiotu zamówienia. Powyższe uzasadnia zarzut naruszenia art. 32 ust. 1. ZamPublU.
Zatem, biorąc pod uwagę zaproponowaną przez KOMA Sp. z o.o. Sp. k. cenę świadczenia
usług, znacznie odbiegającą od ceny rynkowej Zamawiający powinien poddać ją analizie, czy
pokryje ona koszty świadczenia usług. Przepis art. 90 ust. 1 ZamPublU stanowi: „Jeżeli cena
oferty wydaje się rażąco niska w Stosunku do przedmiotu zamówienia i budzi wątpliwości
zamawiającego co do możliwości wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie z wymaganiami
określonymi przez zamawiającego lub wynikającymi z odrębnych przepisów, w szczególności
jest niższa o 30% od wartości zamówienia lub średniej arytmetycznej cen wszystkich
złożonych ofert, zamawiający zwraca się o udzielenie wyjaśnień, w tym złożenie dowodów,
dotyczących elementów oferty mających wpływ na wysokość ceny, w szczególności w
zakresie:
1] oszczędności metody wykonania zamówienia, wybranych rozwiązań' technicznych,
wyjątkowo sprzyjających warunków wykonywania zamówienia dostępnych dla wykonawcy,
oryginalności projektu wykonawcy, kosztów pracy, których wartość przyjęta do ustalenia ceny
nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę ustalonego na podstawie art. 2
ust. 3-5 ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz.U.
Nr 200, DOZ. 1679. z 2004 r. Nr 240, DOZ. 2407 oraz z 2005 r. Nr 157, poz. 13141:
2) pomocy publicznej udzielonej na podstawie odrębnych przepisów".
Obowiązek wszczynania procedury na podstawie art. 90 ust. 1 ZamPublU występuje w
każdym przypadku, gdy zamawiający ustali, że zachodzi co najmniej jedna z wymienionych w
tym przepisie okoliczności. Próg 30% stanowi jedynie przykładowy, ale jednocześnie
maksymalny limit wartości, który może być odpowiednio obniżony przez zamawiającego, w
zależności od okoliczności dotyczących przedmiotu zamówienia. Również w sytuacji, gdy
cena oferty jest niższa np. o 10% od wartości zamówienia lub średniej arytmetycznej
wszystkich złożonych ofert, w okolicznościach związanych z konkretnym zamówieniem,
zamawiający ma prawo powziąć wątpliwości co do możliwości wykonania przedmiotu
zamówienia za zaoferowaną cenę. Zaistnienie wątpliwości po stronie zamawiającego stanowi
podstawową okoliczność uruchamiającą procedurę żądania wyjaśnień w celu ustalenia czy
oferta zawiera rażąco niską cenę. Bez względu na brak zaistnienia okoliczności wymienionych
przykładowo w art. 90 ust. 1 ZamPublU, w razie wystąpienia wątpliwości odnośnie wartości
zaoferowanej przez wykonawcę ceny, zamawiający jest zawsze uprawniony wezwać
wykonawcę do złożenia stosownych wyjaśnień.
Wskazane wcześniej okoliczności świadczą o tym, że wykonawca KOMA Sp. z o.o. Sp.k.
zastosował rażąco niska cenę. Odwołujący informował Zamawiającego o swoim stanowisku w
piśmie z dnia 31.03.2016 r. Jednocześnie odwołujący przedstawił Zamawiającemu dane
wskazujące na to, że za zaoferowana przez KOMA Sp. z o.o. Sp. k. cenę nie da się należycie
wykonać przedmiotu zamówienia. Również inni wykonawcy informowali Zamawiającego o
stosowaniu rażąco niskich cen przez niektórych oferentów, w tym przez KOMA Sp. z o.o. Sp..
Pomimo tego. Zamawiający nie wezwał wykonawcy KOMA Sp. z o.o. Sp.k. do złożenia
wyjaśnień, w celu wykazania zastosowanej ceny. Powyższe zaniechanie Zamawiającego
świadczy także o naruszeniu przez Zamawiającego art. 7 ust. 1 ZamPublU tj. naruszenie
zasady równego traktowania wykonawców
Dowód: pismo odwołującego z dnia 31.03.2016 r.
Nadmieniam, iż dowodzenie zaniechania przez zamawiającego wezwania do wyjaśnień w
zakresie rażąco niskiej ceny a dowodzenie zaniechania odrzucenia oferty pomimo jej
zaistnienia, sprowadza się do tego, że przy zaniechaniu wezwania nie jest wymagane
wykazanie zaistnienia rażąco niskiej ceny, lecz mniej kategoryczne uprawdopodobnienie, tj.
wskazanie, że istnieją uzasadnione podejrzenia w tym zakresie, które w toku dalszych
czynności mogą się potwierdzić lub nie. W przedmiotowej sprawie takie uzasadnione
podejrzenia zostały wykazane.
Odnośnie podstaw do wykluczenia wykonawcy KOMA Sp. z o.o. Sp. k. z postępowania z
powodu nieposiadania bazy magazynowo transportowej spełniającej wymagania Ministra
Środowiska z dnia 11 stycznia 2013 r., w sprawie szczegółowych wymagań w zakresie
odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości wskazuję, iż zgodnie z pkt. 3.3
SIWZ Tom III „Wykonawca obowiązany jest posiadać odpowiednią do realizacji przedmiotu
zamówienia bazę transportowo - magazynową. Powinna ona spełniać wymagania określone w
rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 11 stycznia 2013 r. (Dz. U. z 2013 r. poz. 122) w
sprawie szczegółowych wymagań w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli
nieruchomości.
Zgodnie z przywołanymi wyżej wymaganiami SIWZ wykonawca winien wykazać, że na
dysponuje bazą magazynowo - transportową usytuowaną na terenie lub w odległości nie
większej niż 60 km od granicy sektora, na który składa ofertę, która przy tym spełnia
wymagania w/w Rozporządzenia. Z informacji posiadanych przez odwołującego wynika, że
KOMA Sp. z o.o. Sp.k. tego warunku nie spełnia. Wobec jednak braku dokumentów
potwierdzających to stanowisko zasadnym jest żądanie od tego wykonawcy przedłożenia
dokumentów potwierdzających spełnienie wymagań w zakresie bazy magazynowo
transportowej.
Ponieważ pełnomocnik Zamawiającego zastrzegł sobie w SIWZ prawo do zweryfikowania
prawdziwości złożonych przez Wykonawcę oświadczeń, w szczególności poprzez wizję
lokalną na terenie bazy magazynowo - transportowej zasadny jest wniosek o zobowiązanie
Zamawiającego do dokonania wizji na terenie wskazanej przez KOMA Sp. z o.o. Sp.k. bazy
magazynowo transportowej.
[…]”
Sygn. akt: KIO 741/16
W dniu 02.05.2016 r. Przedsiębiorstwo Usługowo-Asenizacyjne ASTWA Sp. z o.o. w
Białymstoku wniosła do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej odwołanie względem
rozstrzygnięcia postępowania w części II zamówienia, tj. wyboru oferty KOMA Sp. z o.o. Sp. k.
w Ełku (zwanej dalej „KOMA”) jako najkorzystniejszej.
Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie:
1) art. 89 ust 4 w zw. z art. 90 ust. 1 i 3 Pzp poprzez zaniechanie wezwania KOMA
do wyjaśnień dotyczących elementów oferty mających wpływ na wysokość ceny
mimo uzasadnionych wątpliwości w tym zakresie, a w konsekwencji
zaniechanie odrzucenia oferty KOMA jak zawierającej rażąco niską cenę w
stosunku do przedmiotu zamówienia.
2) art. 24 ust. 2 pkt 4 Pzp poprzez zaniechanie wykluczenia KOMA z
postępowania o udzielenie zamówienia publicznego mimo niewykazania
spełniania warunków udziału w postępowaniu.
3) art. 87 ust. 1 Pzp poprzez nieskorzystanie z przewidzianego trybu wezwania do
wyjaśnienia treści oferty mimo wątpliwości co do prawdziwości złożonych przez
Wykonawcę KOMA oświadczeń.
4) art. 26 ust. 3 Pzp poprzez zaniechanie wezwania KOMA do uzupełnienia
dokumentów potwierdzających spełnianie warunków udziału w postępowaniu
pomimo że złożone wraz z ofertą dokumenty nie są Wystarczające dla uznania,
że KOMA wykazało spełnianie warunków udziału w postępowaniu;
5) art. 32 ust. 1 Pzp poprzez niedoszacowanie wartości zamówienia;
6) art. 7 ust. 1 i 3 Pzp poprzez prowadzenie postępowania w sposób naruszający
zasadę zachowania uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców w
związku z naruszeniem w/w przepisów ustawy.
W związku z powyższym, Odwołujący wniósł o nakazanie Zamawiającemu dokonania
następujących czynności:
1) unieważnienia wyboru oferty najkorzystniejszej w części II zamówienia;
2) wezwania KOMA do złożenia wyjaśnień, o których mowa w art. 90 Pzp oraz w
art. 26 ust. 3 Pzp
3) ponownego badania i oceny ofert;
4) wykluczenia KOMA z postępowania o udzielenie zamówienia publicznego;
5) odrzucenie oferty złożonej przez KOMA w części II zamówienia;
6) wyboru jako oferty najkorzystniejszej w części II oferty złożonej przez
Odwołującego.
W uzasadnieniu odwołania wskazano m.in.:
„[…]
Zamawiający w rozdziale 9 Instrukcji Dla Wykonawców stanowiącej TOM I Specyfikacji
Istotnych Warunków Zamówienia przewidział, iż w celu wykazania spełnienia warunków
udziału w ; postępowaniu, każdy z Wykonawców winien złożyć oświadczenie o spełniania
warunków udziału W postępowaniu, o których mowa w art. 22 ust. 1 pkt 1-4 ustawy Pzp. Wzór
oświadczenia stanowił Załącznik nr 2 do Instrukcji dla Wykonawców stanowiącej I Tom
Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia.
Wykonawca powyższe oświadczenie złożył wraz z aktualnym zaświadczeniem o wpisie do
rejestru działalności regulowanej, o której mowa w art. 9b ustawy z dnia 13 września 1996 o
utrzymaniu czystości i porządku w gminach (t.j. Dz. U. z 2013r., poz. 1399 ze zm.) - dalej jako
ustawa o czystości i porządku w gminach, prowadzonego przez właściwy organ, w zakresie
objętym przedmiotem zamówienia.
Ponadto w punkcie 3.3. Opisu Przedmiotu Zamówienia stanowiącego TOM III Specyfikacji
Istotnych Warunków Zamówienia, Zamawiający ustanowił warunek posiadania przez
Wykonawcę odpowiedniej bazy magazynowo - transportowej, wskazując:
„ Wykonawca obowiązany jest posiadać odpowiednią do realizacji przedmiotu zamówienia
Bazę transportowo - magazynową. Powinna ona spełniać wymagani a określone W,
rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 11 stycznia 2013 r. (Dz. U. z 2013 r. poz. 122) w
sprawie szczegółowych wymagań w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli
nieruchomości. ”
Konieczność posiadania przez podmiot odbierający odpady odpowiedniej bazy magazynowo -
transportowej przewidziano również w art. 9d ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w
gminach wskazując, iż:
„Art. 9d 1. Podmiot odbierający odpady komunalne od właścicieli nieruchomości jest
obowiązany do spełnienia następujących wymagań:
1) posiadania wyposażenia umożliwiającego odbieranie odpadów komunalnych od
właścicieli nieruchomości oraz zapewnienia jego odpowiedniego stanu technicznego;
2) utrzymania odpowiedniego stanu sanitarnego pojazdów i urządzeń do odbierania
odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości;
3) spełnienia wymagań technicznych dotyczących wyposażenia pojazdów do odbierania
odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości;
4) zapewnienia odpowiedniego usytuowania i wyposażenia bazy magazynowo-
transportowej. ”
Kryteria jakie winna spełniać baza magazynowo - transportowa uszczegółowiono w
Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 11 stycznia 2013 r. w sprawie szczegółowych
wymagań w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości (Dz. U. z
2013 r., poz. 122).
Z informacji uzyskanych przez Odwołującego wynika, iż Wykonawca KOMA przedmiotową
baza nie dysponuje, tym bardziej że siedzib Wykonawcy oddalona jest o kilkadziesiąt
kilometrów od miejsca świadczenia usługi.
Nie bez znaczenia pozostaje, iż w przetargu organizowanym przez Zamawiającego w roku
2013 jeden z Wykonawców powziął wątpliwość czy bazy magazynowo - transportowe dwóch
innych wykonawców spełniają w/w kryteria Rozporządzenia, stąd zwrócił się do
Zamawiającego w toku postępowania przetargowego o weryfikację tych informacji poprzez
wezwanie Wykonawców do wyjaśnień i ewentualne przeprowadzenie kontroli. W toku
postępowania przetargowego tych czynności zaniechano, a kontrolę przeprowadzono dopiero
po upływie kilku miesięcy, co nie mogło już mieć wpływu na rozstrzygnięcie. Wprawdzie oferty
w/w nie mogły zostać wybrane jako najkorzystniejsze ze względu na zaproponowaną przez
nich wysoką cenę, ale system prawa zamówień publicznych zapewniający pełną przejrzystość
prowadzonych postępowań przetargowych wymaga aby tego rodzaju wątpliwości były
wyjaśnione przed rozstrzygnięciem. Przeprowadzone kontrole wykazały pewne
nieprawidłowości w spełnieniu warunków ustawowych jakie powinna spełniać baza
magazynowo - transportowa, co mogło mieć wpływ na obowiązek zatrzymania wadium.
Dowód: protokół kontroli z 10 kwietnia 2014r. i protokół kontroli z 26.05.2016r.
W związku z pojawieniem się powyższych wątpliwości, co do spełniania przez dwóch
wykonawców m.in. KOMA warunku posiadania odpowiednio usytuowanej bazy magazynowo -
transportowej, Odwołujący zwrócił się do Zamawiającego o weryfikację, czy bazy
magazynowo - transportowe w/w Wykonawcy spełniają kryteria określone w Rozporządzeniu
Ministra Środowiska z dnia 11 stycznia 2013 r. w sprawie szczegółowych wymagań w zakresie
odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości.
Wykonawca zwrócił się również o podanie adresów baz jako informacji jawnej zarówno ną
gruncie ustawy Pzp (art. 86 ust. 4) jak również na gruncie ustawy o swobodzie działalności
gospodarczej na podstawie, której jawne są wszystkie miejsca prowadzenia działalności
gospodarczej przez przedsiębiorcę.
Dowód:
- pismo Odwołującego do Zamawiającego z dnia 4 kwietnia 2016 r.
- pismo Odwołującego do Zamawiającego z dnia 15 kwietnia 2Ó16 r.
- pismo Odwołującego do Zamawiającego z dnia 18 kwietnia 2016 r.
Z wnioskiem o udostępnienie adresów baz magazynowo - transportowych m.in. przez
Wykonawcę KOMA oraz zweryfikowanie kryteriów wskazanych w Rozporządzeniu Ministra
Środowiska z dnia 11 stycznia 2013 r. w sprawie szczegółowych wymagań w zakresie
odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości wystąpiła również Grupa
Radnych Miasta Białystok. Pismo to pozostało bez odpowiedzi.
Dowód: pismo grupy Radnych Miasta Białystok z dnia 31 marca 2016 r. do Wiceprezydenta
Miasta Białegostoku.
Pomimo wniosków Odwołującego jak i Radnych Miasta Białystok, Zamawiający nie wskazał
adresu bazy magazynowo - transportowej, nie wyjaśnił też wątpliwości co do spełniania przez
bazę kryteriów ustawowy. Co więcej mimo uzasadnionych wątpliwości Zamawiający zaniechał
zwrócenia się do Wykonawcy z wnioskiem o wyjaśnienie powyższych rozbieżności. Jak
wynika z pisma Zamawiającego z dnia 25 kwietnia 2016 r. w jego opinii, w celu spełnienia
warunków udziału w postępowaniu wystarczające jest złożenie potwierdzającego to
oświadczenia oraz przedłożenie aktualnego wpisu do rejestru działalności regulowanej.
Zaznaczył on również, iż nie ma uprawnień do kontrolowania baz magazynowo -
transportowych.
Dowód: pismo Zamawiającego z.dma 25 kwietnia 2016 r. znak: NZM.231.1.2016.DM
Powyższe oznacza, iż sam Zamawiający nie tylko zaniechał wezwania do wyjaśnień co dó
spełniania warunków określonych w SIWZ ale również, że nie wie on, gdzie znajduje się baza
magazynowo - transportowa Wykonawcy KOMA.
Powyższym zagadnieniem zajmowała się już Krajowa Izba Odwoławcza w połączonych
sprawach KIO 2298/13, KIO 2299/13, KIO 2320/13. W przetargu na gruncie, którego zawisła
sprawa przed KIO Zamawiający wymagał aby Wykonawca dysponował bazą magazynową -
transportową, spełniającą wymagania określone w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia
11 stycznia 2013 r. w sprawie szczegółowych wymagań w zakresie odbierania odpadów
komunalnych od właścicieli nieruchomości.
Izba dokonując oceny zasadności przedmiotowego zarzutu powzięła poważne wątpliwości czy
przedmiotowa baza spełnia wymagania w/w rozporządzenia, oraz czy składane w tym
zakresie oświadczenia konsorcjum wykazują spełnienie tego warunku udziału w
postępowaniu. „Tym samym w sprawie, zdaniem Izby zaistniały uzasadnione wątpliwości w
zakresie czy wskazana baza magazynowo transportowa spełnia postawione przez
zamawiającego wymagania.” . W związku z nadmienionymi wątpliwościami Izba nakazała
unieważnienie wybór najkorzystniejszej oferty oraz wezwanie wykonawcy do złożenia
wyjaśnień, mających na celu wykazanie, że przedmiotowa baza spełnia postawione w SIWZ
wymagania. Zdaniem Izby Wyjaśnienia, które zamawiający powinien uzyskać od wykonawcy
powinny obejmować co najmniej kwestie dotyczące podstawy do dysponowania bazą,
możliwość wprowadzania ścieków i wód gruntowych z terenu bazy do sieci kanalizacyjno-
burzowej, zakresu w jakim przedmiotowa baza będzie wykorzystywania przez wykonawcę itp.
Izba wskazał również, że podkreślenia wymaga, że postępowanie o zamówienie publiczne jest
postępowaniem opartym na dokumentach i oświadczeniach wykonawcy. Jednakie jeżeli
zamawiający poweźmie wątpliwości co do prawdziwości danych zawartych w tych
dokumentach czy oświadczeniach, to biorąc pod uwagę obowiązującą go zasadę staranności,
winien wyjaśnić, czy podniesione zastrzeżenia są zasadne.”
W przedmiotowym postępowaniu Zamawiający zaniechał wyjaśnienia tych wątpliwości czyn
naruszył art. 26 ust. 3 ustawy Pzp oraz art. 87 ust. 1 ustawy Pzp.
Przepis art. 87 ust. 1 umożliwia zamawiającemu uzyskanie wyjaśnień co do treści całej oferty.
Krajowa Izba Odwoławcza w wyr. z 15.2.2013 r. (KIO 214/13, Legalis) jednoznacznie
stwierdziła, że zamawiający, u którego zrodziły się jakiekolwiek wątpliwości co do treści oferty,
jest wprost zobowiązany (ze względu na regułę należytej staranności), a nie tylko uprawniony,
do żądania wyjaśnień od wykonawcy. Zamawiający nie może rezygnować z wyjaśnienia
budzących jego wątpliwości części treści oferty, z góry zakładając, iż nic nie wniosą do
dokonanej przez niego oceny bądź na pewno zmienią one jej treść.
Zamawiający nie zweryfikował również, czy KOMA złożył zgodne z prawda oświadczenie o
spełnianiu warunków udziału w postępowaniu. Złożenie nieprawdziwych oświadczeń, stanowi
zgodnie z art. 24 ust. 2 pkt 3 ustawy Pzp podstawę do wykluczenia Wykonawcy od udziału w
postępowaniu. Interpretacja powyższego przepisu, w zakresie możliwości wykluczenia
wykonawcy z postępowania, winna być dokonywana w myśl Dyrektywy 2004/18/WE
Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 31 marca 2004 r. w sprawie koordynacji procedur
udzielania zamówień publicznych na roboty budowlane, dostawy i usługi (Dz. U. UE z dnia
30 kwietnia 2004 r.). Zgodnie z obowiązkiem państw członkowskich UE, przepisy prawa
krajowego Państwa Członkowskiego muszą uwzględniać przepisy : prawa wspólnotowego.
Przepis art. 45 ust. 2 lit. g) w/w Dyrektywy stanowi wskazówkę interpretacyjną dla omawianej
podstawy wykluczenia, wskazując jednoznacznie na element zawinienia wykonawcy w
złożeniu nieprawdziwych informacji. Stanowi on bowiem, że z udziału w zamówieniu można
wykluczyć każdego wykonawcę, który ,jest winny poważnego wyprowadzenia w błąd w
zakresie przekazania lub nieprzekazania wymaganych informacji". Gdyby okazało się, że
Wykonawca KOMA nie dysponuje baza magazynowo - transportową, która spełnia kryteria
wskazane w rozporządzeniu Ministra Środowiska, stanowiłoby to bez wątpienia poważne
wprowadzenie Zamawiającego w błąd.
Wykonawca KOMA nie spełniał również innych warunków udziału w postępowaniu, o czym
Odwołujący informował Zamawiającego pismem z dnia 4 kwietnia 2016 r.
Dowód: pismo Odwołującego do Zamawiającego z dnia 4 kwietnia 2016 r.
Zamawiający wymagał w SIWZ aby wykonawcy ubiegający się o udzielenie zamówienia 4
publicznego posiadali wpis do rejestru działalności regulowanej stosowanie do wymogów art.
9b ustawy z dnia 13 grudnia 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach.
Wymaganie to stanowiło warunek udziału w postępowaniu. Zgodnie z zapisem w Rozdziale
9.5 SIWZ - Warunki udziału w postępowaniu oraz opis sposobu dokonywania oceny spełniania
tych warunków, pkt 1: „O udzielenie zamówienia mogą ubiegać się Wykonawcy, którzy
posiadają uprawnienia do wykonywania określonej działalności lub czynności jeżeli przepisy
prawa nakładają obowiązek ich posiadani, to jest:
a) uzyskali wpis do rejestru działalności regulowanej w zakresie odbierania odpadów
komunalnych od właścicieli nieruchomości z terenu miasta Białystok;
b) posiadają uprawnienia do transportu odpadów zgodnie przepisami ustawy z dnia 14
grudnia 2012 r. o odpadach (tj. Dz. U. z 2013, poz. 21 ze zm.) ”
Jednocześnie wskazano, iż w celu potwierdzenia powyższego warunku Wykonawca
zobowiązany jest załączyć do oferty:
c) aktualne zaświadczenie o wpisie do rejestru działalności regulowanej, o której mowa w
art. 9b ustawy z dnia 13 września 1996 o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (t.j. Dz.
U. z 2013r., poz. 1399 ze zm.), prowadzonego przez właściwy organ, w zakresie objętym
przedmiotem zamówienia:
d) zezwolenie na transport odpadów zgodnie z przepisami Ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o
odpadach (t.j. Dz. U. z 2013, poz. 21 ze zm.).
Wykonawca KOMA nie spełnia wyżej opisanego warunku udziału w postępowaniu w zakresie
posiadania wpisu do rejestru działalności regulowanej.
Zgodnie z zaświadczeniami KOMA o dokonaniu wpisu do ewidencji działalności regulowanej w
zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości Wykonawca ten nie
posiada wpisu do rejestru w zakresie odpadów o kodach: 15 01 10, 15 01 11, 17 01 80, 17 02
01, 17 02 02, 17 02 03, 17 03 02, 17 03 80, 17 04 01, 17 04 02, 17 04 03, 17 04 04, 17 04 05,
17 04 06, 17 04 07, 17 04 11, 17 05 08, 17 06 04, 17 08 02 oraz 17 09 04. Posiadanie wpisu
do rejestru działalności regulowanej w zakresie również tych odpadów jest niezbędne do
możliwości realizacji przez wykonawcę przedmiotu zamówienia, którym jest odbiór odpadów
komunalnych. W przypadku braku wpisu do rejestru działalności regulowanej w zakresie
odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości w zakresie odpadów o kodzie
17 01 80, tj. usunięte tynki, tapety, okleiny itp., odpadów o kodzie 17 03 80, tj. odpadowa papa,
odpadów o kodzie 17 02 02 tj. szkło, czy odpadów o kodzie 17 02 03 tj. tworzywa sztuczne
spowoduje, że Wykonawca nie będzie mógł odebrać takich odpadów od właścicieli
nieruchomości - czyli nie będzie mógł realizować przedmiotu zamówienia.
Przedłożone przez w/w Wykonawcę zezwolenia na transport odpadów zawiera wszystkie
powyższe kody, stąd wobec takiej nieprawidłowości Zamawiający nie mógł przejść obojętnie.
Pomimo wskazania przez Zamawiającego w sposób ogólny, iż usługa polegała będzie m.in.
na odbiorze odpadów komunalnych, za które uznano (zgodnie ze słowniczkiem zawartym w
SIWZ) odpady powstające w gospodarstwach domowych, z wyłączeniem pojazdów
wycofanych z eksploatacji, a także odpady niezawierające odpadów niebezpiecznych
pochodzące od innych wytwórców, które ze względu na swój charakter lub skład są podobne
do odpadów powstających w gospodarstwach domowych, to bez wątpienia odpady o w/w
kodach należą do kategorii odpadów komunalnych. Dla prawidłowego zakwalifikowania
odpadów jakich jak drewno, szkło, tworzywa sztuczne, papa lub tynki, tapety i okleiny nie jest
konieczne posiadanie wiedzy specjalistycznej. Natomiast podmiot, który profesjonalnie
zajmuje się odbiorem odpadów komunalnych winien legitymować się pełnym katalogiem
kodów, a jakiekolwiek zaniechania w tym zakresie należy traktować jako niedbalstwo.
Zgodnie z art. 9b ust. 1 ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku ,
w gminach „Działalność w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli
nieruchomości jest działalnością regulowaną w rozumieniu ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o
swobodzie działalności gospodarczej. Art. 64 ust. 1 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie
działalności gospodarczej ,.Jeżeli przepis odrębnej ustawy stanowi, że dany rodzaj
działalności jest działalnością regulowaną w rozumieniu niniejszej ustawy, przedsiębiorca
może wykonywać tę działalność, jeżeli spełnia szczególne warunki określone przepisami tej
odrębnej ustawy i po uzyskaniu wpisu w rejestrze działalności regulowanej, z zastrzeżeniem
art. 75”. Zgodnie z 9b ust. 4 ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i
porządku w gminach, rejestr działalności regulowanej w zakresie odbierania odpadów
komunalnych od właścicieli nieruchomości zawiera między innymi określenie rodzaju
odbieranych odpadów komunalnych. Nie jest więc bez znaczenia, jakie odpady (o jakich
kodach) wpisane są w rejestrze działalności regulowanej w zakresie odbierania odpadów
komunalnych od właścicieli nieruchomości, gdyż właśnie te odpady może odbierać podmiot
prowadzący działalność. Podmiot odbierający odpady od właścicieli nieruchomości nie może
więc odbierać odpadów, w zakresie których nie ma wpisu w rejestrze działalności regulowanej.
W związku z powyższym, Wykonawca KOMA z uwagi na brak wpisu w rejestrze działalności
regulowanej w zakresie odpadów o w/w kodach, nie może odbierać tych odpadów, a
jednocześnie nie ulega wątpliwości, że przedmiot zamówienia obejmuje odbiór tychże
odpadów.
Ponadto konieczność posiadania wpisu do rejestru działalności regulowanej co do części w/w
kodów ti. 17 02 10. 17 02 02, 17 02 03. 17 03 02. 17 03 80. 17 04 01. 17 04 02. 17 04 03. 17
04 04. 17 04 05. 17 04 06. 17 04 07, 17 04 1L 17 05 08, 17 06 04. 17 08 02. 17 09 04
potwierdza Załącznik do Rozporządzenia Ministra Środowiska w sprawie wzorów sprawozdań
o odebranych odpadach komunalnych, odebranych nieczystościach ciekłych oraz realizacji
zadań z zakresu gospodarowania odpadami komunalnymi z dnia 15 maja 2012 r. w postaci
kwartalnego sprawozdania sporządzonego przez podmioty odbierające odpady komunalne od
właścicieli nieruchomości. We wzorze sprawozdania jednoznacznie wskazano, iż w/w kody
jako odpady komunalne należy uwzględniać w sprawozdaniach, a co za tym idzie konieczny
jest ich odbiór od mieszkańców. Brak wpisu do rejestru działalności regulowanej w zakresie
w/w kodów uniemożliwia wykonywania usługi odbioru tych odpadów.
Jak już wskazano powyżej Wykonawca posiada zezwolenie na transport odpadów, w których
uwzględniono wszystkie kody. Rozbieżność powyższa wskazuje, iż Wykonawca KOMA nie
zdają sobie sprawy jakimi kodami należy się legitymować przy świadczeniu przedmiotowej
usługi. Ponadto decyzja na transport w zakresie w/w odpadów nie jest wystarczająca dla
możliwości prowadzenia przez Wykonawcę działalności gospodarczej w zakresie odbierania
wskazanych odpadów od właścicieli nieruchomości. Aby móc prowadzić działalność w
zakresie transportu odpadów podmiot musi uzyskać zezwolenie na transport odpadów.
Natomiast, aby móc prowadzić działalność w zakresie odbierania odpadów komunalnych od
właścicieli nieruchomości podmiot musi posiadać , : wpis do rejestru działalności regulowanej
w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości.
W. związku z nie spełnia warunków udziału w postępowaniu Wykonawca KOMA winien zostać
wykluczeni z przedmiotowego postępowania na podstawie art. 24 ust. 2 pkt 4 Pzp.
Zaniechanie Zamawiającego powoduje natomiast naruszenie w/w przepisu.
Ponadto brak wiedzy co do usytuowania bazy magazynowo - transportowej Wykonawcy
KOMA nie pozwolił na zweryfikowanie przez Zamawiającego czy zaoferowana przez niego w II
części zamówienia cena spełnia znamiona rażąco niskiej ceny.
Podkreślenia wymaga, iż Odwołujący zwracał się do Zamawiającego o wszczęcie procedury
wyjaśniania rażąco niskiej ceny w stosunku do KOMA.
Dowód:
- pismo Odwołującego do Zamawiającego z dnia 31 marca 2016 r.
- pismo Odwołującego do Zamawiającego z dnia 14 kwietnia 2016 r.
Zamawiający powyższych wątpliwości nie wyjaśnił.
W powyższych pismach Odwołujący wskazywał, iż uwzględniając wymogi OPZ, przy
kalkulowaniu oferty należało wziąć pod uwagę co najmniej następujące czynniki:
1) koszt nabycia i amortyzacji pojazdów - z uwzględnieniem nazwy pojazdów
przeznaczonych do pracy na terenie Miasta Białystok, ich wartości, kwot amortyzacji -
popartych stosownymi dowodami w tym zakresie: faktury, wyciąg ze środków trwałych, itp.
2) koszt systemu GPS i RFID - koszt wyposażenia wszystkich samochodów urządzenia
do odczytu czipów umieszczanych na pojemnikach, w panele obsługi systemu RFID
umieszczone w kabinach pojazdów oraz systemu GPS
3) koszt paliwa - zawierający szczegółową kalkulację uwzględniającą:
trasy przejazdu (baza Wykonawcy - miejsce odbioru według tzw. „trasówki” - Zakład
Odbierający - baza Wykonawcy) śmieciarki odbierającej odpady (odrębnie odpady zmieszane,
odrębnie surowce wtórne) wraz ze wskazaniem liczby kilometrów. Przy planowaniu trasy
przejazdu należy uwzględnić ilość odpadów planowanych do zebrania i wielkość pojazdu;
ilości zużytego paliwa - z podaniem nazwy śmieciarki oraz normy zużycia paliwa na lOOkm
trasy wraz ze stosownymi dowodami w tym zakresie: wyciąg ze świadectwa homologacji itp.
miejsce tankowania pojazdów;
przy obliczaniu zużycia paliwa należy uwzględnić ewentualne dodatkowe terminy odbioru
odpadów zmieszanych (zgodnie z ofertą) uwzględniając trasy przejazdu śmieciarki,
do wyliczenia wartości zużytego paliwa należy podać cenę hurtową zakupu paliwa oraz
doliczyć całkowity koszt utrzymania własnej stacji paliw (płace pracowników, amortyzacja,
pozwolenia, badania itp.), wraz ze stosownymi dokumentami w tym zakresie,
4) koszt prowadzenia bazy magazynowo - transportowej, tj. stałe koszty związane z
utrzymaniem bazy na poziomie odpowiadającym wymaganiom przewidzianym w ustawie i
rozporządzeniu, z podaniem szczegółowej kalkulacji uwzględniającej w szczególności;
koszty osobowe (płace pracowników), podatki,
koszt dzierżawy,
koszty związane z dostosowaniem bazy do potrzeb jej funkcjonowania, w tym remonty, koszt
pracy sprzętu na bazie (również z amortyzacją), koszty biurowe, energii elektrycznej, wody i
ścieków, z wykazaniem stosownych dowodów w powyższym zakresie.
5) koszt wyposażenia w pojemniki, koszt rozmieszczenia pojemników, koszt mycia
pojemników oraz koszt zakupu worków na odpady, wyposażenia MGO - ze wskazaniem
szczegółowej kalkulacji uwzględniającej:
koszt nabycia pojemników, a jeśli są to pojemniki używane, koszt ich amortyzacji i
ewentualnych napraw, z przedstawieniem stosownych dowodów w tym zakresie: faktury itp.;
koszt nabycia czipów do systemu RFID, koszt wyposażenia wszystkich pojemników w czipy
oraz koszt sparowania rozstawionych pojemników (przypisywanie pojemników do MGO w
bazie danych - praca w terenie przy użyciu kolektorów podłączonych do systemu GPS) ilości i
koszt zużytego paliwa - z podaniem nazwy pojazdu, jego wielkość oraz normy zużycia paliwa
wraz z dowodami w tym zakresie np.: wyciągu ze świadectwa homologacji itp.
ilość obsługi wykonującej w/w czynności oraz ich kosztów osobowych; koszt mycia
pojemników,
koszt zakupu worków, wraz z dowodami w tym zakresie np,: faktury itp.;
6) koszt wynagrodzenia pracowników - z podaniem wysokości płac z narzutami osób
pracujących na potrzeby realizacji zamówienia, z wyszczególnieniem ich zakresu czynności
oraz kwot ich wynagrodzenia adekwatnych do wkładu pracy na potrzeby realizacji
przedmiotowego zamówienia., poparte stosownymi dowodami w tym zakresie np.: zgłoszenie
pracowników do ZUS, umowy o pracę, itp,;
7) koszt naprawy pojazdów oraz inne koszty transportowe - ze wskazaniem kosztu
ubezpieczenia pojazdów, podatku drogowego i innych kosztów - poparte stosownymi
dowodami w tym zakresie;
8) podatki i opłaty, np.: podatek od nieruchomości oraz opłaty: skarbowe, notarialne,
administracyjne, sądowe, za zniszczenie środowiska, a także opłata za użytkowanie wieczyste
(w formie ryczałtu).
9) pozostałe koszty rodzajowe, np.: ubezpieczenie majątkowe, podróże służbowe,
reklama;
10) osiągnięcie należnego zysku;
Zgodnie z art. 90 ust. 1 ustawy Pzp jeżeli cena oferty wydaje się rażąco niska w stosunku do
przedmiotu zamówienia i budzi wątpliwości zamawiającego co do możliwości wykonania
przedmiotu zamówienia zgodnie z wymaganiami określonymi przez zamawiającego lub
wynikającymi z odrębnych przepisów, w szczególności jest niższa o 30% od wartości
zamówienia lub średniej arytmetycznej cen wszystkich złożonych ofert, zamawiający zwraca
się o udzielenie wyjaśnień, w tym złożenie dowodów, dotyczących elementów oferty mających
wpływ na wysokość ceny, w szczególności w zakresie:
1) oszczędności metody wykonania zamówienia, wybranych rozwiązań technicznych,
wyjątkowo sprzyjających warunków wykonywania zamówienia dostępnych dla wykonawcy,
oryginalności projektu wykonawcy, kosztów pracy, których wartość przyjęta do ustalenia ceny
nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę ustalonego na podstawie art. 2
ust. 3-5 ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz.U.
Nr 200, poz. 1679, z późn. zm.);
2) pomocy publicznej udzielonej na podstawię odrębnych przepisów.
Pomimo wniosków oraz uzasadnionych wątpliwości co do prawidłowości zaoferowanej przez
Wykonawcę KOMA ceny na część II Zamawiający zaniechał wezwania do wyjaśnienia
elementów oferty mających wpływ na wysokość ceny, czym naruszył art. art. 89 ust 4 w zw. z
art. 90 ust. 1 i 3 ustawy Pzp.
Z wyliczeń Odwołującego wynika, iż cena zaoferowana przez Wykonawcę KOMA na część II
(5.441.850,72 zł) została zaniżona o około 43%.
Zamawiający dokonując kalkulacji kosztu usługi, w celu wyliczenia jaką kwotę musi
przeznaczyć na zamówienie, poczynił założenia w oparciu o przebiegi pojazdów z miejscem
postoju na bazę zlokalizowaną w Białymstoku.
Dowód: pismo Odwołującego z dnia 14 kwietnia 2016r. i odpowiedź Zamawiającego z dnia 25
kwietnia 2016 r. - szacunkowa wartość zamówienia
Zamawiający przyjął np. przebieg dzienny śmieciarki - 100 km, tymczasem baza Wykonawcy
Koma jest oddalona od Centrum Białegostoku około 100 km a od granic administracyjnych
około 80 km. Dodatkowy przebieg każdego pojazdu to około 160-200 km dziennie. Dojazd
każdej z załóg zajmie około 3-3,5 godziny w obie strony stąd efektywny czas pracy skraca się
do 4,5- 5 godzin. Nie jest możliwe założenie , że załogi będą pracować w systemie nadgodzin
przez okres 24 miesięcy, stąd koniecznym w tej sytuacji jest zwiększenie ilości załóg i
samochodów o 30-40% co powoduje zwiększenie kosztów wykonania usługi.
W związku z brakiem wiedzy gdzie znajduje się baza magazynowo - transportowa Wykonawcy
KOMA i że znajduje się ona w Białymstoku, koniecznym było przyjąć że baza znajduje się w
siedzibie Wykonawcy Koma w Ełku, co jak wyżej wskazaliśmy powoduje konieczność
doliczenia do oferty dodatkowych kosztów zwiększenia taboru, zatrudnienia pracowników oraz
paliwa związane z usytuowaniem bazy poza miejscem świadczenia usługi, i tak:
I. Przy założeniu usytuowania bazy w odległości 80 km od Białegostoku do realizacji
usługi
niezbędne jest posiadanie dodatkowych pojazdów, co wiąże się ze wzrostem wydatków na
wynagrodzenie dla obsługujących je pracowników:
a) dodatkowej śmieciarki - 3500 zł + 2x2800 zł = 9100 zł miesięcznie
b) dodatkowych dwóch hakowców - 2x3500 = 7000 zł miesięcznie
c) dodatkowego pojazdu skrzyniowego dostępnego przez 2 dni w tygodniu - 1333 zł +
2x1066 = 3465 zł miesięcznie
Łącznie: 19.565 zł
II. Wzrost kosztów paliwa
' a) 4 śmieciarki x 160 km x 21 dni = 13440 km
100 km - 45 litrów paliwa tj. 6048 litrów x 3,50 zł = 21.168 zł
b) 7 hakowców x 160 km x 21 dni = 23520 km
100 km - 30 litrów paliwa tj. 7056 litrów x 3,50 zł = 24.696 zł
c) 1 pojazd skrzyniowy x 160 km x 8 dni = 1280 km 100 km - 15 litrów paliwa tj. 192 x
3,50 zł = 672 zł
Łącznie: 46.536 zł
III. Inne koszty związane z konieczności zwiększenia taboru
a) Amortyzację śmieciarki - 5.000 zł
b) Amortyzacja dwóch hakowców - 6.666 zł
c) Amortyzacja pojazdu skrzyniowego - 633 zł
d) Ubezpieczenie dodatkowych pojazdów - 390 zł
e) Koszty serwisowania - 10.000 zł
f) Koszt utrzymania bazy - 5.000-10.000 zł (przyjmujemy 5.000 zł)
Łącznie: 27.689 zł
IV. Ponadto należy doliczyć koszty, których nie uwzględnił również Zamawiający w
sporządzonej przez niego kalkulacji stanowiącej podstawę kalkulacji wartości przedmiotu
zamówienia tj:
a) Zakup transporterów na wszystkie pojemniki - 727 zł
b) Amortyzacja RFID winna uwzględniać okres 24 a nie 60 miesięcy gdyż czujniki
przydatne są tylko w trakcie trwania przetargu w Mieście Białystok, gdyż inne postronne gminy
ich nie wymagają, stąd koszt amortyzacji wyniesie - 2827,50 zł
Łącznie: 3.554.50 zł
Łączna wartość o jaka zaniżono cenę to 97.344,5 złotych miesięcznie a wiec 31% w stosunku
do szacunkowej wartości zamówienia wyliczonej przez samego Zamawiającego i 43% więcej
niż pierwotnie podana przez Wykonawcę cena.
Mając na uwadze powyższe, istniały przesłanki aby Zamawiający wszczął procedurę
wyjaśniania rażąco niskiej ceny w stosunku do Wykonawcy KOMA, czego jednak zaniechano.
Powyższe wskazuje również na naruszenie przez Zamawiającego art. 32 ust. 1 ustawy Pzp
poprzez niedoszacowanie wartości zamówienia.
[…]”
Sygn. akt: KIO 802/16
W dniu 13.05.2016 r. Przedsiębiorstwo Usługowo-Asenizacyjne ASTWA Sp. z o.o. w
Białymstoku wniosła do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej odwołanie względem
rozstrzygnięcia postępowania w części VI zamówienia, tj. wyboru oferty M.M. prowadzącej
działalność gospodarczą pod firmą „Usługi Komunalne BŁYSK M.M.” (zwanej dalej „BŁYSK”)
jako najkorzystniejszej.
Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie:
1. art. 89 ust 4 w zw. z art. 90 ust. 1 i 3 ustawy poprzez zaniechanie wezwania
Wykonawcy Błysk do wyjaśnień dotyczących elementów oferty mających wpływ
na wysokość ceny mimo uzasadnionych wątpliwości w tym zakresie, a w
konsekwencji zaniechanie odrzucenia oferty Wykonawcy Błysk jak zawierającej
rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia.
2. art. 24 ust. 2 pkt 4 Pzp poprzez zaniechanie wykluczenia Wykonawcy Błysk z
postępowania o udzielenie zamówienia publicznego mimo niewykazania
spełniania warunków udziału w postępowaniu.
3. art. 87 ust. 1 Pzp poprzez nieskorzystanie z przewidzianego trybu wezwania do
wyjaśnienia treści oferty w zakresie bazy magazynowo - transportowej mimo
wątpliwości co do prawdziwości złożonych przez Wykonawcę Błysk
oświadczeń.
4. art. 26 ust. 3 Pzp poprzez zaniechanie wezwania Wykonawcy Błysk do
uzupełnienia dokumentów potwierdzających spełnianie warunków udziału w
postępowaniu pomimo że złożone wraz z ofertą dokumenty nie są
wystarczające dla uznania, że Wykonawca wykazało spełnianie warunków
udziału w postępowaniu w postaci posiadania odpowiedniej bazy magazynowo
- transportowej.
5. art. 32 ust. 1 Pzp poprzez niedoszacowanie wartości zamówienia.
6. art. 7 ust. 1 i 3 Pzp poprzez prowadzenie postępowania w sposób naruszający
zasadę zachowania uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców w
związku z naruszeniem w/w przepisów ustawy.
W związku z powyższym, Odwołujący wniósł o nakazanie Zamawiającemu dokonania
następujących czynności:
1) unieważnienia wyboru oferty najkorzystniejszej w części VI zamówienia;
2) wezwania Wykonawcy Błysk do złożenia wyjaśnień, o których mowa w art. 90
Pzp;
3) ponownego badania i oceny ofert;
4) wykluczenia wykonawcy Błysk z postępowania o udzielenie zamówienia
publicznego;
5) odrzucenie oferty złożonej przez Błysk w części VI zamówienia;
6) wyboru jako oferty najkorzystniejszej w części VI oferty złożonej przez
Odwołującego.
W uzasadnieniu odwołania wskazano m.in.:
„[…]
Dnia 4 maja 2016 r. Zamawiający poinformował Odwołującego o wynikach oceny ofert
złożonych w postępowaniu w zakresie części VI, w tym o wyborze w zakresie części VI
zamówienia oferty Błysk.
Zamawiający w rozdziale 9 Instrukcji Dla Wykonawców stanowiącej TOM I
Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia przewidział, iż w celu wykazania spełnienia
warunków udziału w postępowaniu, każdy z Wykonawców winien złożyć oświadczenie o
spełniania warunków udziału w postępowaniu, o których mowa w art. 22 ust. 1 pkt 1-4 ustawy
Pzp. Wzór oświadczenia stanowił Załącznik nr 2 do Instrukcji dla Wykonawców stanowiącej I
Tom Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia.
Wykonawca powyższe oświadczenie złożył wraz z aktualnym zaświadczeniem o
wpisie do rejestru działalności regulowanej, o której mowa w art. 9b ustawy z dnia 13 września
1996 o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (t.j. Dz. U. z 2013r., poz. 1399 ze zm.) -
dalej jako ustawa o czystości i porządku w gminach, prowadzonego przez właściwy organ, w
zakresie objętym przedmiotem zamówienia.
Ponadto w punkcie 3.3. Opisu Przedmiotu Zamówienia stanowiącego TOM III
Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia, Zamawiający ustanowił warunek posiadania
przez Wykonawcę odpowiedniej bazy magazynowo - transportowej, wskazując:
„Wykonawca obowiązany jest posiadać odpowiednią do realizacji przedmiotu
zamówienia Bazę transportowo - magazynową. Powinna ona spełniać wymagani a
określone w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 11 stycznia 2013 r. (Dz.U. z
2013 r. poz. 122) w sprawie szczegółowych wymagań w zakresie odbierania odpadów
komunalnych od właścicieli nieruchomości. ”
Konieczność posiadania przez podmiot odbierający odpady odpowiedniej bazy
magazynowo - transportowej przewidziano również w art. 9d ustawy o utrzymaniu czystości i
porządku w gminach wskazując, iż:
„Art. 9d 1. Podmiot odbierający odpady komunalne od właścicieli nieruchomości jest
obowiązany do spełnienia następujących wymagań:
1) posiadania wyposażenia umożliwiającego odbieranie odpadów komunalnych od
właścicieli nieruchomości oraz zapewnienia jego odpowiedniego stanu technicznego;
2) utrzymania odpowiedniego stanu sanitarnego pojazdów i urządzeń do odbierania
odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości;
3) spełnienia wymagań technicznych dotyczących wyposażenia pojazdów do
odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości;
4) zapewnienia odpowiedniego usytuowania i wyposażenia bazy magazynowo-
transportowej. ”
Kryteria jakie winna spełniać baza magazynowo — transportowa uszczegółowiono w
Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 11 stycznia 2013 r. w sprawie szczegółowych
wymagań w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości (Dz. U. z
2013 r., poz. 122).
Z informacji uzyskanych przez Odwołującego wynika, iż Wykonawca Błysk
przedmiotową bazą nie dysponuje, tym bardziej że siedziba Wykonawcy oddalona jest o
kilkadziesiąt kilometrów od miejsca świadczenia usługi.
Nie bez znaczenia pozostaje, iż w przetargu organizowanym przez Zamawiającego w
roku 2013 jeden z Wykonawców powziął wątpliwość czy bazy magazynowo - transportowe
dwóch wykonawców min. Błysk spełniają w/w kryteria Rozporządzenia, stąd zwrócił się do
Zamawiającego w toku postępowania przetargowego o weryfikację tych informacji poprzez
wezwanie Wykonawców do wyjaśnień i ewentualne przeprowadzenie kontroli. W toku
postępowania przetargowego tych czynności zaniechano, a kontrolę przeprowadzono dopiero
po upływie kilku miesięcy, co nie mogło już mieć wpływu na rozstrzygnięcie. Wprawdzie oferty
w/w nie mogły zostać wybrane jako najkorzystniejsze ze względu na zaproponowaną przez
nich wysoką cenę, ale system prawa zamówień publicznych zapewniający pełną przejrzystość
prowadzonych postępowań przetargowych wymaga aby tego rodzaju wątpliwości były
wyjaśnione przed rozstrzygnięciem. Przeprowadzone kontrole wykazały nieprawidłowości w
spełnieniu warunków ustawowych jakie powinna spełniać baza magazynowo - transportowa,
co mogło mieć wpływ na obowiązek zatrzymania wadium.
Dowód: protokół kontroli z 10 kwietnia 2014r. i protokół kontroli z 26.05.2016r.
W związku z pojawieniem się powyższych wątpliwości, co do spełniania przez dwóch
wykonawców m.in. Błysk warunku posiadania odpowiednio usytuowanej bazy magazynowo -
transportowej również w tym przetargu, Odwołujący zwrócił się do Zamawiającego o
weryfikację, czy bazy magazynowo - transportowe w/w Wykonawcy spełniają kryteria
określone w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 11 stycznia 2013 r. w sprawie
szczegółowych wymagań w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli
nieruchomości.
Wykonawca zwrócił się również o podanie adresów baz jako informacji jawnej
zarówno na gruncie ustawy Pzp (art. 86 ust. 4) jak również na gruncie ustawy o swobodzie
działalności gospodarczej na podstawie, której jawne są wszystkie miejsca prowadzenia
działalności gospodarczej przez przedsiębiorcę.
Dowód:
- pismo Odwołującego do Zamawiającego z dnia 4 kwietnia 2016 r. ws. baz magazynowo -
transportowych
- pismo Odwołującego do Zamawiającego z dnia 15 kwietnia 2016 r. ws. baz magazynowo -
transportowych
- pismo Odwołującego do Zamawiającego z dnia 18 kwietnia 2016 r. ws. baz magazynowo -
transportowych
Z wnioskiem o udostępnienie adresów baz magazynowo - transportowych m.in. przez
Wykonawcę Błysk oraz zweryfikowanie kryteriów wskazanych w Rozporządzeniu Ministra
Środowiska z dnia 11 stycznia 2013 r. w sprawie szczegółowych wymagań w zakresie
odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości wystąpiła również Grupa
Radnych Miasta Białystok. Pismo to pozostało bez odpowiedzi.
Dowód: pismo grupy Radnych Miasta Białystok z dnia 31 marca 2016 r. do Wiceprezydenta
Miasta Białegostoku.
Pomimo wniosków Odwołującego jak i Radnych Miasta Białystok, Zamawiający nie
wskazał adresu bazy magazynowo - transportowej, nie wyjaśnił też wątpliwości co do
spełniania przez bazę kryteriów ustawowy. Co więcej mimo uzasadnionych wątpliwości
Zamawiający zaniechał zwrócenia się do Wykonawcy z wnioskiem o wyjaśnienie powyższych
rozbieżności. Jak wynika z pisma Zamawiającego z dnia 25 kwietnia 2016 r. w jego opinii, w
celu spełnienia warunków udziału w postępowaniu wystarczające jest złożenie
potwierdzającego to oświadczenia oraz przedłożenie aktualnego wpisu do rejestru działalności
regulowanej. Zaznaczył on również, iż nie ma uprawnień do kontrolowania baz magazynowo -
transportowych.
Dowód: pismo Zamawiającego z dnia 25 kwietnia 2016 r. znak: NZM.231.L2016.DM
Powyższe oznacza, iż sam Zamawiający nie tylko zaniechał wezwania do wyjaśnień
co do spełniania warunków określonych w SIWZ ale również, że nie wie on, gdzie znajduje się
baza magazynowo - transportowa Wykonawcy Błysk.
Powyższym zagadnieniem zajmowała się już Krajowa Izba Odwoławcza w
połączonych sprawach KIO 2298/13, KIO 2299/13, KIO 2320/13. W przetargu na gruncie,
którego zawisła sprawa przed KIO Zamawiający wymagał aby Wykonawca dysponował bazą
magazynową - transportową, spełniającą wymagania określone w rozporządzeniu Ministra
Środowiska z dnia 11 stycznia 2013 r, w sprawie szczegółowych wymagań w zakresie
odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości.
Izba dokonując oceny zasadności przedmiotowego zarzutu powzięła poważne
wątpliwości czy przedmiotowa baza spełnia wymagania w/w rozporządzenia, oraz czy
składane w tym zakresie oświadczenia konsorcjum wykazują spełnienie tego warunku udziału
w postępowaniu. „Tym samym w sprawie, zdaniem Izby zaistniały uzasadnione wątpliwości w
zakresie czy wskazana baza magazynowo transportowa spełnia postawione przez
zamawiającego wymagania. W związku z nadmienionymi wątpliwościami Izba nakazała
unieważnienie wybór najkorzystniejszej oferty oraz wezwanie wykonawcy do złożenia
wyjaśnień, mających na celu wykazanie, że przedmiotowa baza spełnia postawione w SIWZ
wymagania. Zdaniem Izby wyjaśnienia, które zamawiający powinien uzyskać od wykonawcy
powinny obejmować co najmniej kwestie dotyczące podstawy do dysponowania bazą,
możliwość wprowadzania ścieków i wód gruntowych z terenu bazy do sieci
kanalizacyjno - burzowej, zakresu w jakim przedmiotowa baza będzie wykorzystywania
przez wykonawcę itp. Izba wskazał również, że „Podkreślenia wymaga, że postępowanie o
zamówienie publiczne jest postępowaniem opartym na dokumentach i oświadczeniach
wykonawcy. Jednakie jeżeli zamawiający poweźmie wątpliwości co do prawdziwości danych
zawartych w tych dokumentach czy oświadczeniach, to biorąc pod uwagę obowiązującą go
zasadę staranności, winien wyjaśnić, czy podniesione zastrzeżenia są zasadne
W przedmiotowym postępowaniu Zamawiający zaniechał wyjaśnienia tych wątpliwości
czyn naruszył art. 26 ust. 3 ustawy Pzp oraz art. 87 ust. 1 ustawy Pzp.
Przepis art, 87 ust. 1 umożliwia zamawiającemu uzyskanie wyjaśnień co do treści
całej oferty. Krajowa Izba Odwoławcza w wyr. z 15.2.2013 r. (KIO 214/13, Legalis)
jednoznacznie stwierdziła, że zamawiający, u którego zrodziły się jakiekolwiek wątpliwości co
do treści oferty, jest wprost zobowiązany (ze względu na regułę należytej staranności), a nie
tylko uprawniony, do żądania wyjaśnień od wykonawcy. Zamawiający nie może rezygnować z
wyjaśnienia budzących jego wątpliwości części treści oferty, z góry zakładając, iż nic nie
wniosą do dokonanej przez niego oceny bądź na pewno zmienią one jej treść.
Zamawiający nie zweryfikował również, czy Błysk złożył zgodne z prawdą
oświadczenie o spełnianiu warunków udziału w postępowaniu. Złożenie nieprawdziwych
oświadczeń, stanowi zgodnie z art. 24 ust. 2 pkt 3 ustawy Pzp podstawę do wykluczenia
Wykonawcy od udziału w postępowaniu. Interpretacja powyższego przepisu, w zakresie
możliwości wykluczenia wykonawcy z postępowania, winna być dokonywana w myśl
Dyrektywy 2004/18/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 31 marca 2004 r. w sprawie
koordynacji procedur udzielania zamówień publicznych na roboty budowlane, dostawy i usługi
(Dz. U. UE z dnia 30 kwietnia 2004 r.). Zgodnie z obowiązkiem państw członkowskich UE,
przepisy prawa krajowego Państwa Członkowskiego muszą uwzględniać przepisy prawa
wspólnotowego. Przepis art. 45 ust. 2 lit. g) w/w Dyrektywy stanowi wskazówkę interpretacyjną
dla omawianej podstawy wykluczenia, wskazując jednoznacznie na element zawinienia
wykonawcy w złożeniu nieprawdziwych informacji. Stanowi on bowiem, że z udziału w
zamówieniu można wykluczyć każdego wykonawcę, który .jest winny poważnego
wyprowadzenia w błąd w zakresie przekazania lub nieprzekazania wymaganych informacji".
Gdyby okazało się, że Wykonawca Błysk nie dysponuje bazą magazynowo - transportową,
która spełnia kryteria wskazane w rozporządzeniu Ministra Środowiska, stanowiłoby to bez
wątpienia poważne wprowadzenie Zamawiającego w błąd.
Wykonawca Błysk nie spełniał również innych warunków udziału w postępowaniu, o
czym Odwołujący informował Zamawiającego pismem z dnia 4 kwietnia 2016 r.
Dowód: pismo Odwołującego do Zamawiającego z dnia 4 kwietnia 2016 r.
Zamawiający wymagał w SIWZ aby wykonawcy ubiegający się o udzielenie
zamówienia publicznego posiadali wpis do rejestru działalności regulowanej stosowanie do
wymogów art. 9b ustawy z dnia 13 grudnia 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w
gminach. Wymaganie to stanowiło warunek udziału w postępowaniu. Zgodnie z zapisem w
Rozdziale 9.5 SIWZ - Warunki udziału w postępowaniu oraz opis sposobu dokonywania
oceny spełniania tych warunków, pkt 1: „O udzielenie zamówienia mogą ubiegać się
Wykonawcy, którzy posiadają uprawnienia do wykonywania określonej działalności lub
czynności jeżeli przepisy prawa nakładają obowiązek ich posiadani, to jest;
a) uzyskali wpis do rejestru działalności regulowanej w zakresie odbierania odpadów
komunalnych od właścicieli nieruchomości z terenu miasta Białystok;
b) posiadają uprawnienia do transportu odpadów zgodnie przepisami ustawy z dnia 14
grudnia 2012 r. o odpadach (tj. Dz. U. z 2013, poz. 21 ze zm.) ”
Jednocześnie wskazano, iż w celu potwierdzenia powyższego warunku Wykonawca
zobowiązany jest załączyć do oferty:
a) aktualne zaświadczenie o wpisie do rejestru działalności regulowanej, o której mowa
w art. 9b ustawy z dnia 13 września 1996 o utrzymaniu czystości i porządku w gminach
(t.j. Dz. U. z 20I3r., poz, 1399 ze zm.), prowadzonego przez właściwy organ, w
zakresie objętym przedmiotem zamówienia;
b) zezwolenie na transport odpadów zgodnie z przepisami Ustawy z dnia 14 grudnia
2012 r. o odpadach (t.j. Dz. U. z 2013, poz. 21 ze zm.).
Wykonawca Błysk nie spełnia wyżej opisanego warunku udziału w postępowaniu w
zakresie posiadania wpisu do rejestru działalności regulowanej.
Zgodnie z zaświadczeniami Błysk o dokonaniu wpisu do ewidencji działalności
regulowanej w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości
Wykonawca ten nie posiada wpisu do rejestru w zakresie odpadów o kodach: 15 01 10, 15 01
11, 17 01 80, 17 03 80, 17 04 01, 17 04 02, 17 04 03, 17 04 04, 17 04 06, 17 04 11, 17 05 08,
17 06 04, 17 08 02. Posiadanie wpisu do rejestru działalności regulowanej w zakresie tych
odpadów jest niezbędne do możliwości realizacji przez wykonawcę przedmiotu zamówienia,
którym jest odbiór odpadów komunalnych. W przypadku braku wpisu do rejestru działalności
regulowanej w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości w
zakresie odpadów o kodzie 17 01 80, tj. usunięte tynki, tapety, okleiny itp., odpadów o kodzie
17 03 80, tj. odpadowa papa spowoduje, że Wykonawca nie będzie mógł odebrać takich
odpadów od właścicieli nieruchomości — czyli nie będzie mógł realizować przedmiotu
zamówienia.
Przedłożone przez w/w Wykonawcę zezwolenia na transport odpadów zawiera
wszystkie powyższe kody, stąd wobec takiej nieprawidłowości Zamawiający nie mógł przejść
obojętnie.
Pomimo wskazania przez Zamawiającego w sposób ogólny, iż usługa polegała będzie
m.in, na odbiorze odpadów komunalnych, za które uznano (zgodnie ze słowniczkiem
zawartym w SIWZ) odpady powstające w gospodarstwach domowych, z wyłączeniem
pojazdów wycofanych z eksploatacji, a także odpady niezawierające odpadów
niebezpiecznych pochodzące od innych wytwórców, które ze względu na swój charakter lub
skład są podobne do odpadów powstających w gospodarstwach domowych, to bez wątpienia
odpady o w/w kodach należą do kategorii odpadów komunalnych. Dla prawidłowego
zakwalifikowania odpadów jakich jak drewno, szkło, tworzywa sztuczne, papa lub tynki, tapety
i okleiny nie jest konieczne posiadanie wiedzy specjalistycznej. Natomiast podmiot, który
profesjonalnie zajmuje się odbiorem odpadów komunalnych winien legitymować się pełnym
katalogiem kodów, a jakiekolwiek zaniechania w tym zakresie należy traktować jako
niedbalstwo.
Zgodnie z art. 9b ust. 1 ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i
porządku w gminach działalność w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli
nieruchomości jest działalnością regulowaną w rozumieniu ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o
swobodzie działalności gospodarczef \ Art. 64 ust. 1 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie
działalności gospodarczej ,Jeżeli przepis odrębnej ustawy stanowi, że dany rodzaj działalności
jest działalnością regulowaną w rozumieniu niniejszej ustawy, przedsiębiorca może
wykonywać tę działalność, jeżeli spełnia szczególne warunki określone przepisami tej
odrębnej ustawy i po uzyskaniu wpisu w rejestrze działalności regulowanej, z
zastrzeżeniem art 75”. Zgodnie z 9b ust. 4 ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu
czystości i porządku w gminach, rejestr działalności regulowanej w zakresie odbierania
odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości zawiera między innymi określenie rodzaju
odbieranych odpadów komunalnych. Nie jest więc bez znaczenia, jakie odpady (o jakich
kodach) wpisane są w rejestrze działalności regulowanej w zakresie odbierania
odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości, gdyż właśnie te odpady może
odbierać podmiot prowadzący działalność. Podmiot odbierający odpady od właścicieli
nieruchomości nie może więc odbierać odpadów, w zakresie których nie ma wpisu w rejestrze
działalności regulowanej.
W związku z powyższym, Wykonawca Błysk z uwagi na brak wpisu w rejestrze
działalności regulowanej w zakresie odpadów o w/w kodach, nie może odbierać tych
odpadów, a jednocześnie nie ulega wątpliwości, że przedmiot zamówienia obejmuje
odbiór tychże odpadów.
Ponadto konieczność posiadania wpisu do rejestru działalności regulowanej co do
części w/w kodów ti. 17 04 OL 17 04 02. 17 04 03. 17 04 04. 17 04 06. 17 04 11. 17 05 08. 17
06 04. 17 08 02. potwierdza Załącznik do Rozporządzenia Ministra Środowiska w sprawie
wzorów sprawozdań o odebranych odpadach komunalnych, odebranych nieczystościach
ciekłych oraz realizacji zadań z zakresu gospodarowania odpadami komunalnymi z dnia 15
maja 2012 r. w postaci kwartalnego sprawozdania sporządzonego przez podmioty odbierające
odpady komunalne od właścicieli nieruchomości. We wzorze sprawozdania jednoznacznie
wskazano, iż w/w kody jako odpady komunalne należy uwzględniać w sprawozdaniach, a
co za tym idzie konieczny jest ich odbiór od mieszkańców. Brak wpisu do rejestru
działalności regulowanej w zakresie w/w kodów uniemożliwia wykonywania usługi
odbioru tych odpadów.
Jak już wskazano powyżej Wykonawca posiada zezwolenie na transport odpadów, w
których uwzględniono wszystkie kody. Rozbieżność powyższa wskazuje, iż Wykonawca Błysk
nie zdają sobie sprawy jakimi kodami należy się legitymować przy świadczeniu przedmiotowej
usługi. Ponadto decyzja na transport w zakresie w/w odpadów nie jest wystarczająca dla
możliwości prowadzenia przez Wykonawcę działalności gospodarczej w zakresie odbierania
wskazanych odpadów od właścicieli nieruchomości. Aby móc prowadzić działalność w
zakresie transportu odpadów podmiot musi uzyskać zezwolenie na transport odpadów.
Natomiast, aby móc prowadzić działalność w zakresie odbierania odpadów komunalnych od
właścicieli nieruchomości podmiot musi posiadać wpis do rejestru działalności regulowanej
w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości.
W związku z nie spełnia warunków udziału w postępowaniu Wykonawca Błysk
winien zostać wykluczony z przedmiotowego postępowania na podstawie art. 24 ust. 2
pkt 4 Pzp. Zaniechanie Zamawiającego powoduje natomiast naruszenie w/w przepisu.
Ponadto brak wiedzy co do usytuowania bazy magazynowo - transportowej
Wykonawcy Błysk nie pozwolił na zweryfikowanie przez Zamawiającego czy zaoferowana
przez niego w VI części zamówienia cena spełnia znamiona rażąco niskiej ceny.
Podkreślenia wymaga, iż Odwołujący zwracał się do Zamawiającego o wszczęcie
procedury wyjaśniania rażąco niskiej ceny w stosunku do Błysk.
Dowód:
- pismo Odwołującego do Zamawiającego z dnia 31 marca 2016 r.
- pismo Odwołującego do Zamawiającego z dnia 14 kwietnia 2016 r.
Zamawiający powyższych wątpliwości nie wyjaśnił.
W powyższych pismach Odwołujący wskazywał, iż uwzględniając wymogi OPZ, przy
kalkulowaniu oferty należało wziąć pod uwagę co najmniej następujące czynniki:
1) koszt nabycia i amortyzacji pojazdów - z uwzględnieniem nazwy pojazdów
przeznaczonych do pracy na terenie Miasta Białystok, ich wartości, kwot amortyzacji -
popartych stosownymi dowodami w tym zakresie: faktury, wyciąg ze środków trwałych,
itp.
2) koszt systemu GPS i RFID — koszt wyposażenia wszystkich samochodów urządzenia
do odczytu czipów umieszczanych na pojemnikach, w panele obsługi systemu RFID
umieszczone w kabinach pojazdów oraz systemu GPS
3) koszt paliwa - zawierający szczegółową kalkulację uwzględniającą:
trasy przejazdu (baza Wykonawcy - miejsce odbioru według tzw. „trasówki” -
Zakład Odbierający - baza Wykonawcy) śmieciarki odbierającej odpady (odrębnie
odpady zmieszane, odrębnie surowce wtórne) wraz ze wskazaniem liczby
kilometrów. Przy planowaniu trasy przejazdu należy uwzględnić ilość odpadów
planowanych do zebrania i wielkość pojazdu;
ilości zużytego paliwa - z podaniem nazwy śmieciarki oraz normy zużycia paliwa na
lOOkm trasy wraz ze stosownymi dowodami w tym zakresie: wyciąg ze świadectwa
homologacji itp. miejsce tankowania pojazdów;
przy obliczaniu zużycia paliwa należy uwzględnić ewentualne dodatkowe terminy
odbioru odpadów zmieszanych (zgodnie z ofertą) uwzględniając trasy przejazdu
śmieciarki,
do wyliczenia wartości zużytego paliwa należy podać cenę hurtową zakupu paliwa
oraz doliczyć całkowity koszt utrzymania własnej stacji paliw (płace pracowników,
amortyzacja, pozwolenia, badania itp.), wraz ze stosownymi dokumentami w tym
zakresie,
4) koszt prowadzenia bazy magazynowo - transportowej, tj. stałe koszty związane z
utrzymaniem bazy na poziomie odpowiadającym wymaganiom przewidzianym w ustawie i
rozporządzeniu, z podaniem szczegółowej kalkulacji uwzględniającej w szczególności;
koszty osobowe (płace pracowników),
podatki,
koszt dzierżawy,
koszty związane z dostosowaniem bazy do potrzeb jej funkcjonowania, w tym
remonty, koszt pracy sprzętu na bazie (również z amortyzacją), koszty biurowe, energii
elektrycznej, wody i ścieków, z wykazaniem stosownych dowodów w powyższym zakresie.
5) koszt wyposażenia w pojemniki, koszt rozmieszczenia pojemników, koszt mycia
pojemników oraz koszt zakupu worków na odpady, wyposażenia MGO - ze
wskazaniem szczegółowej kalkulacji uwzględniającej:
koszt nabycia pojemników, a jeśli są to pojemniki używane, koszt ich amortyzacji i
ewentualnych napraw, z przedstawieniem stosownych dowodów w tym zakresie:
faktury itp.;
koszt nabycia czipów do systemu RFID, koszt wyposażenia wszystkich pojemników w
czipy oraz koszt sparowania rozstawionych pojemników (przypisywanie pojemników
do MGO w bazie danych - praca w terenie przy użyciu kolektorów podłączonych do
systemu GPS)
ilości i koszt zużytego paliwa - z podaniem nazwy pojazdu, jego wielkość oraz normy
zużycia paliwa wraz z dowodami w tym zakresie np.: wyciągu ze świadectwa
homologacji itp.
ilość obsługi wykonującej w/w czynności oraz ich kosztów
osobowych; koszt mycia pojemników,
koszt zakupu worków, wraz z dowodami w tym zakresie np.: faktury itp,;
6) koszt wynagrodzenia pracowników - z podaniem wysokości płac z narzutami osób
pracujących na potrzeby realizacji zamówienia, z wyszczególnieniem ich zakresu
czynności oraz kwot ich wynagrodzenia adekwatnych do wkładu pracy na potrzeby
realizacji przedmiotowego zamówienia., poparte stosownymi dowodami w tym zakresie
np.: zgłoszenie pracowników do ZUS, umowy o pracę, itp.;
7) koszt naprawy pojazdów oraz inne koszty transportowe - ze wskazaniem kosztu
ubezpieczenia pojazdów, podatku drogowego i innych kosztów - poparte stosownymi
dowodami w tym zakresie;
8) podatki i opłaty, np.: podatek od nieruchomości oraz opłaty: skarbowe, notarialne,
administracyjne, sądowe, za zniszczenie środowiska, a także opłata za użytkowanie
wieczyste (w formie ryczałtu).
9) pozostałe koszty rodzajowe, np.: ubezpieczenie majątkowe, podróże
służbowe, reklama; osiągnięcie należnego zysku;
Zgodnie z art. 90 ust. 1 ustawy Pzp jeżeli cena oferty wydaje się rażąco niska w
stosunku do przedmiotu zamówienia i budzi wątpliwości zamawiającego co do możliwości
wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie z wymaganiami określonymi przez
zamawiającego lub wynikającymi z odrębnych przepisów, w szczególności jest niższa o 30%
od wartości zamówienia lub średniej arytmetycznej cen wszystkich złożonych ofert,
zamawiający zwraca się o udzielenie wyjaśnień, w tym złożenie dowodów, dotyczących
elementów oferty mających wpływ na wysokość ceny, w szczególności w zakresie:
1) oszczędności metody wykonania zamówienia, wybranych rozwiązań technicznych,
wyjątkowo sprzyjających warunków wykonywania zamówienia dostępnych dla wykonawcy,
oryginalności projektu wykonawcy, kosztów pracy, których wartość przyjęta do ustalenia ceny
nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę ustalonego na podstawie art, 2
ust. 3-5 ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz.U.
Nr 200, poz. 1679, z późn. zm.);
2) pomocy publicznej udzielonej na podstawie odrębnych przepisów.
Pomimo wniosków oraz uzasadnionych wątpliwości co do prawidłowości zaoferowanej
przez Wykonawcę Błysk ceny na część VI Zamawiający zaniechał wezwania do wyjaśnienia
elementów oferty mających wpływ na wysokość ceny, czym naruszył art. art. 89 ust 4 w zw. z
art. 90 ust. 1 i 3 ustawy Pzp.
Z wyliczeń Odwołującego wynika, iż cena zaoferowana przez Wykonawcę Błysk na
część VI (10.596,304,00 zł) została zaniżona o około 31%
Zamawiający dokonując kalkulacji kosztu usługi, w celu wyliczenia jaką kwotę musi
przeznaczyć na zamówienie, poczynił założenia w oparciu o przebiegi pojazdów z miejscem
postoju na bazę zlokalizowaną w Białymstoku.
Dowód; pismo Odwołującego z dnia 14 kwietnia 2016r. i odpowiedź Zamawiającego z dnia 25
kwietnia 2016 r.- szacunkowa wartość zamówienia
Zamawiający przyjął np. przebieg dzienny śmieciarki - 100 km, tymczasem baza
Wykonawcy Błysk jest oddalona od Centrum Białegostoku około 100 km a od granic
administracyjnych około 80 km. Dodatkowy przebieg każdego pojazdu to około 160-200 km
dziennie. Dojazd każdej z załóg zajmie około 3-3,5 godziny w obie strony stąd efektywny czas
pracy skraca się do 4,5- 5 godzin. Nie jest możliwe założenie , że załogi będą pracować w
systemie nadgodzin przez okres 24 miesięcy, stąd koniecznym w tej sytuacji jest zwiększenie
ilości załóg i samochodów o 30-40% co powoduje zwiększenie kosztów wykonania usługi.
W związku z brakiem wiedzy gdzie znajduje się baza magazynowo - transportowa
Wykonawcy Błysk i że znajduje się ona w Białymstoku, koniecznym było przyjąć że baza
znajduje się w siedzibie Wykonawcy Łomży, co jak wyżej wskazaliśmy powoduje konieczność
doliczenia do oferty dodatkowych kosztów zwiększenia taboru, zatrudnienia pracowników oraz
paliwa związane z usytuowaniem bazy poza miejscem świadczenia usługi, i tak:
Przy założeniu usytuowania bazy w odległości 80 km od Białegostoku do realizacji
usługi niezbędne jest posiadanie dodatkowych pojazdów, co wiąże się ze wzrostem
wydatków na wynagrodzenie dla obsługujących je pracowników:
a) dodatkowej śmieciarki -2x3500 zł + 4x2800 zł 18200 zł miesięcznie
b) dodatkowych dwóch hakowców - 2x3500 = 7000 zł miesięcznie
c) dodatkowego pojazdu skrzyniowego dostępnego przez 2 dni w tygodniu - 1333 zł +
2x1066 =
3465 zł miesięcznie
Łącznie: 28.665 zł
II. Wzrost kosztów paliwa
a) 7 śmieciarek x 160 km x 21 dni = 23520 km
100 km-45 litrów paliwa tj. 10584 litrów x 3,50 zł = 37044 zł
b) 8 hakowców x 160 km x 21 dni = 26880 km
100 km - 30 litrów paliwa tj, 8064 litrów x 3,50 zł = 28224 zł
c) 1 pojazd skrzyniowy x 160 km x 8 dni = 1280
km 100 km - 15 litrów paliwa tj, 192 x 3,50 zł =
672 zł
d) 1 pojazd skrzyniowy x 160 km x21 dni = 336- km tj, 504 x 3,5 =
1764 zł Łącznie: 67,704 zł
III. Inne koszty związane z konieczności zwiększenia taboru
a) Amortyzacja śmieciarek - 10.000 zł
b) Amortyzacja dwóch hakowców - 6.666 zł
c) Amortyzacja pojazdu skrzyniowego - 633 zł
d) Ubezpieczenie dodatkowych pojazdów - 500 zł
e) Koszty serwisowania - 10.952 zł
f) Koszt utrzymania bazy - 5.000-10.000 zł (przyjmujemy 5.000 zł)
Łącznie: 33,751 zł
IV. Ponadto należy doliczyć koszty, których nie uwzględnił również Zamawiający
w
sporządzonej przez niego kalkulacji stanowiącej podstawę kalkulacji
wartości przedmiotu zamówienia tj:
a) Zakup transporterów na wszystkie pojemniki - 1098 zł
b) Amortyzacja RFID winna uwzględniać okres 24 a nie 60 miesięcy gdyż czujniki
przydatne są tylko w trakcie trwania przetargu w Mieście Białystok, gdyż inne
postronne gminy ich nie wymagają, stąd koszt amortyzacji wyniesie - 4112,50 zł
Łącznie: 5.210*50 zł
Łączną wartość o iaka zaniżono cene to 135.330.5 złotych miesięcznie a wiec 31% wiecei niż
pierwotnie podana przez Wykonawcę cena.
Mając na uwadze powyższe, istniały przesłanki aby Zamawiający wszczął procedurę
wyjaśniania rażąco niskiej ceny w stosunku do Wykonawcy Błysk, czego jednak zaniechano.
Powyższe wskazuje również na naruszenie przez Zamawiającego art. 32 ust. 1 ustawy Pzp
poprzez niedoszacowanie wartości zamówienia.
Odwołujący zwraca również uwagę, iż w dniu 19 kwietnia 2016 r. Zamawiający w celu
rozwiania wątpliwości co do prawidłowości złożonych przez Wykonawcę Błysk referencji w
postaci wykazu usług, zwrócił się do Urzędu Gminy w Piątnicy o potwierdzenie ilości odpadów
odebranych przez Błysk w okresie 01,01.2014 r. do 31,12.2014 r. w ramach realizacji
zamówienia „Odbiór i zagospodarowanie stałych odpadów komunalnych z nieruchomości
zamieszkałych w Gminie Piątnica”.
Dowód: pismo Zamawiającego z dnia 19 kwietnia 2016 r. do Gminy Piątnica.
Wątpliwości powstały w związku z rozbieżnością co do ilości odpadów podanej przez
Wykonawcę Błysk w wykazie usług i w potwierdzeniu wykonania usług przez Urząd Gminy
Piątnica względem ilości odpadów podanej w sprawozdaniu złożonym przez Wykonawcę
Błysk Marszałkowi Województwa Podlaskiego.
W załączniku nr 5 „Wykaz wykonanych usług” wykonawca Błysk wymienił usługi
odbioru i zagospodarowania odpadów komunalnych w okresie od 01.01.2014 do 31.12.2014
m.in. w Gminie Piątnica - 1392,10 Mg.
Ze sprawozdania „Zbiorcze zestawienia danych o odpadach” dotyczącego 2014 r.
złożonego do Marszałka Województwa Podlaskiego wynika, iż podane powyżej wartości są
ilością odpadów komunalnych zmieszanych odebranych ze wszystkich posesji w każdej ze
wskazanych przez Wykonawcę gmin, tzn. zarówno z posesji zamieszkałych przez
mieszkańców jak też z posesji niezamieszkałych . Usługi podane przez Błysk dotyczyły
obsługi posesji zamieszkałych w powyższych gminach i nie obejmują posesji
niezamieszkałych. W związku z tym podane przez Błysk ilości odpadów są zawyżone, gdyż
zgodnie ze sprawozdaniem tegoż wykonawcy ilość odpadów komunalnych odebranych z
gospodarstw domowych wynosi odpowiednio - 1295,00 Mg.
Referencje wystawione przez Gminę Piątnica zawierały dane potwierdzające dane
wskazane w wykazie usług co budziło poważne wątpliwości Odwołującego o czym informował
Zamawiającego.
Pismem z dnia 4 maja 2016 r. (w tym samym dniu, w którym nastąpił wybór oferty
Błysk jako najkorzystniejszej) Wójt Gminy Piątnica wskazał, iż „masa odpadów wskazana w
potwierdzeniu wykonania usług dla firmy BŁYSK nie uwzględnia wszystkich frakcji odpadów
komunalnych odebranych z terenu gminy Piątnica, a podana wówczas liczba wynika ze
zbiorczego zestawienia danych za 2014 rok o rodzajach i ilościach zebranych odpadów oraz
sposobach gospodarowania nimi przekazanego do Urzędu Marszałkowskiego Województwa
Podlaskiego.” Wójt wskazał dodatkowo, iż „w potwierdzeniu wykonania usług nie określono
rodzajów odpadów oraz źródła ich pochodzenia (wytworzenia)”.
Dowód: pismo Wójta Gminy Piątnica do Zamawiającego z dnia 4 maja 2016 r.
Powyższa odpowiedź Wójta Gminy Piątnica w żadnej mierze nie rozwiewa wątpliwości
co do prawidłowości wystawionych przez niego referencji, mimo to Zamawiający uznał, iż
wykonawca Błysk spełnia warunki udziału w postępowania i dokonał wyboru jego oferty jako
najkorzystniejszej w części VI.
Wątpliwości budzą również referencje pozostałych gmin tj. Gminy Kołaki Kościelne,
Gminy Śniadowo, Gminy Nowogród oraz Miasta Łomża. Podobnie jak w przypadku Gminy
Piątnica, Zamawiający zwrócił się do nich o potwierdzenie ilości odpadów odebranych przez
Błysk.
Jednocześnie Wykonawca poprawił swój wykaz usług i ilości odebranych odpadów. Z
analizy powyższych dokumentów wynika, iż pojawiają się w nich nieścisłości, które wskazano
w poniższej tabeli:
Powyższe wskazuje, iż referencje złożone przez Gminy nie potwierdzają ilości
odpadów odebranych przez Wykonawcę na co wskazywał Odwołujący w pismach
kierowanych do Zamawiającego.
Dowód:
- pismo Odwołującego do Zamawiającego z dnia 15 kwietnia 2016 r. ws. referencji
Błysk
- pismo Odwołującego do Zamawiającego z dnia 26 kwietnia 2016 r. ws. referencji
Błysk
Gmina
Odpady wg wykazu
usług i referencji gmin z
oferty złożonej przez
Błysk
Odpady wg
poprawionego wykazu
usług przesłanego przez
Błysk
Odpady wg odpowiedzi
gmin na zapytanie
Zamawiającego
Miasto Łomża 14.670,85 14.838,40 14.670,85
Gmina Piątnica 1.392,10 1.518,63 odpowiedzieli
wymijająco
Gmina Kołaki Kościelne 234,60 251,00 234,50
Gmina Śniadowo 915,70 857,04 733,00
Gmina Nowogród 416,80 466,194 416,80
Powyższe pisma Odwołującego pozostały bez odpowiedzi, a Zamawiający
bezpodstawnie uznał więc, iż Błysk spełnia warunki udziału w postępowaniu, w sytuacji gdy
jego oferta winna ulec odrzuceniu.
[…]”
Uwzględniając treść dokumentacji postępowania o udzielenie zamówienia przekazanej
przez zamawiającego oraz stanowiska i oświadczenia stron złożone w pismach
procesowych i na rozprawie, Izba ustaliła i zważyła, co następuje.
Na wstępie Krajowa Izba Odwoławcza stwierdza, że Odwołujący legitymują się
uprawnieniem do korzystania ze środków ochrony prawnej, o którym stanowi przepis art. 179
ust. 1 Pzp, według którego środki ochrony prawnej określone w ustawie przysługują
wykonawcy, uczestnikowi konkursu, a także innemu podmiotowi, jeżeli ma lub miał interes w
uzyskaniu danego zamówienia oraz poniósł lub może ponieść szkodę w wyniku naruszenia
przez zamawiającego przepisów niniejszej ustawy.
Przytaczając, zgodnie z wymaganiami art. 196 ust. 4 Pzp, przepisy stanowiące
podstawę prawną zapadłego rozstrzygnięcia, wskazać należy, iż według z art. 24 ust. 2 pkt 3
ustawy z postępowania o udzielenie zamówienia wyklucza się wykonawców, którzy złożyli
nieprawdziwe informacje mające wpływ lub mogące mieć wpływ na wynik prowadzonego
postępowania, a zgodnie z pkt 4 tego przepisu, również wykonawców, którzy nie wykazali
spełniania warunków udziału w postępowaniu.
Podając podstawę prawną rozstrzygnięcia zarzutów odwołań dotyczących ceny rażąco
niskiej, w pierwszej kolejności należy wskazać, iż według art. 89 ust. 1 pkt 4 Pzp zamawiający
odrzuca ofertę, która zawiera rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia.
Natomiast zgodnie z kolejnymi jednostkami redakcyjnymi art. 90 ustawy:
1. Jeżeli cena oferty wydaje się rażąco niska w stosunku do przedmiotu zamówienia i
budzi wątpliwości zamawiającego co do możliwości wykonania przedmiotu zamówienia
zgodnie z wymaganiami określonymi przez zamawiającego lub wynikającymi z
odrębnych przepisów, w szczególności jest niższa o 30% od wartości zamówienia lub
średniej arytmetycznej cen wszystkich złożonych ofert, zamawiający zwraca się o
udzielenie wyjaśnień, w tym złożenie dowodów, dotyczących elementów oferty
mających wpływ na wysokość ceny, w szczególności w zakresie:
1) oszczędności metody wykonania zamówienia, wybranych rozwiązań
technicznych, wyjątkowo sprzyjających warunków wykonywania zamówienia
dostępnych dla wykonawcy, oryginalności projektu wykonawcy, kosztów pracy,
których wartość przyjęta do ustalenia ceny nie może być niższa od minimalnego
wynagrodzenia za pracę ustalonego na podstawie art. 2 ust. 3-5 ustawy z dnia
10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. Nr 200,
poz. 1679, z 2004 r. Nr 240, poz. 2407 oraz z 2005 r. Nr 157, poz. 1314);
2) pomocy publicznej udzielonej na podstawie odrębnych przepisów.
2. Obowiązek wykazania, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny, spoczywa na
wykonawcy.
3. Zamawiający odrzuca ofertę wykonawcy, który nie złożył wyjaśnień lub jeżeli dokonana
ocena wyjaśnień wraz z dostarczonymi dowodami potwierdza, że oferta zawiera
rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia.
Następnie, tytułem wprowadzenia dla rozstrzygnięcia zarzutów odwołania, Izba
wskazuje na regulacje dotyczące formalnych podstaw wyrokowania w danej sprawie.
Mianowicie zgodnie z art. 180 ust. 1 Pzp odwołanie przysługuje wyłącznie od niezgodnej z
przepisami ustawy czynności zamawiającego podjętej w postępowaniu o udzielenie
zamówienia lub zaniechania czynności, do której zamawiający jest zobowiązany na podstawie
ustawy. Natomiast według art. 192 ust. 7 Izba nie może orzekać co do zarzutów, które nie były
zawarte w odwołaniu.
Ponadto zgodnie z art. 191 ust. 2 ustawy, wydając wyrok, Izba bierze za podstawę stan
rzeczy ustalony w toku postępowania. Według art. 190 ust. 1 Pzp strony i uczestnicy
postępowania odwoławczego są obowiązani wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z
których wywodzą skutki prawne. Tak samo zgodnie z ogólną zasadą rozkładu ciężaru dowodu
wyrażoną w art. 6 Kodeksu cywilnego ciężar udowodnienia faktu spoczywa na wywodzącym
zeń skutki prawne. Ponadto zgodnie z przepisem art. 190 ust 1a Pzp dotyczącym
postępowania odwoławczego, wprowadzającym szczególną regulację dotyczącą spraw o cenę
rażąco niską – ciężar dowodu, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny, spoczywa na:
1) wykonawcy, który ją złożył, jeżeli jest stroną albo uczestnikiem postępowania
odwoławczego;
2) zamawiającym, jeżeli wykonawca, który złożył ofertę, nie jest uczestnikiem
postępowania.
Powyższe regulacje wymagają podkreślenia zwłaszcza w kontekście, iż możliwość
orzeczenia o wystąpieniu ceny rażąco niskiej, w tym stwierdzenia faktycznego domniemania
jej wystąpienia oraz obalenia takiego domniemania, w tym konieczności zwrócenia się do
wykonawcy o złożenie wyjaśnień, o których mowa w art. 90 ustawy, sprowadza się właśnie do
kwestii dowodowych, tj. do wykazania wystąpienia określonych okoliczności faktycznych.
Jak słusznie wskazano w wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 28 kwietnia 2008 r.,
sygn. akt XIX Ga 128/08: „przepisy p.z.p. nie określają definicji pojęcia rażąco niskiej ceny […]. Punktem
odniesienia do określenia jest przedmiot zamówienia i przyjąć można, że cena rażąco niska to taka, która
jest nierealistyczna, niewiarygodna w porównaniu do cen rynkowych podobnych zamówień i ewentualnie
innych ofert złożonych w toku postępowania o udzielenie zamówienia publicznego.”
W związku ze wskazanym powyżej brakiem legalnej definicji, w orzecznictwie sądów okręgowych
oraz KIO, a wcześniej w orzecznictwie arbitrażowym, ustalone zostały pewne cząstkowe lub ogólne,
definicyjne ramy i odniesienia dla tego pojęcia. I tak według wyroku KIO 592/13: „o cenie rażąco
niskiej można mówić wówczas, gdy oczywiste jest, że przy zachowaniu reguł rynkowych
wykonanie umowy przez wykonawcę byłoby dla niego nieopłacalne”. Ponadto w wyroku KIO
1562/11 wskazano: „Cena rażąco niska w stosunku do przedmiotu zamówienia będzie ceną
odbiegającą od jego wartości, a rzeczona różnica nie będzie uzasadniona obiektywnymi
względami pozwalającymi danemu wykonawcy bez strat i finansowania wykonania
zamówienia z innych źródeł niż wynagrodzenie umowne, zamówienie to wykonać.
Reasumując, cena rażąco niska jest więc ceną nierealistyczną, nieadekwatną do zakresu i
kosztów prac składających się na dany przedmiot zamówienia, zakładającą wykonanie
zamówienia poniżej jego rzeczywistych kosztów i w takim sensie nie jest ceną rynkową, tzn.
generalnie niewystępującą na rynku, na którym ceny wyznaczane są m.in. poprzez ogólną
sytuację gospodarczą panującą w danej branży i jej otoczeniu biznesowym, postęp
technologiczno-organizacyjny oraz obecność i funkcjonowanie uczciwej konkurencji
podmiotów racjonalnie na nim działających.”
Również w wielu innych wyrokach dotyczących stosowania i interpretacji art. 89 ust. 1
pkt 4 Pzp, pojęcie rażąco niskiej ceny ujmowane jest podobnie. Na przykład według
powszechnie przywoływanej w doktrynie i orzecznictwie definicji zawartej w uzasadnieniu
wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 30 stycznia 2007 r., sygn. akt XIX Ga 3/07: „o
cenie rażąco niskiej można mówić wówczas, gdy oczywiste jest, że przy zachowaniu reguł
rynkowych wykonanie umowy przez wykonawcę byłoby dla niego nieopłacalne. Rażąco niska
cena jest to cena niewiarygodna, oderwana całkowicie od realiów rynkowych. Przykładem
może być oferowanie towarów poniżej kosztów zakupu lub wytworzenia albo oferowanie usług
za symboliczną kwotę”. Natomiast Sąd Okręgowy w Krakowie w uzasadnieniu wyroku z 23
kwietnia 2009 r., XII Ga 88/09 wskazał następujące kryteria określające cenę rażąco niską:
„odbieganie całkowitej ceny oferty od cen obowiązujących na danym rynku w taki sposób, że
nie ma możliwości realizacji zamówienia przy założeniu osiągnięcia zysku; zaoferowanie ceny,
której realizacja nie pozwala na utrzymanie rentowności wykonawcy na tym zadaniu;
niewiarygodność ceny z powodu oderwania jej od realiów rynkowych”.
Ponadto w opinii prawnej Urzędu Zamówień Publicznych dotyczącej ceny rażąco
niskiej (opublikowanej w serwisie internetowym UZP) wskazano, m.in.: „Ustawa wprowadzając
możliwość odrzucenia oferty przez zamawiającego z powodu rażąco niskiej ceny nie
precyzuje jednak tego pojęcia. Nie definiują go również przepisy dyrektyw Unii Europejskiej
będące u podstaw przedmiotowej regulacji. Znaczenia tego wyrażenia nie wyjaśnia również
orzecznictwo Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości. Mając na względzie cel
przedmiotowej regulacji wydaje się, iż za ofertę z rażąco niską ceną można uznać ofertę z
ceną niewiarygodną, nierealistyczną w porównaniu do cen rynkowych podobnych zamówień.
Oznacza to cenę znacząco odbiegającą od cen przyjętych, wskazującą na fakt realizacji
zamówienia poniżej kosztów wytworzenia usługi, dostawy, roboty budowlanej.”
W przywoływanym orzecznictwie wskazuje się, iż ustawodawca używając pojęcia „rażąco niska”
referuje do znaczącego zaniżenia kwotowego ceny ofertowej względem wskazanego w art. 89 ust. 1 pkt 4
Pzp punktu odniesienia, którym jest przedmiot zamówienia, a ujmując rzecz ściślej „wartość przedmiotu
zamówienia” (tak w: „Prawo zamówień publicznych. Komentarz. Wydanie trzecie” pod red. Tomasza
Czajkowskiego, Warszawa 2007, str. 305). W konsekwencji, w świetle regulacji ww. przepisu,
ekonomiczna wartość, jaką jest opisana określoną kwotą pieniężną cena ofertowa, odnoszona jest do
wartości przedmiotu zamówienia, którą również należy wyrazić w ten sam sposób (w innym przypadku
jakiekolwiek porównania będą bezsensowne i bezprzedmiotowe). Tym samym dla porównania i
stwierdzenia zaniżenia wartości żądanego świadczenia pieniężnego w stosunku do wzajemnego
świadczenia niepieniężnego, konieczne jest ustalenie bądź przyjęcie jakiejś powinnej wartości pieniężnej
owego świadczenia wzajemnego.
W ekonomii występuje znaczna ilość definicji pojęcia wartości – niejako wiele różnych „wartości”.
Na potrzeby niniejszego uzasadnienia zbędne jest ich przywoływanie i charakteryzowanie. Wystarczy
poprzestać na konstatacji, iż jak wynika z analizy przywoływanego wyżej orzecznictwa, w przypadku art.
89 ust. 1 pkt 4 ustawy chodzi o wartość rynkową. Tym samym to zastana wartość rynkowa przedmiotu
zamówienia, obejmująca jego pełny zakres i wszystkie konieczne do jego wykonania nakłady pracy i
materiałów, ustalana przez porównanie cen występującym w danej branży i asortymencie, stanowić
będzie punkt odniesienia dla ceny rażąco niskiej. Innymi słowy to realna, rynkowa wartość danego
przedmiotu zamówienia, jest odniesieniem dla oceny i ustalenia ceny tego typu. Zastrzec przy tym należy,
iż rynek i dyktowany przezeń poziom cen, w większości przypadków uznać można za ostateczną miarę
realnej wartości wszelkich dających się wycenić dóbr i usług.
W tym miejscu można dodać, iż w świetle orzecznictwa właśnie zaniżenie ceny ofertowej
względem wartości rynkowej przedmiotu zamówienia jest pierwszym i koniecznym warunkiem
zastosowania procedury wyjaśniającej cenę, o której mowa w art. 90 ust. 1 Pzp. W przypadku braku
takiego zaniżenia zastosowanie art. 89 ust. 1 pkt 4 Pzp jako przesłanki odrzucenia oferty będzie
nieuprawnione, a jakiekolwiek ustalanie indywidualnych kosztów wykonawcy czy innych czynników
pozwalających mu zaoferować cenę na danym poziomie, o których mowa w art. 90 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy,
jest właściwie bezprzedmiotowe.
Tym samym wymagane w art. 90 ust. 2 Pzp udowodnienie przez wykonawcę, że jego
cena ofertowa nie odbiega in minus od realnej, rynkowej wartości zamówienia stanowiło
będzie wystarczające wykazanie, że nie zaoferowano ceny rażąco niskiej w stosunku do
wartości przedmiotu zamówienia, a tym samym brak jest przesłanek do zastosowania
dyspozycji art. 89 ust. 1 pkt 4 Pzp.
Natomiast w przypadku wystąpienia faktu zaniżenia ceny oferowanej w stosunku do wartości
przedmiotu zamówienia, konieczne będzie wykazywanie i ustalanie wszelkich okoliczności związanych z
możliwością obniżenia ceny, w tym odnoszących się do indywidualnych kosztów wykonawcy związanych
z wykonaniem danego zamówienia. Dopiero w tym w przypadku, gdy cena ofertowa odbiega od
wartości zamówienia, aby udowodnić jej legalny charakter wykonawcy pozostawało będzie
właściwie nic innego, jak wykazać dostępne mu indywidualne czynniki, które pozwoliły mu
skalkulować cenę ofertową na zastanym poziomie, bez strat własnych i finansowania
zamówienia z innych źródeł (np. czynniki wymienione przykładowo w art. 90 ust. 1 pkt 1 i 2 lub
po prostu rzetelną, wiarygodną i weryfikowalną kalkulację własnych kosztów wykonania
zamówienia korespondującą z ceną oferowaną).
Powyższe wykonawca powinien uczynić w ramach wyjaśnień, do których zgodnie z art.
90 ust. 1 musi go wezwać zamawiający przed przesądzeniem charakteru ceny oferowanej.
W świetle powyższych rozważań, definicja rażąco niskiej ceny, o której mowa w
przesłance odrzucenia oferty i której wystąpienie obliguje do zastosowania art. 89 ust. 1 pkt 4
ustawy, winna brzmieć następująco: rażąco niska cena to cena oferty odbiegająca swoją
wartością in minus od rynkowej wartości przedmiotu zamówienia, a wykonawca w ramach
swoich wyjaśnień nie wykazał, że różnica ta jest uzasadniona, tj. że będzie mógł należycie
wykonać zamówienie bez strat i finansowania go z innych źródeł niż wynagrodzenie umowne.
Przedmiotem sportu i rozstrzygnięcia Izby w przypadku wszystkich trzech odwołań (w
zakresie zarzutów dotyczących ceny rażąco niskiej) nie był fakt wystąpienia w ofertach ceny
rażąco niskiej. Wiążące ustalenie takiej okoliczności skutkujące zastosowaniem art. 89 ust. 1
pkt 4 Pzp możliwe byłoby dopiero po przeprowadzeniu procedury wyjaśniającej, o której mowa
w art. 90 Pzp. Przedmiotem rozstrzygnięcia było więc w tym przypadku wystąpienie
okoliczności, które do wszczęcia takiej procedury zamawiającego by obligowały.
Sygn. akt: KIO 728/16
Zarzuty odwołania dotyczące zaniechania wezwania wykonawcy KOMA do złożenia
wyjaśnień w przedmiocie poziomu ceny ofertowej uznano za niezasadne. Natomiast w treści
odwołania – wbrew supozycjom Zamawiającego – nie sformułowano zarzutów dotyczących
zaniechania odrzucenia oferty KOMA na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 4 Pzp.
W zastanych okolicznościach sprawy cena ofertowa KOMA nie podpada pod żadną z
ustawowych przesłanek wszczęcia procedury wyjaśniającej, o której mowa w art. 91 ust. 1
Pzp. Po pierwsze nie jest niższa o 30% od średniej arytmetycznej cen ofert złożonych w
części V zamówienia. Po drugie – wbrew twierdzeniom Odwołania – nie jest niższa o 30% od
szacunkowej wartości zamówienia powiększonej o podatek VAT, a bez doliczenia wartości
ewentualnych zamówień uzupełniających.
Odwołujący nie wykazał również żadnych innych, przemożnych okoliczności, które
pozwoliłyby poddać w wątpliwość realność ceny ofertowej KOMA, skutkujących koniecznością
wyjaśnienia wątpliwości w tym zakresie, a tym bardziej uzasadniałyby powstanie domniemania
faktycznego wystąpienia ceny rażąco niskiej. Natomiast okolicznościami takimi nie są
podnoszone i wykazywane przez Odwołującego ceny za jakie realizuje usługi obecnie na
podstawie umowy z dnia 13 kwietnia 2016 r. zawartej w trybie z wolnej ręki – przedłużającej
wykonywanie usług w sektorze V przez Odwołującego. Trudno uznać umowę zawartą w trybie
niekonkurencyjnym, w warunkach „monopolu naturalnego” dotychczasowego wykonawcy
wynikającego z niewielkiego czasu na jaki umowa ta ma być zawarta, za miarodajną dla cen
usług, które można uzyskać na rynku konkurencyjnym. Bardziej przydatną dla oceny
podnoszonego zarzutu jest porównanie ceny oferowanej przez KOMA z ceną za jaką
Odwołujący wykonywał zamówienie w sektorze V w wyniku przeprowadzonego przetargu
nieograniczonego, a która wynosiła 150 zł brutto za 1 mg odbieranych odpadów.
W przedmiocie zarzutów dotyczących błędów w szacowaniu wartości zamówienia
przez Zamawiającego, Izba stwierdza, że formalnie zarzuty te nie mogą być rozpoznane – są
zarówno spóźnione, jak też ustalanie wartości zamówienia nie jest czynnością w
postępowaniu, a tylko względem takowych przysługuje środek ochrony prawnej w postaci
odwołania.
Jednakże okoliczności tego typu mogą być wzięte pod uwagę jako okoliczności
faktyczne mające znaczenie dla rozstrzygnięcia zarzutu zaniechania wezwania do wyjaśnień
w przedmiocie ceny ofertowej.
Izba w tym kontekście stwierdza, że zamawiający mają znaczną dowolność
merytoryczną w przedmiocie ustalania wartości swojego zamówienia, a zastosowana w tym
przypadku przez Zamawiających metodologia jej wyznaczenia nie narusza jedynego
ustawowego kryterium i wskazówki takiego szacowania – należytej staranności.
Wyliczenie szacunkowej wartości zamówienia dokonane przez Zamawiającego nie
zawierało żadnych „błędów matematycznych” skutkujących jej podwyższeniem do poziomu, w
którym byłaby wyższa od ceny oferty wybranej o 30%. Zamawiający jak najbardziej
prawidłowo przyjął do swoich szacunków ograniczenie kosztów monitoringu i systemu RFiD
do amortyzacji w okresie wykonywania zamówienia. Natomiast korekta błędu w mnożeniu
kosztów utrzymania pojemników skutkuje podniesieniem szacunkowej wartości zamówienia w
sektorze V w tym zakresie z kwoty 16679,22 zł na kwotę 166783,19 zł. Jest to wartość tak
marginalna dla ostatecznej wartości zamówienia, że w żaden sposób nie zmienia oceny tej
wartości i jej stosunku do ceny oferty wybranej.
Izba uwzględniła wszystkie dowody wnioskowane przez strony, a ich ocena
doprowadziła do konkluzji wyrażonych powyżej.
W przedmiocie zarzutów, iż wykonawca KOMA podał nieprawdziwe informacje, co do
posiadania bazy magazynowo-transportowej spełniającej wymagania Ministra Środowiska z
dnia 11 stycznia 2013 r. w sprawie szczegółowych wymagań w zakresie odbierania odpadów
komunalnych od właścicieli nieruchomości oraz że w związku z nieposiadaniem bazy
magazynowo transportowej spełniającej wymagania w/w rozporządzenia nie spełnia
warunków udziału w postępowaniu, Izba stwierdza, co następuje.
Powyższe zarzuty są bezpodstawne, a nawet bezprzedmiotowe - odnoszą się do
faktów, które nie mogą być zweryfikowane w postępowaniu o udzielenie zamówienia
publicznego oraz stwierdzone w postępowaniu przed Izbą.
Po pierwsze Zamawiający w treści Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia nie
postawił żadnych warunków udziału w postępowaniu odnoszących się do posiadania bazy
magazynowo-transportowej. Wskazywany w treści odwołania pkt 3.3 SIWZ Tom III dotyczy
wymogów związanych z realizacją zamówienia i na etapie jego realizacji będzie
egzekwowany. Dopiero na etapie realizacji zamówienia okaże się czy wybrany wykonawca
wywiąże się ze swoich zobowiązań i tego typu wymaganie spełni.
KOMA nie wykazywała więc i nie musiała wykazywać spełniania warunków udziału w
postępowaniu, których w SIWZ nie postawiono. Zastosowanie dyspozycji art. 24 ust. 2 pkt 4
ustawy jest w tym przypadku nieuprawnione.
Równie bezprzedmiotowy jest zarzut podania nieprawdziwych informacji na temat
posiadania bazy magazynowo-transportowej na etapie ubiegania się o udzielenie zamówienia.
W dokumentach przetargowych nie wymagano podawania żadnych informacji w tym
przedmiocie. Skoro więc wykonawca nie podaje żadnych informacji na temat swojej bazy
magazyno-transportowej wykazując spełnianie warunków udziału w postępowaniu, a
wymagania pkt 3.3 SIWZ Tom III definiują jego przyszłe zobowiązanie, a nie oświadczenie lub
informacje na temat stanu obecnego, to nie może on podać w tym zakresie żadnych
nieprawdziwych informacji w rozumieniu art. 24 ust. 2 pkt 3 ustawy.
Sygn. akt: KIO 728/16
W zakresie zarzutów dotyczących zaniechania wykluczenia wykonawcy KOMA z
powodu niespełniania warunków udziału w postępowaniu lub podania informacji
nieprawdziwych w tym zakresie, w związku z brakiem odpowiedniej, tj. spełniającej
wymagania adekwatnych przepisów, bazy magazynowo-transportowej, pełną adekwatność
zachowuje stanowisko wyrażone w tym przedmiocie w części uzasadnienia dotyczącej
odwołania KIO 728/16.
Według postanowień SIWZ przedmiotowe zamówienie skierowane było do
wykonawców powiadających wpis do rejestru działalności regulowanej, o którym mowa w art.
9b ustawy z dnia 13 grudnia 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Mianowicie
zgodnie z rozdz. 9.5, pkt 1 SIWZ dotyczącym warunków udziału w postępowaniu oraz opisu
sposobu dokonywania oceny spełniania tych warunków: „O udzielenie zamówienia mogą
ubiegać się Wykonawcy, którzy posiadają uprawnienia do wykonywania określonej
działalności lub czynności jeżeli przepisy prawa nakładają obowiązek ich posiadania, to jest:
a) uzyskali wpis do rejestru działalności regulowanej w zakresie odbierania odpadów
komunalnych od właścicieli nieruchomości z terenu miasta Białystok;”
Jednocześnie wskazano, iż w celu potwierdzenia powyższego warunku Wykonawca
zobowiązany jest załączyć do oferty: „aktualne zaświadczenie o wpisie do rejestru działalności
regulowanej, o której mowa w art. 9b ustawy z dnia 13 września 1996 o utrzymaniu czystości i
porządku w gminach (t.j. Dz. U. z 2013r., poz. 1399 ze zm.), prowadzonego przez właściwy
organ, w zakresie objętym przedmiotem zamówienia”
Wykonawca KOMA rzeczony wpis uzyskał i przedłożył wymagane w SIWZ urzędowe
zaświadczenie w tym zakresie. Wykonawca wykazał więc spełnianie warunków udziału w
postępowaniu określonych w SIWZ w sposób w SIWZ przewidywany.
Warunki i sposób wpisu do rejestru prowadzącego przez wójta, burmistrza lub
prezydenta miasta określają przepisy art. 9b i 9c ww. ustawy. Do wniosku o wpis dołącza się
m.in. oświadczenie o spełnianiu warunków wymaganych do wykonywania działalności w
zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości. Natomiast zgodnie z
art. 9d ust. 1 pkt 4 podmiot odbierający odpady komunalne od właścicieli nieruchomości jest
obowiązany do zapewnienia odpowiedniego usytuowania i wyposażenia bazy magazynowo-
transportowej.
W świetle powyższego posiadanie bazy magazynowo- transportowej nie jest i nie było
warunkiem udziału w przedmiotowym postępowaniu. Posiadanie bazy jest natomiast
okolicznością warunkującą możliwość uzyskania wpisu w rejestrze działalności regulowanej w
zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości.
Biorąc pod uwagę powyższe Odwołujący usiłuje wykazać, że w związku z brakami
posiadanej bazy transportowo-magazynowej wpis do rejestru działalności regulowanej został
w tym przypadku uzyskany przez KOMA bezprawnie i jako taki nie powinien być uznawany za
potwierdzający spełnianie warunków udziału w postępowaniu. De facto więc Odwołujący dąży
do zbadania w postępowaniu o udzielenie zamówienia (a w konsekwencji w postępowaniu
odwoławczym) okoliczności warunkujących wpis w rejestrze działalności regulowanej w
zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości i wpis ten podważyć.
Niejako pośrednio (z braku w treści SIWZ konkretnego warunku udziału w postępowaniu, do
którego mógłby się odnieść) Odwołujący podnosi, że z powyższych względów KOMA nie
spełnia ustawowego warunku posiadania uprawnień do wykonywania określonej działalności i
złożyła fałszywe oświadczenie w tym zakresie.
Warunki i sposób procedowania przy dokonaniu wpisu w rejestrze oraz wykreślenia
określają ustawa o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz przepisy Kodeksu
postępowania administracyjnego. W przypadku, gdy Odwołujący kwestionuje zasadność
wpisania KOMA do przedmiotowego rejestru powinien zakwestionować decyzję/postanowienie
o wpisie lub brak wykreślenia z rejestru, w stosownym trybie przewidywanym przez te
przepisy, zwracając się do właściwego w sprawie organu administracji (w tym przypadku
Prezydenta Miasta Białystok, wykorzystując instrumenty przewidziane w Kpa oraz ustawie o
postępowaniu przed sądami administracyjnymi w przypadku bezczynności organu lub
załatwieniu sprawy niezgodnie z przepisami prawa). Natomiast jeżeli w jego ocenie przy
ubieganiu się o wpis lub jego dokonywaniu, doszło do popełnienia przestępstwa i którejkolwiek
osobie można w tym zakresie przypisać odpowiedzialność, Odwołujący powinien się zwrócić z
doniesieniem do organów ścigania (co zresztą uczynił), w celu umożliwienia im poczynienia
wiążących ustaleń w tym zakresie.
W świetle art. 192 ustawy Izba może nakazać zamawiającemu dokonanie czynności w
postępowaniu o udzielenie zamówienia, przepisy nie przewidują natomiast nakazywania
jakichkolwiek czynności w postępowaniu administracyjnym, nawet w przypadku gdy pomiędzy
organem administracji oraz zamawiającym zachodzi podmiotowa tożsamość. Ingerowanie w
postępowanie administracyjne, w szczególności podważanie ważności decyzji
administracyjnych, nie mieści się w kompetencjach Izby. Z tego względu, nawet w przypadku
wystąpienia podejrzeń, co do nieprawidłowości danej decyzji administracyjnej, która
potwierdza spełnianie warunków udziału w postępowaniu, Izba nie ma żadnych instrumentów,
aby ją podważyć i uznać za niewywierającą skutków prawnych, które z niej wynikają.
Izba jeszcze raz stwierdza, że dopóki wykonawca posiada ważny wpis do rejestru
działalności regulowanej w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli
nieruchomości, powinien być uznawany za spełniającego warunki udziału w postępowaniu, do
których wpis się odnosi i które potwierdza. W konsekwencji Wykonawca może również
składać oświadczenia, że warunki te spełnia. Innymi słowy: do momentu, gdy wpis KOMA do
rejestru działalności regulowanej pozostawał będzie aktualny i niewzruszony w stosownym
trybie, wykonawca spełniał będzie warunki udziału w postępowaniu dotyczące posiadanych
uprawnień. Natomiast ewentualnie nieprawdziwe informacje w zakresie posiadania bazy
magazynowo-transportowej nie zostały podane w postępowaniu o udzielenie zamówienia, ale
w postępowaniu administracyjnym poprzedzającym uzyskanie wpisu.
W związku z powyższym Izba pominęła wszystkie dowody zmierzające do wykazania
niespełnienia przez KOMA warunków uzyskania wpisu w ww. rejestrze dotyczące bazy
transportowo-magazynowej. Jak już wskazano, postępowanie odwoławcze nie służy
wzruszaniu decyzji administracyjnych (lub urzędowych zaświadczeń), które przedkładane są w
postępowaniu o udzielenie zamówienia i stanowią potwierdzenie spełniania warunków udziału
w postępowaniu.
Wykonawca KOMA spełnia również warunki udziału w postępowaniu dotyczące wpisu
do rejestru działalności regulowanej w zakresie odbioru odpadów objętych przedmiotem
zamówienia.
Dla przypomnienia, zgodnie z rozdz. 9.5 pkt 1 SIWZ Zamawiający wymagał od
wykonawców wpisu do rejestru działalności regulowanej w zakresie odbierania odpadów
komunalnych od właścicieli nieruchomości z terenu miasta Białystok, także potwierdzenia
powyższego aktualnym zaświadczeniem o wpisie w zakresie objętym przedmiotem
zamówienia.
Zamawiający wymagał więc wykazania w ramach spełniania warunków udziału w
postępowaniu przez przedłożenie wpisu do ww. rejestru „w zakresie objętym przedmiotem
jego zamówienia”. Tym samym dla rozstrzygnięcia spełniania ww. warunku udziału w
postępowaniu przez wykonawcę KOMA kwestią główną pozostaje ustalenie zakresu
przedmiotowego zamówienia oraz jego stosunku do kodów odpadów, do których odbierania
uprawniona jest KOMA.
Zgodnie z pkt 4.1 SIWZ opis przedmiotu zamówienia obejmuje w tym przypadku odbiór
odpadów komunalnych – w sposób opisany we wzorze umowy (Tom II SIWZ), Opisie
Przedmiotu Zamówienia (Tom III), pozostałych załącznikach do wzoru umowy oraz
obowiązujących w tym zakresie przepisach prawa.
W pkt 1.1 ppkt 8) OPZ – Tom III SIWZ, odpady komunalne zdefiniowano jako odpady
powstające w gospodarstwach domowych, z wyłączeniem pewnych odpadów. Przedmiotu
zamówienia – rodzaju odpadów, które będą odbierane w jego ramach – nie opisuje się w
SIWZ za pomocą kodów odpadów.
Według § 2 pkt 20 rozporządzenia Ministra Srodowiska z dnia 9 grudnia 2014 r. w
sprawie katalogu odpadów, odpady komunalne to odpady z grupy 20 (kod odpadów). Żadnych
innych odpadów (z innych grup i o innych kodach) w przepisach ww. rozporządzenia nie
kwalifikuje się w ten sposób.
Zaświadczenie przedłożone przez KOMA wraz z ofertą potwierdza wpis do rejestru
uprawniający do obioru odpadów o stosownych kodach z grupy 20.
W świetle powyższego wpis do rejestru wykonawcy KOMA należy uznać za
odpowiadający opisanym warunkom udziału w postępowaniu i potwierdzający ich spełnianie –
przedmiot zamówienia obejmuje odpady komunalne, a wykonawca legitymuje się
uprawnieniem do odbierania odpadów komunalnych.
Po pierwsze tego typu interpretacja zawartości przedmiotu zamówienia jest
interpretacją autentyczną prezentowaną przez Zamawiającego. Należy przyjąć, że
Zamawiający wie najlepiej odbiór jakich odpadów zamierza zakontraktować w ramach
przedmiotowego przetargu. Zamawiający na rozprawie oświadczył, ze jego przedmiot
zamówienia nie obejmuje odbioru wskazywanych przez Odwołującego odpadów o kodach 15
(rozmaitych odpadów niebezpiecznych) oraz 17 (różnych odpadów budowlanych, które winny
być oddawane do PSZOK), a literalne brzmienie SIWZ wcale takiemu stanowisku
Zamawiającemu nie przeczy. Ponadto jego stanowisko wzmacnia odwołanie do prawa
miejscowego – Regulaminu Utrzymania Czystości Miasta Białystok, zgodnie z którym zbiórka
odpadów komunalnych w Gminie Białystok przez jej samorząd jest organizowana, a
przedmiotowe zamówienie jest jej częścią.
Po drugie, w myśl ustalonego orzecznictwa Izby jakiekolwiek wątpliwości i niejasności
postanowień dokumentów przetargowych należy rozstrzygać na korzyść wykonawców oraz w
celu zwiększenia konkurencji w postępowaniu. Natomiast w tym przypadku opis przedmiotu
zamówienia wcale jasno nie określa, że dotyczy również odpadów z innych grup niż
obejmująca odpady komunalne grupa 20, na którą literalnie wskazuje opis przedmiotu
zamówienia, a które dopiero ewentualnie, w związku z rozmaitymi interpretacjami i
konwencjami nazewniczymi i dla różnych szczególnych celów, mogą być traktowane jako
komunalne i jednocześnie klasyfikowane w innych grupach.
Po trzecie powyższym konstatacjom nie przeczą interpretacje Ministerstwa Srodowiska
powoływane przez Odwołującego, które nie obejmowały interpretacji przedmiotowych
dokumentów przetargowych – ustalenia zakresu przedmiotu zamówienia oraz znaczenia
postawionych warunków udziału w postępowaniu.
Przy czym Izba w pełni zgadza się ze wszystkimi tezami zawartymi w pismach MOS i
nie zamierza z nimi polemizować – dla odbierania odpadów zakwalifikowanych do danych
kodów potrzebny jest wpis do rejestru kody te uwzględniający, a faktyczne odbieranie
odpadów o kodach, których we wpisie nie uwidoczniono, może spowodować zakaz
wykonywania działalności polegającej na odbieraniu odpadów.
Natomiast jak już wskazano powyżej, w ramach własnej kognicji Izba ustaliła i
stwierdziła, że zastany przedmiot zamówienia nie dotyczy odpadów z grup 15 i 17
wskazywanych przez Odwołującego. Wykonawca KOMA spełnia więc warunki udziału w
postępowaniu w tym zakresie.
Jedynie na marginesie można zauważyć, że ewentualne, faktyczne odbieranie
odpadów o innych kodach niż obejmuje przedmiot zamówienia oraz zakres wpisu
wykonawców, powinno być uznane za sprzeczne z warunkami wpisu oraz przede wszystkim
niezgodne z umową w sprawie zamówienia oraz warunkami prawa miejscowego.
W przedmiocie zarzutów dotyczących podejrzenia wystąpienia ceny rażąco niskiej Izba
wskazuje, że cena oferty KOMA w sektorze II, którego dotyczy odwołanie, nie odbiega
znacząco od szacunkowej wartości przedmiotu zamówienia oraz średniej ceny złożonych ofert
(w obu przypadkach ok. 15%). Ponadto wyliczenia Odwołującego na temat kosztów
Przystępującego zostały oparte o fałszywe założenie usytuowania bazy, w oparciu o którą
wykonywane będzie zamówienie, w Ełku, i z tej racji nie są warte rozpatrywania.
Co do zarzutu zaniżenia szacunkowej wartości zamówienia, w ślad za uzasadnieniem
w sprawie KIO 728/16 Izba wskazuje, że formalnie zarzuty takie nie mogą być rozpoznane –
są zarówno spóźnione, jak też ustalanie wartości zamówienia nie jest czynnością w
postępowaniu, a tylko względem takowych przysługuje środek ochrony prawnej w postaci
odwołania. I jakkolwiek okoliczności tego typu mogą być wzięte pod uwagę jako okoliczności
faktyczne mające znaczenie dla rozstrzygnięcia zarzutu zaniechania wezwania do wyjaśnień
w przedmiocie ceny ofertowej – to w tym przypadku Izba nie dopatrzyła się żadnych wad w
metodologii szacowania wartości zamówienia opisanej w dokumencie „Instrukcja do szacunku
własnego kosztów odbioru odpadów …” załączonym do „SZACUNKOWEJ WARTOŚCI
ZAMÓWIENIA” z 11.02.2016 r., które zdyskwalifikowałyby szacunki Zamawiającego jako
odniesienie dla badania cen ofert złożonych w postępowaniu.
W związku z powyższym Izba nie znalazła podstaw do stwierdzenia okoliczności
skutkujących koniecznością nakazania Zamawiającemu przeprowadzenia czynności, o których
mowa w art. 90 ust. 1 Pzp.
Sygn. akt: KIO 802/16
Zarzuty odwołania dotyczące warunków udziału w postępowaniu ze wskazaniem na
posiadaną przez wykonawcę BŁYSK bazę transportowo-magazynowej i kody odpadów
wpisane do rejestru działalności regulowanej oraz zarzuty dotyczące zaniechania wezwania
wykonawcy do złożenia wyjaśnień w przedmiocie ceny rażąco niskiej, oddalono z
uzasadnieniem analogicznym, jak w przypadku odwołania KIO 741/16 – z uwzględnieniem
wszelkich różnic w stanie faktycznych odnoszącym się do wykonawcy wybranego w części VI
zamówienia, które w tym przypadku jeszcze bardziej przesądzały o niezasadności tych
zarzutów.
Odnośnie ceny rażąco niskiej należy dodać, że wyliczenia oparte na złożeniu położenia
bazy wykonawcy w Łomży są nieuprawnione, a szacunkowa wartość zamówienia i średnia
arytmetyczna złożonych ofert były niższe od ceny oferty wybranej.
Dowody dotyczące bazy magazynowo-transportowej oddalono jako bezprzedmiotowe
ze względów opisanych w uzasadnieniu KIO 741/16.
Oddalono również zarzuty odwołania dotyczące niewykazania spełniania warunków
udziału w postępowaniu w odniesieniu do ilości odebranych odpadów.
Zgodnie z pkt. 9.5 ppkt 2 SIWZ o udzielenie zamówienia w części VI mogli ubiegać się
wykonawcy, którzy w okresie ostatnich 3 lat w ciągu następujących po sobie 12 miesięcy
odebrali min. 17 000 Mg odpadów.
Wykonawca Błysk wykazał odebranie większej ilości odpadów – w każdym przypadku,
tj. niezależnie od drobnych różnic w podawanych ilościach pomiędzy przedstawianymi
wykazami, referencjami i kartami odpadów. Natomiast mnożone przez Odwołującego
„wątpliwości” w żaden sposób nie wpływają na ocenę doświadczenia wybranego wykonawcy
jako przewyższającego ilościowe limity odpadów zakreślone przez Zamawiającego.
Zresztą Odwołujący opisując zarzut w treści odwołania nie wskazał nawet, którego
warunku udziału w postępowaniu Błysk nie spełnia oraz w jaki sposób (jakiego/ile
doświadczenia mu brakuje).
Uwzględniając powyższe, na podstawie art. 192 ust. 1 Pzp orzeczono jak w
sentencjach.
O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 Pzp stosownie do
wyniku sprawy oraz zgodnie z § 3 pkt 1 i § 5 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady
Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od
odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania
(Dz. U. Nr 41, poz. 238).
................................