Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt: KIO 1343/16
WYROK
z dnia 8 sierpnia 2016 r.

Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Luiza Łamejko
Protokolant: Krzysztof Wasilewski

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 3 sierpnia 2016 r. w Warszawie odwołania wniesionego
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 21 lipca 2016 r. przez wykonawcę Miejskie
Przedsiębiorstwo Dróg i Mostów Sp. z o.o., ul. Rejtana 6, 35-310 Rzeszów
w postępowaniu prowadzonym przez Podkarpacki Zarząd Dróg Wojewódzkich,
ul. T. Boya-Żeleńskiego 19a, 35-105 Rzeszów
przy udziale wykonawcy Strabag Sp. z o.o., ul. Parzniewska 10, 05-800 Pruszków
zgłaszającego przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego
orzeka:
1. oddala odwołanie,
2. kosztami postępowania obciąża wykonawcę Miejskie Przedsiębiorstwo Dróg i Mostów
Sp. z o.o., ul. Rejtana 6, 35-310 Rzeszów i zalicza w poczet kosztów postępowania
odwoławczego kwotę 20 000 zł 00 gr (słownie: dwadzieścia tysięcy złotych zero groszy)
uiszczoną przez wykonawcę Miejskie Przedsiębiorstwo Dróg i Mostów Sp. z o.o.,
ul. Rejtana 6, 35-310 Rzeszów tytułem wpisu od odwołania.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (Dz. U. z 2015 r. poz. 2164) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od dnia jego
doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do
Sądu Okręgowego w Rzeszowie.

Przewodniczący: ……………………

Sygn. akt: KIO 1343/16
U z a s a d n i e n i e

Podkarpacki Zarząd Dróg Wojewódzkich w Rzeszowie (dalej: „zamawiający”)
prowadzi w trybie przetargu nieograniczonego postępowanie o udzielenie zamówienia
publicznego na wykonanie w systemie „zaprojektuj i wybuduj” zadania pn.:
„Przebudowa/rozbudowa drogi wojewódzkiej nr 988 Babica - Strzyżów - Warzyce na odcinku
od miejscowości Zaborów do początku obwodnicy m. Strzyżów. Postępowanie to
prowadzone jest na podstawie przepisów ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień
publicznych (Dz. U. z 2015 poz. 2164 ze zm.), zwanej dalej: „ustawa Pzp”. Ogłoszenie
o zamówieniu zostało opublikowane w dniu 19 marca 2016 r. w Dzienniku Urzędowym Unii
Europejskiej pod pozycją 2016/S 056-092963.
W dniu 21 lipca 2016 r. wykonawca Miejskie Przedsiębiorstwo Dróg i Mostów
Sp. z o.o. (dalej: „odwołujący”) wniósł do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej odwołanie
wobec czynności zamawiającego polegającej na wyborze jako najkorzystniejszej oferty
wykonawcy Strabag Sp. z o.o.
Odwołujący zarzucił zamawiającemu naruszenie następujących przepisów ustawy
Pzp:
1) art. 7 ust. 1 ustawy Pzp poprzez przeprowadzenie postępowania w sposób nie
zapewniający zachowanie zasad uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców
biorących udział w przedmiotowym postępowaniu;
2) art. 7 ust. 3 ustawy Pzp poprzez udzielenie zamówienia publicznego wykonawcy
niezgodnie z przepisami ustawy Pzp;
3) art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp poprzez zaniechanie odrzucenia oferty Strabag
Sp. z o.o. w sytuacji, gdy w przypadku braku wyceny przez tego wykonawcę robót
w zakresie pełnego zabezpieczenia przed hałasem przy zachowaniu dopuszczonych
prawem norm - jej treść nie odpowiada treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia;
4) art 89 ust. 1 pkt 3 ustawy Pzp w związku z art. 3 ust. 1 i art. 15 ust. 1 pkt 1 ustawy
z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (Dz. U. z 2003 r. Nr 153,
poz. 150 ze zm.) poprzez zaniechanie odrzucenia oferty Strabag Sp. z o.o. w sytuacji, gdy jej
złożenie stanowi czyn nieuczciwej konkurencji w rozumieniu przepisów o zwalczaniu
nieuczciwej konkurencji;
5) art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp poprzez zaniechanie odrzucenia oferty Strabag

Sp. z o.o. jako zawierającej rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia;
6) art. 90 ust. 3 ustawy Pzp poprzez zaniechanie odrzucenia oferty Strabag Sp. z o.o.,
pomimo iż dokonana ocena wyjaśnień złożonych przez tego wykonawcę potwierdza, że jego
oferta zawiera rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia;
7) art. 8 ust. 1-3 ustawy Pzp poprzez zaniechanie odtajnienia wyjaśnień i załączników
do tych wyjaśnień złożonych przez Strabag Sp. z o.o.
W uzasadnieniu odwołania odwołujący wskazał, że zamawiający wszczął procedurę
uzyskania wyjaśnień określoną art. 90 ust. 1 ustawy Pzp i zażądał od wykonawcy Strabag
Sp. z o.o. udzielenia wyjaśnień w zakresie zaoferowania rażąco niskiej ceny w stosunku do
przedmiotu zamówienia. Wykonawca Strabag Sp. z o.o. jako jedyny był wzywany do
wyjaśnienia rażąco niskiej ceny, czyli spośród wszystkich złożonych ofert tylko oferta tego
wykonawcy budziła wątpliwości zamawiającego co do realności przyjętej przez tego
wykonawcę wyceny prac.
W odpowiedzi na wezwanie zamawiającego, ww. wykonawca złożył wprawdzie
wyjaśnienia w piśmie, jednakże, zdaniem odwołującego, nie podołał obowiązkowi
wynikającemu z art. 90 ust. 2 ustawy Pzp.
W tym miejscu odwołujący wniósł o odtajnienia wyjaśnień złożonych przez Strabag
Sp. z o.o., jako że zdaniem odwołującego, z pewnością nie cała treść tych wyjaśnień
powinna być objęta tajemnicą przedsiębiorstwa. Informację o odmowie udostępnienia ww.
wyjaśnień odwołujący otrzymał pismem z dnia 20 lipca 2016 r.
Odwołujący zwrócił uwagę, że zgodnie z doktryną prawa i orzecznictwem w tej
materii, w przypadku wszczęcia przez zamawiającego postępowania z art. 90 ust. 1 ustawy
Pzp występuje domniemanie, że cena danej oferty jest rażąco niska. Ciężar wykazania, iż
tak nie jest, spoczywa na wezwanym do złożenia wyjaśnień wykonawcy, co wynika wprost
z przepisu art. 90 ust. 2 ustawy Pzp. Może on wykorzystać to wezwanie do obalenia
domniemania w drodze złożenia odpowiednich wyjaśnień, a w tym celu powinien
przedstawić dowód na twierdzenie przeciwne i powinien wykazać, że możliwe i realne jest
rzetelne wykonanie zamówienia za zaproponowaną cenę.
Odwołujący podniósł, że wykonawca Strabag Sp. z o.o. nie podołał obowiązkowi
wynikającemu z art. 90 ust. 2 ustawy Pzp, a złożone przez niego wyjaśnienia wręcz
potwierdzają dodatkowo ocenę, że złożona przez niego oferta zawiera rażąco niską cenę
w stosunku do przedmiotu zamówienia. Przedstawiony w ofercie i wyjaśnieniach tego
wykonawcy sposób obliczenia ceny zaoferowanej przez Strabag Sp. z o.o. świadczy,
w ocenie odwołującego, o rażącym zaniżeniu ceny, co wyklucza rzetelne i zgodne

z oczekiwaniami zamawiającego wykonanie zamówienia.
Jak wskazał odwołujący, zamawiający w specyfikacji istotnych warunków zamówienia
w rozdziale I - Instrukcja dla wykonawców w pkt 3 dotyczącym opisu przedmiotu zamówienia
ppkt 3.2.4 wskazał, że zakres zadania obejmuje w szczególności obowiązek:
a) Wykonania zobowiązań wynikających z Aktu Umowy, SIWZ oraz obowiązujących
przepisów prawa.
b) Opracowania dokumentacji technicznej oraz formalno-prawnej na podstawie której będą
realizowane roboty budowlane.
c) Zaprojektowania na etapie opracowywania projektu budowlanego, zgodnie
z rozporządzeniem Ministra Infrastruktury i Rozwoju (dot. dróg serwisowych) z dnia
17 lutego 2015r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, jakim
powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie (Dz. U. z 2015., poz. 329).
d) Uzyskania decyzji ZRID z rygorem natychmiastowej wykonalności.
e) Wykonania robót budowlanych zgodnie z decyzją ZRID, Aktem Umowy, SIWZ,
obowiązującymi przepisami prawa oraz warunkami wskazanymi w innych decyzjach
administracyjnych.
f) Zinwentaryzowania terenów objętych decyzją ZRID przed rozpoczęciem robót
budowlanych
g) Przywrócenia zajętych dla potrzeb realizacji inwestycji nieruchomości do należytego
stanu umożliwiającego wykorzystanie nieruchomości zgodnie z przeznaczeniem.
h) Wznowienia i stabilizacji znakami granicznymi punktów załamania granic pasa
drogowego po zakończeniu realizacji i protokolarnego przekazania Zamawiającemu.
i) Ochrony punktów osnowy geodezyjnej, a w przypadku zniszczenia - ich odtworzenie.
j) Zapewnienia poszanowania, występujących w obszarze oddziaływania obiektu,
uzasadnionych interesów osób trzecich.
k) Ubezpieczenia placu budowy zgodnie z Warunkami Kontraktu.
l) Poniesienia kosztów czasowego zajęcia działek dla terenów niezbędnych, do realizacji
zadania. Wykonawca we własnym zakresie ustali z właścicielami działek formę i zakres
czasowego zajęcia działek.
m) Wykonania objazdów, przejazdów, dojazdów do posesji, gruntów rolnych/pól uprawnych,
terenów użytkowanych przyległych do Inwestycji na czas prowadzenia robót.
n) Zidentyfikowania lokalizacji istniejących mediów takich jak kanalizacja, linie i słupy

telefoniczne i elektryczne, sieć wodociągową, rury gazowe i inne przed rozpoczęciem
wykopów lub innych robót.
o) Uzyskania wszystkich niezbędnych uzgodnień z władzami lokalnymi, firmami lub
właścicielami dotyczących usunięcia i ponownej instalacji istniejących mediów.
p) Umieszczenia tablic informacyjnych i pamiątkowych zgodnie z Wytycznymi Instytucji
Zarządzającej Regionalnym Programem Operacyjnym Województwa Podkarpackiego
na lata 2014 - 2020 dla beneficjentów w zakresie informacji i promocji oraz stosowanie
się do tych wytycznych. Zamawiający wymaga wykonania 2 tablic informacyjnych i 2
tablic pamiątkowych. Koszt wykonania 1 tablicy informacyjnej/pamiątkowej nie może
przekraczać 1500 zł brutto.
q) Wykonania inwentaryzacji dróg dojazdowych (które będą wykorzystane do transportu
materiałów na budowę] oraz obiektów budowlanych (budynków, ogrodzeń itp.)
znajdujących się w obszarze oddziaływania realizowanego odcinka drogi wojewódzkiej
nr 988. Inwentaryzację należy dokonać przed rozpoczęciem robót budowlanych.
Inwentaryzację dróg dojazdowych należy uzgodnić z właściwym zarządcą drogi.
r) Wykonania inwentaryzacji wszystkich istniejących zjazdów.
s) Przewiezienia na Bazę Materiałową PZDW w Jaśle (100 ton) oraz bazę Materiałową
PZDW w Strzyżowie (100 ton) po uzgodnieniu z Kierownikiem Rejonu Dróg
Wojewódzkich w Jaśle destruktu z rozbiórki, który stanowi własność Zamawiającego.
Z przekazania materiałów Zamawiającemu należy sporządzić protokół zdawczo-
odbiorczy. Koszty dostawy i rozładunku ponosi Wykonawca.
t) Zapewnienia w przypadku wystąpienia konieczności w trakcie prowadzonych robót
ziemnych nadzoru archeologicznego.
u) Sprawdzenia przed rozpoczęciem badań i robót terenu pod względem obecności
ewentualnych niewypałów/niewybuchów, a w razie potrzeby zapewnienia nadzoru
saperskiego.
Odwołujący wskazał, że badanie poszczególnych cen jednostkowych podanych przez
wykonawcę w załączonym do oferty kosztorysie - Wykazie płatności i cen elementów
rozliczeniowych, pod kątem ich rażąco niskiego charakteru jest na gruncie przepisów Pzp
możliwe, gdyż zamawiający wprowadził w przedmiotowym postępowaniu o udzielenie
zamówienia publicznego charakter mieszany (tj. ryczałtowo - kosztorysowy) wynagrodzenia
wykonawcy. Poszczególne zapisy Kontraktu pozwalają, zdaniem odwołującego, na
stwierdzenie, że przedmiotowe wynagrodzenie nie miało charakteru klasycznego,
„sztywnego” ryczałtu, lecz jego wysokość zależeć będzie od faktycznie wykonanych robót.

Wynika to, jak stwierdził odwołujący, zarówno z punktów 14.2 i 14.3 Rozdziału I SIWZ, jak
i subklauzuli 14.1 (Cena kontraktowa) Warunków Szczególnych Kontraktu:
SIWZ w Rozdziale I pkt 14.2 i 14.3 stanowi, że:
14.2. Ceny należy wypełnić wg załączonego Wykazu płatności - Rozdział IV SIWZ.
Wartość całości zadania należy obliczyć jako sumę wartości poszczególnych pozycji Wykazu
płatności. Do wyliczonej kwoty należy doliczyć obowiązujący podatek VAT.
14.3. Wykonawca określi ceny i wartości dla wszystkich pozycji wymienionych w wykazie
płatności - Rozdział IVSIWZ.
Jednocześnie subklauzula 14.1 Warunków Szczególnych Kontraktu stanowi, że:
Podstawą do obliczenia należności za wykonane Roboty będą ceny, zawarte w Tabeli
elementów rozliczeniowych oraz ilości ustalone na podstawie obmiarów. Ceny elementów,
oznaczone w tym Wykazie jako ryczałtowe mogą być w rozliczeniach przejściowych dzielone
na uzgodnione z Inżynierem części.
W opinii odwołującego, wyraźnie zamawiający nakazuje określenie ceny oferty
poprzez wskazanie podstaw do jej ustalenia podając w pkt 14.2 Rozdziału I SIWZ, że
wartość liczbowa podana w ofercie jako „cena", stanowi de facto sumę wartości
poszczególnych pozycji Wykazu płatności, powiększoną o podatek VAT. Z powyższego
jednocześnie wynika, zdaniem odwołującego, charakter mieszany (tj. ryczałtowo –
kosztorysowy) wynagrodzenia wykonawcy za realizację przedmiotu niniejszego zamówienia.
Odwołujący zauważył, że treść subklauzuli 14.1 Warunków Szczególnych Kontraktu stanowi
wprost, że podstawą do obliczenia wynagrodzenia wykonawcy za wykonane roboty będą
ceny zawarte w Wykazie Cen, co oznacza, że wynagrodzenie wykonawcy nie ma charakteru
klasycznego ryczałtu. Element „obliczenia wynagrodzenia” na podstawie cen jednostkowych
wskazuje na pewną modyfikację ryczałtu poprzez końcowe rozliczenie faktycznie
wykonanych przez wykonawcę robót wymienionych w Wykazie Cen. Przy takiej interpretacji,
jak wskazał odwołujący, zamawiający miałby prawo odmówić wypłaty na rzecz wykonawcy
wynagrodzenia w zakresie, w jakim wykonawca nie wykonał poszczególnych robót
wymienionych w Wykazie Cen, nawet w przypadku oddania całego przedmiotu zamówienia
przewidzianego w Kontrakcie, wskazując, że roboty te nie zostały uwzględnione przy
obliczaniu wynagrodzenia na podstawie Wykazu Cen. Potwierdzeniem takiej interpretacji
zacytowanych powyżej zapisów SIWZ i Warunków Szczególnych Kontraktu w zakresie
charakteru mieszanego (tj. ryczałtowo - kosztorysowego) wynagrodzenia wykonawcy – jest,
jak stwierdził odwołujący, udzielona przez zamawiającego odpowiedź na pytanie nr 28
zadane przez jednego z wykonawców:

„Pytanie 28
Prosimy o potwierdzenie, czy Wykonawca zgodnie z pkt 3.2.1.1 ppkt 8.) oraz pkt 3.2.9
instrukcji dla Wykonawców ma uwzględnić w dokumentacji projektowej i wycenić budowę
kanału technologicznego. Zgodnie z art 39 ust 6a oraz w związku z ort 62 ustawy
o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych, najpóźniej na 6 miesięcy przed
dniem złożenia wniosku o wydanie decyzji dotyczących uwarunkowań środowiskowych,
zezwolenia na realizację inwestycji drogowej łub pozwolenia na budowę drogi, zarządca
drogi zamieszcza na swojej stronie internetowej informacje o: zamiarze rozpoczęcia budowy
lub przebudowy drogi, możliwości udostępnienia kanału technologicznego zainteresowanym.
Na stronie internetowej UKE
(http://www.uke.aov.pl/ktech/?p=l&woi=18&pow-l9&ter=l819043#woi} na dzień dzisiejszy
takie ogłoszenie dla przedmiotowego odcinka drogi nie zostało zamieszczone. Ponadto
w granicach istniejącego pasa drogowego zlokalizowana jest kanalizacja teletechniczna
wykonana w ramach SSPW.
Odpowiedź 28
Zamawiający zamieścił na witrynie
http:/Zwww.pzdw.pl/index.php?content=kanaly_technologiczne o treści:
Zgodnie z art 39 ust 6 i 6a Ustawy z dnia 21 marca 198Sr. o drogach publicznych
Podkarpacki Zarząd Dróg Wojewódzkich w fizeszow/e informuje o zamiarze realizacji
inwestycji pod nazwą: „Przebudowa/rozbudowa drogi wojewódzkiej nr 988 Babica - Strzyżów
- Warzyce na odcinku od końca obwodnicy m. Czudec do początku obwodnicy m. Strzyżów"
Informację o inwestycji zamieszczono na stronie www.pzdw.pl w dniu 05.02.2016. Podmioty
zainteresowane udostępnieniem kanału technologicznego w pasie drogowym drogi
wojewódzkiej Nr 988 w zakresie powyższego zadania mogą składać pisemnie wnioski na
adres: Podkarpacki Zarząd Dróg Wojewódzkich w Rzeszowie ul. T. Boya Żeleńskiego 19a,
35-105 Rzeszów
Zamawiający informuje Wykonawca winien wycenić poz. Dotyczącą projektowania i budowy
kanału technologicznego. Nie mniej jednak w przypadku braku zgłoszenia się
zainteresowanego podmiotu - pozycja ta pozostanie nie wykonana - wobec powyższego nie
będzie rozliczona.”.
Odwołujący podniósł, że z treści odpowiedzi na pytanie nr 28 jednoznacznie wynika, że
również zamawiający postanowienia SIWZ i Warunków Szczególnych Kontraktu interpretuje
w analogiczny sposób, jak zaprezentowana powyżej interpretacja odwołującego, że
w przypadku, gdy dana pozycja Wykazu Płatności nie będzie wykonana - nie będzie też

rozliczana, a więc w takim przypadku wykonawca nie otrzyma kwoty podanej w Wykazie
Płatności dla takiej niewykonanej pozycji.
Odwołujący stwierdził, że ustalenie, że Kontrakt ustanowił opisaną powyżej zasadę
obliczania wynagrodzenia - prowadzi do przyjęcia, że skoro wykonawca nie wykona robót
objętych którąś z pozycji Wykazu Płatności, to nie może domagać się od inwestora zapłaty
całości wynagrodzenia umownego (tzn. kwoty podanej w ofercie jako cena całej oferty).
Zamawiający bowiem, powołując się na przytoczoną powyżej subklauzulę 14.1. Warunków
Szczególnych Kontraktu przy obliczaniu wynagrodzenia pomniejszy wypłacaną kwotę
o wartość robót faktycznie niewykonanych.
Odwołujący wskazał ponadto, że od dnia 25 lipca 2014 r. (kiedy to weszła w życie
ustawa z dnia 9 maja 2014 r. o informowaniu o cenach towarów i usług (Dz.U. z 2014 r. poz.
915), której art. 19 nadał nowe brzmienie przepisowi art. 2 pkt 1 ustawy Pzp) - zmieniona
została definicja „ceny” na gruncie ustawy Pzp. Przepis art. 2 pkt 1 ustawy Pzp w obecnie
obowiązującym brzmieniu i mającym zastosowanie do rozpoznawanej sprawy, przesądza,
jak zauważył odwołujący, że przez cenę należy rozumieć „cenę w rozumieniu art. 3 ust 1 pkt
1 i ust 2 ustawy z dnia 9 maja 2014 r. o informowaniu o cenach towarów i usług (Dz. U. poz.
915)”. Przepis ten odsyła zatem, jak podał odwołujący, w równym stopniu tak do art. 3 ust. 1
pkt 1 powołanej ustawy o informowaniu o cenach towarów i usług, jak i do jej art. 3 ust. 1 pkt
2. W pierwszym z powołanych przepisów (tj. art 3 ust 1 pkt 1) zawarta została definicja ceny,
zgodnie z którą to wartość wyrażona w jednostkach pieniężnych, którą kupujący jest
obowiązany zapłacić przedsiębiorcy za towar lub usługę, zaś drugi z tych przepisów (tj. art. 3
ust 1 pkt 2) definiuje pojęcie ceny jednostkowej towaru lub usługi, jako cenę ustaloną za
jednostkę określonego towaru (usługi), którego ilość lub liczba jest wyrażona w jednostkach
miar w rozumieniu przepisów o miarach. Ma to o tyle znaczenie, że przepis art 2 pkt 1
ustawy Pzp w uprzednio obowiązującym brzemieniu odsyłał jedynie do przepisu art. 3 ust 1
pkt 1 „starej” ustawy o cenach, tj. ustawy z dnia 5 lipca 2001 r. o cenach (Dz. U. z 2013 r.
poz. 385) definiującego pojęcie ceny wyłącznie w sposób przyjęty w obecnym art. 3 ust 1 pkt
1, pomijając przy tym przepis art 3 ust. 1 pkt 2 „starej” ustawy o cenach, który podobnie jak
w ustawie z dnia 9 maja 2014 r. o informowaniu o cenach towarów i usług definiował pojęcie
ceny jednostkowej. Okoliczność ta, tj. zmiana z dniem 25 lipca 2014 r. definicji ceny na
gruncie ustawy PZP (zawarcie w tym pojęciu również cen jednostkowych), nie może
pozostać bez wpływu na sposób interpretacji przepisu art 90 ust. 1 ustawy Pzp - co
dodatkowo potwierdza możliwość i celowość badania w trybie art 90 ust. 1 ustawy Pzp
poszczególnych cen jednostkowych wymienionych pozycji w wykazie cen.
Odwołujący zarzucił, że co najmniej następujące okoliczności uzasadniają odrzucenie
oferty Strabag Sp. z o.o. z powodu rażąco niskiej ceny:

1) wysokość zaoferowanej przez wykonawcę ceny jest o ponad 30% niższa od wartości
zamówienia oszacowanej przez zamawiającego (okoliczność wprost wskazana w art. 90 ust.
1 ustawy Pzp);
2) wykonawca Strabag Sp. z o.o. nie udzielił zamawiającemu kompleksowych wyjaśnień,
nie sprostał obowiązkowi wykazania, że jego oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny (art. 90
ust. 2 ustawy Pzp) i nie obalił domniemania zaoferowania ceny rażąco niskiej (skierowane do
wykonawcy na podstawie przepisu art. 90 ust. 1 ustawy Pzp wezwanie stanowiło
domniemanie, że zaproponowana cena nosi znamiona ceny rażąco niskiej);
3) wykonawca Strabag Sp. z o.o. w odpowiedzi na wezwanie od zamawiającego
wystosowane na podstawie art. 90 ust. 1 ustawy Pzp nie przedstawił wystarczających
dowodów na to, że podana przez niego cena nie jest rażąco zaniżona - a ewentualna próba
przedkładania takich dowodów w ramach postępowania przed Krajową Izbą Odwoławczą
powinna zostać uznana za spóźnioną, gdyż powtórne umożliwianie jednemu z wykonawców
dokonywania wyjaśnień w trybie art. 90 ust. 1 ustawy Pzp z pewnością naruszyłoby zasadę
uczciwej konkurencji;
4) rażąco niska cena za wykonanie robót przygotowawczych wskazanych w Wykazie
Płatności w części II Faza robót budowlanych pkt B. Branża Drogowa (pozycje 2.1, 2.1.2)
w szczególności robót dot. Odtworzenia trasy punktów wysokościowych (w terenie
równinnym) - co przełożyło się na zaniżenie ceny całej oferty o ponad 125.000 zł;
5) rażąco niska cena za wykonanie robót w zakresie podbudowy i nawierzchni wskazanych
w Wykazie Płatności w części II Faza robót budowlanych pkt B. Branża Drogowa (pozycje
2.4, 2.4.1, 2.4.2, 2.4.3) - co przełożyło się na zaniżenie ceny całej oferty o ponad 3.300.000
zł;
6) rażąco niska cena za wykonanie robót wykończeniowych w zakresie humusowania
skarp wraz z obsianiem trawą wskazanych w Wykazie Płatności w części II Faza robót
budowlanych pkt B. Branża Drogowa (pozycja 2.5.3) - co przełożyło się na zaniżenie ceny
całej oferty o ponad 80.000 zł;
7) rażąco niska cena za wykonanie elementów ochrony środowiska (w szczególności
ekrany dźwiękochłonne) wskazanych w Wykazie Płatności w części II Faza robót
budowlanych pkt B. Branża Drogowa (pozycja 2.7.1.) - co przełożyło się na zaniżenie ceny
całej oferty o ponad 2.200.000 zł;
8) rażąco niska cena za wykonanie robót w zakresie elementów ulic wskazanych
w Wykazie Płatności w części II Faza robót budowlanych pkt B. Branża Drogowa (pozycje
2.8, 2.8.1, 2.8.2) - co przełożyło się na zaniżenie ceny całej oferty o ponad 190.000 zł;

9) rażąco niska cena za wykonanie robót branży mostowej - małe mosty wskazanych
w części B Wykazu Płatności pn. Branża Mostowa - Małe Mosty (pozycje od 2.9 do 2.15.3
włącznie) - co przełożyło się na zaniżenie ceny całej oferty o ponad 2.800.000 zł;
10) rażąco niska cena za wykonanie robót w zakresie wykonania zabezpieczenia osuwisk
wskazanych w Wykazie Płatności w części II Faza robót budowlanych pkt C. Zabezpieczenie
osuwisk (pozycje 2.16, 2.16.1) - co przełożyło się na zaniżenie ceny całej oferty o ponad
1.500.000 zł;
11) rażąco niska cena za wykonanie robót w zakresie przebudowy/budowy oświetlenia
ulicznego wskazanych w Wykazie Płatności w części II Faza robót budowlanych pkt D
Przebudowa urządzeń obcych (pozycja 2.17.2) - co przełożyło się na zaniżenie ceny całej
oferty o ponad 90.000 zł;
12) rażąco niska cena za wykonanie robót w zakresie teletechniki - przebudowy sieci
teletechnicznych, wskazanych w Wykazie Płatności w części II Faza robót budowlanych pkt
D Przebudowa urządzeń obcych (pozycje 2.18, 2.18.1) - co przełożyło się na zaniżenie ceny
całej oferty o ponad 80.000 zł;
13) wykonawca nie przedstawił żadnego szacunku planowanej rezerwy na nieprzewidziane
wydatki w toku realizacji zamówienia;
14) konsekwencją rażącego zaniżenia cen w zakwestionowanych niniejszym odwołaniem
pozycjach: 2.1, 2.1.2, 2.4, 2.4.1, 2.4.2, 2.4.3, 2.5.3, 2.7.1, 2.8, 2.8.1, 2.8.2, od 2.9 do 2.15.3
włącznie, 2.16, 2.16.1, 2.18 i 2.18.1 Wykazu Płatności - było rażące zaniżenie ceny całej
oferty, co przełożyło się na to, że cena oferty Strabag Sp. z o.o. jest aż o ponad 9.230.116 zł
niższa (a więc o około 30%) od kolejnej oferty złożonej w niniejszym postępowaniu (tj. oferty
odwołującego, której cena była druga w kolejności).
Odwołujący przedstawił uzasadnienie dla poszczególnych zarzutów:
Ad. 1.
Cena o ponad 30% niższa od wartości zamówienia ustalonej przez zamawiającego
Odwołujący zwrócił uwagę, że już z prostego porównania łącznej kwoty
wynagrodzenia zaoferowanego przez Strabag Sp. z o.o., tj. 21.815.710,39 zł oraz wartości
zamówienia ustalonej przez zamawiającego tj. 63.063.068,74 zł wynika, że wysokość ceny
z oferty tego wykonawcy jest o znacznie więcej niż tylko 30% niższa od szacowanej przez
zamawiającego wartości zamówienia w postępowaniu (stanowi jedynie 1/3 tej wartości), co
stanowi samoistną przesłankę do przyjęcia domniemania rażącego zaniżenia ceny przez
wykonawcę i do wdrożenia postępowania z art. 90 ustawy Pzp (tak komentarz do art. 90
ustawy Pzp, autor Pieróg 2015, wyd. 13 Legalis). W przypadku wystąpienia powyższej

okoliczności wprost wskazanej przez ustawodawcę, zamawiający zobowiązany jest do
żądania stosownych wyjaśnień od wykonawcy i dokonanie ich należytej oceny mając na
uwadze obiektywne okoliczności związane z realizacją zamówienia, zastosowanymi przez
wykonawcę rozwiązaniami, technologiami itp. Odwołujący podkreślił, że w przedmiotowej
sprawie wykonawca Strabag Sp. z o.o. w swoich wyjaśnieniach uzasadniających wysokość
zaoferowanej ceny w ogóle nie wskazuje na planowane oszczędności metody wykonania
zamówienia, wybrane rozwiązania techniczne, wyjątkowo sprzyjające warunki wykonywania
zamówienia dostępne wykonawcy, oryginalność projektu wykonawcy, czy też pomoc
publiczną, którą wykonawca wykorzysta na potrzeby realizacji przedmiotowego zamówienia.
Odwołujący podał, że wyjaśnienia złożone przez wykonawcę nie odwołują się do żadnych
z ww. okoliczności wymienionych przykładowo przez ustawodawcę w treści art. 90 ust. 1
ustawy Pzp, a jedynie ograniczają się do próby uzasadnienia kalkulacji planowanych przez
wykonawcę kosztów realizacji zamówienia, która to kalkulacja tylko potwierdza zarzut
rażącego i niedopuszczalnego zaniżenia oferowanej ceny przez tego wykonawcę.
Ad. 2.
Niesprostanie obowiązkowi spoczywającemu na wykonawcy Strabag Sp. z o.o.
udzielenia zamawiającemu kompleksowych wyjaśnień, niesprostanie obowiązkowi
wykazania, że oferta wykonawcy Strabag Sp. z o.o. nie zawiera rażąco niskiej ceny i nie
obalenie domniemania zaoferowania ceny rażąco niskiej
Odwołujący wskazał, że konstrukcja przepisów zawartych w art. 90 ustawy Pzp
pozwala na postawienie jednoznacznej tezy, iż zwrócenie się przez zamawiającego do
wykonawcy o złożenie wyjaśnień w zakresie rażąco niskiej ceny należy rozumieć jako
przyjęcie domniemania, iż cena oferty tego wykonawcy jest rażąco niska. Ciężar wykazania,
iż tak nie jest spoczywa na wezwanym do złożenia wyjaśnień wykonawcy, co wynika wprost
z art. 90 ust. 2 ustawy Pzp. Wykonawca zobowiązany jest do obalenia tego domniemania
w drodze złożenia odpowiednich wyjaśnień, a w przypadku nie obalenia tego domniemania
jego oferta podlega odrzuceniu. Odwołujący przywołał wyrok Krajowej Izby Odwoławczej
z dnia 24 czerwca 2010 r. o sygn. akt KIO/UZP 1157/10, wyrok z dnia 17 października 2008
r., sygn. akt KIO/UZP 1068/08, wyrok z dnia 26 stycznia 2010 r., sygn. akt KIO/UZP 1701/09,
oraz wyrok z dnia 23 grudnia 2008 r., sygn. akt KIO/UZP 1443/08, jak też wyrok Sądu
Okręgowego w Częstochowie z dnia 1 kwietnia 2005 r., sygn. akt VI Ca 464/05 oraz Sądu
Okręgowego w Warszawie z dnia 5 stycznia 2007 r., sygn. akt V Ca 2214/06.
Jak podkreślił odwołujący, uznanie żądania wyjaśnień za domniemanie prawne
oznacza przerzucenie ciężaru dowodu w sprawie rażąco niskiej ceny oferty na wykonawcę.
Tak też uczynił ustawodawca w art. 90 ust. 2 ustawy Pzp i z tych przyczyn to wykonawca

w wyjaśnieniach musi wykazać, iż zaproponowana cena nie jest rażąco niska. Ponieważ
celem składanych wyjaśnień jest wzruszenie przyjętego domniemania - wyjaśnienia takie
muszą być konkretne, wyczerpujące i rzeczywiście uzasadniające podaną w ofercie cenę.
Odwołujący przywołał wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 5 stycznia 2007 r.,
sygn. akt V Ca 2214/06, w którym stwierdzono, że nie jest wystarczające złożenie
jakichkolwiek wyjaśnień, lecz wyjaśnień odpowiednio umotywowanych, przekonujących, że
zaproponowana oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny. Zdaniem sądu, „intencją
ustawodawcy przy wprowadzaniu instytucji wyjaśnień w trybie art. 90 PZP było danie
oferentowi możliwości uchronienia się przed odrzuceniem oferty z uwagi na podejrzenie
zamieszczenia w niej rażąco niskiej ceny”. Takie stanowisko wynika, jak wskazał odwołujący,
pośrednio z art. 90 ust. 3 ustawy Pzp, a zupełnie jednoznacznie z ust. 4. Skutkiem tego jest
obowiązek odrzucenia oferty, jeżeli wyjaśnienia nie zostaną złożone, albo swoją
lakonicznością i brakiem wskazania obiektywnych czynników potwierdzą, iż przyjęte
domniemanie rażąco niskiej ceny jest zasadne. Odwołujący zwrócił uwagę, że podobne
zdanie wyrażała wielokrotnie Krajowa Izba Odwoławcza, podnosząc w wyrokach, iż
wykonawca powinien złożyć wyczerpujące wyjaśnienia i udowodnić realność zaoferowanej
ceny (np. wyrok KIO z dnia 23 grudnia 2008 r., sygn. akt KIO/UZP 1443/08) oraz udowodnić,
że jego cena jest wiarygodna, tzn. że z tytułu realizacji zamówienia i pozyskanego za nie
wynagrodzenia, przy zachowaniu należytej staranności, wykonawca nie będzie ponosił strat
(tak wyrok KIO z dnia 28 stycznia 2010 r., sygn. akt KIO/UZP 1746/09). Wskazano też, że
wykonawca, który składa wyjaśnienia w zakresie rażąco niskiej ceny powinien wskazać co
spowodowało obniżenie ceny, jak również w jakim stopniu wskazany czynnik wpłynął na jej
obniżenie. Udzielone wyjaśnienia mają bowiem potwierdzić, iż złożona oferta jest rzetelnie
przygotowana, a cena prawidłowo oszacowana (wyrok KIO z dnia 19 stycznia 2010 r., sygn.
akt KIO/UZP 1902/09). Odwołujący zaznaczył, że zamawiający w przedmiotowym
postępowaniu wzywał w trybie art. 90 ust. 1 ustawy Pzp do wyjaśnienia rażąco niskiej ceny
wyłącznie wykonawcę Strabag Sp. z o.o., czyli spośród wszystkich złożonych ofert oferta
tego wykonawcy budziła wątpliwości zamawiającego co do realności przyjętej przez tego
wykonawcę wyceny prac, gdyż bardzo odbiegała in minus od cen pozostałych ofert oraz
ustalonych przez zamawiającego szacunkowych kosztów realizacji przedmiotowego
zamówienia.
Odwołujący wskazał także, że odnośnie treści ww. wyjaśnień ustawodawca, nadając
takim wyjaśnieniom udzielanym przez wykonawcę znaczną doniosłość prawną, ustalił
jednocześnie w art. 90 ust. 3 ustawy Pzp obowiązek zamawiającego dokładnej analizy
wyjaśnień złożonych przez wykonawcę oraz obowiązek odrzucenia oferty wykonawcy, jeśli
wyjaśnienia są niepełne lub można z nich wysnuć stwierdzenie, że oferta zawiera rażąco

niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia. Zamawiający, gdy otrzyma odpowiedź na
swoje wezwanie kierowane do wykonawcy w trybie art. 90 ust. 1 ustawy Pzp, powinien
poddać ją bardzo wnikliwej analizie. Przede wszystkim w pierwszej kolejności powinien
ustalić czy taką odpowiedź można w ogóle uznać za wyjaśniania składane przez wykonawcę
w trybie art. 90 ust. 1 ustawy Pzp. Nie każde bowiem pismo składane w odpowiedzi na
wezwanie zamawiającego może być uznane za takie wyjaśnienia. Odwołujący podkreślił, że
prawidłowo złożone wyjaśnienia muszą spełniać wymagania określone w art. 90 ust. 1
ustawy Pzp i pozwalać zamawiającemu na dokonanie oceny w takim zakresie, jak wynika to
z art. 90 ust. 2 ustawy Pzp. Nie jest zatem wystarczające nazwanie pisma „wyjaśnieniami”
czy powołanie się w jego treści na art 90 ust 1 ustawy Pzp. Dla uzasadnienia ww. twierdzeń
odwołujący przywołał wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 12 października 2009 r.,
sygn. akt KIO/UZP 1415/09, oraz wyrok KIO z dnia 17 marca 2009 r., sygn. akt
KIO/UZP 262/09.
Jak zauważył odwołujący, wykonawca w udzielanych wyjaśnieniach udowodnić
zamawiającemu, że jego cena ofertowa jest realna, wiarygodna, tzn. że z tytułu realizacji
zamówienia i pozyskanego za nie wynagrodzenia, przy zachowaniu należytej staranności nie
będzie ponosił strat lecz osiągnie co najmniej minimalny zysk. Wykonawca powinien też
pokazać, w jakim stopniu wymienione przez niego w wyjaśnieniach czynniki pozwoliły mu na
obniżenie ceny. W konsekwencji, jak podkreślił odwołujący, wyjaśnienia wykonawcy
składane w trybie art. 90 ust. 1 ustawy Pzp zamawiający powinien badać nie tylko poprzez
zsumowanie podanych w nim kwot (o ile takowe w ogóle są podane), ale i poprzez realność
poczynionych założeń co do czasochłonności pracy, co do rzeczywistości i zgodności
z prawem stawek wynagrodzenia, co do rzeczywistości podanych stawek za materiały
niezbędne do realizacji przedmiotu zamówienia oraz do realnego kosztu czynności do
zrealizowania celem osiągnięcia przedmiotu zamówienia (tak KIO w wyroku z dnia 9 lutego
2015 r., sygn. akt KIO 189/15). W przypadku zaproponowania przez wykonawcę rozwiązania
optymalizacyjnego, zamawiający winien ponadto wnikliwie zbadać, czy w świetle opisanych
przez zamawiającego wymagań PFU, podane przez wykonawcę rozwiązanie
optymalizacyjne jest możliwe do wykonania w danych konkretnych uwarunkowaniach
kontraktu. Odwołujący zauważył, że w doktrynie, orzecznictwie Krajowej Izby Odwoławczej
i orzecznictwie sądów ugruntowane jest stanowisko, iż przyjęcie przez zamawiającego
wyjaśnień, które są niepełne lub niejasne albo nie na temat, stanowi naruszenie art. 90 ust. 3
ustawy Pzp. W konsekwencji tego, inni uprawnieni wykonawcy mogą w postępowaniu
odwoławczym żądać odrzucenia wybranej oferty jako zawierającej rażąco niską cenę.
Zdaniem odwołującego, wykonawca Strabag Sp. z o.o. nie sprostał spoczywającemu
na nim obowiązkowi udowodnienia braku zaniżenia oferowanej ceny. Odwołujący podał, że

nie otrzymał dostępu do wyjaśnień wykonawcy Strabag Sp. z o.o. zastrzeżonych jako
tajemnica jego przedsiębiorstwa, niemniej jednak w tym zakresie zwrócił uwagę, że
wykonawca ten nie może powoływać się na bliżej nieokreślone warunki szczególne
dotyczące realizacji kontraktu, uproszczone zestawienia ogólnych pozycji kosztów, lecz
powinny być konkretne, jasne, spójne i adekwatne do danego przedmiotu zamówienia.
Stosowanie beletrystyki polegającej na mnożeniu ogólników o wielkim doświadczeniu
wykonawcy, jego znakomitej organizacji produkcji, optymalizacji kosztów, wdrożeniu
niezwykle nowoczesnych i energooszczędnych technologii czy też programów
komputerowych lub systemów, posiadaniu wykwalifikowanej acz taniej kadry, itp. nie wnosi
nic do sprawy i nie niesie informacji o żadnych możliwych do uchwycenia wartościach
ekonomicznych. Odwołujący zaznaczył, że informacje podawane w wyjaśnieniach powinny
być więc na tyle konkretne, aby możliwe było ich przełożenie na uchwytne i wymierne
wartości ekonomiczne, a także możliwa ich weryfikacja oraz ocena wiarygodności, co
w przedmiotowej sprawie oznacza, że powinny były zawierać szczegółowe opisy
proponowanych rozwiązań optymalizujących (jeśli takowe wykonawca przewidywał) oraz
szczegółowe informacje o przewidywanych ilościach materiałów, jakie mają być użyte do
realizacji zamówienia, przewidywanych kosztach pracowniczych, przewidywanych kosztach
pracy sprzętu, wysokości zakładanego zysku itp.
Zdaniem odwołującego, wykonawca Strabag Sp. z o.o. powyższemu obowiązkowi nie
sprostał, a w konsekwencji nie obalił domniemania zaoferowania ceny rażąco niskiej.
Ad. 3.
Brak możliwości przedkładania nowych dowodów na etapie postępowania odwoławczego
Odwołujący stwierdził, że Strabag Sp. z o.o. w odpowiedzi na wezwanie od
zamawiającego wystosowane na podstawie art. 90 ust. 1 ustawy Pzp nie przedstawiła
wystarczających dowodów na to, że podana przez tego wykonawcę cena nie jest rażąco
zaniżona. W ocenie odwołującego, ewentualna próba przedkładania takich dowodów
w ramach postępowania przed Krajową Izbą Odwoławczą powinna zostać uznana za
spóźnioną, gdyż powtórne umożliwianie jednemu z wykonawców dokonywania wyjaśnień
w trybie art. 90 ust. 1 ustawy Pzp z pewnością naruszyłoby zasadę uczciwej konkurencji.
Odwołujący podkreślił, że w przypadku wystąpienia faktu zaniżenia ceny oferowanej
w stosunku do wartości przedmiotu zamówienia konieczne będzie wykazywanie i ustalanie
wszelkich okoliczności związanych z możliwością obniżenia ceny, w tym odnoszących się do
indywidualnych kosztów wykonawcy związanych z wykonaniem danego zamówienia.
Powyższe wykonawca powinien uczynić w ramach wyjaśnień, do których zgodnie z art 90
ust. 1 ustawy Pzp wezwał go zamawiający, a nie w ramach postępowania odwoławczego

przed Krajową Izbą Odwoławczą.
Jak zauważył odwołujący, w ramach postępowania odwoławczego oceniana jest
prawidłowość czynności zamawiającego polegającej na ocenie wyjaśnień złożonych przez
wykonawcę. Czynność taka podjęta zostaje w oparciu o informacje dostępne
zamawiającemu, które zgodnie z przepisami ustawy mógł i powinien uzyskać. Odwołujący
zaznaczył, że instytucja wyjaśnień, o której mowa w art. 90 ustawy Pzp, została
przewidziana właśnie po to, aby wykonawca podał zamawiającemu stosowne informacje na
temat własnych kalkulacji, cech i uwarunkowań, dowodzące możliwości zaoferowania ceny
obniżonej w stosunku do wartości zamówienia, a zamawiający mógł te informacje ocenić i na
ich podstawie podjąć decyzję co do przyjęcia bądź odrzucenia oferty. Wiadomości na temat
kalkulacji cenowej wykonawcy oraz indywidualnych, dostępnych wykonawcy okoliczności,
które taką kalkulację umożliwiają, zamawiający zazwyczaj nie może uzyskać i ustalić na
podstawie innego źródła niż sam wykonawca i przede wszystkim informacje te powinien
uzyskać w stosownym czasie, co pozwoliłoby mu na dokonanie prawidłowej czynności
przyjęcia bądź odrzucenia oferty, a nie dopiero na etapie postępowania odwoławczego. Tym
samym, co do zasady, wykonawca już w ramach swoich wyjaśnień składanych
zamawiającemu w odpowiedzi na jego wezwanie powinien podać wszystkie dostępne mu
indywidualnie okoliczności i powody, które umożliwiły skalkulowanie tak niskiej ceny.
W ramach postępowania odwoławczego można natomiast w takim przypadku jedynie ocenić
i stwierdzić czy wyjaśnienia w tym przedmiocie były wystarczające, a ich ocena dokonana
przez zamawiającego prawidłowa. Powyższe stanowisko, jak wskazał odwołujący, jest
dominujące w orzecznictwie sądów okręgowych i Krajowej Izby Odwoławczej, czego
przykładem jest chociażby wyrok Sądu Okręgowego w Poznaniu z dnia 4 czerwca 2008 r.,
sygn. akt X Ga 127/08, wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 30 lipca 2014 r., sygn.
akt XXIII Ga 1293/14 oraz wyrok KIO z dnia 4 maja 2016 r., sygn. akt KIO 557/16.
Odwołujący zwrócił również uwagę na stanowisko Krajowej Izby Odwoławczej wyrażone
w wyroku z dnia 3 czerwca 2014 r., sygn. akt KIO 893/14, gdzie wskazano iż „kwestia, czy
w danej ofercie mamy do czynienia z ceną rażąco niską, czy też nie, powinna być
rozstrzygnięta w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego, które stosownie do art.
15 ust. 1 PZP prowadzone jest przez zamawiającego. Jednocześnie warunkiem koniecznym
jest dokonanie przez zamawiającego prawidłowej oceny wyjaśnień wykonawcy w toku
prowadzonej procedury, o której mowa w art 90 PZP.”.
W konsekwencji powyższego, zdaniem odwołującego, skoro wykonawca Strabag
Sp. z o.o. nie sprostał wynikającemu z art. 90 ust. 2 ustawy Pzp obowiązkowi wykazania, że
jego oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny, a w konsekwencji nie obalił domniemania
zaoferowania ceny rażąco niskiej, to obecnie zrobić już tego nie może, gdyż ponowne

umożliwianie temu wykonawcy dokonywania tej czynności (już na etapie postępowania
odwoławczego) naruszyłoby zasadę uczciwej konkurencji.
Ad. 4.
Rażąco niska cena za wykonanie robót przygotowawczych wskazanych w Wykazie Płatności
w części II Faza robót budowlanych pkt B. Branża Drogowa (pozycja 2.1, 2.1.2)
w szczególności robót dot. Odtworzenia trasy punktów wysokościowych (w terenie
równinnym) - co przełożyło się na zaniżenie ceny całej oferty o ponad 125.000 zł
Odwołujący stwierdził, że Strabag Sp. z o.o. rażąco zaniżyła wartość robót
przygotowawczych wskazanych w Wykazie Płatności w części II Faza robót budowlanych pkt
B. Branża Drogowa (pozycja 2.1, 2.1.2) w szczególności robót dot. Odtworzenia trasy
punktów wysokościowych (w terenie równinnym). Wykonawca Strabag Sp. z o.o. podał za
wykonanie tych prac kwotę 176.747,24 zł, podczas gdy zdaniem odwołującego, wartość ta
jest rażąco niska w stosunku do przedmiotu zamówienia, niemożliwa do zaoferowania bez
narażenia wykonawcy na straty, gdyż nie pokrywa nawet kosztów pracowniczych, nie
wliczając w to kosztów materiałowych, kosztów sprzętu, ani zakładanego zysku dla
wykonawcy.
Odwołujący wskazał, że na podstawie doświadczenia odwołującego w realizacji
zbliżonych zamówień do niniejszego, odwołujący jest w stanie oszacować, że realizując
kontrakt w roku 2016 sfinalizować będzie można fazę projektową, a od 2017 r. przystąpić
będzie można do robót budowlanych, co oznacza około 20 miesięczny okres trwania fazy
budowlanej kontraktu (jako, że zgodnie z punktem 4 lit A Aktu Umowy oraz punktem 4.1.
Rozdziału I SIWZ roboty należy zakończyć do 31.10.2018 r.). Zgodnie z dokumentacją
przetargową, przez cały czas trwania fazy budowlanej kontraktu niezbędna będzie obsługa
geodezyjna do czynności związanych z odtworzeniem trasy punktów wysokościowych
(w terenie równinnym), bieżących pomiarów, obmiarów, co według odwołującego wymaga
zespołu geodezyjnego składającego się minimum z 3 osób. Odwołujący zauważył, iż
wykonawca Strabag Sp. z o.o. podał w ofercie, że czynności geodezyjne na przedmiotowym
zadaniu wykonywać będzie za pośrednictwem osoby zatrudnionej w spółce Strabag
Sp. z o.o. na podstawie umowy o pracę.
Odwołujący zwrócił uwagę, iż wykonawca Strabag Sp. z o.o. w innym postępowaniu
prowadzonym przed Krajową Izbą Odwoławcza udzielił informacji na stronie 9 odwołania
wniesionego przez Strabag Sp. z o.o. w sprawie o sygn. akt KIO 1195/16 dotyczącej
postępowania o udzielnie zamówienia publicznego pn.: „Budowa północnej obwodnicy
miasta Sokołowa Małopolskiego w ramach rozbudowy drogi wojewódzkiej nr 875 Mielec -
Kolbuszowa - Sokołów Małopolski – Leżajsk”, iż stawka roboczogodziny w spółce Strabag

Sp. z o.o. wynosi 26 zł/rbh. Uwzględniając powyższe informacje odwołujący dokonał
szacunkowej kalkulacji kosztu zespołu geodezyjnego (3 osób), przy średniej ilości
pracujących godzin w miesiącu wynoszącej 168 godz. oraz założonym czasie trwania
kontraktu wynoszącym 20 miesięcy, co przedstawia się następująco:
26 zł x 3 (osoby) x 168 godz. x 20 miesięcy = 262.080,00 zł
Odwołujący zaznaczył, że powyższy koszt stanowi wyłącznie koszt wynagrodzeń
pracowniczych, bez uwzględniania kosztu niezbędnego sprzętu i materiałów ani bez zysku
dla wykonawcy.
Z powyższego odwołujący wywiódł, że całkowita minimalna wartość robót dot.
odtworzenia trasy punktów wysokościowych (w terenie równinnym) wskazanych w Wykazie
Płatności w części II Faza robót budowlanych pkt B. Branża Drogowa (pozycja 2.1.2)
w szczególności w przypadku wykonawcy Strabag Sp. z o.o. nie może stanowić mniej niż
262.080,00 zł (a faktycznie stanowić powinna kwotę zbliżoną do 300.000,00 zł, gdyż
uwzględniać powinna koszty niezbędnego sprzętu i materiałów oraz co najmniej minimalny
zysk dla wykonawcy), natomiast przedstawiona dla tej pozycji Wykazu Płatności wartość
176.747,24 zł stanowi jedynie 67 % tej wartości i stanowi dla tej pozycji rażąco niską cenę.
W konsekwencji, jak zauważył odwołujący, zaniżenie wartości w ww. pozycji Wykazu
Płatności automatycznie przekłada się także na bezprawne zaniżenie ceny całej ceny oferty
tego wykonawcy.
Ad. 5.
Rażąco niska cena za wykonanie robót w zakresie podbudowy i nawierzchni wskazanych
w Wykazie Płatności w części II Faza robót budowlanych pkt B. Branża Drogowa (pozycja
2.4, 2.4.1,2.4.2, 2.4.3), co przełożyło się na zaniżenie ceny całej oferty o ponad 3.300.000 zł
Odwołujący podniósł, że wykonawca Strabag Sp. z o.o. rażąco zaniżył wartość robót
w zakresie podbudowy i nawierzchni wskazanych w Wykazie Płatności w części II Faza
robót budowlanych pkt B. Branża Drogowa (pozycja 2.4, 2.4.1, 2.4.2, 2.4.3). Wykonawca
Strabag Sp. z o.o. podał za wykonanie wszystkich tych prac kwotę 4.699.286,40 zł, w tym:
- za nawierzchnie jezdni - kwotę 4.092.368,10 zł,
- za chodniki, powierzchnie zabrukowane - kwotę 349.127,58 zł,
- za drogi serwisowe i zjazdy - kwotę 257.790,72 zł.
Zdaniem odwołującego, wartości te są rażąco niskie w stosunku do przedmiotu zamówienia.
Odwołujący oświadczył, że wykonał szczegółową kalkulację kosztów wykonania robót
w zakresie podbudowy i nawierzchni określonych w ww. pozycjach Wykazu Płatności, na

podstawie przekrojów poprzecznych zamieszczonych w PFU oraz minimalnych stawek
Sekocenbud dla tego typu robót porównując je równocześnie do stawek możliwych do
uzyskania przez odwołującego.
Z kalkulacji tej wynika, jak podał odwołujący, że ujęta przez wykonawcę Strabag
Sp. z o.o. cena jednostkowa ww. pozycji jest niemożliwa do zaoferowania, gdyż nie pokrywa
nawet kosztów materiałowych, nie wliczając w to kosztów pracowniczych, kosztów sprzętu,
ani zakładanego zysku dla wykonawcy. Szczególnie dobitnie widać to na przykładzie
wykonania chodników, powierzchni zabrukowanych, gdzie w PFU w tabelce 5A na str. 20-21
wskazana została dokładna powierzchnia do wykonania przez wykonawcę, a zatem w prosty
sposób uzyskać można szacunkową wartość minimalną tych prac według stawek
Sekocenbud. Zaznaczyć należy, że nawet jeśliby wykonawca zastosował jakąś
optymalizację w tym zakresie, to i tak nie jest możliwe zmniejszenie powierzchni
brukowanych o więcej niż kilka - kilkanaście procent, co nie może przełożyć się na tak dużą
oszczędność, aby można było zastosować stawkę podaną za te prace przez wykonawcę
Strabag Sp. z o.o.
Dodatkowo odwołujący wskazał, że w innym postępowaniu przetargowym
(postępowania o udzielnie zamówienia publicznego pn.: „Budowa północnej obwodnicy
miasta Sokołowa Małopolskiego w ramach rozbudowy drogi wojewódzkiej nr 875 Mielec -
Kolbuszowa - Sokołów Małopolski – Leżajsk”) toczącym się równolegle do niniejszego
postępowania - wykonawca Strabag Sp. z o.o. wskazał w swojej ofercie koszt wykonania
nawierzchni chodnika wraz z podbudową za kwotę 60,03 zł netto za 1 m², przy czym w tej
wartości sam koszt wykonania nawierzchni z kostki brukowej wynosił 43,86 zł netto.
Odwołujący zauważył, że gdyby porównywalne stawki zastosować do przedmiotowego
zamówienia, to wówczas sama wartość nawierzchni chodnika wynosiłaby około 380.000,00
zł (bez uwzględniania podbudowy chodnika i innych elementów), co znacznie przekraczałoby
wartość 349.127,58 zł podaną w niniejszym przetargu w poz. 2.4.2 Wykazu Płatności.
W konsekwencji, zaniżenie wartości w ww. pozycji Wykazu Płatności automatycznie
przekłada się także na bezprawne zaniżenie ceny całej ceny oferty tego wykonawcy.
Ad. 6.
Rażąco niska cena za wykonanie robót wykończeniowych w zakresie humusowania skarp
wraz z obsianiem trawą wskazanych w Wykazie Płatności w części II Faza robót
budowlanych pkt B. Branża Drogowa (pozycja 2.5.3) - co przełożyło się na zaniżenie ceny
całej oferty o ponad 80.000 zł
Odwołujący stwierdził, że wykonawca Strabag Sp. z o.o. rażąco zaniżył wartość robót
wykończeniowych w zakresie humusowania skarp wraz z obsianiem trawą wskazanych

w Wykazie Płatności w części II Faza robót budowlanych pkt B. Branża Drogowa (pozycja
2.5.3). Wykonawca Strabag Sp. z o.o. podał za wykonanie tych prac kwotę 97.872,00 zł,
podczas gdy już z samego porównania tej kwoty z kwotami wskazanymi w dwóch
pozostałych ofertach złożonych w przedmiotowym postępowaniu (które dają pewien obraz
sytuacji rynkowej) wynika, jak zauważył odwołujący, że znacząco odbiega in minus od
wartości podanych przez pozostałych wykonawców (których oferty nie zostały odrzucone),
którzy podali następujące wartości:
- 182.100,00 zł w przypadku oferty odwołującego;
- 135.930,00 zł w przypadku oferty Konsorcjum Firm: Rejon Budowy Dróg i Mostów
w Krośnie Sp. z o.o., Przedsiębiorstwo Robót Drogowo Mostowych Sp. z o.o. w Jaśle,
Przedsiębiorstwo Drogowo - Mostowe GODROM Sp. z o.o. w Gorlicach, Remost Sp. z o.o.
w Dębicy.
Zdaniem odwołującego, wartość podana przez Strabag Sp. z o.o. za wykonanie ww.
prac jest rażąco niska w stosunku do przedmiotu zamówienia. Odwołujący stwierdził, że
wykonał szczegółową kalkulację kosztów wykonania robót wykończeniowych w zakresie
humusowania skarp wraz z obsianiem trawą określonych w ww. pozycji Wykazu Płatności,
na podstawie długości pasa drogowego wskazanego w PFU, średniej szerokości skarpy oraz
minimalnych stawek Sekocenbud porównując je równocześnie do stawek możliwych do
uzyskania przez odwołującego. Z kalkulacji tej wynika, że ujęta przez wykonawcę Strabag
Sp. z o.o. cena jednostkowa ww. pozycji jest niemożliwa do zaoferowania, gdyż nie pokrywa
nawet kosztów pracowniczych, nie wliczając w to kosztów materiałowych, kosztów sprzętu,
ani zakładanego zysku dla wykonawcy, co automatycznie przekłada się także na bezprawne
zaniżenie ceny całej ceny oferty tego wykonawcy.
Ad. 7.
Rażąco niska cena za wykonanie elementów ochrony środowiska wskazanych w Wykazie
Płatności w części II Faza robót budowlanych pkt B. Branża Drogowa (pozycja 2.7.1.), co
przełożyło się na zaniżenie ceny całej oferty o ponad 2.200.000 zł
Jak podał odwołujący, wykonawca Strabag Sp. z o.o. rażąco zaniżył wartość robót
w zakresie wykonania elementów ochrony środowiska (w szczególności ekrany
dźwiękochłonne) wskazanych w Wykazie Płatności w części II Faza robót budowlanych pkt
B. Branża Drogowa (pozycja 2.7.1.). Wykonawca Strabag Sp. z o.o. podał za wykonanie tych
prac kwotę 289.200,86 zł, podczas gdy już z samego porównania tej kwoty z kwotami
wskazanymi w dwóch pozostałych ofertach złożonych w przedmiotowym postępowaniu
(które dają pewien obraz sytuacji rynkowej) wynika, że znacząco odbiega in minus od
wartości podanych przez pozostałych wykonawców (których oferty nie zostały odrzucone),

którzy podali następujące wartości:
- 2.488.000,00 zł w przypadku oferty odwołującego;
- 6.337.149,30 zł w przypadku oferty Konsorcjum Firm: Rejon Budowy Dróg i Mostów
w Krośnie Sp. z o.o., Przedsiębiorstwo Robót Drogowo Mostowych Sp. z o.o. w Jaśle,
Przedsiębiorstwo Drogowo - Mostowe GODROM Sp. z o.o. w Gorlicach, Remost Sp. z o.o.
w Dębicy.
Zdaniem odwołującego, wartość podana przez Strabag Sp. z o.o. za wykonanie ww.
prac jest rażąco niska w stosunku do przedmiotu zamówienia, niemożliwa do zaoferowania
bez narażenia wykonawcy na straty, gdyż nie pokrywa nawet kosztów materiałowych, nie
wliczając w to kosztów pracowniczych, kosztów sprzętu, ani zakładanego zysku dla
wykonawcy.
Odwołujący wskazał, że w punkcie 3.2.1.1. ppkt 6 Rozdziału I SIWZ zamawiający
wskazał, że zakłada optymalizację rozwiązań projektowych zawartych w Programie
Funkcjonalno - Użytkowym, przy zachowaniu zgodności z obowiązującymi przepisami prawa
i zasadami wiedzy technicznej, jednakże zamawiający wprowadza następujące wytyczne
dotyczące optymalizacji rozwiązań projektowych zawartych w Programie Funkcjonalno -
Użytkowym, które w zakresie zabezpieczenia akustycznego stanowią, że „zabezpieczenie
akustyczne (ekrany, wymiana stolarki okiennej czy cicha nawierzchnia] winna być przyjęta
w oparciu o prognozę ruchu (winne być zgodne z zapisami decyzji środowiskowej)”. Tym
samym, zamawiający dopuścił możliwość zastosowania zabezpieczenia akustycznego
zarówno w postaci ekranów, jak i wymiany stolarki okiennej czy cichej nawierzchni,
nasadzeń ochronnych.
W ocenie odwołującego, już z pobieżnej analizy kwoty podanej przez Strabag
Sp. z o.o. w pozycji 2.7.1 Wykazu Płatności wysnuć można przypuszczenie, iż bądź to
wykonawca ten w ogóle nie wycenił robót w zakresie należytego zabezpieczenia
akustycznego terenów przyległych bądź założył jedynie wymianę stolarki okiennej, gdyż
z doświadczenia odwołującego w wykonywaniu tego typu robót wynika, że koszt wykonania
nawet najkrótszego odcinka ekranów akustycznych znacząco przekracza kwotę podaną
przez Strabag Sp. z o.o. w pozycji 2.7.1 Wykazu Płatności.
Odwołujący podniósł, że jeśli Strabag Sp. z o.o. w ogóle nie wycenił robót w zakresie
pełnego zabezpieczenia przed hałasem zachowując dopuszczone prawem normy, to
wówczas odwołujący zarzuca, iż oferta tego wykonawcy może okazać się niezgodna
z SIWZ, jako że wyceniać powinna pełny zakres robót objęty przedmiotem zamówienia,
a tym samym powinna zostać odrzucona na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp. Jeśli
natomiast Strabag Sp. z o.o. przewidywał w zakresie zabezpieczenia przed hałasem

wykonanie jedynie wymiany stolarki okiennej, to odwołujący zarzuca, iż takie rozwiązanie
jest technicznie i prawnie niemożliwe, min. z tego powodu, iż na etapie przygotowywania
własnej oferty odwołujący ustalił, iż brak jest zgody właścicieli budynków, których miałyby
dotyczyć wymiana stolarki okiennej, na wejście na nieruchomość i wymianę stolarki okiennej,
a w sposób przymusowy, bez zgody właścicieli, czynności tych wykonać nie można. Nawet
jednak gdyby wszyscy właściciele budynków, których miałby dotyczyć wymiana stolarki
okiennej wyrazili zgodę na taką wymianę stolarki okiennej, to minimalny koszt wykonania
wymiany stolarki okiennej (przy zapewnieniu wymagań PFU) znacznie przekracza kwotę
podaną dla tych robót przez Strabag Sp, z o.o.
Odwołujący zauważył, że w dokumentacji przetargowej w zasadzie brak jest
szczegółowych materiałów (dokumentów) dla tego rodzaju robót. Brak jest analizy
akustycznej, która mogłaby stanowić podstawę do przyjęcia jednego określonego
rozwiązania technologicznego dla zabezpieczenia akustycznego, względnie rozwiązań
mieszanych i w związku z tym odwołujący na własny koszt zlecił wykonanie takiej
szczegółowej analizy akustycznej dla przedmiotowego zadania. Odwołujący zaznaczył przy
tym, że w myśl obowiązujących przepisów prawa, przedmiotem ochrony przed hałasem jest
określone środowisko.
Jak podał odwołujący, natężenie ruchu na przedmiotowej drodze wynosi 10118
pojazdów na dobę (str. 5 Analizy akustycznej), co powoduje hałas o poziomie emisji do
83 dB (co wynika z Analizy akustycznej - części obliczeniowej). Zastosowanie cichej
nawierzchni powoduje obniżenie hałasu o 3 dB (str. 10 Analizy akustycznej). Zatem samo
zastosowanie tej technologii, czyli zastosowanie wyłącznie cichej nawierzchni jest
technicznie niewystarczające. Odwołujący stwierdził, że wykonana na zlecenie odwołującego
Analiza akustyczna jednoznacznie wskazała, że w obszarze oddziaływania przedmiotowej
inwestycji znajduje się minimum 78 budynków mieszkalnych zlokalizowanych w odległości
kilkunastu metrów od krawędzi jezdni, które należy zabezpieczyć przed oddziaływaniem
hałasu, z tego 20 budynków są to budynki drewniane, których nie można skutecznie chronić
jedynie za pomocą wymiany stolarki okiennej lecz konieczne jest zastosowanie ekranów na
co najmniej niektórych odcinkach. Załącznikiem do analizy akustycznej jest dokumentacja
fotograficzna wszystkich budynków. Z analizy akustycznej wynika zatem, iż w przypadku
zamiaru optymalizacji rozwiązań wskazanych w PFU w zakresie zabezpieczenia
akustycznego poprzez rezygnację z ekranów na rzecz cichej nawierzchni i wymiany stolarki
okiennej w budynkach przy realizowanej inwestycji - wymagana byłaby wymiana okien
w minimum 331 otworach okiennych (przy jednoczesnym założeniu, że byłaby zgoda na to
wszystkich właścicieli budynków), a i tak ze względu na występowanie budynków
drewnianych, konieczne będzie zastosowanie ekranów na niektórych odcinkach.

Odwołujący podał, że analizując uwarunkowania realizacji zamówienia ustalił, że nie
wszyscy właściciele nieruchomości objętych planowaną ochroną akustyczną zgadzają się na
takie rozwiązanie techniczne i wymianę stolarki okiennej w ich domach. W takiej sytuacji nie
jest możliwe technologicznie wykonanie zabezpieczenia akustycznego wyłącznie poprzez
zastosowanie cichej nawierzchni i wymianę stolarki okiennej - lecz trzeba się liczyć
z koniecznością zastosowania rozwiązania mieszanego, to jest zastosowania co najmniej na
niektórych odcinkach ekranów akustycznych. Odwołujący zwrócił uwagę, że zgodnie z PFU
zakładana długość obszaru wynosi 4300 metrów, z czego znaczna część wymaga ochrony
ekranami, a więc nawet przy znaczącym ograniczeniu ilości ekranów akustycznych
i wybudowaniu jedynie na długości 30% obszaru, to i tak konieczne będzie wykonanie co
najmniej 1300 metrów bieżących ekranów. Przy założeniu wysokości ekranu 3 metry, to
według minimalnych stawek Sekocenbud dla tego typu robót koszt tych robót wyniesie około
1500 zł za 1 metr bieżący, a zatem nawet jeśli należałoby wykonać tylko 200 metrów
bieżących ekranów (przy czym odwołujący uważa, że należałoby wykonać ich znacznie
więcej), to sam ten koszt ekranów wyniesie 300.000,00 zł (nie wliczając kosztów wymiany
stolarki okiennej), co w całości wyczerpuje kwotę 289.200,86 zł, jaką wykonawca Strabag
Sp. z o.o. przewidział za cały zakres tych robót związanych z podał za wykonanie tych prac.
Do tej wartości doliczyć trzeba koszt zastosowania cichej nawierzchni i wymiany stolarki
okiennej na pozostałym odcinku drogi (przy czym sam koszt wymiany stolarki okiennej
wynosi co najmniej 457.000,00 zł według załączonej do odwołania oferty zweryfikowanej
przez biegłego rzeczoznawcę), co oznacza, że przy rzetelnej kalkulacji ceny wykonawca
powinien był wskazać wartość kilkakrotnie wyższą, a dodatkowo powinien był uwzględnić
pewną rezerwę na nieprzewidziane ryzyka i koszty związane z wykonywaniem tych robót.
Uwzględniając powyższe, odwołujący stwierdził, że podana przez wykonawcę
Strabag Sp. z o.o. w Wykazie Płatności w części II Faza robót budowlanych pkt B. Branża
Drogowa (pozycja 2.7.1.) wartość robót w zakresie wykonania elementów ochrony
środowiska w kwocie 289.200,86 zł jest absurdalnie niska i stanowi dla tej pozycji rażąco
niską cenę, co automatycznie przekłada się na rażące zaniżenie ceny całej ceny oferty tego
wykonawcy.
Ad. 8.
Rażąco niska cena za wykonanie robót w zakresie elementów ulic wskazanych w Wykazie
Płatności w części II Faza robót budowlanych pkt B. Branża Drogowa (pozycja 2.8, 2.8.1,
2.8.2), co przełożyło się na zaniżenie ceny całej oferty o ponad 190.000 zł
W ocenie odwołującego, wykonawca Strabag Sp. z o.o. rażąco zaniżył wartość robót
w zakresie elementów ulic wskazanych w Wykazie Płatności w części II Faza robót

budowlanych pkt B. Branża Drogowa (pozycja 2.8, 2.8.1, 2.8.2). Wykonawca Strabag
Sp. z o.o. podał za wykonanie wszystkich tych prac kwotę 544.173,73 zł, w tym:
- za krawężniki i obrzeża - kwotę 322.280,36 zł,
- za przepusty pod drogami - kwotę 61.478,97 zł.
Zdaniem odwołującego, wartości te są rażąco niskie w stosunku do przedmiotu zamówienia,
niemożliwe do zaoferowania bez narażenia wykonawcy na straty, gdyż nie pokrywają nawet
kosztów materiałowych, nie wliczając w to kosztów pracowniczych, kosztów sprzętu, ani
zakładanego zysku dla wykonawcy.
Ad. 9.
Rażąco niska cena za wykonanie robót branży mostowej - małe mosty wskazanych w części
B Wykazu Płatności pn. Branża Mostowa - Małe Mosty (pozycje od 2.9 do 2.15.3 włącznie),
co przełożyło się na zaniżenie ceny całej oferty o ponad 2.800.000 zł
Odwołujący podniósł, że wykonawca Strabag Sp. z o.o. rażąco zaniżył wartość robót
branży mostowej - małe mosty wskazanych Wykazie Płatności w Części B. Branża Mostowa
- Małe Mosty (pozycje od 2.9 do 2.15.3 włącznie). Wykonawca Strabag Sp. z o.o. podał za
wykonanie wszystkich tych prac kwotę 144.261 zł, podczas gdy już z samego porównania tej
kwoty z kwotami wskazanymi w dwóch pozostałych ofertach złożonych w przedmiotowym
postępowaniu (które dają pewien obraz sytuacji rynkowej) wynika, że znacząco odbiega in
minus od wartości podanych przez pozostałych wykonawców (których oferty nie zostały
odrzucone), którzy podali następujące wartości. Wartość ww. robót podana przez Strabag
Sp. z o.o. jest około 20 razy mniejsza od cen zaoferowanych przez pozostałych
wykonawców.
Odwołujący wskazuje, że przygotowana przez zamawiającego dokumentacja
przetargowa zawiera szereg wyszczególnionych elementów, które zgodnie z wymaganiami
zamawiającego powinny zostać ujęte w ww. pozycji Kosztorysu Ofertowego. Zamawiający
w opisie przedmiotu zamówienia określił zakres i wielkość robót budowlanych, które zostały
objęte przedmiotowym zamówieniem, w tym zamawiający określił zakres przebudowy
obiektów inżynierskich.
1. Podział obiektów inżynierskich.
Odwołujący zwrócił uwagę, że w dokumentacji przetargowej wyraźnie zostały
rozróżnione pojęcia: obiekt inżynierski, obiekt mostowy, oraz przepust, co ma istotne
znaczenie dla przedmiotowej sprawy.
W PFU (str. 7) podano, co należy rozumieć pod pojęciem: obiekt inżynierski, obiekt

mostowy, oraz przepust. W p.I. Definicje i skróty zamawiający określił, że:
„[19] Obiekty inżynierskie - obiekty mostowe, tunele, przepusty, konstrukcje oporowe.
[20] Obiekt mostowy - budowla przeznaczona do przeprowadzenia drogi, samodzielnego
ciągu pieszego lub pieszo - rowerowego, szlaku wędrówek zwierząt dziko żyjących lub
innego rodzaju komunikacji gospodarczej nad przeszkodą terenową, a w szczególności:
most, wiadukt, estakada, kładka.
[21] Przepust - budowla o przekroju poprzecznym zamkniętym, przeznaczona do
przeprowadzenia cieków, szlaków wędrówek zwierząt dziko żyjących lub urządzeń
technicznych przez korpus drogi Powyższe definicje są zgodne z definicją w przywołanym
przez Zamawiającego Rozporządzeniu Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 30
maja 2000r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogowe obiekty
inżynierskie i ich usytuowanie Dz. U. z 2000r. Nr 63, poz. 735.”.
Tym samym, jak zauważył odwołujący, zamawiający wyraźnie podzielił obiekty inżynierskie
objęte zamówieniem na dwie grupy: obiekty mostowe i przepusty.
Odwołujący wskazał, że odzwierciedleniem tego podziału jest przedstawienie
charakterystycznych parametrów określających wielkość robót i zakres robót budowlanych
oddzielnie dla drogowych obiektów inżynierskich i oddzielnie dla przepustów. Wymagania
dotyczące drogowych obiektów inżynierskich zostały przedstawione w PFU wp.111.12,
Drogowe obiekty inżynierskie (PFU str. 27), a dla przepustów w p.11.1.1.3. Przepusty (PFU
str. 33). W p.11.1.1.2. Drogowe obiekty inżynierskie zamawiający stwierdził, że podstawą
zakwalifikowania części obiektów inżynierskich do typu obiekty mostowe były
uwarunkowania terenowe i charakter cieków wodnych na których obiekty inżynierskie są
usytuowanie. Zamawiający w PFU fstr. 301 stwierdził: „Światła nowoprojektowanych
przepustów będą wynikać z obliczeń hydrologicznych i hydraulicznych, warunków
terenowych oraz uzyskanych decyzji, opinii i uzgodnień w trakcie opracowywania Projektu
Budowlanego. Długość obiektów będzie wynikać z warunków terenowych. Podane
w poniższej tabeli parametry techniczne przepustów należy traktować jako wstępne, a ich
faktyczne wielkości zostaną ustalone na etapie Projektu Budowlanego.”.
Odwołujący zwrócił również uwagę na str. 30 PFU, gdzie stwierdzono, że
„obligatoryjnym do zaprojektowania i wykonania jest ilość, lokalizacja i typy poszczególnych
obiektów oraz takie parametry jak:
• długość przepustów wynikająca z szerokości użytkowych określonych w niniejszym PFU;
• pod ciągiem głównym drogi klasa obciążenia A wg PN-85/S-10030
• typ obiektu stalowy powłokowy lub żelbetowy,

• elementy bezpieczeństwa ruchu - wg wymagań szczególnych,
• elementy ochrony środowiska - wg wymagań szczególnych
Ze względu na uwarunkowania terenowe i stosunek przepływu maksymalnego rocznego do
średniego z wieloletniego okresu w a wymagań Dz. U. z 2000r. Nr 63. poz. 735 część
przepustów została zaklasyfikowana do małych mostów.”.
Odwołujący wskazał ponadto, że zamawiający w Tabeli 9 Parametry przepustów
i małych mostów Przepusty i małe mosty pod trasą główną i skrzyżowaniami
z drogami publicznymi w kolumnie Docelowy typ obiektu zamieszczonej w Załączniku nr 9
podał, że docelowym oczekiwanym przez niego typem obiektu jest Żelbetowy, mały most.
Powyższe dotyczy obiektów o numerach od PIl-14 do PIII-32 za wyjątkiem obiektów PIII- 19,
PIII-21, PIII-32, gdzie zapisano, że docelowym typem obiektu jest Żelbetowy/stalowy
przepust (PFU str. 31, 32).
Jak zauważył odwołujący, na etapie ofertowania zamawiający udzielił odpowiedzi na
pytanie 22 dotyczące wykonania przepustów i małych mostów:
„Pytanie 22
Proszę o informację:
• Czy Zamawiający dopuszcza wykonanie przepustów pod koroną drogi (małego mostu)
w technologii przepustów stalowych z dostosowaniem odpowiedniego kształtu.
• Czy należy je wykonać zgodnie z PFU część rysunkowa w postaci przekroju ramowego
monolitycznego.
Odpowiedź 22
Obiekty inżynierskie winny być zgodne z Rozporządzeniem Ministra Transportu i Gospodarki
Morskiej z dnia 30 maja 2000r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny
odpowiadać drogowe obiekty inżynierskie i ich usytuowanie Dz. U. z 2000r. Nr 63.
Zamawiający zakłada optymalizację rozwiązań projektowych zawartych w Programie
Funkcjonalno-Użytkowym, przy zachowaniu zgodności z obowiązującymi przepisami prawa
i zasadami wiedzy technicznej.”.
Wobec powyższego, odwołujący stwierdził, że zamawiający zakwalifikował obiekty od
PIII-14 do PIII-32 z wyjątkiem obiektów PIII-19, PIII-21, PIII-32 jako obiekty mostowe.
Podstawą takiej kwalifikacji były uwarunkowania terenowe i stosunek przepływu
maksymalnego rocznego do średniego z wieloletniego okresu wg wymagań Dz. U. z 2000r.
Nr 63. poz. 735. Zgodnie z ww. rozporządzeniem §41.1 Przepusty powinny być zastosowane
na ciekach o pochyleniu równym lub większym niż 2%. Przy pochyleniach równych łub

większych niż 2% oraz na potokach górskich zastosowanie przepustu może bvć
dopuszczalne tylko dla klas dróg klasy l i D (rozbudowywana droga wojewódzka posiada
klasę techniczną G (droga główna).
2. Kosztorys ofertowy - Rozdział IV Wykaz płatności.
Odwołujący wskazał, że zamawiający w dokumentacji przetargowej przekazał
oferentom Wykaz płatności i cen elementów rozliczeniowych według warunków kontraktu pn:
„Przebudowa/rozbudowa drogi wojewódzkiej nr 988 Babica - Strzyżów - Warzyce na odcinku
od miejscowości Zaborów do początku obwodnicy m. Strzyżów” - Rozdział IV Wykaz
płatności. Wykaz płatności został podzielony na dwie zasadnicze części I Faza
Projektowanie i Faza II Robót budowlanych. W Części drugiej Faza Robót budowlanych
roboty budowlane zostały podzielone według branż:
• A BRANŻA DROGOWA
• B BRANŻA MOSTOWA - MAŁE MOSTY
• C ZABEZPIECZENIE OSUWISK
• D PRZEBUDOWA URZĄDZEŃ OBCYCH
• E PROMOCJA PROJEKTU.
Roboty związane z budową obiektów inżynierskich wyszczególniono w dwóch różnych
branżach:
• Przepusty w pozycji 2.8.2. Przepusty pod drogami w części A BRANŻA DROGOWA
• Obiekty mostowe w pozycjach od 2.9 do 2.15. w części B BRANŻA MOSTOWA - MAŁE
MOSTY
Tym samym, jak stwierdził odwołujący, zamawiający konsekwentnie i wyraźnie dzieli obiekty
inżynierskie na obiekty mostowe, dla których wydzielił specjalną branżę i przepusty, które
w kosztorysie zostały umiejscowione w branży drogowej.
3. Przebudowa obiektów mostowych.
Odwołujący zwrócił uwagę, że w p.II. 1.1. Charakterystyczne parametry określające
wielkość robót i zakres robót Budowlanych wskazano, że „Realizacja przedsięwzięcia
obejmuje w szczególności: Budowę i przebudowę obiektów inżynierskich wynikających z w/w
zakresu drogowego - mostów, wiaduktów; estakad, przepustów, w zależności od
uwarunkowań terenowych.”. Zamawiający zastrzegł, że „obiekty inżynierskie muszą
odpowiadać warunkom określonym w: a) Rozporządzeniu Ministra Transportu i Gospodarki
Morskiej z dnia 30 maja 2000r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny

odpowiadać drogowe obiekty inżynierskie i ich usytuowanie Dz. U. z 2000r. Nr 63, poz.
735.”. W PFU i załącznikach doprecyzowane zostały oczekiwania zamawiającego co do
sposobu realizacji przedmiotu zamówienia w zakresie obiektów mostowych.
Ponadto, jak podał odwołujący, zamawiający w p. II.1.1.2. Drogowe obiekty
inżynierskie określił stan techniczny istniejących obiektów inżynierskich (poza jednym) jako
zły i stwierdził, że obiekty wymagają całkowitej przebudowy lub likwidacji. W Tabeli 9
Parametry przepustów i małych mostów Przepusty i małe mosty pod trasą główną
i skrzyżowaniami z drogami publicznymi (załącznik nr 1) w kolumnie Budowa nowego
obiektu/remont/rozbudowa dla wszystkich obiektów mostowych od numeru PIII-14 do PIII-32
wskazano „budowa”. Tym samym, w ocenie odwołującego, zamawiający stwierdził, że dla
obiektów mostowych od PIII-14 do PIII-32 w miejsce istniejących oczekuje budowy nowych
obiektów mostowych. Powyższe informacje zostały potwierdzone, jak zauważył odwołujący,
w części III.4.7 Załącznik 7 Inwentaryzacja lub dokumentacja obiektów budowlanych, jeżeli
podlegają one przebudowie, odbudowie, nadbudowie, rozbiórkom lub remontom w zakresie
architektury, konstrukcji instalacji i urządzeń technologicznych, a także wskazania
zamawiającego dotyczące zachowania urządzeń naziemnych i podziemnych oraz obiektów
przewidzianych do rozbiórki i ewentualne uwarunkowania tych rozbiórek. Odwołujący
wskazał, że w ww. Załączniku w p.1.2. Obiekty inżynierskie zamawiający stwierdził, że: „Na
rozbudowywanych odcinkach drogi wojewódzkiej nr 988 wykonano szczegółową
inwentaryzację, ekspertyzy i badania obiektów inżynierskich oraz przepustów. Na
przedmiotowym odcinku drogi znajdują się mosty i jeden wiadukt drogowy. Stan techniczny
obiektów jest mocno zróżnicowany od nowych obiektów (rok budowy 2012) do obiektów
znajdującym się w złym stanie technicznym. Część obiektów posiada nienormatywne
skrajnie. Zestawienie w/w obiektów tj. mostów i przepustów z podaniem lokalizacji wg
kilometraża istniejącego i kilometraża po rozbudowie przedstawiono w poniższych tabelach.
• Tabela. Inwentaryzacja, ocena stanu technicznego i przeznaczenie obiektów mostowych
• Tabela. Inwentaryzacja, ocena stanu technicznego i przeznaczenie przepustów
Zestawienia obiektów określają także planowany sposób wykorzystania obiektu w związku
z planowaną inwestycją z uwzględnieniem etapów realizacyjnych.”.
Odwołujący zauważył, że w Tabeli Inwentaryzacja, ocena stanu technicznego
i przeznaczenie przepustów (Załącznik nr 2), w kolumnie Planowany opis wykorzystania
obiektu zapisano Rozbiórka istniejącego przepustu wraz z umocnieniem oraz budowa
nowego o konstrukcji stalowej lub betonowej. Powyższy zapis, jak stwierdził odwołujący,
dotyczy wszystkich wymienionych w tej tabeli obiektów mostowych poza obiektem PIII-17,
dla którego zapisano Rozbudowa (wydłużenie) przepustu wraz z wykonaniem nowych ścian

czołowych. Powyższe wymaganie zostało doprecyzowane przez zamawiającego na etapie
ofertowania w odpowiedzi na zadane pytanie nr 18.
„Odpowiedź 18
Zamawiający informuje, że obiekt PIII 17 w km 8+288 (km projektowany) należy zrealizować
zgodnie z PFU Tabela 1 Parametry przepustów i małych mostów - budowa nowego
obiektu.”.
Wobec powyższego odwołujący stwierdził, że zamawiający wymagał, aby istniejące obiekty
mostowe o numerach od PIII-14 do PIII-32 zostały wyburzone i zastąpione nowymi
obiektami.
4. Trwałość obiektów inżynierskich.
Odwołujący podniósł, że zamawiający określił jasno wymagania co do trwałości
obiektów inżynierskich. W PFU (str. 30) zapisano: „Obiekty inżynierskie/przepusty powinny
być tak zaprojektowane i wykonane, aby w przyjętym okresie użytkowania i poziomie
utrzymania była zapewniona ich trwałość rozumiana jako zdolność użytkowania obiektu przy
zachowaniu cech wytrzymałościowych i eksploatacyjnych, których miernikiem są stany
graniczne nośności i stany graniczne użytkowania. Okres użytkowania jest określony
w Rozporządzeniu Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 30 maja 2000 r.
w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogowe obiekty inżynierskie
i ich usytuowanie Dz. U. z 2000r. Nr 63, poz. 735. Obiekty powinny charakteryzować się
łatwością utrzymania.”.
Odwołujący podał, że rozróżnienie obiektów inżynierskich na: obiekty mostowe
i przepusty wiąże się z minimalnym wymaganym okresem użytkowania obiektów (ich
trwałością). Jak wskazał odwołujący, okres użytkowania, a więc trwałość obiektu ma
niebagatelne znaczenie dla późniejszych kosztów utrzymania obiektów inżynierskich.
Wskazał, że zgodnie z rozporządzeniem nr 63 obiekty mostowe mają inne - wyższe
wymagania co do okresu użytkowania niż przepusty. Odwołujący zwrócił uwagę, że zgodnie
z ww. rozporządzeniem Dział V. Trwałość obiektów inżynierskich; Rozdział 1; Wymagania
ogólne:
„§152.Obiekty inżynierskie powinny być tak zaprojektowane i wykonane, aby w przyjętym
okresie użytkowania i poziomie utrzymania była zapewniona ich trwałość rozumiana jako
zdolność użytkowania obiektu przy zachowaniu cech wytrzymałościowych
i eksploatacyjnych, których miernikiem są stany graniczne nośności i stany graniczne
użytkowania.
§153.1.Przyjęty okres użytkowania, o którym mowa w § 152, może odnosić się

w szczególności do:
1) całego obiektu - jako średnia trwałość podstawowych elementów nie podlegających
okresowej wymianie,
2) podstawowych elementów obiektu, tj. podpór, dźwigarów i pomostu,
3) elementów podlegających okresowej wymianie.
2. Dla elementów obiektu inżynierskiego przyjmuje się okresy użytkowania:
1) dla podpór mostów:
a) w nurtach rzek - nie mniejszy niż 150 lat.
b) w wodach stojących o ustabilizowanym poziomie - nie mniejszy niż 200 lat,
c) na terenach zalewowych - nie mniejszy niż 100 lat,
2) dla przyczółków masywnych i konstrukcji oporowych - nie mniejszy niż 100 lat.
(…)
5) dla ustrojów nośnych przęseł belkowych i skrzynkowych z pomostami:
a) masywnymi - nie mniejszy niż 80 lat,
b) lekkimi i gęstożebrowymi - nie mniejszy niż 60 lat
(…)
18) dla przepustów - nie mniejszy niż 40 lat.”.
Odwołujący stwierdził, że minimalny wymagany przepisami okres użytkowania
obiektów mostowych w skrajnym przypadku przy zastosowaniu ustroi nośnych z pomostami
masywnymi wynosi 80 lat i jest dwukrotnie wyższy niż dla przepustów (40 lat). Natomiast
przy zastosowaniu ustroi lekkich lub gęsto żebrowymi wynosi 60 lat i jest dwukrotnie dłuższy
niż dla przepustów.
Jak zauważył odwołujący, odnosząc się do warunków kontraktu (subklauzula 14.1.
i wskazania na str. 8-9 odwołania) zamawiający dokonał wyraźnego rozdziału na poz. „Małe
mosty” i „przepusty” z zastrzeżeniem ich odmiennej wyceny, tzn. oddzielnego określenia
wartości dla mostów i przepustów. Tym bardziej wskazuje to, zdaniem odwołującego, że
zamówienie ma być realizowane na podstawie wytycznych programem RPO 2014-2020, nie
bez znaczenia jest ilościowe i kosztowe określenie obiektów inżynierskich (mostów - jako
wskaźników projektu) i oddzielnie przepustów. Z wytycznymi tymi wykonawca zobowiązał się
zapoznać i je stosować.
Odwołujący przedstawił ofertę na dostawę podstawowego materiału do wykonania

konstrukcji niezbędnych do wykonania małych mostów. Już z samego tego dokumentu
wynika, że ujęta przez wykonawcę Strabag Sp. z o.o. cena jednostkowa ww. pozycji jest
niemożliwa do zaoferowania, gdyż nie pokrywa nawet kosztów podstawowego materiału -
nie wliczając w to kosztów pozostałych materiałów, kosztów sprzętu, ani zakładanego zysku
dla wykonawcy, co automatycznie przekłada się także na bezprawne zaniżenie ceny całej
ceny oferty tego wykonawcy.
Ad. 10.
Rażąco niska cena za wykonanie robót w zakresie wykonania zabezpieczenia osuwisk
wskazanych w Wykazie Płatności w części II Faza robót budowlanych pkt C. Zabezpieczenie
osuwisk (pozycja 2.16, 2.16.1), co przełożyło się na zaniżenie ceny całej oferty o ponad
1.500.000 zł
W opinii odwołującego, wykonawca Strabag Sp. z o.o. rażąco zaniżył wartość robót
w zakresie wykonania zabezpieczenia osuwisk wskazanych w Wykazie Płatności w części II
Faza robót budowlanych pkt C. Zabezpieczenie osuwisk (pozycja 2.16, 2.16.1). Odwołujący
zauważył, że wykonawca Strabag Sp. z o.o. podał za wykonanie tych prac kwotę
2.199.461,49 zł, podczas gdy już z samego porównania tej kwoty z kwotami wskazanymi
w dwóch pozostałych ofertach złożonych w przedmiotowym postępowaniu (które dają
pewien obraz sytuacji rynkowej) wynika, że znacząco odbiega in minus od wartości
podanych przez pozostałych wykonawców (których oferty nie zostały odrzucone), którzy
podali następujące wartości:
- 3.798.000,00 zł w przypadku oferty odwołującego;
- 5.610.000,00 zł w przypadku oferty Konsorcjum Firm: Rejon Budowy Dróg i Mostów
w Krośnie Sp. z o.o., Przedsiębiorstwo Robót Drogowo Mostowych Sp. z o.o. w Jaśle,
Przedsiębiorstwo Drogowo - Mostowe GODROM Sp. z o.o. w Gorlicach, Remost Sp. z o.o.
w Dębicy.
Zdaniem odwołującego, wartość podana przez Strabag Sp. z o.o. za wykonanie ww.
prac jest rażąco niska w stosunku do przedmiotu zamówienia, niemożliwa do zaoferowania
bez narażenia wykonawcy na straty, gdyż nie pokrywa nawet kosztów pracowniczych, nie
wliczając w to kosztów materiałowych, kosztów sprzętu, ani zakładanego zysku dla
wykonawcy.
Ad. 11.
Rażąco niska cena za wykonanie robót w zakresie teletechniki - przebudowy sieci
teletechnicznych, wskazanych w Wykazie Płatności w części II Faza robót budowlanych pkt
D Przebudowa urządzeń obcych (pozycja 2.18, 2.18.1), co przełożyło się na zaniżenie ceny

całej oferty o ponad 80.000 zł;
W ocenie odwołującego, wykonawca Strabag Sp. z o.o. rażąco zaniżył wartość robót
w zakresie teletechniki - przebudowy sieci teletechnicznych, wskazanych w Wykazie
Płatności w części II Faza robót budowlanych pkt D Przebudowa urządzeń obcych (pozycja
2.18, 2.18.1). Wykonawca Strabag Sp. z o.o. podał za wykonanie tych prac kwoty:
- za roboty z branży teletechnika - łącznie 546.186,17 zł, w tym
- za przebudowę sieci teletechnicznych - kwotę 448.686,17 zł.
Zdaniem odwołującego, wartości podane przez Strabag Sp. z o.o. za wykonanie ww.
prac są rażąco niskie w stosunku do przedmiotu zamówienia, niemożliwe do zaoferowania
bez narażenia wykonawcy na straty, gdyż nie pokrywają nawet kosztów materiałowych, nie
wliczając w to kosztów pracowniczych, kosztów sprzętu, ani zakładanego zysku dla
wykonawcy.
Ad. 12
Brak szacunku rezerwy na dodatkowe lub nieprzewidziane koszty
Odwołujący podniósł, że zarówno oferta, jak też wyjaśnienia Strabag Sp. z o.o. nie
przewidują jakiejkolwiek rezerwy na nieprzewidziane wydatki w toku realizacji zamówienia,
choćby związane z:
- Opisanymi w punkcie 7 powyżej kwestiami związanymi z wykonaniem elementów ochrony
środowiska (w szczególności ekranów akustycznych) - szerzej punkt 7 powyżej,
- wskazanymi w SIWZ w rozdziale I - Instrukcja dla wykonawców w pkt 3 dot. opisu
przedmiotu zamówienia, dodatkowymi kosztami czasowego zajęcia działek dla terenów
niezbędnych, do realizacji zadania (ppkt 3.2.4 lit. l),
- wskazanymi w SIWZ w rozdziale I - Instrukcja dla wykonawców w pkt 3 dot. opisu
przedmiotu zamówienia, dodatkowymi kosztami zapewnienia nadzoru archeologicznego
w przypadku wystąpienia konieczności w trakcie prowadzonych robót ziemnych (ppkt 3.2.4
lit. t),
- wskazanymi w SIWZ w rozdziale I - Instrukcja dla wykonawców w pkt 3 dot. opisu
przedmiotu zamówienia, dodatkowymi kosztami zapewnienia w razie potrzeby nadzoru
saperskiego w przypadku obecności ewentualnych niewypałów/niewybuchów (ppkt 3.2.4 lit.
u),
- kosztami zwiększonego zużycia paliwa, wzrostem cen paliw oraz powiązanym z tym
wzrostem cen asfaltów niezbędnych do wykonania nawierzchni bitumicznych będących
przedmiotem niniejszego postępowania, awarii lub innych niespodziewanych zdarzeń - tym

bardziej, że zgodnie z pkt 4 SIWZ (rozdział I - Instrukcja dla wykonawców) zakończenie
realizacja przedmiotu zamówienia nastąpić ma dopiero w ostatnim kwartale roku 2018 r.
W opinii odwołującego, zignorowanie tych okoliczności świadczy o braku
wiarygodności i rzetelności oferty złożonej przez wykonawcę Strabag Sp. z o.o., co również
przemawia za koniecznością odrzucenia oferty tego wykonawcy.
Ad. 13.
Rażące zaniżenie ceny całej oferty w konsekwencji zaniżenia cen w poszczególnych
pozycjach
Odwołujący zauważył, że konsekwencją rażącego zaniżenia cen w wyżej
wskazanych pozycjach: 2.1, 2.1.2, 2.4, 2.4.1, 2.4.2, 2.4.3, 2.5.3, 2.7.1, 2.8, 2.8.1, 2.8.2, od
2.9 do 2.15.3 włącznie, 2.16, 2.16.1, 2.18 i 2.18.1 Wykazu Płatności było rażące zaniżenie
ceny całej oferty, co przełożyło się na to, że cena oferty Strabag Sp. z o.o. jest aż o ponad
9.230.116 zł niższa (a więc o około 30%) od kolejnej oferty złożonej w niniejszym
postępowaniu (tj. oferty odwołującego, której cena była druga w kolejności).
W ocenie odwołującego, zamawiający powinien odrzucić ofertę złożoną przez
Strabag Sp. z o.o. z przyczyn wskazanych powyżej. Odmienne postępowanie
zamawiającego i dokonanie wyboru oferty tego właśnie wykonawcy sprzeczne jest, w ocenie
odwołującego, z cytowanymi przepisami ustawy Pzp dotyczącymi odrzucenia oferty
zawierającej rażąco niską cenę, jak też stanowi wyraz naruszenia zasady uczciwej
konkurencji i równego traktowania wykonawców biorących udział w przedmiotowym
postępowaniu. Zdaniem odwołującego, analiza oferty Strabag Sp. z o.o. i przedstawionych
przez tego wykonawcę wyjaśnień prowadzić powinna do jednoznacznego wniosku, że
wykonawca ten w sposób niedopuszczalny i nieakceptowalny przez ustawodawcę próbuje
uzyskać zamówienie publiczne objęte postępowaniem.
Odwołujący podniósł, że rażące zaniżenie wartości niektórych robót w Wykazie
Płatności, a wskutek tego również łącznej ceny oferty, jest istotne nie tylko dla uznania, iż
oferta Strabag Sp. z o.o. zawiera rażąco niską cenę w rozumieniu art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy
Pzp, ale analiza wartości poszczególnych pozycji Wykazu Płatności jest także istotna
z punktu widzenia podstawy odrzucenia, o której mowa w art. 89 ust. 1 pkt 3 ustawy Pzp.
W ocenie odwołującego, oferta Strabag Sp. z o.o. wypełnia przesłanki czynu nieuczciwej
konkurencji opisanego zarówno w art. 3 ust. 1, jak i w art. 15 ust. 1 pkt 1 ustawy
o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Odwołujący przywołał wyrok Krajowej Izby
Odwoławczej z dnia 14 czerwca 2013 r., sygn. akt KIO 1240/13.
Dodatkowo, uwzględniając fakt zaoferowania przez Strabag Sp. z o.o. cen na

poziomie 144.261 zł za wykonanie całej branży mostowej - małe mosty (cała część B.
Wykazu płatności) odwołujący podniósł, że jeżeliby intencją Strabag Sp. z o.o. było
przerzucenie kosztów wykonania tych prac do innych pozycji Wykazu płatności (na co
wskazuje nieproporcjonalnie wysoka wartość podana przez Strabag Sp. z o.o. w pozycji
2.3.2 Przepusty pod koroną drogi) - to wówczas uzasadnione powinno być przekonanie, że
charakter i celowość tego działania nie jest podyktowana rachunkiem ekonomicznym i realną
wartością, ale innymi celami, taki jak utrudnienie (zamawiającemu i innym wykonawcom)
możliwości prawidłowej weryfikacji oferty złożonej przez Strabag Sp. z o.o. pod kątem
występowania rażąco niskiej ceny, brak możliwości porównywania ofert. Oczywistym jest
bowiem, w opinii odwołującego, że nie opiera się na rachunku ekonomicznym ustalenie ceny
za wyżej wymienione prace na poziomie 144.261 zł za wykonanie całej branży mostowej -
małe mosty, a jednocześnie nieproporcjonalnie wysokiej wartości 2.870.147,49 zł za
wykonanie Przepustów pod koroną drogi (poz. 2.3.2), gdy według Programu Funkcjonalno-
Użytkowego zakres tych drugich robót jest mniejszy od robót branży mostowej. Takie zaś
działanie ocenione powinno było zostać, zdaniem odwołującego, jako sprzeczne z prawem
i dobrymi obyczajami, jako zagrażające i naruszające (w skutkach, jakie rodziło) interes
innych przedsiębiorców - wykonawców, którzy rzetelnie ustalili poziom oferowanych przez
siebie cen jednostkowych za ww. roboty, a tym samym stanowiące naruszenie art. 3 ust. 1
w zw. z art. 15 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej
konkurencji.
Jednocześnie odwołujący przypomniał, że treść subklauzuli 14.1 Warunków
Szczególnych Kontraktu pozwala na stwierdzenie, że wynagrodzenie za realizację
przedmiotowego zamówienia nie ma charakteru klasycznego, „sztywnego” ryczałtu, lecz jego
wysokość zależeć będzie od faktycznie wykonanych robót, tzn. gdy wykonawca nie wykona
robót objętych którąś z pozycji Wykazu Płatności, to zamawiający powołując się na
subklauzulę 14.1. Warunków Szczególnych Kontraktu przy obliczaniu wynagrodzenia
pomniejszy wypłacaną kwotę o wartość robót faktycznie niewykonanych. W takim
kontekście, jak zauważył odwołujący, ewentualne manipulowanie przez Strabag Sp. z o.o.
składnikami ceny globalnej może nabierać dodatkowego sensu. Odwołujący podkreślił, że
w efekcie tej manipulacji część z wartości jednostkowych wskazanych w ofercie Strabag
Sp. z o.o. jest absurdalnie niska w stosunku do stawek rynkowych (np. wykonanie całej
branży mostowej - małe mosty), inna zaś część (poz. 2.3.2 przepusty pod koroną drogi) jest
z kolei nieproporcjonalnie wyższa od tych stawek rynkowych. Odwołujący stwierdził, że
w sytuacji, gdy z treści subklauzuli 14.1. Warunków Szczególnych Kontraktu oraz odpowiedzi
zamawiającego na pytanie nr 28 wynika, że przy obliczaniu wynagrodzenia do wypłaty dla
wykonawcy zamawiający pomniejszy wypłacaną kwotę o wartość tych pozycji Wykazu

Płatności, które faktycznie nie zostały wykonane, takie działania Strabag Sp. z o.o. zagrażają
nie tylko interesom innych przedsiębiorców (pozbawionych możliwości realizacji zamówienia,
ale przede wszystkim zagrażają interesom klienta, czyli zamawiającego. Może się bowiem
okazać, że w trakcie realizacji zadania zostanie ustalone, iż roboty pierwotnie
zakwalifikowane do kategorii branży mostowej - małe mosty w ogóle nie będą wykonywane
i wówczas pomimo znacznego zmniejszenia zakresu robót (odjęcie całej branży mostowej)
zamawiający i tak zmuszony będzie wypłacić wykonawcy wynagrodzenie jak za wszystkie
roboty, gdyż odjęcie (na podstawie w/w subklauzuli 14.1.) od całego wynagrodzenia
ofertowego rażąco zaniżonej wartości robót branży mostowej praktycznie nie wpłynie na
realne obniżenie wynagrodzenia tego wykonawcy. Już samo zagrożenie tą sytuacją stanowi,
zdaniem odwołującego, podstawę do uznania działań Strabag Sp. z o.o. za czyn nieuczciwej
konkurencji w rozumieniu art. 3 ust 1 w zw. z art. 15 ust. 1 pkt 1 ustawy o zwalczaniu
nieuczciwej konkurencji.
Odwołujący wskazał, że przesłanki do przyjęcia, że zamawiający naruszył przepisy
art. 7 ust. 1 i art. 7 ust. 3 ustawy Pzp jednoznacznie wynikają z przedstawionych powyżej
okoliczności i dowodów świadczących o zaniechaniu przez zamawiającego wykonania jego
ustawowego obowiązku do odrzucenia oferty złożonej przez Strabag Sp. z o.o. ze względu
na podanie w ofercie rażąco niskiej ceny w stosunku do przedmiotu zamówienia, oraz ze
względu na to, że złożenie oferty przez Strabag Sp. z o.o. stanowiło czyn nieuczciwej
konkurencji.
Odwołujący wniósł o uwzględnienie niniejszego odwołania w całości i nakazanie
zamawiającemu:
1) odtajnienia wyjaśnień złożonych przez Strabag Sp. z o.o. i wszystkich załączników do
tych wyjaśnień;
2) unieważnienia czynności wyboru jako najkorzystniejszej oferty Strabag Sp. z o.o.;
3) powtórzenia czynności badania i oceny ofert z uwzględnieniem zarzutów
i okoliczności podniesionych w odwołaniu;
4) odrzucenia oferty Strabag Sp. z o.o.;
5) wyboru oferty odwołującego jako najkorzystniejszej.
Przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego zgłosił
w dniu 25 lipca 2016 r. wykonawca Strabag Sp. z o.o.

W toku postępowania strony podtrzymały swe stanowiska.

Krajowa Izba Odwoławcza, rozpoznając złożone odwołanie na rozprawie
i uwzględniając zgromadzony materiał dowodowy w sprawie, w tym w szczególności treść
specyfikacji istotnych warunków zamówienia wraz z załącznikami, treść oferty złożonej przez
Strabag Sp. z o.o., treść wezwania wystosowanego przez zamawiającego do Strabag
Sp. z o.o. w dniu 24 maja 2016 r., treść wyjaśnień Strabag Sp. z o.o. z dnia 14 czerwca
2016 r., oraz dokumenty wskazane w treści uzasadnienia, jak również stanowiska stron
i uczestnika postępowania zaprezentowane na piśmie i ustnie do protokołu posiedzenia
i rozprawy, ustaliła i zważyła co następuje.

Izba stwierdziła, że odwołujący legitymuje się interesem we wniesieniu środka
ochrony prawnej, o którym mowa w art. 179 ust. 1 ustawy Pzp. Zakres zarzutów, w sytuacji
ich potwierdzenia się, wskazuje na pozbawienie odwołującego możliwości uzyskania
zamówienia i jego realizacji, narażając go tym samym na poniesienie w tym zakresie
wymiernej szkody.
Izba ustaliła, że rozpoznawane przez Izbę odwołanie dotyczy postępowania
o udzielenie zamówienia publicznego, które zostało wszczęte przed dniem 28 lipca 2016 r.,
tj. przed dniem wejścia w życie przepisów ustawy z dnia 22 czerwca 2016 r. o zmianie
ustawy – Prawo zamówień publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2016 r. poz.
1020). Izba rozpoznała niniejsze odwołanie w oparciu o przepisy ustawy Pzp w brzmieniu
sprzed wejścia w życie ww. nowelizacji.
Rozpoznając odwołanie w granicach podniesionych zarzutów Izba uznała, że nie
podlega ono uwzględnieniu.
Przede wszystkim Izba stwierdziła, że wynagrodzenie w przedmiotowym
postępowaniu ma charakter ryczałtowy, co wynika z treści specyfikacji istotnych warunków
zamówienia, w tym m.in. z opracowanych przez zamawiającego formularza oferty (pkt 1),
czy wykazu płatności, który składa się wyłącznie z podania cen za poszczególne pozycje
ujęte globalnie jako cena za dany rodzaj robót, nie zaś za jednostkę miary. Brak jest również
możliwości rozliczenia przedmiotowego zamówienia na podstawie cen jednostkowych,
bowiem zamawiający nie żądał ich podania. Izba nie wzięła pod uwagę złożonego przez
odwołującego na rozprawie Załącznika nr 12 jako dowodu na poparcie stanowiska
odwołującego dotyczącego charakteru wynagrodzenia w przedmiotowym zamówieniu.
Składające się na ww. załącznik dokumenty dotyczą innego postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego i nie mogą mieć przełożenia na warunki przedmiotowego
postępowania. O charakterze wynagrodzenia w postępowaniu objętym odwołaniem może
rozstrzygać jedynie treść dokumentacji opracowanej przez zamawiającego

w przedmiotowym postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego. Jednocześnie, Izba
stwierdziła, że ryczałtowy charakter wynagrodzenia nie uniemożliwia badania
poszczególnych pozycji wykazu płatności pod kątem rażąco niskiej ceny, jako że wycena
poszczególnych pozycji może mieć wpływ na cenę za wykonanie całego przedmiotu
zamówienia.
Izba ustaliła również, że przedmiotem zamówienia objętego rozpoznawanym
odwołaniem jest wykonanie w systemie „zaprojektuj i wybuduj” zadania
pn. „Przebudowa/rozbudowa drogi wojewódzkiej nr 988 Babica-Strzyżów-Warzyce na
odcinku od miejscowości Zaborów do początku obwodnicy m. Strzyżów”. Wartość
zamówienia została oszacowana przez zamawiającego na kwotę 51 270 787,59 zł
(nie wliczając zamówień uzupełniających).
W przedmiotowym postępowaniu wpłynęły oferty następujących wykonawców:
- wykonawcy wspólnie ubiegający się o udzielenie zamówienia: Rejon Budowy Dróg
i Mostów w Krośnie Sp. z o.o., Przedsiębiorstwo Robót Drogowo-Mostowych Sp. z o.o.,
Przedsiębiorstwo Drogowo-Mostowe GODROM Sp. z o.o. i REMOST Sp. z o.o. –
33 607 947,51 zł (w tym: 979 695 zł za fazę projektowania i 32 628 252,51 zł za fazę robót
budowlanych),
- Miejskie Przedsiębiorstwo Dróg i Mostów Sp. z o.o. – 31 045 817,30 zł (w tym: 873 300 zł
za fazę projektowania i 30 172 527,30 zł za fazę robót budowlanych),
- Strabag Sp. z o.o. – 21 815 710,39 zł (w tym: 809 224,61 zł za fazę projektowania
i 21 006 485,78 zł za fazę robót budowlanych),
- MATBUD S. S. – 59 942 602,41 zł (w tym: 2 189 465,19 zł za fazę projektowania
i 57 753 137,22 zł za fazę robót budowlanych).
Pismem z dnia 24 maja 2016 r. zamawiający działając na podstawie art. 90 ust. 1
ustawy Pzp zwrócił się do Strabag Sp. z o.o. o udzielenie wyjaśnień dotyczących elementów
oferty mających wpływ na wysokość ceny. Zamawiający wskazał, że wykonawca powinien
w wyjaśnieniach uwzględnić w szczególności takie elementy Wykazu płatności, jak elementy
ochrony środowiska wycenione na 289 200,86 zł, branża mostowa-małe mosty wyceniona
na 144 261,00 zł, oraz zabezpieczenie osuwisk wycenione na 2 199 461,49 zł.
Izba stwierdziła, że złożone przez Strabag Sp. z o.o. w dniu 14 czerwca 2016 r.
wyjaśnienia w swej treści stanowią wartość gospodarczą, odnoszą się m.in. do przyjętej
przez przystępującego koncepcji realizacji przedmiotowego zamówienia, która pociąga za
sobą określony sposób kalkulacji ceny za jego realizację, do dostępnych temu wykonawcy
warunków powodujących obniżenie cen, wskazują też na środki podjęte w celu zachowania

przedmiotowych informacji w poufności, i z tego względu zasługują na ochronę. Tym samym,
nie potwierdził się zarzut naruszenia art. 8 ust. 1 pkt 1-3 ustawy Pzp.
Jednocześnie, Izba skonstatowała, że wyjaśnienia Strabag Sp. z o.o. w zakresie
elementów oferty mających wpływ na cenę są wyczerpujące, uzasadniają wysokość
zaoferowanej ceny w sposób wystarczający, wskazujący na jej realność i rzetelność
kalkulacji. Wykonawca poparł też ww. wyjaśnienia stosownymi dowodami. Z uwagi na
stwierdzoną przez Izbę zasadność utajnienia ww. wyjaśnień Strabag Sp. z o.o., podanie
szczegółowego uzasadnienia odnoszącego się do treści wyjaśnień oraz złożonych dowodów
nie jest możliwe. Wskazać jednak należy, że wyjaśnienia Strabag Sp. z o.o. odnoszą się do
wszystkich elementów zakwestionowanych przez odwołującego, wykonawca ten wykazał
realność poczynionych kalkulacji składając na tę okoliczność liczne dowody. Prawidłowość
dokonanej kalkulacji została również potwierdzona złożonymi przez Strabag Sp. z o.o. na
rozprawie dodatkowymi wyjaśnieniami. Izba nie znalazła zatem podstaw do kwestionowania
ww. wyjaśnień. Tym samym, brak jest podstaw do stwierdzenia, że Strabag Sp. z o.o. nie
złożyła wyjaśnień, lub że dokonana ich ocena potwierdza, że oferta zawiera rażąco niską
cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia. W przedmiotowej sprawie obalone zostało
powstałe w wyniku wezwania do udzielenia wyjaśnień domniemanie, na które wskazuje
odwołujący, że cena oferty Strabag Sp. z o.o. jest rażąco niska.
Izba nie wzięła pod uwagę złożonych przez odwołującego dowodów
w postaci Załączników do odwołania nr 6a-8 i 13-23. Izba zważyła bowiem, że przedmiotowe
postępowanie realizowane jest w formule „zaprojektuj i wybuduj”, a zatem to na wykonawcy
spoczywa obowiązek zaprojektowania sposobu realizacji zamówienia. Co za tym idzie,
każdy z wykonawców zobowiązany był poczynić własne założenia i na ich podstawie przyjąć
dane do wyceny przedmiotu zamówienia mając na uwadze dostępne mu indywidualne
uwarunkowania związane z jego realizacją. Ww. dowody złożone przez odwołującego oparte
zostały na koncepcji realizacji przedmiotu zamówienia przyjętej przez odwołującego, zatem
brak jest podstaw do twierdzenia, że mają przełożenie na wycenę zamówienia przez Strabag
Sp. z o.o. W szczególności należy zauważyć, że dowodu w przedmiotowej sprawie nie może
stanowić wykonana na zlecenie odwołującego analiza akustyczna oraz poczynione na jej
podstawie obliczenia. Jak wskazuje treść specyfikacji (Rozdział I pkt 3.2.1.1. ppkt 6),
projektowane przez wykonawcę zabezpieczenia akustyczne muszą być zgodne
z postanowieniami decyzji środowiskowej, a zatem brak jest podstaw do przyjęcia, że
założenia przyjęte przez odwołującego co do ochrony akustycznej są prawidłowe. Nie
sposób również uznać, że kalkulacja ceny dokonana przez odwołującego oparta jest na
najniższych cenach elementów składowych dostępnych na rynku. W celu wykazania
prawidłowości poczynionych kalkulacji odwołujący oparł się na otrzymanych od

podwykonawców ofertach – w tym zakresie odwołujący nie wykazał, że są to najniższe
dostępne oferty na rynku. Izba stwierdziła, że są to oferty złożone wyłącznie odwołującemu,
zaś inni wykonawcy, w tym Strabag Sp. z o.o., pozyskali oferty uzależnione od zawartych
umów, pozyskanych kontaktów itp. Podstawy do wiążącego ustalenia czy cena jest rażąco
niska nie mogą stanowić publikowane przez Sekocenbud stawki. Jak już wyżej wskazano,
każdy z wykonawców uprawniony jest do indywidualnej wyceny danego przedmiotu
zamówienia mając na uwadze dostępne mu warunki jego realizacji, na co wskazuje już art.
90 ust. 1 ustawy Pzp. Podobnie, dowodu w przedmiotowej sprawie nie może stanowić
odwołanie wniesione przez Strabag Sp. z o.o. w innym postępowaniu odwoławczym
toczącym się przed Krajową Izbą Odwoławczą o sygn. akt KIO 1195/16 – przedstawione tam
dane i podane informacje dotyczą innego postępowania o udzielenie zamówienia
publicznego, nie mogą zatem w prosty sposób przekładać się na kalkulację przedmiotowego
zamówienia. Izba nie uwzględniła również wniosku odwołującego o dopuszczenie dowodu
z opinii biegłego z zakresu budownictwa o specjalności wyceny robót budowlanych, cen
robót budowlanych i rozliczania inwestycji budowlanych na okoliczność, iż cena oferty
Strabag Sp. z o.o. jest rażąco niska, oraz na okoliczność stwierdzenia, za jaką minimalną
kwotę można zrealizować przedmiotowe zamówienie. Izba stwierdziła, że ocena złożonych
przez Strabag Sp. z o.o. wyjaśnień jest możliwa i nie wymaga wiadomości specjalnych.
Wobec powyższego, nie potwierdziły się zarzuty naruszenia przez zamawiającego
art. 89 ust. 1 pkt 2, 3 i 4 oraz art. 90 ust. 3 ustawy Pzp.
Izba nie stwierdziła także naruszenia przez zamawiającego art. 7 ust. 1 i 3 ustawy
Pzp. Wobec poczynionych powyżej ustaleń, brak jest podstaw do stwierdzenia, że nie
zachowane zostały przez zamawiającego zasady uczciwej konkurencji i równego traktowania
wykonawców, oraz że wybór oferty najkorzystniejszej nastąpił z naruszeniem przepisów
ustawy Pzp.
Z uwagi na powyższe, na podstawie art. 192 ust. 1 i 2 ustawy Pzp, orzeczono jak
w sentencji.
O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy Pzp
oraz § 5 ust. 4 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r.
w sprawie wysokości wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238).

Przewodniczący: …………………