Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 marca 2016 r.

Sąd Rejonowy w Wałbrzychu VI Wydział Gospodarczy w składzie:

Przewodniczący SSR Łukasz Kozakiewicz

Protokolant Ewelina Dulian

po rozpoznaniu w dniu 24 marca 2016 r. na rozprawie sprawy

z powództwa K. D.

przeciwko (...) SA w W.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej w W. rzecz powoda K. D. kwotę 5.629,82 zł (pięć tysięcy sześćset dwadzieścia dziewięć złotych 82/100) wraz z ustawowymi odsetkami od kwoty 5.179,82 zł od dnia 25 maja 2015r.,

II.  dalej idące powództwo oddala,

III.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 2.396,25 zł (dwa tysiące trzysta dziewięćdziesiąt sześć złotych 25/100) tytułem kosztów procesu,

IV.  nakazuje stronom uiszczenie na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Wałbrzychu kwot: powodowi 7,61 zł (siedem złotych 61/100), pozwanemu kwoty 245,98 zł (dwieście czterdzieści pięć złotych 98/100).

UZASADNIENIE

Powód – K. D. wniósł o zasądzenie od pozwanego – (...) Spółki Akcyjnej w W. kwoty 5.353,- zł oraz kwoty 450,- zł wraz z ustawowymi odsetkami i kosztami procesu. W uzasadnieniu pozwu podał, że należący do M. K. samochód marki T. uległ uszkodzeniu w wypadku, którego sprawcy pozwany udzielał ochrony ubezpieczeniowej. Pozwany w postępowaniu likwidacyjnym ustalił koszty naprawy pojazdu i zapłacił odszkodowanie w wysokości 4.220,76 zł. Zdaniem powoda koszt naprawy uszkodzonego pojazdu winien wynosić 9.572,78 zł, a dochodzona kwota stanowi różnicę między odszkodowaniem wypłaconym a należnym wraz ze skapitalizowanymi odsetkami oraz koszty sporządzenia prywatnej ekspertyzy. Dochodzoną wierzytelność powód nabył w wyniku przelewu wierzytelności.

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie na jego rzecz kosztów procesu. Zarzucił że ustalone w postępowaniu likwidacyjnym i wypłacone odszkodowanie rekompensuje w całości poniesioną szkodę. Zakwestionował ważność umowy przelewu wierzytelności, gdyż poszkodowana w postępowaniu likwidacyjnym prowadzonym z jej udziałem nie zgłaszała dalszych roszczeń. Podważył też zasadność żądania przez powoda zwrotu kosztów prywatnej opinii, wskazując że nie pozostają one w związku przyczynowym ze zdarzeniem powodującym szkodę.

Sąd ustalił.

W dniu 20 kwietnia 2015r., w wyniku kolizji, doszło do uszkodzenia należącego do M. K. samochodu marki T. (...) numer rejestracyjny (...). Poszkodowana zgłosiła tak powstałą szkodę pozwanemu w dniu 20 kwietnia 2015r. Pozwany udzielał ochrony ubezpieczeniowej z tytułu odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów kierującemu pojazdem marki F. (...) numer rejestracyjny (...), odpowiedzialnemu za uszkodzenie samochodu marki T. (...) numer rejestracyjny (...) .

Dowód: zgłoszenie szkody – k. 58 – 62.

Zakres uszkodzeń samochodu marki T. (...) numer rejestracyjny (...) obejmował: zderzak przedni, listwy, zestaw mocujący, klips mocowania, uchwyt, śruba, reflektor lewy, błotnik lewy przedni, nadkole, zestawy mocujące, drzwi lewe, kołpak.

Dowód: kalkulacja naprawy Nr (...)– k. 22 – 27, kalkulacja naprawy Nr (...) – k. 75 – 79, fotografie – k. 99 – 112.

Pozwany ustalił koszty naprawy pojazdu marki T. (...) numer rejestracyjny (...), przy użyciu oryginalnych części zamiennych producenta pojazdu (T.) oraz części zamiennych innych producentów (P., A.), na łączną kwotę 3.431,51 zł netto, tj. 4.220,76 zł brutto, w tym:



części zamienne: 1.068,22 zł, w tym normalia 20,95 zł,



lakierowanie: 1.194,29 zł,



robocizna (mechanik): 735,- zł (w stawce 70,- zł za 1 rbg przy przyjęciu czasu naprawy w ilości 10,5 rbg),



robocizna (lakiernik): 434,- zł (w stawce 70,- zł za 1 rbg przy przyjęciu czasu naprawy w ilości 6,2 rbg).

Dowód: kalkulacja naprawy Nr (...) – k. 75 – 79

Pozwany przyznał i wypłacił poszkodowanemu odszkodowanie w łącznej wysokości 4.220,76 zł tytułem kosztów naprawy uszkodzonego pojazdu.

Dowód: pismo z dn. 14.06.2016r. – k. 16.

W sporządzonej na zlecenie powoda kalkulacji, koszty naprawy uszkodzonego pojazdu określono na kwotę 7.782,75 zł netto (9.572,78 zł brutto), w tym:



części zamienne: 4.409,67 zł, w tym normalia 86,46 zł,



lakierowanie: 1.523,08 zł,



robocizna (mechanik): 1.040,- zł (w stawce 100,- zł za 1 rbg przy przyjęciu czasu naprawy w ilości 9,7 rbg), w tym zabezpieczenie antykorozyjne: 70,- zł (0,7 rbg x 100,- zł),



robocizna (lakiernik): 810,- zł (w stawce 100,- zł za 1 rbg przy przyjęciu czasu naprawy w ilości 8,1 rbg).

Dowód: kalkulacja naprawy Nr (...)– k. 22 – 27.

Powód poniósł koszty sporządzenia prywatnej opinii w wysokości 450,- zł netto.

Dowód: faktura VAT Nr (...) – k. 28.

W dniu 27 lipca 2015r. powód nabył od M. K. wierzytelność o zapłatę odszkodowania w związku wypadkiem z dnia 20 kwietnia 2015r. Pismem z dnia 28 lipca 2015r. M. K. zawiadomiła pozwanego o zbyciu wierzytelności na rzecz powoda.

Dowód: umowa przelewu wierzytelności z dn. 27.07.2015r. – k. 14, zawiadomienie o przelewie wierzytelności z dn. 28.07.2015r. – k. 15.

Uzasadniony koszt naprawy samochodu marki T. (...) numer rejestracyjny (...), wynosił przy zastosowaniu oryginalnych części producenta pojazdu (O) – 7.921,73 zł netto (9.743,73 zł brutto), w tym:



części zamienne: 4.466,12 zł,



normalia: 89,32 zł,



lakierowanie: 1.546,29 zł,



lakierowanie (robocizna): 820,- zł (w stawce 100,- zł za 1 rbg przy przyjęciu czasu naprawy w ilości 8,2 rbg),



robocizna (mechanik): 860,- zł (w stawce 100,- zł za 1 rbg przy przyjęciu czasu naprawy w ilości 8,6 rbg),



zabezpieczenie antykorozyjne: 40,- zł (w stawce 100,- zł za 1 rbg przy przyjęciu czasu naprawy w ilości 0,4 rbg),



materiał do zabezpieczenia antykorozyjnego: 60,- zł,

Uzasadniony koszt naprawy samochodu marki T. (...) numer rejestracyjny (...), wynosił przy zastosowaniu oryginalnych części producenta pojazdu (O) oraz zamienników (Q) – 7.599,95 zł netto (9.347,94 zł brutto), w tym:



części zamienne: 4.150,65 zł,



normalia: 83,01 zł,



lakierowanie: 1.546,29 zł,



lakierowanie (robocizna): 820,- zł (w stawce 100,- zł za 1 rbg przy przyjęciu czasu naprawy w ilości 8,2 rbg),



robocizna (mechanik): 860,- zł (w stawce 100,- zł za 1 rbg przy przyjęciu czasu naprawy w ilości 8,6 rbg),



zabezpieczenie antykorozyjne: 40,- zł (w stawce 100,- zł za 1 rbg przy przyjęciu czasu naprawy w ilości 0,4 rbg),



materiał do zabezpieczenia antykorozyjnego: 60,- zł,

Wykonane naprawy z zastosowaniem części zamiennych oznaczonych symbolem Q doprowadziłoby pojazd od stanu sprzed szkody pod względem funkcjonalnym i estetycznym, z tym że dla wykonania naprawy zapewniającej trwałość (w tym zabezpieczenie przed korozją) i bezpieczeństwo konieczna była wymiana całych uszkodzonych drzwi a nie jedynie poszycia drzwi.

Dowód: opinia biegłego sądowego – k. 118 – 135, ustna opinia uzupełniająca biegłego – k. 156.

Sąd zważył.

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w znacznej części.

W pierwszej kolejności należy wskazać, że Sąd rozstrzygał jedynie o roszczeniu zgłoszonym w pozwie, z pominięciem złożonego na rozprawie w dniu 24 marca 2016r. oświadczenia pełnomocnika powoda o rozszerzeniu powództwa. Rozszerzenie zakresu żądania polegające na zgłoszeniu poza dotychczasowym także dalszego roszczenia było dopuszczalne w świetle art. 193 § 1 k.p.c. Zmiana przedmiotowa powództwa, obejmuje jego istotne elementy, którymi są żądanie i podstawa dochodzonego roszczenia. Interwencja w treść żądania musi być na tyle ważka, żeby kształtowała powództwo o treści odmiennej od dotychczasowej zamiast lub obok zgłoszonego wcześniej. Zmianą taką są wszystkie te czynności, które prowadzą do zmiany ilościowej lub jakościowej żądania, a więc wprowadzają nowe żądania, wycofują dotychczasowe albo w istotny sposób zmieniają podstawę faktyczną, doprowadzając do nowego prawnego uzasadnienia ( vide: wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 4 marca 2015r., sygn. akt I ACa 1139/14, LEX Nr 1665824; wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 30 kwietnia 2015r., sygn. akt I ACa 1555/14, LEX Nr 1754207). W niniejszej sprawie poza żądaniem zasądzenia łącznej kwoty 5.803,- zł powód domagał się także dodatkowo kwoty 163,97 zł, wnosząc o zasadzenie łącznej kwoty 5.966,97 zł. Uszło jednak uwagi powoda, że po myśli przepisu art. 193 § 2 ¹ k.p.c., z wyjątkiem spraw o roszczenia alimentacyjne, zmiana powództwa może być dokonana jedynie w piśmie procesowym sporządzonym w sposób właściwy dla pozwu. Podkreślania wymaga, że wymogu zawarcia oświadczenia o zmianie powództwa piśmie procesowym nie uchla dyspozycja art. 193 § 3 k.p.c., który odnosi się jedynie do kwestii zawisłości sporu w zakresie objętym zmienionym powództwem i w żaden sposób nie zwalnia z obowiązku wniesienia pisma procesowego zawierającego zmianę powództwa ( vide: wyrok Sądu Apelacyjnego w Lodzi z dnia 29 sierpnia 2013r., sygn. akt I ACa 377/13, LEX Nr 1383482). Mimo zatem, że oświadczenie powoda zostało złożone w obecności pełnomocnika pozwanego, Sąd nie mógł go rozpoznać, przyjmując że doszło do skutecznej zmiany żądania pozwu. W konsekwencji, w chwili zamknięcia rozprawy, rozpoznaniu podlegało zgłoszone pierwotnie przez powoda żądanie zasądzenia łącznej kwoty 5.803,- zł.

Stan faktyczny niniejszej sprawy Sąd ustalił na podstawie powołanych przez obie strony dowodów z dokumentów w postaci: umowy przelewu wierzytelności i zawiadomienia o tym przelewie oraz pism, kosztorysów i fotografii – prawdziwości i rzetelności których żadna z nich nie zaprzeczyła, co pozwalało uznać je za właściwe i miarodajne źródło informacji o stanie faktycznym sprawy.

Sąd przeprowadził także dowód z opinii biegłego na okoliczność uzasadnionych kosztów naprawy samochodu marki T. (...) numer rejestracyjny (...). Opinia ta jawi się jako rzetelna i spójna, dając rzetelne źródło informacji o tym istotnym elemencie stanu faktycznego, określając koszty naprawy pojazdu przy użyciu oryginalnych części zamiennych producenta pojazdu (części z grupy O), oraz z zastosowaniem części stanowiących zamienniki wykonane na linii produkcyjnej producenta pojazdu (części z grupy Q), a także możliwy efekt przeprowadzonych w ten sposób napraw. Opinia ta nie została skutecznie podważana przez powoda, gdyż złożone przez niego pismo procesowe z dnia 14 marca 2016r. zostało zwrócone postanowieniem wydanym na rozprawie w dniu 24 mara 2016r., jako złożone z naruszeniem przepisu art. 132 § 1 k.p.c. i jako takie nie wywoływało żadnych skutków prawnych (art. 130 § 2 k.p.c.). Natomiast pozwany kwestionował opinię zarzucając, który zarzucał że do opinii nie załączono karty kontrolnej co wskazuje na zastosowanie niewłaściwego reflektora oraz że przewidziano w niej wymianę całego elementu drzwi podczas gdy producent przewiduje możliwość wymiany jedynie ich poszycia, a tylko ono zostało w w/w pojeździe uszkodzone. W złożonej na rozprawie w dniu 24 marca 2016r. ustnej opinii uzupełniającej, biegły wyjaśnił, że w opinii uwzględnił reflektor produkowany przez firmę (...) jako część o uśrednionej wartości w stosunku do wszystkich dostępnych na rynku części. Jest to część należąca do grupy części zamiennych Q, przeznaczona do pierwszego (tj. fabrycznego) montażu. Nadto biegły wskazał, że o ile producent dopuszcza wymianę samego poszycia drzwi, to autoryzowane serwisy (...) nie zalecają takiego sposobu wykonania naprawy drzwi. Wymiana samego poszycia nie zapewnia bowiem wymaganego bezpieczeństwa ani trwałości, gdyż w warunkach serwisowych nie jest możliwe wykonanie zabezpieczenia antykorozyjnego w takim stopniu, w jakim dokonuje się tego przy wykonywaniu całego elementu drzwi. Wymiana całych drzwi zapewnia odpowiednie zabezpieczenie antykorozyjne, gdyż element ten podlega mu w warunkach fabrycznych. Do tej opinii żadna ze stron nie zgłaszała zastrzeżeń, zaś pozwany dodatkowo odstąpił od formułowany wobec pierwotnie złożonej opinii zarzutów.

Sąd oddalił wnioski obu stron o przeprowadzenie dowodu z akt szkodowych w zakresie, w jakim nie sprecyzowały one dokumentów mających stanowić wnioskowane środki dowodowego. Żądanie przeprowadzenia dowodu z całości akt szkodowych nie mogło zostać uwzględnione. Przenosiłoby bowiem na Sąd obowiązek doboru właściwych do tezy dowodowej środków dowodowych, prowadząc do naruszenia zasady kontradyktoryjności i równości stron procesu. Oddaleniu podlegały również wnioski powoda o przeprowadzenie dowodu z dokumentów z akt szkodowych w postaci protokołu oględzin pojazdu, gdyż pozwany nie przedstawił tych dokumentów. Zaniechanie pozwanego w tym zakresie Sąd ocenił przez pryzmat wytycznych z art. 233 § 2 k.p.c., na niekorzyść pozwanego – uznając za udowodnione okoliczności, co do których powód powołał w/w dowody.

W pierwszym rzędzie należy wskazać, że powodowi przysługiwała legitymacja czynna w niniejszej sprawie. Nabył on bowiem – na podstawie umowy przelewu wierzytelności z dnia 27 lipca 2015r. – wierzytelność wobec pozwanego z tytułu odszkodowania za skutki wypadku z dnia 20 kwietnia 2015r. (art. 509 k.c., art. 510 § 1 k.c.). M. K. jako zbywca wierzytelność skierowała do pozwanego zawiadomienie o dokonanym przelewie wierzytelności, której to okoliczności pozwany nie przeczył. Niemniej z uwagi na brak dowodów na faktyczną datę doręczenia tego zawiadomienia należało uznać, że nastąpiło ono najpóźniej z chwilą doręczenia pozwanemu odpisu pozwu, tj. w dniu 15 stycznia 2016r. (k. 148), co jednak – z uwagi na charakter sformułowanych w odpowiedzi na pozew zarzutów – nie miało istnego znaczenia dla wyniku sprawy. Umowa przelewu wierzytelności określała wierzytelność w sposób umożliwiający jej identyfikację, wskazując na jej źródło w postaci zdarzenia z dnia 20 kwietnia 2015r. Wskazać należy, że roszczenie odszkodowawcze może być niemożliwe do oznaczenia z góry w pieniądzu. Sama wierzytelność powstaje bowiem z chwilą zaistnienia zdarzenia powodującego szkodę, jednak jej wartość może być ustalona dopiero po określeniu zakresu szkody. Nie można jednocześnie wyłączyć dopuszczalności sprzedaży takiej wierzytelności jeszcze przed ostatecznym ustaleniem jej wysokości. Skoro bowiem dopuszczalny jest przelew wierzytelności przyszłej, to tym bardziej dopuszczalny jest przelew wierzytelności istniejącej, wynikającej ze skonkretyzowanego stosunku prawnego, ale której wysokość wymaga doprecyzowania ( vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 maja 2012r., sygn. akt V CSK 219/11, LEX Nr 1243093; wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 25 marca 2014r., sygn. akt I ACa 885/13, LEX Nr 1461185; wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 20 września 2013r., sygn. akt VI ACa 398/13, LEX Nr 1544537). W żadnym wypadku nie można też przyjąć niedopuszczalności przelewu wierzytelności o odszkodowanie jako sprzecznej z właściwością zobowiązania ( vide: uchwała Sądu Najwyższego z dnia 7 maja 2009r., sygn. akt III CZP 18/09, OSNC z 2010r., Nr 1, poz. 11). Nie stoi temu również na przeszkodzie charakter odpowiedzialności łączącej sprawcę szkody i ubezpieczyciela (in solidum). Ustawowe wyłączenia w tym zakresie dotyczą zaś jedynie odszkodowania za szkody na osobie (art. 449 k.c.). W kwestii causae przelewu wierzytelności, wypada wyjaśnić, że umowa ją przenosząca miała charakter umowy sprzedaży, o czym świadczą postanowienie § 4 umowy. Należy jednak zaznaczyć, że przelew wierzytelności może nastąpić także pod tytułem darmym, bez uszczerbku dla jego ważności i skuteczność ( vide: wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 20 września 2013r., sygn. akt VI ACa 398/13, LEX Nr 1544537). Bez wpływu na skuteczność przelewu wierzytelności pozostaje, że poszkodowana nie kwestionowała poczynionych przez pozwanego w postępowaniu likwidacyjnym ustaleń i nie domagała się dalszego odszkodowania. Tego rodzaju bierna postawa nie prowadzi bowiem do wygaśnięcia zobowiązania. Pozwany natomiast nie wykazał, aby pozwana w sposób zwolniła go z długu (art. 508 k.c.).

Legitymacja bierna pozwanego nie była w niniejszej sprawie kwestionowana (art. 822 § 4 k.c.), a pozwany przyjął ją na siebie co do zasady, nie kwestionując sprawstwa sprawcy szkody oraz wypłacając odszkodowanie w wysokości 4.220,76 zł. Jako ubezpieczyciel sprawcy szkody w zakresie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów, pozwany ponosił bowiem odpowiedzialność za skutki zdarzenia z dnia 20 kwietnia 2015r.

W oparciu o przeprowadzone dowody, Sąd ustalił istotne okoliczności sprawy, w tym bezsporną w istocie okoliczność zaistnienia zdarzenia powodującego szkodę w pojeździe powodów marki T. (...) numer rejestracyjny (...) należącym do M. K. oraz udzielania sprawcy tego zdarzenia ochrony ubezpieczeniowej przez pozwanego. Okoliczności te zostały przyznane przez pozwanego w odpowiedzi na pozew a zatem należało je uznać za bezsporne. Zakres uszkodzeń w/w pojazdu okazał się w istocie również bezsporny, gdyż kosztorysy pozwanego i powodów przewidywały naprawę tych samych elementów pojazdu. Zakres ten potwierdziły również wnioski opinii biegłego. Pominięcie przez pozwanego w jego kosztorysie drobnych elementów dodatkowych, nie miało istotnego znaczenia dla oceny zakresu uszkodzeń pojazdu, gdyż były to nie tyle elementy uszkodzone, co konieczne do zastosowania w procesie naprawy pojazdu.

W myśl przepisu art. 436 § 2 k.c., w razie zderzenia się mechanicznych środków komunikacji poruszanych za pomocą sił przyrody ich posiadacze mogą wzajemnie żądać naprawienia poniesionych szkód na zasadach ogólnych. Oznacza to, że odpowiedzialność za skutki takiego zdarzenia oparta jest na zasadzie winy (art. 415 k.c.). Zgodnie z art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (tekst jednolity: Dz. U. z 2013r., poz. 392 z późn. zm.), z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, będącą następstwem zniszczenia lub uszkodzenia mienia. Ubezpieczeniem tym jest objęta odpowiedzialność cywilna każdej osoby, która kierując pojazdem mechanicznym w okresie trwania odpowiedzialności ubezpieczeniowej, wyrządziła szkodę w związku z ruchem tego pojazdu (art. 35 cyt. ustawy). Z kolei zgodnie z art. 361 § 1 k.c., zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. Skoro bezpośrednim skutkiem zdarzenia z dnia 20 kwietnia 2015r. było uszkodzenie samochodu marki T. (...) numer rejestracyjny (...), to pozwanego, jako ubezpieczyciela sprawy szkody, obciążał obowiązek jej naprawienia.

Spór koncentrował się jedynie na wysokości należnego powodowi, w związku z powstałą szkodą, odszkodowania. Powód stał na stanowisku, że roszczenie o naprawienie tego typu szkody pozostaje niezależne od tego, czy pojazd został faktycznie naprawiony ani czy poszkodowany w ogóle zamierza go naprawić. Jednocześnie poszkodowany miał prawo zastosować części zamienne producenta pojazdu oraz skorzystać z usług autoryzowanego serwisu, a odszkodowanie winno obejmować zwrot również takich kosztów. Kwestionował przy tym wysokość ustalonego i przyznanego przez pozwanego odszkodowania. Pozwany z kolei twierdził, że ustalone odszkodowanie doprowadziło do naprawienia szkody, a gdyby poszkodowana wykonała naprawę przy użyciu wyłącznie części oryginalnych opatrzonych logo producenta (części O) i w autoryzowanym serwisie, to okoliczność ta winna zostać wykazana.

W pierwszej kolejności należy wskazać, że przedstawione przez powoda stanowisko co do braku zależności między prawem do odszkodowania za uszkodzenie pojazdu a jego uprzednią naprawą (a nawet zamiarem naprawy), poparte szeregiem wypowiedzi judykatury, jest w pełni akceptowane przez Sąd rozpoznający niniejszą sprawę. Chodziło bowiem o zapewnienie poszkodowanemu rekompensaty uszczerbku majątkowego doznanego w związku z uszkodzeniem pojazdu, która przysługuje mu wszak niezależnie od tego, w jaki sposób spożytkuje on uzyskane odszkodowanie. Naprawienie szkody może, w razie takiego wyboru poszkodowanego, polegać na zapłacie odpowiedniej sumy pieniężnej i nie powinno być uzależnione od sposobu jej wykorzystania przez poszkodowanego. Szkodą podlegającą naprawieniu jest bowiem uszczerbek w majątku poszkodowanego, co prawda konkretyzujący się zwykle w konieczności poniesienia kosztów naprawy uszkodzonego pojazdu, jednak nie będący od niej uzależnionym ( vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 czerwca 1988r., sygn. akt I CR 151/88, LEX Nr 8894, uchwała Sądu Najwyższego z dnia 15 listopada 2011r., sygn. akt III CZP 68/01, OSNC z 2002r., Nr 6, poz. 74; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 sierpnia 2003r., sygn. akt IV CKN 387/01, LEX Nr 141410). W takim przypadku, wysokość szkody należy obliczać na podstawie ustaleń co do zakresu uszkodzeń i technicznie uzasadnionych kosztów naprawy, przy przyjęciu przewidzianych kosztów materiału i robocizny według cen z daty ich ustalenia ( vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 lutego 2002r., sygn. akt V CKN 908/00, LEX Nr 54365; uchwała Sądu Najwyższego z dnia 13 czerwca 2003r., sygn. akt III CZP 32/03, OSNC z 2004r., Nr 4, poz. 51). Przez koszty uzasadnione należy rozumieć takie, które odpowiadają realiom rynkowym, a przy tym zapewniają dokonanie naprawy uszkodzonego pojazdu zgodnie z wymogami technologicznymi i w sposób zapewniający jego późniejszą eksploatację. Nie jest przy tym z góry wykluczone zastosowanie do naprawy oryginalnych części zamiennych producenta pojazdu ani zlecenie jej autoryzowanemu serwisowi i to bez względu na wiek i stan eksploatacyjny uszkodzonego pojazdu ( vide: uchwała Sądu Najwyższego z dnia 13 czerwca 2003r., sygn. akt III CZP 32/03, OSNC z 2004r., Nr 4, poz. 51; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 20 czerwca 2012r., sygn. akt III CZP 85/11, OSNC z 2013r., Nr 3, poz. 37). W obrębie odpowiedzialności odszkodowawczej, przy obowiązywaniu zasady pełnej kompensacji, zdarzenie będące źródłem szkody nie może bowiem prowadzić do wzbogacenia poszkodowanego ( vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 kwietnia 2004r., sygn. akt I CK 557/03, LEX Nr 585672; uchwała Sądu Najwyższego z dnia 19 marca 1998r., sygn. akt III CZP 72/97, OSNC z 1998r., Nr 9, poz. 133).

W niniejszej sprawie zakres uszkodzeń pojazdu marki T. (...) numer rejestracyjny (...) oraz koszt ich usunięcia potwierdzają przeprowadzone w sprawie dowody z dokumentów i opinii biegłego. W konsekwencji, należało uznać, że powodowi jako nabywcy wierzytelności, przysługuje prawo do odszkodowania w wysokości rekompensującej koszty naprawienia pojazdu marki T. (...) numer rejestracyjny (...). Odszkodowanie ma wyrównać uszczerbek majątkowy powstały w wyniku zdarzenia powodującego szkodę, istniejący od chwili wyrządzenia szkody do czasu, gdy zobowiązany wypłaci poszkodowanemu sumę pieniężną odpowiadającą wartości szkody. Wysokość tej szkody należy obliczać na podstawie ustaleń co do zakresu uszkodzeń i technicznie uzasadnionych kosztów naprawy, przy przyjęciu przewidzianych kosztów materiału i robocizny według cen z daty ich ustalenia z uwzględnieniem faktycznego zakresu i sposobu naprawy ( vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 lutego 2002r., sygn. akt V CKN 908/00, LEX Nr 54365).

W niniejszej sprawie uzasadnione koszty naprawy uszkodzonego pojazdu obejmowały koszty robocizny mechanika i lakiernika w stawce 100,- zł za roboczogodzinę, a także zakupu części zamiennych, materiału lakierniczego i elementów dodatkowych (normalia). Wartość naprawy wykonanej w powyższy sposób należało ustalić – w ślad za wnioskami opinii biegłego – na kwotę nie 7.921,73 zł netto (9.743,73 zł brutto). Wartość ta odpowiada wykonaniu naprawy przy użyciu części zamiennych oznaczanych symbolem O, która – według stanowiska biegłego – zapewniała przywróconej pojazdu do stanu sprzed szkody, bez uszczerbku dla jego funkcjonalności i estetyki. Pozwany przeprowadzając postępowanie likwidacyjne skalkulował koszty naprawy pojazdu uwzględniając jedynie ceny części zamiennych oznaczonych symbolem Q oraz stawkę robocizny w wysokości 70,- zł za 1 roboczogodzinę (rbg). Nie wyjaśnił jednak, a tym bardziej nie wykazał, aby działanie takie było uzasadnione co do zasady a zwłaszcza wysokości, w tym że przyjęta stawka robocizny odpowiada warunkom rynkowym. Tego rodzaju arbitralne stanowisko pozwanego, nie może stanowić podstawy dla ustalania uzasadnionych kosztów naprawy pojazdu. W uwzględnionej przez Sąd opinii biegłego, koszty robocizny skalkulowano przyjmując stawkę za 1 roboczogodzinę w wysokości 100,- zł. Trzeba mieć jednak na uwadze, że biegły ustalając stawkę robocizny na poziomie 100,- zł za 1 roboczogodzinę również kierował się sytuacją rynkową. Jednocześnie pozwany nie zakwestionował opinii biegłego w tym zakresie.

Po myśli art. 361 § 1 k.c., zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła, przy czym wypłacone przez ubezpieczyciela odszkodowanie zasadniczo nie może być wyższe od poniesionej szkody (art. 824 ¹ § 1 k.c.). W przypadku uszkodzenia pojazdu, odszkodowanie winno obejmować uzasadnione koszty przywrócenia go do stanu poprzedniego. Przez koszty uzasadnione należy rozumieć takie, które odpowiadają realiom rynkowym, a przy tym zapewniają dokonanie naprawy uszkodzonego pojazdu zgodnie z wymogami technologicznymi i w sposób zapewniający jego późniejszą eksploatację ( vide: uchwała Sądu Najwyższego z dnia 13 czerwca 2003r., sygn. akt III CZP 32/03, OSNC z 2004r., Nr 4, poz. 51).

W tym miejscu należy wskazać, że poszczególne elementy składające się na koszty naprawy pojazdu zostały przez biegłego i powoda oznaczone odmiennie. Ponieważ na żądanie pozwu poza samą dochodzoną kwota skradając się przytoczone na jego poparcie okoliczności faktyczne, rozbieżności tych nie można było pominąć. Mając na uwadze zakres odpowiedzialności pozwanego na zasadzie art. 361 § 1 k.c., należało zatem uznać, że powodowi przysługuje jedynie zwrot kosztów niezbędnych do usunięcia szkody, przez które należy rozumieć koszty możliwe do poniesienia w warunkach rynkowych. Poniesienie wyższych kosztów nie uzasadnia przyznania odszkodowania, gdyż poszkodowany może żądać zwrotu kosztów niezbędnych a nie wszelkich, zwłaszcza wyższych niż rynkowe, jeśli ich poniesienie nie było szczególnie uzasadnione ( vide: uchwała Sądu Najwyższego z dnia 13 czerwca 2003r., sygn. akt III CZP 32/03, OSNC z 2004r., Nr 4, poz. 51; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 lutego 2002r., sygn. akt V CKN 903/00, OSNC z 2003r., Nr 1, poz. 15). Dodać również należy, że w świetle regulacji przepisu art. 824 ¹ § 1 k.c., suma pieniężna wypłacona przez ubezpieczyciela z tytułu ubezpieczenia nie może być wyższa od poniesionej szkody. Szkoda zaś stanowi uszczerbek majątkowy będący następstwem zdarzenia ją powodującego. Nie obejmuje ona zatem uszczuplenia będącego wynikiem poniesienia wyższych niż rynkowe lub nieuzasadnionych zakresem uszkodzenia, kosztów naprawy. Co za tym idzie, mimo że łączne deklarowane przez powoda koszty naprawy pojazdu były niższe od ustalonych przez biegłego, należało uwzględnić jedynie te pozycje opinii biegłego, które określały koszty naprawy na poziomie niższym niż przyjęty przez powoda. To opinia biegłego (niekwestionowana zresztą przez powoda) określa bowiem maksymalne, uzasadnione koszty naprawy. W zakresie, w jakim powód deklarował koszty niższe niż przyjął biegły, należało uwzględnić jego żądanie. I tak:



powód przyjął, że koszt części zamiennych niezbędnych do naprawy będą wynosić 4.409,67 zł (w tym normalia 86,46 zł), podczas gdy biegły koszt ten określił na kwotę 4.555,44 zł (w tym normalia 89,32 zł), a zatem uwzględnieniu podlegała kwota 4.409,67 zł



powód przyjął że koszty wykonana zabezpieczeni antykorozyjnego będzie wynosił 70,- zł (0,7 rbg x 100,- zł), podczas gdy biegły określił go na kwotę 40,- zł (0,4 rbg x 100,- zł), a zatem uwzględnieniu podlegała kwota 40,- zł



powód przyjął, że koszty materiału lakierniczego będzie wynosił 1.523,08 zł, podczas gdy biegły określił go na kwotę 1.546,29 zł, a zatem uwzględnieniu podlegała kwota 1.523,08 zł ,



powód przyjął, że koszty robocizny lakiernika będzie wynosił 810,- zł (8,1 rbg x 100,- zł), podczas gdy biegły określił go na kwotę 820,- zł (8,2 rbg x 100,- zł), a zatem uwzględnieniu podlegała kwota 810,- zł,



powód przyjął, że koszty robocizny blacharza będzie wynosił 970,- zł (9,7 rbg x 100,- zł), podczas gdy biegły określił go na kwotę 860,- zł (8,6 rbg x 100,- zł), a zatem uwzględnieniu podlegała kwota 860,- zł.

Łączne uzasadnione żądaniem powoda zweryfikowanym opinią biegłego koszty naprawy pojazdu wynosiły zatem 7.642,75 zł netto (4.409,67 + 40 + 810 + 1.523,08 + 860), tj. 9.400,58 zł brutto. Co za tym idzie, należne powodom odszkodowanie obejmujące uzasadnione koszty naprawy pojazdu marki T. (...) numer rejestracyjny (...) (9.400,58 zł brutto) pomniejszone o kwotę wypłaconego już odszkodowania (4.220,76 zł), winno wynosić kwotę 5.179,82 zł (9.400,58 zł – 4.220,76 zł). Od tej kwoty przysługiwały powodowi także odsetki ustawowe za opóźnienie (art. 481 § 1 i 2 k.c.). Zgodnie z art. 14 ust. 1 i 2 cyt. ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie w terminie 30 dni licząc od dnia złożenia przez poszkodowanego lub uprawnionego zawiadomienia o szkodzie, przy czym gdyby wyjaśnienie w tym terminie okoliczności niezbędnych do ustalenia odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń albo wysokości odszkodowania okazało się niemożliwe, odszkodowanie wypłaca się w terminie 14 dni od dnia, w którym przy zachowaniu należytej staranności wyjaśnienie tych okoliczności było możliwe, nie później jednak niż w terminie 90 dni od dnia złożenia zawiadomienia o szkodzie, chyba że ustalenie odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń albo wysokości odszkodowania zależy od toczącego się postępowania karnego lub cywilnego. Poszkodowana zgłosiła pozwanemu szkodę w dniu zdarzenia, tj. 20 kwietnia 2015r. Termin do spełnienia świadczenia ubezpieczeniowego przypadał więc w dniu 20 maja 2015r., a zatem żądanie zasądzenia odsetek od dnia 25 maja 2015r. było uzasadnione. Pozwany nie powołał się, a tym bardziej nie wykazał, zaistnienia przyczyn usprawiedliwiających opóźnienie w zakończeniu postępowania likwidacyjnego.

Nadto powodowi przysługiwało roszczenie o zapłatę kwoty 450,- zł stanowiącej koszty sporządzenia prywatnej ekspertyzy, pozwalającej na ustalenie rzeczowych kosztów naprawy uszkodzonego pojazdu. Wbrew przekonaniu powoda, kwota ta stanowi element roszczenia odszkodowawczego, a nie koszt związany z dochodzeniem tego roszczenia. Jednocześnie powód był uprawniono jego żądania. W celu weryfikacji prawidłowości stanowiska pozwanego prezentowanego w postępowaniu likwidacyjnym, powód zmuszony był posiłkować się pomocą osób posiadających wiadomości specjalne. W tym celu zlecił sporządzenie kosztorysu, ponosząc z tego tytułu koszty w wysokości 450,- zł netto. Wobec trafności zasadniczej powziętych przez powoda wątpliwości co do prawidłowości ustalenia wartości szkody, koszty powyższe stanowią składnik należnego powodowi odszkodowania. Jeśli bowiem w celu ustalenia prawidłowości stanowiska przyjętego przez pozwanego w postępowaniu likwidacyjnym, powód musiał zasięgnąć wiadomości specjalnych i poniósł związane z tym koszty, to stanowią one normalne następstwo zdarzenia powodującego szkodę. Przeciwne założenie pozwanego okazało się zatem błędne. Nadto jeśli wykonana przed wszczęciem postępowania sądowego ekspertyza może być istotną przesłanką zasądzenia odszkodowania to koszt jej sporządzenia ekspertyzy stanowi szkodę ulegającą naprawieniu w rozumieniu art. 361 k.c. ( vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2 września 1975r., sygn. akt I CR 505/75, LEX Nr 7747). Dodatkowo, wbrew zgłoszonym przez pozwanego zarzutom, powód dochodził w/w roszczenia w kwocie netto, a zatem nie podlegało ono pomniejszeniu o wartość zapłaconego podatku od towarów i usług.

W tym stanie rzeczy, należało zasądzić od pozwanego na rzecz powoda kwotę 5.629,82 zł stanowiącą sumę uzasadnionych kosztów naprawy pojazdu (5.179,82 zł) oraz kosztów sporządzenie prywatnej ekspertyzy (450,- zł) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od kwoty 5.179,82 zł od dnia 25 maja 2015r., orzekając jak w pkt I wyroku.

Powództwo podlegało oddaleniu co do części żądania zwrotu kosztów naprawy pojazdu w części, w jakiej wskazane przez powoda elementy składowe tych kosztów przenosiły wartości określone przez biegłego w opinii, tj. co do kwoty 172,38 zł. Biegły był bowiem zobowiązany do ustalenia wysokości hipotetycznych kosztów nadawy pojazdu i takich też domagał się powód. Biegły koszty te ustalił kierując się aktualnymi cenami i sytuacją rynkową a zatem żądanie powoda przenoszące tak ustalone wartości nie mogło zasługiwać na uwzględnienie. Nie odpowiadało bowiem dyspozycji art. 361 § 1 k.c. Koszty naprawy wyższe od wynikających z realiów rynkowych nie mogą być bowiem uznane za pozostające w adekwatnym zwitku przyczynowym ze zdarzeniem powodującym szkodę. Inaczej rzecz miałaby się, gdyby powód przedstawił dowody na faktycznie poniesione koszty naprawy pojazdu oraz wykazał, że wykonanie jej w ramach kosztów określonych przez biegłego nie było możliwe. Takiej inicjatywy dowodowej powód jednak nie podjął (art. 6 k.c., art. 232 k.p.c.). Nie zakwestionował też skutecznie wniosków płynących z opinii biegłego. Nadto powództwo należało oddalić co do kwoty 0,98 zł. Różnica między przyjętymi przez powoda – na podstawie zleconej przez niego ekspertyzy – wartością uzasadnionych kosztów naprawy pojazdu a wypłaconym przez pozwanego odszkodowaniem wynosiła bowiem 5.352,02 zł (9.572,78 zł – 4.220,76 zł). Powód zaś w żądaniu pozwu okręcił ją w sposób nieuprawniony na 5.353,- zł.

Z tych przyczyn, orzeczono jak w pkt II wyroku.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 100 k.p.c. i art. 98 § 1 i 3 k.p.c. Powództwo zostało uwzględnione w 97% i oddalone w 3% co uprawniało strony do adekwatnego do w/w zakresu zwrotu kosztów procesu. Powód poniósł koszty procesu w łącznej wysokości 2.508,97 zł w tym: opłata sądowa od pozwu w wysokości 291,- zł, koszty zastępstwa procesowego w wysokości 1.200,- zł (§ 6 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu – tekst jednolity: Dz. U. Nr 2013, poz. 490 w zw. z § 21 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych – Dz. U. poz. 1804), opłata skarbowa uiszczona od złożonego dokumentu pełnomocnictwa w wysokości 17,- zł oraz koszty przeprowadzenia dowodu z opinii biegłego ustalone postanowieniami Sądu Rejonowego w Wałbrzychu z dnia 24 marca 2016r. w łącznej wysokości 1.253,59 zł, pokryte z zaliczki powoda do kwoty 1.000,- zł. Pozwany poniósł koszty procesu w wysokości 1.217,- zł, w tym koszty zastępstwa procesowego w wysokości 1.200,- zł (§ 6 pkt 4 cyt. rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w zw. z § 21 cyt. rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r.) oraz opłata skarbowa uiszczona od złożonego dokumentu pełnomocnictwa w wysokości 17,- zł. Uwzględniając zakres, w jakim każda ze stron wygrała spór, powodowi przysługiwały koszty procesu w wysokości 2.432,76 zł (2.508,- zł x 97%) zaś pozwanemu kwota 36,51 zł (1.217,- zł x 3%), co po zbilansowaniu dawało kwotę 2.396,25 zł (2.432,76 zł – 36,51 zł), należną powodowi.

W tym stanie rzeczy orzeczono jak w pkt III wyroku.

Zgodnie z art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, kosztami sądowymi, których strona nie miała obowiązku uiścić […], sąd w orzeczeniu kończącym sprawę w instancji obciąży przeciwnika, jeżeli istnieją do tego podstawy, przy odpowiednim zastosowaniu zasad obowiązujących przy zwrocie kosztów procesu (art. 98 § 1 k.p.c.). Koszty przeprowadzenia dowodu z opinii biegłego ustalone prawomocnym postanowieniami Sądu Rejonowego w Wałbrzychu z dnia 24 marca 2016r. wyniosły łącznie 1.253,59 zł i zostały pokryte z zaliczki powoda do kwoty 1.000,- zł, a w pozostałym zakresie tymczasowo przez Skarb Państwa. Nadwyżka ponad tę zaliczkę (253,59 zł) podlegała rozliczeniu stosownie do wyniku sprawy. Wobec powyższego powód zobowiązany jest do ich pokrycia kwotą 7,61 zł (stanowiącą 3% niepokrytych kosztów sądowych), zaś pozwany kwotą 245,98 zł (stanowiącą 97% niepokrytych kosztów sądowych), które winny zostać uiszczone na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Wałbrzychu. Z tych przyczyn orzeczono jak w pkt IV wyroku.