Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 stycznia 2017 r.

Sąd Rejonowy w Tychach Wydział VI Gospodarczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Jolanta Brzęk

Protokolant: Katarzyna Ryguła

po rozpoznaniu w dniu 22 grudnia 2016 r. w Tychach

na rozprawie

sprawy z powództwa: P. K.

przeciwko: (...) S.A. w W.

o zapłatę

1)  zasądza od pozwanego (...) S.A. w W. na rzecz powoda P. K. kwotę 1 158,70 zł (jeden tysiąc sto pięćdziesiąt osiem złotych siedemdziesiąt groszy) z odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 06 kwietnia 2015 roku do dnia zapłaty;

2)  oddala powództwo w pozostałym zakresie;

3)  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 188,12 zł (sto osiemdziesiąt osiem złotych dwanaście groszy) tytułem stosunkowego rozdzielenia kosztów;

4)  nakazuje pobrać od powoda na rzecz Skarbu Państwa kwotę 9,09 zł (dziewięć złotych dziewięć groszy) tytułem wydatków tymczasowo poniesionych przez Skarb Państwa;

5)  nakazuje pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 44,40 zł (czterdziestu czterech złotych czterdziestu groszy) tytułem wydatków tymczasowo poniesionych przez Skarb Państwa.

SSR Jolanta Brzęk

Sygn. akt VI GC 417/16/3

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 28 sierpnia 2015 roku powód P. K., prowadzący działalność gospodarczą pod firmą (...) z siedzibą w M. przy ul. (...) wniósł o zasądzenie od pozwanego (...) S.A. z siedzibą w W. kwoty 1.392,70 zł z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia 6 kwietnia 2015 roku do dnia zapłaty oraz kosztów procesu.

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że w skutek zdarzenia mającego miejsce 3 marca 2015 roku, za które odpowiedzialność ponosi pozwany, uległ uszkodzeniu samochód marki O. o numerze rejestracyjnym (...) stanowiący własność poszkodowanych J. i R. N.. W dacie wypadku pojazd, którym kierował sprawca szkody, łączyła z pozwanym umowa ubezpieczenia OC. Poszkodowany na czas naprawy rzeczowego samochodu, wynajął od strony powodowej samochód zastępczy marki P. (...) o numerze rejestracyjnym (...). Z tytułu najmu samochodu zastępczego, powodowa spółka wystawiła fakturę VAT nr (...) na kwotę 4.234,00. Pozwany nie kwestionując odpowiedzialności odszkodowawczej za skutki w/w kolizji uznał należne odszkodowanie z tytułu wynajmu samochodu zastępczego jedynie co do kwoty 2.841,30 zł ograniczając czas najmu z 25 do 22 dni oraz stawkę jednostkową z 130,08 zł do 105,00 zł netto za dobę najmu. Poszkodowany przelał na rzecz powódki wierzytelność przysługującą mu wobec pozwanej z tytułu zwrotu kosztów wynajmu tegoż pojazdu, na podstawie umowy cesji wierzytelności.

W dniu 14 marca 2016 roku Sąd Rejonowy w Tychach Wydział VI Gospodarczy wydał w sprawie VI GNc 2947/15/5 nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, w którym uwzględnił powyższe powództwo w całości.

W ustawowym terminie pozwany (...) S.A. w W. wniósł sprzeciw od nakazu zapłaty zaskarżając go w całości i wnosząc o zasądzenie kosztów postępowania.

W uzasadnieniu pozwany przyznał, że w dacie szkody ubezpieczał w zakresie OC pojazd sprawcy zdarzenia drogowego i w związku z powstałą szkodą wypłacił całość odszkodowania w kwocie 4.341,30 zł, obejmujące zdaniem pozwanej zasadny okres 22 dniowego najmu samochodu zastępczego. W ocenie pozwanego wypłacone odszkodowanie w pełni pokrywało koszty najmu samochodu zastępczego i obejmowało czas niezbędny do jego naprawy. Pozwany podnosił również, że koszt podstawienia i odbioru pojazdu zastępczego od poszkodowanego przez powoda jest nienależny, ze względu na brak związku przyczynowo skutkowego z zaistniałą szkodą, ponieważ koszt ten nie jest normalnym następstwem szkody z dnia 3 marca 2015 roku.

Sąd ustalił, co następuje:

Bezspornym jest, że w dniu 3 marca 2015 roku samochód osobowy marki O. (...) o numerze rejestracyjnym (...) stanowiący własność J. i R. N. został uszkodzony w wyniku kolizji drogowej. Ubezpieczycielem od odpowiedzialności cywilnej sprawcy kolizji drogowej był pozwany. Bezspornym jest również fakt, iż pozwany po przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego wypłacił odszkodowanie w kwocie 4.341,30 zł. Przedmiotem sporu był wysokość dobowej stawki za wynajem samochodu zastępczego oraz uzasadniony czas wynajmu samochodu zastępczego przez poszkodowanego.

W dniu 3 marca 2015 roku poszkodowany zawarł z powodem umowę najmu pojazdu zastępczego marki P. (...). Samochód był wynajmowany w okresie od 3 marca 2015 roku do 27 marca 2015 roku, tj. łącznie przez 25 dni i był niezbędny poszkodowanemu do dojazdów do pracy, lekarza oraz na zakupy.

Dowód: umowa najmu wraz z protokołem zwrotu (k. 12), oświadczenia poszkodowanego (k. 11, 15 - 17), historia szkody samochodu O. (...) (k. 14), faktura VAT nr (...) (k. 13), aneks (k. 60)

Powód w dniu 3 marca 2015 roku, w drodze umowy cesji prawa przelewu wierzytelności nabył od poszkodowanych wierzytelność wynikającą z prawa do zwrotu z tytułu najmu auta zastępczego wobec pozwanego.

Dowód: umowa cesji prawa (k. 10),

W dniu 3 kwietnia 2015 roku została wystawiona przez powoda faktura VAT nr (...) na kwotę 4.234,00 brutto z tytułu wynajmu samochodu zastępczego na czas naprawy uszkodzonego samochodu. Powódka wynajmowała poszkodowanym samochód zastępczy w cenie 130,08 zł netto za dobę najmu pojazdu. Okres najmu wykazany w fakturze wynosił 25 dób. Powód dostarczył pozwanemu w/w fakturę.

Dowód: faktura VAT nr (...) (k. 13)

Decyzją z dnia 14 maja 2015 roku pozwany przyznał odszkodowanie w kwocie 4.341,30 zł brutto (pozwany zweryfikował stawkę dobową do 129,15 zł brutto oraz okres najmu do 22 dni).

Dowód: decyzja z dnia 14 maja 2015 roku (k. 22)

Wezwaniem do zapłaty z dnia 3 sierpnia 2015 roku powód wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 1.392,70 zł stanowiącej różnicę pomiędzy faktycznie poniesionymi kosztami najmu samochodu zastępczego przez powoda, a kosztami przyznanymi oraz wypłaconymi przez pozwanego na rzecz powoda wynikającymi zarówno z pisma pozwanego z dnia 14 maja 2015 roku, jak również z faktury VAT nr (...) opiewającej na 4.234,00 brutto.

Dowód: wezwanie do zapłaty wraz z dowodem doręczenia (k. 19)

Uzasadniony czas związany z naprawą uszkodzonego pojazdu poszkodowanego wyniósł 25 dni natomiast uzasadniona dobowa stawka wynajmu wynosiła 130,08 zł netto, a tym samym okres czasu uzasadniający czas wynajmu samochodu zastępczego przez poszkodowaną wyniósł 25 dni, a wysokość dobowej stawki 130,08 zł netto.

Dowód: przykładowy cennik wypożyczalni samochodów: J. C. (...) a (...), S. (k. 52 – 57)

Powyższe ustalenia poczynione zostały w oparciu o powołane dowody z dokumentów, które Sąd uznał za wiarygodne w całości. Należy podkreślić, że powołana dokumentacja pomimo, iż pochodziła z różnych źródeł, przedstawiała spójny obraz przebiegu wydarzeń, który był prawdopodobny w świetle zasad logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego. Z tych względów oceniono wymienione dowody jako w pełni wiarygodną podstawę dla czynienia ustaleń faktycznych.

Ustalając stan faktyczny sprawy Sąd zwrócił jednak uwagę na wynik rachunku dokonanego na fakturze VAT nr (...). Otóż wyliczenie zostało dokonane nieprecyzyjnie, po to tylko aby w końcowej kwocie uwzględnić koszty opłaty za podstawienie i odbiór samochodu zastępczego u osoby poszkodowanej. Dokonując jednak pomnożenia ilości dni faktycznego użytkowania samochodu zastępczego (25) przez dobową stawkę (160,00 zł) otrzymamy wynik 4.000,00 zł, podczas gdy kwota na fakturze wynosi 4.234,00 zł. Kwota 234,00 zł stanowi właśnie opłatę za podstawienie i odbiór samochodu zastępczego u poszkodowanego.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo wytoczone w niniejszej sprawie przez P. K., prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą (...) przeciwko (...) S.A. w W. zasługiwało na uwzględnienie w zdecydowanej większości.

W myśl art. 361 § 1 i 2 k.c. zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego wskazania ustawy lub postanowienia umowy naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Przesłankami odpowiedzialności jest łączne wykazanie trzech przesłanek: zachowanie sprawcy szkody, powstanie szkody w majątku poszkodowanego oraz adekwatny związek przyczynowy pomiędzy zachowaniem, a szkodą.

Pozwany nie kwestionował, ażeby doszło do wypadku objętego umową ubezpieczenia w okresie ochrony ubezpieczeniowej. Pozwany w treści sprzeciwu podnosił natomiast, że okres najmu pojazdu zastępczego jak również kwota dobowa najmu są zawyżone, a koszt podstawienia i odbioru pojazdu zastępczego od poszkodowanego jest nienależny.

W ocenie Sądu jedynie zasadnym twierdzeniem pozwanego jest nienależność kosztów podstawienia i odbioru pojazdu zastępczego. Nie można zgodzić się z twierdzeniem powoda, iż jest to wydatek, który stanowi szkodę związaną z wypadkiem i słuszne jest zasądzenie tejże kwoty na rzecz powoda. Jak wynika z zeznań świadka J. N., będącego jednocześnie osobą poszkodowaną w wyniku zdarzenia z dnia 3 marca 2015 roku, samochód zastępczy nie został mu zarówno dostarczony jak również odebrany po zakończeniu niezbędnego okresu wynajmu. Poszkodowany J. N. zeznał, iż wszelkie sprawy związane z likwidacją szkody przejął za niego zakład naprawczy powoda, do którego mężczyzna oddał samochód, oraz który otrzymał od poszkodowanego upoważnienie do likwidacji szkody. Poszkodowany nie dokonał samodzielnie wyboru samochodu zastępczego, a jedynie skorzystał z możliwości otrzymania samochodu zastępczego, który powód w danej chwili miał na stanie. Nie doszło zatem w ocenie Sądu do jakiegokolwiek podstawienia, a także odbioru samochodu zastępczego od poszkodowanego. Jak zeznaje Pan N., po otrzymaniu informacji o naprawieniu jego prywatnego samochodu, mężczyzna odstawił do warsztatu samochód zastępczy, odbierając jednocześnie swój. Koszty podstawienia i odbioru samochodu zastępczego zostały zatem zdaniem Sądu naliczone bezpodstawnie, w związku z czym nie należy się ich zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda.

Powód w ramach swej działalności gospodarczej, świadczy również usługi wynajmu samochodu zastępczego osobom poszkodowanym, a zatem koszty ewentualnego podstawienia i odbioru pojazdu przed i po faktycznym okresie najmu samochodu leżą wyłącznie po stronie wynajmującego. Mimo, iż odległość pomiędzy miejscem zamieszkania poszkodowanego, a zakładem naprawczym powoda faktycznie wynosi 39 km, to jednak nie można zgodzić się z doliczeniem do kosztów wynajmu samochodu zastępczego kwoty 234,00 zł za jego podstawienie i odbiór od poszkodowanego, ponieważ zdarzenie takie nie nastąpiło, a co za tym idzie kwota ta jest nienależna. Poszkodowany odebrał samochód zastępczy bezpośrednio z zakładu naprawczego po odstawieniu do naprawy swojego uszkodzonego pojazdu, a więc odległość z zakładu naprawczego do miejsca zamieszkania poszkodowanego, która odpowiadała rzekomemu podstawieniu pojazdu, została pokonana w ramach trwającego już najmu pojazdu. Również odległość z miejsca zamieszkania poszkodowanego do zakładu naprawczego w celu odstawienia samochodu zastępczego, która została pokonana w ramach trwającego w dalszym ciągu najmu pojazdu należy uznać za jego odbiór przez Powoda. Zdaniem Sądu, dwukrotne naliczanie tych samych kosztów jest nieuzasadnione i nieuprawnione.

Nie można natomiast przyznać racji twierdzeniom pozwanego dotyczącym okresu najmu pojazdu zastępczego oraz jego dobowej kwoty. Kwota dobowego najmu przyjęta przez powoda, a także jego uzasadniony okres mieszczą się w rozsądnych granicach i odpowiadają faktycznym potrzebom poszkodowanego uprawnionego do skorzystania z samochodu zastępczego na koszt pozwanego. Stanowisko Sądu znajduje potwierdzenie w orzecznictwie Sądu Najwyższego zgodnie z którym pojęcie straty w rozumieniu art. 361 S 2 k.c. obejmuje także wymagalne zobowiązanie poszkodowanego wobec osoby trzeciej” (SN III CZP 62/08). W związku z tym koszty wynajmu samochodu zastępczego, choć nie pokryte bezpośrednio przez poszkodowanego, wchodzą w skład szkody. Ponadto należy wskazać, iż pozwany pomimo zarzutu zawartego w sprzeciwie, w treści decyzji z dnia 14 maja 2015 roku uznał za zasadny zwrot kosztów wynajmu pojazdu wypłacając powodowi kwotę 2.841,30 zł brutto, tym samym przyznając, że pomiędzy zdarzeniem z dnia 3 marca 2015 roku, a zaistniałą szkodą istnieje związek przyczynowo skutkowy oraz, że doszło do szkody w majątku poszkodowanego.

Zgodnie z art. 822 § 1 k.c., przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, względem, których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo osoba, na rzecz której została zawarta umowa ubezpieczenia. Przy tym § 4 cytowanego przepisu przewiduje, że uprawniony do odszkodowania może dochodzić roszczenia bezpośrednio od zakładu ubezpieczeń. W przedmiotowej sprawie nie było przedmiotem sporu, że doszło do zdarzenia objętego ochroną ubezpieczeniową, skutkującego obowiązkiem wypłaty przez pozwaną odszkodowania. Spornym pomiędzy stronami natomiast okazał się uzasadniony okres wynajmu pojazdu zastępczego przez poszkodowanego oraz dobowa kwota wynajmu tegoż pojazdu.

Powódka domagała się zasądzenia kwoty 1.392,70 zł z odsetkami ustawowymi, wskazując iż w drodze cesji nabyła wierzytelność w postaci odszkodowania wynikającego z niezapłaconej faktury VAT (w pełnej wysokości) z tytułu najmu pojazdu zastępczego przypadającego na rzecz cedenta J. N. od pozwanego (...) S.A. w W..

Podnieść należy, że w myśl obowiązujacych przepisów kodeksu cywilnego wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba, że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania (art. 509 § 1 k.c.). Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zalegle odsetki (art. 509 S 2 k.c.), Celem i skutkiem przelewu wierzytelności jest przejście na nabywcę ogółu uprawnień przysługujących dotychczasowemu wierzycielowi, który zostaje wyłączony ze stosunku zobowiązaniowego, jaki go wiązał z dłużnikiem. W takim wypadku stosunek zobowiązaniowy nie ulega zmianie, a zmienia się osoba uczestnicząca w nim po stronie wierzyciela. W razie podjęcia kroków celem wyegzekwowania należności, warunkiem otrzymania należności przez nabywcę wierzytelności jest udowodnienie, że takie prawo przysługiwało pierwotnemu wierzycielowi. W ocenie Sądu powód w należyty sposób wykazała, iż skutecznie nabyła przedmiotową wierzytelność od poszkodowanego.

Zgodnie z uchwalą Sądu Najwyższego z dnia 17 listopada 2011 r. o sygn. III CZP 5/11 szkodę stanowią również konieczne wydatki związane ze zdarzeniem szkodzącym. Przy takim ujęciu, stratą w rozumieniu art. 361 § 2 k.c. są objęte także te wydatki, które służą ograniczeniu (wyłączeniu) negatywnych następstw majątkowych doznanych przez poszkodowanego w wyniku uszkodzenia (zniszczenia) pojazdu. Negatywnym następstwem majątkowym jest tu utrata możliwości korzystania z rzeczy, a więc utrata uprawnienia stanowiącego atrybut prawa własności. W takiej sytuacji poszkodowanemu przysługuje roszczenie o zwrot wydatków na najem pojazdu zastępczego nieprzeznaczonego do kontynuowania działalności gospodarczej lub zawodowej, można je bowiem uznać za stratę (art. 361 S 2 k.c.). W związku z powyższym, w ocenie Sądu poszkodowanemu przysługiwało roszczenie o zwrot wydatków na najem pojazdu zastępczego w okresie od dnia 3 marca 2015 roku do 27 marca 2015 r.

Pozwany kwestionował okres wynajmu pojazdu zastępczego przez poszkodowanego, który w ocenie pozwanego wykraczał poza okres uznany przez niego jako uzasadniony (tj. 22/25 dni). W pierwszej kolejności należy wskazać, że w przypadku definitywnej utraty rzeczy, odszkodowanie przysługuje za okres od jej utraty do uzyskania odszkodowania (zwrotu innego przedmiotu), a w przypadku utraty czasowej - do chwili odzyskania rzeczywistej możliwości korzystania z niej (por. uzasadnienie uchwały Sądu Najwyższego z 17 listopada 2011 r., III CZP 5/11).

Zdaniem Sądu uzasadniony czas związany z najmem pojazdu zastępczego przez poszkodowanego wyniósł 25 dni. W ocenie Sądu okres ten był jak najbardziej realny i uzasadniony. Należy zauważyć, że na samą długość najmu niewątpliwie miało wpływ nie tylko załatwienie wszelkich formalności (związanych z likwidacją szkody) oraz również okres oczekiwania na dostarczenie części niezbędnych do naprawy. Należy również wskazać, że Sąd Najwyższy wielokrotnie wypowiadał się w zakresie technologicznego czasu naprawy pojazdu, stwierdzając, iż ,jeżeli uszkodzony pojazd nadaje się do naprawy w postaci wmontowania do niego nowej części zamiennej, to koszty najmu przez poszkodowanego tzw. samochodu zastępczego obejmować mogą okres konieczny i niezbędny do naprawy pojazdu” (wyrok z dnia 5 listopada 2004 r., Sygn. II CK 494/03). Zatem zarzut pozwanej dotyczący zbyt długiego czasu najmu w żaden sposób nie mógł się ostać.

W świetle zebranego materiału dowodowego nie mogą się również ostać zarzuty dotyczące zawyżania stawki. Zgodnie bowiem z ogólnodostępnymi cennikami wypożyczalni samochodowych, średnia stawka dobowa najmu pojazdu zastępczego w segmencie, do którego należał pojazd poszkodowanego w okresie od 1 do 30 marca 2015 roku wynosiła około 150,00 – 160,00 zł, a zatem odpowiadała przedstawionej przez powoda fakturze. Nadto Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 25 kwietnia 2002 r. (sygn. akt. I CKN 1466/99) stwierdził, iż poszkodowany nie ma obowiązku poszukiwania podmiotów, które oferują swoje usługi w tymże zakresie najtaniej.

Biorąc pod uwagę wyżej poczynione rozważania, Sąd uznał dochodzone przez powoda roszczenie za zasadne w 83% i w związku z tym w punkcie pierwszym sentencji wyroku zasądzono od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1 158,70 zł. W pozostałym zakresie powództwo oddalono.

O odsetkach Sąd orzekł na podstawie art. 481 k.c. w zw. z art. 817 k.c. Zgodnie z art. 817 § 1 k.c. ubezpieczyciel obowiązany jest spełnić świadczenie w terminie trzydziestu dni, licząc od daty otrzymania zawiadomienia o wypadku. Jak wynika z § 2 gdyby wyjaśnienie w powyższym terminie okoliczności koniecznych do ustalenia odpowiedzialności ubezpieczyciela albo wysokości świadczenia okazało się niemożliwe, świadczenie powinno być spełnione w ciągu 14 dni od dnia, w którym przy zachowaniu należytej staranności wyjaśnienie tych okoliczności było możliwe. Jednakże bezsporną część świadczenia ubezpieczyciel powinien spełnić w terminie przewidzianym w § 1. Powód domagała się odsetek ustawowych za opóźnienie od dnia 6 kwietnia 2015 roku do dnia zapłaty, a żądanie to pozostawało uzasadnione w świetle powołanych przepisów.

O kosztach postępowania orzeczono w punkcie 2 wyroku na podstawie art. 100 k.p.c. zgodnie z którym stosunkowo należy rozliczyć koszty pomiędzy stronami, jeżeli powód przegrał proces w stosunku większym niż 10 % w niniejszej sprawie powód przegrał w 17% zatem musi ponieść 17% kosztów postępowania sądowego.

W punkcie czwartym i piątym zgodnie z zasadą obciążenia kosztami procesu, rozdzielono wydatki tymczasowo poniesione przez Skarb Państwa.

SSR Jolanta Brzęk